Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức, ý nghĩa phương pháp luận

Bài thuyết trình mơn
triết học Mác - Lênin


NỘI DUNG

Mối quan hệ biện chứng
giữa vật chất và ý thức
Ý nghĩa
phương pháp luận


Mối quan hệ biện chứng giữa
vật chất và ý thức


Quan điểm của chủ nghĩa duy tâm
và chủ nghĩa duy vật siêu hình
Chủ nghĩa duy tâm

Chủ nghĩa duy vật
siêu hình

- Ý thức là tồn tại duy nhất, tuyệt đối, là
tính thứ nhất từ đó sinh ra tất cả; cịn thế
giới vật chất chỉ là bản sao, biểu hiện khác
của ý thức tinh thần, là tính thứ hai do ý
thức tinh thần sinh ra.
- Trong thực tiễn, người duy tâm phủ nhận
tính khách quan, cường điệu vai trị của
nhân tố chủ quan, duy ý chí, hành động bất

chấp điều kiện, quy luật khách quan.

- Tuyệt đối hóa yếu tố vật chất, chỉ nhấn
mạnh một chiều vai trò của vật chất sinh ra
ý thức, quyết định ý thức; phủ nhận tính
độc lập tương đối của ý thức, khơng thấy
được tính năng động, sáng tạo, vai trò to
lớn của ý thức trong hoạt động thực tiễn
cải tạo hiện thực khách quan


Quan điểm của
chủ nghĩa duy vật biện chứng
Theo quan điểm triết học
Mác - Lênin, vật chất và ý
thức có mối quan hệ biện
chứng, trong đó vật chất
quyết định ý thức, cịn ý
thức tác động tích cực trở
lại vật chất.


Vật chất quyết định ý thức
Thứnhất,
hai,vật
vậtchất
chấtquyết
quyếtđịnh
địnhbản
nộichất

dung
Thứ
vật
chất
quyết
định
nguồn
gốc
ýthức
thức
Thứ
ba,
ý ýthức
Thứ
tư,
vật
chất
quyết
định
sụ
vận
động,
phát
Nội chất
dung
của
ý khách
thức
là
của

-- Vật
quan,
độc
lậpkết
vớiquả
ý thức
Phản
ánhtồn
và tại
sáng
tạochẳng
là haiqua
thuộc
tính
khơng
triển
củấnh
ý thức
sự
phản
hiện
thực
quan vào trong đầu
và
nguồn
gốc
sinh
rakhách
ý thức.
táchlàrời

trong
bản
chất
của
ý thức.
-ócMọi
sự tồn tại, phát triển của ý thức đều gắn
con
- Bộ
ócngười.
người
một dạng
vật cũ,
chấtxem
có tổ
Khác
với
chủlànghĩa
duy vật
xétchức
thế
liền
với
qkhách
trình quan,
biến đổi
của hết
vật và
chất;
chất

- Thế
giới
trước
chủvật
yếu
làý
cao
nhất,
là cơ
quan
phản
hình
thành
giới
vật
chất
như
những
sựánh
vật,để
hiện
tượng
cảm
thay
đổi thì
sớm
hay
muộn,
ýhội
thức

cũng
phải
hoạt
động
thực
tiễn
có
tính
xã
lịch
sử
thức.
tính, chủ nghĩa duy vật biện chứng xem xét của
thế
thay
đổi
theo.
loài
người,
yếu
quyết
định
nội dung
mà
ý
-giới
Ý thức
tồnlàtại
phụ
thuộc

vàongười
hoạt
độngđộng
thần
vật chất
là
thếtốgiới
con
hoạt
-thức
Conphản
người
- một sinh vật có tính xã hội ngày
ánh.
kinh
của bộ não trong quá trình phản ánh hiện
thực tiễn.
càng
phát
triển cả
thể động
chất lẫn tinh
thần, thì bề
dĩ
phátthực
triển
củavề
thực
khách
quan.

-- Sự
Chính
tiễn
làhoạt
hoạt độngthực
vật tiễn
chấtcảcóvềtính
nhiên
ý thức
- một là
hình
thức
phản
ánh của
óc
rộng
và
chiều
động
lực
mạnh
nhất
-cải
Sựbiến
vận
động
của
giới
vật
chất

yếu
tố
thế
giớisâu
của thế
con
người
- là
cơ sởlàmẽ
để
hình
người
cũng
phát
triển
cả
về
nội
dung
và
hình
quyết định
định
tính
phú
và
sâu
nội
quyết
raphong

đờiý của
cáitrong
vậtđộchất
tưcủa
duycon
là
thành,
phátsự
triển
thức,
đó có
ýsắc
thức
thức
phản
ánh.
dung
duy,
ý thức
qua các thế hệ,các
bộ
óc tư
con
người.
người
vừa
phản
ánh,con
vừangười
sáng tạo.

thời đại từ xưa tới nay


Ý thức có tính độc lập tương đối
và tác động trở lại vật chất
- Thứ nhất, tính độc lập tương đối của ý thức thể
- Thứ tư,
ba,xã
vaihội
trịngày
của ýcàng
thứcphát
thể triển
hiện thì
ở chỗ
vai chỉ
trò
hiện ở chỗ ý thức là sự phản ánh thế giới vật
đạo ýhoạt
của
thứcđộng
ngàyhành
càng động
to lớncủa con người Nó có
chất vào trong đầu óc con người, do vật chất
Thứ
hai,bối
sự cảnh
táclàm
động

ý thức
vật
chất
-thể
Trong
quyết
định
tồn
chocủa
hoạt
cầu
hóa,
độngđối
vai
củavới
trị
con
của
người
tri
sinh ra, nhưng khi đã ra đời thì ý thức có “đời
phải
thơng
qua
hoạt
động
thực
tiễn
củatưởng
con

đúng khoa
thức
hay
sai
học,
thành
của
cơng
tư tưởng
hay thất
chính
bại.
trị, tư
sống” riêng, có quy luật vận động phát triển
người.
Nhờ
hoạt
động
thực
tiễn,
ý thức
- Khi văn
nhân
phản
làánh
hết
sức
đúng
quan
hiện

trọng.
thực,
ý thức
có có
thể thể
dự
riêng, khơng lệ thuộc một cách máy móc và vật
làm
biến
đổiđộng,
những
điều
kiện,
cảnhthực,
-báo,
Tính
tiên
năng
đốn
một sáng
cách
tạo
chính
củaxác
ý hồn
thức
cho hiện
mặc
dùvật
to

chất, tác động trở lại thế giới vật chất.
chất
phục
vụ
cuộcthể
sống
cịncủa
tự
có thể
lớn,
nhưng
hình
khơng
thành
những
vượtcủa
q
lý con
luận
tínhngười,
quy
địnhđịnh
hướng
- Ý thức có thể thay đổi nhanh, chậm, song hành
bản
ý thức
thìchất
khơng
thể biến
hiện

đúngthân
những
đắn.
tiền
đề vật
đã xác
định,đổi
phải
dựathực.
vào
so với hiện thực, nhưng nhìn chung nó thường
- Ngược
các
điều kiện
lại, ýkhách
thức có
quan
thểvà
tácnăng
độnglực
tiêu
chủ
cực
quan,
khi
thay đổi chậm so với sự biến đổi của thế giới vật
nó phản
của
các chủ
ánhthể

sai hoạt
lệch,động.
xuyên tạc hiện thực.
chất.


Ý nghĩa
phương pháp luận


Phương pháp luận là gì?
Phương pháp luận là lý luận
về phương pháp. Bao hàm hệ
thống các phương pháp, thế
giới quan của con người. Sử
dụng các phương pháp,
nguyên tác để giải quyết vấn
đề đã đặt ra để có hiệu quả
cao.


Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất
và ý thức đòi hỏi con người phải quán
triệt nguyên tắc khách quan trong nhận
thức và hoạt động thực tiễn.

Thứ nhất, trong
hoạt động nhận
thức và hoạt động
thực tiễn phải tôn

trọng quy luật
khách quan.

Thứ hai, phải thấy
được vai trị tích
cực của ý thức,
tinh thần để sử
dụng có hiệu quả
các điều kiện vật
chất hiện có.

Thứ tư, cần chống
Thứ ba, tránh
lại bệnh chủ quan
không rơi vào
duy ý chí, tuyệt
“chủ nghĩa khách
đối hố vai trị
quan” .
của ý thức, của ý
chí.
Title text
addition


Thank you for
listening