MỤC LỤC
Nội dung
I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến
Trang
1
II. Mô tả giải pháp
2.1. Cơ sở lý luận
2.1.1. Vai trò hoạt động Đội trong nhà trường
2
2.1.2. Nội dung hoạt động Đội
2
2.1.3. Nhiệm vụ của Đội
3
2.1.4. Nhiệm vụ xây dựng mơi trường biết u thương ở trường THCS
3
2.1.5. Vai trị Tổng phụ trách Đội ở trường THCS
5
2.2. Thực trạng hoạt động liên đội trước khi tạo ra giải pháp
2.2.1. Thực trạng nền nếp, đạo đức của đội viên – học sinh THCS
6
2.2.2. Thực trạng nền nếp, đạo đức của đội viên – học sinh THCS
7
2.2.2.1. Thuận lợi
7
2.2.2.2. Khó khăn
7
2.3. Giải pháp trong hoạt động liên đội để tạo môi trường biết yêu thương
2.3.1. Xây dựng trong nhà trường môi trường biết yêu thương.
10
2.3.2. Giải pháp thực hiện
11
2.3.2.1. Đặc điểm của sự phát triển trí tuệ của lứa tuổi học sinh THCS
11
2.3.2.2. Xây dựng các hoạt động phù hợp để tạo môi trường thân thiện, yêu
thương
12
2.3.2.2.1. Hoạt động Đội hướng các em vào hành động làm chủ xã hội, góp
phần đáng kể vào xây dựng, bảo vệ và xây dựng phong trào thiếu nhi.
13
2.3.2.2.2. Hoạt động Đội gắn liền với học tập và lao động.
14
2.3.2.2.3. Hoạt động Đội tăng cường tính đoàn kết trong các em, xây dựng tổ
chức Đội vững mạnh.
15
2.3.2.2.4. Hoạt động Đội phục vụ cho nhu cầu và nguyện vọng của đội viên
16
2.3.3. Kết quả thực hiện
16
III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại
3.1. Hiệu quả về mặt xã hội
18
3.2. Khả năng áp dụng và nhân rộng
18
IV. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền.
19
Phụ lục
20
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN:
Một ngày cuối tháng 5 năm 2017, khi một học sinh hỏi tơi “Có học sinh nào
thầy khơng thích khơng?”. Tơi đã trả lời “Không, Thầy yêu tất cả học sinh của
mình!”, nhưng lúc trả lời cũng là lúc tơi nhận đó là lời nói dối! Sự thật là, tất cả
chúng ta đơi khi gặp phải những học sinh khó ưa. Có thể đó là những đứa trẻ từ chối
những nhiệm vụ được giao hoặc nói quá nhiều. Cũng có thể là đứa ln địi hỏi
quyền lợi cả những khi khơng hồn thành cơng việc ở lớp.
Đổi lại học sinh như thế nào với giáo viên? Có thể học sinh khơng thích chúng
ta chẳng vì lý do gì, và chúng cũng khơng ngại nói ra điều đó. Nếu để ý, việc ghét
thầy cô cũng được nhiều bạn “bày tỏ” trên Facebook bằng cách lập ra các fanpage
với các tên: hội những người căm ghét giáo viên chủ nhiêm; Hội những người ghét
bị giáo viên gọi lên bảng; Hội những người ghét giáo viên dạy họa… Chỉ cần gõ tìm
kiếm trên Facebook với từ khóa "ghét giáo viên" là có thể tìm thấy nhiều hội cùng
nội dung được lập ra. Ở các hội này các bạn gia nhập để “dìm hàng”, nói xấu, thậm
chí nói về giáo viên bằng những từ ngữ q đáng… chỉ vì những việc khơng đáng
hoặc có mâu thuẫn nhỏ với giáo viên. Và lạ thay, các hội này có số lượt nguời like
tăng rất nhanh!.
Cịn học sinh với học sinh như thế nào hiện nay? Các con số thống kê từ Cục
phòng chống tệ nạn xã hội cũng cho thấy tình trạng học sinh chán đời, bỏ nhà đi
bụi, nghiện ma túy, phạm tội... ngày càng tăng. Hành vi nổi loạn của HS hiện rất
phức tạp, không còn đơn thuần là các trò nghịch dại của lứa tuổi học trị. Nhiều HS
đến trường thủ vũ khí trong người, sẵn sàng gây hấn với bạn bè, thầy cô. Các trò
quậy phá như như đốt cồn gây cháy ở trường học, đánh nhau, đua xe, sử dụng chất
kích thích... xuất hiện rất nhiều trong giới HS. Ở lứa tuổi cấp 2, đặc biệt là ở khối
lớp 8, trường nào cũng gặp nhóm HS nổi loạn, các em trốn và nhà vệ sinh hút thuốc,
đánh nhau... Đặc biệt là các em nữ, năm trước cịn rất ngoan, học giỏi thì chỉ một
thời gian đã kết bè phái nổi loạn tưng bừng, đến giáo viên và phụ huynh cũng hoảng
vì quá bất ngờ...
Trước các thực tế hiện nay của giới trẻ nói chung và học sinh nói riêng, với
vai trị Giáo viên Tổng phụ trách Đội, ngoài việc kết hợp cùng các tổ chức đoàn thể
trong nhà trường trong các hoạt động, tôi luôn mong muốn xây dựng một môi
trường an tồn, lành mạnh, dân chủ, tơn trọng thầy trị trong tình u thương. Vì vậy
tơi đã tiến hành đề tài “Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường
THCS”.
1
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
2.1 Cơ sở lý luận:
2.1.1. Vai trò của hoạt động Đội trong nhà trường:
Đội là tổ chức nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là vai trò chủ động tập
hợp thiếu nhi vào các hoạt động do Đội tổ chức. Thực tế hàng chục năm qua các
phong trào của Đội đã lôi cuốn biết bao các thế hệ thiếu nhi tham gia và đã trở
thành truyền thống của Đội như: phong trào "Nghìn việc tốt", công tác "Trần Quốc
Toản", phong trào "Kế hoạch nhỏ", phong trào "Quỹ vì bạn nghèo", phong trào
"Tấm áo tặng bạn"; "Áo lụa tặng bà"; ủng hộ đồng bào lũ lụt miền Trung...
Đội được khẳng định là lực lượng giáo dục trong và ngồi nhà trường, nó thể
hiện sự lớn mạnh của Đội trong quá trình hoạt động, tạo cho đội viên được tiếp cận
tự giáo dục, tính tự giác, tự quản,... thơng qua hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp.
2.1.2. Nội dung của hoạt động Đội:
- Hoạt động giáo dục chính trị, phẩm chất đạo đức của người đội viên:
+ Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, rèn luyện đạo đức, lối sống.
+ Xác định phương hướng hành động cho người đội viên.
+ Rèn luyện các em thành con người hành động.
- Hoạt động giúp phục vụ học tập:
+ Định hướng cho thiếu nhi thực hiện nghiêm túc nề nếp, kỷ cương học đường.
+ Nâng cao hiệu quả các phong trào, hoạt động thi đua học tốt trong nhà
trường qua các hoạt động.
- Hoạt động đền ơn, đáp nghĩa:
+ Giáo dục thiếu nhi về tình yêu quê hương, đất nước.
+ Giáo dục về lịch sử, truyền thống cách mạng của dân tộc.
- Hoạt động lao động, sáng tạo:
+ Phát huy khả năng sáng tạo, đam mê nghiên cứu khoa học của thiếu nhi.
+ Giáo dục đội viên, học sinh ý thức tiết kiệm, tình yêu lao động, bảo vệ mơi
trường.
- Vui chơi giải trí:
+ Tạo mơi trường lành mạnh, an toàn để thiếu nhi sinh hoạt.
+ Rèn luyện sức khoẻ, phát triển năng khiếu của đội viên.
- Giáo dục tính thẩm mỹ:
2
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
+ Giáo dục đội viên - học sinh biết yêu cái đẹp, biết tạo nên nét đẹp trong cuộc
sống, lao động và học tập.
- Giáo dục tinh thần đoàn kết, hữu nghị quốc tế.
+ Bồi đắp tinh thần đoàn kết, chia sẻ yêu thương của đội viên trong các mối
quan hệ ở gia đình và ngồi xã hội.
2.1.3. Nhiệm vụ của Đội:
Đội là lực lượng dự bị của Đoàn, vừa thể hiện tính tự phát triển của Đội vừa là
nhiệm vụ của Đội, giúp đội viên phấn đấu trở thành đồn viên Thanh niên Cộng sản
Hồ Chí Minh góp phần trực tiếp vào việc đào tạo lớp người kế tục sự nghiệp của đất
nước mà bắt đầu đặt nền móng từ các trường tiểu học.
Như vậy, tổ chức tốt các hoạt động Đội là một phần, phần nữa nhằm nâng cao
hiệu quả của các hoạt động ấy là một nhiệm vụ không thể thiếu được. Các hoạt
động Đội mà lơ là, sao nhãng hoặc làm khơng có trách nhiệm, đối phó thì khơng thu
hút được thiếu nhi. Mà mục tiêu của hoạt động Đội là nhằm phát triển toàn diện cho
thế hệ trẻ, đồng hành với việc giáo dục trong nhà làm sao thế hệ trẻ, những chủ
nhân tương lai của đất nước có được những kiến thức, vốn hiểu biết về thế giới
muôn màu xung quanh, tinh thần đoàn kết, hữu nghị quốc tế với bè bạn năm Châu
theo di chúc của Bác Hồ để lại.
Qua các hoạt động tập thể Đội phải có trách nhiệm giúp đỡ đội viên phát triển
mọi khả năng trong học tập, hoạt động, vui chơi, giải trí.
Đội phải thực hiện tốt quyền và bổn phận của trẻ em đã được nêu ở luật bảo vệ
và chăm sóc giáo dục trẻ em. Nhiệm vụ này thể hiện nghĩa vụ người công dân nhỏ
tuổi để từ đó hình thành những phẩm chất của người công dân tốt sau này. Mặt
khác, các em thể hiện khi các em thực hiện tốt các điều quy định trong Luật nghĩa là
các em đã và đang từng bước trưởng thành trong q trình phấn đấu của mình.
Ngồi ra các em phải thể hiện được tình đồn kết quốc tế, hợp tác với các tổ chức,
phong trào thiếu nhi khu vực và thế giới để cùng đấu tranh, bảo vệ những quyền của
trẻ em, vì hạnh phúc, hịa bình của các dân tộc trên thế giới.
2.1.4. Nhiệm vụ xây dựng môi trường biết yêu thương ở trường THCS:
Giới trẻ đóng một vai trị quan trọng trong cơng cuộc xây dựng và phát triển
đất nước ở mỗi quốc gia vì đó là một lực lượng đảm bảo cho sự phát triển bền vững.
Khi cịn sinh thời, trong một lần nói chuyện với học sinh (HS), Chủ tịch Hồ Chí
3
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
Minh đã khẳng định rằng “Có tài mà khơng có đức là người vơ dụng, có đức mà
khơng có tài thì làm việc gì cũng khó.”
Thế nhưng, một thực tế đang báo động là lối sống đạo đức của một bộ phận HS
đang đi xuống do nhiều nguyên nhân, trong đó có cả nguyên nhân chủ quan lẫn
khách quan. Nguyên nhân dẫn đến các sa sút về đạo đức, lối sống của học sinh nói
riêng, của giới trẻ nói chung hiện nay trước tiên phải khẳng định là do từ chính giới
trẻ, chính các em - chủ thể của các hành vi vô đạo đức mà chưa được giáo dục đầy
đủ, kém phát triển về phẩm chất đạo đức, nhân cách.
Thứ hai là từ phía gia đình các em học sinh, sinh viên như gia đình đã thiếu sự
quan tâm đến con cái, thả lỏng, buông trôi việc giáo dục đạo đức, con cái mình, phó
mặc cho nhà trường.
Thứ 3, nguyên nhân từ tập thể lớp học, nhà trường đã chưa đủ sức trở thành
tấm gương, nguồn sức mạnh giáo dục răn đe con trẻ. Nhiều thầy cô đã tạo nên
những áp lực học tập quá mức, không cần thiết, thiếu minh bạch, công tâm, đôi lúc
chưa thực sự gương mẫu trước các em.
Thứ 4, hành vi đạo đức của một số em có chịu tác động xúi bẩy của một số
người hoặc nhóm bạn xấu trong lớp mà nhà trường, thầy cô giáo chưa biết cách
ngăn chặn kịp thời.
Thứ 5, tác động của văn hóa đạo đức thiếu lành mạnh từ các Game vô luân
đang lan tràn hiện nay cũng là một trong những nguyên nhân gợi ý các em có những
hành vi thiếu chuẩn mực.
Thứ 6, về phía xã hội, phải nhìn nhận thẳng thắn là trong nhiều năm qua,
chúng ta đã buông lỏng giáo dục đạo đức cho người dân nói chung và cho con trẻ
nói riêng.
Trong nhà trường, khi nói “thầy/cơ u tất cả học sinh của mình.” Thì đây là
một điều khó khăn nhất của mỗi giáo viên nói chung. Khơng ai nhìn thấy điểm tốt
(hoặc ít nhất cố gắng nhìn nhận mặt tốt) của học sinh như giáo viên. Thật không
may, thỉnh thoảng vẫn có những học sinh khiến chúng ta khơng được thoải mái,
thậm chí cảm thấy khó có thể u q. Trước khi bạn đưa ra lời nhận xét, bây giờ
tôi muốn bạn hiểu rằng cả tôi cũng đang không thoải mái với thực tế này.
Phải chăng đó đều bởi giáo viên và học sinh không “hợp” nhau? Khi không
“hợp” nhau, tất nhiên giữa học sinh và giáo viên sẽ có nhiều ác cảm, dù là cá nhân
hay tập thể lớp cũng khiến cho giáo viên và học sinh không “hợp” nhau, dù ít hay
4
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
nhiều thì đều khiến học sinh thấy có ác cảm với giáo viên, từ đấy ghét học môn học
do giáo viên ấy giảng dạy. Và cũng có nhiều bạn nghĩ ghét giáo viên khơng có gì là
xấu cả. Chỉ vì thầy cơ đối xử với mình khơng tốt nên mình có quyền có ác cảm với
họ. Có thể hiểu, ác cảm với một ai đấy là chuyện bình thường, kể cả giáo viên của
mình. Và ngược lại giáo viên cũng có khi ác cảm với học sinh. Vậy hành động sao
cho khoảng cách giữa giáo viên và học sinh ngày một gần gũi hơn là một nhiệm vụ
hiện nay.
2.1.5. Vai trò của Tổng phụ trách Đội (TPTĐ) ở trường THCS:
Bản thân là một giáo viên nhạc được cử làm TPTĐ nhiều năm liên tục và có
nhiều thuận lợi vì được làm chuyên trách nên tôi đã không ngừng học hỏi người đi
trước và đọc nhiều tài liệu về Đội thiếu niên cùng những kinh nghiệm đúc rút trong
nhiều năm công tác, tôi thấy người TPTĐ phải hiểu biết rộng, phải nhanh nhẹn và
linh hoạt trong cách tổ chức các hoạt động cho các em Đội viên. Tôi đánh giá được
tầm quan trọng với vai trò Tổng phụ trách Đội của nhà trường. Cụ thể:
- Vị trí vai trị của TPTĐ gắn chặt với vị trí vai trị của tổ chức Đội, thực tiễn
những năm vừa qua cho thấy Đội TNTP Hồ Chí Minh ngày càng trở thành một lực
lượng giáo dục không thể thiếu được trong cả 3 khâu : “Dạy chữ - Dạy nghề - Dạy
người” trường đạt được danh hiệu tiên tiến xuất sắc, công tác Đội đóng góp một
phần khơng nhỏ. Lại nói hoạt động Đội trong nhà trường mạnh hay yếu, tốt hay xấu
một phần rất quan trọng phụ thuộc vào phẩm chất và năng lực của người giáo viên
TPTĐ. Chính ở đây lời căn dặn của Hồ Chủ Tịch được thể hiện rõ nét nhất : “Cán
bộ là cái gốc của mọi công việc” , “Có cán bộ tốt là có tất cả”.
- Trong nhà trường GV- TPTĐ đóng một vai trị quan trọng bởi chính GV
TPTĐ là người gần gũi các em hơn ai hết, là người hiểu thế giới nội tâm của các em
học sinh, có điều kiện tiếp cận được nhiều đối tượng HS trong nhà trường: những
HS tiêu biểu, HS có hồn cảnh khó khăn, HS cá biệt… , nên GV - TPTĐ hiểu kỹ
hơn về những tâm tư, tình cảm của các em, hiểu được cá tính của các em, nắm bắt
được những nhu cầu mà các em muốn, coi các em như những đứa con của mình. Để
từ đó biết động viên, an ủi hoặc cảm hố, giúp đỡ các em vượt khó và sửa chữa
những lỗi lầm của minh. Người TPTĐ phải biết thu phục nhân tâm từ chính tấm
gương sáng của bản thân mình trong cuộc sống và trong mọi cơng việc. Điều đó
muốn khẳng định rằng: TPTĐ chẳng những ở cương vị là người thầy, người cơ mẫu
mực, mà cịn là người cha, người mẹ đỡ đầu, người anh, người chị quý mến của của
5
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
các em khi các em tiến bộ cũng như khi các em mắc khuyết điểm, sai lầm, thực sự
là chỗ dựa về mặt tinh thần cho các em trong bối cảnh xã hội đầy biến động.
- Người GV - TPTĐ đóng vai trị của một nhà tổ chức và đương nhiên phải
thông thạo về kỹ năng, nghiệp vụ trong cơng tác Đội, có khả năng tổ chức nhiều
hoạt động vui chơi bổ ích nhằm thu hút đơng đảo lực lượng học sinh tham gia để
các em “ Học mà chơi, chơi mà học”. Đây thực sự là sân chơi bổ ích đối với các em
học sinh trong các nhà trường.
- Người GV - TPTĐ phải có trách nhiệm xây dựng nhiều mối quan hệ khác
nhau trong và ngoài nhà trường để giúp mình hồn thành tốt cơng việc được giao.
2.2. Thực trạng của Liên đội trƣớc khi tạo ra giải pháp:
2.2.1. Thực trạng nền nếp và đạo đức đội viên - học sinh THCS :
Khoa học ngày càng phát triển, đời sống của mọi tầng lớp nhân dân được cải
thiện, kế hoạch dân số của Đảng và Nhà nước mỗi cặp vợ chồng có 1 đến 2 con có ý
nghĩa thiết thực, tạo điều kiện cho cha mẹ có khả năng ni nấng, chăm sóc con nên
đại bộ phận học sinh nói chung, học sinh THCS nói riêng đều chăm ngoan, có ý
thức vươn lên trong học tập và tham gia các hoạt động khác.
Tuy nhiên do ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường, hiện tượng tiêu cực của xã
hội, phần nào đó đã làm ảnh hưởng đến nhân cách, tình bạn bè, lịng kính thầy cơ
giáo, cha mẹ của một số em học sinh.
Các tệ nạn xã hội như nghiện hút, cờ bạc, trò chơi ăn tiền, chơi game chát...
ngày càng nhiều, đó là những cạm bẫy đối với học sinh mà các cơ quan chức năng,
các tổ chức xã hội vẫn chưa kiểm soát và ngăn chặn được.
Theo kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu và Phát triển Giáo dục, tình hình
vi phạm các chuẩn mực đạo đức của HS là khá nghiêm trọng. Có đến 8% HS Tiểu
học thực hiện hành vi quay cóp trong thi cử và tỉ lệ gia tăng ở các cấp học trên: HS
THCS là 55% và HS THPT là 60%. Hành vi nói dối cha mẹ cũng gia tăng theo cấp
học: Tiểu học là 22%, Trung học cơ sở là 50%, Trung học phổ thông là 64% (Trần
Hữu Quang, 2012). Theo số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có khoảng 1.600 vụ
HS đánh nhau ở trong và ngồi trường học trong một năm học, tính trên phạm vi
tồn quốc, trung bình xảy ra khoảng 5 vụ/ngày (Mai Chi, 2017).
Tỉ lệ HS vi phạm các chuẩn mực đạo đức là không nhỏ hành vi vi phạm phổ
biến nhất là: chửi thề, chửi bậy; gây gổ, đánh nhau; trốn học, bỏ giờ và gian lận
trong thi cử. Tỉ lệ 50% HS được khảo sát cho biết thỉnh thoảng có chửi thề và 12%
6
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
thường xun có những hành vi đó. Tình trạng báo động HS gây gổ đánh nhau,
trong đó khơng chỉ có HS nam mà cịn có cả HS nữ. Một tỉ lệ đáng kể (34,2% HS)
cho biết là thỉnh thoảng có thực hiện hành vi gây gổ, đánh nhau. Bên cạnh đó, hành
vi bỏ giờ, trốn học cũng trở thành phổ biến. Có đến 26,7 % HS được khảo sát thừa
nhận thỉnh thoảng và 7,5% cho biết là thường xuyên.
Tình trạng suy thoái đạo đức của một bộ phận giới trẻ nói chung và HS nói
riêng khơng chỉ là kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên cứu và theo dõi phản ánh
của giới truyền thông, trong Văn kiện Đại hội Đảng khóa X (Đảng CSVN, 2006),
Đảng ta cũng đã nhận định “Tình trạng suy thối, xuống cấp về đạo đức, lối sống,
sự gia tăng tệ nạn xã hội và tội phạm đáng lo ngại, nhất là trong giới trẻ”.
2.2.1. Thực trạng nền nếp và đạo đức đội viên - học sinh trường THCS Lý Tự
Trọng:
2.2.1.1. Thuận lợi:
- Đội TNTP Hồ Chí Minh trường THCS Lý Tự Trọng được sự quan tâm của
các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương, BGH nhà trường, các tổ chức đoàn thể.
- Đội ngũ các anh, chị phụ trách luôn kịp thời trong việc thu nhận thông tin và
vạch hướng giải quyết thông tin đến chi đội mình, cùng với sự nhiệt tình của BCH
Liên, Chi đội và toàn thể đội viên trong Liên đội.
- Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện về thời gian, hỗ trợ vật chất,
kinh phí, trang thiết bị phục vụ cho các hội thi, các hoạt động công tác Đội và
phong trào thanh thiếu nhi trong nhà trường.
- Các đội viên nhiệt tình tham gia các hoạt động công tác Đội.
- Các giáo viên chủ nhiệm là các anh chị phụ trách luôn quan tâm đến các hoạt
động công tác Đội, các phong trào và các hội thi.
- Nhiều năm liền Liên đội đạt và giữ vững Liên đội mạnh được giấy khen của
Thành Đồn.
2.2.1.2. Khó khăn:
- Liên đội Trường THCS Lý Tự Trọng nằm sâu trong địa bàn dân cư, là trường
thuộc phường có đời sống khó khăn, học sinh đa phần là con em người lao động nên
tương đối khó khăn trong việc tham gia các hội thi, các hoạt động phong trào do các
cấp tổ chức, hiệu quả còn thấp.
7
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
- BCH Liên, Chi đội nhiệt tình nhưng vì năng lực cơng tác Đội cịn hạn chế
nên việc tiếp thu, truyền đạt và tổ chức các hoạt động trong công tác Đội chưa thật
tốt dẫn đến hiệu quả các hoạt động Đội cịn thấp.
- Kinh phí phục vụ cho hoạt động cơng tác Đội cịn rất ít.
- Đội viên hiểu biết về thế giới xung quanh còn hạn chế, ít quan tâm đến những
vấn đề mang tính chính trị- xã hội, thời sự và kiến thức về lịch sử Việt Nam và thế
giới.
- Đội ngũ Ban chỉ huy Liên đội không được bồi dưỡng thường xuyên, hoạt
động không đều tay, hay rụt rè, thiếu mạnh dạn, tự tin khi thực hiện nhiệm vụ; chưa
mạnh dạn và phát huy năng lực lãnh đạo, chưa sáng tạo trong công việc nên chất
lượng hoạt động chưa cao. Tình hình nề nếp đơi khi cịn lộn xộn, chưa đi vào khn
khổ; ý thức tự quản của các Chi đội và đội viên chưa đáp ứng được yêu cầu chung
của Liên đội.
- Hiện tượng học sinh cá biệt, học sinh hư hỏng gia tăng. Số học sinh này
thường xuyên gây gổ đánh nhau, nói tục, chửi thề với các bạn, thường xuyên nói dối
và không vâng lời cha mẹ, thầy cô giáo và người lớn, trốn học lang thang ngoài
đường. Một số các em đã nghỉ học đi chơi điện tử và xem những ấn phẩm, sách báo,
băng đĩa có nội dung xấu. Có những em tiếp thu bài kém lại có tính nhút nhát,
khơng tích cực trong việc xây dựng bài ở lớp, nếu đi học thì đến lớp ngồi yên, lâu
ngày các em trở nên lầm lì, khơng tích cực trong học tập, xem việc học là “cực
hình” dẫn đến tình trạng thích bỏ học để đi chơi. Một số em thường hay nghỉ học
khơng có lý do.
Xuất phát từ những hạn chế, khiếm khuyết các mặt chuẩn mực hành vi đạo đức
của học sinh, chưa nhận thức đúng đắn được vai trò, trách nhiệm của bản thân, dẫn
đến chất lượng học tập và các hoạt động Đội của các em bị suy giảm.
Trong nhiều năm qua, Liên đội trường THCS Lý Tự Trọng đạt danh hiệu Liên
đội mạnh và giữ vững danh hiệu ấy trong nhiều năm liền. Xuất thân từ con em lao
động nên bản chất các em học sinh trường THCS của tôi quản lý đều ngoan, thật
thà, lễ phép với thầy, cơ giáo. Các em được gia đình chăm sóc, ni nấng, dạy dỗ
nên các em rất q trọng người lao động, góp phần xây dựng kinh tế gia đình. Nhìn
chung các em chăm học, chăm làm, cần cù khiêm tốn, có tinh thần tập thể, đồn kết
nhất trí, ln phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện và đó xuất hiện nhiều tấm gương tốt
trong đạo đức, học tập. Các em đã thể hiện trách nhiệm, giúp đỡ nhau trong hồn
cảnh khó khăn như ủng hộ cho quỹ “Vì học sinh có nguy cơ bỏ học”, thăm hỏi bạn
8
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
bè ốm đau, thực hiện tốt phong trào “Uống nước nhớ nguồn”, ủng hộ học sinh vùng
cao, hội người mù …
Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng thực chất của các hoạt động Đội của trường
đều được tổ chức hoạt động, có sự tham gia giúp đỡ, hộ trợ từ nhiều phía của các tổ
chức, ban ngành, chính quyền địa phương, nhìn chung các hoạt động ấy đều thành
cơng tốt đẹp. Song thực tế mà nói thì chất lượng, hiệu quả của các hoạt động trong
Liên đội vẫn chưa cao, chưa được như ý mong muốn của người làm công tác Đội.
Bên cạnh đại bộ phận học sinh tốt vẫn còn những học sinh chưa tốt, vi phạm hành
vi đạo đức học sinh. Đó là vơ lễ với thầy cơ giáo, không nghe lời cha mẹ, gây gổ
đánh nhau, uống rượu, hút thuốc, nhuộm tóc, sử dụng điện thoại ở lớp học, ăn cắp
tiền, xe đạp, máy tính casio, ăn quà vặt vặt và làm bẩn sân trường, thực hiện an tồn
giao thơng khơng nghiêm túc, u đương trai gái, đam mê chơi game dẫn đến học
yếu, bỏ học… Nhiều hành vi tiêu cựu của học sinh đã và đang diễn ra theo nhiều
hướng khác nhau. Phần nổi trong những hành vi tiêu cực của học trò được cảnh báo,
còn phần chìm, có vơ vàn kiểu nổi loạn của học sinh (HS) làm "đau đầu" nhà
trường, gia đình.
Kết quả khảo sát 200 học sinh trường THCS Lý Tự Trọng trong năm học
2018-2019 về vi phạm đạo đức: 80 HS (40%) cịn quay cóp trong kiểm tra; 100 HS
nói dối (50%); nói tục, chửi thề 45 HS (22,5%); thi thoảng có gây gổ, đánh nhau
40hs (20%); có 5 hs có ý muốn bỏ học (2,5%) cũng nói lên những khó khăn của nhà
trường nói chung và của GV làm Tổng phụ trách Đội nói riêng.
Các chuyên gia tâm lý cho hay, phía sau hành vi nổi loạn của học trị có thể
chứa đựng rất nhiều vấn đề. Có em vì học yếu, không được ghi nhận ở một lĩnh vực
nào khác nên nổi loạn để khẳng định bản thân, để thể hiện mình ở một mơi trường
khác. Nhưng cũng có thể các em nổi loạn để trốn tránh các vấn đề về gia đình, cuộc
sống mà các em đang phải đối diện. Hành vi tiêu cực với việc phạm tội là một ranh
giới cực kỳ mong mong nếu không được chấn chỉnh, ngăn chặn kịp thời.
Theo Ông Trần Đăng Thảo (chuyên gia tâm lý Tổng đài 1088) nhấn mạnh HS
có những hành vi tiêu cực như đua xe, nghiện hút, thích gây sự với mọi người... có
thể là những biểu hiện cho thấy các em bị căng thẳng, trầm cảm do thường xuyên bị
chê bai hoặc gặp sự cố trong cuộc sống gia đình, bạn bè, tình u...
Ơng Thảo nhấn mạnh, vấn đề tuổi mới lớn thường gặp là nguyện vọng độc lập
do cha mẹ muốn con thực hiện theo khuôn mẫu do mình đặt ra, áp đặt suy nghĩ của
mình lên con. Trẻ nổi loạn đôi khi nhằm thiết lập một chuẩn mực mới. Nhà trường,
9
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
gia đình cần phải nắm bắt được tâm lý, mong muốn của trẻ để có cách giáo dục phù
hợp.
2.3. Giải pháp trong hoạt động của liên đội để tạo môi trƣờng biết yêu thƣơng:
2.3.1. Xây dựng trong nhà trường môi trường biết yêu thương:
Đối với một nhà trường, lý do để nó ra đời, tồn tại và phát triển là ở nhiệm
vụ chính trị, xã hội của nó, mà trước hết là trách nhiệm với HS. Điều này đã được
quy định ở Điều lệ trường tiểu học, THCS, THPT và trường phổ thơng có nhiều cấp
học. Theo đó nhà trường tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục đạt chất
lượng theo mục tiêu, chương trình giáo dục phổ thông các cấp do Bộ trưởng Bộ
GD-ĐT ban hành.
Trong chương trình giáo dục phổ thơng mới, mục tiêu này đã được xác định là
giúp HS làm chủ kiến thức phổ thông, biết vận dụng hiệu quả kiến thức, kỹ năng đã
học vào đời sống và tự học suốt đời, có định hướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp,
biết xây dựng và phát triển hài hòa các mối quan hệ xã hội, có cá tính, nhân cách và
đời sống tâm hồn phong phú, nhờ đó có được cuộc sống có ý nghĩa và đóng góp
tích cực vào sự phát triển của đất nước và nhân loại.
Nhà trường có trách nhiệm tiếp thu ý kiến HS bằng những hình thức phù hợp;
có trách nhiệm trả lời, giải quyết thỏa đáng những vấn đề thuộc phạm vi của mình
hoặc trình cấp trên nếu vượt quá phạm vi của trường. Mặt khác, trong bối cảnh đổi
mới giáo dục hiện nay, chủ trương của ngành giáo dục là xây dụng mơ hình:
“Trường học hạnh phúc - Thầy cô hạnh phúc - Học sinh hạnh phúc”. Trường học
cần trở thành một môi trường thân thiện, yêu thương để học sinh cảm thấy hạnh
phúc mỗi ngày đến trường, giúp học sinh một cuộc sống có ý nghĩa.
Ở nhà trường THCS, học sinh hầu hết ở độ tuổi còn nhỏ, từ 11 - 15 tuổi. Xét
về phương diện tâm lí độ tuổi, lứa tuổi này có một vị trí đặc biệt và tầm quan trọng
trong thời kỳ phát triển của trẻ em, vì nó là thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi
trưởng thành và được phản ánh bằng những tên gọi khác nhau như: “thời kỳ quá
độ”, “tuổi khó bảo”, “tuổi khủng hoảng”, “tuổi bất trị”.... Vì vậy nên trong hoạt
động học tập cũng như các hoạt động Đội vai trò chỉ đạo, hướng dẫn của giáo viên
Tổng phụ trách và giáo viên phụ trách là hết sức quan trọng và cần thiết để học sinh
mến trường, mến lớp, để các em “Mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui”.
Đối với trường THCS ngồi hoạt động học tập phải nói đến vai trò rất quan trọng
của hoạt động Đội. Tổ chức tốt các hoạt động Đội là tổ chức tốt các hoạt động vui
10
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
chơi, giải trí bổ trợ cho hoạt động học tập; là giáo dục cho các em biết tham gia tích
cực các hoạt động cộng đồng, các hoạt động tập thể hữu ích.
2.3.2. Giải pháp thực hiện
2.3.2.1. Đặc điểm của sự phát triển trí tuệ của lứa tuổi học sinh trung học cơ sở
Ở lứa tuổi này hoạt động
* Tri giác: các em đã có khả năng phân tích, tổng hợp các sự vật, hiên tượng
phức tạp hơn khi tri giác sự vật, hiện tượng. Khối lượng tri giác tăng lên, tri giác trở
nên có kế hoạch, cơ trình tự và hồn thiện hơn.
* Trí nhớ: của thiếu niên cũng được thay đổi về chất. Đặc điểm cơ bản của trí
nhớ ở lứa tuổi này là sự tăng cường tính chất chủ định, năng lực ghi nhớ có chủ
định được tăng lên rõ rệt, cách thức ghi nhớ được cải tiến, hiệu suất ghi nhớ cũng
được nâng cao. Học sinh trung học cơ sở có nhiều tiến bộ trong việc ghi nhớ tài liệu
trừu tượng, từ ngữ. Các em có những kỹ năng tổ chức hoạt động tư duy, biết tiến
hành các thao tác như so sánh, hệ thống hóa, phân loại nhằm ghi nhớ tài liệu. Kỹ
năng nắm vững phương tiện ghi nhớ của thiếu niên được phát triển ở mức độ cao,
các em bắt đầu biết sử dụng những phương pháp đặc biệt để ghi nhớ và nhớ lại. Tốc
độ ghi nhớ và khối lượng tài liệu được ghi nhớ tăng lên. Ghi nhớ máy móc ngày
càng nhường chỗ cho ghi nhớ logic, ghi nhớ ý nghĩa. Hiệu quả của trí nhớ trở nên
tốt hơn. Các em thường phản đối các yêu cầu của giáo viên bắt học thuộc lịng từng
câu, từng chữ có khuynh hướng muốn tái hiện bằng lời nói của mình. Vì thế giáo
viên cần phải:
+ Dạy cho học sinh phương pháp ghi nhớ lôgic.
+ Cần giải thích cho các em rõ sự cần thiết phải ghi nhớ chính xác những định
nghĩa, những qui luật. Ở đây phải chỉ rõ cho các em thấy, nếu ghi nhớ thiếu một từ
nào đó thì ý nghĩa của nó khơng cịn chính xác nữa.
+ Rèn luyện cho các em có kỹ năng trình bày chính xác nội dung bài học theo
cách diễn đạt của mình.
+ Chỉ cho các em, khi kiểm tra sự ghi nhớ, phải bằng sự tái hiện mới biết được
sự hiệu quả của sự ghi nhớ.(Thường thiếu niên hay sử dụng sự nhận lại)
+ Giáo viên cần hướng dẫn các em vận dụng cả hai cách ghi nhớ máy móc và
ghi nhớ ý nghĩa một cách hợp lý.
11
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
+ Cần chỉ cho các em thiết lập các mối liên tưởng ngày càng phức tạp hơn, gắn
tài liệu mới với tài liệu củ, giúp cho việc lĩnh hội tri thức có hệ thống hơn, đưa tài
liệu củ vào hệ thống tri thức.
* Tư duy : Hoạt động tư duy của học sinh trung học cơ sở có những biến đổi
cơ bản:
- Tư duy nói chung và tư duy trừu tượng nói riêng phát triển mạnh là một đặc
điểm cơ bản của hoạt động tư duy ở thiếu niên. Nhưng thành phần của tư duy hình
tượng - cụ thể vẫn được tiếp tục phát triển, nó vẫn giữ vai trò quan trọng trong cấu
trúc của tư duy.
- Các em hiểu các dấu hiệu bản chất của đối tượng nhưng không phải bao giờ
cũng phân biệt được những dấu hiệu đó trong mọi trường hợp. Khi nắm khái niệm
các em có khi thu hẹp hoặc mở rộng khái niệm khơng đúng mức.
- Ở tuổi thiếu niên, tính phê phán của tư duy cũng được phát triển, các em biết
lập luận giải quyết vấn đề một cách có căn cứ. Các em không dễ tin như lúc nhỏ,
nhất là ở cuối tuổi này, các em đã biết vận dụng lí luận vào thực tiễn, biết lấy những
điều quan sát được, những kinh nghiệm riêng của mình để minh họa kiến thức. Từ
những đặc điểm trên, giáo viên cần lưu ý:
+ Phát triển tư duy trừu tượng cho học sinh trung học cơ sở để làm cơ sở cho
việc lĩnh hội khái niệm khoa học trong chương trình học tập.
+ Chỉ dẫn cho các em những biện pháp để rèn luyện kỹ năng suy nghĩ có phê
phán và độc lập
2.3.2.2. Xây dựng các hoạt động phù hợp để tạo môi trường thân thiện, yêu thương:
Sự hoạt động của con người nói chung, của học sinh nói riêng thường đem lại
một kết quả nhất định, những nhận thức mới về sự vật, những bài học kinh nghiệm
và những dịp rèn luyện đạo đức phẩm chất. Quá trình hình thành phẩm chất đạo đức
con người là lâu dài và bằng nhiều con đường, nhiều biện pháp. Xây dựng các hoạt
động Đội phong phú về hình thức, tồn diện về nội dung, phù hợp với lứa tuổi là
những bài học linh hoạt nhẹ nhàng, được nhắc đi nhắc lại, giúp các em tiếp thu một
cách sâu sắc, rèn luyện một cách thoải mái, qua đó mà hình thành nhân cách con
người mới.
Hoạt động Đội chính là biện pháp giáo dục chủ yếu của Đội nên người phụ
trách Đội xây dựng và thực hiện các hoạt động tích cực theo định hướng đã đề ra.
Các hoạt động đó cần thực hiện được:
12
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
- Hoạt động Đội xác định phương hướng hành động cho người đội viên (học
sinh) của mình. Hoạt động đưa các đội viên tiếp xúc với xã hội xung quanh, tạo môi
trường khác nhau thuận lợi cho người đội viên phát huy khả năng tồn diện của
mình giúp các em mạnh dạn suy nghĩ, hành động dưới sự hướng dẫn của tập thể
theo một phương hướng nhất định đã được vạch ra ngay từ lúc các em bước vào tổ
chức Đội.
- Hoạt động Đội rèn luyện các em thành con người hành động. Đó là các hoạt
động giúp các em biết tự tổ chức, có trách nhiệm về những hành động của mình,
biết rút ra những kinh nghiệm hay cho mình. Đó là những con người có tinh thần
trách nhiệm cao, những con người làm chủ tập thể, làm việc vì mọi người.
Thơng qua hoạt động Đội, người phụ trách Đội nói riêng và giáo viên nói
chung hiểu rõ hơn đối tượng giáo dục của mình. Khi tham gia các hoạt động Đội
các em sẽ bọc lộ những ưu điểm, khuyết điểm của mình, qua từng đợt hoạt động
thầy cơ và phụ trách Đội có đánh giá đúng đắn về các em của mình phụ trách để có
thể đề ra những biện pháp giáo dục thích hợp đi và chiều sâu của từng vấn đề hơn.
2.3.2.2.1. Hoạt động Đội hướng các em vào hành động làm chủ xã hội, góp phần
đáng kể vào xây dựng, bảo vệ và xây dựng phong trào thiếu nhi.
- Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục thiếu nhi về lịch sử, truyền
thống cách mạng của dân tộc, của Đảng Cộng sản Việt Nam, của Đồn TNCS Hồ
Chí Minh và Đội TNTP Hồ Chí Minh và của địa phương gắn với Hành trình “Em
yêu Tổ quốc Việt Nam” đến các địa chỉ đỏ trong các dịp kỷ niệm ngày lễ lớn của
dân tộc, của Đoàn, Đội trong năm.
- Tổ chức cho đội viên, học sinh tìm hiểu tác phẩm Lịch sử nước ta, 5 điều Bác
Hồ dạy và các câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh liên quan đến thiếu nhi. Nghiên
cứu triển khai các hình thức tuyên truyền mới, hấp dẫn học sinh, thiếu nhi như:
infographic, phim ngắn, clip, phim hoạt hình...
- Thực hiện nghiêm túc Lễ chào cờ, hát Quốc ca và nâng cao chất lượng sinh
hoạt Liên đội dưới cờ hằng tuần để giáo dục, định hướng cho thiếu nhi về đạo đức,
lối sống, tình yêu quê hương, đất nước, chủ quyền biển, đảo và toàn vẹn lãnh thổ;
về tình thầy trị, tình bạn gắn với tun truyền những câu chuyện đẹp, gương người
tốt, việc tốt. Đẩy mạnh hiệu quả sinh hoạt theo chủ đề, chủ điểm “Mỗi tuần một câu
chuyện đẹp, một tấm gương sáng, một cuốn sách hay”; sinh hoạt hàng tháng theo
chủ đề, chủ điểm gắn với thực hiện phong trào “nói lời hay, làm việc tốt”; “nhặt
được của rơi đem trả lại cho người đã mất”...
13
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
- Tổ chức các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”; tham
gia tu sửa, bảo tồn các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng, các danh lam thắng cảnh,
nghĩa trang liệt sỹ tại địa phương; đảm nhận chăm sóc, giúp đỡ, thăm hỏi các gia
đình có cơng với cách mạng, Mẹ Việt Nam anh hùng.
- Hướng dẫn, tổ chức cho thiếu nhi tham gia các trị chơi dân gian, khuyến
khích các em tìm hiểu và giữ gìn, phát huy các loại hình nghệ thuật truyền thống
của dân tộc và của địa phương.
2.3.2.2.2. Hoạt động Đội gắn liền với học tập và lao động.
- Duy trì và nâng cao hiệu quả các phong trào, hoạt động thi đua học tốt, hoạt
động của các câu lạc bộ, đội, nhóm; khuyến khích thiếu nhi tích cực, chủ động học
tập ngoại ngữ và kiến thức xã hội. Đa dạng hố các hình thức động viên, khen
thưởng các gương thiếu nhi có thành tích tốt trong học tập, rèn luyện, các gương
thiếu nhi vượt khó học giỏi.
- Tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, giờ ra chơi trải nghiệm, sáng
tạo nhằm tạo môi trường để phát huy khả năng sáng tạo, đam mê nghiên cứu khoa
học của thiếu nhi. Tích cực hưởng ứng, tham gia cuộc thi “Khoa học kĩ thuật của
HS”, “Ngày hội STEM”, ...; hướng dẫn cho các em sử dụng, khai thác Internet phục
vụ nhu cầu học tập, giải trí lành mạnh.
- Tổ chức có hiệu quả các hoạt động hình thành thói quen đọc sách, phát triển
văn hóa đọc trong thiếu nhi; tổ chức ngày hội đọc sách cho thiếu nhi; xây dựng thư
viện di động, chuyên mục giới thiệu sách hay, phù hợp độ tuổi thiếu nhi... Tiếp tục
quan tâm, triển khai thực hiện phong trào “Đọc và làm theo báo Đội” thông qua
việc tuyên truyền và đưa các ấn phẩm của Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng
tiếp cận tới đội viên, học sinh. Hướng dẫn đội viên, học sinh tham gia viết tin, bài,
tác phẩm thơ, văn gửi về Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng.
- Giáo dục đội viên, học sinh ý thức tiết kiệm, tình yêu lao động, bảo vệ môi
trường thông qua phong trào “Kế hoạch nhỏ” và thực hiện cơng trình măng non gắn
với phần việc cụ thể của từng đội viên.
- Thông qua các buổi sinh hoạt Đội, hướng dẫn đội viên, học sinh rèn luyện ý
thức và thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân, tự chăm sóc sức khỏe bản thân; giữ gìn
trường, lớp xanh - sạch - đẹp, giữ gìn vệ sinh chung tại gia đình, trường học và nơi
cơng cộng.
14
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
- Hướng dẫn và tổ chức cho thiếu nhi các hoạt động bảo vệ, trồng và chăm sóc
cây xanh, vườn hoa, thảm cỏ trong trường học và ở cộng đồng. Tích cực tham gia
và tuyên truyền về các hoạt động bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa, sử dụng
các sản phẩm hữu cơ, thân thiện với môi trường. Hình thành thói quen đội viên, học
sinh khơng xả rác, thực hiện phân loại rác theo quy định.
- Đẩy mạnh công tác phối hợp, ký kết liên tịch tổ chức hoạt động tuyên truyền
bảo vệ môi trường trong đội viên, học sinh; tổ chức các hoạt động em yêu môi
trường xanh, em yêu thiên nhiên, vì một Việt Nam xanh… gắn với giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh chung.
- Tuyên truyền, hướng dẫn thiếu nhi tham gia các hoạt động học tập, rèn luyện
các kỹ năng tự bảo vệ bản thân, kỹ năng phòng, chống dịch bệnh.
2.3.2.2.3. Hoạt động Đội tăng cường tính đồn kết trong các em, xây dựng tổ chức
Đội vững mạnh
- Thông qua sinh hoạt Đội, các hoạt động tập thể tại trường, lớp xây dựng, bồi
đắp tinh thần đoàn kết, chia sẻ cho thiếu nhi trong mối quan hệ giữa bạn bè, anh,
chị, em trong gia đình, trong tập thể và cộng đồng. Giáo dục thiếu nhi biết quan
tâm, yêu thương, tinh thần đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, cùng bạn cố
gắng khắc phục khó khăn, cùng nhau tiến bộ, tham gia hiệu quả phong trào “Nghìn
việc tốt”,“Đơi bạn cùng tiến”, “Bạn giúp bạn”... Tổ chức sinh hoạt theo chủ đề,
chủ điểm về “Xây dựng tình bạn đẹp, nói khơng với bạo lực học đường” trong giờ
chào cờ đầu tuần, sinh hoạt Liên đội.
- Tuyên truyền, giáo dục cho thiếu nhi thực hiện nghiêm túc nề nếp, kỷ cương
học đường, ý thức chấp hành pháp luật, phòng chống các tệ nạn xã hội, giữ gìn trật
tự an tồn giao thông đặc biệt khu vực cổng trường vào giờ tan học thơng qua việc
triển khai thực hiện mơ hình “Cổng trường ATGT - xanh, sạch, đẹp”; nhân rộng các
mô hình tuyên truyền, ngăn chặn, phát hiện, tố giác hành vi vi phạm pháp luật; phối
hợp với các ngành giúp đỡ, giáo dục thiếu niên chậm tiến trở nên tiến bộ.
- Tăng cường các hoạt động truyền thông cho thiếu nhi về tác hại của ma tuý,
bia rượu, các chất kích thích và tệ nạn xã hội; triển khai các chương trình giáo dục
giới tính, sức khoẻ sinh sản, phịng chống HIV/AIDS trong thiếu nhi... thông qua
việc phát huy vai trị, hoạt động của các câu lạc bộ “Phóng viên nhỏ”, “Đội tuyên
truyền măng non”, “Đội sao đỏ”...
15
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
- Củng cố, phát triển các loại hình câu lạc bộ văn hoá, văn nghệ, thể dục thể
thao, các đội tuyên truyền măng non trong nhà trường, tạo môi trường lành mạnh,
an toàn để thiếu nhi sinh hoạt, rèn luyện sức khoẻ, phát triển năng khiếu.
- Tổ chức hoạt động rèn luyện kỹ năng thực hành xã hội, kỹ năng phòng,
chống bạo lực, xâm hại và phòng, chống đuối nước, tai nạn thương tích cho đội
viên, học sinh. Hướng dẫn thiếu nhi tiếp cận, tham gia các kênh tương tác trực
tuyến, truyền hình trẻ em do Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng thực hiện.
2.3.2.2.4. Hoạt động Đội phục vụ cho nhu cầu và nguyện vọng của đội viên:
Các đội viên - học sinh THCS đang ở giai đoạn phát triển cả về tâm lý và sinh
lý. Sự hoạt động của các em để thỏa mãn sức sống dồi dào ngày một tăng lên của
mình, để hiểu biết thêm cái mới, muôn màu muôn vẻ của xã hội ngày một đi lên.
Hoạt động Đội không chỉ dáp ứng được yêu cầu của các em, giúp các em phát triển
tồn diện đúng hướng mà cịn tránh cho các em những trò chơi nguy hiểm, những
ảnh hưởng xấu đến phẩm chất đạo đức của các em.
- Tổ chức các hoạt động định hướng cho thiếu nhi rèn luyện, thực hành phương
châm “Tiên học lễ, hậu học văn”, bồi đắp cho thiếu nhi đức tính khiêm tốn, lễ phép,
trung thực trong học tập, thi cử, trong giao tiếp, ứng xử và trong đời sống hàng
ngày.
- Tổ chức hoạt động giáo dục, sinh hoạt dưới cờ với chủ đề “Nói lời hay, là
việc tốt” để giúp đội viên, học sinh nhận thức được những việc làm tốt và tránh xa
những điều chưa tốt; giáo dục, định hướng những giá trị tốt đẹp cho thiếu nhi như
chăm ngoan, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ; lễ phép với người lớn; hòa nhã, thân ái
với bạn bè; dũng cảm trong nhìn nhận những khuyết điểm, thiếu xót của mình và
trong đấu tranh với những việc làm chưa tốt. Tham gia hiệu quả phong trào “Nghìn
việc tốt”.
- Tăng cường cơng tác phát hiện, tun dương và nhân rộng các gương đội
viên, thiếu nhi tiêu biểu.
- Phối hợp với các đơn vị tổ chức hoạt động định hướng cho thiếu nhi sử dụng
đồ chơi an toàn, tránh xa các trò chơi độc hại, sử dụng mạng xã hội, Internet hiệu
quả, văn minh.
2.3.3. Kết quả thực hiện:
Nhờ vận dụng các phương pháp, biện pháp tổ chức các hoạt động Đội như
trên, trong năm qua Liên đội đã đạt được hiệu quả khả quan như sau:
16
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
- Tất cả các cuộc thi do Liên đội tổ chức đều được giáo viên phụ trách và học
sinh hưởng ứng, ủng hộ nhiệt tình.
- Tất cả các cuộc thi, hội thi, hoạt động của Liên đội tổ chức đều có nội dung,
hình thức, ý nghĩa tốt và đạt kết quả đáng phấn khởi.
- Nhờ tổ chức tốt các hoạt động Đội mà chất lượng giáo dục toàn diện của học
sinh trong trường được nâng lên rõ rệt. Kết quả xếp loại văn hoá cụ thể:
Khảo sát 200 học sinh trường THCS Lý Tự Trọng từ năm học 2018 -2019 đến
năm học 2020 - 2021 về vi phạm đạo đức:
Năm học
Năm 2018-2019
Năm 2019-2020
Năm 2020-2021
Tổng HS: 200 hs
Số HS
Tỉ lệ
Số HS
Tỉ lệ
Số HS
Tỉ lệ
HS quay cóp trong
giờ kiểm tra
80
40%
60
30%
30
15%
HS nói dối
100
50%
75
37,5%
35
17,5%
HS chửi thề
45
22,5%
30
15%
12
6%
HS gây gổ đánh nhau
40
20%
20
10%
5
2,5%
HS muốn bỏ học
5
2,5%
3
1,5%
1
0,5%
- Các hoạt động Đội được tổ chức thường xuyên, liên tục có khoa học, đáp ứng
được nhu cầu của học sinh nên chất lượng các hoạt động Đội được nâng cao rõ nét,
góp phần giúp học sinh mến trường mến lớp đi học đầy đủ chun cần khơng có
học sinh bỏ học, làm cho các em thực sự “Mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày
vui” và tạo được phong trào “Xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực”;
nhằm góp phần quan trong trong giáo dục truyền thống vẻ vang của Đảng, Đoàn,
Đội, truyền thống của dân tộc cho học sinh.
- Qua các hoạt động Đội đã tạo cho học sinh ý thức tự quản, tự giác cao trong
mọi hoạt động, có ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học và vệ sinh trường
lớp luôn “ Xanh - Sạch - Đẹp”.
17
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI:
3.1. Hiệu quả về mặt xã hội:
Thực hiện đề tài Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường
THCS” của tôi đã gặt hái được những kết quả đáng tự hào, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục:
* Đối với học sinh: Các em tự xây dựng được môi trường hiện đại, sáng - xanh
- sạch - đẹp đáp ứng được mục tiêu GDMN. Các em mạnh dạn, tự tin trong mọi
hoạt động, hình thành những mối quan hệ tốt đẹp với trường lớp, với gia đình, bạn
bè và xã hội, ln tự tin vào bản thân. Tình trạng vi phạm về đạo đức giảm, khoảng
cách giữa GV-HS khơng cịn. Học sinh đến trường trong tâm trạng háo hứng vui vẻ
và chất lượng giáo dục nhà trường ngày càng tăng cao.
* Đối với GV: Luôn lạc quan, yêu nghề, yêu trẻ, mạnh dạn đổi mới trong xây
dựng kế hoạch GD, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động GD.
* Đối với PHHS: tạo được niềm tin, nhà trường trở thành địa chỉ tin cậy của
phụ huynh học sinh khi đưa các em học sinh đến trường. PHHS ln hưởng ứng
nhiệt tình mọi hoạt động của nhà trường. Giữa nhà trường - GV - PHHS có sự hợp
tác tích cực.
3.2. Khả năng áp dụng và nhân rộng:
Sáng kiến này sẽ làm thay đổi về nhận thức của các thầy cô giáo trong nhà
trường cũng như phụ huynh về vấn đề giáo dụ c học sinh và đặc biệt sẽ làm thay đổi
về ý thức đạo đức, nhận thức học đường của các em học sinh. Giúp các em có cái
nhìn đúng đắn hơn về vai trị của việc học nói chung và rèn luyện bản thân nói
riêng.
Đây là sáng kiến có tính thực tiễn bởi lẽ sáng kiến này luôn bám sát vào đối
tượng là học sinh trung học cơ sở, những đối tượng đang ở độ tuổi phát triển mạnh
về tâm sinh lí cũng như về hình thể. Hơn nữa nơi tôi đã áp dụng thực hiện là nơi có
nhiều học sinh cịn có điều kiện kinh tế khó khăn các em lại thích đua địi, ăn chơi
và thích học làm người lớn mà kết quả đem lại thực sự hiệu quả. Vì vậy khi áp dụng
và triển khai vào thực tế giáo dục trong nhà trường sáng kiến này sẽ góp phần quan
trọng trong việc rèn luyện nhân cách cho học sinh, rèn luyện ý thức đạo đức thông
qua các con đường, các biện pháp mà sáng kiến này đã đề cập đến.
18
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
Xây dựng môi trường biết yêu thương ở trường THCS đó chính là là xây dựng
mơ hình: “Trường học hạnh phúc - Thầy cô hạnh phúc - Học sinh hạnh phúc” của
các trường học nói chung và trường THCS Lý Tự Trọng nói riêng hiện nay.
IV. CAM KẾT KHƠNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỀN:
Tôi xin cam kết sáng kiến này là sản phẩm của cá nhân tôi. Tơi khơng sao chép
của bất kì cá nhân hoặc tổ chức nào về sáng kiến này.
Nam Định, tháng 6 năm 2021.
TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
Lê Văn Khái
CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
(ghi rõ nhận xét, phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng có đạt được mức cơ sở hay
khơng, tính mới của sáng kiến là gì?)
........................... ........................................
....................................................................
....................................................................
(ký tên, đóng dấu)
19
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
PHỤ LỤC
Hình ảnh hoạt động của Đội trong đề tài “Xây dựng môi trường biết yêu
thương” ở trường THCS Lý Tự Trọng - TP Nam Định.
Tổ chức hoạt động tìm hiểu về lịch sử tại bảo tàng quân đội
Lắng nghe thuyết minh về bộ quân phục của quân nhân Việt Nam
20
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
Tham quan học tập tại bảo tàng tỉnh Nam Định
Tại di tích cột cờ Nam Định
21
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
Tìm hiểu tín ngưỡng thờ mẫu của người Việt tại bảo tàng Tỉnh NĐ
22
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
Viếng nghĩa trang liệt sĩ
Lao động vệ sinh tại nghĩa trang liệt sĩ
23
Xây dựng môi trường yêu thương cho học sinh ở trường THCS
Tiết chào cờ đầu tuần - ủng hộ trẻ em khuyết tật
Hoạt động thi đua văn nghệ và học tập
24