Viêm Gan Siêu Vi B và Thai Phụ
(Kỳ 2)
II- Di Chứng
Nhiễm HBV mãn xảy ra ở 90% trẻ bị lây nhiễm, 60% ở trẻ nhiễm <5 tuổi ,
và ở 2%-6% người lớn.
Xơ gan do HBV
Trong số những bệnh nhân nhiễm HBV mãn, nguy cơ tử vong do xơ gan và
ung thư tế bào gan nguyên phát là 15%-25%. [1]
Diễn biến Viêm Gan B mãn: có thể dẫn đến xơ gan, suy chức năng gan
và ung thư gan
- Chưa có bằng chứng cho thấy nhiễm HBV gây quái thai [3].
- Tuy nhiên, nhận thấy có tần xuất cao trẻ sơ sinh nhẹ cân từ những bà mẹ
nhiễm HBV cấp trong lúc mang thai [3].
- Trong một nghiên cứu nhỏ, viêm gan cấp ở mẹ (type B hoặc không do
type B) không ảnh hưởng trên tần suất dị tật bẩm sinh, thai lưu, hư thai hoặc suy
dinh dưỡng bào thai.
- Tuy vậy, viêm gan cấp có thể làm gia tăng tỉ lệ sanh thiếu tháng [4].
III- Ai cần được Xét Nghiệm? [1]
Xét nghiệm kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B (HBsAg) cho tất
cả những phụ nữ có thai trong lần khám tiền sản đầu tiên.
Phụ nữ vào phòng sanh nhưng chưa thử HBsAg tiền sản phải được
lấy máu xét nghiệm ngay [5].
Sản phụ cần gửi bản sao kết quả xét nghiệm viêm gan B đã thực hiện
trước đây cho bệnh viện.
“Hơn 90% phụ nữ HBsAg-dương tính khi xét nghiệm tầm soát
thường quy sẽ là người mang mầm bệnh HBV lâu dài, do đó không cần thiết xét
nghiệm tầm soát lại ở giai đoạn sau của thai kỳ. Trong những tình huống đặc biệt,
ví dụ: khi mẹ có triệu chứng viêm gan cấp, phơi nhiễm viêm gan, hoặc có những
hành vi nguy cơ như tiêm chích thuốc cấm trong thời gian mang thai, có thể kiểm
tra thêm xét nghiệm HBsAg lúc 3 tháng cuối của thai kỳ [6]
Kiểm tra tất cả các mối quan hệ nhạy cảm (bao gồm tất cả các thành
viên trong gia đình) bằng bilan xét nghiệm tầm soát HBV (HBsAg, antiHBc,
antiHBs).
Việc tầm soát và tiêm phòng cho tất cả các mối quan hệ nhạy cảm
với thai phụ HbsAg dương tính phải được các bác sĩ nhi khoa, bác sĩ thăm khám
tổng quát và bác sĩ sản phụ khoa thực hiện.
Huyết thanh chẩn đoán HBV: Miễn nhiễm sau lây nhiễm tự nhiên
Diễn giải kết quả các Xét Nghiệm về Viêm Gan B
Xét nghiệm Kết quả Diễn giải
HBsAg
anti-HBc
anti-HBs
âm
âm
âm
nhạy cảm
HBsAg
anti-HBc
anti-HBs
âm
dương
dương
mi
ễn nhiễm
sau lây nhiễm tự nhiên
HBsAg
anti-HBc
anti-HBs
âm
âm
dương
Mi
ễn nhiễm do
tiêm phòng HBV
HBsAg dương
anti-HBc
IgM anti-HBc
anti-HBs
dương
dương
âm
nhiễm cấp
HBsAg
anti-HBc
IgM anti-HBc
anti-HBs
dương
dương
âm
âm
nhiễm mãn tính
HBsAg
anti-HBc
anti-HBs
âm
dương
âm
4 khả năng *
* 1. Phục hồi sau nhiễm HBV cấp.
2. miễn nhiễm cũ và xét nghiệm chưa đ
ủ độ nhạy để phát
hiện lượng anti-HBs quá thấp trong huyết thanh.
3. anti-HBc dương tính giả.
4. Lượng HBsAg hiện diện trong huyết thanh nh
ưng
không phát hiện được và bệnh nhân đang là người mang vi tr
ùng
(carrier).
HBsAg dương tính kết hợp với IgM anti-HBc âm tính cho thấy có nhiễm
mãn tính.
Nếu dương tính, kết quả xét nghiệm này cần được báo cáo cho cơ quan đảm
trách về tiêm phòng-phòng chống nhiễm HBV chu sinh để đảm bảo điều trị tốt cho
người mẹ và tiêm phòng thích hợp sau phơi nhiễm cho trẻ có nguy cơ [1].
Nhân viên chăm sóc y tế cho trẻ cần được thông báo về tình trạng HBsAg
dương tính của người mẹ và thông tin về việc trẻ đã được tiêm phòng vaccin HBV
và tiêm globulin miễn dịch viêm gan B (HBIG) hay chưa?