Tuan 20 Hoa 9 Tiet 38

Trường THCS Liêng Trang

Năm học 2018-2019

Tuần : 19
Tiết : 38

Ngày soạn: 30/12/2018
Ngày dạy: 02/01/2019

Bài 30: SILIC. CÔNG NGHIỆP SILICAT
I. MỤC TIÊU: Sau bài này HS phải:
1. Kiến thức: Biết được:
- Silic là phi kim hoạt động yếu (tác dụng được với oxi, không phản ứng trực tiếp với hiđro),
SiO2 là một oxit axit (tác dụng với kiềm, muối cacbonat kim loại kiềm ở nhiệt độ cao).
- Một số ứng dụng quan trọng của silic, silic đioxit và muối silicat.
- Sơ lược về thành phần và các cơng đoạn chính sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng.
2. Kĩ năng:
- Đọc và tóm tắt được thơng tin về Si, SiO2, muối silicat, sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng.
- Viết được các phương trình hố học minh hoạ cho tính chất của Si, SiO2, muối silicat.
3. Thái độ:
Làm việc nghiêm túc, chính xác.
4. Trọng tâm:
Si, SiO2 và sơ lược về đồ gốm, sứ, xi măng, thủy tinh.
5. Năng lực cần hướng đến
- Năng lực sử dụng ngơn ngữ hóa học, năng lực giải quyết vấn đề thơng qua mơn hóa học, năng
lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống, năng lực thực hành, năng lực tính tốn.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên và học sinh
a. Giáo viên:
- Các mẫu vật: đồ gốm, sứ, thuỷ tinh, xi măng, đất sét, cát trắng.

- Tranh ảnh: Sản xuất đồ gốm, xứ, thuỷ tinh, xi măng.
b. Học sinh: Tìm hiểu nội dung bài học trước khi lên lớp.
2. Phương pháp: Thảo luận nhóm – đàm thoại - trực quan – làm việc với SGK.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp (1’)
Lớp Sĩ số
Tên học sinh vắng
Lớp Sĩ số
Tên học sinh vắng
9A1
9A3
9A2
9A4
2. Kiểm tra bài cũ (5’)
- HS: Nêu tính chất hoá học và ứng dụng của muối cacbonat?
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài (1’): Silic là nguyên tố phổ biến thứ 2 trong vỏ trái đất. Ngành công nghiệp liên
quan đến silic và hợp chất của nó gọi là cơng nghiệp silicat rất gần gũi trong đời sống. Chúng ta
hãy nghiên cứu về silic và ngành công nghiệp này.
b. Các hoạt động chính:

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS
Hoạt động 1. Silic (10’)
- GV: Thuyết trình trạng thái tự - HS: Lắng nghe.
nhiên và tính chất vật lí của
silic.

- GV: Hướng dẫn HS đọc SGK - HS: Nghiên cứu SGK và

Giáo án Hóa học 9

Nội dung ghi bảng
I. SILIC
1. Trạng thái tự nhiên
- Silic là nguyên tố phổ biến thứ 2
sau Oxi , chiếm ¼ khối lượng vỏ
quả đất.
- Các hợp chất của Silic tồn tại
nhiều là cát trắng, đất sét
2. Tính chất

Giáo viên Bùi Thị Như Hoa


Trường THCS Liêng Trang

và nêu tính chất vật lí của silic?
- GV: Nhận xét.
- GV thông báo và nhấn mạnh:
Silic là 1 phi kim hoạt động
hoá học yếu. Silic chỉ tác dụng
với oxi ở nhiệt độ cao.
Si + O2 t SiO2

Năm học 2018-2019

trả lời.
- HS: Ghi bài.
- HS: Chú ý lắng nghe và ghi

nhớ.

0

a. Tính chất vật lí
- Silic là chất rắn màu xám, khó
nóng chảy, có vẻ sáng của kim
loại, dẫn điện kém, là chất bán
dẫn.
b. Tính chất hố học
- Là phi kim hoạt động hoá học
yếu hơn C, Cl2.
- Tác dụng với O2 ở nhiệt độ cao
to

Si + O2  
SiO2
Hoạt động 2: Silic đioxit (10’)
- HS: Suy nghĩ và trả lời : II. SILIC ĐIOXIT (SiO2)
SiO2 là oxit axit và nêu ra 1. Tác dụng với kiềm (ở nhiệt độ
tính chất của SiO2.
cao)
- HS: Nghiên cứu SGK, thảo SiO +2NaOH  t Na SiO +H O
2
2
3
2
luận, viết PTHH.
2. Tác dụng với oxit bazơ

- GV: Si là phi kim, vậy SiO 2 là
oxit gì? Và có những tính chất
gì?
- GV: Yêu cầu HS nghiên cứu
SGK, viết PTHH chứng minh
t
SiO2 là 1 oxit axit.
SiO2+ 2NaOH   Na2SiO3
(Phụ đạo HS yếu kém).
+H2O
o

o

t
SiO2 + CaO   CaSiO3

o

to

SiO2 + CaO   CaSiO3
* SiO2 không tác dụng với nước
tạo thành axit.

- GV: Nhận xét, đánh giá.
- HS: Lắng nghe và ghi bài.
- GV cung cấp thông tin: SiO2 - HS: Chú ý và ghi nhớ.
không phản ứng được với
nước.

Hoạt động 3: Sơ lược về công nghiệp silicat (12’)
- GV: Giới thiệu sơ lược về - HS: Lắng nghe
III. SƠ LƯỢC VỀ CƠNG
ngành cơng nghiệp silicat.
NGHIỆP SILICAT
- GV: Ngun liệu sản xuất và - HS: Dựa vào SGK trả lời cá 1. Sản xuất đồ gốm, sứ
các công đoạn sản xuất gốm nhân.
a. Nguyên liệu chính
sứ?
- HS: Nhận xét
- Đất sét, thạch anh, fenpat
- GV: Nhận xét, bổ sung và
b. Các cơng đoạn chính
hồn thiện kiến thức.
- HS: Lắng nghe và ghi nhớ. - Nhào đất sét + thạch anh +
- GV: Giới thiệu một số cơ sở
fenpat tạo thành khối dẻo, tạo hình
sản xuất gốm sứ chính ở nước
và sấy khơ.
ta.
- Nung các đồ vật trong lị ở nhiệt
độ cao.
c. Cơ sở sản xuất
- Bát tràng Hà Nội, công ty sứ Hải
Dương, Đồng Nai, Sơng Bé…
- GV: Xi măng có công dụng - HS: Dựa vào thực tế trả lời: 2. Sản xuất xi măng:
gì?
Ngun liệu kết dính trong a. Ngun liệu chính
xây dựng.
- Đất sét, đá vơi

- GV: Hãy cho biết nguyên liệu - HS: Dựa vào SGK trả lời cá b. Các cơng đoạn chính
sản xuất xi măng ?
nhân.
- Nghiền nhỏ hỗn hợp đá vôi và
- GV: Cho HS quan sát hình - HS: Quan sát và trả lời
đất sét rồi trộn với cát và nước ở
30 và tóm tắt các cơng đoạn
dạng bùn.
chính sản xuất xi măng?
- Nung hỗn hợp trong lò quay 
- GV: Giới thiệu một số cơ sở - HS: Lắng nghe và ghi nhớ. Clanhke rắn.
sản xuất xi măng chính ở nước
- Nghiền Clanhke + phụ gia  Xi
ta.
măng.
Giáo án Hóa học 9

Giáo viên Bùi Thị Như Hoa


Trường THCS Liêng Trang

Năm học 2018-2019

c. Cơ sở sản xuất
- Nhà máy xi măng Hải Dương,
Hải Phòng, Hà Tiên…
- HS: Lắng nghe và ghi nhớ. 3. Sản xuất thuỷ tinh
a. Ngun liệu chính
Cát thạch anh, đá vơi, sơ đa

- HS: Nghiên cứu SGK và trả b. Các cơng đoạn chính
lời.
- Trộn cát + đá vôi+ sôđa.
- HS: Dựa vào SGK nêu các - Nung hỗn hợp trong lị.
cơng đoạn chính sản xuất - Làm nguội  ép thổi thủy tinh
thủy tinh.
thành các đồ vật.
c. Cơ sở sản xuất
- HS: Lắng nghe và ghi bài.
Nhà máy sản xuất thuỷ tinh ở Hải
- HS: Lắng nghe.
Phịng, Hà Nội, Bắc Ninh…

- GV: Thơng báo thành phần
chính của thủy tinh: Na2SiO3,
CaSiO3
- GV: Nguyên liệu để sản xuất
thủy tinh là gì ?
- GV: Yêu cầu HS nghiên cứu
SGK và cho biết các cơng đoạn
chính sản xuất thủy tinh (không
yêu cầu các em viết PTHH).
- GV: Nhận xét và kết luận.
- GV: Giới thiệu các cơ sở sản
xuất thủy tinh chính ở nước ta
4. Củng cố (4’)
- Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ và mục “ Em có biết?” trong SGK/95.
5. Nhận xét- Dặn dị về nhà (2’)
- Nhận xét tinh thần, thái độ của HS trong tiết học.
- Bài tập về nhà:1,2,3,4 SGK/ 95.

- Chuẩn bị bài: Sơ lược về bảng tuần hoàn các ngun tố hố học.
IV. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

Giáo án Hóa học 9

Giáo viên Bùi Thị Như Hoa