VNen

Tuần 21; 24-25-26

Ngày soạn……./…../20….

Tiết

Ngày dạy……./…../20….
KẾ HOẠCH BÀI HỌC
CHỦ ĐỀ 8. NHIỆT VÀ SỰ TRUYỀN NHIỆT
Bài 21. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ. NHIỆT NĂNG
(4 tiết)
Hoạt động của HS

Hoạt động của GV

Ghi chú (học
liệu, TBDH)

A. Hoạt động khởi động (30 phút)
a. Mục tiêu
- Tìm hiểu hiện tượng xảy ra khi thả hạt phấn hoa vào nước.
- Tìm hiểu hiện tượng xảy ra khi thả hạt thuốc tím vào nước lạnh và nước nóng.
b. Nhiệm vụ:
- Đọc thơng tin, tìm hiểu các hiện tượng thực tế, trả lời các câu hỏi
- Dự đoán và đề xuất các các phương án TNKT dự đoán về:
+ các yếu tố làm cho hạt phấn hoa chuyển động “lộn xộn”?
+ các yếu tố làm cho hạt thuốc tím tan trong nước và tan nhanh hơn trong nước
nóng?
c. Cách thực hiện:
- Cho cá nhân HS đọc thông tin. Làm TN và quan sát các hiện tượng trong thực tế
- Tổ chức cho HS trả lời câu hỏi.

- Nhóm thảo luận báo cáo dự đốn và phương án TNKT
d. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung vở ghi của HS về trả lời câu
hỏi và các dự đoán kiến thức
- Dự đoán :
1. các hạt phấn hoa bị các phân tử nước tác động va đập từ nhiều phía.
2. lực tác động từ các phân tử nước chưa đủ lớn
3. các phân tử nước tác động va đập vào hạt thuốc tím làm cho chúng lan ra và tan
trong nước.
4. trong nước nóng các phân tử nước chuyển động nhanh hơn, tác động va đập những


lực lớn hơn và nhanh hơn vào các hạt thuốc tím nên làm cho tan nhanh hơn.
e. Gợi ý đánh giá: GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát
hiện khó khăn của HS trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần
lưu ý (nếu cần).
- Hoạt động cá nhân: tìm hiểu và ghi - Tổ chức cho HS nghiên cứu
nhận các mục tiêu cần đạt.
mục tiêu của tồn bài.
- Cá nhân đọc thơng tin A, làm TN,
quan sát hiện tượng, ghi các nhận
xét vào vở

Mỗi nhóm HS
1 kính hiển vi

- thảo luận về câu trả lời 2)

- HDHS làm TN, quan sát và
1 cốc nước lạnh.
chép các hiện tượng xảy ra vào

1 cốc nước nóng
vở
Hạt phấn hoa
- HDHS trả lời các câu hỏi.

- Các nhóm trình bày báo cáo trả lời
các câu hỏi mục 2)

- Ghi các dự đốn về kiến thức
lên bảng.

Bột thuốc tím

1. các hạt phấn hoa bị các phân tử
nước tác động va đập từ nhiều phía.
2. lực tác động từ các phân tử nước
chưa đủ lớn
3. các phân tử nước tác động va đập
vào hạt thuốc tím làm cho chúng lan
ra và tan trong nước.
4. trong nước nóng các phân tử
nước chuyển động nhanh hơn, tác
động va đập những lực lớn hơn và
nhanh hơn vào các hạt thuốc tím
nên làm cho tan nhanh hơn.
B. Hoạt động hình thành kiến thức (110 phút)
a. Mục tiêu
* Kiến thức
- Nhận biết được các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử và phân tử;
giữa nguyên tử và phân tử có khoảng cách và luôn chuyển động hỗn độn không ngừng.

- Phát biểu được định nghĩa nhiệt năng; nhiệt năng của một vật phụ thuộc vào nhiệt độ;
có hai cách làm biến đổi nhiệt năng.
- Phát biểu được định nghĩa nhiệt lượng và nêu được đơn vị đo nhiệt lượng.
* Kỹ năng: Giải thích được một số hiện tượng thực tiễn liên qua đến chuyển động phân


tử và nhiệt năng.
b. Nhiệm vụ:
tiết 1 (mục B I phần 1-2)
- Quan sát hình ảnh 21.2 sách HDH. Lựa chọn dụng cụ và làm TN1 và TN2 theo HD.
Ghi các kết quả nhận xét vào vở
- Trả lời các câu hỏi 1-2-3-4-5-6-7
- Trả lời câu hỏi: các nguyên tử phân tử cấu tạo nên vật được sắp xếp sát nhau hay
giữa chúng có khoảng cách?
- Nêu dự đốn và phương án làm TNKT dự đoán
tiết 2 (mục B I phần 3-4-5, mục II, III)
- Thực hiện hoàn thành mục BI phần 3-4-5theo sách HDH. Chọn từ thích hợp điền hoàn
chỉnh các nhận xét và kết luận kiến thức
- Thực hiện hoàn thành mục II theo sách HDH. Chọn từ thích hợp điền hồn chỉnh các
nhận xét và kết luận
- Thực hiện TN: bỏ thuốc tím vào các cốc nước có nhiệt độ khác nhau. Chọn từ thích
hợp điền hồn chỉnh các nhận xét và kết luận
Tiết 3 ( mục IV, V)
- Làm TN thả quả bóng tenis từ trên cao xuống, quan sát hiện tượng và ghi nhận xét.
Chọn từ thích hợp điền hồn chỉnh các nhận xét và kết luận. trả lời câu hỏi.
c. Cách thực hiện: HDHS thực hiện các TNKT, ghi các KQ vào vở , xử lí kết quả TN.
Chọn từ thích hợp điền hồn chỉnh các nhận xét và kết luận kiến thức.
d. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung vở ghi của HS về các kết
luận kiến thức
e. Gợi ý đánh giá: GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát

hiện khó khăn của HS trong q trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần
lưu ý (nếu cần).
I. Phải chăng các chất có được cấu
tạo từ các hạt riêng biệt và giữa
chúng có khoảng cách?

Mỗi nhóm HS

1. Dự đốn thể tích hổn hợp so với
- Ghi dự đốn lên bảng
tổng thể tích của rượu và nước.
- Ghi dự đốn thể tích của hỗn hợp
rượu và nước so với tổng thể tích

- HDHS nghiên cứu cách làm

2 bình chia độ
có GHĐ 100
cm3
1 muỗng (thìa)
muối ăn.
1 cốc nước đầy


của chúng.

TN, lựa chọn TBTN, cách ghi
chép số liệu thu được từ TN.

- Nghiên cứu nội dung, lựa chọn

TBTN, bố trí và làm TNKT dự đốn - Tổ chức cho các nhóm trao
đổi, rút ra kết luận kiến thức.
- Quan sát, ghi chép vào vở
- Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi
1. … vì các phân tử nước xen vào
khoảng giữa các phân tử rượu và
ngược lại các phân tử rượu cũng
xen vào khoảng giữa các phân tử
nước.
2. … không phải do rượu bay hơi
3. … hiện tượng xảy ra cũng tương
tự.
4. … phương án TN: có thể trộn 50
cm3 cát với 50 cm3 ngô hoặc trộn 50
cm3 cát với 50 cm3 đá sỏi ,..
5. … nguyên nhân gây “hao hụt ”
là do các nguyên tử, phân tử đã xen
lẫn vào khoảng giữa của nhau.
6. … vì các phân tử muối khi thả
vào sẽ hòa tan và xen lẫn vào
khoảng giữa các phân tử nước và
ngược lại nên nước không bị tràn ra
ngoài.
7. … …giữa các nguyên tử, phân tử
cấu tạo nên vật có khoảng cách.

- Thống nhất, chính xác kiến
thức cho HS.

2.

… các nguyên tử, phân tử cấu tạo
nên vật giữa chúng có khoảng
cách.
- Các nhóm trình bày phương án làm - Hãy trình bày phương án làm
TNKT dự đốn của nhóm em?
TNKT của nhóm
- HDHS lựa chọn TBTN để


thực hiện TNKT các dự đốn.
Tiết 2
3.

Mỗi nhóm :

- Nghiên cứu nội dung, lựa chọn
TBTN, bố trí và làm TNKT dự đốn

- 1 quả bóng bay
to

- Điền hồn chỉnh kết luận kiến thức - HDHS nghiên cứu cách làm
mục 4)
TN, lựa chọn TBTN, cách ghi
4.
chép số liệu thu được từ TN.
- Chọn từ thích hợp hồn chỉnh kết
luận kiến thức
… nhỏ … khoảng cách…phân tử
… khoảng cách … xen kẻ … phân

tử … có sự hụt thể tích… phân tử
… khoảng cách … tràn … nguyên
tử … phân tử … khoảng cách.

- Tổ chức cho các nhóm trao
đổi, rút ra kết luận kiến thức.

5. thứ tự đúng là : b (khí) , a
(lỏng), c (rắn)
III. Các nguyên tử, phân tử
chuyển động hay đứng n?
- Đóng vai trong trị chơi. Tìm hiểu
thơng tin kiến thức trả lời câu hỏi.
1. … vì quả bóng bị tác động từ
nhiều phía
2. … quả bóng chuyển động hỗn
độn về mọi phía vì lực tác động từ
các học sinh không cân bằng nhau

- tổ chức cho cá nhân HS đóng
vai tìm hiểu thơng tin kiến
thức
- Tổ chức cho HS báo cáo kết
luận kiến thức. Trả lời câu hỏi
1-2-3

- Các nhóm giải thích hiện tượng hạt
- Tổ chức cho các nhóm báo
phấn hoa trong TH Brao-nơ
cáo

3. … tương tự các hạt phấn hoa bị
các phân tử nước tác động từ mọi
phía với các lực tác động khơng cân
bằng nhau làm chúng chuyển động
hỗn độn không ngừng về mọi phía.


Các hạt phấn hoa có kích thước lớn
vẫn đứng n vì tổng các lực tác
động từ các phân tử nước không
bằng với trọng lượng của hạt phấn
hoa.
- Chọn cụm từ thích hợp điền hồn
chỉnh kết luận bài học
… chuyển động …cũng chuyển
động hỗn độn….
….. không cân bằng.... không
chuyển động.
Vậy, các chất được cấu tạo bởi các
nguyên tử, phân tử. Giữa chúng có
khoảng cách và chúng chuyển
động khơng ngừng.
- tổng hợp kết luận kiến thức.
Tiết 3
III. Chuyển động phân tử và nhiệt
độ có quan hệ với nhau hay
khơng?
- Dự đốn hiện tượng ở TN hình
21.5.

- Tổ chức cho cá nhân ghi dự
đốn của mình vào vở, ghi dự
đốn của nhóm.

- Quan sát clip video thí nghiệm thả
thuốc tím vào cốc nước sôi và cốc
nước lạnh , so sánh đối chiếu với dự
đốn

- Trình chiếu clip video TN,
u cầu HS so sánh đối chiếu
và nhận xét.

- Quan sát clip video về hiện tượng
khuếch tán.
- Cá nhân HS giải thích hiện tượng
trước lớp, lớp theo dõi nhận xét và
bổ sung ý kiến
- Nêu các VD thực tế hiện tượng
khuếch tán và giải thích.

- Trình chiếu clip video TN
hiện tượng khuếch tán
- Tổ chức cho từng cá nhân
nhận xét từ những hiểu biết về
nguyên tử, phân tử.


- Chọn các cụm từ thích hợp điền
hồn chỉnh kết luận kiến thức

…. hòa lẫn … … nhanh …. nhanh
..
…. nguyên tử, phân tử …nhanh.
IV. Nhiệt năng, cách làm thay đổi
nhiệt năng.
- Cho HS làm TN thả quả bóng tenis
xuống sàn, quan sát hiện tượng và
nhận xét về độ cao đạt dược sau mỗi
lần nảy lên

- Tổ chức cho HS làm TN thả
quả bóng tenis, quan sát hiện
tượng và nhận xét về độ cao
đạt dược sau mỗi lần nảy lên.

- chọn cụm từ thích hợp điền hồn
chỉnh kết luận kiến thức

- Cho HS tự lực điền hoàn
chỉnh KL kiến thức và trả lời
các câu hỏi.

… giảm…
… giảm…
… nóng lên… nóng lên
- Cá nhân trả lời các câu hỏi
1. Động năng là năng lượng của vật
có được khi chuyển động. Nhiệt
năng là tổng động năng nguyên tử,
phân tử cấu tạo nên vật.

2. nhiệt độ của vật càng cao thì
nhiệt năng của vật càng lớn. Vì các
nguyên tử, phân tử sẽ chuyển động
nhanh hơn, động năng phân tử sẽ
lớn hơn nên nhiệt năng lớn.

- Tổ chức cho HS báo cáo
trước lớp

- Nhận xét, thông nhất kiến
thức

3.
C. Hoạt động luyện tập (25 phút)
a. Mục tiêu
- Củng cố, hoàn thiện và khắc sâu kiến thức, kĩ năng.
. Nhiệm vụ:
- Trả lời câu hỏi và làm các bài tập mục C.


c. Cách thực hiện: Tổ chức cho HS tự lực thực trả lời các câu hỏi và bài tập. sau đó
GVHD các nhóm thống nhất kiến thức và kết quả chính xác.
d. Sản phẩm: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung vở ghi của HS về các các
câu trả lời kiến thức mục 1) gồm lời giải các câu hỏi và bài tập.
e. Gợi ý đánh giá: GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát
hiện khó khăn của HS trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần
lưu ý (nếu cần).
- Cá nhân trả lời các câu 1-2-3-4-5
trước lớp

- Tổ chức cho HS trả lời nhanh
các câu 1-2-3-4-5

1. ... vì khi đường tan ra sẽ xen lẫn
vào khoảng giữa của các phân tử
nước và ngược lại nên khi ta uống
nước sẻ có chưa các phân tử đường
bên trong do đó có vị ngọt.

- Tổ chức cho các nhóm trình
bày, trao đổi và thống nhất kết
quả.

2. ... vì săm xe đạp được làm từ cao
su, giữa các phân tử cao su có
khoảng cách nên khơng khí chen
qua các khoảng cách giữa các phân
tử thốt ra ngồi.
3. ...( tương tự 2)
4. ... vì các phân tử khơng khí
chuyển động hổn độn khơng ngừng
nên dễ dàng chuyển động xuống xen
lẫn vào khoảng giữa của các phân
tử nước.
5. … vì các ngun tử ln chuyển
động và giữa các chúng có khoảng
cách, nên sau một thời gian các
nguyên tử vàng và nguyên tử chì xen
vào khoảng giữa của nhau. Hiện
tượng này gọi là sự khuếch tán.

- Lớp nhận xét, bổ sung thống nhất
KQ
- Đại diện trình bày trao đổi và
thống nhất kết quả.
- Chú ý sửa chữa các sai sót.

- Tổng hợp sửa chữa các sai
sót cho HS khi trình bày.


D. Hoạt động vận dụng (15 phút)
a. Mục tiêu.
- Rèn kĩ năng vận dụng kiến thức để giải thích các hiện tượng liên quan đến cấu tạo chất,
sự tuyền nhiệt năng giữa các vật.
b. Nhiệm vụ: trả lời các câu hỏi phần D. vận dụng
c. Cách thực hiện: cho HS làm việc cá nhân, trả lời trước lớp.
d. Sản phẩm: câu trả lời của HS về dung giải thích kiến thức. Khả năng trình bày ý kiến
của từng cá nhân HS.
e. Gợi ý đánh giá: GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát
hiện khó khăn của HS trong q trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần
lưu ý (nếu cần).
- tìm hiểu, trả lời các câu hỏi phần D - HDHS về tìm hiểu, trả lời các
câu hỏi phần D.
- Báo cáo KQ trên lớp.
1. Nhiệt năng của thỏi sắt giảm, còn
nhiệt năng của nước tăng. Nguyên
nhân của sự thay đổi đó là do sự
truyền nhiệt.

- Tổ chức cho HS báo cáo KQ

ở lớp.

2. Cơ năng chuyển thành nhiệt
năng. Đây là sự thực hiện cơng.
3. Vật có nhiệt độ càng cao thì nhiệt
năng càng lớn. Vì nhiệt độ của vật
càng cao thì các phân tử, nguyên tử
cấu tạo nên vật chuyển động càng
nhanh, tổng động năng phân tử
càng lớn nên nhiệt năng càng lớn.
Nước ở 400C có nhiệt năng lớn hơn
vì có nhiệt độ cao hơn.
4. … bao bì bằng kim loại mỏng
ngăn sự lưu thơng của khơng khí
qua bao bì tốt hơn. Vì các ngun tử
kim loại sắp xếp khít nhau hơn và
khơng bị ảnh hưởng từ nhiệt độ .
- Lớp nhận xét, bổ sung

- Biểu dương các báo cáo có
câu trả lời đầy đủ và đúng nhất
.


E. Hoạt động tìm tịi mở rộng (5 phút)
Mục tiêu.
- Giúp HS tìm tịi mở rộng vốn hiểu biết về khoa học và tự nhiên xung quanh ta. Tạo thói
quen tự học tập.
- HDHS về tìm hiểu cùng người
thân, viết thu hoạch: cách làm giảm

ô nhiễm nồng độ bụi ở các công
trường, đường giao thông …
- Chia sẽ với các bạn trong lớp.

- HDHS về tìm hiểu, viết thu
hoạch
- Tổ chức cho HS dán báo cáo
KQ ở góc học tập (tiết học
sau.)
- Chọn các báo cáo có câu trả
lời đầy đủ và đúng nhất trình
bày trên lớp.

Mời tham khảo và đóng góp ý kiến vào địa chỉ
Cám ơn!