Tuan 25 Tom tat van ban thuyet minh

Ngày dạy 10A1:
10A2:
10A3:
Tiết 75 – Làm văn:
TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH
1.Mục tiêu:
a.Về kiến thức:
- Hiểu được mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết minh.
- Nắm được cách thức tóm tắt văn bản thuyết minh có nội dung đơn giản.
b.Về kĩ năng:
- Tóm tắt một văn bản thuyết minh có nội dung đơn giản.
- Trình bày văn bản tóm tắt trước tập thể.
c. Về thái độ: thích thú đọc và viết văn bản thuyết minh trong nhà trường và theo
yêu cầu của cuộc sống.
2.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a.Chuẩn bị của giáo viên: SGK, SGV Ngữ văn 10 (tập 2); Hướng dẫn thực hiện
chuẩn kiến thức, kĩ năng 10; Bài soạn; Bài giảng Powerpoit.
b.Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 10 (tập 2); Ơn tập bài Tóm tắt văn
bản tự sự, học kì I lớp 10; Chọn 1- 2 văn bản thuyết minh trong SGK tập tóm tắt và
tự khái quát qui trình tóm tắt, so sánh đối chiếu với văn bản để đánh giá mức độ
thành cơng của văn bản tóm tắt.
3.Tiến trình bài học:
*Ổn định tổ chức: 10A1:
10A2:
10A3:
a.Kiểm tra : kết hợp trong bài học.
b.Nội dung bài mới:
*Giới thiệu: Trong thực tế, do điều kiện thời gian và công việc, khơng phải lúc nào
chúng ta cũng có thể đọc ngun văn (hoặc đọc cho người khác nghe) một văn bản
thuyết minh, đơi khi ta phải tóm tắt ngắn gọn, đủ ý để nắm bắt thơng tin chính về
đối tượng. Nói cách khác, tóm tắt văn bản thuyết minh vừa là một hệ thống các

thao tác, kĩ năng làm văn, vừa là yêu cầu, đòi hỏi của cuộc sống. Bài học hơm nay
sẽ giúp các em biết tóm tắt văn bản thuyết minh.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS
NỘI DUNG CHÍNH
*Hoạt động 1: Tìm hiểu mục đích, u I. MỤC ĐÍCH, U CẦU TĨM TẮT
cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết VĂN BẢN THUYẾT MINH
minh
1.Mục đích:
- HS đọc SGK (69).
- Để ghi nhớ những nội dung cơ bản của
- GV hỏi:
văn bản thuyết minh.
+ Mục đích của việc tóm tắt văn bản - Để giới thiệu với người khác về đối
thuyết minh?
tượng, về văn bản thuyết minh.
+ Yêu cầu của việc tóm tắt văn bản 2.Yêu cầu: ngắn gọn, rành mạch, sát với


thuyết minh?
HS trả lời.
GV nhấn mạnh, slide 3.
*Hoạt động 2: Tìm hiểu cách tóm tắt
một văn bản thuyết minh
-GV u cầu HS đọc văn bản “Nhà sàn”
SGK (69+70).
- GV hỏi:
+ Văn bản thuyết minh về đối tượng
nào?
+ Đại ý của văn bản?

nội dung cơ bản của văn bản gốc.

- GV yêu cầu: qua khảo sát ngữ liệu, hãy
rút ra cách tóm tắt văn bản thuyết minh.
HS trả lời.
GV chuẩn xác, lưu ý HS sau khi viết
phải kiểm tra lại văn bản gốc để đảm
báo các u cầu tóm tắt, trình chiếu slide
7.
- HS đọc ghi nhớ SGK (70)
- GV củng cố bài học slide 8(bản đồ tư
duy)

2.Cách tóm tắt văn bản thuyết minh: 4
bước:
- Bước 1: xác định mục đích, yêu cầu
tóm tắt.
- Bước 2: đọc kĩ văn bản gốc để nắm
vững đối tượng thuyết minh.
- Bước 3: tìm bố cục của văn bản.
- Bước 4: viết tóm lược các ý để hình
thành văn bản tóm tắt.
*Ghi nhớ: SGK(70)

II.CÁCH TĨM TĂT MỘT VĂN BẢN
THUYẾT MINH
1.Ngữ liệu: văn bản “Nhà sàn”
*Đối tượng thuyết minh: ngơi nhà sàn một cơng trình xây dựng gần gũi, quen
thuộc của bộ phận khá lớn người dân
miền núi nước ta và một số dân tộc khác

ở Đông Nam Á.
*Đại ý: giới thiệu nhà sàn về các mặt:
kiến trúc, nguồn gốc, ý nghĩa xã hội, văn
hoá.
+ Bố cục của văn bản?
*Bố cục: 3 phần
HS lần lượt trả lời các câu hỏi.
- Mở bài (từ đầu đến “… văn hố cộng
GV chuẩn xác, lần lượt trình chiếu các đồng”): định nghĩa và nêu mục đích sử
slide 4 (hình ảnh nhà sàn), slide 5 (bản dụng của nhà sàn.
đồ tư duy).
- Thân bài (tiếp đến “…cũng phải là nhà
sàn”): giới thiệu về cấu tạo, nguồn gốc,
công dụng của nhà sàn.
+ Viết tóm tắt văn bản trong khoảng 10 - Kết bài (còn lại): đánh giá, ngợi ca vẻ
câu?
đẹp, sự hấp dẫn của nhà sàn ở Việt Nam.
HS làm việc độc lập.
GV gọi 1- 2 HS đọc, cho HS nhận xét.
*Tóm tắt
GV trình chiếu slide 6 (văn bản tham
khảo)

*Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập
III.LUYỆN TẬP:
- GV yêu cầu HS đọc bài tập 2 (72+73)
Bài tập 2 (73)
- GV hỏi:
a.Văn bản “Đền Ngọc Sơn và hồn thơ
+ Đối tượng thuyết minh của văn bản Hà Nội”

“Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội” ?
+ Nội dung thuyết minh của văn bản
“Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội” ?
HS trả lời.
GV lần lượt trình chiếu slide 9 (hình
ảnh đền Ngọc Sơn), slide10 (bản đồ tư
duy), slide 11(hình ảnh Tháp Bút, Đài
Nghiên).

-Đối tượng: thuyết minh một thắng cảnh.
- Nội dung:
+ Vừa tập trung vào những đặc điểm
kiến trúc.
+ Vừa ca ngợi vẻ đẹp nên thơ của đền
Ngọc Sơn.
+ Bày tỏ tình yêu, niềm tự hào đối với
một di sản văn hoá đặc sắc của dân tộc.

b.Viết tóm tắt đoạn giới thiệu cảnh Tháp
- GV yêu cầu HS viết đoạn tóm tắt giới Bút, Đài Nghiên.
thiệu cảnh Tháp Bút, Đài Nghiên.
HS làm việc độc lập, trình bày, nhận xét.
GV trình chiếu slide 12 ( văn bản tham
khảo).
c.Củng cố, luyện tập: So sánh giữa tóm tắt văn bản tự sự và tóm tắt văn bản
thuyết minh (GV định hướng HS trả lời, trình chiếu slide 13)
Đặc điểm
Giống nhau

uKhác Mục đích
nhau Cách thức
Qui trình

Tóm tắt văn bản tự sự
Tóm tắt văn bản thuyết minh
đều là hình thức rút gọn văn bản
hiểu được tác phẩm
nhận thức được đối tượng
dựa vào sự việc và nhân vật dựa vào định nghĩa, số liệu,
chính.
thơng số, dữ liệu, nhận định.
4 bước, cụ thể phù hợp với 4 bước, cụ thể phù hợp với
mục đích u cầu tóm tắt mục đích, u cầu tóm tắt văn
văn bản tự sự.
bản thuyết minh.

d.Hướng dẫn tự học:
- Học bài, làm bài tập 1(71)
- Chuẩn bị bài tiết 76 + 77: “Hồi trống Cổ Thành”.
+ Nêu những nét chính về tác giả La Quán Trung?
+ Nêu những nét chính về tác phẩm “Tam Quốc diễn nghĩa”?
+ Trả lời câu hỏi hướng dẫn học bài.
+ Tóm tắt văn bản khoảng 30 dòng.