Tài liệu Thành lập mới ngân hàng thương mại cổ phần: có gì cần lưu ý? pptx

Thành lập mới ngân hàng thương mại cổ phần: có
gì cần lưu ý?
Việc các tập đoàn kinh tế, tổng công ty thành lập ngân hàng thương mại cổ phần
đang nhận được nhiều quan tâm và cả những lo ngại. Dẫu vậy, có thể thấy rõ các
nỗ lực này đều được triển khai tích cực, tuân thủ đầy đủ và chặt chẽ các qui định
pháp lý của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Quan điểm của Chính
phủ đã thể hiện rõ trong công văn 5977/VPCP-KTTH ra ngày 18/10/2007.
Mục tiêu và động lực
Khi đã trải qua một quá trình phát triển đủ dài và có tích lũy tài sản đủ lớn, việc
tìm kiếm các cơ hội đầu tư mới, đa dạng hoạt động kinh doanh là rất bình thường
với các tổ chức kinh tế. Với quy luật lợi suất biên giảm dần thì việc chuyển nguồn
lực từ các ngành sản xuất truyền thống sang khu vực đang tăng trưởng mạnh mẽ
như tài chính-ngân hàng cũng hợp lý. Gia nhập hoạt động kinh doanh ngân hàng
(NH) giúp giải quyết vấn đề tìm hướng phát triển mới, đa dạng kinh doanh và
phân tán rủi ro của doanh nghiệp (DN). Mục tiêu và lợi ích khi thành lập NH vậy
là đã rõ?
Cần phân chia rõ việc góp vốn sở hữu NH
với nhu cầu tín dụng của DN. NH là tổ
chức trung gian hỗ trợ quá trình đưa vốn
từ các đơn vị thặng dư sang các đơn vị
thâm hụt. Khả năng NH ưu ái tín dụng
cho các đơn vị có tham gia sở hữu vốn
và/hoặc các đối tác của họ là điểm tạo nên
nhiều lo ngại. Ở đây, cần thiết có các can thiệp chính sách từ cả bên trong và bên
ngoài NH. Can thiệp bên trong thể hiện qua qui chế kiểm soát rủi ro tín dụng và
kiểm soát nội bộ do chính NH xây dựng và được các cổ đông sáng lập thông qua.
Để đảm bảo tồn tại và phát triển bền vững của NH cũng như khoản đầu tư của
mình, tự thân những cổ đông này sẽ chuẩn bị và tính toán kỹ lưỡng tới cách thức
vận hành và quản trị NH. Can thiệp bên ngoài là các qui định pháp lý với hoạt
động kinh doanh NH, trong đó, NHNN giữ vai trò kiểm tra và giám sát quan
trọng.

Các dịch vụ NH tại Việt Nam chưa nhiều, so sánh các nền kinh tế phát triển thì có
lẽ sẽ nhiều người đồng tình rằng các sản phẩm do NHTM Việt Nam cung cấp còn
có thể phong phú hơn nữa. Rõ ràng, tiềm năng cho những người mới gia nhập còn
nhiều. Nói như Randall G. Holcome, Giáo sư kinh tế học Florida State Univeristy
(Mỹ), thì chìa khóa để khởi sự kinh doanh thành công trong một lĩnh vực mới là sở
hữu và khai thác ý tưởng tạo ra những giá trị mà trước đó chưa từng xuất hiện.
Hoạt động nghiên cứu & phát triển (R&D) hiệu quả, với đầu ra là các quy trình
triển khai sản phẩm và dịch vụ NH hiện đại, sẽ trở thành một điểm mấu chốt tạo ra
sự khác biệt và củng cố vị thế cạnh tranh cho các NH ra đời sau.
Những điểm lưu ý
Khó khăn trong thanh khoản và nguy cơ mất khả năng thanh toán của các NHTM
thường được nhấn mạnh cùng hiệu ứng dây chuyền tác động tới toàn bộ hệ thống
tín dụng. Khắc phục vấn đề này, cổ đông sáng lập NHTM luôn phải thống nhất
một nội dung quan trọng, đó là, cam kết và chứng minh năng lực hỗ trợ NH trong
các tình huống khó khăn về vốn và khả năng thanh khoản. Tuy nhiên, xử lý thực tế
ra sao chỉ có thể biết được chính xác khi tình huống khó khăn thực sự xảy ra.
Ngoài ra, công tác chuẩn bị thành lập NH và vận hành sau khi được cấp phép
không thể bỏ qua các vấn đề về nhân sự, công nghệ, và hiệu quả vận hành.
Nhân sự. Con người luôn là nguồn lực quan trọng trong mọi tổ chức kinh doanh,
NH không phải ngoại lệ. Các ý kiến cho rằng việc các tập đoàn kinh tế, tổng công
ty ở nhiều ngành khác nhau tiến sang lĩnh vực NH sẽ gặp bất lợi do chưa tích lũy
đủ hiểu biết về hoạt động kinh doanh này cũng xuất phát chính từ lo ngại về nhân
sự. Chiến lược phát triển kinh doanh, định vị thương hiệu và kế hoạch triển khai
chi tiết trong 1-3 năm đầu tiên của NH cần có sự tham gia và đóng góp ý kiến từ
những cá nhân có kiến thức chuyên sâu và am hiểu thị trường tín dụng. Quả thực,
các chuyên gia như vậy có thể khó tìm thấy tại PetroVietnam, Vinatex hay VNPT.
Sử dụng các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp, có uy tín trong nước và quốc tế là giải
pháp hợp lý.
Tuy vậy, đội ngũ chuyên gia “trong nhà” mới thực sự gắn bó và có thể hỗ trợ NH
vận hành ổn định lâu dài. Các chuyên gia loại này cùng tham gia thiết kế cấu trúc

và cơ chế vận hành NH ngay từ giai đoạn chuẩn bị. Không trực tiếp tham gia điều
hành NH, nhưng đội ngũ này nắm rõ hệ thống tổ chức công việc trong NH, qua
đó, giúp duy trì ổn định vận hành ngay cả trong các tình huống thiếu hụt và xáo
trộn nhân sự quản lý chủ chốt. Đảm đương các vị trí độc lập trong trong HĐQT
hay Ban giám đốc NH, đây cũng là “nguồn cung cấp bên trong” các dịch vụ đào
tạo và phát triển nguồn nhân lực cho NH.





Công nghệ . Hệ thống công nghệ rất quan trọng trong công tác nghiệp vụ và vận
hành NH. Hệ thống quản lý thông tin nghiệp vụ NH (thường gọi là core-banking)
thể hiện sức mạnh công nghệ của NH. Đây là nền tảng cho việc phát triển và triển
khai các sản phẩm và dịch vụ. Vận hành của hệ thống này cũng góp phần giải tỏa
đáng kể áp lực về nhân sự tác nghiệp. Chi phí cho hạ tầng CNTT và hệ thống phần
mềm NH cốt lõi chiếm tỷ trọng không nhỏ trong khoản đầu tư thiết lập NH. Ngoài
ra, lựa chọn hệ thống còn phải cân nhắc tới mức độ phù hợp của trình độ nhân sự
hiện tại, xu thế thị trường, định hướng mở rộng và phát triển của NH… để tránh
rơi vào tình trạng lạc hậu hay khai thác dưới công suất. Giải quyết tốt vấn đề này
phụ thuộc rất nhiều vào quá trình R&D cũng như tầm nhìn chiến lược của các đối
tác sáng lập NHTM ngay từ những bước chuẩn bị đầu tiên.
Ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả có tác động rõ rệt lên vận hành và quản trị
ngân hàng. Lấy ví dụ về hệ thống core-banking (ngân hàng cốt lõi). Một cách khái
quát, có thể hiểu đây là hệ thống phần mềm tích hợp các ứng dụng tin học trong
quản lý thông tin, tài sản, giao dịch, quản trị rủi ro, trong hệ thống ngân hàng.
Công dụng của core-banking có thể kể tới: quản lý hiệu quả, tăng chất lượng dịch
vụ (nhanh, chính xác), cơ sở phát triển sản phẩm mới. Một trường hợp cụ thể, sau
khi áp dụng hệ thống Core-banking Temenos vào năm 2002, Techcombank liên
tục giới thiệu các sản phẩm thẻ, phát triển tiện ích cho khách hàng như thông báo

tài khoản trực tuyến Phần mềm Temenos cho phép Techcombank thực hiện tới
1.000 giao dịch/giây, quản trị tới 50 triệu tài khoản khách hàng và hỗ trợ thực hiện
giao dịch qua hệ thống 24h/ngày.
Chi phí cho một hệ thống Core-banking là khoản đầu tư lớn. Bởi vậy, quyết định
lựa chọn nhà cung cấp và giải pháp core-banking cần tính toán thận trọng, cân
nhắc đầy đủ khả năng khai thác hệ thống của đội ngũ nhân lực, định hướng phát
triển dài hạn của ngân hàng v.v
Hiệu quả vận hành. Sở hữu đầy đủ nguồn lực con người, công nghệ, tài chính
không có nghĩa NH sẽ lập tức vận hành hiệu quả. Cũng giống như nhiều ngành
kinh doanh khác, trong quãng thời gian từ 1-3 năm đầu tiên, NH phải đương đầu
với không ít thách thức. Tâm lý của công chúng vẫn dành niềm tin - yếu tố vô
cùng quan trọng trong quan hệ tín dụng - nhiều hơn cho các NHTM quốc doanh.
Đồng thời, số lượng NHTM tăng lên mau chóng cũng là dấu hiệu rõ ràng của cạnh
tranh khốc liệt.
Tiềm năng của ngành NH rất lớn, đồng nghĩa với kỳ vọng tăng trưởng cao của các
cổ đông và áp lực lớn với bộ máy quản trị, vận hành. Bất trắc có thể xảy ra khi đội
ngũ quản lý NH chấp nhận mức rủi ro cao hơn nhằm đạt tới giới hạn tăng trưởng
“nóng” trong thời gian ngắn. Sự sáng suốt của HĐQT, tầm nhìn dài hạn và các quy
tắc quản trị nội bộ chuẩn mực giúp hóa giải nguy cơ này.