skkn mầm nonMột số biện pháp chỉ đạo giáo viên giúp trẻ mẫu giáo lớn 56 tuổi biết yêu thương, chia sẻ

1

I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Mỗi đứa trẻ được sinh ra mang theo bao yêu thương, hy vọng và ước mơ
của cha mẹ. Một trong những hy vọng, ước mơ lớn nhất mà bất kỳ ông bố, bà
mẹ nào cũng mong chờ ở đứa con của mình trong tương lai đó là bé sẽ trở thành
một người tốt, có đạo đức và trước hết là có tấm lòng hiếu thảo với cha mẹ, biết
yêu thương, chia sẻ với mọi người.
Cũng như ước mơ của các bậc cha mẹ, giáo viên mầm non cũng luôn
mong muốn những học trị thân u của mình lớn lên sẽ trở thành một người tốt,
có ích cho gia đình và xã hội. Chính vì vậy mà mục tiêu của giáo dục mầm non
là giáo dục nhằm phát triển trẻ em một cách tồn diện về trí tuệ, thể chất, ngơn
ngữ, tình cảm - kỹ năng xã hội và thẩm mỹ để hình thành những yếu tố đầu tiên
của nhân cách, chuẩn bị nền tảng vững chắc cho trẻ bước vào trường phổ thơng.
Trong những yếu tố đó, yếu tố quan trọng để hình thành và phát triển nhân cách
trẻ đó là giáo dục tình u thương. Tình u thương khơng phải bỗng dưng có
được, mà phải được ni nấng, được dạy dỗ từ khi cịn bé thơ.
Để hiểu u thương là gì cũng cần một chặng đường dài học hỏi, trải
nghiệm mới thấy được giá trị của nó. Khi trẻ khơng cảm nhận được sự yêu
thương và không biết cách bày tỏ tình yêu, trẻ sẽ bị hạn chế trong khả năng lựa
chọn thích hợp và phản ứng khơn ngoan với thử thách, bởi biết yêu thương, chia
sẻ, quan tâm tới người khác là biểu hiện cảm xúc mà ai cũng cần để có thể hịa
nhập cộng đồng. Trẻ biết u thương sẽ biết kiểm soát cảm xúc tiêu cực và phát
triển trí thơng minh tốt hơn. Tính cách của trẻ ảnh hưởng bởi nhiều nhân tố,
ngồi yếu tố bẩm sinh, cịn lại là do cha mẹ, thầy cô định hướng, rèn luyện.
Một đứa trẻ thiếu cảm xúc, không biết thể hiện tình u thương khơng chỉ
khó hịa nhập cộng đồng mà cịn ảnh hưởng đến q trình học tập và làm việc
sau này. Vì vậy ngay từ khi cịn nhỏ, việc dạy cho trẻ biết yêu thương, quan tâm,
chia sẻ là vô cùng cần thiết mà cha mẹ, thầy cô cần làm ngay, bởi nó sẽ là cơ sở,
là nền tảng giúp trẻ trở thành người có tấm lịng nhân hậu, có đạo đức, có nhân
cách tốt trong tương lai sau này.

Ở trường mầm non việc giáo dục cho trẻ biết yêu thương được tiến hành
dưới nhiều hình thức khác nhau và được lồng ghép trong các hoạt động hàng
ngày nhằm tác động vào tâm lý của trẻ. Song giáo viên chưa thực sự quan tâm
tới việc làm thế nào để giáo dục trẻ biết yêu thương một cách hiệu quả. Bên
cạnh đó, bố mẹ trẻ khơng có nhiều thời gian dành cho con hoặc chưa quan tâm
đến việc giáo dục con biết yêu thương, chia sẻ. Khả năng thể hiện tình cảm của
trẻ cịn lúng túng, trẻ chưa tự tin thể hiện, chia sẻ cảm xúc của mình cho người
khác. Vậy làm thế nào để giáo dục trẻ biết yêu thương, trang bị cho trẻ những
yếu tố cảm xúc phù hợp với lứa tuổi nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện? Đây là
vấn đề mà bản thân tôi luôn băn khoăn và trăn trở. Vì thế tơi đã lựa chọn đề tài
“Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên giúp trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi biết yêu
thương, chia sẻ”
II. MƠ TẢ GIẢI PHÁP KỸ THUẬT
II.1. Mơ tả giải pháp kỹ thuật trƣớc khi tạo ra sáng kiến
Trong những năm qua nhà trường luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo,
tạo điều kiện của các cấp lãnh đạo Sở GD&ĐT, phịng GD&ĐT và lãnh đạo
UBND phường Hạ Long.
Trường có đội ngũ cán bộ, giáo viên trẻ nhiệt tình, năng động, ln u
nghề mến trẻ, tham gia nhiệt tình các phong trào thi đua và ln hồn thành tốt
mọi nhiệm vụ được giao.
Nhiều năm liền trường đạt danh hiệu lao động tiên tiến, đạt cơ quan văn
hóa, nhiều cá nhân đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua, lao động tiên tiến, được giám
đốc Sở GD&ĐT tặng giấy khen.
Trong nhà trường, đa số trẻ theo học từ lớp nhà trẻ nên các cháu có nề
nếp, nhanh nhẹn, tự tin, có kỹ năng tốt. Các cháu được chia tách triệt để về độ
tuổi vào các nhóm lớp và được chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục theo đúng
chương trình giáo dục mầm non do Bộ GD&ĐT quy định.
Các bậc cha mẹ học sinh luôn đặt niềm tin vào trường Mầm non Hoa Sen

và ủng hộ nhiệt tình trong cơng tác chăm sóc, giáo dục trẻ.


Bản thân tơi là Phó hiệu trưởng phụ trách chun mơn có sức trẻ và sự
tâm huyết với nghề nên ln ý thức phải nâng cao trách nhiệm của mình trong
việc quản lý chỉ đạo về chuyên môn trong nhà trường. Ln có tinh thần học hỏi
từ bạn bè, đồng nghiệp, dành thời gian tự học để nâng cao hơn nữa trình độ
chun mơn, nghiệp vụ sư phạm, nghiệp vụ quản lý.
Bên cạnh những thuận lợi ở trên thì vẫn cịn một số những khó khăn nhất
định như: Trường nằm trên địa bàn đông dân cư, số lượng trẻ đến trường rất
đơng, các lớp học ln trong tình trạng q tải, cơ sở vật chất của trường chưa
đáp ứng được với số trẻ hiện có. Nhận thức của trẻ khơng đồng đều, kỹ năng bày
tỏ tình cảm u thương cịn hạn chế. Nghiệp vụ sư phạm và sự linh hoạt của
giáo viên trong tổ chức các hoạt động giúp trẻ biết yêu thương chia sẻ chưa cao.
Từ thực trạng trên, tôi đã khảo sát giáo viên, trẻ và phụ huynh ở trường tôi
ngay từ đầu năm học, kết quả như sau:
- Về phía giáo viên:
+ Một số giáo viên có quan tâm giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ
nhưng cịn hạn chế, đơi khi giải quyết vấn đề qua loa, không triệt để và đặc biệt
chưa quan tâm giáo dục cảm xúc tích cực cho trẻ.
+ Một số giáo viên chưa quan tâm thường xuyên tới việc thiết kế các hoạt
động giáo dục cho trẻ biết yêu thương, chia sẻ mà đa số là tích hợp, lồng ghép
trong các hoạt động.
+ Việc tạo môi trường nhằm giáo dục cho trẻ biết yêu thương, chia sẻ còn
hạn chế.
Bảng 1. Khảo sát giáo viên trong việc giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ:
Kết quả
Nội dung khảo sát

Thời

gian

Quan tâm giáo dục trẻ

Tháng

biết yêu thương, chia sẻ

9/2020

Tổng
số
giáo
viên

19

Thƣờng
xuyên
SL

%

03

15,8

Có nhƣng
chƣa
Hiếm khi

thƣờng
xuyên
SL % SL %
12

63,2

04

21,0


Quan tâm tới việc thiết
kế các hoạt động giáo
dục cho trẻ biết yêu

19

04

21,0

10

52,7

05

26,3

19

06

31,6

09

47,4

04

21,0

thương, chia sẻ
Quan tâm tới việc tạo
môi trường nhằm giáo
dục cho trẻ biết yêu
thương, chia sẻ
- Về phía trẻ:
+ Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều
+ Nhiều trẻ khơng tự tin bày tỏ tình cảm.
+ Hành vi thể hiện chưa phù hợp với cảm xúc thực của trẻ.
+ Kĩ năng thể hiện cảm xúc, nói lời u thương cịn lúng túng.
+ Chưa có nhiều cơ hội để tham gia các hoạt động trải nghiệm cùng với
mọi người, cây cối, vật nuôi...
Bảng 2: Khảo sát mức độ biểu hiện khả năng nhận biết, đánh giá và thể
hiện sự yêu thương, chia sẻ:
Mức độ
Nội dung khảo sát

Thời
gian

Tổng
số trẻ

Thƣờng
xuyên
SL %

Đơi khi
SL

%

Khơng có
SL

%

Nhận biết được một số
trạng thái cảm xúc: vui,
buồn,

yêu,

ghét...qua

tranh, qua nét mặt, cử chỉ,

giọng nói của người khác.
Biết biểu lộ cảm xúc: vui,
buồn, yêu thương
Biết nói lời yêu thương,
sử dụng một số từ và

134

46

34,4 61

45,5

27

20,1

134

21

15,7 53

39,6

60

44,7

134

14

10,4 78

58,2

42

31,4

Tháng
9/2020


hành động phù hợp an ủi
và chia vui với người
thân, bạn bè, con vật....
Biết quan tâm tới người
khác và biết chăm sóc con
134

vật, cây cối; biết quan tâm

9

6,7

56

41,8

69

51,5

đến mơi trường, bảo vệ
mơi trường.
- Về phía cha mẹ trẻ:
+ u chiều con thái quá
+ Chưa giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ.
+ Chưa dành nhiều thời gian quan tâm đến cảm xúc của con, chưa quan
tâm đến việc trẻ biết quan tâm, chia sẻ, yêu thương mọi người, mọi vật xung
quanh.
+ Một số cha mẹ trẻ nghĩ dạy trẻ là nhiệm vụ của giáo viên.
Bảng 3. Khảo sát cha mẹ trẻ trong việc giáo dục con biết yêu thương chia sẻ:
Kết quả

Thời gian

Số cha mẹ
trẻ tham
gia khảo
sát

Tháng
9/2020

134

Thƣờng xuyên
Chƣa thƣờng
Không quan
dạy trẻ biết
xuyên dạy trẻ
tâm dạy trẻ
yêu thƣơng,
biết yêu
biết yêu
chia sẻ
thƣơng, chia sẻ thƣơng, chia sẻ
SL

%

SL

%

SL

%

26

19,4

43

32,1

65

48,5

- Về cơ sở vật chất - Môi trường hoạt động:
+ Đồ dùng đồ chơi, tài liệu phục vụ cho lĩnh vực phát triển tình cảm và kĩ
năng xã hội cịn hạn chế.
+ Việc tạo mơi trường giúp trẻ biết yêu thương, quan tâm, chia sẻ còn đơn
điệu, chưa rõ nét.


II.2. Mơ tả giải pháp kỹ thuật sau khi có sáng kiến
Trong thực tế hiện nay ta thấy những đứa trẻ thiếu tình thương thường rụt
rè, nhút nhát, ngại giao tiếp, khó học hỏi. Cịn những đứa trẻ được sống trong
mơi trường được quan tâm, chăm sóc chu đáo thường mạnh dạn, tự tin, thích
học hỏi, thích chia sẻ. Thực ra, người lớn đều hiểu được vai trị của tình yêu
thương đối với một lối sống lành mạnh và hạnh phúc. Tuy vậy, vẫn có ít trẻ có
được mơi trường gia đình và trường học đầy yêu thương như vậy.
Ở trường mầm non, qua thực hiện chương trình, lĩnh vực giáo dục tình
cảm - kĩ năng xã hội là lĩnh vực chưa được quan tâm nhiều trong việc khai thác
nội dung để thiết kế hoạt động, đặc biệt là giáo dục cho trẻ biết yêu thương, chia
sẻ. Trẻ chưa mạnh dạn, chưa tự tin bày tỏ, chưa biết cách thể hiện tình u
thương với mọi người Vì thế tơi mạnh dạn đề ra một số biện pháp sau:
Biện pháp 1: Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch giáo dục có nội
dung giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ:
Để thực hiện bất cứ một công việc nào thành công cũng cần phải có kế
hoạch cụ thể, chi tiết về nội dung công việc cần làm, phương pháp, thời gian,
nguồn nhân lực thực hiện…Chính vì vậy, để làm tốt cơng tác chỉ đạo giáo viên

xây dựng kế hoạch giáo dục có nội dung giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ
ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo chuyên môn, kế hoạch
thực hiện chuyên đề “giáo dục phát triển tình cảm – kỹ năng xã hội”, kế hoạch
thực hiện các hoạt động ngoại khóa... với kế hoạch năm, tháng, tuần. Từ đó tơi
đã hướng dẫn, chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn bám sát kế hoạch chuyên môn của
nhà trường để xây dựng kế hoạch chuyên mơn của tổ, phù hợp với trẻ, phù hợp
tình hình, đặc điểm văn hóa – xã hội của địa phương, phù hợp khả năng của giáo
viên và có nội dung cơng việc rõ ràng, có nhiệm vụ trọng tâm, mục tiêu phấn
đấu, biện pháp thực hiện .....
Tôi đã cùng đội ngũ cốt cán lựa chọn và đưa vào trong mục tiêu giáo dục
trẻ nội dung “Trẻ biết yêu thương, chia sẻ”. Vậy dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ
thì cần dạy những gì? Cụ thể hóa trong kế hoạch như nào? Đó là câu hỏi mà tơi
đã suy nghĩ trong nhiều ngày và đã đúc kết lại các nội dung sau:


- Dạy trẻ biết yêu quý bản thân.
- Dạy trẻ biết yêu thương những người thân, bạn bè xung quanh.
- Dạy trẻ biết kính yêu Bác Hồ, yêu thích danh lam thắng cảnh, di tích
lịch sử...
- Dạy trẻ biết yêu quý động vật.
- Dạy trẻ biết biết yêu môi trường, yêu thiên nhiên, yêu cây cối, yêu trái
đất, nguồn nước...
- Dạy trẻ yêu quý sách, đồ dùng, đồ chơi ...
Khi đã xác định được nội dung cần dạy trẻ tôi đã hướng dẫn giáo viên cụ
thể hóa các nội dung đó vào kế hoạch qua các hoạt động và phân chia vào các
chủ đề xuyên suốt trong năm học.
Sau khi xây dựng kế hoạch, tôi tổ chức thực hiện, chỉ đạo hoạt động và
tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch trong nhà trường. Từ đó
điều chỉnh, bổ sung kế hoạch để luôn phù hợp và đem lại hiệu quả cao.
Biện pháp 2: Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn và nâng cao năng

lực tự học, tự bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên trong nhà trường về nội
dung giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ:
Tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn là việc làm thường xuyên của mỗi cán
bộ, giáo viên trong nhà trường. Ngoài tự học, tự bồi dưỡng giáo viên còn trực
tiếp tham gia các lớp bồi dưỡng do trường triển khai định kỳ theo tổ, khối (ít
nhất 2 lần/tháng); bồi dưỡng chun mơn qua các chuyên đề đầu năm học do
nhà trường và ngành tổ chức; bồi dưỡng thường xuyên theo quy định của Bộ
GD&ĐT (các mô đun) trong năm học. Để làm được điều này bản thân tôi không
ngừng học hỏi để nâng cao trình độ chun mơn cho bản thân, từ đó bồi dưỡng
chun mơn cho tồn thể giáo viên trong nhà trường để từng bước đáp ứng mục
tiêu nâng cao chất lượng chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục trẻ.
Căn cứ trên tình hình thực tế và đề nghị của giáo viên tôi đã xây dựng nội
dung sinh hoạt chuyên môn về nội dung giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ
trong kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn như sau:
- Bồi dưỡng kĩ năng dạy qua hoạt động học.


- Bồi dưỡng kĩ năng dạy qua hoạt động vui chơi tại các góc.
- Bồi dưỡng kĩ năng dạy qua hoạt động ngoài trời.
- Bồi dưỡng kĩ năng dạy qua hoạt động chiều.
- Bồi dưỡng kĩ năng dạy qua hoạt động lễ hội.
- Bồi dưỡng kĩ năng dạy qua tận dụng các tình huống cụ thể.
- Bồi dưỡng kĩ năng dạy qua các hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ những
người có hồn cảnh khó khăn.
Các nội dung này được tơi tiến hành tổ chức sinh hoạt với các hình thức khác
nhau như:
- Sinh hoạt chuyên đề trao đổi, thảo luận trực tiếp về vấn đề đa số giáo viên
còn vướng mắc.
- Dự giờ thực hành, rút kinh nghiệm sau dự giờ.
* Dạy qua hoạt động học:

Hoạt động âm nhạc tôi chỉ đạo giáo viên lựa chọn các bài hát dạy trẻ biết
yêu thương mọi người, bạn bè thân quen như “Người tôi yêu tôi thương”, “Em
yêu trường em” (chủ đề trường mầm non); dạy trẻ biết yêu quý bản thân, tránh
bị lạm dụng qua bài “5 ngón tay xinh” (chủ đề bản thân); dạy trẻ biết yêu quý
ngôi nhà và người thân trong gia đình “Em yêu ai”, “Nhà mình rất vui”, “Ai
thương con nhiều hơn”...., dạy trẻ biết yêu quý đồ dùng đồ chơi qua bài “Đồ
dùng bé yêu” (chủ đề gia đình); dạy trẻ biết yêu thiên nhiên qua bài “Em yêu
cây xanh” (chủ đề Thực vật), “Em yêu mùa hè quê em”, “Bé yêu biển lắm” (chủ
đề nước và HTTN); dạy trẻ biết yêu động vật “Chú ếch con”, “Chị ong nâu và
em bé” (chủ đề động vật); dạy trẻ biết yêu quê hương đất nước “Quê hương em
biết bao tươi đẹp”, “Yêu Hà Nội”, “Trái đất này là của chúng mình” (chủ đề Quê
hương đất nước)....đặc biệt trong giai đoạn cả nước chống dịch Covid – 19, tôi
hướng dẫn giáo viên đưa vào dạy trẻ bài hát “Việt Nam ơi! Đánh bay covid”,
“Khúc hát đôi bàn tay”, “Ghen cô vy”... để chung tay tuyên truyền, đẩy lùi dịch
bệnh.
Hoạt động tạo hình lựa chọn các hoạt động: Làm đồ chơi tặng bạn (chủ đề
trường mầm non), làm bưu thiếp tặng bà, tặng mẹ (chủ đề gia đình), vẽ hoa tặng
cô giáo, chú bộ đội (chủ đề nghề nghiệp), trang trí khung ảnh Bác Hồ (chủ đề


QHĐN – Bác Hồ)...giúp trẻ biết quan tâm, chia sẻ để ln trao u thương và
nhận được u thương.

Hình ảnh Bé làm bưu thiếp tặng Bà, tặng Mẹ, tặng Cô giáo
Sản phẩm của trẻ luôn được cô giáo nhận xét với tinh thần động viên và
luôn tận dụng sản phẩm của trẻ như một sản phẩm có giá trị để trang trí, làm đẹp
thêm cho lớp học...trẻ sẽ thấy tự hào và tự tin hơn rất nhiều.
Hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học: Qua truyện “Đôi bạn
tốt”, thơ “Tình bạn” (chủ đề trường mầm non) giúp trẻ biết yêu thương, giúp đỡ
bạn; qua truyện “Hai anh em”, “Ba cơ gái” (chủ đề gia đình) giúp trẻ biết yêu

thương người thân trong gia đình; qua truyện “Chú ếch điếc” (chủ đề động vật)
giúp trẻ hiểu sức mạnh của lời nói, giá trị của lời động viên.... Trong hoạt động
làm quen với tác phẩm văn học ngoài phân tích nội dung giúp trẻ hiểu tác phẩm,
hiểu giá trị của yêu thương truyền tải từ tác phẩm văn học, tơi cịn chỉ đạo giáo
viên lựa chọn các hoạt động kể chuyện sáng tạo giúp trẻ phát triển tác phẩm theo
chiều hướng tích cực, phát huy trí tưởng tượng, óc sáng tạo ở trẻ và giúp trẻ hoạt
ngôn, mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp.
Hoạt động khám phá khoa học: Tạo cơ hội cho trẻ được tìm hiểu về thế
giới động vật, thực vật, tìm hiểu về đất, nước, cát , sỏi, đá, khơng khí....từ đó
giáo dục cho trẻ tình yêu động vật, cỏ cây hoa lá. Biết biến tình yêu từ suy nghĩ


sang hành động như chăm sóc vật ni, chăm sóc cây cối, thích gieo hạt, trồng
cây... Biết sử dụng điện, nước tiết kiệm, tránh lãng phí, khơng vứt rác bừa bãi,
bỏ rác đúng nơi quy định cũng là yêu môi trường, biết hành động để bảo vệ môi
trường.
Hoạt động khám phá xã hội: Trẻ tìm hiểu về danh lam thắng cảnh, di tích
lịch sử, tìm hiểu về Bác Hồ kính yêu...từ đó dạy trẻ yêu quý Bác Hồ, yêu đất
nước Việt Nam hình chữ S, biết thể hiện tình yêu của mình qua các hoạt động
trang trí ảnh Bác, vẽ quà tặng Bác nhân ngày sinh nhật Bác 19/5, vẽ lăng Bác, vẽ
Tháp rùa....
* Dạy qua hoạt động vui chơi tại các góc:
Trẻ mầm non “Học bằng chơi, chơi mà học” và đặc biệt, vui chơi là hoạt
động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, trẻ được tham gia các vai chơi phản ánh một xã
hội người lớn thu nhỏ, trẻ vui chơi để thỏa mãn nhu cầu, thỏa mãn đam mê, tính
tị mị, hiếu kỳ.
Tại giờ hoạt động vui chơi tôi thường hướng dẫn giáo viên tổ chức chủ đề
chơi chung hướng tới giáo dục cho trẻ biết yêu thương, chia sẻ mà không làm
giảm hứng thú chơi của trẻ như:
Chủ đề “Miền Trung thân yêu”: Giáo viên gợi mở hoạt động cho trẻ tại

Góc gia đình như trẻ gấp quần áo tặng bà con Miền Trung, góc nhà hàng trẻ gói
bánh chưng tặng bà con Miền Trung, góc Stem trẻ làm xe ô tô, tàu thủy từ vỏ
hộp sữa để vận chuyển hàng hóa vào Miền Trung, góc nghệ thuật làm bưu thiếp
tặng các bạn nhỏ ở Miền Trung...giúp trẻ biết chia sẻ, biết u thương những
người có hồn cảnh khó khăn do thiên tai, lũ lụt....
Chủ đề “Nghề nghiệp”: Tôi chỉ đạo giáo viên hướng trẻ đến chủ đề chơi
chung “Bệnh viện dã chiến”, tại đây giáo viên gợi mở cho trẻ xây dựng bệnh
viện với các khu cách ly, ở góc gia đình trẻ nấu các món ăn tiếp sức cho các bác
sỹ, góc Stem cho trẻ làm mũ chắn giọt bắn, góc nghệ thuật trẻ làm khẩu trang
tặng bác sỹ, tặng chú bộ đội, chú công an và các bạn nhỏ trong vùng dịch để trẻ
biết sự nguy hiểm của dịch bệnh, biết tự phòng tránh và chia sẻ, giúp đỡ, biết ơn
những người đã không quản vất vả ngày đêm bảo vệ sự bình an cho mọi người.


Giờ chơi góc giáo viên ln chú ý góc “Thư viện thân thiện”, tại góc này
cần giáo dục trẻ về tình u với sách, giá trị của sách, từ đó trẻ biết giữ gìn, bảo
vệ sách, biết nhắc nhở bạn cùng giữ gìn sách. Giáo viên cịn gợi ý để trẻ đọc
sách cùng nhau, kể chuyện sáng tạo qua quan sát tranh vẽ...Trẻ khơng những
u thích sách mà cịn thêm yêu quý bạn vì đã cùng nhau chia sẻ những câu
chuyện thú vị “một cách sáng tạo, một cách rất riêng”.
Trong giờ chơi tôi cũng không quên hướng dẫn giáo viên nhắc nhở trẻ giữ
gìn và bảo quản đồ dùng, đồ chơi, lấy cất đồ chơi đúng nơi quy định, sắp xếp đồ
chơi đẹp mắt. Giáo viên cho trẻ quan sát lớp học khi chưa dọn dẹp và sau khi
dọn gọn gàng để trẻ có ý thức hơn với mơi trường sống xung quanh.
Tham gia hoạt động vui chơi thúc đẩy trẻ hoạt động nhóm, tại đây trẻ
được làm cùng nhau, biết cách hịa mình vào buổi chơi chung, biết liên kết vai
chơi, góc chơi, biết yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ, động viên nhau cùng hoàn
thành nhiệm vụ.
* Dạy qua hoạt động ngồi trời
- Đây là mơi trường ngồi lớp học, ln thu hút và kích thích trẻ tham gia

hoạt động một cách hào hứng. Để hoạt động ngoài trời thu được hiệu quả cao thì
ngồi việc chỉ đạo giáo viên bố trí, sắp xếp khơng gian, đồ dùng, đồ chơi tơi cịn
hướng dẫn giáo viên linh hoạt trong việc kết hợp với giáo viên lớp khác, khối
khác tích cực tổ chức các hoạt động tập thể nhằm tăng cường tình cảm của trẻ
với các bạn cùng trường, cùng lớp.
Gợi ý một số hoạt động:
Hoạt động 1: Thi tìm bài hát có chứa tên con vật, tên người thân như ơng
bà bố mẹ, tên các lồi hoa....
Hoạt động 2: Thi giải câu đố theo chủ đề
Hoạt động 3: Nghe nhạc đoán tên bài hát, nghe tiếng kêu của nhạc cụ
đoán tên nhạc cụ.
Hoạt động 4: Giao lưu qua chơi trò chơi dân gian như:
“Kéo co”, “Mèo đuổi chuột”, “Nhảy bao bố”, “Đi dép đồng đội”, “Đập nổ
bóng”, “Chạy tiếp sức”, “Nhảy tránh bóng”, “Gà đuổi cóc”....


Hình ảnh Bé chơi trị chơi dân gian
- Chơi ngồi trời còn là một trong những cơ hội giúp trẻ tiếp cận thiên
nhiên, giáo dục trẻ ý thức chăm sóc cây cối, bảo vệ mơi trường hiệu quả, góp
phần giáo dục ở trẻ tình yêu với thiên nhiên, cỏ cây hoa lá, giáo dục trẻ biết hành
động vì mơi trường...chính vì thế tơi đã hướng dẫn giáo viên tăng cường lựa
chọn và tổ chức các hoạt động như:
Hoạt động 1: Bé gom rác làm sạch sân trường.
Trò chuyện trong sân có những loại rác nào? Những rác này do đâu mà
có? Làm thế nào để làm sạch sân trường? Cơ tổ chức cho trẻ nhặt rác trong sân,


cùng nhau phân loại rác hữu cơ, vô cơ. Giáo dục trẻ sử dụng hạn chế túi nilon,
đồ dùng bằng nhựa....vì khó phân hủy, lâu dần sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến môi
trường sống.

Hoạt động 2: Bác làm vườn chăm chỉ chăm sóc cây, tưới nước, gieo hạt,
trồng cây...

Hình ảnh Bé chăm sóc cây
Hoạt động 3: Nhận biết đồ phế thải có thể tái sử dụng và làm đồ chơi tự tạo:
Cho trẻ xem một số đồ dùng, đồ chơi được tận dụng từ nguyên vật liệu
phế thải xung quanh sân trường như vỏ chai nước ngọt, vỏ can nước giặt, cốc
nhựa đựng mỳ tôm... dùng để trồng hoa, vỏ hộp bánh sắt dùng làm ghế ngồi, lốp
xe ô tô dùng để trồng hoa, làm bàn, làm ghế, vỏ lon sữa bột dùng để làm đồ chơi
đi cà kheo...
Trò chuyện với trẻ về các đồ phế thải khác, gợi mở để trẻ phát triển ý
tưởng làm đồ chơi từ nguyên vật liệu sẵn có này, trẻ nhận thấy ngồi việc khơng
tốn kinh phí lại cịn giúp bảo vệ mơi trường....Từ đó tận dụng sản phẩm tự tạo
đưa vào trong các hoạt động dạy học


Hình ảnh tận dụng chai nhựa trồng hoa và nắp chai làm đồ chơi

Hoạt động 4: Bé chơi với nguyên liệu sẵn có như sỏi, cát, bèo, lá
cây. . .giúp trẻ thêm yêu thiên nhiên.

Hình ảnh Bé xếp sỏi thành con vật yêu thích


Hình ảnh Bé làm con vật từ bèo tây
* Dạy qua hoạt động chiều
Các hoạt động mang tính tập thể, các hoạt động nhóm được đánh giá là rất
hiệu quả trong việc giáo dục trẻ biết lắng nghe, biết quan tâm lẫn nhau, vì thế tơi
thường xun hướng dẫn giáo viên tổ chức các hoạt động như thế vào các buổi
chiều. Và để trẻ mạnh dạn, tự tin bày tỏ tình cảm, nhận biết các biểu hiện của

cảm xúc. giáo viên tổ chức các hoạt động như:
Hoạt động 1: Trò chơi Chiếc gương thần kỳ
Cách chơi: Cho trẻ hát 1 bài hát, khi có hiệu lệnh “Tìm bạn, tìm bạn” trẻ
sẽ tìm và nắm tay 1 bạn, sau đó tìm chỗ ngồi 2 bạn quay mặt vào nhau. 1 bạn sẽ
làm gương, bạn còn lại sẽ là người soi gương và ngược lại. Bạn soi gương cười
bạn làm gương cũng cười, bạn soi gương thả tim bạn làm gương cũng thả tim, bạn
soi gương nói “Mình rất q bạn” bạn làm gương cũng nói “Mình rất q bạn”.....
Hoạt động 2: Làm album những người bạn yêu thương
Đầu tiên trò chuyện với trẻ “Làm thế nào để con biết được ai đó u con”
Trẻ trả lời: Vì hay nhìn con cười, hay động viên con khi con buồn, hay
chơi với con, hay vẽ tranh tặng con, hay tặng con món quà, hay khen con, hay
bênh con, hay giúp con......


Vậy chúng ta sẽ cùng nhau làm “Album về những người bạn u thương”,
con có ý tưởng gì để cuốn album của chúng ta thật đẹp và có ý nghĩa nào
Cô gợi ý để trẻ đưa ra ý tưởng: Mỗi bạn mang đến 1 bức ảnh của mình mà
trong bức ảnh đó có thể hiện 1 hành động yêu thương bằng chính ngơn ngữ cơ
thể như đưa ngón tay tạo hình trái tim, 2 bàn tay tạo hình trái tim, dùng 2 cánh
tay tạo hình trái tim.....
Hoạt động 3: Làm cây tình u
Cơ chuẩn bị cho trẻ giấy màu, kéo, hồ dán. Cô vẽ 1 thân cây trên giấy A3
(cây chưa có lá). Cho trẻ quan sát bức tranh và phát hiện điều đặc biệt là khơng
có lá. Hỏi trẻ “Cơ muốn cây này là cây tình u” thì chúng mình gợi ý cho cơ
xem giờ nên làm như thế nào? Trẻ nêu ý tưởng: Vẽ lá trái tim, in vân tay tạo
hình trái tim, in bàn tay, cắt lá hình trái tim Cơ cho trẻ về các nhóm và tạo hình
bức tranh.
Hoạt động 4: Dạy trẻ quy tắc 5 ngón tay/ quy tắc 4 vịng trịn giúp trẻ biết
u q bản thân, phịng tránh lạm dụng
Cơ cho trẻ nghe hát “5 ngón tay xinh” và dạy trẻ về người thân quanh bé.

Trò chuyện để trẻ biết cơ thể của mình phải ln được u thương, bảo vệ,
khơng phải ai cũng có quyền động chạm đến cơ thể mình.
Hoạt động 5: Cô và trẻ cùng làm tranh Giờ trái đất, Bé với an tồn giao
thơng, Bé u cây xanh, Bé bảo vệ môi trường, Bé bảo vệ và tiết kiệm nước,
Đeo khẩu trang phòng covid 19, Bé với vệ sinh an toàn thực phẩm.....


Hình ảnh tranh cơ và trẻ cùng làm
Hoạt động 6: Trị chơi khn mặt biết nói
Cơ cho trẻ xem các khuôn mặt thể hiện cảm xúc khác nhau. Trẻ sẽ chọn 1
khn mặt mình thích và nêu cảm xúc tương ứng với khn mặt đó. Ví dụ: Trẻ
chọn 1 khn mặt cười và nói “Hơm nay tơi rất vui vì được cơ giáo khen”, trẻ
chọn khn mặt mếu và nói “Hơm nay tơi rất buồn vì bạn Lan khơng cho tơi
chơi đồ chơi cùng”....Từ đó giáo dục trẻ u thương, nhường nhịn, giúp đỡ bạn
để mình và bạn cùng vui vẻ, tránh để bạn buồn, tức giận.
Hoạt động 7: Trò chơi Quả bóng tình bạn
Cho trẻ ngồi vịng trịn, cả lớp hát bài hát “Người tôi yêu tôi thương”, trẻ
chuyền quả bóng lần lượt cho bạn bên cạnh mình, khi hết bài hát bạn nào đang
cầm quả bóng thì quay sang nói với bạn bên cạnh 1 câu quý bạn, mến bạn vì bạn
có đức tính tốt nào đó. Ví dụ “Tơi q bạn vì bạn hay nhường đồ chơi cho tơi”
hay “Tơi thích bạn vì bạn hay giúp tơi làm đồ chơi”.
Có thể thay đổi hình thức chơi để trẻ khơng bị nhàm chán bằng cách thay
câu nói bằng một hành động thể hiện sự yêu thương như đưa tay thả tim, vẽ trái
tim trên không, một cái ôm nhẹ nhàng kèm theo miệng mỉm cười thân thiện.
Hoạt động 8: Làm món quà nhỏ tặng bà, tặng mẹ, tặng bạn, tặng chú bộ
đội, tặng cô giáo.....


Hình ảnh Bé làm hoa tặng Cơ giáo nhân ngày 20/11
Dạy bé cách biểu hiện u thương ngồi lời nói cịn nhiều cách thể hiện

tình u thương giản dị mà chân thành như biết kính trọng người lớn tuổi, biết
nghe lời người lớn, chăm ngoan học tập, nhường nhịn em bé, giúp đỡ bạn bè….
Những hành động nhỏ nhưng thể hiện tình u thương sâu sắc, hãy khuyến
khích các em làm việc đó hàng ngày.
* Dạy qua hoạt động lễ hội:
Qua tìm hiểu ngày Tết trung thu, ngày Tết cổ truyền, Tết hàn thực. trẻ
hiểu thêm về phong tục, tập qn của dân tộc ta từ đó góp phần hình thành ở trẻ
tình yêu với quê hương đất nước.


Bé
làm
đèn
ông
sao
Tết

trung
thu


Tại trường tơi đã tổ chức chương trình “Bé đón xuân cùng chiến sỹ”, trẻ
được trải nghiệm làm chú bộ đội, trải nghiệm gói bánh chưng, tham gia hội chợ
quê, chơi các trị chơi dân gian...từ đó u thích, háo hức chờ đón ngày Tết, u
thích được lớn lên làm chú bộ đội...

Hình ảnh Bé tham gia chương trình Đón xn cùng chiến sỹ
Bên cạnh đó, nhà trường cịn đưa loại hình văn hóa dân gian “nghệ thuật
múa rối nước" đến với các con ngay tại trường mầm non, thông qua tích trị, các
câu chuyện cổ tích lịch sử với những con rối thường tươi tắn, ngộ nghĩnh, tính

hài và tính tượng trưng cao đã gây hứng thú cho trẻ, gieo vào các con những ước
mơ, hướng các con đến những điều tốt đẹp của cuộc sống.


Bé
xem

múa
rối
nƣớc


Ngày sách Việt Nam được tổ chức tại trường góp phần giáo dục ở trẻ tình
yêu với sách.

Hình ảnh bé đọc sách
Ngày tết Hàn thực, trẻ trải nghiệm làm bánh trơi, bánh chay, thể hiện lịng
thành kính tổ tiên, nhớ về cội nguồn của các thế hệ sau với thế hệ trước.

Hình ảnh Bé làm bánh Tết hàn thực


Trẻ tìm hiểu về ngày Noel, Tết thiếu nhi 1-6, biết được các quyền trẻ em,
biết trẻ em đáng được u thương, bảo vệ và tơn trọng.

Hình ảnh Bé vui chơi ngày Noel
* Dạy qua tình huống cụ thể:
Giáo viên tận dụng những tình huống cụ thể xảy ra trong lớp học và đơi
khi là những tình huống sắp đặt trước để nhằm mục đích giáo dục trẻ:
Tình huống 1: Trẻ đang chơi, có 1 trẻ khơng chơi nữa bỏ ra ngồi 1 mình.

Tơi gọi các bạn trong nhóm chơi và hỏi lý do “Vì sao bạn khơng chơi cùng
nữa”. Gợi ý “Làm thế nào giúp bạn vui vẻ trở lại và chơi cùng mọi người? Trẻ
nêu các cách và tơi cùng trẻ thực hiện.
Tình huống 2: Tơi cho trẻ quan sát cây trồng trước cửa, cây tươi tốt, cây
bị héo. Hỏi trẻ “Vì sao lại thế? Trẻ trả lời “Vì cây khơng có nước. Vì cây khơng
được chăm sóc. Vì cây một mình nên buồn....”. Gợi ý để trả đưa ra cách giải
quyết giúp cây tươi tốt trở lại: “Con sẽ chăm sóc cây”, “Con tưới nước cho cây”,
“Con sẽ để cây lại gần các bạn của mình”, “Con sẽ cho cây tắm nắng buổi
sáng”, “Con nói lời yêu thương với cây”.....
Tình huống 3: Tơi ngắt hết điện trong lớp, hỏi trẻ thấy thế nào. Trẻ trả lời:
“Bất tiện. Khơng bật được quạt, nóng q”, “Khơng có điện khơng được nghe
nhạc, không xem được tivi, không nấu được cơm...”...từ đó giáo dục trẻ về giờ


trái đất, về hành động tiết kiệm điện để có thể dùng được lâu dài, để bảo vệ trái
đất. Giới thiệu với trẻ về khẩu hiệu “Hãy tiết kiệm điện. Tắt khi khơng sử dụng”
Tình huống 4: Có 1 bạn trong lớp bị ốm, hỏi trẻ “Để bạn cảm thấy ổn hơn,
dễ chịu hơn chúng ta có những cách nào?”. Trẻ trả lời “Cho bạn nằm nghỉ. Con
lấy nước cho bạn uống. Con sẽ nhắc các bạn nói nhỏ để bạn không bị làm ồn.
Con sẽ ngồi kể chuyện cho bạn vui”....
* Dạy trẻ qua các hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ những người có
hồn cảnh khó khăn: Cho trẻ xem hình ảnh người dân miền Trung bị ảnh
hưởng bởi lũ lụt, xem hình ảnh về những trẻ em khó khăn, bị khuyết tật hay
những người cơ nhỡ, không nơi nương tựa. Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt
động ủng hộ quần áo, sách vở, ba lô cũ...để gửi đến cho những người có hồn
cảnh khó khăn. Nhưng tơi cũng hướng dẫn giáo viên chú ý dạy trẻ “Của cho
không bằng cách cho”, câu nói ấy nhắc chúng ta rằng khi biếu hay tặng ai vật gì
thì đừng chỉ chú ý đến giá trị vật chất của món quà mà cần hơn cả là tấm lịng.
Thứ ta cho đi có thể chẳng đáng giá, nhưng nếu kèm theo đó là sự chân thành thì
thứ kém giá trị sẽ trở nên quý giá. Vì thế khi con muốn tặng quần áo cũ con nên

kiểm tra xem có rách khơng, có sửa được khơng thì nhờ người lớn sửa, học cách
gấp quần áo gọn gàng mới đem cho. Khi con muốn tặng sách vở, đồ dùng học
tập con cũng xếp sách vở riêng thành tập, vuốt phẳng trang sách, để gáy sách
đúng chiều....Dạy con “Lá lành đùm lá rách, lá rách ít đùm lá rách nhiều”,
không phải đợi đến khi giàu mới làm từ thiện....
Bên cạnh việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ người có hồn
cảnh khó khăn, tơi cũng hướng dẫn giáo viên dạy trẻ biết cách phân biệt người
lạ, biết không nên quá tin tưởng vào người lạ hoặc không cần phải làm theo yêu
cầu của họ để tránh tốt bị lợi dụng lòng tốt. Làm việc thiện cũng phải đúng lúc,
đúng chỗ, đúng người, với các con tốt nhất nên chia sẻ cách làm với bố mẹ và cô
giáo để được hỗ trợ nhất, vừa giúp được người khó khăn, vừa đảm bảo an tồn
cho các con. Vì trong thực tế hiện nay có một số người lợi dụng lòng tốt của
người khác đặc biệt là sự ngây thơ của trẻ nhỏ để đạt được mục đích cá nhân,
gây mất an tồn cho trẻ.


Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên tạo môi trường giáo dục thân thiện giúp
nuôi dưỡng tâm hồn trẻ.
Mặc dù diện tích lớp học và sân chơi nhỏ nhưng tơi luôn chỉ đạo giáo viên
chú ý sắp xếp không gian hợp lí, tạo sự gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực
hàng ngày của trẻ.
Xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là một nhiệm vụ
hết sức quan trọng và có ý nghĩa đối với sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi này. Môi
trường quanh trẻ bao gồm cả môi trường vật chất và môi trường tâm lý xã hội.
Môi trường thân thiện tạo cơ hội cho trẻ tìm tịi, khám phá, phát hiện nhiều điều
mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, trẻ được tự lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc
theo nhóm một cách tích cực, qua đó kiến thức và kỹ năng ở trẻ dần được hình
thành. Mơi trường đó phải đảm bảo an tồn về thể chất, tâm lý cho trẻ và có tác
dụng giáo dục, có tính thẩm mỹ và phải được xây dựng trong suốt q trình thực
hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Trẻ được trải nghiệm, tham gia các

hoạt động vui chơi cùng các bạn, từ đó giúp trẻ tự tin, năng động hơn.
Trong thực tế hiện nay, đa số giáo viên đã biết cách xây dựng môi trường
giáo dục cho trẻ hoạt động, trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục do
cô tổ chức. Tuy nhiên, vẫn cịn một số hạn chế như mơi trường cho trẻ hoạt
động chưa phong phú, cịn mang tính áp đặt, cách bố trí các góc hoạt động chưa
linh hoạt, chưa khai thác hiệu quả sử dụng của các góc, các mảng tường, đồ
dùng đồ chơi.
Môi trường giáo dục đa dạng, phong phú sẽ kích thích tính tích cực chủ
động của trẻ từ việc tự lựa chọn góc chơi, đồ chơi đến việc tự quyết định và tìm
cách giải quyết nhiệm vụ. Trong quá trình hoạt động, trẻ sẽ phối hợp chơi cùng
nhau như cùng xây dựng, cùng chơi gia đình, bác sĩ, … trên cơ sở đó giúp trẻ tái
hiện lại các mối quan hệ gia đình, cộng đồng. Qua đó, trẻ học được cách làm
việc với người khác, học cách lắng nghe và chia sẻ suy nghĩ của bản thân với
bạn bè. Đây là cơ sở hình thành tính tập thể và đồn kết ở trẻ. Mơi trường giáo
dục phù hợp, đa dạng, phong phú sẽ gây hứng thú cho trẻ, từ đó hình thành và
nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với