Quan điểm của chủ nghĩa mác – lê nin về tỷ suất lợi nhuận và các giải pháp nâng cao tỷ suất lợi nhuận (liên hệ với thực tiễn ở một xí nghiệp hoặc một n

lOMoARcPSD|11558541

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-------***-------

BÀI TẬP LỚN
MƠN: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN
Đề bài: Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin về tỷ suất lợi
nhuận và các giải pháp nâng cao tỷ suất lợi nhuận. (Liên hệ với
thực tiễn ở một xí nghiệp hoặc một ngành cụ thể)

Họ và tên sinh viên: Dương Thu
Phương
Lớp: Kế toán 62A

1


lOMoARcPSD|11558541

MỤC LỤC
I. Tỷ suất lợi nhuận....................................................3
2. Các giải pháp nâng cao tỷ suất lợi nhuận..........................4
a) Làm tăng tỷ suất giá trị thặng dư:..................................5
b) Hạ thấp cấu tạo hữu cơ tư bản.......................................6
c) Nâng cao tốc độ chu chuyển của tư bản:........................6
d) Tăng tiết kiệm tư bản bất biến.......................................7
3. Vai trò của tỷ suất lợi nhuận..............................................7
a) Đánh giá mức độ sinh lời của mọt cá nhân hay tổ chức
kinh tế.................................................................................7

b) Tiền đề tạo ra các chiến lược, phương án kinh
doanh hiệu quả....................................................................8
c) Khẳng định vị thế của doanh nghiệp trong ngành..........8
4. Ý nghĩa của tỷ suất lợi nhuận............................................8
II. Viettel – Một trong những doanh nghiệp dẫn đầu về
tỷ suất lợi nhuận.........................................................9
1. Khái niệm tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp..................9
a) Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (Return on assets – ROA). 9
b) Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (Return on Equity
– ROE).................................................................................. 9
c) Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (Return on sales – ROS)
10
2. Sự suy giảm doanh thu của Viettel..................................10
3. Viettel sẽ có những hành động gì để vực dậy?.................11

2


lOMoARcPSD|11558541

LỜI MỞ ĐẦU
Khi tham gia học bộ môn Kinh tế Chính trị Mác – Lê nin, em
đã chọn đề tài: “Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin về tỷ
suất lợi nhuận và các giải pháp nâng cao tỷ suất lợi nhuận” để
nghiên cứu.
Ở chương III, chúng ta sẽ được tìm hiểu về hệ thống tri thức
lý luận về giá trị thặng dư trong điều kiện nền kinh tế thị trường
tự do cạnh tranh tư bản chủ nghĩa để thấy được các quan hệ lợi
ích cơ bản nhất thơng qua phân phối giá trị mới do lao động tạo
ra giữa các chủ thể cơ bản trong nền kinh tế thị trường tư bản

chủ nghĩa. Trên cơ sở đó giúp sinh viên hình thành kỹ năng giải
quyết có căn cứ khoa học lợi ích của mình khi khởi nghiệp hoặc
tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội trong bối cảnh xã hội
hiện đại.
Những kiến thức em tiếp thu được từ bài giảng của cơ và sự
tìm hiểu của cá nhân mình, từ đó em hình thành nên được những
nội dung cơ bản nhất về tỷ suất lợi nhuận và các giải pháp nâng
cao tỷ suất lợi nhuận đồng thời liên hệ cụ thể đến Viettel – Tập
đồn Cơng nghiệp – Viễn thông Quân đội Việt Nam trong bài tập
lớn của mình.
Bài luận đã được chúng em thực hiện một cách cố gắng
nhất nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế và khơng tránh khỏi
những thiếu sót.Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của cơ
để bài làm của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.

3


lOMoARdoanh, chuyển
nhượng hay tuyên bố phá sản.
b) Tiền đề tạo ra các chiến lược, phương án kinh
doanh hiệu quả
Khi tỷ suất lợi nhuận được tính ra quá thấp, cũng đồng nghĩa
với việc doanh nghiệp đang trong trạng thái vô cùng nguy
hiểm. Đề nghị các nhà quản trị phải hành động kịp thời để điều
chỉnh lại hoạt động kinh doanh.
Nhờ có kết quả của tỷ suất lợi nhuận, mà các nhà quản trị có
thể xác định được đúng nguyên nhân tại sao lại lỗ, và tìm ra
những giải pháp trong thời gian ngắn hạn cũng như những giải

9


lOMoARcPSD|11558541

pháp dài hạn để đưa doanh nghiệp trở lại, phát triển mạnh mẽ,
vững chắc hơn trên thị trường kinh doanh.
c) Khẳng định vị thế của doanh nghiệp trong ngành
Nếu như doanh nghiệp tính tỷ suất lợi nhuận thì cần dựa
vào đặc điểm của lĩnh vực và chuyên ngành mà mình đang hoạt
động kinh doanh. Có như thế thì mới đảm bảo được mặt bằng
chung vì các yếu tố khách quan thường đến một cách ngẫu
nhiên, không thể lường trước được.
Việc này sẽ giúp tính được lợi nhuận của doanh nghiệp
trên bình qn lợi nhuận của tồn ngành nên chúng sẽ giúp cho
doanh nghiệp ngầm khẳng định được vị thế trên thị trường ở
lĩnh vực đó. Nếu tỷ suất lợi nhuận cao thì bạn sẽ chiếm thị phần
lớn, thế lực mạnh trên thị trường. Đây là điều mong muốn của
tất cả các doanh nghiệp.
4. Ý nghĩa của tỷ suất lợi nhuận
Là một công cụ đo lường khả năng sinh lời hiệu quả để từ đó
đề xuất ra những chiến lược kinh doanh phù hợp nhất. Đặc
biệt tỷ suất lợi nhuận cho biết lợi nhuận chiếm bao nhiêu phần
trăm trong tổng doanh thu.
- Khi tỷ suất lợi nhuận có giá trị dương thì có nghĩa là doanh
nghiệp đang làm ăn kinh doanh có lãi.
- Khi tỷ suất lợi nhuận có giá trị ấm thì điều này có nghĩa là
doanh nghiệp đó đang kinh doanh thua lỗ, cần điều chỉnh
chiến lược kinh doanh gấp.

Qua đó có thể đánh giá và phân tích được rằng tỷ suất lợi
nhuận càng lớn thì có nghĩa là lợi nhuận chiếm càng nhiều
trong tổng doanh thu, lãi thu được càng lớn. Tuy nhiên việc
phân tích tỷ suất cịn phụ thuộc nhiều vào cả đặc điểm kinh
doanh của từng ngành nghề cụ thể. Khi các nhà quản trị muốn
theo dõi tình hình kinh doanh của một doanh nghiệp, muốn đưa
ra bảng số liệu chính xác nhất thì cần phải so sánh tỷ suất lợi
nhuận với tỷ số bình quân trong tồn ngành mà doanh nghiệp
hiện đang tham gia. Có như vậy mới đưa ra các chiến lược kinh
doanh dài hạn hiệu quả nhất.

10


lOMoARcPSD|11558541

II. Viettel – Một trong những doanh nghiệp dẫn đầu về tỷ
suất lợi nhuận
1. Khái niệm tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp
a) Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (Return on assets
– ROA)
Là một chỉ số đánh giá mức độ sinh lợi của một doanh
nghiệp so với tổng tài sản của doanh nghiệp đó. ROA cung cấp
cho nhà quản lý, nhà đầu tư hoặc nhà phân tích cái nhìn chính
xác về mức độ hiệu quả của ban quản lý doanh nghiệp trong
việc sử dụng tài sản của mình để tạo thu nhập. Hay nói cách
khác, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản đo lường mức độ hiệu quả
của nhà quản trị doanh nghiệp trong việc tạo ra thu nhập từ các
nguồn lực kinh tế hoặc tài sản trên bảng cân đối kế toán của
họ.

Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản được tính bằng cơng thức:
Tỷ suất lợi nhuận = (Lợi nhuận ròng / tổng giá trị
tài sản) *100%
trên tài sản (ROA)
ROA được biểu thị dưới dạng tỷ lệ phần trăm. Nếu tỷ số
này dương (> 0) tức doanh nghiệp làm ăn có lãi. Ngược lại, tỷ
số âm (> 0) tức doanh nghiệp làm ăn thua lỗ. Đồng thời, tỷ số
này càng cao thể hiện hiệu quả quản lý và sử dụng tài sản để
tạo ra thu nhập càng tốt.
b) Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (Return
on Equity – ROE)
Là chỉ số đo lường đo lường mức độ lợi nhuận của một
doanh nghiệp trong mối quan hệ với vốn chủ sở hữu. Chỉ số
ROE thể hiện tổng lợi nhuận trên vốn cổ phần và cho thấy khả
năng của doanh nghiệp trong việc biến các khoản đầu tư cổ
phần thành lợi nhuận.
Bằng cách so sánh tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu
của một doanh nghiệp với mức trung bình của ngành, ta có thể
xác định được khả năng và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp
đó trên thị trường. Bên cạnh đó, chỉ số ROE cũng cung cấp
thông tin chi tiết về cách thức nhà quản trị doanh nghiệp sử

11


lOMoARcPSD|11558541

dụng nguồn vốn từ vốn chủ sở hữu để phát triển doanh nghiệp
của mình.
Ta có thể tính lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu theo công

thức sau:
Tỷ số lợi nhuận
=
(Lợi nhuận ròng / Vốn chủ sở
hữu) * 100%
trên vốn chủ sở hữu (ROE)
Chỉ số ROE bền vững và tăng dần theo thời gian có thể có
nghĩa là doanh nghiệp đó có khả năng tốt trong việc tạo ra giá
trị cho cổ đơng vì nó biết cách tái đầu tư thu nhập của mình
một cách khơn ngoan, để tăng năng suất và lợi nhuận. Ngược
lại, ROE giảm có thể có nghĩa là nhà quản trị doanh nghiệp
đang đưa ra các quyết định kém hiệu quả trong việc tái đầu tư
vốn vào các tài sản không sinh lời.
c) Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (Return on
sales – ROS)
Là một tỷ số được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động
của một doanh nghiệp. Nó đo lường hiệu quả hoạt động của
một doanh nghiệp bằng cách phân tích phần trăm tổng doanh
thu được chuyển thành lợi nhuận hoạt động.
Các nhà đầu tư, chủ nợ và những chủ nợ khác dựa vào tỷ
suất lợi nhuận trên doanh thu để ra các quyết định cho vay,
đầu tư bởi vì chỉ số này cho biết chính xác tỷ lệ tiền mặt hoạt
động mà một doanh nghiệp kiếm được trên doanh thu của nó
và cung cấp thông tin chi tiết về cổ tức tiềm năng, tiềm năng
tái đầu tư và khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Ngoài ra, ROS
cho phép một doanh nghiệp tiến hành phân tích xu hướng và so
sánh hiệu suất hiệu quả nội bộ theo thời gian. Đồng thời nó
cũng hữu ích trong việc so sánh các doanh nghiệp trong cùng
một ngành.
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu được tính bằng công

thức:
Tỷ suất lợi nhuận
=
(Lợi nhuận sau thuế / doanh
thu) x 100%
trên doanh thu (ROS)
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu ngày càng tăng cho thấy
tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đang phát
12

Downloaded by quang tran ()


lOMoARcPSD|11558541

triển hiệu quả trong khi tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu giảm
báo hiệu những rắc rối tài chính có thể sắp xảy ra.
2. Sự suy giảm doanh thu của Viettel

Song song với việc lợi nhuận suy giảm trong năm 2018, tỷ
suất sinh lời ROE của Viettel cũng giảm xuống còn 22%,
thấp hơn nhiều mức 27% của năm 2017, mức 26% của năm
2016 và mức 31% của năm 2015.
Theo thông tin cơng bố gần đây của Tập đồn Cơng
nghiệp Viễn thơng Qn đội (Viettel), năm 2018, "siêu tập
đồn" này đạt doanh thu hợp nhất 233.828 tỷ đồng, giảm 7%
so với năm 2017.

Đáng
chú ý,

lợi
nhuận
trước
thuế
hợp
nhất
đạt
37.310
tỷ
đồng,
giảm 16% và là mức thấp nhất trong 4 năm trở lại đây. Mức lợi
nhuận này cũng không đạt mục tiêu đặt ra hồi đầu năm là
39.700 tỷ đồng.
Hiệu quả kinh doanh của Viettel cũng có chiều hướng suy
giảm. Nếu như năm 2015, tỷ suất lợi nhuận ròng trên vốn

13

Downloaded by quang tran ()


lOMoARcPSD|11558541

chủ sở hữu (ROE) của Viettel ở mức 31% thì sang năm 2016,
con số này giảm khá mạnh xuống còn 26%.
Năm 2017, ROE của Viettel nhích tăng lên 27% nhưng lại
giảm mạnh xuống còn 22% vào năm 2018.
Về tỷ suất lợi nhuận ròng trên doanh thu, năm 2018, con
số Viettel đạt được là 12%, thấp hơn mức 14% của năm 2017,
13% của năm 2016 và 16% của năm 2015.

3. Viettel sẽ có những hành động gì để vực dậy?
Năm 2019, Viettel đặt kế hoạch doanh thu hợp nhất
251.393 tỷ đồng, tăng 7,5% so với năm ngoái. Lợi nhuận trước
thuế hợp nhất kế hoạch đạt 39.340 tỷ đồng, tăng 5,4%.

Mức độ tỷ suất lợi nhuận sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, nhà quản trị đã đề ra những phương pháp điều
chỉnh, nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp với những hành động cụ
thể như sau.
Để thực hiện mục tiêu này, phía Viettel cho biết đối với mảng
viễn thông trong nước, tập đoàn sẽ giữ vững thị phần di động,
tăng tỷ trọng thuê bao 4G; dẫn đầu thị trường về dịch vụ cố
định băng rộng; đẩy mạnh các dịch vụ số, ưu tiên thanh toán
số; thử nghiệm dịch vụ 5G …
- Đối với khách hàng tổ chức, Viettel sẽ hỗ trợ chuyển đổi số
các tổ chức, doanh nghiệp; ưu tiên nguồn lực cho dự án
Chính phủ điện tử; triển khai dự án cơ sở dữ liệu quốc gia
14

Downloaded by quang tran ()


lOMoARcPSD|11558541

về dân cư; các dự án Smartcity với 22 UBND tỉnh đã ký
thỏa thuận; mở rộng kênh bán sản phẩm CNTT...
- Đối với thị trường viễn thơng nước ngồi, thúc đẩy mạnh
ứng dụng CNTT trong công tác điều hành, quản lý; tiếp tục
tối ưu hóa chi phí để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh
doanh; triển khai cung cấp các dịch vụ mới, đẩy mạnh

phát triển ví điện tử cho thị trường; phát triển mới 5,6 triệu
thuê bao 3G+4G; doanh thu dịch vụ kỳ vọng tăng trưởng
26% trong năm 2019.
- Với lĩnh vực Cơng nghệ thơng tin, tập đồn này sẽ nghiên
cứu, triển khai và làm chủ công nghệ mới Cloud, AI, Big
data ứng dụng sản phẩm dịch vụ phục vụ kinh doanh;
hoàn thành giai đoạn 2 hệ thống Data Lake.
- Trong lĩnh vực nghiên cứu sản xuất, Viettel kỳ vọng sẽ đưa
Tổng công ty Công nghiệp Công nghệ cao vào hoạt động
ổn định, hiệu quả; đẩy mạnh kinh doanh, xuất khẩu các
sản phẩm ra bên ngồi.
Bên cạnh đó, Viettel cũng hướng đến các lĩnh vực Fintech,
Digital Marketing và Media với việc thành lập Tổng công ty Dịch
vụ số.
Đặc biệt, phía Viettel cho biết sẽ xin cấp giấy phép sử dụng
tài khoản viễn thơng để thanh tốn hàng hóa, dịch vụ giá trị
nhỏ; đồng thời xin cấp giấy phép chuyển mạch tài chính và bù
trừ điện tử.

15

Downloaded by quang tran ()


lOMoARcPSD|11558541

KẾT LUẬN
Ta có thể nâng cao tỷ suất lợi nhuận phụ thuộc vào nhiều
nhân tố khác như: tỷ suất giá trị thặng dư, cấu tạo hữu cơ của
tư bản, tốc độ chu chuyển của tư ban, tiết kiệm về tư bản bất

biến. Hiểu biết về các nhân tố ảnh hưởng tới tỷ suất lợi nhuận
nhằm tìm ra các biện pháp phù hợp để nâng cao chỉ số này từ
đó đưa mức hiệu quả của doanh nghiệp tới mức tối đa.
Tỷ suất lợi nhuận là một chỉ số rất quan trọng, phản ánh
chính xác và rõ ràng nhất về tình hình lợi nhuận của doanh
nghiệp so với các khoản về doanh thu, chi phí, và vốn. Giúp
chúng ta nắm rõ tình hình hoạt động của các khoản chi phí, vốn
bỏ ra. Từ đó có hướng điều chỉnh cho phù hợp với tình hình và
đem đến lợi nhuận.
Như vậy là bài luận này đã chia sẻ qua về quan điểm của
C.Mác về tỷ suất lợi nhuận và các giải pháp nâng cao tỷ suất lợi
nhuận. Đồng thời, cũng như đã đưa ra một cái nhìn cụ thể hơn
về tỷ suất lợi nhuận trong thực tế.

16

Downloaded by quang tran ()