Tuần 12
Tiết 24
Ngày soạn: 08/11/2018
Ngày dạy: 10/11/2018
Bài 21. THỰC HÀNH
MỔ VÀ QUAN SÁT TÔM SÔNG
I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
- HS mổ và quan sát cấu tạo mang: nhận biết phần gốc chân ngực và các lá mang.
- Nhận biết một số nội quan của tơm như: hệ tiêu hố, hệ thần kinh.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng mổ động vật không xương sống.
- Biết sử dụng các dụng cụ mổ.
3. Thái độ: Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC.
1. Giáo viên:
- Mẫu vật: Tôm còn sống 2 con
- Dụng cụ: Chậu mổ, bộ đồ mổ, đinh ghim, kính lúp, khăn lau, chậu nước sạch
- Tranh phóng to H23.1, H23.2
2. Học sinh:
- Tơm sơng cịn sống: Mỗi nhóm 2 con tôm sông.
- Đọc bài trước ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định tở chức, kiểm tra sĩ sớ:(1’)
7A1……………........................................…
7A2……………........................................…
2. Kiểm tra bài cũ: (6’)
Trình bày các phần phụ của Tôm sông?
3. Hoạt động dạy học:
*Mở bài :Trong lớp giác xác nói riêng và ngành chân khớp nói chung thường chọn con
tôm làm đại diện (tôm sơng). Vì nó dễ mổ, dễ quan sát và có cấu tạo rất tiêu biểu. Để củng cố
và làm rõ hơn về các kiến thức đã học chúng ta sẽ tiến hành mổ và quan sát con tôm sông.
Hoạt động 1. Mổ và quan sát mang tôm(10’)
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Phân chia nhóm thực hành và - HS chia nhóm. Nhận đồ dùng, dụng cụ thực
kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm. hành.
- GV nêu yêu cầu của tiết thực - Nghe yêu cầu giờ thực hành
hành như SGK.
- HS quan sát tranh và GV làm mẫu, ghi nhớ các
- Cho HS quan sát H23.1, hướng bước
dẫn cách mổ trên mẫu vật:
- Mổ theo hướng dẫn ở hình 23.1 A (sgk)
Các bước mổ:
-Bước 1: Dùng kẹp nâng và dùng
kéo cắt theo đường chấm gạch
-Bước 2: Khẽ gỡ một chân ngực
kèm lá mang gốc
-Dùng kính lúp quan sát 1 chân ngực kèm theo lá
-Bước 3: Dùng kính lúp quan sát lá mang nhận biết các bộ phận chú thích vào
mang ở gốc à nhận biết các bộ
hình 23.1 A,B thay số 1, 2, 3, 4
phận
- Chú thích vào hình 23.1 A,B
(Cụm từ chú thích: Đốt gốc chân
ngực, lá mang, bó cơ)
- lưu ý HS: cách gỡ chân ngực: kẹp
chắc rút
- Thảo luận nhóm hoàn thành bảng
- Cho HS thảo luận ý nghĩa đặc
Ý nghĩa đặc điểm của lá mang
điểm cúa lá mang với chức năng hô
Đặc điểm lá mang
ý nghĩa
hấp
- Bám vào gốc chân
-Tạo dòng nước đem
ngực
theo oxi
- Thành túi mang mỏng - Trao đổi khí dễ dàng
- Có lơng phủ
- Tạo dịng nước
- Tơm hơ hấp bằng mang
- Có thể kết luận gì về đặc điểm hô
hấp của tôm.?
Hoạt động 2. Mổ và quan sát cấu tạo trong của tôm(15’)
Hoạt động của giáo viên
- GV hướng dẫn:
*Cách mổ tôm:
-Bước 1: Găm con tôm nằm sấp trong
khay mổ bằng 4 đinh ghim (2 ở gốc
râu, 2 ở tấm lái)
-Bước 2: Dùng kẹp nâng, dùng kéo cắt
2 đường AB và A’B’; đếngốc 2 mắt
kép thì cắt đường BB’
-Bước 3: Cắt hai đường AC và A’C’
xuống phía dưới
-Bước 4: Đổ nước ngập cơ thể tôm
-Bước 5: Dùng kẹp khẽ nâng tấm lưng
vừa cắt bỏ ra ngoài
* Quan sát các hệ cơ quan
a. Hệ tiêu hoá: Thực quản ngắn, dạ
dày có màu tối. Cuối dạ dày có tuyến
gan, ruột mảnh, hậu môn ở cuối đi
tơm
-Thực hiện lệnh 2/b: chú thích tranh
câm 23.3 B thay các số 3, 4, 6
-Hệ tiêu hóa của tôm có đặc điểm gì?
b. hệ thần kinh:
Dùng kéo và kẹp gỡ toàn bộ hệ cơ, nội
tạng phần ngực và phần bụng ra (hoặc
găm ngửa con tôm) à Quan sát, nhận
biết, phân biệt 2 hạch não lớn ở giữa 2
mắt vòng thần kinh hầu chuỗi thần
kinh ngực chuỗi thần kinh bụng
-Thực hiện lệnh 2/c: chú thích tranh
câm 23.3 C thay các số 1, 2, 5,7
Hoạt động của học sinh
- HS thực hành theo nhóm, tiến hành mổ tôm
lần lượt theo các thao tác
chú ý: đổ ngập nước vào cơ thể tôm dùng kẹp
nâng tấm lưng vừa cắt bỏ ra
- Dùng kính lúp quan sát các hệ cơ quan
- HS đọc TTSGK đối chiếu mẫu hồn thành
chú thích H23.3B
-Ống tiêu hóa: Miệng àThực quản à Dạ dày
à Ruột à Hậu môn
+Tuyến tiêu hóa: Tuyến gan (vàng nhạt)
- Mổ theo hướng dẫn của lệnh mục 2 sgk
- Quan sát, nhận biết, phân biệt 2 hạch não
lớn ở giữa 2 mắt, vòng thần kinh hầu, chuỗi
thần kinh ngực, chuỗi thần kinh bụng
- thảo luận nhóm hồn thành các chú thích
H23.3C
-Hệ thần kinh của tơm có đặc điểm gì?
Hoạt động 4. Viết thu hoạch(10’)
Hoạt động của giáo viên
- Hướng dẫn các nhóm viết thu hoạch
+ Hoàn thành bảng ý nghĩa đặc điểm của lá
mang
+ Chú thích các hình 23.1B, 23.3B, C thay
Hoạt động của học sinh
- HS lắng nghe, ghi nhớ yêu cầu. cách
làm bài thu hoạch
nộp lấy điểm 15 phút thực hành vào
tiết sau
cho các chữ số
nộp lấy điểm 15 phút thực hành
Đáp án:
Ý nghĩa đặc điểm của lá mang
Đặc điểm lá mang
- Bám vào gốc chân ngực
- Thành túi mang mỏng
- Có lơng phủ
ý nghĩa
-Tạo dịng nước đem theo oxi
- Trao đổi khí dễ dàng
- Tạo dịng nước
Đáp án chú thích hình
H23.1
1. lá mang;
2. cấu tạo hình lơng chim của lá mang
3. bó cơ
4. đốt gốc chân ngực
H23.3B
3 dạ dày
4. tuyến gan
6. ruột
H23.3.C
1Hạch não
2.Vòng thần kinh hầu
5.chuỗi thần kinh ngực
7.Chuỗi thần kinh bụng
IV. NHẬN XÉT, DẶN DÒ:
1. Nhận xét: (2’)
- Nhận xét tinh thần thái độ của các nhóm trong giờ học thực hành.
- Đánh giá mẫu mổ của các nhóm.
- GV căn cứ vào kĩ thuật mổ cho điểm các nhóm thực hiện tốt
- Các nhóm thu dọn vệ sinh.
2. Dặn dị: (1’)
- Hồn thành bài thu hoạch nộp lấy điểm 15 phút thực hành
- Sưu tầm tranh ảnh một số đại diện của giáp xác.
- Kẻ phiếu học tập và bảng trang 81 SGK vào vở.
V. RÚT KINH NGHIỆM:
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................