Tuan 27 Thao tac lap luan binh luan

TIẾT 128 - 129: LÀM VĂN


I.
1.
a.

MỤC ĐÍCH, U CẦU CỦA THAO TÁC
LẬP LUẬN BÌNH LUẬN:
Thao tác lập luận bình luận là gì?
Ví dụ:
QUAN SÁT NGỮ LIỆU SAU:

“ Theo Bác, thực hành tiết kiệm là vô cùng quan
trọng. Một dân tộc biết tiết kiệm là một dân tộc
giàu về vật chất, mạnh về tinh thần và vững vàng
trước mọi chế độ xã hội. Không những dân tộc
nghèo phải tiết kiệm mà cả nước giàu cũng phải
tiết kiệm.
Biện pháp để thực hành tiết kiệm là tẩy sạch
bệnh tham ơ, quan liêu, lãng phí. Mà ngun nhân
của tham ô, lãng phí là bệnh quan liêu.”


Theo em, vấn đề
Vấn
đề được
mà người
viết đã
đưa
ra luận:

bàn luận ở
bàn
đây là gì?

Thực hành tiết
kiệm

“ Theo Bác, thực hành tiết
kiệm là vô cùng quan trọng.
Một dân tộc biết tiết kiệm là
một dân tộc giàu về vật
chất, mạnh về tinh thần và
vững vàng trước mọi chế độ
xã hội. Không những dân
tộc nghèo phải tiết kiệm mà
cả nước giàu cũng phải tiết
kiệm.
Biện pháp để thực hành
tiết kiệm là tẩy sạch bệnh
tham ô, quan liêu, lãng phí.
Mà ngun nhân của tham
ơ, lãng phí là bệnh quan
liêu.”


Đánh giá của
Người viết
người
viết:
có đưa ra

Thực hành tiết
nhận xét,
kiệm
làgiá
vơgìcùng
đánh
đối vớitrọng.
vấn
quan
đề được bàn
luận?

“ Theo Bác, thực hành
tiết kiệm là vô cùng quan
trọng. Một dân tộc biết tiết
kiệm là một dân tộc giàu
về vật chất, mạnh về tinh
thần và vững vàng trước
mọi chế độ xã hội. Không
những dân tộc nghèo phải
tiết kiệm mà cả nước giàu
cũng phải tiết kiệm.
Biện pháp để thực
hành tiết kiệm là tẩy sạch
bệnh tham ơ, quan liêu,
lãng phí. Mà ngun nhân
của tham ơ, lãng phí là
bệnh quan liêu.”

b. Khái niệm: “Bình luận”:

“Bình luận”: Là bàn luận, đánh giá về các
hiện tượng, vấn đề trong cuộc sống cũng như
trong văn học.
• Bàn luận: Em
Là hiểu
có thế
sự nào
traolà đổi ý kiến giữa
những người đối
thoại.
‘‘Bình
luận”?
• Đánh giá: là xác định những cái phải – trái;
đúng- sai; hay- dở… của hiện tượng, vấn đề.


c. Khái niệm “Thao tác lập luận bình luận”:

Thao tác lập luận bình luận là thao
tác lập luận bằng cách bình luận,
Từ cách hiểu về bình luận, em
đánhhãy
giánêunhững
phảitrái;
đúngsai;
cách hiểu của em về
hay-“Thao
dở…

củaluậncác
tác lập
bìnhhiện
luận”?tượng (vấn
đề) trong cuộc sống cũng như trong
văn học.


Bình luận thời sự
là: Đưa ra ý kiến
bàn bạc, đánh giá về
sự kiện thời sự. Qua
đó thể hiện thái độ
lập
trường
của
người bình luận.


Bình luận quân sự
là: Đưa ra ý kiến
đánh giá và bàn bạc
về việc bày binh bố
trận, hay các vấn đề
khác trong lĩnh vực
qn sự. Qua đó thể
hiện lập trường,
quan
điểm
của

người bình luận.


Bình luận thể
thao là: Đưa ra ý
kiến đánh giá và
bàn bạc về 1 trận
đấu hoặc một
mơn thể thao nào
đó. Qua đó thấy
được ý kiến của
người bình luận.


2. Mục đích của thao tác lập luận bình luận.
Người viết đã bàn bạc
vấn đềNgười
rất sâu
viếtrộng,
đã thể
hiện:
bàn về
•Bàn về vai trị, tác dụng
vấn đề “thực
của việc thực hành tiết
hành
kiệm.
•Đưa ra tiết
yêu kiệm”
cầu cấp thiết

như
nào?
của việc
tiết thế
kiệm.
•Chỉ ra nguyên nhân của
lãng phí.
•Đưa ra biện pháp để
thực hành tiết kiệm.

“ Theo Bác, thực hành tiết
kiệm là vô cùng quan trọng.
Một dân tộc biết tiết kiệm là
một dân tộc giàu về vật chất,
mạnh về tinh thần và vững
vàng trước mọi chế độ xã
hội. Không những dân tộc
nghèo phải tiết kiệm mà cả
nước giàu cũng phải tiết
kiệm.
Biện pháp để thực hành
tiết kiệm là tẩy sạch bệnh
tham ơ, quan liêu, lãng phí.
Mà ngun nhân của tham ơ,
lãng phí là bệnh quan liêu.”


 Mục đích của người
viết:
•

Làm sáng rõ vấn
đề đưa ra bình luận
• Thuyết phục người
Người
đọc, người
nghe tán
viết bàn
đồng bạc
với vấn
ý kiến
đề mà
mình đưa
sâu ra:
rộng“ thực
như
vậy là vơ
hành tiết
kiệm
nhằm trọng
mục và
cùng quan
đích gì??
cần thiết”.

“ Theo Bác, thực hành tiết
kiệm là vơ cùng quan trọng.
Một dân tộc biết tiết kiệm là
một dân tộc giàu về vật chất,
mạnh về tinh thần và vững
vàng trước mọi chế độ xã

hội. Không những dân tộc
nghèo phải tiết kiệm mà cả
nước giàu cũng phải tiết
kiệm.
Biện pháp để thực hành
tiết kiệm là tẩy sạch bệnh
tham ô, quan liêu, lãng phí.
Mà ngun nhân của tham
ơ, lãng phí là bệnh quan
liêu.”


 Mục đích của thao tác lập luận bình
vậy, mục
luận là: nhằm Như
đề xuất
và thuyết phục
đích của
thao tác
người đọc (người
nghe)
tán đồng với
lập
luận
bình
nhận xét, đánh giá, bàn luận của mình
luận là gì?
về một hiện tượng (vấn đề) trong đời
sống hoặc trong văn học.

3. Yêu cầu của thao tác lập luận bình luận:
 Những lập luận, bình luận
của tác giả rất thuyết
phục, vì:
 Tác giả đã nêu lên vấn đề
được em
nhiều
người quan
Các
có thấy
tâm,là bị
vấn thuyết
đề cần thiết,
mình
quen thuộc trong cuộc
phục bởi những
sống.
lý lẽ, lập luận mà
 Các lý lẽ, lập luận đưa ra
người viết đưa ra
rất logic, chặt chẽ.
không?Tại sao?
 Bàn bạc sâu rộng, có dẫn
chứng cụ thể.

“ Theo Bác, thực hành tiết
kiệm là vô cùng quan trọng.
Một dân tộc biết tiết kiệm là
một dân tộc giàu về vật chất,

mạnh về tinh thần và vững
vàng trước mọi chế độ xã hội.
Không những dân tộc nghèo
phải tiết kiệm mà cả nước
giàu cũng phải tiết kiệm.
Biện pháp để thực hành tiết
kiệm là tẩy sạch bệnh tham ơ,
quan liêu, lãng phí. Mà
ngun nhân của tham ơ,
lãng phí là bệnh quan liêu.”


u cầu để lập luận bình luận có sức thuyết phục:
• Trình bày những vấn đề mang tính thời sự, được
nhiều người quan tâm, chú ý.
• Lập luận chặt chẽ, logic để khẳng định những
nhận xét,
đánh
giáyêu
màcầu
mình
ra tác
là đúng đắn,
Như
vậy,
củađưa
thao
phù hợp với
cuộcluận
sống

lậpthực
luậntếbình
là cũng
gì? như trong
văn học.
• Bàn bạc, mở rộng dẫn chứng xung quanh vấn đề
bình luận một cách sâu sắc, thuyết phục.


II. Cách bình luận.
Xét ví dụ:
“ Theo Bác, thực hành tiết kiệm là vô cùng quan trọng. Một dân
tộc biết tiết kiệm là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh
thần và vững vàng trước mọi chế độ xã hội. Không những dân tộc
nghèo phải tiết kiệm mà cả nước giàu cũng phải tiết kiệm.
Biện pháp để thực hành tiết kiệm là tẩy sạch bệnh tham ô, quan
liêu, lãng phí. Mà ngun nhân của tham ơ, lãng phí là bệnh
quan liêu.”

Xác định vấn
đề bình luận:
Thực hành
tiết kiệm

Đưa ra ý kiến,
đánh
Người viết
đã gía,
bìnhnhận
luận vấn đề về

xét về
vấn
“thực hành
tiết
kiệm” theo
đề bình
luận:
những
bước
nào?
Thực hành tiết
kiệm là vơ cùng
quan trọng

Bàn luận,
mở rộng vấn đề


Tiến trình bình luận
gồm 3 bước

Nêu hiện tượng (vấn đề)
cần bình luận.
Đánh giá hiện tượng (vấn
đề) cần bình luận.
Bàn về hiện tượng (vấn
đề) cần bình luận.


Thảo luận nhóm:

NHĨM 1
( BƯỚC MỘT)

NHĨM 2
( BƯỚC HAI)

 Người viết có Người
bày tỏ thái độ của
mình về vấn đề bình
luận khơng?
 Cần trình bày
hiện tượng (vấn đề)
như thế nào?

viết đã
đánh
giá
hiện
tượng (vấn đề) bình
luận như thế nào?
Anh (chị) sẽ đánh
giá vấn đề ở ví dụ
trên theo hướng
nào trong 3 hướng
mà SGK đã nêu?

NHÓM 3
( BƯỚC BA)
Người viết đã bàn
về hiện tượng (vấn

đề) về “thực hành
tiết kiệm” như thế
nào?
Hãy đưa ra một
hướng mở rộng vấn
đề mới khác với tác
giả.


II. Cách bình luận.
Thảo luận nhóm:
NHĨM 1: BƯỚC 1.
 Người viết không nêu thái
độ và sự đánh giá về vấn
đề bình luận.
Khơng thể có một thái
độ rõ ràng khi chưa biết
vấn đề bình luận là gì.
 Cần trình bày trung thực,
rõ ràng hiện tượng (vấn
đề) cần bình luận.
Khơng thể bình luận
những vấn đề, hiện tượng
còn xa lạ.

“ Theo Bác, thực hành
tiết kiệm là vô cùng quan
trọng. Một dân tộc biết tiết
kiệm là một dân tộc giàu về
vật chất, mạnh về tinh thần

và vững vàng trước mọi
chế độ xã hội. Không
những dân tộc nghèo phải
tiết kiệm mà cả nước giàu
cũng phải tiết kiệm.
Biện pháp để thực hành
tiết kiệm là tẩy sạch bệnh
tham ơ, quan liêu, lãng phí.
Mà ngun nhân của tham
ơ, lãng phí là bệnh quan
liêu.”


NHÓM 2: BƯỚC 2.
 Đánh giá của người viết là:
Thực hành tiết kiệm là vơ
cùng quan trọng.
 Có thể đánh giá vấn đề theo
một trong ba cách:
 Đứng hẳn về một phía, tìm
lí lẽ, dẫn chứng để nhiệt
tình ủng hộ phía đúng và
phê phán phía sai.
 Kết hợp phần đúng của hai
phía, loại bỏ phần cịn hạn
chế để đưa ra sự đánh giá
công bằng, hợp lý.
 Đưa ra cách đánh giá của
riêng mình.

“ Theo Bác, thực hành tiết
kiệm là vơ cùng quan trọng.
Một dân tộc biết tiết kiệm là
một dân tộc giàu về vật chất,
mạnh về tinh thần và vững
vàng trước mọi chế độ xã
hội. Không những dân tộc
nghèo phải tiết kiệm mà cả
nước giàu cũng phải tiết
kiệm.
Biện pháp để thực hành
tiết kiệm là tẩy sạch bệnh
tham ô, quan liêu, lãng phí.
Mà ngun nhân của tham
ơ, lãng phí là bệnh quan
liêu.”


NHĨM 3: BƯỚC 3.
 Bàn về vai trị, tác dụng
của “thực hành tiết kiệm”.
 Bàn về yêu cầu cấp thiết
của “thực hành tiết kiệm”.
 Bàn về nguyên nhân gây
lãng phí.
 Bàn về biện pháp “thực
hành tiết kiệm”.
Có thể đưa ra lời bàn
của riêng mình theo một
trong các hướng mà SGK

đã đưa ra.

“ Theo Bác, thực hành
tiết kiệm là vô cùng quan
trọng. Một dân tộc biết tiết
kiệm là một dân tộc giàu về
vật chất, mạnh về tinh thần
và vững vàng trước mọi
chế độ xã hội. Không
những dân tộc nghèo phải
tiết kiệm mà cả nước giàu
cũng phải tiết kiệm.
Biện pháp để thực hành
tiết kiệm là tẩy sạch bệnh
tham ô, quan liêu, lãng phí.
Mà ngun nhân của tham
ơ, lãng phí là bệnh quan
liêu.”