TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN ĐỀ TÀI : PHÁP LUẬT VỀ CHẾ ĐỘ BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN QUA THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TỈNH NGHỆ AN

TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
ĐỀ TÀI : PHÁP LUẬT VỀ CHẾ ĐỘ BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ
NGUYỆN QUA THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TỈNH NGHỆ AN


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU..........................................................................................................2
NỘI DUNG.......................................................................................................4
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT BẢO
HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN.......................................................................4
1.1. Một số khái niệm về bảo hiểm, bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm tự
nguyện ..............................................................................................................4
1.1.1 Khái niệm bảo hiểm..................................................................................4
1.1.2 Khái niệm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội
tự nguyện...........................................................................................................4
1.2 Quy định về bảo hiểm xã hội tự nguyện......................................................4
1.2.1 Phân biệt BHXH bắt buộc với BHXH tự nguyện.....................................4
1.2.2. Các yếu tố cấu thành cơ bản của BHXH tự nguyện................................6
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện
...........................................................................................................................6
1.2.4. Vai trò, ý nghĩa của việc thực hiện BHXH tự nguyện..............................8
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ CHẾ ĐỘ BẢO HIỂM TỰ NGUYỆN
VÀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BHXH TỰ NGUYỆN TẠI TỈNH
NGHỆ AN.........................................................................................................9
2.1. Thực trạng về chế độ bảo hiểm tự nguyện tại tỉnh Nghệ An......................9
2.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp
luật BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh Nghệ An...........................................12
KẾT LUẬN....................................................................................................14

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................15


MỞ ĐẦU
Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước chuyển hết
sức mạnh mẽ với dấu mốc là Sự kiện Việt Nam là thành viên chính của tổ chức
thương mại quốc tế ( WTO) . Kinh tế Việt Nam Trần Tiến tới hội nhập sâu và rộng
với nền kinh tế thế giới,

đời sống của người dân có nhiều thay đổi đáng kể.Tuy

nhiên, để Đảm bảo hội nhập sâu sắc và chủ động đối phó với những rủi ro trong
cuộc sống cho người dân và xây dựng đất nước phát triển mạnh thì điều quan trọng
phải ổn định và công bằng xã hội. Với Tứ kết là trụ cột chính của hệ thống an sinh
xã hội, việc chú trọng phát triển bảo hiểm xã hội sẽ góp phần thực hiện tiến bộ và
cơng bằng xã hội, bảo ổn chính trị - xã hội và phát triển kinh tế - xã hội. Do đó,
chính sách Bảo hiểm xã hội luôn được Đảng và Nhà nước chú trọng phát triển trên
cơ sở phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế- xã hội của đất nước .Từng
bước mở rộng và cải thiện hệ thống an sinh xã hội để đáp ứng ngày càng tốt hơn
yêu cầu đa dạng của mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội, xây dựng hệ thống bảo
hiểm xã hội đa dạng và linh hoạt phù hợp với yêu cầu của kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa. mở rộng các hình thức bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo
hiểm tự nguyện, bổ sung, sửa đổi các chế độ bảo hiểm xã hội khi còn bất hợp lý,
Đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội.Bên cạnh việc phát triển
chính sách về bảo hiểm xã hội nói chung thì bảo hiểm xã hội tự nguyện được triển
khai vào năm 2008 đã mở ra sự lựa chọn cho người dân khơng nằm trong nhóm
tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc hướng tới đảm bảo đời sống ổn định. điều này
có thể hiện tiềm năng phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện ở nước ta là hết sức to
lớn. Có thể Nói bảo hiểm xã hội tự nguyện ra đời được kỳ vọng là chỗ dựa cho
người thu nhập thấp, đem đến cơ hội hưởng lương hưu cho hàng chục triệu người

không nằm trong diện bảo hiểm xã hội bắt buộc. Trong những năm gần đây việc
tham gia bảo hiểm xã xã hội được quan tâm một cách cách phổ biến, đảm bảo cuộc
sống tối thiểu cho người lao động góp phần làm cho đời sống kinh tế của người lao
động được giữ vững ổn định. Trợ giúp một phần vật chất cần thiết cho người lao

4


động trong các trường hợp người lao động bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động,
Bệnh nghề nghiệp hay các khó khăn, rủi ro khác xảy ra.
Tính đến hết tháng 9/2020, tỉnh Nghệ An có 68.818 người tham gia BHXH tự
nguyện, tăng 18.853 người (37,73%) so với năm 2019. Hiện, Nghệ An đang dẫn đầu
cả nước về số người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm hơn 8% tổng số người tham
gia toàn quốc.1 Đạt kết quả ấn tượng này, BHXH tỉnh Nghệ An đã có nhiều cách
làm, kinh nghiệm, sáng kiến hay trong việc thực hiện hiệu quả công tác thông tin,
truyền thông phát triển người tham gia BHXH tự nguyện.

1Trang bảo hiểm xã hội Việt Nam bài viết: " Nghệ An dẫn đầu cả nước về số người tham gia BHXH tự nguyện" cập nhật
ngày 30/10/2020

5


NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA THỰC HIỆN PHÁP LUẬT BẢO HIỂM
XÃ HỘI TỰ NGUYỆN
1.1. Một số khái niệm về bảo hiểm, bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm
xã hội tự nguyện và các vấn đề liên quan
1.1.1 Khái niệm bảo hiểm
Bảo hiểm là một nghiệp vụ qua đó , một bên là người được bảo hiểm cam đoan trả

một khoản tiền gọi là phí bảo hiểm thực hiện mong muốn để cho mình hoặc để cho
người thứ ba trong trường hợp xảy ra rủi ro sẽ nhận được một khoản đền bù các tổn
thất được trả bởi một bên khác: đó là người bảo hiểm. Người bảo hiểm nhận trách
nhiệm đối với toàn bộ rủi ro và đền bù các thiệt hại theo các phương pháp của thống
kê”.
1.1.2 Khái niệm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự
nguyện
Căn cứ tại điều 3 Luật bảo hiểm xã hội hiện hành thì :
"1. Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của
người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao
động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo
hiểm xã hội.
2. Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức
mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
3. Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức
mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với
thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã
hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất."
1.2 Quy định về bảo hiểm xã hội tự nguyện
1.2.1 Phân biệt BHXH bắt buộc với BHXH tự nguyện

6


BHXH bắt buộc với BHXH tự nguyện cùng là chính sách an sinh xã hội được
thực hiện ở nước ta như BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện có nhiềuđiểm khác biệt
để nhận thấy.

Tiêu chí

BHXH tự nguyện
Người lao động tham gia hợp Lao động tự do, tự mình tham

Đối tượng

đồng lao động với chủ sử dụng gia đóng BHXH tự nguyện.

BHXH bắt buộc

lao động (tổ chức hoặc cá
Phí BHXH

nhân).
Người lao động đóng một Người tham gia BHXH tự
phần, chủ sử dụng đóng một nguyện đóng 100%; tuy nhiên
phần.

do thực hiện chính sách mới cho
nên Nhà nước hỗ trợ phần nhỏ
trên đóng BHXH tự nguyện từ

Chế độ BHXH

2018 trở đi.
BHXH bắt buộc hiện nay có 5 BHXH tự nguyện có hai chế độ
chế độ, gồm ốm đau, thai sản, : hưu trí, tử tuất.
tai nạn lao động bằng nghề

Phương thức

nghiệp, hưu trí, tử tuất.
Theo tháng, có trường hợp đặc Người lao động có thể đóng
biệt theo ngành sản xuất kinh theo tháng, theo quý, cả năm
doanh của đơn vị sử dụng lao hoặc đóng một lần cho nhiều
động thì họ có thể

năm sau đó, đặc biệt người

đóng theo quý, theo 6 tháng

tham gia BHXH tự nguyện đủ
tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian
đóng BHXH tự nguyện đóng đủ
từ 10 năm trở lên thì được đóng
mỗi lần tiền gốc, tiền lãi để đủ
tối thiếu 20 năm đóng BHXH tự
nguyện để hưởng chế độ hưu

7


BHXH.
1.2.2. Các yếu tố cấu thành cơ bản của BHXH tự nguyện
+ Người tham gia BHXH tự nguyện: Người tham BHXH tự nguyện là những cá
nhân tự nguyện đăng ký BHXH tự nguyện để hưởng các chế độ về BHXH tự
nguyện.
+ Cơ quan BHXH: Là cơ quan sự nghiệp được nhà nước giao nhiệm vụ thu BHXH
tự nguyện, quản lý quỹ BHXH tự nguyện và giải quyết các chế độ cho người tham
gia BHXH tự nguyện theo quy định của pháp luật BHXH tự nguyện.
+ Nhà nước: Là cơ quan ban hành các chính sách BHXH tự nguyện đồng thời quản

lý, giám sát việc thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện đối với cơ quản BHXH và
người tham gia BHXH tự nguyện.
+ Quỹ BHXH tự nguyện: là quỹ tài chính được hình thành từ nguồn đóng BHXH
tự nguyện và các nguồn thu hợp pháp khác được sử dụng để chi trả các chế độ cho
người tham gia, chi phí quản lý bộ máy, và những khoản chi hợp pháp khác liên
quan đến người tham gia.
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện
Pháp luật BHXH nói chung trong đó có các quy định pháp luật về BHXH tự
nguyện đã được sửa đổi bổ sung kịp thời theo hướng cơng bằng, văn minh và hợp
lịng dân. Nhà nước và xã hội luôn mong muốn cho các quy định của pháp luật được
thực hiện trên thực tế, xã hội hiện rất bất bình trước tình trạng vi phạm pháp luật, sử
dụng trái quy định qũy BHXH của người đóng BHXH nói chung và BHXH tự
nguyện nói riêng.
Các quy định pháp luật và BHXH tự nguyện không tự động được thực hiện, thực
hiện pháp luật về BHXH tự nguyện phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau liên quan
đến các quy định pháp luật và môi trường thực hiện pháp luật, cần nắm bắt và xác
định được những yếu tố khác nhau tác động đến thực hiện pháp luật về BHXH tự
nguyện.
Các yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến việc thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện:

8


Yếu tố hệ thống pháp luật
Chất lượng, sự hoàn thiện của pháp luật BHXH tự nguyện thể hiện ở tính tồn
diện, tính phù hợp, tính đồng bộ về hình thức, kỹ thuật pháp lý và cả về nội dung,
chất lượng của hệ thống pháp luật về BHXH tự nguyện thể hiện hợp pháp, bảo đảm
quyền, lợi ích của người tham gia BHXH tự nguyện và sự minh bạch về cơ chế,
trách nhiệm của cá nhân, tổ chức. Đây là khung pháp lý quy định rõ đối tượng áp
dụng, quyền và nghĩa vụ các bên tham gia BHXH tự nguyện, nội dung các chế độ

BHXH tự nguyện. Một chính sách, chế độ không hợp lý, không đảm bảo công bằng
giữa các đối tượng thụ hưởng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của BHXH tự nguyện.
Yếu tố tổ chức thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện
Tổ chức thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện bao gồm các hoạt động như việc
phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân, cho các tổ chức kinh tế - xã hội, cho
các cơ quan nhà nước có chức năng quản lý về BHXH tự nguyện. Việc quy định
đầy đủ công khai minh bạch quy trình, thủ tục, hồ sơ, trách nhiệm và thời hạn giải
quyết sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng và cơ quan BHXH thống nhất thực
hiện. Đồng thời áp dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, giảm bớt
thời gian, tạo niềm tin cho người tham gia BHXH tự nguyện.
Ý thức pháp luật của các chủ thể thực hiện pháp luật về BHXH tự nguyện
Thực hiện pháp luật phụ thuộc vào ý thức tôn trọng, tôn trọng pháp luật của các
chủ thể pháp luật, khi người dân hiểu được ý nghĩa của BHXH tự nguyện thì họ sẽ
tự giác tham gia và thực hiện. Đây là yếu tố vừa mang tính chủ quan của các chủ thể
pháp luật, đồng thời cũng có tính khách quan, bởi vì phụ thuộc vào các yếu tố khách
quan của xã hội trong điều kiện cịn khó khăn và nhận thức còn hạn chế của nhiều
người dân ở nước ta, nhất là vùng nơng thơn thì cần phải quan tâm, tổ chức giáo dục
cho người dân về ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện.

Yếu tố về các thiết chế kiểm tra, giám sát, thanh tra đối với thực hiện pháp luật
BHXH tự nguyện.

9


Kiểm tra, giám sát, thanh tra là yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật BHXH tự
nguyện. Nếu nơi nào tiến hành thường xuyên các hoạt động này thì ở nơi đó các
quy định pháp luật BHXH tự nguyện mới đi vào cuộc sống, ngược lại nếu không
kiểm tra, giám sát, thanh tra hoặc có nhưng chỉ mang tính hình thức, thì quyền, lợi
ích của người tham gia BHXH tự nguyện sẽ bị ảnh hưởng, thậm chí bị vi phạm.

1.2.4. Vai trò, ý nghĩa của việc thực hiện BHXH tự nguyện
BHXH trong đó có BHXH tự nguyện là trụ cột của hệ thống an sinh xã hội,
việc thực hiện hiệu quả pháp luật BHXH tự nguyện đóng vai trị vơ cùng quan
trọng, trong hệ thống chính sách pháp luật về xã hội, do đó việc hồn thiện chính
sách BHXH tự nguyện có vai trị quan trọng trong việc góp phần làm cho xã hội ổn
định. BHXH, BHYT, BHTN trợ giúp và cứu trợ xã hội đa dạng, linh hoạt có khả
năng bảo vệ, giúp đỡ mọi thành viên trong xã hội, nhất là những đối tượng yếu thế,
dễ bị tổn thương, vượt qua khó khăn hoặc các rủi ro trong cuộc sống.
Ở Việt Nam chính sách BHXH, trong đó BHXH tự nguyện là một bộ phận
quan trọng của chính sách xã hội, giúp nhà nước điều tiết mối quan hệ giữa chính
sách kinh tế - xã hội trên phương diện quy mô, bảo đảm cho nền kinh tế liên tục
phát triển và ổn định xã hội. Trong hoạt động BHXH nhà nước tiến hành xây dựng
nhiều chính sách, chế độ, tổ chức triển khai, giám sát, thực hiện tốt quyền và nghĩa
vụ của người tham gia BHXH tự nguyện mà khơng phải chính từ ngân sách nhà
nước cho lĩnh vực này. BHXH tự nguyện là một nhu cầu khách quan trong xã hội
hiện đại.
Vai trò của thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện trong hệ thống chính sách và
pháp luật về xã hội được thể hiện ở những nội dung sau:
Thực hiện hiện tốt pháp luật BHXH tự nguyện góp phần ổn định cuộc sống cho
người lao động khi hết tuổi lao động hoặc khơng có khả năng lao động. Với hình
thức đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất và hưởng chế độ hưu trí khi về già, đây là một
bước tiến lớn trong thực hiện chính sách an sinh xã hội, không chỉ tham gia vào các
quan hệ lao động mới được đóng BHXH mà lao động tự do cũng được hưởng lương
hưu khi hết tuổi lao động.

10


Thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện góp phần ổn định và nâng cao chất lượng
lao động, đảm bảo sự bình đẳng, vị thế xã hội của người lao động trong các thành

phần kinh tế khác nhau thúc đẩy sản xuất phát triển.Pháp luật BHXH tự nguyện dựa
trên nguyên tắc cơ bản là (đóng – hưởng) đã tạo ra bước đột phá quan trọng về bình
đẳng của người lao động về chính sách BHXH, các ngành nghề, địa bàn khách
nhau, theo các hình thức khác nhau đều được tham gia, thực hiện chính sách về
BHXH. Người tham gia BHXH tự nguyện khi về hưu được cấp thẻ BHYT và được
quỹ BHYT chi trả phần lớn chi phí khi đi khám chữa bệnh.
Thực hiện tốt BHXH tự nguyện góp phần xây dựng xã hội ổn định với phần lớn
người lao động ở Việt Nam tham gia vào thị trường lao động phi chính thức. Với
nền kinh tế mà lao động tự do hơn 70% tổng số lao động, nếu lực lượng lao động
này khơng được đóng BHXH và khơng có chế độ lương hưu khi về già thì nhà nước
và xã hội sẽ gánh một sức nặng của chính sách bảo trợ xã hội.
Thực hiện pháp luật BHXH tự nguyện góp phần giảm chi phí cho ngân sách Nhà
nước đảm bảo an sinh xã hội bên vững. Người thực hiện chính sách BHXH là người
tham gia đóng góp, nhà nước khơng phải tự bỏ ngân sách hoàn toàn nhưng vẫn thực
hiện được mục tiêu an sinh xã hội.

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ CHẾ ĐỘ BẢO HIỂM TỰ NGUYỆN
VÀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BHXH TỰ NGUYỆN TẠI TỈNH
NGHỆ AN
2.1. Thực trạng về chế độ bảo hiểm tự nguyện tại tỉnh Nghệ An
2

Theo con số báo cáo của BHXH Nghệ An, tính đến hết năm 2019, số đối

tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tồn tỉnh là 49.447 người, khơng chỉ
vượt xa kế hoạch BHXH Việt Nam giao, mà còn đạt 104,1% chỉ tiêu phấn đấu được
BHXH Việt Nam giao bổ sung; tăng 17.562 người so cùng kỳ năm 2018. Cũng như
Nam Ðàn, nhiều địa phương khác như Yên Thành, Thanh Chương, Quỳnh Lưu, Ðô
Lương, Nghi Lộc… đều đạt kế hoạch giao bổ sung từ 103,8 đến 112%..
2 Tác giả Thành Châu -"Tập trung phát triển đối tượng BHXH tự nguyện ở Nghệ An" cập nhật ngày 07/02/2020

11


Tính đến ngày 30/4/2021, Số người tham gia BHXH tự nguyện trong tỉnh là
86.731 người, tăng 27.186 người (tăng 45,66%) so với cùng kỳ năm 2020, tăng
9.350 người (tăng 12,08%) so với tháng 12/2020 và tăng 2.378 người so với tháng
3/2021 (tăng 2,82%).3
Thời gian qua, việc có nhiều đối tượng tích cực tham gia BHXH tự nguyện ở
Nghệ An . Bởi họ là những nông dân, lao động ở các miền quê, giờ đây cũng có cơ
hội được hưởng chế độ lương hưu mà trước đây chỉ có người làm việc ở cơ quan
nhà nước, mới được thụ hưởng. Cùng với đó, Tỉnh ủy Nghệ An đã tăng cường sự
lãnh đạo, chỉ đạo của Ðảng đối với công tác BHXH, BHYT trong tình hình mới trên
địa bàn tỉnh Nghệ An, được triển khai quyết liệt xuống tận cơ sở.
Bên cạnh việc tham mưu, BHXH Nghệ An đã tích cực trong công tác phối hợp
các sở, ban, ngành và các địa phương, đơn vị ký kết chương trình phối hợp với các
sở: Kế hoạch và đầu tư; Lao động - Thương binh và Xã hội; Mặt trận Tổ quốc tỉnh;
Hội Nông dân; Hội phụ nữ,...
Trên cơ sở đó, BHXH các huyện cũng có chương trình làm việc với các đơn vị
cùng cấp để mở rộng mạng lưới đại lý thu. Ðến hết năm 2019, tồn tỉnh có 934 đại
lý thu với 1.808 điểm thu ở 480 xã, phường, thị trấn và 2.244 nhân viên đại lý thu.
BHXH Nghệ An phối hợp chặt chẽ với Bưu điện Nghệ An tổ chức hội nghị tuyên
truyền trực tiếp về chính sách BHXH tự nguyện đến tận từng khối, xóm. Trong năm
2019, hai đơn vị này phối hợp tổ chức 628 hội nghị tuyên truyền trực tiếp, có
39.698 người tham dự và hơn 14.500 người đăng ký tham gia BHXH tự nguyện,
trong đó có 8.764 người nộp tiền tại hội nghị, hơn 11 nghìn người tham gia mới…
BHXH Nghệ An cũng phát động phong trào thi đua với chủ đề "Tồn thể
cơng chức, viên chức, người lao động tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân
tham gia BHXH tự nguyện, quyết tâm hoàn thành chỉ tiêu thu BHXH tự nguyện".
Theo đó, mỗi người thuộc hệ thống BHXH Nghệ An là một tuyên truyền viên về

BHXH, BHYT; Ðoàn thanh niên BHXH tỉnh cũng tuyên truyền và phát tờ rơi tuyên
3 Tác giả Thanh Hiền - Bài viết "Bảo hiểm xã hội tỉnh Nghệ An nỗ lực hướng tới BHXH toàn dân" cập nhật ngày
24/05/2021

12


truyền tại các khu vực đông người vào thứ 7, chủ nhật hằng tuần… để giúp người
dân hiểu được chính sách của Ðảng và Nhà nước đối với người tham gia BHXH tự
nguyện, từ đó giúp họ tự giác, tích cực tham gia.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc phát triển BHXH tự nguyện ở Nghệ
An vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Ðó là ở một số địa bàn như TP Vinh, thị
xã Cửa Lò, các huyện Tân Kỳ, Tương Dương, Kỳ Sơn... người dân chưa thật sự
quan tâm đến chính sách BHXH tự nguyện, số lượng người tham gia chưa đạt yêu
cầu đề ra. Hơn nữa, do mới triển khai BHXH tự nguyện cho nên người tuyên truyền
bảo hiểm còn thiếu kinh nghiệm, chế độ cho người làm đại lý còn thấp…
Đạt kết quả ấn tượng này, BHXH tỉnh Nghệ An đã có nhiều cách làm, kinh
nghiệm, sáng kiến hay trong việc thực hiện hiệu quả công tác thông tin, truyền
thông phát triển người tham gia BHXH tự nguyện.
Theo đó, BHXH từ tỉnh đã tăng cường cơng tác tham mưu với chính quyền địa
phương; phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể huy động sự vào cuộc của hệ thống
chính trị trong cơng tác tun truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự
nguyện. Chú trọng vai trị của cấp ủy chính quyền xã, phường, thị trấn trong q
trình triển khai chính sách tại địa phương như: Giao chỉ tiêu phát triển số người
tham gia BHXH tự nguyện; đề nghị chính quyền địa phương báo cáo kết quả số
người tham gia BHXH tự nguyện theo các thời điểm; phối hợp, chủ trì tổ chức các
Hội nghị tuyên truyền, đối thoại chính sách, đại diện cấp ủy, chính quyền địa
phương phát biểu chỉ đạo hội nghị. Tận dụng lợi thế, thế mạnh của các ngành, tổ
chức chính trị xã hội, đồn thể trong cơng tác tun truyền: Tập hợp, quy tụ hội viên
tham dự các hoạt động; lồng ghép phát triển BHXH tự nguyện qua các mơ hình có

sẵn của hội; lựa chọn cán bộ các ngành làm nhân viên đại lý thu, cộng tác viên
tuyên truyền; phối hợp tuyên truyền đưa hội viên cấp cơ sở tham gia BHXH tự
nguyện.
BHXH từ tỉnh đến cơ sở đã quan tâm đặc biệt đến công tác tuyên truyền; chủ
động trong tất cả các hoạt động thông tin, truyền thông tại địa phương; lãnh đạo
BHXH các huyện phải tham gia chủ trì, tư vấn giải đáp trực tiếp tại các hội nghị

13


tuyên truyền, phát triển đối tượng; cán bộ BHXH luôn luôn đồng hành, hỗ trợ nhân
viên đại lý thu trong quá trình tuyên truyền tại cơ sở.
BHXH tỉnh đã tập trung đa dạng hóa các hình thức thơng tin, truyền thơng, chú
trọng hình thức tun truyền miệng, tun truyền trực tiếp; linh hoạt trong phương
thức tiếp cận người dân: Tổ chức Hội nghị tuyên truyền ngay tại khối xóm, bản,
làng; thời gian tổ chức Hội nghị linh hoạt, phù hợp với tập qn, thói quen của
người dân; nội dung, ngơn ngữ tun truyền chuyển thể từ ngơn ngữ chun ngành
khó hiểu sang ngôn ngữ dân giã, đời thường.
BHXH tỉnh luôn tận dụng tối đa cơ hội để tiếp cận với từng nhóm đối tượng
tiềm năng với cách thức tuyên truyền, vận động phù hợp như: với nhóm lao động là
nơng dân, tiểu thương: Tổ chức hội nghị, tuyên truyền trực tiếp ngay tại nhà, nơi
người lao động đang làm việc. Với nhóm người lao động đăng ký hưởng trợ cấp
thất nghiệp: Tuyên truyền ngay tại Trung tâm Dịch vụ việc làm. Với nhóm lao động
đã nghỉ việc, về sinh sống tại địa phương: Mời tham dự Hội nghị, tư vấn trực tiếp
tại nhà và tư vấn ngay tại bộ phận “Một cửa” nơi người lao động đăng ký hưởng
BHXH 1 lần. Bên cạnh đó, thời gian qua, BHXH tỉnh đã quan tâm, đẩy mạnh việc
sử dụng kênh truyền thông trên mạng xã hội về BHXH, BHYT mang lại những hiệu
quả tích cực, đặc biệt là việc tiếp cận với tầng lớp người dân, lao động trẻ tuổi.

2.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực

hiện pháp luật BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh Nghệ An
Phối hợp với UBND, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ các xã, phường, thị trấn tổ
chức Hội nghị tuyên truyền trực tiếp chính sách BHXH, BHYT tại các địa bàn khối,
xóm, bản hoặc cụm dân cư. Cơng tác tác này đã đạt được nhiều kết quả nhất định
như hình thức truyền thông đa dạng, phong phú hơn, đối tượng truyền thông được
mở rộng, sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành, đồn thể chặt chẽ hơn trong
cơng tác truyền thơng về chính sách BHXH tự nguyện,...
Trong đó, mở rộng phạm vi bao phủ BHXH là mục tiêu trước mắt và lâu dài,
để hướng tới BHXH toàn dân, bảo đảm an sinh xã hội cho mọi người lao động. Vì

14


vậy, BHXH tự nguyện cần phải tiếp tục tập trung xây dựng niềm tin của nhân dân
đối với chính sách BHXH tự nguyện qua việc đổi mới toàn diện nội dung, hình thức
và phương pháp tuyên truyền. Đồng thời, nỗ lực tìm tịi, nghiên cứu cách làm mới
để tiếp tục duy trì, tăng nhanh tỷ lệ người dân tham gia BHXH tự nguyện; thay đổi
thói quen của người dân từ tự tiết kiệm, tích trữ phịng lúc khó khăn sang đóng góp
vào hệ thống BHXH để đảm bảo cho cuộc sống khi hết tuổi lao động.
Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho đại lý thu kỹ năng tuyên truyền, khai thác, vận
động đối tượng tham gia BHXH tự nguyện theo hộ gia đình. Các đại lý thu tích cực
tun truyền, vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện góp phần đưa chính
sách BHXH tự nguyện của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống. Nhiều đại lý bám
sát cơ sở, trực tiếp đến từng hộ dân để vận động, nhắc nhở khi đến hạn nộp BHXH
tự nguyện. Có thể khẳng định vai trò của đại lý thu BHXH đã góp phần tích cực c
ng với ngành BHXH trong cơng tác truyền thông, vận động, phát triển đối tượng
tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh. Giao chỉ tiêu phát triển đối tượng
BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình cho đại lý thu cụ thể theo từng quý. Thường
xuyên kiểm tra dữ liệu để đôn đốc kịp thời.
Xây dựng phần mềm theo dõi thơng tin đóng nộp, quản lý người tham gia dành

cho nhân viên đại lý thu để hỗ trợ việc quản lý và khai thác đối tượng tham gia đồng
thời cung cấp danh sách các đối tượng tiềm năng theo địa bàn cư trú của nhân viên
đại lý để họ biết được thông tin người lao động và dễ dàng tiếp cận, truyền thông
vận động tham gia,… Khai thác có hiệu quả cơng tác truyền thơng trên trang điện tử
của ngành, hệ thống tin nhắn thoại qua các mạng di động và mạng xã hội vì đây
cũng là kênh tương tác trực tiếp với người lao động khá gần gũi, thuận tiện trong
tương lai.
Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cần phải tham mưu UBND tỉnh cần thiết phải đưa
chỉ tiêu hoàn thành kế hoạch phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện vào
các chi đua xét thi đua khen thưởng tại đại phương các cấp. Đối với chỉ tiêu phát
triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện , các đơn vị đạt tỷ lệ phát triển cao thì
kịp thời có hình thức biểu dương, khen thưởng nhân rộng mơ hình.

15


KẾT LUẬN
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách lớn của nhà nước đối với người lao
động ở bất kì quốc gia nào, bảo hiểm xã hội tồn tại khách quan trong đời sống xã
hội. Trên cơ sở nhận thức đúng đắn của nhà nước cũng như tỉnh Nghệ An về tầm
quan trọng của bảo hiểm xã hội tự nguyện nên những năm gần đây, chính sách bảo
hiểm xã hội đã được thay đổi để phù hợp với tình hình kinh tế xã hội; đối tượng
tham gia bảo hiểm xã hội ngày càng được mở rộng, hình thành quỹ bảo hiểm độc
lập với ngân sách nhà nước, do một tổ chức thống nhất quản lí, bảo hiểm xã hội tự
nguyện ngày càng phát triển và phong phú hơn.
Việc mở rộng phạm vi tham gia và những kết quả trong những năm gần đây của
hệ thống bảo hiểm xã hội tự nguyện tại tỉnh Nghệ An sẽ góp phần thực hiện thắng
lợi mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh mà Đảng
và dân ta đang phân đấu. Được thụ hưởng các chế độ tự bảo hiểm xã hội tự nguyện
do chính mình đóng góp,người lao động yên tâm sản xuất, đóng góp sức lực, trí tuệ

phục vụ cơng cuộc xây dựng phát triển tỉnh.
Tóm lại, tuy chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện vẫn còn nhiều bất cập và hạn
chế, đòi hỏi phải đổi mới hồn thiện khơng ngừng để đảm bảo tốt hơn cho đời sống
người lao động góp phần vào việc ổn định xã hội, phát triển kinh tế xã hội của tỉnh
cũng như đất nước.

16


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Các văn bản pháp luật:
- Luật bảo hiểm xã hội 2014 sửa đổi bổ sung
- Nghị định số 134/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của luật bảo
hiểm xã hội về bảo hiểm tự nguyện .
Các tài liệu tham khảo:

- Giáo trình Pháp luật an sinh xã hội, Đại học Luật- Đại học Huế- TS Đào
Mộng Điệp năm 2015
- Tác giả Thanh Hiền : "Bảo hiểm xã hội tỉnh Nghệ An nỗ lực hướng tới
BHXH toàn dân" cập nhật ngày 24/05/2021.
- Trang bảo hiểm xã hội Việt Nam bài viết: " Nghệ An dẫn đầu cả nước về số
người tham gia BHXH tự nguyện"
/>ItemID=15679&CateID=168 cập nhật ngày 30/10/2020