Tuần
Tiết
ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG
Truyện ngụ ngôn
I. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức:
- Hiểu được nội dung định nghĩa truyện ngụ ngôn.
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số nét nghệ thuật đặc sắc của truyện.
- Biết liên hệ vào những tình huống, hịa cảnh thực tế phù hợp.
2. Kỹ năng
- Đọc – hiểu văn bản truyện ngụ ngôn
- Liên hệ các sự việc trong truyện với những tình huống, hoàn cảnh thực tế.
- Kể lại được truyện
3. Thái độ
- Nhận thức được tác hại của việc chủ quan, kiêu ngạo.
- Có thái độ học tập nghiêm túc và yêu thích bài học.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên: SGK, SGV, giáo án, đồ dùng dạy học.
2. Học sinh: SGK, vỡ học, vỡ soạn…
III. Tiến trình dạy học
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Em hãy nêu ý nghĩa của truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng” ?
Gợi ý:
- Ca ngợi lòng biết ơn đối với người nhân hậu
- Nêu bài học đích đáng cho kẻ tham lam, bội bạc.
3. Giới hiệu bài mới
Nhân dân ta có câu thành ngữ “ Ếch ngồi đáy giếng” đây là câu thành ngữ
có ý nghĩa sâu sắc đối với đời sống con người. Vậy cụ thể nguồn gốc câu thành
ngữ này xuất phát từ đâu, ý nghĩa sâu xa của nó như thế nào qua đó tác giả dân
gian muốn gửi gắm điều gì với người đọc. Và hơm nay thầy trị chúng ta cùng
tìm hiểu truyện ngụ ngơn “Éch ngồi đáy giếng".
4. Bài mới
Hoạt đông giáo viên
Hoạt động học sinh
Hoạt đông 1: Hướng dẫn
học sinh tìm hiểu truyện
Ngụ ngơn.
? Giáo viên u cầu 1 học Một học sinh đọc phần
sinh đọc phần chú thích ?
chú thích.
? Em hiểu thế nào là ngụ
ngơn ?
Giảng:
Học sinh trả lời
+ Ngụ : hàm chứa kín
đáo
+ Ngơn : lời nói
Nội dung lưu bảng
I.
1. Khái niệm truyện ngụ
ngơn
? Như vậy em hiểu thế nào Hs trả lời : Là loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc
là truyện ngụ ngôn?
văn vần
Hs: Trả lời
? Theo em, mục đích của
các câu truyện ngu ngơn là
gì?
Hs: Thầy bói xem voi, thỏ
? Em hãy kể một số câu
và rùa, con cáo và chùm
truyện ngụ ngơn mà em
nho…
được biết?
Tìm hiểu chung
Là loại truyện kể, bằng văn
xuôi hoặc văn vần
Nhằm khuyên nhủ, răn dạy
người ta một bài học nào đó
trong cuộc sống.
Thầy bói xem voi; Chuyện
bó đũa; Đeo nhạc cho mèo;
Chân, tay, tai, mắt, miệng;
Thỏ và rùa; Con cáo và
chùm nho; Chó sói và cừu
non.
2. Đọc - Kể
Hs: Học sinh đọc
? Gọi một em hs đọc văn
bản sgk?
GV Nhận xét các đọc
của hs.
Hs: Ngôi thứ 3.
? Văn bản được kể theo
ngơi thứ mấy
Hs: Nhân vật chính là
? Nhân vật chính được kể
là ai?
? Gọi hs kể lại truyện.
? Theo em văn bản này
được chia làm mấy phần?
Nội dung từng phần?
Hoạt đơng 2: Hướng dẫn
học sinh tìm hiểu văn
bản
Gọi học sinh đọc đọc phần
1 sgk?
? Câu văn nào giới thiệu
nhân vật, vừa giới thiệu
không gian sống? Em nhận
xét khơng gian đó như thế
nào?
? Trong cuộc sống ấy ếch
đã có những suy nghĩ gì?
“Ếch”.
3. Bố cục: Hai phần
Hs: kể
+ P1: Từ đầu đến chúa tể: Kể về
Hs: Chia làm 2 phần
sự chủ quan, kiêu ngạo của ếch.
+ từ đầu -> chúa tể (sự + P2: Còn lại: Kể về kết quả
chủ quan kêu ngạo của của sự chủ quan, kiêu ngạo của
ếch.
ếch.
+ cịn lại( kết quả của
ếch).
II. Tìm hiểu văn bản
1. Ếch khi ở trong giếng
Hs đọc đoạn đầu
Hs trả lời
HS: Bầu trời nhỏ bé bằng
vung, nó thì như vị chúa
tể.
HS: sống lâu trong giếng
? Theo em vì sao ếch lại có chỉ thấy bầu trời qua
những suy nghĩ đó?
miệng giếng.
Trong giếng chỉ có các
lồi nhỏ bé, khi kêu tiếng
vang vọng khiến các lồi
đó sợ.
-
Hồn cảnh sống chật hẹp,
hạn hẹp.
-
Thiếu hiểu biết, nhận thức
nông cạn, hạn hẹp nhưng
huênh hoang, chủ quan, kêu
ngạo.
HS: chật hẹp.
? Vậy em có nhận xét gì về
hồn cảnh sống của ếch?
HS trả lời.
? Chính bởi sống trong
không gian chật hẹp nhỏ
bé nên khơng nhận thức
được cuộc sống bên ngồi
đã làm cho ếch có những
ngộ nhận về bản thân về
thế giới bên ngồi cũng
như tạo thái độ khơng tốt.
Vậy em có nhận xét gì về
nhận thức và thái độ của
ếch?
HS: mơi trường hạn hẹp
? Từ những nội dung được ảnh hưởng đến nhận thức.
học em có nhận xét mơi
trường sống có có ảnh
hưởng đến nhận thức của
con người?
Hs: sự kiện trời mưa đưa
? Câu truyện được tiếp ếch ra ngoài.
diễn với sự kiện gì?
Hs: Yếu tố khách quan.
? Vậy ếch ra khỏi giếng là Do trời mưa
yếu tố khách quan hay chủ
quan của ếch?
Hs rộng lớn hớn.
? Khơng gian bên ngồi có
gì thay đổi so với cuộc
sống trong giếng?
Hs: thái độ ngơng nghênh
? Khi ra khỏi giếng ếch có khơng coi ai ra gì?
thái độ như thế nào? Vì
sao ếch lại có thái độ đó?
Hs: Bị trâu giẫm bẹp.
? Thái độ nghênh ngang và
nhân nháo của ếch đã dẫn
đến hậu quả gì?
Hs: khơng được kiêu ngạo
? Từ hậu quả mà ếch nhận khơng xem ai ra gì.
lấy do nghênh ngang và
nhân nháo em rút ra bài
học gì cho mình?
Hs trả lời
? Truyện ngụ ngơn “Ếch
Hồn cảnh sống hạn hẹp sẽ
ảnh hưởng đến nhận thức về
chính mình và thế giới xung
quanh.
2. Ếch khi ra khỏi giếng
-
Nguyên nhân khách quan:
trời mưa nước dâng đưa
Ếch ra khỏi giếng.
-
Môi trường thay đổi: rộng
lớn, mới, lạ.
Thái độ: nhân nháo, nghênh
ngang
-
Bị trâu giẫm bẹp.
Không được chủ quan, kiêu
ngạo, coi thường người khác
bởi những kẻ đó sẽ phải trả giá
đắt, có khi bằng cả mạng sống.
3. Bài học
Phải biết được hạn chế của
mình và phải mở rộng tầm hiểu
biết bằng nhiều hình thức khác
nhau.
III. Tổng kết
ngồi đáy giếng” nhằm nêu
lên bài học gì?
Hoạt động 3 hướng dẫn
học sinh khái quát nội
dung bài học
? Em có nhận xét cách xây
dựng nhân vật của tác gải
dân gian? Gần gũi hay xa
lạ?
? Tác giả đã mượn truyện
ai để khun răn con
người?
? Em có nhận xét gì về
tình huống truyện?
? Qua truyện “ếch ngồi
đáy giếng” với những
nghệ thuật đặc sắc đã góp
phần làm nổi bật ý nghĩa
của truyện. Vậy truyện
ngụ ngơn “Ếch ngồi đáy
giếng” có ý nghĩa gì?
? Gọi 1 hs đọc phần ghi
nhớ.
1. Nghệ thuật
-
Xây dựng hình tượng gần
gũi với đời sống.
Hs: gần gũi với cuộc sống quanh ta.
Mượn truyện lồi vật để nói
bóng gió, kín đáo chuyện
con người.
Hs: Mượn truyện Ếch để
nói.
-
Tình huống bất ngờ, hài
hước, kín đáo.
Hs: hài hước, bất ngờ.
Hs: trả lời
2. Ý nghĩa
- Phê phán những hiểu biết
nông cạn nhưng lại huênh
hoang.
- Khuyên nhủ người ta phải
mở rộng tầm hiểu biết,
không được chủ quan kiêu
ngạo.
Ghi nhớ: SGK
Hs đọc phần ghi nhớ
5 Củng cố
- Qua câu chuyện, em rút ra được bài học gì cho bản thân?
- Lấy ví dụ một số hiện tượng trong cuộc sống ứng với thành ngữ “Ếch ngồi đáy
giếng”.
- Yêu câu các em kể lại truyện “Ếch ngồi đáy giếng”.
6 Hướng dẫn tự học
- Về nhà học bài vở ghi + SGK.
- Soạn bài : Thầy bói xem voi.