266. ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM LÃNH ĐẠO TUYỆT ĐỐI, TRỰC TIẾP VỀ MỌI MẶT QUÂN ĐỘI NHÂN VIỆT NAM TRONG THỜI THỜI KỲ MỚI HIỆN NAY

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
=== ===

TIỂU LUẬN
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM LÃNH ĐẠO TUYỆT ĐỐI,
TRỰC TIẾP VỀ MỌI MẶT QUÂN ĐỘI NHÂN VIỆT NAM
TRONG THỜI THỜI KỲ MỚI HIỆN NAY
Họ và tên:
Ngày sinh:
Lớp:
Môn học:
Chuyên ngành:
Ngày thực hiện:

01/2022

HÀ NỘI 2022


2

Mở đầu
Điều 25(chương VI) điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam(khoá X) quy định:
“ Đảng lãnh đạo quân đội nhân dân Việt Nam và Công an nhân dân Việt Nam
tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt; xây dựng Quân đội và Cơng an trong sạch,
vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, tuyệt dối trung thành với Đảng,
với Tổ quốc, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, là lực lượng nịng cốt cùng
tồn dân bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, giữ gìn an
ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội, tham gia xây dựng đất nước”. Đảng
cộng sản Việt Nam lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt nam là sự tác động toàn
diện của Đảng đối với quân đội trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức,

thông qua phương thức cơ chế lãnh đạo đặc thù, nhằm làm cho quân đội giữ
vững bản chất giai cấp công nhân, không ngừng nâng cao sức mạnh chiến
đấu, xứng đáng là lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành, lực lượng vũ trang
sắc bén, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân
giao phó. Quân đội nhân dân Việt nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ
tịch Hồ Chí Minh tổ chức, giáo dục, rèn luyện và lãnh đạo. Sự lãnh đạo của
Đảng đối với quân đội là một tất yếu khách quan, là nguyên tắc căn bản trong
sự nghiệp xây dựng quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân, là nguồn gốc
chủ yếu quyết định mọi thắng lợi, sự trưởng thành, chiến thắng của quân đội
ta.
Hiện nay các thế lực thù địch đang ra sức tuyên truyền việc xây dựng quân
đội “trung lập’’, chúng đang ra sức thực hiện âm mưu “phi chính trị hố’’ qn
đội, về thực chất đây chỉ là sự lừa dối nhằm tước bỏ vai trò độc tôn lãnh đạo
của Đảng cộng sản đối với quân đội, chuyển hố bản chất giai cấp cơng nhân
của qn đội sang bản chất chính trị giai cấp tư sản, vơ hiệu hố vai trị của
qn đội trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Hơn 60 năm xây dựng, trưởng thành và chiến đấu của Quân đội nhân dân
Việt Nam đã chứng minh rằng, bản chất chính trị và sức mạnh chiến đấu của
Quân đội nhân dân Việt Nam luôn gắn liền với sự lãnh đạo của Đảng cộng sản
Việt Nam - người tổ chức, xây dựng quân đội. Đó là một nguyên tắc cơ bản


3

trong xây dựng quân đội cách mạng; xa rời nguyên tắc đó, qn đội sẽ mất
phương hướng chính trị và khơng cịn là qn đội của giai cấp cơng nhân.
Cho nên trong mọi điều kiện hồn cảnh, Đảng ta khơng bao giờ chia sẻ quyền
lãnh đạo quân đội cho bất cứ một tổ chức, cá nhân nào, ngay cả trong điều
kiện hồn cảnh phải rút vào hoạt động bí mật( thời kỳ 1945-1946 ), Đảng ta
vẫn chủ trương thành lập chi bộ trong quân đội. Trong những năm cuối thế kỷ

XX khi chủ nghĩa xã hội lâm vào khủng hoảng, nhiều nước xã hội chủ nghĩa
buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng với quân đội, Đảng ta vẫn công khai khẳng
định sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với qn đội trong điều lệ
Đảng. Chính vì vậy trước những tác động hết sức phức tạp của tình hình kinh
tế, chính trị, xã hội trên thế giới, trong khu vực và trong nước, Quân đội nhân
dân Việt Nam vẫn là lực lượng chính trị tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân
Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam đối với Quân đội nhân dân Việt
Nam là một tất yếu khách quan, là đòi hỏi của thực tiễn hiện nay của cách
mạng nước ta. Bởi quân đội là sản phẩm của cuộc đấu tranh giai cấp, là công
cụ bạo lực của một giai cấp nhất định nhằm phục vụ lợi ích của giai cấp đó,
do đó khơng có qn đội chung chung cho mọi giai cấp, đứng ngoài giai cấp.
Hiện nay toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang thực hiện hai nhiệm vụ
chiến lược là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ; nhiệm vụ nổi lên hàng đầu của quân đội ta
là sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống… Do đó
vấn đề đặt ra trong xây dựng quân đội hiện nay là giữ vững và tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với qn đội ta, là vấn đề có tính ngun tắc, là đòi hỏi
thiết thực trong thời kỳ ao của Đảng, mới của cách mạng Việt Nam. Khi bàn
về việc tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo thực hiện chế độ một người chỉ
huy gắn với thực hiện chế độ chính uỷ, chính trị viên trong quân đội nhân dân
Việt Nam, nghị quyết 51/NQ-TW của Bộ chính trị đã khẳng định: “Đảng
Cộng sản Việt Nam mà trực tiếp và thường xuyên là Bộ chính trị, Ban bí thư
lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội nhân dân Việt Nam”


4

NỘI DUNG
I. Nguyên tắc Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi

mặt Quân đội nhân dân Việt Nam
1.1: Tính tất yếu khách quan về sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội:
Mác- Ăngghen (trong điều kiện hồn cảnh thời đại của mình) tuy chưa đề
cập đến việc thành lập quân đội cách mạng của giai cấp vô sản, nhưng 2 ông
đã chỉ rõ rằng: Để thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử là người đào huyệt
chôn chủ nghĩa tư bản và xây dựng thành công chủ nghĩa cộng sản, giai cấp
vô sản tất yếu phải tổ chức ra lực lượng vũ trang và lãnh đạo lực lượng vũ
trang đó cùng với nhân dân lao động đấu tranh lật đổ sự thống trị của giai cấp
tư sản bảo vệ thành quả cách mạng. Kế tục và phát triển tư tưởng của MácĂngghen, Lênin đã phân tích sâu sắc tính tất yếu của việc xây dựng một tổ
chức quân sự của giai cấp vô sản trong điều kiện lịch sử mới. Đó là những
nguyên tắc về chính trị, xã hội, nguyên tắc tổ chức, nguyên tắc về huấn luyện,
giáo dục...trong đó nguyên tắc cơ bản nhất là: Đảng Cộng sản lãnh đạo chặt
chẽ quân đội về mọi mặt, đặt quân đội dưới sự lãnh đạo của Đảng trong mọi
tình huống, Người chỉ rõ: “khơng có bạo lực cách mạng thì giai cấp vơ sản
khơng thể chiến thắng được”1, rằng “giai cấp thống trị (tức giai cấp vơ sản)
nếu nó muốn thống trị, và nếu nó thực sự thống trị, thí nó cũng phải tỏ rõ điều
đó bằng tổ chức quân sự của nó”2. Người nhấn mạnh: “Một giai cấp bị áp bức,
nếu không cố gắng học tập sử dụng vũ khí, khơng cố gắng để có được vũ khí
thì chỉ đáng bị người ta đối xử như đối với nô lệ”3
Trung thành và vận dụng đúng đắn sáng tạo những quan điểm xây dựng
quân đội kiểu mới của Lênin vào điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam,
ngay từ khi mới ra trong cương lĩnh cách mạng của mình Đảng ta đã khẳng
định quan điểm bạo lực cách mạng, chỉ ra con đường vũ trang đấu tranh để
giành chính quyền. Trong Chánh cương vắn tắt của Đảng(3-2-1930), Chủ tịch
Hồ Chí Minh đã đề xuất việc: “Tổ chức ra quân đội công nông”. Luận cương
1
2
3

. V. I.Lênin: Toàn tập, t.48, Nxb. Tiến bộ, M, 1997, tr. 91-92

. Sđd, tr.166
. Sđd, t.30, 1981, tr.175


5

chính trị tháng 10/ 1930 cũng nêu vấn đề: “Vũ trang cho công nông”, “Lập
quân đội công nông”, đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất Đảng ra nghị
quyết riêng về việc tổ chức và lãnh đạo tự vệ thường trực, trong đó có ghi rõ:
“Cơng nơng cách mạng tự vệ đội là dưới quyền chỉ huy thống nhất của Trung
ương, quân uỷ Đảng Cộng sản...luôn luôn phải giữ quyền chỉ huy nghiêm
ngặt của Đảng trong đội tự vệ”.
Xuất phát từ mục tiêu, nhiệm vụ chiến đấu của quân đội ta: Độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội, phấn đấu vì: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, dân chủ, văn minh, với chức năng là đội quân chiến đấu, tham gia lao
động sản xuất, xây dựng phát triển kinh tế và làm các công tác khác. Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ X vừa qua chỉ rõ nhiệm vụ của Quân đội là: Bảo vệ
vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà
nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ sự nghiệp đổi mới, cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ an
ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội và nền văn hố; giữ vững ổn định chính trị
và mơi trường hồ bình, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Bên cạnh đó đặc điểm tổ chức và hoạt động của Quân đội ta là một tổ chức xã
hội đặc thù, loại hình lao động xã hội đặc biệt, tính chất gian khổ, ác liệt, tổ
chức biên chế mang tính đặc thù...Tất cả những vấn đề nêu trên đòi hỏi cần có
sự lãnh đạo chặt chẽ, tuyệt đối, trực tiếp của Đảng, có như vậy mới đảm bảo
cho quân đội luôn trung thành và hoạt động thực sự mang lại hiệu quả cao.
Xuất phát từ yêu cầu phát triển của tình hình nhiệm vụ cách mạng trong giai
đoạn mới, đặt ra những yêu cầu mới ngày một cao hơn đòi hỏi càng phải giữ
vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối

với quân đội. Xây dựng quân đội ta luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng,
làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu toàn diện
của quân đội là đòi hỏi khách quan và mang tính cấp bách, là vấn đề sống cịn
của qn đội, liên quan trực tiếp đến sự mất còn của độc lập dân tộc và chế độ
xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Mặt khác từ thực tiễn cách mạng thế giới với sự
sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên xô và các nước Đông Âu đặt ra yêu cầu


6

Đảng Cộng sản trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng khơng được bng lỏng sự
lãnh đạo của mình đối với qn đội. Phi chính trị hố sẽ làm cho qn đội mất
mục tiêu, phương hướng chiến đấu và cuối cùng sẽ vơ hiệu hố hoạt động của
lực lượng vũ trang.
Qn đội nhân dân Việt Nam ra đời trong lòng chế độ xã hội thuộc địa nữa
phong kiến, đội ngũ cán bộ, chiến sĩ phần lớn xuất thân từ nông dân, nhưng
nhờ sự lãnh đạo đúng đắn và thường xuyên của Đảng do vậy kể từ khi được
thành lập đến nay quân đội ta vẫn luôn: “Trung với nước, trung với Đảng, hiếu
với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa
xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hồn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẽ thù
nào cũng đánh thắng”. Hiện nay trong bối cảnh quốc tế mới, chủ nghĩa đế quốc
và các thế lực thù địch đang cố sức tìm mọi cách chia rẽ, phá hoại sự lãnh đạo
của Đảng đối với quân đội song quân đội ta vẫn mãi xứng đáng là lực lượng
chính trị tin cậy và trung thành với mục tiêu lý tưởng của Đảng và của dân tộc.
1.2. Vị trí, mục đích nguyên tắc.
Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X
thông qua ngày 25/4/2006 điều 25 chương VI chỉ rõ: “ Đảng lãnh đạo Quân
đội nhân dân Việt Nam và Công an nhân dân Việt Nam tuyệt đối, trực tiếp về
mọi mặt’’4. Nghị quyết 27/NQ-TW, ngày 4 tháng 7 năm 1985 của Bộ chính
trị(khốV) đã xác định: “Đảng cộng sản Việt Nam mà trực tiếp và thường

xuyên là Bộ chính trị, Ban bí thư lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối
với Quân đội nhân dân Việt Nam” và nghị quyết 51/NQ-TW, ngày 20 tháng 7
năm 2005 của Bộ chính trị lại tiếp tục tái khẳng định. Đảng cộng sản Việt
Nam lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt Nam tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt là
vấn đề có tính ngun tắc trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng của
Đảng. Đây là nguyên tắc cơ bản, chủ yếu nhất, giữ vai trò chủ đạo trong hoạt
động lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, nó chi phối tồn bộ hoạt động của
qn đội và chi phối các nguyên tắc khác. Nguyên tắc này xác định vị trí,
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ
44

Điều lệ ĐCSVN, Nxb CTQG,H, 2006, tr.41


7

chính trị phải lãnh đạo chặt chẽ quân đội trong mọi tình huống, nắm chắc tình
hình mọi mặt, quyết định các vấn đề thuộc về đường lối, chủ trương, nhiệm
vụ, biện pháp lớn đối với sự nghiệp xây dựng và chiến đấu của quân đội,
quyết định phương hướng chính trị, bản chất giai cấp công nhân, mục tiêu,
nhiệm vụ chiến đấu của quân đội, bảo đảm cho quân đội luôn luôn trung
thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, đồng thời là nguyên tắc khẳng
định những vấn đề cơ bản nhất, bản chất nhất trong mối quan hệ giữa Đảng
với quân đội đó là: Đảng lãnh đạo quân đội, quân đội tuyệt đối phục tùng sự
lãnh đạo của Đảng, là cơ sở chỉ đạo quá trình tổ chức sự lãnh đạo của Đảng
trong thực tiễn, xác định cơ chế hoạt động cơng tác đảng, cơng tác chính trị
trong qn đội. Trong giai đoạn hiện nay khẳng định nguyên tắc này là khẳng
định lập trường kiên định, thái độ dứt khoát của Đảng ta trước mọi âm mưu
thủ đoạn của kẻ thù chống phá Đảng, chống phá quân đội, hòng tách rời sự
lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Nguyên tắc này còn chỉ rõ quyền hạn

lãnh đạo của Đảng ta đối với quân đội là tuyệt đối, phạm vi lãnh đạo là toàn
diện trên tất cả các lĩnh vực và mọi hoạt động, mọi mặt cơng tác.
Mục đích của nguyên tắc, nhằm giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của
Đảng đối với quân đội, tăng cường bản chất giai cấp công nhân cho quân đội,
bảo đảm cho Đảng lãnh đạo chặt chẽ và nắm chắc quân đội trong mọi tình
huống, mọi điều kiện hồn cảnh, đồng thời bảo đảm cho quân đội thường
xuyên vững mạnh, trưởng thành và chiến thắng, tuyệt đối trung thành với mục
tiêu, lý tưởng của Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; thực sự là đội quân cách
mạng, là Quân đội của dân do dân, vì dân.
Nguyên tắc Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi
mặt Quân đội nhân dân Việt Nam được xây dựng trên cơ sở yêu cầu nhiệm vụ
cách mạng của Đảng, nhất là nhiệm vụ quốc phịng an ninh trong tình hình
mới. Sự nghiệp đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo trong
những năm qua đã thu được nhiều thành tựu rất quan trọng trên mọi lĩnh vực
của đời sống xã hội, song vẫn cịn nhiều khó khăn, yếu kém bất cập. Sự lãnh
đạo của Đảng với cách mạng Việt Nam đang đứng trước những vận hội, thời


8

cơ, thách thức lớn, bốn nguy cơ vẫn đang tồn tại đe doạ đến sự sống còn của
sự nghiệp cách mạng nước ta, đặc biệt là âm mưu chiến lược “ diễn biến hồ
bình’’- bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch Vì vậy càng phải củng cố, xây
dựng quân đội làm lực lượng nòng cốt trong đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Quân
đội ta là lực lượng chính trị đặc biệt, là cơng cụ bạo lực sắc bén của Đảng và
Nhà nước với ba chức năng và bốn nhiệm vụ đã được xác định, trong đó chức
năng, nhiệm vụ hàng đầu là sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong
mọi tình huống. Qn đội có đặc điểm hoạt động đặc thù, nó khác với các
hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội khác, là phải chịu đựng nhiều khó
khăn, gian khổ hy sinh, tính chất hoạt động phức tạp, là một tổ chức đòi hỏi

sự tập trung thống nhất cao, hoạt động theo điều lệnh quân đội và mệnh lệnh
của người chỉ huy. Để xứng đáng với vị trí, vai trị là cơng cụ bạo lực của
Đảng, Nhà nước, hoàn thành tốt chức năng nhiệm vụ của mình thì quân đội
phải đặt dưới sự sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng.
Thực tiễn Đảng cộng sản Việt Nam , tổ chức, lãnh đạo Quân đội nhân dân
Việt Nam đã khẳng định: Sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là nhân tố cơ
bản quyết định sự trưởng thành và chiến thắng của quân đội ta, bảo đảm cho
quân đội lớn mạnh không ngừng, phát triển từ không đến có, từ thơ sơ đến
hiện đại, hồn thành chức năng nhiệm vụ của mình trong mọi điều kiện hồn
cảnh, ln xứng đáng với danh hiệu Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.
1.3. Nội dung cơ bản của nguyên tắc.
Nội dung : Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi
mặt quân đội nhân dân Việt Nam. Điều này được hiểu:
Đảng cộng sản Việt Nam là lực lượng duy nhất, độc tôn lãnh đạo Quân đội
nhân dân Việt Nam, quyền hạn đó khơng chia sẽ cho bất cứ một tổ chức, đảng
phái, cá nhân nào, sự lãnh đạo đó là sự lãnh đạo trực tiếp khơng thông qua một
khâu trung gian nào, sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là toàn diện trên tất
cả các lĩnh vực, mọi nhiệm vụ các mặt công tác, mọi tổ chức, mọi đơn vị. Sự
lãnh đạo của Đảng tập trung thống nhất vào ban chấp hành trung ương mà
thường xuyên và trực tiếp là bộ chính trị và ban bí thư. Biểu hiện cụ thể như sau:


9

*Đảng lãnh đạo tuyệt đối quân đội: có nghĩa Đảng là người duy nhất
lãnh đạo quân đội, Đảng không chia sẽ quyền lãnh đạo đó cho bất cứ ai hay
một lực lượng chính trị nào khác. Cần hiểu rằng sự lãnh đạo tuyệt đối không
đối lập với dân chủ mà trên cơ sở thực hiện dân chủ, phát huy trí tuệ, năng lực
sáng tạo trong việc thảo luận, bàn bạc của các cơ quan nhà nước, đoàn thể và
các tổ chức xã hội, ở đó Đảng là người ra quyết định cuối cùng và khi Đảng

đã quyết định thì cả nhà nước và mọi tổ chức trong hệ thống chính trị đều
phải triệt để chấp hành khơng có trường hợp ngoại lệ.
*Đảng lãnh đạo trực tiếp quân đội: Điều này có nghĩa là Đảng ta lãnh
đạo qn đội khơng thơng qua một khâu hay một tổ chức trung gian nào.
Lãnh đạo trực tiếp là yếu tố bảo đảm cho sự lãnh đạo của Đảng luôn chặt
chẽ, thông suốt, kịp thời trong bất cứ tình huống, hồn cảnh nào. Tính trực
tiếp về sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội thể hiện ở chỗ: Bộ chính trị
trực tiếp lãnh đạo Bộ quốc phịng, Tổng Bí thư trực tiếp làm bí thư quân uỷ
Trung ương, chủ tịch nước là uỷ viên Bộ chính trị trực tiếp thống lĩnh các
lực lượng vũ trang, Bí thư tỉnh uỷ (Thành uỷ) trực tiếp làm bí thư Đảng uỷ
qn sự tỉnh(thành). Q trình điều hành những vấn đề cơ mật, quan trọng
thì đảng uỷ quân sự trực tiếp báo cáo, xin ý kiến thường vụ cấp uỷ mà
khơng nhất thiết phải thơng qua chính quyền...
*Đảng lãnh đạo tập trung thống nhất: biểu hiện ở chỗ quyền lãnh đạo
của Ban Chấp hành Trung ương đối với Bộ quốc phịng được tập trung vào
Bộ chính trị (với các đảng bộ địa phương được tập trung vào thường vụ cấp
uỷ). Giữa hai kỳ họp của Ban Chấp hành Trung ương thì Bộ Chính trị là
người thống nhất lãnh đạo mọi tổ chức, mọi hoạt động của quân đội. ở các địa
phương, thường vụ là người thống nhất lãnh đạo mọi hoạt động về quân sự,
quốc phòng trong phạm vi quyền hạn cấp mình.
*Đảng lãnh đạo quân đội về mọi mặt: là lãnh đạo tất cả cá nội dung
liên quan đến xây dựng, cũng cố quân đội, lãnh đạo một cách tồn diện,
trên tất cả các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, tổ chức, lãnh đạo tất cả các
nhiệm vụ huấn luyện, chiến đấu, sản xuất, công tác, trong tất cả các mặt


10

chính trị, quân sự, hậu cần, kỹ thuật… lãnh đạo tất cả các hệ thống tổ chức
chỉ huy, tổ chức quần chúng, lãnh đạo mọi cá nhân, mọi tập thể, Đảng

khơng bỏ sót một lĩnh vực nào, một đối tượng nào, ở đâu có hoạt động của
bộ đội, ở đó có sự lãnh đạo của Đảng
Tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt là một chỉnh thể thống nhất của nguyên tắc,
quan hệ biện chứng với nhau, tác động qua lại và tạo điều kiện cho nhau,
đồng thời là cơ sở của nhau. Đảng độc tơn lãnh đạo, khi có sự bảo đảm bằng
phương thức lãnh đạo và phạm vi lãnh đạo; Đảng chỉ trực tiếp lãnh đạo khi có
quyền độc tơn bảo đảm, và Đảng muốn lãnh đạo tồn diện mọi mặt phải có
tuyệt đối, trực tiếp mới thực hiện được. Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi
mặt của Đảng đối với quân đội . Biểu hiện cụ thể trên các vấn đề cơ bản sau::
Một là: Đảng định ra đường lối quân sự, bao gồm đường lối xây dựng nền
quốc phịng tồn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và đường lối tiến
hành chiến tranh nhân dân, xác định đối tượng tác chiến của quân đội, xác
định đường lối, phương hướng chủ trương xây dựng và hoạt động của quân
đội. Đảng lãnh đạo quân đội trước hết bằng đường lối, vì thế việc xác định
đường lối quốc phịng, trong đó có đường lối xây dựng Quân đội nhân nhân
Việt Nam . Đây là nội dung có vị trí quan trọng hàng đầu trong q trình tổ
chức sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Trong đường lối đó, Đảng xác
định rõ vị trí, vai trị, chức năng, nhiệm vụ, quy mơ biên chế tổ chức xây dựng
lực lượng, tổ chức giáo dục, xây dựng bản chất giai cấp, mục tiêu, lý tưởng
chiến đấu cho quân đội, xác lập hệ tư tưởng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của quân đội trong mối
quan hệ với Đảng, Nhà nước và các tổ chức trong hệ thống chính trị, chỉ rõ
nhiệm vụ, quyền lợi và nghĩa vụ của người quân nhân cách mạng… làm cơ sở
để nhà nước cụ thể hoá thành các bộ luật, điều luật, pháp lệnh, chính sách,
điều lệnh, điều lệ, quy chế lãnh đạo và hoạt động của quân đội cho phù hợp
với sự phát triển của tình hình nhiệm vụ cách mạng…trong từng thời kỳ, giai
đoạn cụ thể. Một trong những mắt xích quan trọng có tính chất đột phá nhằm
tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là đổi mới, hoàn thiện

11

đường lối xây dựng quân đội nhân dân trong từng thời kỳ cách mạng, trong
đó cần bổ sung những nội dung mới từ đòi hỏi của thực tiễn xây dựng qn
đội, điều chỉnh những nội dung khơng cịn phù hợp. Trong hoạt động quân sự,
thực tiễn luôn diễn biến rất mau lẹ, đa dạng, phức tạp, nếu không kịp thời bám
sát nắm bắt diễn biến của tình hình, tích cực nghiên cứu lý luận, tổng kết thực
tiễn để bổ sung hồn thiện đường lối, sẽ bị lạc hậu, khơng theo kịp với yêu
cầu thực tiễn, từ đó nẩy sinh những hiện tượng tiêu cực, những khó khăn bất
cập trong lãnh đạo, chỉ đạo trên các mặt hoạt động, làm ảnh hưởng trực tiếp
đến chất lượng , hiệu suất công tác, không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong
thời kỳ mới của sự nghiệp cách mạng nước nhà.
Hai là: Đảng lãnh đạo nghiên cứu xây dựng và phát triển nền khoa học
quân sự và nghệ thuật quân sự Việt Nam, là cơ sở để tiến hành huấn luyện
cách đánh cho quân đội.
Khoa học nghệ thuật quân sự là một trong những yếu tố góp phần tạo nên
sức mạnh chiến đấu của quân đội. Quân đội ta đã đánh bại cả hai tên đế quốc
hùng mạnh là Pháp và Mỹ, chúng có qn đơng, vũ khí trang bị hiện đại lắm
tiền, nhiều của hơn chúng ta nhiều lần. Sự chiến thắng đó có nhiều ngun
nhân, trong đó có nhân tố chính trị, tinh thần, nhưng rõ ràng những nét đặc sắc,
độc đáo đầy tính sáng tạo của nghệ thuật quân sự Việt Nam(lấy nhỏ thắng lớn,
lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh, đặc biệt là nghệ thuật chiến tranh nhân
dân, toàn dân, toàn diện, trường kỳ kháng chiến, tự lực cánh sinh...), bên cạnh
nghệ thuật quân sự truyền thống Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng ta và
Chủ tịch Hồ Chí Minh, phát huy trí thơng minh, sáng tạo của nhân tố con người
Việt Nam, chúng ta đã có sự nghiên cứu, tìm tịi phát minh sáng tạo, đống góp
vào kho tàng nghệ thuật quân sự Việt Nam những giá trị mới. Mặt khác chúng
ta còn biết kế thừa những giá trị nền khoa học, nghệ thuật quân sự các nước
trên thế giới. Chính vì thế, việc Đảng lãnh đạo xây dựng và phát triển nền khoa
học nghệ thuật quân sự Việt Nam là một trong những nội dung cơ bản tăng

cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Xây dựng phát triển khoa học
nghệ thuật quân sự Việt Nam là một công việc cực kỳ quan trọng, khó khăn


12

phức tạp. Hiện nay, trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao, phương thức tác
chiến, vũ khí, trang bị kỹ thuật của đối phương có sự phát triển vượt bậc, trong
khi chúng ta đang chủ trương đánh theo vũ khí trang bị hiện có, vũ khí trang bị
của ta hiện cịn thơ sơ, vừa thiếu, vừa yếu, lại đang trong thời kỳ xuống cấp về
chất lượng… Đứng trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng quân
đội trong giai đoạn mới, để đảm bảo cho quân đội hoàn thành nhiệm vụ, Đảng
phải tăng cường lãnh đạo việc nghiên cứu, phát triển khoa học nghệ thuật quân
sự Việt Nam. Đây là việc làm thiết thực, nhằm tăng cường sức mạnh tác chiến
cho quân đội ta đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Ba là: Đảng lãnh đạo xây dựng trang bị vật chất kỹ thuật quân sự và ni
dưỡng bộ đội.
Trang bị vũ khí, kỹ thuật là một yếu tố quan trọng để tạo nên sức mạnh chiến
đấu của quân đội, đồng thời nó cũng phản ánh trình độ chính quy, hiện đại của
qn đội. Để trang bị, vũ khí kỹ thuật quân sự cho quân đội, địi hỏi phải có
nguồn tài chính vơ cùng to lớn được dùng từ ngân sách quốc gia, là bí mật quân
sự của quốc gia. Vì thế, Đảng phải lãnh đạo chặt chẽ việc mua sắm các trang
thiết bị quân sự và tự sản xuất trong nước và tiếp nhận sự viện trợ của nước
ngoài.
Trong những năm qua, Đảng ta rất coi trọng lãnh đạo xây dựng trang bị, vũ
khí kỹ thuật cho quân đội, đã trở thành nét độc đáo trong những năm chiến
tranh… Ngày nay đất nước đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố,
hiện đại hố đất nước, nhiều thành tựu khoa học, cơng nghệ được đưa vào ứng
dụng phát triển các ngành công nghiệp vừa phục vụ cho sản xuất, phát triển kinh
tế, vừa phục vụ sản xuất vũ khí, trang bị, kỹ thuật quân sự cho quân đội…Vì vậy,

Đảng phải lãnh đạo chặt chẽ việc sản xuất, mua sắm, cải tiến, phát triển các loại
vũ khí trang bị, kỹ thuật quân sự cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của cách
mạng, với điều kiện kinh tế nước nhà, với nhiệm vụ xây dựng chiến đấu của
quân đội ta, góp phần nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu của quân đội.
Đồng thời, Đảng lãnh đạo việc nuôi dưỡng bộ đội, bảo đảm tốt đời sống vật
chất tinh thần cho cán bộ chiến sĩ trong quân đội. Chăm lo tốt đời sống vật


13

chất tinh thần của bộ đội là thiết thực tạo ra động lực chính trị tinh thần to lớn
của cán bộ, chiến sĩ, bảo đảm cho bộ đội có sức khoẻ dẻo dai, hoàn thành mọi
nhiệm vụ được giao. Thực tế cho thấy, khi đời sống của cán bộ, chiến sĩ được
nâng lên sẽ góp phần quan trọng vào xây dựng động cơ, xu hướng nghề
nghiệp quân sự, hiện tượng vi phạm kỷ luật giảm xuống, cán bộ, chiến sĩ gắn
bó với đơn vị, với quân đội.
Bốn là: Đảng lãnh đạo tiến hành công tác cán bộ trong quân đội.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: Cán bộ là cái gốc của mọi công việc “
Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”.5 Vì thế, chăm
lo xây dựng đội ngũ cán bộ là công việc gốc của Đảng, là một nội dung quan
trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, do đó Đảng phải chăm lo đào tạo
đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất năng lực để làm nòng cốt xây dựng quân đội.
Đội ngũ cán bộ của Đảng trong quân đội phải tuyệt đối trung thành với Đảng,
với Tổ quốc, với nhân dân. Họ là những cán bộ chính trị, quân sự, hậu cần,
chuyên môn kỹ thuật…với số lượng hợp lý, chất lượng cao đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ xây dựng, hoạt động của quân đội trong giai đoạn mới. Công tác cán
bộ có vai trị đặc biệt quan trọng, trong tổ chức sự lãnh đạo của Đảng đối với
quân đội. Do đó, bất luận trong mọi điều kiện hồn cảnh nào Đảng phải luôn
lãnh đạo chặt chẽ công tác cán bộ trong quân đội, bảo đảm cho đội ngũ cán bộ
trong quân đội có đủ phẩm chất, năng lực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Năm là: Đảng lãnh đạo tiến hành cơng tác đảng, cơng tác chính trị trong
Quân đội nhân dân Việt Nam: “ Tiến hành công tác đảng, cơng tác chính trị là
một ngun tắc trong công cuộc xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng của
Đảng’’6. Lãnh đạo tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong qn đội,
thực chất là tiến hành cơng tác tư tưởng, công tác tổ chức và công tác chính
sách của Đảng trong quân đội, đi vào xây dựng con người và tổ chức trong
quân đội vững mạnh, theo đúng phương hướng, yêu cầu của Đảng đã xác định.
Tiến hành cơng tác đảng, cơng tác chính trị trong qn đội, bao gồm công tác
xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong Đảng bộ quân đội, hệ thống chỉ huy, hệ
5
6

Hồ Chí Minh, tồn tạp, tâp 5, Nxb CTQG,H, 1995, tr240
Nghị quyết 27, Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam , tr7


14

thống cơ quan chính trị, các tổ chức quần chúng, đồng thời tiến hành đồng bộ
các hình thức, biện pháp cơng tác đảng, cơng tác chính trị đối với cán bộ, chiến
sĩ trong các nhiệm vụ hồn cảnh.
Cơng tác đảng, cơng tác chính trị là một bộ phận rất quan trọng trong hoạt
động lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, có vị trí cực kỳ quan trọng trong tổ
chức sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội; Tăng cường sự lãnh đạo tuyệt
đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội ta. Thực tiễn đã chứng
minh vai trò cực kỳ to lớn và sức sống mãnh liệt của cơng tác đảng, cơng tác
chính trị trong quân đội qua các thời kỳ cách mạng của Đảng. Đặc biệt cơng
tác đảng, cơng tác chính trị trong tình hình hiện nay, trước sự phát triển như
vũ bảo của khoa học cơng nghệ, chiến tranh hiện đại có thể xảy ra thì vai trị
của cơng tác đảng, cơng tác chính trị ngày càng tăng. Mọi biểu hiện hạ thấp,

xem thường vai trị của cơng tác đảng, cơng tác chính trị sẽ dẫn đến sai lầm
khôn lường; Bài học kinh nghiệm của quân đội các nước xã hội chủ nghĩa ở
Liên xơ và Đơng Âu đã chứng minh điều đó. Để thực hiện được mục đích và
nội dung của mình, Đảng phải có phương thức lãnh đạo phù hợp. Phương
thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là một bộ phận cấu thành trong
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với tồn xã hội, có mối quan hệ biện
chứng với phương thức lãnh đạo của Đảng đối với các lĩnh vực khác, đặc biệt
là với lĩnh vực quốc phòng an ninh. Do quân đội là một tổ chức quân sự có
những đặc điểm đặc thù về tổ chức và lãnh đạo so với các tổ chức chính trị-xã
hội khác nên phương thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội cũng có những
nét riêng mà khơng áp dụng cho các lĩnh vực khác. Nhìn chung, phương thức
lãnh đạo của Đảng đối với qn đội có những nội dung chính như sau:
- Xác định, bổ sung, hoàn thiện đường lối, chiến lược, chính sách quốc
phịng, qn sự, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân.
Đảng lãnh đạo trước hết bằng đường lối, thông qua đường lối. Đó là nền
tảng, là cơ sở để định hướng hoạt động cho toàn bộ xã hội theo một mục tiêu
chung của cách mạng, là căn cứ để Nhà nước và các tổ chức trong hệ thống
chính trị cụ thể hố, xây dựng thành pháp luật, chính sách, thành quy định, kế


15

hoạch, chương trình hành động cách mạng. Tính đúng đắn, khoa học của
đường lối, chiến lược, chính sách của Đảng ảnh hưởng tích cực đến tồn bộ
hoạt động của xã hội. V.I.Lênin đã từng cảnh báo các Đảng cộng sản rằng:
một trong những nguy cơ lớn nhất đối với Đảng cộng sản là sai lầm về đường
lối. Vì vậy, đường lối, chiến lược, chính sách đúng đắn là yếu tố tích cực quan
trọng bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng.
Trên cơ sở đường lối, chiến lược chung của cách mạng, Đảng xác định
đường lối, chiến lược quốc phòng, đường lối, chiến lược quân sự, đường lối,

chiến lược xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân và tổ
chức lãnh đạo thực hiện các đường lối, chiến lược đó. Trong từng giai đoạn
cách mạng, tuỳ thuộc vào sự vận động phát triển của tình hình mà những nội
dung cụ thể trong những đường lối, chiến lược về quốc phòng, quân sự, xây
dựng quân đội được bổ sung, phát triển và hoàn thiện, thể hiện trong nghị
quyết các Đại hội đại biểu toàn quốc, nghị quyết của Ban Chấp hành Trung
ương và Bộ Chính trị, hướng dẫn, quy định của Ban Bí thư, nghị quyết hướng
dẫn của Đảng uỷ Quân sự Trung ương.
-Xây dựng và phát huy tốt vai trò của hệ thống tổ chức đảng từ Trung ương
đến cơ sở, các tổ chức đảng ở các cơ quan Nhà nước(đảng đồn7) liên quan
đến quốc phịng, qn đội.
Đảng lãnh đạo qn đội khơng chỉ bằng đường lối, mà cịn thông qua hệ
thống tổ chức đảng để lãnh đạo tổ chức thực hiện thành công đường lối xây
dựng quân đội của Đảng. Bằng hệ thống tổ chức từ Ban Chấp hành Trung
ương, Bộ chính trị, Ban bí thư, Đảng uỷ Quân sự Trung ương đến tổ chức cơ
sở đảng trong quân đội, mà Đảng cộng sản Việt Nam thực hiện sự lãnh đạo
tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với quân đội, bảo đảm mọi quan quan
điểm, đường lối của Đảng được quán triệt sâu sắc, chấp hành nghiêm túc
trong quân đội; Đảng nắm chắc quân đội trong mọi tình huống, sự lãnh đạo
của Đảng ln ln được củng cố và tăng cường.
Tuy nhiên, những vấn đề liên quan đến quân đội, đến tổ chức sự lãnh đạo
của Đảng đối với quân đội có mối quan hệ trực tiếp đến hệ thống tổ chức của


16

Đảng ở các cơ quan của Nhà nước, của các tổ chức chính trị-xã hội trong hệ
thống chính trị. Vì vậy, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với quân đội còn
liên quan đến cả hệ thống Đảng từ Trung ương đến cơ sở theo hệ thống hành
chính quốc gia, đảng đoàn trong bộ máy nhà nước và các tổ chức khác trong

hệ thống chính trị. Thơng qua hệ thống tổ chức của đảng đó mà những quan
điểm, chủ trương chính sách của Đảng có liên quan đến quốc phịng, quân
đội, đều được lãnh đạo tiến hành một cách chặt chẽ, thơng suốt đồng bộ; được
triển khai nhanh chóng, phối hợp chặt chẽ với các cấp uỷ, chỉ huy và cơ quan
chức năng trong quân đội.
Sáu là: tiến hành công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách đối với quân đội
Đảng tiến hành công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách là góp phần xây
dựng qn đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; xây dựng Đảng
bộ Quân đội, xây dựng các tổ chức, các lực lượng trong quân đội vững mạnh.
Bằng công tác tư tưởng, Đảng tuyên truyền hệ tư tưởng của Đảng vào trong
quân đội, xây dựng cơ sở chính trị- xã hội của Đảng trong quân đội, bồi
dưỡng bản chất giai cấp cơng nhân, xây dựng động lực chính trị- tinh thần
của quân đội. Bằng công tác tổ chức, Đảng xây dựng hệ thống tổ chức đảng,
hệ thống tổ chức chỉ huy, các tổ chức quần chúng, các cơ quan chức năng và
đội ngũ cán bộ trong quân đội thật sự vững mạnh, đáp ứng yêu cầu thực hiện
các nhiệm vụ của đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động
sản xuất trong mọi thời kỳ. Đồng thời , Đảng còn chăm lo dựng các tổ chức
trong bộ máy của Đảng và Nhà nước luôn đủ sức thực hiện tốt chức năng làm
tham mưu, tư vấn cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính Trị, Ban Bí thư
những vấn đề liên quan đến quốc phòng , an ninh, đến xây dựng qn đội.
Bằng cơng tác chính sách xã hội nói chung, chính sách đãi ngộ với qn đội
nói riêng, Đảng tác động đến tâm tư tình cảm ý chí của đảng viên, cán bộ,
chiến sĩ trong quân đội và gia đình qn nhân thơng qua việc giải quyết hài
hồ lợi ích của cán bộ, chiến sĩ, người thân trong gia đình họ; qua đó mà thể
hiện tính chất ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.


17

Kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng, tổ chức và chính sách trong quân đội là

một nguyên tắc tiến hành cơng tác đảng, cơng tác chính trị. Nó vừa là một nội
dung của sự lãnh đạo, vừa là một yếu tố cấu thành nằm trong phương thức
lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Thực tế đã chứng minh rằng, khi nào
cơng tác đảng, cơng tác chính trị bị buông lỏng, bị xem nhẹ, hiệu lực công tác
đảng, công tác chính trị thấp thì lúc đó hiệu lực lãnh đạo của Đảng đối với
quân đội bị giảm sút, trong nội bộ quân đội nảy sinh những vấn đề phức tạp.
Chính vì thế, Đảng ta đã xác định tiến hành cơng tác đảng, cơng tác chính trị
là ngun tắc , là “ mạch sống, linh hồn” của quân đội cách mạng; nâng cao
hiệu lực cơng tác đảng, cơng tác chính trị là vấn đề có tính quy luật nhằm tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.
II. Tăng cường công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của đảng bộ quân đội trong tình hình mới
II.1 Đặc điểm, tình hình có liên quan đến nhiệm vụ xây dựng quân
đội trong giai đoạn hiện nay.
Từ báo cáo chính trị của Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII và
báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ X có thể khái
qt một số đặc điểm, tình hình có liên quan đến nhiệm vụ của qn đội trong
những năm tới như sau:
Tình hình thế giới, khu vực thời gian tới sẽ diễn biến phức tạp hơn nhưng hồ
bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn. Kinh tế thế giới có khả năng phục
hồi, phát triển nhưng vẫn còn tiềm ẩn những yếu tố bất trắc khó lường. Tồn cầu
hố kinh tế là một xu thế khách quan, tạo ra cơ hội phát triển nhưng cũng chứa
đựng những yếu tố bất bình đẳng, đem lại khó khăn thách thức lớn cho các quốc
gia, nhất là các nước đang phát triển. Chiến tranh thế giới ít có khả năng xảy ra,
nhưng hồ bình thế giới vẫn bị đe doạ, chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang,
xung đột dân tộc, sắc tộc, tôn giáo, chạy đua vũ trang, hoạt động can thiệp lật đổ,
ly khai, hoạt động khủng bố, những tranh chấp về biên giới, lãnh thổ, tài nguyên
thiên nhiên tiếp tục diễn ra ở nhiều nơi với tính chất ngày càng phức tạp...

18

Trong nước sau 20 năm đổi mới chúng ta đã dành được những thắng lợi to
lớn và có ý nghĩa lịch sử, song đất nước ta cũng đang đứng trước những thử
thách to lớn. Những nhân tố có thể gây ảnh hưởng, đe doạ nền quốc phòng an
ninh là: Bọn cơ hội chính trị, các tổ chức phản động chống đối, các phần tử
đội lốt tôn giáo...được sự tiếp tay của các thế lực thù địch bên ngồi, đang tìm
mọi cách thực hiện mưu toan gây mất ổn định chính trị xã hội. Bên cạnh đó
nền kinh tế tuy có tốc độ tăng trưởng cao trong những năm qua nhưng vẫn
cịn nằm trong tình trạng kém phát triển, tệ quan liêu, tham nhũng lãng phí,
đang là nỗi bức xúc của tồn xã hội, tình trạng suy thối về chính trị, tư
tưởng, đạo đức, lối sống ở một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên là rất
nghiêm trọng, gây bất bình trong nhân dân. Bên cạnh đó hiện tại các thế lực
thù địch tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện âm mưu “diễn biến hồ bình”-Bạo
loạn lật đổ với nhiều thủ đoạn tinh vi thâm độc nhằm thúc đẩy quá trình “tự
diễn biến”,“tự chuyển hố” đưa ta đi vào quỹ đạo của chủ nghĩa tư bản, mặt
khác núp dưới chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”,“tự do tơn giáo”,“dân
tộc”chúng kích động tư tưởng tự trị, ly khai, biểu tình, gây bạo loạn để kích
động phá hoại khối đại đồn kết dân tộc, phá hoại công cuộc đổi mới của
Đảng và nhân dân ta. Đối với quân đội, chúng kêu gọi “ phi chính trị hố”
qn đội, tun truyền cái gọi là “quân đội trung lập” hòng tách quân đội ra
khỏi sự lãnh đạo của Đảng.
II.2. Thực trạng công tác xây dựng Đảng bộ Quân đội ta trong những
năm qua dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam
Những năm qua thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quân lần thứ VII
Đảng bộ quân đội đã có nhiều chủ trương biện pháp triển khai tồn diện các
mặt cơng tác xây dựng đảng, góp phần xây dựng đảng bộ vững mạnh về chính
trị, tư tưởng và tổ chức cụ thể là:
“1. đã tập trung xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tăng cường
bản chất giai cấp cơng nhân, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong quân đội

19

2. Coi trọng xây dựng, cũng cố, kiện toàn các cấp uỷ, tổ chức Đảng, chấp
hành đúng nguyên tắc tập trung dân chủ; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của Đảng bộ được nâng lên
3. Đội ngũ cán bộ từng bước được xây dựng đồng bộ, có cơ cấu hợp lý,
chất lượng ngày càng cao, đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm vững
vàng về chính trị và quá trình chuyển tiếp các thé hệ cán bộ
4. Đã triển khai thực hiện nghiêm túc cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn
Đảng, theo NQTW(2) khoá VIII và kết luận Hội nghị Trung ương 4 khoá IX
bước đầu đạt kết quả thiết thực
5. Công tác kiểm tra đã bám sát nhiệm vụ chính trị, u cầu cơng tác xây
dựng Đảng và cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng
6. Phương pháp tác phong lãnh đạo của các cấp uỷ, tổ chức Đảng có sự đổi mới
Tóm lại: Nhiệm kỳ qua Đảng bộ Quân đội đã quán triệt và thực hiện nghiêm
túc đường lối quan điểm của Đảng, triển khai tồn diện các mặt cơng tác xây dựng
Đảng, trong đó khâu then chốt là xây dựng cấp uỷ, tổ chức cơ sở đảng TSVM và
đội ngũ cán bộ, đảng viên; Đảng bộ Quân đội thực sự vững vàng về chính trị, có
chuyển biến quan trọng về năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và chấp hành nguyên
tắc, tăng cường đoàn kết nội bộ. Tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên, trước hết là đội
ngũ cấp uỷ viên, cán bộ chủ trì các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trách
nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ là hạt nhân chính trị, nhân tố quyết định lãnh
đạo tồn quân tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc, nhân dân, hồn thành
thắng lợi mọi nhiệm vu được giao, góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính
trị, xã hội của đất nước và bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và
toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc”7
Quán triệt và thực hiện Nghị quyết Đại hội IX của Đảng, Nghị quyết Đại
hội Đảng toàn quân lần thứ VII Đảng bộ Quân đội đã lãnh đạo toàn quân ta

dành được những thành tựu rất quan trọng, báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng
bộ quân đội lần thứ VIII đánh giá tổng quát như sau: “Trong 5 năm qua, dưới
sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của nhà nước, Đảng uỷ QSTW-BQP đã thực
7

Trích báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ VIII


20

hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược về quân sự, quốc phòng và nhiệm vụ
bảo vệ tổ quốc. Đảng uỷ, chỉ huy các cấp trong toàn quân đã thường xun
coi trọng việc cụ thể hố đường lối, chính sách của Đảng, phát huy ý chí tự
lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, nắm vững nhiệm vụ chính trị trọng tâm,
triển khai tồn diện các mặt cơng tác, thực hiện tốt mục tiêu, yêu cầu Nghị
quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ quân đội lần thứ VII. Chất lượng tổng hợp và
sức mạnh chiến đấu của quân đội ngày một được nâng cao. Tồn qn ln
kiên định vững vàng trước mọi tình huống, có quyết tâm chiến đấu cao, chủ
động và kiên quyết đấu tranh góp phần làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn
phá hoại của các thế lực thù địch; làm tốt cơng tác dân vận, xung kích trong
phịng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, góp phần tích cực ổn định chính trịxã hội, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ
Đảng, nhà nước nhân dân và chế độ XHCN. Việc kết hợp phát triển kinh tế
với quốc phòng ở một số địa bàn có hiệu quả. Thế trận quốc phịng tồn dân
gắn với thế trận an ninh nhân dân được củng cố; quan hệ đối ngoại về quốc
phòng ngày càng được mở rộng. Tiềm lực quân sự, quốc phòng ngày càng
được tăng cường, là nhân tố bảo đảm vững chắc để thực hiện công cuộc đổi
mới, xây dựng đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa”8
Những thành tựu đạt được trên đây xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: Từ
bản chất truyền thống tốt đẹp của quân đội ta, sự phối hợp, hiệp đồng giữa các
cơ quan ban ngành, sự đùm bọc, yêu thương của nhà nước và nhân dân, sự nổ

lực phấn đấu liên tục của đội ngũ cán bộ , chiến sĩ, công nhân viên trong tồn
qn trong đó có ngun nhân cơ bản quan trọng đầu tiên đó là qn đội ln
được đặt và tự giác chấp hành tuyệt đối sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện
thường xuyên của Đảng và nhà nước. Tuy vậy trong những năm qua trong
đảng bộ quân đội vẫn còn những thiếu sót, khuyết điểm, nổi lên là: Cơng tác
giáo dục chính trị tư tưởng, có lúc chưa kịp thời, thiếu chiều sâu, thiếu tính
sắc bén, cịn có những nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ về tình hình nhiệm
vụ, cịn mất cảnh giác, thiếu ý chí phấn đấu vươn lên. sức mạnh và khả năng
8

Báo cáo chính tri ĐHĐ toàn quân lần thứ VIII


21

chiến đấu có mặt , có khi chưa theo sát u cầu. Nền quốc phịng tồn dân và
thế trận quốc phịng tồn dân chưa được củng cố, xây dựng tồn diện, vững
chắc, việc chấn chỉnh tổ chức quân đội còn chậm,và chưa thống nhất; chất
lượng huấn luyện chưa đồng đều. Hiệu quả ứng dụng vào thực tiễn một số
cơng trình, đề tài nghiên cứu khoa học-cơng nghệ...cịn thấp. Cơng tác xây
dựng chính quy kết quả chưa cao; việc quản lý, giáo dục rèn luyện bộ đội
chưa thật chặt chẽ, đoàn kết nội bộ ở một số đơn vị chưa thật tốt, ý thức chấp
hành kỷ luật, pháp luật của bộ đội chuyển biến chưa thật vững chắc...Điều cần
lưu ý là những yếu kém, khuyết điểm đã nêu trên chủ yếu xuất phát từ những
nguyên nhân khách quan mà trách nhiệm thuộc về lãnh đạo, chỉ huy cấc cấp,
đồng thời cũng là trách nhiệm của các cơ quan, nhất là cấp chiến lược.
Từ yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và trách nhiệm của quân đội đối với
nhiệm vụ đó, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội đã xác định phương
hướng, mục tiêu xây dựng đảng bộ quân đội từ nay đến năm 2010 như sau:
Quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần

thứ X, các nghị quyết chỉ thị của Trung ương. Nâng cao năng lực làm tham mưu
cho Ban Chấp hành TW, Bộ chính trị trong hoạch định đường lối qn sự, quốc
phịng và đánh giá tình hình, xử lý các tình huống. Tiếp tục phát huy bản chất
cách mạng và khoa học của giai cấp công nhân, kiên định mục tiêu độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp
về mọi mặt của Đảng đối với quân đội; thực hiện có hiệu quả cuộc vận động
xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Tập trung xây dựng Đảng bộ quân đội thực sự vững
mạnh về chính trị, tư tưởng và tố chức, có tầm trí tuệ cao, có năng lực lãnh đạo
tồn diện, sức chiến đấu cao, có phương thức lãnh đạo khoa học; đội ngũ cán bộ,
đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, thực sự gương mẫu về phẩm chất đạo
đức, lối sống, đủ sức lãnh đạo tồn qn vượt qua khó khăn, thử thách hồn
thành tốt mọi nhiệm vụ, ln xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến
đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần
thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa.


22

Phương hướng nhiệm vụ trên đây là hết sức nặng nề, là trách nhiệm của
toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta. Để bảo đảm cho quân đội xứng đáng là lực
lượng chính trị tin cậy của Đảng và nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc;
Đòi hỏi Đảng phải lãnh đạo xây dựng quân đội, nắm chắc, nắm chặt, giữ vững
và điều khiển quân đội trong mọi tình huống. Muốn vậy phải tăng tường sự
lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam đối với Quân đội nhân dân Việt Nam
nhất là trong điều kiện hiện nay.
II.2 Một số chủ trương, giải pháp tăng cường công tác xây dựng Đảng,
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đâu của Đảng bộ Quân đội
Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt Nam tuyệt đối,
trực tiếp về mọi mặt về Thực chất là để giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo

của Đảng đối với quân đội trong mọi tình huống, mọi điều kiện, hồn cảnh.
Đây là ngun tắc bất di, bất dịch, và phù hợp với sự phát triển của yêu cầu
nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội trong tình hình mới. Quán triệt thực
hiện nguyên tắc trên, để giữ vững và tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng
với quân đội ta hiện nay cần phải thấu triệt, nghiên cứu vận dụng đúng đắn,
sáng tạo, linh hoạt một số chủ trương, giải pháp để tăng cường công tác xây
dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đâu của Đảng bộ Quân đội
sau đây:
1. xây dựng Đảng bộ quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, trước hết
là nâng cao năng lực tham mưu cho Đảng, Nhà nước những vấn đề về đườn
lối, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng
2. Nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của các cấp uỷ, tổ
chức đảng. Giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân
phụ trách trong sinh hoạt và tổ chức thực hiện nghị quyết
3. Tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc đường lối, quan điểm,
nguyên tắc công tác cán bộ của Đản. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có
chất lượng, có tính kế thừa và phát triển


4. Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra; kết hợp chặt chẽ
giữa công tác kiểm tra đúng với hoạt động của BCĐTW6(2), công tác thanh
tra và các mặt công tác khác
5. Tiếp tục thực hiện cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đẩy mạnh
đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực trong quân đội theo tinh
thần NQTW6(2) khoá VIII và kết luận của Hội nghị Trung ương 4(khoá IX)
đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực.
: Sự lãnh đạo của Đảng đối với qn đội có được tăng cường
thực sự hay khơng phụ thuộc một cách quyết định vào sự vững mạnh của bản
thân Đảng bộ Quân đội. Tập trung sức xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch
vững mạnh đòi hỏi phải quan tâm đồng bộ cả việc xây dựng hệ thống tổ chức

đảng, cấp uỷ các cấp từ Đảng uỷ Quân sự Trung ương đến các đảng bộ, chi bộ
đơn vị cơ sở trong quân đội, xây dựng đội ngũ đảng viên có đủ phẩm chất và
năng lực đảm nhiệm nhiệm vụ lãnh đạo theo chức trách và tăng cường công
tác kiểm tra Đảng để kịp thời uốn nắn, chấn chỉnh những thiếu sót của các tổ
chức đảng và đảng viên, nhằm đảm bảo cho quân đội luôn được đặt dưới sự
lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng.
KẾT LUẬN
Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo quân đội nhân dân Việt Nam là một tất
yếu khách quan, là sự đòi hỏi của lịch sử, là sứ mệnh của giai cấp cơng nhân
giao phó cho Đảng.Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối
với quân đội, là nhân tố quyết định bản chất giai cấp cơng nhân, tính nhân
dân, tính dân tộc của qn đội; Bảo đảm cho quân đội tuyệt đối trung thành
với Đảng với Nhà nước, với nhân dân; tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của
Đảng, vào chế độ xã hội chủ nghĩa , sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc
mọi nhiệm vụ được giao trong mọi điều kiện, hoàn cảnh. Đảng cộng sản Việt
Nam lãnh đạo quân đội nhân dân Việt Nam là nhân tố cơ bản quyết định sự ra
đời, trưởng thành và chiến thắng của quân đội ta.
Ngày nay trước những yêu cầu mới của sự nghiệp cách mạng; đòi hỏi
Đảng ta phải tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của mình đối với quân đội. Phải


24

kiên trì với nguyên tắc Đảng lãnh đạo quân đội tuyệt đối trực tiếp về mọi mặt,
không được buông lỏng, xa rời nguyên tắc đó, bảo đảm cho quân đội hồn
thành tốt chức năng nhiệm vụ của mình trong tình hình mới của cách mạng
nước ta hiện nay.


25