Giáo án lịch sử 9 tuần 1 tiết 1

Ngày sọan: 03/9/2020
PHẦN I. LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI
TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY
CHƯƠNG I: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU
SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
Tiết 1
BÀI 1: LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945
ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỈ XX
I. LIÊN XÔ
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Hiểu được tình hình Liên Xô từ năm 1945 đến năm 1991.
- Biết được công cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh (1945- 1950).
- Phân tích được những thành tựu to lớn của nhân dân Liên Xô từ năm 1945 đến năm
1950.
2. Kĩ năng
+ Rèn cho học sinh kĩ năng phân tích, nhận định các sự kiện, các vấn đề lịch sử.
+ Kĩ năng phán đoán nhận xét, giao tiếp
3. Thái độ
- Khẳng dịnh những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của công cuộc xây dựng
CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề.
- Năng lực chuyên biệt
+Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch
sử.
+ Rút ra bài học kinh nghiệm qua công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh và
những thành tựu chủ yếu trong công cuộc xây dựng CNXH ở LX từ năm 1950 đến
đầu những năm 70 của TK XX. Nhận xét về thành tựu KH – KT của LX.
II. Chuẩn bị
- Giáo viên: Giáo án, SGK, SGV, tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng, lược đồ điện tử,

máy chiếu. Tư liệu, tranh ảnh về Liên Xô sau CTTG thứ hai.
- Học sinh:
+ Đọc trước sách giáo khoa và hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
+ Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh về Liên Xô sau CTTG thứ hai.
III. Phương pháp/kĩ thuật
- Phương pháp: Vấn đáp, trực quan, nghiên cứu, thảo luận.
- KT: chia nhóm, đặt câu hỏi, trình bày 1 phút.
IV. Tiến trình dạy-học
1. Ổn định tổ chức (1')


- Kiểm tra sĩ số học sinh
- Kiểm tra vệ sinh của lớp
Lớp
Ngày dạy
Sĩ số
Vắng
Ghi chú
9A
8/9/2020
9B
10/9/2020
2. Kiểm tra bài cũ (2') Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
3. Bài mới
3.1. Hoạt động khởi động (3')
? Sau khi học xong phần lịch sử thế giới từ năm 1939 -1945. Em dự đốn như thế nào
về đất nước Liên Xơ sau chiến tranh thế giới thứ hai?
HS1: Đất nước Liên Xô gặp nhiều khó khăn khơng thể khắc phục được
HS2: Đất nước Liên Xơ gặp nhiều khó khăn nhưng Liên Xơ quyết tâm khắc phục hậu
quả của cuộc chiến tranh.

GV: từ sau năm 1945 đến nay tình hình Liên Xơ như thế nào? Liên Xơ đã làm gì
để khắc phục hậu quả cuộc cuộc chiến tranh, đạt được những thành tựu nào trong
công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hôm nay chúng ta tìm hiểu về Liên Xơ bắt đầu
từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỷ XX.
3.2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của thầy và trị
Nội dung
Hoạt động 1: Cơng cuộc khơi phục kinh tế sau chiến
1. Công cuộc khôi phục
tranh (1945-1950)
kinh tế sau chiến tranh
- Thời gian: 16’
(1945-1950)
- Mục tiêu: học sinh nhận biết được tình hình Liên Xơ
sau chiến tranh thế giới thứ hai. Đánh giá được những
thành tựu KHKT to lớn của Liên Xô đối với thế giới.
- PP: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan, thảo luận
- KT: Động não, trình bày 1 phút, chia nhóm
- Hình thức tổ chức cá nhân, nhóm
GV Yêu cầu học sinh chú ý vào mục 1 sgk/3
? Em biết gì về tình hình Liên Xơ sau chiến tranh thế
giới thứ hai?
- Hs nhớ lại kiến thức lịch sử 8 trả lời câu hỏi của GV
- HS Liên Xô là nước thắng trận trong chiến tranh thế
a. Hồn cảnh
giới thứ hai.
- Liên Xơ là nước thắng
? Vì sao sau chiến tranh thế giới thứ 2, Liên Xô là
trận nhưng thiệt hại nặng
nước thắng trận nhưng lại phải khôi phục kinh tế?

về người và của.
HS: Vì sau chiến tranh Liên Xơ tuy là một nước thắng
trận nhưng thiệt hai nặng nề về người và của. Vì vậy
Liên Xơ phải bắt tay vào cơng cuộc khôi phục kinh tế.
HS quan sát phần chữ nhỏ SGK/3


? Em hãy liệt kê những thiệt hại của Liên Xô sau
chiến tranh thế giới thứ hai?
HS: 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 70000 làng
mạc, gần 32000 nhà máy xí nghiệp và 65000 km đường
sắt bị tàn phá...
? Em có nhận xét gì về những con số nói lên những
thiệt hại của Liên Xô sau chiến tranh?
HS thảo luận cặp đơi (2 phút)
- Nhóm 1: Những con số cụ thể, thiệt hại về mọi mặt
của Liên Xô sau chiến tranh.
- Nhóm 2: Những con số đó nói lên tội ác của phe phát xít
- Nhóm 3: Những thiệt hại nặng nề về mọi mặt làm
chậm lại quá trình đi lên CNXH ở Liên Xơ.
-GV phân tích: Đó là những tổn thất nặng nề hơn bất cứ
nước nào trong cuộc chiến. Những tổn thất đó đã làm
cho nề kinh tế Liên Xô phát triển chậm lại tới 10 năm,
không những thế Liên Xơ lại cịn phải đối phó với những
âm mưu thù địch của các đế quốc Phương tây (bao vây
về kinh tế, cơ lập về chính trị, thành lập các khối quân sự
và chạy đua vũ trang nhằm chuẩn bị cuộc chiến tranh
chống lại Liên Xô).
? Em hãy thử đặt mình là những nhà lãnh đạo của Liên
Xơ lúc đó, em sẽ đưa ra những cách giải quyết nào?

HS1: Bắt tay vào khôi phục kinh tế, xây dựng đất nước
theo mơ hình CNXH vốn có của nó
HS2: Phát triển kinh tế theo hướng TBCN
HS3: Địi phe phát xít bồi thường, phục hồi kinh tế, xây
dựng đất nước theo định hướng XHCN
GV mỗi người sẽ có những suy nghĩ và cách giải quyết
khác nhau. Vậy những nhà lãnh đạo Liên Xô lúc bấy giờ
đã đưa ra những cách giải quyết nào, các em hãy theo
dõi trong SGK/4 để tìm hiểu.
? Em hãy liệt kê những thành tựu của Liên Xô trong công
cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh?
- Về kinh tế:
+ KH 5 năm lần 4 (1946-1950) hoàn thành vượt mức
trước thời hạn 9 tháng
+ 1950, công nghiệp tăng 73%
+ Hơn 6000 nhà máy được khôi phục
+ Nông nghiệp vượt trước chiến tranh
- Về KH-KT
+ Năm 1949 chế tạo thành công bom nguyên tử

b. Thành tựu (SGK/4)
- Về kinh tế:
+ KH 5 năm lần 4(19461950) hồn thành vượt
mức trước thời hạn 9
tháng
+ 1950, cơng nghiệp tăng
73%
+ Hơn 6000 nhà máy

? Em có nhận xét gì về tốc độ tăng trưởng kinh tế của
Liên Xơ trong thời kì khơi phục kinh tế? Vì sao?
- Thảo luận cặp đơi (2’)
- Đại diện nhóm báo cáo
-HS: + Tốc độ tăng trưởng nhanh
+ Vì có sự thống nhất về tư tưởng, chính trị, có tinh
thần tự lập, tự cường, chịu đựng gian khổ, lao động cần
cù, qn mình của nhân dân Liên Xơ.
? Có ý kiến cho rằng việc Liên Xơ chế tạo thành công
bom nguyên tử làm cho cục diện về quân sự trên thế
giới có sự thay đổi? Em có đồng tình với ý kiến trên
khơng? Vì sao?
HS1: Em đồng tình với ý kiến trên vì
+ Liên Xơ chế tạo thành công bom nguyên tử phá vỡ thế
độc quyền hạt nhân của Mĩ.
+ Chứng minh sức mạnh về quân sự của Liên Xơ đặc
biệt là vũ khí hạt nhân.
HS2: Em khơng đồng tình với ý kiến trên vì:
+ Ngồi Mĩ ra cịn có những nước tư bản khác như Anh,
Pháp có sức mạnh về quân sự.
+ Nước Triều Tiên cũng có kho vũ khí hạt nhân
GV chốt: Việc Liên Xơ chế tạo thành công bom nguyên
tử làm cho cục diện về quân sự trên thế giới có sự thay
đổi, chứng minh thành tựu KHKT của Liên Xô và sức
mạnh về mặt qn sự của mình.
? Những thành tựu mà Liên Xơ thu được trong cơng
cuộc khơi phục kinh tế có ý nghĩa gì?
-HS: xây dựng và phát triển kinh tế, đời sống nhân dân
ổn đinh, an ninh quốc phòng được giữ vững
-GV: những thành tựu mà nhân dân Liên Xô đạt được

thể hiện tính ưu việt của CNXH ở mọi lĩnh vực: xây
dựng kinh tế, nâng cao đ/s, củng cố quốc phịng tuy
nhiên vẫn có một số sai lầm thiếu xót. Làm đảo lộn toàn
bộ chiến lược của đế quốc Mĩ và đồng minh của Mĩ
- Chuyển ý từ sau năm 1950, Liên Xô tiếp tục xây dựng
cơ sở vật chất của CNXH và đạt được những thành tựu
nào, chúng ta cùng tìm hiểu tiếp mục 2.
...........................................................................................
...........................................................................................
Hoạt động 2: Tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất kĩ
thuật của CNXH (Từ 1950 đến đàu những năm 70
của thế kỉ XX)

được khôi phục
+ Nông nghiệp vượt trước
chiến tranh
- Về KH-KT
+ Năm 1949 chế tạo thành
công bom nguyên tử

- Ý nghĩa xây dựng và
phát triển kinh tế, nâng
cao đ/s nhân dân, an ninh,
quốc phòng, củng cố.

2. Tiếp tục xây dựng cơ
sở vật chất kĩ thuật của
CNXH (Từ 1950 đến đàu

- Thời gian 17 phút
- Mục tiêu: học sinh hiểu được khái niệm “cơ sở vật
chất, kĩ thuật” là gì; biết được những phương hướng
chính của các kế hoạch nhà nước 5 năm của Liên Xơ;
đánh giá được vai trị quan trọng trong chính sách đối
ngoại của Liên Xơ đối với thế giới.
- Phương pháp/kĩ thuật: vấn đáp, nêu và giải quyết vấn
đề, thảo luận, chia nhóm
- Phương tiện SGK, máy tính, máy chiếu
- Hình thức: cá nhân, nhóm
? Em hiểu khái niệm “Cơ sở vật chất kĩ thuật ” là như
thế nào?
-HS: Đó là những nền tảng quan trọng như đường xá,
bến cảng, đường sắt nhà máy, những phát minh cải tiến
kĩ thuật có tác dụng đế việc xây dựng và phát triển sản
xuất, tập trung ở việc hình thành nền sản xuất đại cơ khí
với nền cơng nghiệp hiện đại, nông nghiệp hiện đại,
khoa học và công nghệ tiên tiến
?Vì sao Liên Xơ phải tiếp tục cơng cuộc xây dựng cơ
sở vật chất- kĩ thuật?
Thảo luận cặp đôi (1’)
PP thảo luận, kĩ thật trình bày 1 phút
-HS: Vì các nước Tư bản Phương Tây ln có âm mưu
và hành động bao vây chống phá Liên Xô cả về kinh tế
và chính trị, Liên Xơ phải chi phí cho quốc phòng, an
ninh để bảo vệ thành quả của cộng cuộc xây dựng
CNXH.
? Tình hình đó có ảnh hưởng gì đến công cuộc xây
dựng CNXH ở Liên Xô?
-HS: Ảnh hưởng trực tiếp làm giảm tốc độ của công

cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xơ
-GV chốt: Chính vì hồn cảnh trên, sau khi hồn thành
việc khơi phục ktế, Liên Xơ tiếp tục xây dựng Cơ sở vật
chất kĩ thuật với việc thực hiện các kế hoạch dài hạn đó
là kế hoạch 5 năm lần thứ 5 (1951-1955); lần 6 (19561960); kế hoạch dài hạn 7 năm (1959-1965)
? Phương hướng chính của các kế hoạch 5 năm này
như thế nào?
HS tiếp tục ưu tiên phát triển công nghiệp nặng; thực
hiện thâm canh trong sản xuất nông nghiệp; đấy mạnh
tiến bộ KHKT; tăng cường sức mạnh quốc phịng.
-Gv đưa hình 1/SGK lên phơng chiếu

những năm 70 của thế kỉ
XX)

a. Hoàn cảnh
- Bị các nước phương Tây
bao vây chống phá

Ảnh hưởng trực tiếp,
làm giảm tốc độ xây dựng
CNXH
- Tiếp tục thực hiện các kế
hoạch dài hạn

b. Phương hướng
(SGK/4)
c. Thành tựu (SGK/4)
- CN : tăng 9,6% đứng

-HS quan sát SGK/4
? Em hãy liệt kê những thành tựu mà Liên Xô đạt
được trong công cuộc xây dựng CNXH?
HS liệt kê dẫn chứng
- CN: tăng 9,6% đứng thứ 2 sau Mĩ, chiếm 20% sản
lượng CN thế giới
- Khoa học- kĩ thuật:
+ 1957, phóng thành cơng vệ tinh nhân tạo
+ 1961, phóng con tàu “Phương Đơng” bay vịng quanh
trái đất
- Nông nghiệp: + 1970 đạt 186 triệu tấn
GV bổ sung thêm số liệu: Về công nghiệp: Năm 1970,
điện lực của Liên Xô đạt 740 tỉ kw/giờ (gấp 352 lần năm
1913, bằng sản lượng của 4 nước Anh, Pháp, Đức, I- tali-a cộng lại ). Năm 1971 thép đạt 121 triệu tấn (vượt
Mĩ), dầu mỏ đạt 353 triệu tấn, than đạt 624 triệu tấn
- Gv chiếu chân dung nhà du hành vũ trũ Ga-ga-rin
? Em biết gì về nhà du hành vũ trụ Ga-ga-rin?
GV giao nhiệm vụ về nhà cho học sinh tìm hiểu nhà
du hành vũ trụ ga-ga-rin, tiết sau trình bày
? Em có nhận xét gì về những thành tựu về kinh tế,
khoa học kĩ thuật của Liên Xô từ những năm 50 đến
những năm 70?
HS + Tốc độ tăng trưởng nhanh trong lĩnh vực kinh tế
+ Khoa học kĩ thuật có đóng góp vượt bậc, đóng góp
chung vào thành tựu KHKT của thế giới.
? Chính sách đối ngoại Liên Xô được thực hiện ntn?
+ Năm 1960 theo sáng kiến của Liên Xô LHQ thông qua
tuyên ngôn về việc thủ tiêu hoàn toàn chủ nghĩa thực
dân và trao trả độc lập cho các nước thuộc địa

+ Năm 1961, Liên Xô đề nghị LHQ thông qua tuyên
ngôn về việc sử dụng vũ khí hạt nhân
+ Năm 1963 theo đề nghị của Liên Xô LHQ đã thông
qua tuyên ngôn thủ tiêu tất cả các hình thức của chế độ
phân biệt chủng tộc
? Những thành tựu mà Liên Xô đạt được có ý nghĩa
ntn?
- Uy tín chính trị và địa vị quốc tế của Liên Xô được đề
cao. Liên Xô trở thành trụ cột của các nước XHCN, là
thành trì của hồ bình, chỗ dựa của phong trào cách
mạng thế giới.
...........................................................................................

thứ 2 sau Mĩ, chiếm 20%
sản lượng CN thế giới
- Khoa học- kĩ thuật
+ 1957, phóng thành cơng
vệ tinh nhân tạo
+ 1961, phóng con tàu
“Phương Đơng” bay vịng
quanh trái đất
- Nơng nghiệp: + 1970 đạt
186 triệu tấn

c. Chính sách đối ngoại
- Thực hiện chính sách hồ
bình và tích cực ủng hộ
phong trào cách mạng thế
giới.

*Ý nghĩa: Là chỗ dựa
vững chắc của hồ bình và
cách mạng thế giới


4. Củng cố (3')
-Làm bài tập trắc nghiệm trong vở bài tập
? Em có nhận xét gì về tốc độ tăng trưởng kinh tế của Liên Xơ trong thời kì khơi phục
kinh tế, ngun nhân sự phát triển đó?
- Dự kiến sản phẩm
-Tốc độ khôi phục kinh tế tăng nhanh chóng. Có được kết quả này là do sự thống nhất
về tư tưởng, chính trị của xã hội Liên Xơ, tinh thần tự lập tự cường, tinh thần chịu
đựng gian khổ, lao động cần cù, quên mình của nhân dân Liên Xô
5. Hướng dẫn về nhà (3')
- Bài cũ: trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa:
+ Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh.
+ Tiếp tục xây dưng Cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH.
- Bài mới: xem trước nội dung mục II,III:
+ Đọc trước nội dung các mục II, III.
+ Trả lời câu hỏi SGK.
+ Sưu tầm tài liệu có liên quan đến nội dung bài học
V. Rút kinh nghiệm:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………