Tải bản đầy đủ (.pdf) (44 trang)

Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.16 MB, 44 trang )

                                       Phần A:  ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
            Tư  vấn tâm lý cho học sinh là “sự  hỗ  trợ  tâm lý, giúp học sinh nâng cao 
hiểu biết về bản thân, hồn cảnh  gia đình, mối quan hệ xã hội, từ đó tăng cảm 
xúc tích cực, tự đưa ra quyết định trong tình huống khó khăn học sinh gặp phải 
khi đang học tại nhà trường”  (Thơng tư  31/2017/TT­BGDĐT ngày 18/12/2017 
của Bộ GD&ĐT). 
       Trong những năm qua, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước đột phá lớn,  
tạo ra sự  chuyển biến nhanh chóng về  các mặt trong đời sống con người. Bên 
cạnh những mặt tích cực là khơng ít những hạn chế  của nền kinh tác động lên  
đời sống tình cảm, tâm lý con người đặc biệt là giới trẻ. Trong đó, học sinh 
trung học phổ  thơng là lứa tuổi chuyển tiếp từ  trẻ  con sang người lớn, có sự 
thay đổi lớn về sinh lý, nhận thức và cảm xúc. Từ cuộc sống gia đình đến việc  
học  ở  trường và hoạt động  ở  ngồi xã hội các em thường phải đối mặt với 
những tình huống như  áp lực học tập, bị  bố  mẹ, thầy cơ la mắng, bạn bè xa  
lánh; lúng túng về  tâm sinh lý, tình u tuổi học trị … Các em bối rối trước  
những ngả rẽ vào đời mà khơng biết cách nhìn nhận và giải quyết vấn đề  hợp 
lý … Các nhà tâm lý học cho đây là một trong những giai đoạn khủng hoảng và  
khó khăn nhất trong cuộc đời mỗi người. Các bậc phụ  huynh cảm thấy bế tắc  
trong việc giáo dục con cái  ở  lứa tuổi này. Đa số  các trường phổ  thơng   đều  
chưa quan tâm thấu đáo trong việc giúp học sinh định hướng, giải quyết những  
khúc mắc về tâm sinh lý ngồi một số hoạt động ít ỏi mang tình chiếu lệ, chưa  
đáp ứng nhu cầu, mong mỏi của học sinh trung học phổ thơng.
     Trong thời gian qua, trường THPT Nguyễn Sỹ Sách đã thực hiện một số hoạt 
động để  giúp học sinh tháo gỡ  những vướng mắc về  tâm lý học đường.  Tuy  
nhiên, trong q trình thực hiện,  là một cán bộ  quản lý giáo dục  bản thân tơi 
nhận thấy hoạt động này cịn có nhiều hạn chế. Đa số học sinh chưa hiểu tầm  
quan trọng của cơng tác tư  vấn tâm lý, cịn ngại chia sẻ  với thầy cơ, bạn bè 
hoặc cha mẹ, anh chị. Khi gặp các vấn đề rắc rối, các em hay tự giải quyết theo  
cách tiêu cực như tự thu mình hoặc gây gổ, đánh nhau, giải quyết các mâu thuẫn 
bằng những xung đột, xích mích, thậm chí là bạo lực ... Sau những cách tự giải  


quyết đó, tình trạng tâm lý của các em khơng những khơng được cải thiện mà  
cịn lúng túng và áp lực hơn. Các hoạt  động tư vấn tâm lý của nhà trường  thực  
hiện  cịn  chung chung, mang tính hình thức, chưa thực sự  đi sâu vào đời sống 
tâm lý của từng em nên hiệu quả chưa cao ...
     Trước những u cầu bức thiết của xã hội và những tồn tại hạn chế trong 
thực tế tư  vấn tâm lý tại nhà trường, với mục đích giúp học sinh hiểu vai trị  
của tư  vấn tâm lý, có ý thức tìm đến phịng tư  vấn tâm lý của nhà trường như 
một thói quen hữu ích, hình thành cho các em  cách  ứng xử  phù hợp với các 
chuẩn mực đạo đức, giúp các em có các kỹ năng để giải quyết các vấn đề thực 
tiễn nên tơi mạnh dạn nghiên cứu, thử nghiệm đề tài: Một số biện pháp nâng 
1


cao hiệu quả cơng tác tư vấn tâm lý cho học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ 
Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. 
II. Mục đích nghiên cứu
 ­ Góp phần đổi mới, nâng cao hiệu quả cơng tác tư vấn tâm lý học đường, tạo 
hứng thú cho học sinh,  bồi dưỡng kiến thức, kỹ  năng cho giáo viên; giúp học 
sinh hình thành và phát triển năng lực tự nhận thức, tự điều chỉnh các hành vi và 
trạng thái tâm lý phù hợp; giúp giáo viên, phụ  huynh hiểu sự  cần thiết của tư 
vấn tâm lý học đường.
­ Đáp  ứng u cầu bức thiết của tồn xã hội: tư  vấn, tháo gỡ  những rối nhiễu 
tâm lý mà lứa tuổi vị  thành niên hay gặp phải, định hướng giúp các em từng  
bước hình thành nhân cách, góp phần đào tạo nguồn nhân lực tốt cho xã hội.
III. Đối tượng, thời gian, phương pháp nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
 Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. 
3.2. Thời gian nghiên cứu: Từ 6/9/2020 đến 30/3/2021.
3.3. Phương pháp nghiên cứu
­ Phương pháp thử nghiệm.

­ Phương pháp thu thập, xử lí số liệu.
­ Phương pháp khảo sát thực tế, so sánh trước và sau khi tác động, 
IV. Phạm vi nghiên cứu 
         Biện pháp nâng cao chất lượng tư  vấn tâm lý cho học sinh trường THPT  
Nguyễn Sỹ Sách.
V. Nhiệm vụ nghiên cứu
­  Tìm hiểu về  cơng tác tư  vấn tâm lý học đường nói chung  và  thực tiễn việc 
thực hiện cơng tác tư  vấn tâm lý  tại  trường  THPT Nguyễn Sỹ  Sách;  tìm  các 
biện pháp giúp cho học sinh hiểu, mạnh dạn trao đổi, giải bày những biểu hiện 
rắc rối về tâm lý của bản thân. Từ đó giúp các em hiểu và biết cách giải quyết 
các tình huống trong cuộc sống, hình thành các kỹ năng cần thiết. 
­ Rút ra kết luận khoa học liên quan đến đề tài.
VI. Đóng góp mới của đề tài
­ Góp phần bổ  sung và làm sáng rõ hơn một số  vấn đề  lý luận về  cơng tác tư 
vấn tâm lý cho học sinh trường THPT.
­ Chỉ ra được các thực trạng thực hiện cơng tác tư vấn tâm lý của trường THPT  
Nguyễn Sỹ  Sách, lý giải chính xác ngun nhân của thực trạng. Từ  đó đưa ra 
được các biện pháp thực hiện tư vấn tâm lý học sinh cụ thể, phù hợp với thực  
tiễn nhà trường. 
2


­ Những kết luận của đề tài sẽ góp phần tạo cơ sở khoa học cho việc xây dựng  
các chương trình, kế  hoạch tư  vấn tâm lý học đường, góp phần đề  xuất các  
biện pháp tốt hơn nữa để  nâng cao chất lượng hoạt động tư  vấn tâm lý học  
đường.
­ Kết quả đề tài là tài liệu tham khảo cần thiết cho cán bộ quản lý và giáo viên 
làm cơng tác tư vấn tâm lý ở các nhà trường.
                                        
                                     


Phần B:  GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
3


I.  Cơ sở lí luận
1.1. Khái qt về tư vấn tâm lý học đường
1.1.1. Khái niệm tư vấn tâm lý học đường
        Tư  vấn tâm lý học đường hiểu một cách đơn giản cũng giống như  tâm lý  
bình thường nhưng phạm vi thu hẹp trong trường học. Đối tượng quan tâm đặc 
biệt của tư  vấn tâm lý học đường là học sinh. Tư  vấn tâm lý học đường giúp  
học sinh tự có khả năng giải quyết những vấn đề đang gặp phải, tháo gỡ những 
vướng mắc, khó khăn trong cuộc sống, học tập thi cử, trong mối quan hệ với  
những người xung quanh để  cảm thấy cuộc sống vui vẻ, hồn nhiên đúng với 
lứa tuổi. 
1.1.2. Nhiệm vụ của tư vấn tâm lý học đường
     Tư vấn tâm lý học đường thực hiện ba nhiệm vụ chính:
    ­  Hướng dẫn học đường: Hỗ  trợ  kỹ  năng học tập; Giáo dục nâng cao hiểu 
biết về bản thân và người khác; Dạy các kỹ năng xã hội, ứng xử, giao tiếp hiệu 
quả  và cách xử  lý một số  tình huống thường gặp, … Truyền thơng, giải quyết 
vấn đề, ra quyết định và giải quyết vấn đề xung đột.
     ­ Tham vấn tâm lý cá nhân, nhóm trong các trường hợp: Kết quả  học tập sa 
sút, khơng chú ý đến học tập; Sợ đi học, sợ đến trường, trốn học, bỏ học;   Phàn 
nàn, khơng làm theo u cầu của giáo viên; Từ chối tham gia hoạt động ở lớp, ở 
trường; Xác định những rào cản, nguy cơ  cản  trở  học tập và cung cấp các 
phương thức ứng phó; Hình thành thói quen tích cực trong học tập.
    ­    Tư  vấn phụ  huynh, giáo viên và những người khác có liên quan đến học 
sinh về: Vấn đề  học tập của học sinh và các yếu tố   ảnh hưởng;  vấn đề  liên 
quan tới bắt nạt/bị  bắt nạt và bạo lực học đường; Hợp tác cùng gia đình trong  
việc thực hiện các chiến lược giúp đỡ học sinh; Thảo luận về các tình huống có 

nguy cơ  cao và thực hiện các biện pháp can thiệp; hỗ  trợ giáo viên, phụ  huynh 
để hiểu học sinh; Chuyển các học sinh cần trị liệu đến các dịch vụ trợ giúp phù 
hợp (nếu có).
1.2. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi vị thành niên nói chung
     ­ “Vị thành niên” là một khái niệm chưa được thống nhất về độ tuổi. Tổ chức 
Y tế thế giới (WHO) quy định lứa tuổi 10 – 19 tuổi là độ tuổi vị thành niên.  Tại  
Việt Nam, trẻ vị thành niên là trẻ ở lứa tuổi từ 10 đến 19 tuổi.  Lớp tuổi vị thành 
niên được chia ra ba nhóm: Từ 10 đến 13 tuổi là nhóm vị thành niên sớm; Từ 14  
đến 16 tuổi là nhóm vị thành niên giữa; Từ 17 đến 19 tuổi là nhóm vị thành niên 
muộn. Sự phân chia này dựa theo đặc điểm ít nhiều khác nhau về phát triển cơ 
thể và tâm sinh lý của lứa tuổi vị thành niên, để việc chăm sóc sức khoẻ cho phù 
hợp với từng nhóm đối tượng. Tuy vậy cách phân chia này cũng chỉ  có tính 
tương đối.

4


    ­ Từ những thay đổi lớn về mặt sinh học, trẻ vị thành niên có những thay đổi 
nhiều về  tâm lý. Với những đặc điểm sinh lý riêng biệt, trẻ  muốn khẳng định 
mình nên dễ thay đổi tính cách, hành vi ứng xử được thể hiện như sau:
       +  Tính độc lập: Bắt đầu có xu hướng tách ra, ít phụ  thuộc vào cha mẹ.  
Chuyển từ sinh hoạt gia đình sang sinh hoạt bạn bè, tín ngưỡng để đạt được sự 
độc lập. Đơi khi chống đối lại bố mẹ.
       +  Về  nhân cách: Cố  gắng khẳng định mình như  một người lớn,  có những 
hành vi bắt chước người lớn.
    + Về tình cảm: Chuẩn bị cho mối quan hệ u đương, học cách biểu lộ tình 
cảm và điều khiển cảm xúc, phát triển khả  năng u và được u, tỏ  thái độ 
thân mật trong quan hệ với người khác.
      + Tính tích hợp: Những thơng tin thu thập được từ  cha mẹ, nhà trường, xã 
hội, bạn bè, người trung gian, các hoạt động văn hóa là cơ  sở  để  tạo ra giá trị 

của bản thân tạo niềm tự tin và cách ứng xử.
     + Về trí tuệ: Vị thành niên thường thích lập luận, suy diễn nhìn sự vật theo 
quan điểm lý tưởng hóa. Giai đoạn phát triển đặc biệt này chịu  ảnh hưởng rất 
mạnh mẽ của các điều kiện văn hóa, giáo dục, kinh tế của mơi trường gia đình 
và xã hội.  
1.3. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh THPT nói riêng
      ­  Học sinh THPT thuộc lứa tuổi từ 16 – 19. Đặc điểm của tâm lý lứa tuổi 
học sinh được thể hiện như sau:
     + Sự  phát triển của tự  ý thức: Tự  ý thức là một đặc điểm nổi bật trong sự 
phát triển nhân cách, có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển tâm lý của lứa tuổi 
học sinh THPT. Biểu hiện của tự ý thức là nhu cầu tìm hiểu và tự đánh giá thái 
độ, hành vi của mình theo  chuẩn mực đạo đức  của xã hội và mục  đích  cuộc 
sống. Học sinh THPT có thể  đánh giá bản thân một cách sâu sắc nhưng có khi  
vẫn chưa đúng đắn nên cần có sự giúp đỡ của người khác.
    + Sự hình thành thế giới quan:  Hình thành thế giới quan là nét chủ yếu trong  
tâm lý học sinh THPT. Học sinh THPT đã có ý thức xây dựng lí tưởng sống cho 
mình, hình ảnh con người lý tưởng gắn với sinh hoạt hằng ngày; biết xử sự một  
cách đúng đắn trong những tình huống khác nhau nhưng có khi các em lại thiếu 
tin tưởng vào những hành vi đó.   
       +  Xu hướng nghề  nghiệp:  Xuất hiện nhu cầu lựa chọn vị  trí xã hội  trong 
tương lai cho bản thân. Càng cuối cấp học xu hướng nghề nghiệp của học sinh  
THPT càng được thể hiện rõ và mang tính ổn định hơn. Tuy nhiên sự hiểu biết 
về u cầu nghề nghiệp của các em cịn phiến diện, chưa đầy đủ.
     ­ Những đặc điểm của tâm lý lứa tuổi đã ảnh hưởng đến đặc điểm giao tiếp 
và quan hệ xã hội của học sinh THPT.  Các em khao khát muốn có những quan 
hệ bình đẳng trong cuộc sống và có nhu cầu sống tự lập. Ngồi tình bạn, ở  tuổi 
này xuất hiện một loại tình cảm đặc biệt  ­ tình u nam nữ  tạo ra nhiều cảm  
xúc căng thẳng vì thiếu kinh nghiệm, sợ  từ chối …Trước các mối quan hệ, các 
5



tình huống gặp phải trong cuộc sống, các em thường bối rối, căng thẳng chưa  
có những định hướng cụ  thể  và các biện pháp giải quyết tình huống phù hợp,  
kịp thời.
II. Cơ sở thực tiễn 
2.1. Thực trạng của hoạt động tư vấn tâm lý học đường nói chung
2.1.1. Thuận lợi
      ­ Hiện nay, vai trị của cơng tác tư  vấn học đường đã được đề  cao. N hiều 
nhà trường đã xem tư vấn tâm lý là một nhân tố chủ động, sáng tạo, có tác động 
nhiều mặt, góp phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực, trường 
học hạnh phúc. Cán bộ quản lý một số trường đã  bước đầu có những chương 
trình, hoạt động để tổ chức tư vấn tâm lý cho học sinh.
      ­ Lãnh đạo ngành GD&ĐT các cấp đã rất quan tâm về cơng tác tư vấn tâm lý  
học   đường:  Bộ   Giáo   dục  và  Đào   tạo   đã  ban   hành  Thông   tư   31/2017/TT­
BGD&ĐT   ngày   18/12/2017;   Thông   tư   số   16/2017/TT­BGDĐT   ngày   12/7/2017 
hướng dẫn các vấn đề liên quan tư vấn tâm lý học đường. Ở tỉnh Nghệ An, Sở 
GD&ĐT cũng  đã ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện cơng tác tư  vấn 
tâm lý cho học sinh trong các trường THPT ; tổ chức nhiều đợt tập huấn hữu ích 
cho cán bộ quản lý các nhà trường để nâng cao kỹ năng tư vấn tâm lý ...  Nhờ sự 
chỉ đạo sát sao, kịp thời của  lãnh đạo ngành các cấp, cơng tác tư vấn tâm lý cho 
học sinh đã được thực hiện khá nghiêm túc và đã đạt được những kết quả bước  
đầu ở các nhà trường trong tỉnh Nghệ An.
2.1.2. Khó khăn
   ­ Tư vấn tâm lý học sinh là một hoạt động mới trong trường học, chưa có sự 
thống nhất đồng bộ về mơ hình tổ chức lẫn quy định về chun mơn, biên chế, 
chế độ chính sách.
   ­ Một bộ phận cán bộ quản lý nhà trường chưa quan tâm hoặc quan tâm chưa  
đúng mức về hoạt động tư vấn tâm lý cho học sinh. Có chăng chỉ là những hoạt 
động mang tính “thời vụ”, tự  phát, đối phó, chưa đề  ra được những biện pháp 
phù hợp với tình hình thực tiễn của nhà trường nên cơng tác tư vấn tâm lý chưa  

đạt hiệu quả; người làm cơng tác tư vấn tâm lý cịn thiếu kinh nghiệm, kỹ năng  
và kiến thức về tư vấn tâm lý.
   ­ Nhiều học sinh, phụ  huynh và cả  một số  giáo viên chưa quan tâm đến đời 
sống tâm lý: học sinh cịn ngại chia sẻ; giáo viên và phụ huynh chưa hiểu vai trị, 
ý nghĩa của việc tư vấn tâm lý học sinh nên cịn thờ ơ, thiếu sự phối hợp.
2.2. Thực trạng cơng tác tư  vấn tâm lý học sinh tại trường THPT Nguyễn 
Sỹ Sách
2.2.1. Đặc điểm nhà trường
* Thuận lợi:
     Trường THPT Nguyễn Sỹ  Sách là địa chỉ  tin cậy để  nhân dân các xã Thanh 
Dương, Thanh Lương, Xuân Tường, Thanh Yên, Thanh Khai, Ngọc Sơn của 
6


huyện Thanh Chương và các xã Nam Nghĩa, Nam Hưng, Nam Thái, Vân Diên 
của huyện Nam Đàn gửi gắm con em học tập, rèn luyện. Năm học 2020 ­ 2021, 
trường có 1209 học sinh, chia thành 30 lớp, cụ thể như sau:
Số học sinh

Số học sinh 
thuộc diện hộ 
nghèo

Khối

Số lớp

Số học sinh

khuyết tật hịa 

nhập

10

10

424

1

50

11

10

398

0

50

12

10

387

0


64

Tồn trường

30

1209

1

164

      Cơ sở vật chất nhà trường sáng, xanh, sạch, đẹp, an tồn, đảm bảo cho việc 
dạy học. Nhà trường ln nhận được sự quan tâm của chính quyền địa phương  
các xã trong vùng tuyển sinh và phụ hynh, của Đảng ủy, HĐND, UBND huyện 
Thanh Chương và của Sở  GD&ĐT Nghệ  An, ...    Giáo viên có tinh thần trách 
nhiệm cao, Đa số học sinh thực hiện tốt nội quy nhà trường, ...
  * Khó khăn
       Một bộ  phận nhỏ  phụ  huynh cịn phó mặc việc giáo dục con em cho nhà  
trường; số  học sinh có hồn cảnh đặc biệt cịn nhiều; cơ sở vật chất chưa thực 
sự đầy đủ; tình hình an ninh trật tự xã hội trên địa bàn vùng chợ Cồn khá  phức 
tạp ... Những điều đó ít nhiều ảnh hưởng khơng tốt đến việc giáo dục của nhà 
trường.
 2.2.2. Cơng tác tư vấn tâm lý cho học sinh 
* Thuận lợi
    ­  Vai trị của tư  vấn tâm lý đã được thừa nhận trong việc trợ  giúp học sinh 
vượt qua những vấn đề về tâm lý. Cán bộ quản lý quan tâm và  xác định tư vấn 
tâm lý học đường là một nhiệm vụ quan trọng của nhà trường. 
     ­ Cơng tác tư  vấn tâm lý được triển khai góp phần dự  phịng và ngăn chặn  
những diễn biến khơng lành mạnh về sức khoẻ tinh thần của học sinh; ... 

* Khó khăn
     ­ Sự hiểu biết và sẵn sàng tiếp nhận tư vấn tâm lý nói chung, tư vấn tâm lý 
học đường nói riêng của đa số  phụ  huynh, giáo viên và học sinh cịn hạn chế. 
Giáo viên chủ  nhiệm và giáo viên bộ  mơn  khi gặp trường hợp học sinh chưa 
ngoan, thường nghĩ đến các biện pháp giáo dục trước khi áp dụng các biện pháp  
tâm lý để điều chỉnh. Nhà trường có 30 giáo viên chủ nhiệm nhưng số giáo viên 
có phương pháp giáo dục đúng đắn, nắm bắt được sâu sắc thấu đáo tâm lý học 
sinh thì chỉ là một con số khiêm tốn. Một số giáo viên chủ  nhiệm khi thấy học 
7


sinh lớp mình vi phạm liền nổi giận, cáu gắt với học sinh chỉ vì điều đó làm cho 
lớp mình bị  trừ  điểm thi đua. Giáo viên khơng những khơng tìm hiểu ngun 
nhân và tình trạng tâm lý dẫn đến những hành vi vi phạm của học sinh mà cịn 
lập tức gọi báo cho cha mẹ học sinh. Một số  cha mẹ  khi nhận thấy con cái có 
các hành vi bất thường cũng chỉ la mắng, đổ lỗi, quy kết cho các con mà khơng 
hiểu tình trạng tâm lý của con mình.
      ­ Tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ Sách gồm 6 người nhưng đều 
là kiêm nhiệm, thiếu kiến thức và kinh nghiệm tư  vấn tâm lý học đường. Cán 
bộ quản lý dù đã quan tâm nhưng chưa có những biện pháp chỉ đạo cụ thể, thiết 
thực để nâng cao hiệu quả tư vấn tâm lý học sinh.
      ­ Những vấn đề tâm lý ở học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách ngày càng 
gia tăng, có thể được chia thành 4 nhóm như sau: 
    + Nhóm học sinh gặp khó khăn từ  chính bản thân: khó khăn trong giao tiếp, 
đánh giá thấp bản thân, mặc cảm tự ti, rụt rè; hoặc thích thể hiện bản thân theo 
cách “khó bảo”:  ương bướng, nghịch phá, đánh nhau; thiếu kỹ  năng sống, ít 
tham gia các hoạt động tập thể ...
    + Nhóm học sinh gặp khó khăn trong học tập: khó tập trung nghe giảng, khó 
tiếp thu bài, khó trong việc ghi nhớ, khó trong việc vận dụng kiến thức đã học, 
kết quả học lực yếu; ln căng thẳng sợ làm bài khơng tốt, sợ làm cha mẹ thất  

vọng ...
   + Nhóm học sinh gặp khó khăn tâm lý trong các mối quan hệ  với bạn bè, cha 
mẹ, thầy cơ và những người xung quanh.
   + Nhóm học sinh gặp khó khăn trong việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai. 
    ­ Việc đầu tư thực hiện các chương trình tư vấn cịn hạn chế. Kinh phí phục 
vụ cho hoạt động giáo dục kỹ năng, tư vấn tâm lý cịn hạn hẹp. 
  Thực trạng trên được thể hiện qua bảng sau: 
  (Số liệu của năm học 2019 – 2020)
Tổng số học sinh 
tồn trường
1209

8

Biểu hiện

Số lượng

Tỉ lệ 
(%)

Số học sinh khó khăn cần hỗ trợ về 
mặt tâm lý

272

22,5

Số   học   sinh   tàn   tật  nhưng   chưa 
được quan tâm giúp đỡ


1

2,5

Số  HS có kết quả  xếp loại Hạnh 
kiểm Yếu và Trung bình

50

4,1

Số HS có kết quả xếp loại Học lực  

30

2,5


yếu
Số HS thiếu các kỹ năng sống, ngại 
giao tiếp xã hội

503

41,6

Số   HS   vi   phạm   nội   quy   (nhuộm 
tóc, trang phục, ngơn ngữ...)


102

8,4

Số học sinh vi phạm ATGT

37

3,0

Số HS hút thuốc lá

45

3,7

164 

13,6

0

0,0

Số   học   sinh  thuộc  diện  hộ   nghèo 
nhưng chưa được quan tâm hỗ trợ
Số học sinh nhờ hỗ trợ tâm lý
  ­ Ngun nhân của thực trạng:

    BGH dù đã có sự quan tâm nhưng chưa có sự  chỉ  đạo sát sao, cụ  thể, quyết 

liệt, chưa đề ra các biện pháp có tính khả thi để nâng cao hiệu quả  cơng tác tư 
vấn tâm lý; chưa đầu tư đúng mức về mọi mặt, chưa huy động được các nguồn 
lực, lực lượng để thực hiện nên cơng tác tư vấn tâm lý chưa trở thành một hoạt 
động kho học, phổ biến và chn nghiệp, hiệu quả chưa cao.
III. Một số  biện pháp nâng cao hiệu quả  cơng tác tư  vấn tâm lý cho học 
sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách
3.1. Thành lập và nâng cao chất lượng hoạt động của tổ tư vấn tâm lý
3.1.1. Thành lập Tổ tư vấn tâm lý
      Thực hiện Thơng tư  31/2017/TT­BGDĐT ngày 18/12/2017 của  Bộ  GD&ĐT 
về việc hướng dẫn cơng tác tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thơng, 
đầu năm học, tơi tham mưu cho Hiệu trưởng thành lập Tổ tư vấn tâm lý gồm có 
6 người theo Quyết định  số  65/QĐ­NSS ngày 6 tháng 9 năm 2020. Trong đó: 
Hiệu trưởng làm nhiệm vụ tổ trưởng, Phó Hiệu trưởng phụ trách tâm lý làm tổ 
phó và  4 giáo viên có uy tín, nghiệp vụ sư phạm vững, u nghề, am hiểu tâm  
lý học sinh … 
3.1.2. Nâng cao chất lượng hoạt động của tổ tư vấn tâm lý
     Sau khi có quyết định thành lập tổ tư vấn tâm lý, bản thân tơi  đã thực hiện 
để nâng cao chất lượng hoạt động của tổ như sau: 
    ­ Tham gia đầy đủ, có trách nhiệm cao các đợt tập huấn hướng dẫn về cơng 
tác tư  vấn tâm lý cho học sinh do Sở  GD&ĐT Nghệ  An tổ  chức. Sau đó tiến  
hành tập huấn lại cho các thành viên trong tổ tư vấn và giáo viên chủ nhiệm về 
các kỹ năng, nghiệp vụ để nắm bắt tâm lý và hỗ trợ học sinh. 
9


    ­ Tích cực  tự học hỏi, tìm hiểu trên các trạng mạng internet, sách báo về kỹ 
năng tư vấn tâm lý như  kỹ năng lắng nghe, kỹ năng đặt câu hỏi, kỹ  năng phản 
hồi, thấu cảm ...; thu thập các tài liệu về  tư  vấn tâm lý hữu ích, thiết thực để 
tham khảo, đúc rút kinh nghiệm, hiểu hơn về  tâm sinh lý lứa tuổi học sinh.. . 
Sau đó cung cấp, chia sẻ tài liệu cho các thành viên tổ tư vấn tâm lý  và các giáo 

viên chủ  nhiệm, khuyến khích giáo viên tham khảo, học hỏi để  nâng cao kỹ 
năng cần thiết. Ngồi kinh nghiệm, uy tín, mỗi giáo viên làm cơng tác tư vấn cịn 
phải khơng ngừng bổ  sung nâng cao kiến thức về  tâm sinh lý lứa tuổi của học  
sinh để có cách tư vấn, giáo dục phù hợp, hiệu quả ...
     ­ Qn triệt cho các thành viên trong tổ tư vấn về mục đích, ngun tắc thực  
hiện các hoạt động tư  vấn tâm lý. Phân cơng nhiệm vụ  cụ  thể  cho từng thành 
viên, phân cơng  lịch trực hàng ngày tại phịng tư  vấn tâm lý. Đặc biệt nhấn 
mạnh về cơng tác phối hợp giữa các thành viên với giáo viên chủ nhiệm để nắm 
bắt kịp thời  diễn biến tư tưởng, tâm lý của học sinh và có biện pháp hỗ trợ học 
sinh kịp thời khi cần thiết. Nhắc nhở  các thành viên muốn làm tốt cơng tác tư 
vấn học sinh phải có tình u thương, xem học sinh như con em của mình; phải 
có tác phong sư phạm chuẩn mực vừa nghiêm khắc, vừa gần gũi, thân thiện để 
học sinh có thể  thoải mái, mở  lịng giãi bày mỗi khi các em gặp những vướng 
mắc trong tâm lý.
      ­ Động viên giáo viên chủ nhiệm  bám lớp, bám trị, quan tâm, kịp thời nắm 
bắt những diễn biến tâm lý của học sinh. Những học sinh thuộc diện hịa nhập,  
những học sinh khó khăn (khó khăn về  kinh tế, về  hồn cảnh gia đình, về  bản 
thân  ốm  đau, bệnh tật  ...)  càng cần được quan tâm và nắm bắt nhiều hơn.  
Những trường hợp có biểu hiện rối nhiễu tâm lý nhẹ, giáo viên chủ  nhiệm có 
thể tư vấn ngay tại lớp học. Những trường hợp đặc biệt, giáo viên chủ  nhiệm 
cùng với các thành viên tổ  tư  vấn phối hợp để  tìm cách giải quyết, tháo gỡ 
vướng mắc và hỗ trợ kịp thời cho các em.
    ­ Định kì, cuối mỗi tháng, các thành viên tổ tư vấn cùng với đại diện cấp ủy,  
đại diện BGH, đại diện Đồn trường, đại diện Đội an ninh trường họp một lần  
để  đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ  trong thời gian qua và đề  ra những  
nhiệm vụ  thực hiện trong thời gian tới.  Tại buổi họp, mỗi thành viên nêu các 
vấn đề khó khăn vướng mắc trong q trình thực hiện, từ đó rút kinh nghiệm để 
thực hiện tốt hơn trong những lần tiếp theo. Nội dung các cuộc họp đều được 
ghi vào biên bản họp của tổ tư vấn tâm lý.
    ­ Tổ chức cho các thành viên tổ tư vấn tâm lý và giáo viên chủ nhiệm thực tế,  

học hỏi kinh nghiệm làm cơng tác tư vấn tâm lý học sinh ở các trường bạn trong  
tỉnh Nghệ An và ngoại tỉnh.
3.2. Xây dựng kế hoạch, ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện cơng tác 
tư vấn tâm lý

10


       ­ Ngay từ đầu năm học, tôi đã tham mưu và được Hiệu trưởng phê duyệt, 
ban hành Kế hoạch số  03/KH­NSS ngày 8 tháng 9 năm 2020 về việc thực hiện  
công tác tư  vấn tâm lý cho học sinh năm học 2020 ­ 2021. Kế  hoạch thể  hiện  
đầy đủ  các vấn đề    như    Mục đích u cầu, ngun tắc hoạt động, nội dung  
hình thức, biện pháp tư  vấn, kinh phí hoạt động, cơng tác phối hợp với các tổ 
chức đồn thể trong và ngồi nhà trường, có kế hoạch chung và kế hoạch cụ thể 
theo từng tháng trong năm học.  Kế  hoạch được thảo luận , thơng qua và nhận 
được sự  đồng thuận cao của các tổ  chức đồn thể  trong nhà trường  và chính 
quyền địa phương trong vùng tuyển sinh. Nhờ vậy, kế hoạch đã được triển khai 
thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả.  Ngồi ra, trong từng tháng hoặc từng q, 
nhà trường có các kế hoạch cụ thể cho từng chủ đề  tư  vấn tâm lý học sinh. Ở 
mỗi nội dung của từng tháng, từng q chúng tơi xây dựng kế hoạch riêng, phù 
hợp sát thực với chương trình của từng đợt. Hàng tuần, nội dung tư vấn tâm lý  
học sinh cũng được bàn bạc, thơng qua tại cuộc họp giao ban liên tịch vào sáng 
thứ 7.
    ­ Cùng với việc xây dựng Kế hoạch tổ chức thực hiện hoạt động tư vấn tâm 
lý, tơi đã tham mưu cho Hiệu trưởng ban hành một số  quy chế, gồm: Quy chế 
hoạt động của tổ  tư  vấn tâm lý  kèm  theo Quyết định số  66/QĐ­NSS ngày 7 
tháng 9 năm 2020 của Hiệu trưởng. Quy chế được xây dựng trên cơ sở pháp lý  
là các văn bản hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về thực hiện cơng tác tư vấn tâm lý 
cho học sinh, đặt ra được Mục đích u cầu, ngun tắc hoạt động, đối tượng, 
tiêu chuẩn, quyền, nghĩa vụ, nhiệm vụ  của thành viên tổ  tư  vấn tâm lý, cơ  sở 

vật chất và các yếu tố  liên quan đến hoạt động tư  vấn tâm lý của nhà trường ; 
Quy chế  phối hợp giữa nhà trường, tổ  tư  vấn tâm lý với các tổ  chức trong và 
ngồi nhà trường   kèm  theo Quyết định số  67/QĐ­NSS ngày 10 tháng 9 năm 
2020. 
   ­ Kế hoạch và cơng tác truyền thơng, tun truyền để học sinh, phụ huynh và  
giáo viên hiểu rõ hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của tư vấn tâm lý học đường  
cũng là một văn bản quan trọng được chúng tơi xây dựng. Hàng tuần, vào tiết  
sinh hoạt dưới cờ và tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, chúng tơi đều dành  thời gian  
để tun truyền về cơng tác tư  vấn tâm lý, giúp cho học sinh có thể  an tâm, tự 
tin, thoải mái  giải bày với thành viên tổ  tư  vấn hoặc với giáo viên chủ  nhiệm  
những vấn đề về tâm lý khi cần thiết.
   ­ Xây dựng các loại hồ sơ liên quan cơng tác tư vấn tâm lý học sinh:
      + Lập sổ “Biên bản hoạt động thực hiện tư vấn tâm lý học sinh”.
       + Lập sổ “Nhật ký tư vấn tâm lý học sinh”.  Những trường hợp học sinh,  
nhóm học sinh được tư  vấn hỗ  trợ  đều được ghi vào sổ  nhật ký để  theo dõi 
diễn biến và sự tiến bộ của các em.
      Nhờ kịp thời xây dựng, ban hành kế hoạch và các văn bản chỉ đạo liên quan 
nên trong năm học 2020 – 2021  công tác tư  vấn hỗ  trợ  tâm lý cho học sinh  
11


trường THPT Nguyễn Sỹ  Sách được thực hiện nghiêm túc và đạt những kết  
quả nhất định. 
3.3. Đầu tư  kinh phí, chuẩn bị  đầy đủ  cơ  sở  vật chất phục vụ hoạt động  
tư vấn tâm lý
       ­ Thanh tốn  chế  độ  cho thành viên tổ  tư  vấn theo văn bản quy định: Áp  
dụng khoản b, điều 9 tại Thơng tư  16/2017 ngày 12/7/2017 của Bộ  GD&ĐT về 
việc hướng dẫn danh mục khung vị  trí việc làm và định mức số  lượng người  
làm việc trong các cơ  sở  giáo dục phổ  thơng cơng lập: trường  trung học phổ 
thơng “có từ 28 lớp trở lên đối với trung du, đồng bằng, thành phố,  … được sử 

dụng 08 tiết trên tuần  …  để  thực hiện nhiệm vụ  tư  vấn học sinh ”, trường 
THPT Nguyễn Sỹ Sách nằm ở khu vực miền núi của huyện Thanh Chương với 
30 lớp đã thực hiện tính tiết quy định mức cho 4 giáo viên (khơng tính cho 2  
thành viên tổ  là BGH) với tổng số  8 tiết/tuần/4 người. Ngồi ra, theo quy chế 
nội bộ, mỗi giáo viên chủ  nhiệm được tính thêm 1 tiết/tuần để  thực hiện cơng 
tác tư vấn tâm lý cho học sinh tại lớp mình. Số tiết đó được cộng vào định mức 
lao động/tuần cho mỗi giáo viên. Cách thực hiện này đã phần nào động viên, 
khích lệ, gắn trách nhiệm cho các thành viên trong tổ tư vấn và các giáo viên làm  
cơng tác chủ nhiệm, góp phần nâng cao chất lượng tư vấn tâm lý học sinh.
     ­ Tính “chế  độ  làm việc ngồi giờ” cho bộ phận phối hợp tham gia chương  
trình tư vấn tâm lý học sinh theo Quy chế chi tiêu nội bộ của nhà trường:
 + Thực hiện theo kế hoạch chủ đề, tùy tình hình thực tiễn, hàng q tổ tư vấn  
phối hợp với Đồn trường, Đội an ninh nhà trường, bộ mơn Sinh học và bộ mơn 
Giáo dục cơng dân tổ chức thực hiện các hoạt động tư vấn tâm lý tập trung cho 
học sinh tồn trường vào các ngày chủ nhật cuối tháng với các nội dung như: Tư 
vấn hướng nghiệp chọn nghề, tư vấn tháo gỡ những vướng mắc trong học tập 
thi cử, tư vấn cách học tốt, tư vấn giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên, tư 
vấn ý thức tham gia chấp hành tốt pháp luật … Kinh phí chi cho những nội dung  
này được thực hiện theo Quy chế chi tiêu nội bộ  của nhà trường (đã được bàn  
bạc, thảo luận và thơng qua tại Hội nghị  viên chức và người lao động từ  đầu  
năm   học),   với   mức   100.000   (một   trăm   nghìn)/buổi/người,   tối   đa   khơng   q 
2.000.000 (hai triệu)/1 chương trình.
     + Tính chế  độ  hàng tháng cho Đội an ninh trường học: 2.500.000 (hai triệu  
năm trăm ngàn)/tháng/5 người để hỗ trợ cùng tổ tư vấn tâm lý duy trì nề nếp, tư 
vấn giáo dục những học sinh hay bỏ  học, trốn tiết hoặc gây gổ  đánh nhau … 
Kinh phí được vận dụng từ  nguồn hỗ  trợ  của cựu học sinh và trích một phần  
nhỏ từ quỹ dạy học thêm của nhà trường.
      ­ Sắp xếp, bố  trí phịng tư  vấn tâm lý riêng biệt  đảm bảo tính riêng tư, kín 
đáo, dễ tiếp cận và phù hợp để tổ chức hoạt động tư vấn với ngun tắc: lắng 
nghe, chia sẻ, bí mật. Phịng có các  trang thiết bị  như  bàn, ghế, tủ  tài liệu, lọ 

hoa, cây cảnh … tạo khơng gian vừa thống mát, thân thiện vừa kín đáo để  các  
em cảm thấy thuận  tiện và thoải mái. Phịng tư  vấn tâm lý cịn cịn là nơi để 
12


phụ huynh chia sẻ, phối hợp trong việc tháo gỡ những vướng mắc cho học sinh  
và cả phụ huynh.
     ­ Vận động, xây dựng kinh phí phục vụ cho hoạt động tư vấn tâm lý: để  có 
kinh phí mua sắm trang thiết bị phịng tư vấn và thực hiện các hoạt động tâm lý,  
chúng tơi đã kêu gọi sự hỗ trợ từ các tổ chức cá nhân ngồi nhà trường, của cựu  
học sinh qua các thế hệ. Ngồi ra, có sử dụng thêm từ nguồn chi thường xun 
của nhà trường và một số nguồn thu hợp pháp khác. Kinh phí chi cho hoạt động  
tư  vấn tâm lý được nhà trường quản lý, sử  dụng đúng mục đích, đúng chế  độ 
theo quy định của pháp luật. 
3.4. Tìm hiểu, nắm bắt hồn cảnh của học sinh để có cách tư vấn tâm lý 
phù hợp
3.4.1. Tìm hiểu thơng tin học sinh
3.4.1.1. Nắm bắt hồn cảnh gia đình học sinh
       Nắm bắt hồn cảnh gia đình học sinh là một  trong những nhiệm vụ  quan 
trọng góp phần thực hiện hiệu quả tư vấn tâm lý. Bởi hồn cảnh gia đình chính 
là yếu tố tiên quyết trong việc đặt nền tảng hình thành nhân cách con người. Để 
nắm bắt hồn cảnh học sinh, tơi và đồng nghiệp đã thực hiện như sau:
     ­ Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm các lớp đã thực hiện một cuộc khảo sát  
thơng qua  Phiếu thơng tin cá nhân để nắm bắt tình hình về hồn cảnh gia đình 
của từng học sinh. 
    ­ Phối hợp với Đồn trường và các bộ phận khác để nắm thêm thơng tin: Tổ 
chức thực hiện nắm bắt thơng tin qua nhiều nguồn khác nhau như  qua bạn bè,  
người thân, thầy cơ giáo cũ và chính quyền địa phương nơi các em sinh sống. 
    ­ Sàng lọc, phân loại đối tượng học sinh theo từng nhóm: Với những thơng tin 
thu thập được, tổ  tư  vấn cùng giáo viên chủ  nhiệm phân loại thành từng nhóm 

đối tượng học sinh để  tiện cho việc giáo dục tư  vấn, đặc biệt là sàng lọc để 
chọn ra những học sinh có hồn cảnh tâm lý đặc biệt, cần quan tâm tư  vấn hỗ 
trợ nhiều hơn.
    Ví dụ 1: Để nắm bắt thơng tin chính xác, từ đầu năm học 2020 – 2021, chúng  
tơi đã thực hiện một cuộc khảo sát về  hồn cảnh gia đình học sinh, kết quả 
được  phân loại theo đối tượng như sau: Số học sinh thuộc diện hộ nghèo: 164 
em; Số  học sinh có bố  mẹ  ly hơn: 30 em ; Số  học sinh mồ  cơi: 38 em; Số  học 
sinh có đầy đủ  bố  mẹ  nhưng gia đình khơng hạnh phúc, bố  mẹ  bệnh tật hoặc 
hay mâu thuẫn, áp đặt tâm lý cho các em: 55 em; Số  học sinh có bố  mẹ  nhưng 
bố mẹ đi làm ăn tha phương, gửi con cho người thân ni: 40 em.
     Ví dụ 2: Những học sinh có hồn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn, BGH nhà 
trường, tổ  tư  vấn tâm lý và giáo viên chủ  nhiệm đã trực tiếp đến tận nhà học 
sinh để  hiểu hơn hồn cảnh, nắm bắt tình hình và có biện pháp hỗ  trợ, động 

13


viên kịp thời, giúp các em  ổn định tâm lý, tiếp thêm ý chí, nghị  lực để  các em  
vượt qua khó khăn tiếp tục học tập và rèn luyện tốt.
3.4.1.2. Nắm bắt đặc điểm bản thân và hồn cảnh tâm lý của học sinh
   ­ Để  giúp cho việc tư vấn tâm lý học sinh hiệu quả,    cùng với việc khảo sát 
tình hình hồn cảnh gia đình học sinh, tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ 
Sách đã nắm bắt đặc điểm bản thân và hồn cảnh tâm lý của các em bằng cách 
sau:
   + Nghiên cứu hồ sơ học sinh: thơng tin về lý lịch bản thân, tính cách, sở thích, 
năng khiếu, ước mơ, nguyện vọng; điểm mạnh, điểm yếu; chiều cao, cân nặng,  
bệnh lý (nếu có) ... Qua đó nắm bắt đặc điểm tâm sinh lý của các em.
    + Nghiên cứu kết quả  học tập, rèn luyện của học sinh qua những năm học  
trước đó.
   + Tìm hiểu học sinh qua ý kiến nhận xét của bạn bè, đặc biệt là người thân 

của học sinh.
   + Tìm hiểu qua hoạt động giao tiếp giữa học sinh với giáo viên để hiểu thêm 
về tính cách, nhận thức của học sinh ...
    + Giao cho giáo viên chủ  nhiệm tích cực quan sát học sinh của lớp mình để 
phát hiện những thay đổi trong hành vi, những hiện tượng bất thường (nếu có) 
hoặc những biểu hiện nhỏ  có nguy cơ  gây rối nhiễu tâm lý như: đi học chậm  
giờ, đồng phục đến trường khơng đúng quy định, hay cáu gắt gây sự  với người  
khác, nghỉ  học vơ lý do, bỏ  giờ  trốn tiết, hoặc nghiêm trọng hơn là vơ lễ  với 
giáo viên, gây gổ với bạn bè ... Kể cả với những học sinh ngoan, nếu có những 
biểu hiện dù nhỏ, lại càng phải quan tâm, để ý.
   + Tổ  chức đối thoại với học sinh để  nắm bắt trực tiếp những băn khoăn,  
vướng mắc của các em.
  + Nắm bắt tâm lý học sinh thơng qua “Phiếu khảo sát tâm lý học sinh”. Sau đó 
tổng hợp (với ngun tắc: giữ  kín thơng tin cá nhân) để  phân cơng người phụ 
trách nội dung liên quan tư vấn, hỗ trợ.
    ­ Từ các phương pháp trên, chúng tơi nắm bắt đặc điểm tâm lý để có cách tư 
vấn phù hợp, hiệu quả.
   Ví dụ 1: Qua khảo sát, hiện tại trường có 1 học sinh khuyết tật đang học lớp  
10, cơ chân tay yếu khơng tự  vận động được, mọi hoạt động phải cần đến sự 
trợ giúp của bố mẹ, thầy cơ và bạn bè. Để động viên, khích lệ tinh thần và tạo 
điều kiện thuận lợi cho em trong học tập và sinh hoạt, tổ tư vấn đã đề xuất nhà 
trường bố  trí lớp học của em  ở  ngay tầng 1, sắp xếp chỗ  ngồi cho em  ở  bàn 
cạnh cửa ra vào để bố  mẹ em và các bạn thuận tiện khi đưa đón và hỗ  trợ  em  
trong q trình học tập tại trường. Ngồi ra, tổ tư vấn thường xun trị chuyện, 

14


động viên để em an tâm trong việc học tập rèn luyện;  hỗ trợ, tạo điều kiện tốt 
nhất cho gia đình trong việc phục vụ học tập tại lớp cho em.

   Ví dụ 2: Từ việc khảo sát hồn cảnh gia đình học sinh, chúng tơi đã nắm đặc  
điểm tâm lý của những em có hồn cảnh gia đình khó khăn như sau:   Đa số  đều 
có trạng thái tâm lý chung là tự ti, ít nói, ít tham gia các hoạt động tập thể, sống  
thu mình, nhút nhát, kỹ năng giải quyết các tình hướng gặp phải trong thực tiễn  
khơng tốt. Thậm chí có em rơi vào trạng thái cực đoan: hỗn láo với ơng bà, bố 
mẹ, thầy cơ, hay gây gỗ  với bạn bè, hay giải quyết các tình hướng thực tiễn  
bằng cách gây xung đột với người khác … 
     Ví   dụ   3:   Để   nắm   bắt   cụ   thể   tình   hình   tâm   lý   học   sinh   từng   lớp,   ngày  
25/3/2021, tổ tư vấn tâm lý phối hợp với Đồn trường tổ  chức đối thoại với bí  
thư, lớp trưởng các lớp. Qua buổi đối thoại, tổ  tư  vấn lắng nghe được những 
băn khoăn,  vướng mắc của  học sinh  trong tình  cảm, học tập,  rèn  luyện và  
những khía cạnh khác mà bình thường các bạn trong lớp khơng nói với thầy cơ 
mà chỉ trao đổi với cán bộ lớp. Từ đó, tổ tư vấn có cách tư  vấn, hỗ trợ kịp thời  
cho các em.
3.4.1.3. Xác định ngun nhân dẫn đến trạng thái tâm lý của học sinh để có 
cách tư vấn phù hợp
    Sau khi tìm hiểu, nắm bắt và tổng hợp số  học sinh có những biểu hiện khó  
khăn cần tư vấn hỗ trợ về mặt tâm lý, chúng tơi xác định ngun nhân dẫn đến 
các biểu hiện tâm lý của học sinh như sau:
    ­ Bố mẹ sống khơng hạnh phúc, sống ly thân, ly hơn; mồ cơi bố/mẹ hoặc mồ 
cơi cả bố lẫn mẹ; bố mẹ đi làm ăn xa, gửi con cho người thân; bố/mẹ sức khỏe  
yếu, mất khả năng lao động ...
   ­ Một số gia đình bố mẹ có phương pháp giáo dục con cái chưa phù hợp (q  
nghiêm khắc hoặc nng chiều thái q, hay qt mắng, đánh đập, áp đặt ...),  
thiếu sự phối hợp với nhà trường  hoặc bất lực trong việc giáo dục con cái hoặc  
thiếu sự quan tâm, phó mặc tồn bộ việc giáo dục con cho nhà trường.
     ­ Học sinh khơng có khả  năng tự  giáo dục, bị  bạn bè lơi kéo, ham chơi, có  
nhiều mối quan hệ khơng lành mạnh, thích đua địi.
   ­ Tư chất của học sinh chậm trong nhận thức, hổng kiến thức từ lớp d ưới nên 
chán học, hay nghịch phá, gây rối.

   ­  Sức ép trong học tập, thi cử từ gia đình, nhà trường và xã hội làm cho học  
sinh căng thẳng, rơi vào trạng thái trầm cảm, tự ti nên thu mình, ngại giao tiếp  
nên kỹ năng kém ...
3.4.2.  Lập “hồ sơ tâm lý học sinh”

15


   Sau khi nắm bắt thơng tin và xác định các ngun nhân dẫn đến các biểu hiện  
tâm lý của học sinh, tơi đã hướng dẫn các thành viên trong tổ tư vấn và giáo viên 
chủ nhiệm lập hồ sơ tâm lý để theo dõi, tư vấn cho các em.
     ­ Hồ sơ tâm lý học sinh là những bản thu thập thơng tin với những đặc điểm 
về tâm lý. Để có  những thơng tin này, tổ  tư  vấn giao cho giáo viên chủ  nhiệm 
các lớp chịu trách nhiệm tìm hiểu, nắm bắt, thu thập những thơng tin của học  
sinh lớp mình, sau đó phân loại học sinh theo từng nhóm đối tượng để giáo viên  
có các định hướng và điều chỉnh các hành vi của học sinh một cách phù hợp. 
Mỗi em được giáo viên chủ nhiệm lập thành một “hồ sơ” riêng theo từng nhóm  
đối tượng với đầy đủ  các đặc điểm đã thu thập. Đối với những trường hợp cá 
biệt về tâm lý cần sự hỗ trợ đặc biệt, tổ tư vấn cũng lập thành một hồ sơ riêng  
để có kế  hoạch tư vấn hợp lý và theo dõi sự  thay đổi, tiến bộ  của các em. Để 
làm được điều đó, thành viên tổ  tư  vấn và mỗi giáo viên chủ  nhiệm phải chấp  
nhận sự khác biệt, sáng tạo của học sinh. 
   ­ Việc lập “hồ sơ tâm lý học sinh” giúp tổ tư vấn tâm lý và các giáo viên chủ 
nhiệm hiểu cặn kẻ  hồn cảnh tâm lý, sở  trường, năng khiếu hoặc những năng 
lực đặc biệt của các em. Đây là cơng cụ hữu ích giúp cho việc tư vấn tâm lý đạt 
hiệu quả. Vì vậy, đó là điều cần được chú trọng ngay từ đầu năm học, đặc biệt  
là với các học sinh khối 10 mới vào nhập học đầu cấp.
3.5.  Triển khai các hoạt động tư  vấn tâm lý cho học sinh đầy đủ  về  nội  
dung, đa dạng về hình thức
3.5.1. Đầy đủ về nội dung

3.5.1.1.  Tư vấn tâm lý lứa tuổi, giới tính, hơn nhân, gia đình, sức khỏe sinh  
sản vị thành niên phù hợp với lứa tuổi
     ­ Tư vấn tâm lý lứa tuổi, giới tính, hơn nhân gia đình, sức khỏe sinh sản vị 
thành niên là chăm sóc sức khỏe sinh sản tiền hơn nhân, chuẩn bị tâm, sinh lý để 
xây dựng một gia đình hạnh phúc cả  về  thể  chất lẫn tinh thần, góp phần nâng 
cao chất lượng cuộc sống của con người trong xã hội. 
      ­ Hiểu rõ điều đó, tổ  tư  vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ  Sách đã tăng 
cường tổ chức các hoạt động để định hướng cho học sinh những quan niệm về 
một lối sống lành mạnh thơng qua các giờ học chính khóa, đặc biệt là qua mơn 
học Giáo dục cơng dân, Sinh học và các hoạt động ngồi giờ.
 Ví dụ:
   Tháng 11/2020, tổ tư vấn tâm lý đã phối hợp với giáo viên bộ mơn Sinh học tổ 
chức chương trình tư  vấn sức khỏe sinh sản vị  thành niên với phương châm 
“Hãy lắng nghe, cùng chia sẻ”. Với  hệ  thống câu hỏi liên quan đến Luật hơn 
nhân gia đình, các kiến thức về sức khỏe sinh sản,  chương trình đã giúp học sinh 
có những hiểu biết cụ  thể  về  cách phịng tránh thai và các nội dung liên quan, 
hình thành kỹ năng tự nhận thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành  
niên thiết thực. Các em đã tham gia hoạt động một cách tích cực, có hiệu quả.
16


      
 Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia chương trình tư vấn giáo dục sức khỏe giới tính,
 tháng 11/2020

3.5.1.2. Tư vấn, giáo dục kỹ năng, biện pháp ứng xử văn hóa, phịng, chống  
bạo lực, xâm hại và xây dựng mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh,  
thân thiện
        ­  Tổ  chức tư  vấn, tun truyền cho học sinh về  tầm quan trọng của việc  
hiểu biết pháp luật hiện nay qua các bài học chính khóa, các giờ  chào cờ, tổ 

chức hoạt động ngồi giờ lên lớp theo chủ đề: Thi tìm hiểu kiến thức về an tồn 
giao thơng, tổ  chức cho phụ  huynh và học sinh ký cam kết khơng vi phạm an 
ninh trường học,  khơng vi phạm các tệ  nạn xã hội, khơng vi phạm pháp luật,  
khơng bn bán, tàng trữ, vận chuyển, đốt pháo nổ ...
     ­ Tư vấn, giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng xây dựng nếp sống văn minh, ứng 
xử văn hóa trong nhà trường: Tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ thể thao  
lành mạnh các trị chơi dân gian bổ ích, động viên đơng đảo học sinh đặc biệt là  
những học sinh hay bỏ học trốn tiết tham gia giúp các em tránh xa các tệ nạn xã  
hội. Giao cho đội an ninh trường kiểm tra theo dõi, ngăn chặn tình trạng học  
sinh đến trường nhưng bỏ  học, bỏ  tiết đi chơi, đánh nhau, hút thuốc lá, đánh 
bài .
    ­ Nhờ đó, học sinh nhà trường đặc biệt là những học sinh hay quậy phá hoặc 
nhút nhát, ngại giao tiếp   đã hình thành được một số  kỹ  năng sống cần thiết, 
biết  ứng xử  văn hóa, khơng cịn tình trạng đánh nhau gây mất trật tự  trong  
trường học; các em học được kỹ  năng xác định giá trị  bản thân, kỹ  năng kiểm 
sốt cảm xúc, kỹ  năng  ứng phó với những căng thẳng, kỹ  năng giải quyết các 
mâu thuẫn … để  có biện pháp  ứng xử  văn hóa góp phần xây dựng mơi trường  
giáo dục an tồn, lành mạnh.
17


Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia chương trình tư vấn giáo dục pháp luật, tháng  
1/2021

3.5.1.3. Tư vấn tăng cường khả năng ứng phó, giải quyết vấn đề phát sinh  
trong mối quan hệ  gia đình, thầy cơ, bạn bè và các mối quan hệ  xã hội 
khác
     ­  Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi nên học sinh THPT thường có nhiều suy  
nghĩ phức tạp trong nội tâm về các mối quan hệ xung quanh cần giải quyết. Để 
giúp các em có thêm kỹ năng sống, tìm ra cách giải quyết phù hợp trước các vấn  

đề, tổ  tư  vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ  Sách đã thực hiện tư  vấn tăng 
cường khả  năng  ứng phó, giải quyết vấn đề  phát sinh trong mối quan hệ  gia 
đình, thầy cơ bạn bè và các mối quan hệ xã hội khác bằng các diễn đàn tư  vấn  
về  cách  ứng xử  trong tình bạn, tình u, trong quan hệ  với cha mẹ, thầy cơ và 
các kỹ năng sống cần thiết ... 
      ­  Nội dung này được nhà trường xây dựng thành các chun đề  thực hiện 
trong chương trình ngoại khóa; tích hợp, lồng ghép trong các tiết sinh hoạt lớp,  
sinh hoạt dưới cờ; tích hợp qua dạy học các mơn học chính khóa và ngồi giờ 
lên lớp ...  Vì vậy, trong quan hệ   ứng xử  với thầy cơ, bạn bè và những người  
xung quanh, một số  học sinh của nhà trường vốn là học sinh cá biệt   sau khi 
được giáo dục các em đã thể hiện là người có đạo đức, có văn hóa, có lịng tin  
và ý thức trách nhiệm với bản thân. Khi có mâu thuẫn, bất đồng, các em biết 
bình tĩnh, biết kiềm chế hành vi để  giải quyết những xung khắc bằng thương  
lượng, hịa giải, khơng   bằng bạo lực. Qua đó, các em được hình thành các kỹ 
năng quan trọng như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng xử, giải quyết các vấn đề,  
kỹ  năng  lắng nghe tích cực,  kỹ  năng thể  hiện sự  cảm thơng, kỹ  năng thương 
lượng,  kỹ  năng  ứng phó,  ứng biến trước các vấn đề  nảy sinh trong các mối  
quan hệ... 
       ­ Nhờ    được trang bị  kỹ  năng sống đúng đắn, lành mạnh các em  học sinh 
trường THPT Nguyễn Sỹ Sách đã có đời sống tinh thần vui tươi thoải mái, biết 
đồn kết, u thương, biết trân q tình cảm của thầy cơ, biết cảm thơng, chia 
sẻ  trước những khó khăn của bạn bè và những người xung quanh. Sau khi  tham 
18


gia các chương trình, một số  học sinh cá biệt của nhà trường đã có nhiều tiến  
bộ: khơng cịn hiện tượng thiếu lễ phép với thầy cơ giáo, thờ ơ trước khó khăn 
của bạn bè và những người xung quanh ...

                       Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia diễn đàn trao đổi chủ đề 

Tình bạn, tình u, tháng 9/2020

3.5.1.4. Tư  vấn kỹ  năng, phương pháp học tập hiệu quả  và định hướng  
nghề nghiệp 
     ­ Tổ chức các chương trình tư vấn nhằm tháo gỡ  các vướng mắc trong học 
tập, thi cử cho học sinh như: Hội nghị tư vấn học tốt;  viết bài tham luận trình 
bày kinh nghiệm nâng cao hiệu quả việc học cho từng mơn học; lồng ghép các  
chương trình sinh hoạt lớp, sinh hoạt dưới cờ, thơng qua giáo viên chủ  nhiệm,  
giáo viên bộ mơn để giúp các em tháo gỡ những vướng mắc gặp phải trong học  
tập, trong đó định hướng cho các em cách học trên lớp và tự học, giúp cho những  
học sinh khá giỏi có thêm kinh nghiệm để nâng cao chất lượng bài thi, học sinh  
yếu và đại trà hiểu thêm cách học kiến thức cơ bản hiệu quả. 
       Kết quả: Trong  q trình học tập, các em đã biết chủ  động nắm vững 3 
cấp độ: nhận biết, thơng hiểu và vận dụng; biết bố  trí thời gian hợp lý, có kế 
hoạch học tập và vui chơi giải trí, sinh hoạt tập thể; khi gặp khó khăn trong học 
tập, các em đã biết  tham khảo sách vở, trao đổi với bạn bè, thầy cơ để  giải 
quyết ... Nhờ  vậy, trong học kỳ 1 năm học 2020 – 2021,  kết quả  học tập của 
học sinh nhà trường là những con số  đáng khích lệ: tỉ  lệ học sinh giỏi cấp tỉnh 
đạt cao, xếp thứ 9 tồn tỉnh; tỉ lệ học sinh có học lực trung bình và yếu đã giảm  
hẳn so với năm trước, đặc biệt trong đợt thi khảo sát chất lượng khối 12 (đợt 1)  
do Sở  GD&ĐT tổ chức tháng 1/2021, chất lượng bài thi mơn Hóa của học sinh 
trường THPT Nguyễn Sỹ Sách xếp hạng thứ nhất tồn tỉnh.
      ­ Tổ  chức chương chương trình tư  vấn hướng nghiệp, chọn nghề cho học 
sinh: Tư  vấn nghề  nghiệp rất có ích cho học sinh vì nó khơng chỉ  đề  cập đến  
nhân cách,  ước mơ, sở  thích, nguyện vọng mà học sinh cịn được   biết đến  
những đại lượng khác trong bức tranh nghề nghiệp rộng lớn. Vì vậy, tổ tư vấn 
tâm lý đã phối hợp với Ban hướng nghiệp nhà trường cùng các bộ phận khác tổ 
chức: Chương trình tư  vấn tuyển sinh,   tư  vấn chọn trường, chọn ngành phù  
19



hợp với năng lực học tập, sở trường của từng em; Tổ chức tham quan, dã ngoại 
để  giới thiệu với các em về  những ngành nghề  khác nhau; Mời  những người 
thành đạt  là cựu học sinh của trường đến kể  chuyện về  nghề  nghiệp và việc 
làm của mình cho học sinh nghe; Tổ chức cho các em gặp gỡ  những người lớn 
với những ngành nghề  khác nhau để  các em có khái niệm hồn chỉnh, đầy đủ 
hơn về  bức tranh nghề nghiệp ... Những hoạt động này giúp học sinh xác định 
những điều các em cần biết, nên biết có liên quan đến nghề nghiệp, có suy nghĩ 
đúng đắn để  củng cố  nhiều hơn về  những quyết định nghề  nghiệp cho tương  
lai.
      ­ Tư vấn nội dung học tập và hướng nghiệp giúp học sinh có thêm kỹ năng 
quản lý thời gian, kỹ  năng đảm nhận trách nhiệm, kỹ  năng kiên định …  Đứng 
trước những căng thẳng, áp lực của việc học tập  và chọn nghề, các em đã có 
bản lĩnh, có nghị lực, có ý chí vươn lên, tự nhận thức điểm mạnh điểm yếu của  
mình để khắc phục, phấn đấu, đạt mục tiêu ... 

       Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia chương trình Tư vấn học tốt, tháng 12/2020

3.5.1.5. Tham vấn tâm lý đối với học sinh gặp khó khăn cần hỗ trợ, can 
thiệp, giải quyết kịp thời
        Như đã nói ở trên, một số học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách có hồn 
cảnh gia đình khó khăn: khó khăn về  kinh tế   ảnh hưởng đến việc học, bố/mẹ 
bệnh tật mất khả  năng lao động, bố  mẹ  li hơn, bố  mẹ   ở  với nhau nhưng hay  
mâu thuẫn, khơng hạnh phúc; bố hoặc mẹ mất đột ngột; bản thân bị đau ốm, tàn 
tật; bị gia đình áp đặt ... Điều đó đã làm cho các em trở nên tự ti, mặc cảm, đơi 
khi có thái độ chán nản, bế tắc, khơng tha thiết với cuộc sống xung quanh ...
      Sau khi thực hiện khảo sát đầu năm học, để giúp các em giảm bớt những áp  
lực tâm lý đang gặp phải, tơi và tổ tư vấn tâm lý đã thực hiện các bước như sau:
    ­ Gặp gỡ bố/mẹ hoặc người thân trong gia đình để trao đổi, nhờ họ can thiệp. 
Vì gia đình là nơi gắn bó với các Mỗi khi các em gặp phải những khó khăn về 

tâm lý, gia đình chính là nơi nhận biết và có biện pháp can thiệp sớm nhất. Vói 
20


những đặc thù khác nhau, mỗi gia đình có mức độ  nắm bắt và hành động khác 
nhau để hỗ trợ khi các em gặp khó khăn về mặt tâm lý.
   ­ Gặp gỡ  thầy cơ giáo trực tiếp giảng dạy, gặp gỡ  bạn bè thân thiết của các  
em để nắm bắt, thấu hiểu và nhờ tác động, can thiệp.
   ­ Gặp gỡ trực tiếp học sinh gặp khó khăn về tâm lý để có những trao đổi chia 
sẻ hợp lý. Từ đó tác động làm thay đổi trạng thái tâm lý, giúp các em bớt những 
căng thẳng, lo âu, giảm sự tự ti, mặc cảm trong cuộc sống.
     ­ Kết quả: Nhờ có sự phối hợp, can thiệp kịp thời nên một số học sinh gặp  
khó khăn về  mặt tâm lý đã giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi; các em trở  nên vui  
vẻ, hịa động, tự tin hịa nhập với tập thể.
      Ví dụ: Hiện tại, trường có 1 học sinh lớp 10 bị khuyết tật, tê liệt chân tay. 
Khi mới nhập học, em ln có biểu hiện tự ti, mặc cảm về bản thân. Sau khi tổ 
tư  vấn nắm bắt thơng tin từ  nhiều nguồn khác nhau, phối hợp tốt với gia đình,  
thầy cơ và bạn bè trong lớp để  can thiệp, giúp đỡ, em đã thay đổi hẳn: khơng 
cịn tự ti mặc cảm mà trở nên vui vẻ, tự tin thực hiện tốt nhiệm vụ học tập.
3.5.2. Đa dạng về hình thức
3.5.2.1. Giáo dục riêng lẻ từng học sinh cá biệt hoặc từng nhóm học sinh cá  
biệt
      Học sinh cá biệt là những học sinh nghịch ngợm, thường gây gổ đánh nhau, 
bỏ  giờ, trốn học, khơng chấp hành nội qui nhà trường … thêm vào đó là sự  lơi 
kéo của bạn bè, bản thân lại muốn thỏa mãn nhu cầu giải tỏa tâm lý bị ức chế.  
Học sinh dễ  bị  tiêm nhiễm những thói hư  tật xấu dẫn đến tình trạng bỏ  học 
giữa chừng và có nguy cơ  phạm tội  ... Để  giáo dục học sinh cá biệt, tơi tiến 
hành như sau:
     ­ Với học sinh cá biệt, giáo viên càng “cứng” thì các em càng chống đối. Vì  
vậy, khi gặp gỡ, giáo dục học sinh, phải có thái độ  vừa cương quyết vừa thân 

thiện, khơng la mắng, trách phạt học sinh cơng khai hoặc phê bình trước tập 
thể. 
       ­ Hiểu từng cá nhân học sinh, tin tưởng và giáo dục các em bằng phương 
pháp kỷ  luật kết hợp tình thương u: Khi học sinh vi phạm nội quy, tơi cố 
gắng gần gũi,  tìm hiểu hồn cảnh, ngun nhân vì sao học sinh vi phạm; Trị  
chuyện chân thành, tâm sự   để học sinh thấy mình được quan tâm, tơn trọng và  
u thương  nên sẽ đồng cảm, tự chia sẻ về mình ... 
    ­ Kiên nhẫn lắng nghe học sinh: cho học sinh tự giãi bày ngay cả khi các em  
trình bày chưa chính xác, thậm chí chưa đúng bản chất vấn đề.
    ­ Sau khi kiên nhẫn lắng nghe học sinh nói,  dùng lời lẽ nhẹ nhàng, tình cảm 
chân thành phân tích để  các em tự  nhận ra những cái đúng/sai. Trong khi phân 
tích, phải  có lý, có tình  thể  hiện được niềm tin tưởng với học sinh và hiểu  
những ngun nhân khách quan, chủ quan dẫn đến những hành vi chưa đúng của 
học sinh (Ví dụ: cơ hiểu và tin rằng đúng ra em khơng như  thế  nhưng vì ... nên 
em đã như thế ...).
21


    ­ Sau khi tổ chức gặp gỡ riêng từng em, tùy mức độ, có thể tổ chức giáo dục  
học sinh cá biệt theo từng nhóm. Với hình thức này, thành phần tham gia gồm:  
Các học sinh cá biệt cần giáo dục, phụ huynh của học sinh cá biệt, đại diện Hội 
cha mẹ của trưởng, đại diện BGH, thành viên tổ tư vấn, Trưởng an ninh và Bí 
thư  đồn trường. Tại đây, phụ  huynh và các bộ  phận liên quan, sau khi nắm  
được tình hình của các em sẽ thực hiện tốt hơn cơng tác phối hợp để  giáo dục 
các em. Học sinh sau khi được gặp gỡ  riêng lẻ  và tham gia giáo dục tại nhóm 
này sẽ thấy mình được nhiều người quan tâm, các em sẽ dễ dàng tiếp thu những 
lời góp ý và sữa chữa để tiến bộ.
           Nhờ  cách tư  vấn như  trên, một số  học sinh cá biệt của trường sau khi  
được giáo dục các em đã mở lịng, thành thật trao đổi, dễ dàng tiếp thu những ý  
kiến tư vấn của giáo viên và sửa chữa, điều chỉnh những hành vi của mình. Một  

số  học sinh có tính  ương bướng, hay quậy phá đã dần thay đổi tính nết và suy 
nghĩ chín chắn hơn ...

Tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ Sách phối hợp phụ huynh  tổ chức dục nhóm học sinh cá  
biệt, ngày 11/3/2021

3.5.2.2. Giáo dục tập trung cho tất cả học sinh
3.5.2.2.1. Giáo dục tại lớp thơng qua các tiết sinh hoạt lớp
             Giáo viên chủ  nhiệm là người quản lý và chịu trách nhiệm về  về  chất 
lượng giáo dục tồn diện học sinh lớp mình phụ  trách, tổ  chức thực hiện kế 
hoạch giáo dục tại lớp, là người gần gũi với học sinh trong lớp. Phát huy vai trị 
của giáo viên chủ  nhiệm, thơng qua giờ  sinh hoạt lớp, tiến hành giáo dục học 
sinh như sau: 
      ­ Kịp thời uốn nắn những khuyết điểm của học sinh, tìm ra và xác định đúng 
ngun nhân đã tác động làm cho các em mắc sai lầm, vi phạm; vận dụng những  
điều khoản trong nội qui, trong qui định xếp loại làm cho các em thấy được việc 
vi phạm  ở  mức độ  nào và nêu ra hướng cho các em khắc phục. Bằng thái độ 
22


chân thành của giáo viên chủ nhiệm, học sinh vi phạm sẽ sớm nhận ra lỗi lầm  
của mình để sửa chữa.
       ­ Tổ  chức tun truyền, nhắc nhở  giáo dục học sinh lớp mình  thực hiện  
đúng nội quy, quy định của nhà trường và trách nhiệm của người học sinh.
      ­ Gần gũi, quan tâm, nắm bắt những biểu hiện tâm lý của học sinh để  có  
biện pháp hỗ trợ, can thiệp kịp thời.
     ­ Tư vấn giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh.
3.5.2.2.2. Giáo dục thơng qua các tiết sinh hoạt tồn trường
      ­ Vào đầu năm học 2020 – 2021, tổ tư vấn phối hợp với nhà trường tổ chức  
cho học sinh thảo luận, học tập nội quy nhà trường; hướng dẫn học sinh thực  

hiện tốt nội quy.
      ­ Kết thúc học kỳ  1, tổ  chức đánh giá việc thực hiện nội quy của học sinh  
tồn trường, có chế độ động viên khen thưởng kịp thời với những học sinh thực  
hiện tốt nội quy.
      ­ Trong các tiết chào cờ  đầu tuần, tổ  chức nhận xét đánh giá chu đáo, nêu  
gương người tốt việc tốt, hạn chế  những vi phạm nội quy quy định; khuyến  
khích những em đạt thành tích cao trong học tập, trong tham gia các phong trào  
hoặc có tiến bộ  trong rèn luyện ... Lồng ghép trong giờ  chào cờ, tổ  chức các  
chương trình giáo dục kỹ năng sống.
    ­ Trong các buổi mít tinh chào mừng, kỷ niệm các ngày lễ lớn, tổ tư vấn cũng  
lồng ghép các nội dung để thực hiện tư vấn tâm lý cho học sinh hiệu quả.

23


Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách được giáo dục tư vấn tâm lý thơng qua một tiết sinh hoạt
 tồn trường, tháng 2/2021

 3.5.2.2.3. Giáo dục thơng qua các chương trình tư vấn trực tiếp
      Thực hiện chun đề hàng tháng, tổ tư vấn phối hợp với chun mơn trường 
tổ chức các chương trình tư vấn trực tiếp cho học sinh như:
     ­ Tổ chức các buổi nói chuyện chun đề:
+ Mời đại diện lãnh đạo cơng an huyện Thanh Chương về  tun truyền, giáo  
dục pháp luật cho học sinh
+  Mời cán bộ Trung tâm dân số kế hoạch hóa gia đình tỉnh Nghệ An nói chuyện  
tư vấn về sức khỏe sinh sản cho học sinh tồn trường.
+ Mời chun viên tư vấn tâm lý về nói chuyện tâm lý cho học sinh tồn trường.
     ­ Vận dụng kiến thức liên mơn để giáo dục tư vấn tâm lý cho học sinh thơng 
qua các chương trình do nhà trường tổ chức:
+ Chương trình: Tư vấn về tình bạn, tình u, giới tính.

+ Chương trình: Tư vấn về cách học tốt
+ Chương trình: Tư vấn về trang phục học đường ...
    ­ Tư  vấn trực tiếp qua điện thoại, email, mạng xã để  đảm bảo tính riêng tư 
theo nguyện vọng của một số học sinh. Tùy tình hình thực tiễn và để  nắm bắt 
hết tâm lý học sinh, chúng tơi thực hiện khảo sát tâm lý học sinh bằng “Phiếu  
khảo sát tâm lý”. Trong đó, có một số  học sinh mong muốn được tư  vấn qua  
điện thoại, email hoặc mạng xã hội. Sau khi tổng hợp các nội dung cần tư vấn,  
24


chúng tơi đã phân cơng người phụ trách tư vấn đầy đủ, đúng theo nguyện vọng 
của các em.

    Mời cơng an huyện Thanh Chương tư vấn pháp luật cho học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách,
 tháng 1/2021

3.5.2.2.4. Giáo dục thơng qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
*  Hoạt động câu lạc bộ 
Câu lạc bộ  là hình thức sinh hoạt ngoại khóa của những nhóm học sinh  
cùng sở  thích, nhu cầu, năng khiếu,... dưới sự  định hướng của những nhà giáo 
dục nhằm tạo mơi trường giao lưu thân thiện, tích cực giữa các học sinh với 
nhau và giữa học sinh với thầy cơ giáo, với những người lớn khác. Để tổ  chức 
thành cơng câu lạc bộ, tổ tư vấn đã phối hợp thực hiện các bước như sau:
      ­ Khảo sát tình hình, nắm bắt năng lực, sở  thích, nhu cầu và nguyện vọng 
của học sinh. Thành lập các Câu lạc bộ  phù hợp với sở  thích năng khiếu của 
học sinh. Vì câu lạc bộ là nơi tạo cơ hội để học sinh được chia sẻ  những kiến  
thức, hiểu biết của mình về các lĩnh vực mà các em quan tâm, qua đó phát triển 
các kĩ năng giao tiếp, kĩ năng lắng nghe và biểu đạt ý kiến, kĩ năng trình bày suy 
nghĩ, ý tưởng, kĩ năng viết bài, kĩ năng chụp  ảnh, kĩ năng hợp tác, làm việc  
nhóm, kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề  ...  Động viên mỗi học sinh 

tham gia ít nhất một câu lạc bộ, vừa đáp  ứng nhu cầu vui chơi của các em khi 
đang ngồi trên ghế  nhà trường, vừa hạn chế  học sinh mắc vào các tệ  nạn xã  
hội. 
    ­ Xác định nội dung và hình thức sinh hoạt hợp lý để tạo điều kiện cho nhiều 
học sinh có thể  tham gia.  Câu lạc bộ    hoạt động theo ngun tắc tự  nguyện,  
thống nhất, có lịch sinh hoạt định kì và được tổ  chức với nhiều lĩnh vực khác 
nhau. Hiện tại, trường THPT Nguyễn Sỹ Sách có các câu lạc bộ  như  sau:  Câu 
lạc bộ Tiếng Anh; Câu lạc bộ học tập; Câu lạc bộ sách; Câu lạc bộ  nhảy hiện 
đại; Câu lạc bộ Võ thuật;  ...

25


×