Tuần 15
Tiết 30
Ngày soạn: 25/11/2018
Ngày dạy: 30 /11 /2018
Bài 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV (Tiết 2)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Trình bày được sự thành lập nhà Hồ và những cải cách của Hồ Quý Ly.
- Trình bày ý nghĩa, tác dụng và hạn chế của các cải cách Hồ Quý Ly.
2. Thái độ: HS có thái độ đúng đắn về nhân vật lịch sử Hồ Quý Ly.
3. Kỹ năng: HS biết phân tích, tổng hợp và đánh giá một nhân vật LS.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Ảnh di tích thành nhà Hồ ở Thanh Hoá, tư liệu về nhân vật Hồ Quý Ly.
2. Học sinh: Đọc và chuẩn bị bài theo cau hỏi SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra sĩ số lớp học
a
Lớp 7 1…………………
a
a
Lớp 7 2…………………
a
a
Lớp 7 3……………..
a
Lớp 7 4………………
Lớp 7 5………………
Lớp 7 6………………
1. Kiểm tra bài cũ:
- Cho biết tình hình kinh tế nước ta nửa sau thế kỉ XIV?
2. Giới thiệu bài mới: Cuộc sống nhân dân cực khổ và họ đã nổi dậy khởi nghĩa – đánh dấu
triều Trần sụp đổ và tạo điều kiện cho một triều đại mới lên thay – đó là nhà Hồ. Vậy nhà Hồ
đã làm gì sau khi lên nắm quyền? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học.
3. Bài mới.
II - NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY
Hoạt động của GV – HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự thành lập nhà Hồ.
*GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học và thông tin
mục 1 /77 cho biết:
H: Cuối TK XIV, các cuộc đấu tranh của nhân dân diễn
ra mạnh mẽ đã dẫn đến điều gì?
HS trả lời.
H: Nhà Hồ thành lập trong hồn cảnh nào?( hs yếu)
HS: nhà Trần suy sụp, XH khủng hoảng, ngoại xâm đe
dọa.
H: Hồ Quý Ly là người như thế nào và có vai trị gì?
HS: trả lời theo đoạn trích /77.
H: Em có nhận xét gì về sự thành lập nhà Hồ?
HS: đó là sự tất yếu, phù hợp tình hình lúc bấy giờ.
H: Sau khi lên nắm chình quyền, HQL đã làm gì?
HS: đổi quốc hiệu, tiến hành cải cách.
GV giải thích về quốc hiệu Đại Ngu.
GV chốt, chuyển ý.
Nội dung cần đạt
1. Nhà Hồ thành lập (1400):
- Cuối thế kỉ XIV, nhà Trần suy yếu.
- Năm 1400, Hồ Quý Ly lên ngôi và
lập ra nhà Hồ.
- Đổi quốc hiệu là Đại Ngu.
Hoạt động 2: Tìm hiểu những biện pháp của Hồ
Quý Ly để cải cách đất nước.
*GV yêu cầu HS dựa vào thơng tin mục 2 /78 đàm
thoại:
H: Về mặt chính trị, Hồ Quý Ly thực hiện biện pháp
nào? ( hs yếu)
HS: Thay những người có tài và thân cận để cai quản
đất nước.
H: Tại sao Hồ Quý Ly lại bỏ quan lại họ Trần?
HS: Vì sợ lật đổ ngơi vị của mình.
=> GV gọi HS đọc đoạn trích /78 quy định về cách làm
việc.
H: Việc quan lại triều đình thăm hỏi đời sống nhân dân
chứng tỏ điều gì?
HS: Đất nước dưới thời Hồ đã quan tâm đến nhân dân.
H: Hồ Quý Ly đã thực hiện những biện pháp nào với
kinh tế?
HS: Tiền giấy thay thế tiền đồng, cấm dùng tiền đồng.
H: Giải thích thế nào là hạn điền?
HS: Hạn chế số lượng ruộng đất theo quy định của nhà
nước phong kiến (đọc đoạn trích /78).
H: Thuế đinh và thuế ruộng được quy định như thế
nào?
HS: Chỉ đánh thuế người có ruộng và theo phép luỹ
tiến (nhiều ruộng thì đóng nhiều).
*HS trao đổi bàn (1’): Nhận xét về chính sách kinh
tế?
=>HS trả lời và bổ sung, GV chuẩn kiến thức và khẳng
định: Làm cho kinh tế thoát khủng hoảng và đi lên.
H: Về mặt xã hội, Hồ Quý Ly ban hành chính sách gì?
( hs yếu)
HS: Hạn nơ.
H: Mục đích của chính sách hạn nơ?
HS: Giảm bớt số nơ tì và tăng người sản xuất cho xã
hội.
H: Nhà Hồ đưa chính sách gì về văn hố – giáo dục?
HS trả lời.
H: Biện pháp cải cách về quân sự?
=>HS trả lời theo đoạn in nghiêng /79, GV chuẩn kiến
thức đồng thời giới thiệu thành nhà Hồ- DSVHTG
(2011).
GV tích hợp mơi trường, giáo dục HS bảo vệ thành
quả lịch sử.
Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa và tác dụng của cải
cách
2. Những biện pháp cải cách của
Hồ Quý Ly
a. Về chính trị:
- Cải tổ hàng ngũ võ quan.
- Đổi tên một số đơn vị hành chính và
quy định cách làm việc.
- Cử quan thăm hỏi đời sống nhân
dân.
b. Về kinh tế - tài chính:
- Phát hành tiền giấy.
- Ban hành chính sách “hạn điền”.
- Quy định lại thuế đinh và thuế
ruộng.
c. Về xã hội:
- Ban hành chính sách “hạn nơ”.
d. Về văn hố – giáo dục:
- Giảm bớt sư tăng.
- Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm.
- Sửa đổi chế độ thi cử và học tập.
đ. Về quân sự:
- Làm lại sổ đinh.
- Chế tạo súng mới.
- Phòng thủ nơi hiểm yếu.
- Xây thành kiên cố …
3. Ý nghĩa, tác dụng của cải cách
*GV chia nhóm (2 bàn / nhóm) yêu cầu HS thảo luận Hồ Quý Ly:
(2’): * Ý nghĩa, tác dung:
N1,3: Em nhận xét gì về các chính sách trên?
- Hạn chế tập trung ruộng đất của địa
N2,4: Tại sao Hồ Quý Ly làm được như vậy?
chủ - quý tộc.
=>Đại diện nhóm HS trả lời và bổ sung, GV chuẩn - Làm suy yếu thế lực họ Trần.
kiến thức và khẳng định: Hồ Quý Ly làm được như - Tăng quyền lực và nguồn thu nhập
vậy vì nhà Trần quá suy yếu, đất nước lại đứng trước nhà nước.
nguy cơ của giặc ngoại xâm -> cần thay đổi, ông là nhà
cải cách có tài và lịng u nước thiết tha.
* Tuy nhiên cải cách còn tồn tại một số hạn chế (chưa * Hạn chế:
triệt để, chưa hợp với thực tế và chưa giải quyết u - Chưa giải phóng nơng nơ, nơ tì.
cầu bức thiết của nhân dân) …
- Chưa giải quyết được nhu cầu bức
Tích hợp: bảo vệ di sản văn hóa thành nhà Hồ
thiết của nhân dân.
4. Củng cố:
* HS đánh giá về nhân vật Hồ Quý Ly?
*GV kết luận: Các cải cách đã đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng và bước đầu ổn định.
5. Hướng dẫn học tập ở nhà:
- Học bài theo nội dung bài học.
- Chuẩn bị tiết sau học lịch sử địa phương.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………