Bai 6 Tro tu than tu

Kiểm tra bài cũ

Câu hỏi: Thế nào là từ ngữ địa phơng và biệt ngữ
xà hội ?
Đáp án:
- Từ ngữ địa phơng là từ ngữ chỉ đợc dùng ở
một (hoặc một số) địa phơng nhất định.
- Biệt ngữ xà hội là những từ ngữ chỉ đợc dùng
trong một tầng lớp xà hội nhất định.


TiÕt 23


I. Trợ từ
Các từ Nghĩa
“những”và“có”
của các từ trong
dưới đây
mụccó
I đi
gì kèm
kháctừ
nhau?
ngữ nào
trong câu và biểu thị
Vìthái
sao độ
có gì
sựcủa

khác
người
nhaunói
đó?đối với sự việc?

Ghi nhớ:
1. Nó ăn hai bát cơm.
-Trợ
từ là hai
những
từ chuyên đi kèm một
- Nó
ăn những
bát cơm.
dụăn trên
=> Thơng báo Từ
thơngnhững
tin sự việcví(nó
hai báthãy
cơm).cho biết
- Nó
ăn
có hai
bát cơm.
từ
ngữ
trong
câu
để
nhấn

mạnh
hoặc
2. Nó ăn những hai bát cơm.trợ từ là gì?
 Ngồi
biểu
thị
thái
độtinđánh
giá
sựnhững
việc
- Cácthơng
từ “những”
và
đisự
kèm
với
từ
=>
báo
thơng
cịn“có”
thêm
thơng
tinvật,
bộc
lộ,
nhấn
mạnh,
việc

nó sau
ăn hainó.
bát cơm
là nhiều
mức đó.
bình thường.
ngữ
được
nói
đến
ở từhơn
ngữ
3. Nó
ăn có tỏ
haithái
bát cơm.
Bày
đánh
giá đốiđích;
với sựcó;
việc được
- Các loại trợđộtừ:
Những;
=>
thơng báo thơng tin sự việc cịn nhấn mạnh, đánh giá việc
nóiNgồi
đến.
ngay;…
nó ănchính;
hai bát cơm

là ít hơn bình thường

hàm
ý có
hơithơng
nhiềutin(so
thường)
=>Những:
Cả ba câu
đều
sựvới
kiệnbình
nhưng
câu hai và câu
Có:
chỉ hơi
(solộvới
bình
thường)
ba
có hàm
thêmýthơng
tinítbộc
(bày
tỏ thái
độ về sự việc).


Lưuưý
Có những từ có hình thức âm thanh giống với

các trợ từ nhng không phải là trợ từ.
VD:
- ChínhưnóưđÃưnóiưvớiưtôiưđiềuưđóư.(ưTrợưtừ)
ư-ưChịưDậuưlàưnhânưvậtưchínhưcủaưtácưphẩmưtắtưđèn.ư(ưTínhư
từ)
ư-ưNóưó choưtôiưnhữngư10ư000ưđồngư.(Trợưtừ)
ư-ưNóưó choưtôiưnhững đồngưtiềnưcuốiưcùng.(Lưngưtừ)
ư-ưEmưcóưquyềnưtựưhàoưvềưtôiưvàưcảưemưnữa.(Trợưtừ)
ư-ưAoưsâuưnưcưcảưkhônưchàiưcá.ư(ưTínhưtừư)
ưư


II. Thán từ

Các từ này, a, vâng trong những đoạn trích sau đây biểu thị
Nhận xét về cách dùngđiều
các gì
từ?.này, a và vâng bằng cách

VÍ
DỤ
a, Này! Ơng giáolựa
ạ! Cái
giống
nó cũng
khơn!
làm in như nó trách
chọn
những
câu

trảNólờicứđúng.
tơi; nó kêu
ư ử, nhìn
tơi rằng:
tệ lắm!
a, Các
từ ấytơi,cónhư
thểmuốn
làmbảo
thành
một“A!
câuLão
độcgiàlập;
Tơi ăn ở VD:
với lão -như
A! thế mà lão xử với tôi như thế này à?”.

a, Các từ ấy có thể làm thành một câu độc lập;

- Từ “này” dùng
để gọi,
- Gì
thế?để gây chú ý với người đối thoại.
-Từ “A” là tiếng thốt ra để biểu thị sự tức giận khi nhận ra điều gì đó
b, Các từ -ấyCon
khơng
làm u
thành
mèo thể
đó đáng

ghê!một câu độc lập;
khơng tốt.
b, - c,
Này,
bácấy
ấy khơng
có trốn
đithể
đâu
thì trốn.
Chứ
nằm
đấy,
chốc
nữa họ
Các
từ
làm
một
bộcứ
của
câu;
d,bảo
Các
từ
ấy
có thể
cùng
những
từphận

khác
làm
thành
vào thúcmột
sưu, câu
khơngvàcó,thường
họ lại đánh
trói đầu
thì khổ.
Người ốm rề rề như thế,
đứng
câu.
nếud,
lạiCác
phải nếu
lại
phải
một trận
địnnhững
, ni mấy
tháng
cholàm
hồnthành
hồn.
từ
ấy
có
thể
cùng
từ

khác
- Ấy,nghĩ
cậunhư
đừng
làm bẩn
tường.
- Vâng, VD:
cháu cũng
cụ. Nhưng
để cháo
nguội, cháu cho nhà cháu
một
câu
và
thường
đứng
đầu
câu.
Vâng, con sẽ đi chợ ngay.
ăn lấy vài húp -đã.
-Từ “Vâng” là để đáp lời người khác.
-Từ “này” dùng để gọi, để gây chú ý với người đối thoại.


2

1

3

Tổng
kết -ghi
nhớ

8
7

6

4
5


Câu hỏi: Điền vào chỗ trống
chuyờn i kốm
- Tr t là những từ ………………..một
từ ngữ
nhấn mạnh hoặc biểu thị
trong câu để …………………………….thái
độ đánh
sự vật, sự việc
giá …………………được
nói đến ở từ ngữ đó.

-Thán từ là những từ dùng để ………………...........
bộc lộ tình cảm, cảm xúc
gọi đáp
của người nói hoặc dùng để………….
đầu câu có khi được tách ra
- Thán từ thường đứng ,

thnh.
mt cõu c bit
Chúc Mừng Bạn!!!
Phần quà của bạn là mét côc tÈy
ohhhhhhhhh!!!


C©u hái: Các từ in đậm trong những câu sau từ nào
là trợ từ?
1- Chính nó là người nói dối.
Trợ từ
2- Anh ấy là diễn viên chính.
Khơng phải trợ từ

3- Những ngón tay ngoan.
Khơng phải trợ từ

4- Tơi mua những năm cuốn sách.
Trợ từ
5- Nó về đích đầu tiên.
Khơng phải tr t

6- ớch thõn tụi dn nú v.
Tr t

Chúc
ohhhhhhhhh!!!
Mừng Bạn!!!
Sai
Phần

rồi! quà
Chúccủa
bạn
bạn
may
là mắn
một cái
lần bánh
sau!


*Thán từ

So sánh sự
- Có thể đc tách khác nhau gi
ra thành một câu
a trợ từ và
đặc biệt.
thán
từ?
- Thán từ bộc lộ

*Trợ từ:

- Không tách
riêng ra thành
một câu mà luôn
phải đi kèm với từ,
ngữ khác.
tình cảm, cảm xúc,

- Nhấn mạnh
gọi đáp
hoặc biểu thị thái
Chúc
ohhhhhhhhh!!!
Mừng Bạn!!! độ đánh giá sự
PhầnSai
quàrồi!
của
Chúc
bạnbạn
là 3may
cái bookmark
mắnvật,
lầnsự
sau!
(tự
làm)
việc.


Câu hỏi: Hãy đặt một câu có sử dụng trợ từ và một
câu có sử dụng thán từ.
VD: A! C¸i ví da này đẹp quá! (Thán từ A)
VD: Chính nó đà gây ra vụ nổ này. (Trợ từ Chính)
VD: - Con đi học về rồi à?
- Vâng ạ! Con vừa mới về!

Chúc
ohhhhhhhhh!!!

Mừng Bạn!!!
Phần
Sai rồi!
quà
Chúc
củabạn
bạnmay
là 1 mắn
cái bút
lầnchì
sau!


Câu hỏi:
Khi sử dụng thán từ gọi đáp, cần chú ý đến
những điểm gì?

A. Đối tượng giao tiếp
B. Ngữ điệu
C. Cả A và B
D. Cả A và B đều sai
ohhhhhhhhh!!!
Chóc Mừng Bạn!!!
Sai rồi!
Phần
Chúc
quà
bạn
củamay
bạnmắn

là một
lần kẹo
sau!


Câu hỏi: Đọc đoạn văn sau:
Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng
những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi
im. Bây giờ nghe mẹ nó giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc:
- U nhất định bán con đấy ư? U khơng cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn
thân con thế này! Trời ơi!... Ngày mai con chơi với ai? Con ngủ với ai?
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Câu văn nào trong đoạn văn trên có chứa thán từ?

A. Trời ơi!
B. Ngày mai con chơi với ai?
C. Khốn nạn thân con thế ny?
D. Con ng vi ai?

Chúc
ohhhhhhhhh!!!
Mừng Bạn!!!
Sai
Phần
rồi!quà
Chúc
của
bạn
bạn
may

là một
mắncái
lầnbút
sau!chì


Trong những từ in đậm ở các câu sau, từ nào không phải là
trợ từ?
A. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lịng tơi
đang có sự thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học.
B. Chính lúc này toàn thân các cậu cũng đang run run theo
nhịp bước rộn ràng trong các lớp.
C. Xe kia rồi! Lại cả ông Toàn quyền đây rồi!
D. Những người nghèo nhiều tự ỏi vn thng nh th.

ohhhhhhhhh!!!
Chúc
Mừng Bạn!!!
Sai rồi!
Chúc
lần tẩy
sau!
Phần
quàbạn
củamay
bạn mắn
là 1 côc


Câu hỏi: Từ “chao ôi: trong câu văn bộc lộ cảm xúc gì của nhà văn?

“Chao ơi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta khơng cố tìm
mà hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ
ổi,… toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn; không bao giờ ta thấy họ
là những người đáng thương; không bao giờ ta thương….”
(Lão Hạc)
A. Than thở vì xúc động mạnh.
B. Than thở vì bất lực.
C. Than thở vì đau đớn.
D. Cả A, B, C đều sai.

Chúc
ohhhhhhhhh!!!
Mừng Bạn!!!
PhầnSai
quà
rồi!
của
Chúc
bạnbạn
là 3may
cái bookmark
mắn lần sau!
(tự làm).


I. Trợ từ:
- Trợ từ là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ
trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá
sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó.
- Các loại trợ từ: Những; có; chính; đích; ngay;…

II. Thán từ:
- Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm
xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp.
- Thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi được
tách ra thành một câu đặc biệt.
- Thán từ gồm 2 loại chính:
+ Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc: a; ái; ơ; ơi;…
+ Thán từ gọi đáp: này; dạ; vâng; ơi; ừ;…


Bi tp 1: Trong các câu sau đây, từ nào( trong
các từ in đậm) là trợ từ, từ nào không phải là trợ
từ ?
a)ưưư ChínhưthầyưhiệuưtrưngưđÃưtặngưtôiưquyểnưsáchưnày.
b)ưưưưChịưDậuưlàưnhânưvật chínhưcủaưtácưphẩmưtắtưđèn.
c)ưưưưNgay tôiưcũngưkhôngưbiếtưđếnưviệcưnày.
d)ưưưưAnhưphảiưnóiưngayưđiềuưnàyưchoưcôưgiáoưbiết.
e)ưưưưưChaưtôiưlàưcôngưnhân.
g)ưưưưưCôưấyưđẹpươi làưđẹp.
h)ưưưưTôiưnhớưmÃiưnhữngưkỉưniệmưthờiưniênưthiếu.
i) Tôiưnhắcưanhưnhữngưbaưbốnưlầnưmàưanhưvẫnưquên.


Bi tp 2: Giải thích nghĩa của các trợ từ in đậm
trong các câu sau?
a) Nhưngưđờiưnàoưtìnhưthươngưyêuưvàưlòngưkínhư
mếnưmẹưtôiưlạiưbịưnhữngưrắpưtâmưtanhưbẩnưxâmư
phạmưđếnmặcưdầuưnonưmộtưnămưròngưmẹưtôiư
khôngưgửiưchoưtôiưlấyưmộtưláưth,ưưnhắnưngườiư

thămưtôiưlấyưmộtưlờiưvàưgửiưchoưtôiưlấyưmộtưđồngư
quà.ư
ưTrợưtừưlấyưcóưýưnghĩaưnhấnưmạnhư


b)ưHaiưđứaưmêưnhauưlắm.ưBốưmẹưđứaưconưgáiưbiếtưvậy,ư
nênưcũngưbằngưlòngưgả.ưNhưngưhọưtháchưnặngư
quá:ưnguyênưtiềnưmặtưphảiưmộtưtrămưđồngưbạc,ưlạiư
cònưcau,ưcònưrượucảưcướiưnữaưthìưmấtưđếnưcứngư
haiưtrămưbạc.
Nguyên:ưChỉưtínhưcóưđếnưnhưưthế,ưkhôngưcóưthêm,ư
khôngưcóưgìưkhác.
Đến:Biểuưthịưýưnhấnưmạnhưmứcưđộưcaoưưngạcư
nhiên


c) Tínhưraưcậuưvàngưcậuưấyưănưkhoẻưhơnưcảưtôi,ư
ôngưgiáoưạư!
ưCả:ưCóưýưnghĩaưnhấnưmạnhưvềưmứcưđộưcao,ư
phạmưviưkhôngưhạnưchếư
ưưưưưưưưưưưưưRồiưcứưmỗiưnămưrằmưthángưtám
ưưưưưưưưưưưưưTựaưnhauưtrôngưxuốngưthếưgianưcười
ưCứư:ưBiểuưthịưýưkhẳngưđịnhưvềưhoạtưđộng,ư
trạngưtháiưnhấtưđịnhưnhưthểưbấtưchấpưmọiư
điềuưkiện.ưNhấnưmạnhưmộtưviệcưlặpưđiưlặpưlại