Hoa 9 Tiet 43 Tuan 22

Tuần 22
Tiết 43

Ngày soạn: 12/01/2018
Ngày dạy: 16/01/2018

Chương 4: HIDROCACBON-NHIÊN LIỆU
Bài 34: KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ
VÀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
I. MỤC TIÊU: Sau bài này HS phải:
1. Kiến thức: Biết được:
- Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ.
- Phân loại hợp chất hữu cơ.
- Công thức phân tử, công thức cấu tạo và ý nghĩa của nó.
2. Kĩ năng:
 Phân biệt được chất vô cơ hay hữu cơ theo CTPT, phân loại chất hữu cơ theo hai loại:
hiđrocacbon và dẫn xuất của hiđrocachon.
 Quan sát thí nghiệm, rút ra kết luận.
 Tính % các nguyên tố trong một hợp chất hữu cơ
 Lập được công thức phân tử hợp chất hữu cơ dựa vào thành phần % các nguyên tố.
3. Thái độ:
- Tích cực học tập bộ môn.
4. Trọng tâm:
 Khái niệm hợp chất hữu cơ.
 Phân loại hợp chất hữu cơ.
5. Năng lực cần hướng đến:
Năng lực sử dụng ngơn ngữ hóa học, năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn Hóa học, năng
lực tính tốn, năng lực thực hành.
II. CHUẨN BỊ
1. GV và HS
a. GV:

- Bơng (tóc), ống nghiệm, quẹt diêm, nước vôi trong.
- Một số mẫu hợp chất hữu cơ thường gặp.
b. HS: Xem trước bài mới.
2. Phương pháp:
- Thảo luận nhóm – đàm thoại - trực quan.
II. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp (1’)
Lớp Sĩ số
Tên HS vắng học
Lớp Sĩ số
Tên HS vắng học
9A1
9A3
9A2
9A4
2. Kiểm tra bài cũ: Không
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài mới (1’): Từ thời cổ đại, con người đã biết sử dụng và chế biến các hợp chất hữu
cơ có trong thiên nhiên để phục vụ cho cuộc sống của mình. Vậy hợp chất hữu cơ là gì? Hố học
hữu cơ là gì? Cách phân loại ra sao?
b. Các hoạt động chính:

Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Ghi bảng
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về hợp chất hữu cơ (25’)
1. Hợp chất hữu cơ có ở đâu ?
I. Khái niệm về hợp chất
- GV: Giới thiệu các mẫu vật hoặc - HS: Quan sát hình vẽ, mẫu hữu cơ
hình vẽ, tranh ảnh có chứa các hợp vật...

1. Hợp chất hữu cơ có ở


chất hữu cơ
- GV: Vậy HCHC có ở đâu?

- GV: Nhận xét và kết luận
2. Hợp chất hữu cơ là gì ?
- GV: Tiến hành thí nghiệm dốt
cháy bơng, úp ống nghiệm trên ngọn
lửa, khi ống nghiệm mờ đi, xoay lại
rót nước vơi vào và lắc đều.
- GV: Gọi HS nhận xét hiện tượng 
Giải thích tại sao nước vơi bị vẩn
đục?
- GV: Tương tự, khi đốt cháy các
hợp chất hữu cơ khác như: cồn,
nến...  CO2.
- GV: Vậy trong thành phần hợp
chất hữu cơ có chứa nguyên tố nào?
HS rút ra định nghĩa về hợp chất
hữu cơ là gì?
- GV: Gọi HS đọc kết luận.
3. Phân loại hợp chất hữu cơ:
- GV thuyết trình: Dựa vào thành
phần phân tử các hợp chất hữu cơ
được phân làm 2 loại chính là:
hidrocacbon và dẫn xuất của
hidrocacbon
- GV: Yêu cầu HS đọc SGK và cho

biết đặc điểm của từng loại? Cho
VD với mỗi loại?

- HS: Trả lời : Hợp chất hữu
cơ có ở xung quanh chúng ta,
trong hầu hết các loại lương
thực, thực phẩm ( gạo ,thịt,
cá, rau, quả,... ) trong các loại
đồ dùng và ngay trong cơ thể
chúng ta.
- HS: Nhận xét
- HS: Quan sát thí nghiệm

đâu?
Hợp chất hữu cơ có ở xung
quanh chúng ta, trong hầu
hết các loại lương thực,
thực phẩm (gạo, thịt, cá,
rau, quả,...) trong các loại
đồ dùng và ngay trong cơ
thể chúng ta.
2. Hợp chất hữu cơ là gì?
Hợp chất hữu cơ là hợp
chất của cacbon (trừ CO,
CO2, H2CO3, muối cacbonat
kim loại ….. )

- HS: Nêu hiện tượng và
nhận xét. Khi hợp chất hữu
cơ cháy tạo ra khí CO2.

- HS: Lắng nghe.
- HS: Chứa nguyên tố C.

- HS: Đọc và rút ra định
nghĩa

3. Các hợp chất hữu cơ
được phân loại như thế
- HS: Nghe giảng
nào?
- Hidrocacbon: phân tử chỉ
có 2 nguyên tố là H và C.
VD: CH4, C2H4, C3H7…
- HS: Đọc SGK
Dẫn
xuất
của
+ Hidrocacbon: phân tử chỉ hidrocacbon: ngoài C và H
có 2 nguyên tố là H và C
ra cịn có các ngun tố
VD: CH4, C2H4, C3H7…
khác như O, Cl, N...
+ Dẫn xuất của hidrocacbon: VD: C2H6O, CH3Cl…
ngoài C và H ra cịn có các
ngun tố khác như O, Cl,
N...
VD: C2H6O, CH3Cl…
Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm về hoá học hữu cơ (3’)
- GV: Cho HS đọc SGK
- HS: Đọc SGK

II. Khái niệm về hoá học
- GV: Hoá học hữu cơ là gì?
- HS: Hố học hữu cơ là hữu cơ
ngành hoá học
chuyên Hoá học hữu cơ là ngành
nghiên cứu về các hợp chất hoá học chuyên nghiên cứu
hữu cơ và những chuyển đổi về các hợp chất hữu cơ và
- GV: Hố học hữu cơ có vai trò của chúng
những chuyển đổi của
quan trọng như thế nào đối với đời - HS: Trả lời.
chúng.
sống, xã hội?
3. Củng cố (12’):
- GV cho HS thảo luận nhóm làm phiếu học tập: (Phụ đạo HS yếu, kém)


Phiếu học tập:
Hãy sắp xếp các chất: K2CO3, CH3COOH, Ca(HCO3)2, C6H6, C2H5Cl, C3H8, CaCO3, C4H10,
C2H6O, NaNO3, KHCO3 vào các cột thích hợp trong bảng sau:
Hợp chất hữu cơ
Hợp chất vơ cơ
Hiđrocacbon
Dẫn xuất của hiđrocacbon
- Giáo viên hướng dẫn HS làm bài tập: (Bồi dưỡng HS khá, giỏi)
Axit axetic có cơng thức C2H4O2. Hãy tính thành phần phần trăm khối lượng của các
nguyên tố trong axit axetic.
Hướng dẫn giải
- Tính khối lượng mol của C2H4O2.
- Áp dụng công thức :

%mc 

M C x2
x100%
M C2 H 4O2

%mH 
%mO 

M H x4
x100%
M C2 H 4O2

M O x2
x100%
M C2 H 4O2

hay mO 100%  (%mC  %mH )

Bài giải
- Khối lượng mol của C2H4O2 là:
M C2 H 4O2 (2 x12)  (4 x1)  (2 x16) 60( g )

- Thành phần phần trăm của các nguyên tố có
trong hợp chất là:
12 x 2
%mc 
x100% 40%
60
1x 4

%mH 
x100% 6, 67%
60
16 x 2
%mO 
x100% 53.33%
60
hay %mO 100%  (%mC  %mH )
100%  (40%  6, 67%) 53.33%

4. Nhận xét - Dặn dò (3’):
- Nhận xét tinh thần, thái độ học tập của học sinh.
- Dặn các em làm bài tập về nhà:1,2,3,4,5/ 108
- Chuẩn bị bài “Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ”
IV. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………