sáng kiến kinh nghiệp giáo dục tập thể, hoạt động ngoài giờ lên lớp thpt

I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Chúng ta đang sống trong thời kỳ mà đời sống chính trị, kinh tế, xã hội cả ở trong
nước và trên thế giới đang có rất nhiều thay đổi và biến động sâu sắc. Trước những diễn
biến phức tạp của dịch bệnh Covid 19 đã ảnh hưởng không nhỏ đến tất cả các nước trên
thế giới, trong đó có Việt Nam. Ở trong nước toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đang
chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất cho cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV và Đại biểu
Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, đây cũng là sự kiện chính trị quan trọng
của đất nước được tổ chức vào thời điểm Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của
Đảng vừa kết thúc thắng lợi. Nhìn lại chặng đường hội nhập kinh tế quốc tế sau 35 năm
đổi mới của đất nước ta, chúng ta thấy rõ hơn những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử
trên mọi lĩnh vực của đời sống, xã hội, “đất nước chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực,
vị thế và uy tín cao như ngày hơm nay”. Trước những thuận lợi và khó khăn, những cơ
hội và thách thức đan xen, Chính phủ nước ta đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực
hiện đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch bệnh hiệu quả,
bảo vệ sức khỏe nhân dân, vừa phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội, nỗ lực phấn đấu
phát huy tốt nhất các kết quả đã đạt được, tiếp tục chủ động, tích cực để đạt được những
thành tựu mới, vững chắc hơn trong thời gian tới. Đất nước đã và đang chuyển mình
bước sang một kỉ ngun mới: “cơng nghiệp hố, hiện đại hố”, đặc biệt cuộc “Cách
mạng Công nghiệp 4.0” và hội nhập kimh tế, quốc tế ngày càng sâu rộng. Song, bên cạnh
những thành tựu tốt đẹp đáng khích lệ mà chúng ta đã đạt được góp phần quan trọng vào
sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam trên
trường quốc tế, dân tộc ta cũng đang đứng trước những thử thách lớn mà một trong số đó
là sự tha hố phẩm chất đạo đức của một bộ phận công dân Việt Nam chưa có ý thức tự
rèn luyện, trau dồi đạo đức, vi phạm pháp luật, chưa thực hiện nghiêm chỉnh mọi chủ
trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước và nhiều hơn cả có lẽ là
tình trạng thiếu kỹ năng sống, không hiểu hết giá trị sống của một số thanh thiếu niên,
học sinh hiện nay.

1

Để xây dựng một đất nước ngày một giàu mạnh, văn minh là nhiệm vụ cấp bách
được đặt ra với tất cả các ngành, các cấp và đặc biệt là ngành Giáo dục - ngành chăm lo
cho thế hệ trẻ tất cả vì sự nghiệp “trồng người”. Như chúng ta đã biết: “Vì lợi ích 10 năm
trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Câu nói của Bác Hồ đã thấm nhuần vào
Đường lối của Đảng và Chủ trương của Nhà nước ta. Hiện nay Đảng và Nhà nước ta ln
quan tâm đến sự nghiệp chăm sóc và phát huy yếu tố con người. Điều đó xuất phát từ
nhận thức sâu sắc về những giá trị lớn lao và ý nghĩa mang tính quyết định của yếu tố con
người, chủ thể của tất cả những sáng tạo, những nguồn của cải vật chất và văn hóa,
những nền văn minh của nhân loại; xây dựng và phát triển con người có trí tuệ cao,
cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực đồng
thời cũng là mục tiêu của Chủ nghĩa xã hội. Muốn đạt được điều đó phải phát triển sự
nghiệp giáo dục và đào tạo, sẽ nâng cao mặt bằng dân trí, tạo ra nguồn nhân lực có chất
lượng cao, yếu tố thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ xã hội của mỗi quốc gia trong mỗi giai
đoạn lịch sử. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, đất nước ta đang trên con đường đẩy
nhanh, đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong điều kiện hội
nhập Quốc tế. Vì vậy Nghị quyết của Hội nghị ban Chấp hành Trung ương lần thứ 2 (
khóa III ) đã khẳng định: “ Thực sự coi giáo dục – đào tạo là quốc sách hàng đầu”; “ giáo
dục – đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh tế
và phát triển xã hội, đầu tư cho giáo dục – đào tạo là đầu tư phát triển”. Song để thực
hiện được vai trị to lớn đó giáo dục và đào tạo đòi hỏi phải quan tâm đến việc phát triển
tồn diện của người học. Với mục đích cao cả như thế, tôi thiết nghĩ việc giáo dục trong
nhà trường thì việc đầu tiên phải lấy giáo dục đạo đức con người làm gốc, lấy giáo dục
tài năng là kết quả của tinh hoa đạo đức. Để giáo dục con người toàn diện, con người
Việt Nam xã hội chủ nghĩa chúng ta phải kết hợp dạy “chữ” và dạy “người” đúng như
mục tiêu giáo dục đã chỉ rõ. Để thực hiện mục tiêu giáo dục này thì trường học chính là
nơi đào tạo nhiều thế hệ học trị, là mơi trường tạo dựng cho đất nước những con người
xã hội chủ nghĩa – có đủ tài năng trí tuệ và những phẩm chất đạo đức cách mạng, để sau
này thực sự là người chủ nhân tương lai của đất nước. Người trực tiếp đào tạo những con
2

người như thế khơng ai khác chính là giáo viên, những thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy
các em và đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm lớp.
Giáo viên là những người được đào tạo về kiến thức, về kỹ năng về nghiệp vụ
chuyên môn nhằm giáo dục học sinh phát triển tồn diện, trở thành những cơng dân có
ích cho xã hội. Bên cạnh cơng tác giảng dạy các bộ mơn, thì người giáo viên cịn làm một
cơng việc đầy ý nghĩa đó là cơng tác chủ nhiệm lớp, đây là một cơng việc mà bất kì
người giáo viên nào có tâm huyết cũng khơng thể xem nhẹ được. Tuy nhiên công tác chủ
nhiệm trong nhà trường hiện nay gặp phải khơng ít những khó khăn trong việc quản lý,
giáo dục học sinh sa sút về đạo đức, thiếu ý thức trong việc học tập, đặc biệt là những
học sinh cá biệt, chậm tiến. Như chúng ta vẫn thấy, người giáo viên chủ nhiệm lớp đóng
một vai trị vô cùng quan trọng, đặc biệt trong trường trung học cơ sở, bởi đây là giai
đoạn các em hình thành nhân cách, chính vì thế mà người giáo viên chủ nhiệm có sự ảnh
hưởng khơng nhỏ có trong việc hình thành cho những chủ nhân tương lai của đất nước
những cơ sở về sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và
các kĩ năng sống cơ bản để học sinh phát triển trở thành những người tồn diện. Người ta
thường nói con cái là hình ảnh của cha mẹ, một tập thể lớp chính là hình ảnh của giáo
viên chủ nhiệm, nói như vậy cũng đúng phần nào vì rõ ràng giáo viên chủ nhiệm là người
cha, người mẹ thứ 2 của các em. Ngoài những giờ giảng dạy trên lớp, giáo viên chủ
nhiệm là người gần gũi với các em nhiều nhất, dễ dàng tiếp cận với các em qua những
giờ sinh hoạt lớp, sinh hoạt đầu giờ, những buổi sinh hoạt tập thể, những buổi lao động,
những khi cắm trại và cả những lúc ở nhà mà người giáo viên bộ mơn khơng có được
điều đó,… Những lúc như thế này thầy trò càng hiểu nhau hơn, các em dễ dàng chia sẻ
với thầy cô giáo chủ nhiệm nhiều hơn, tự nhiên hơn mà khơng hề cảm thấy có khoảng
cách hay sợ sệt.
Chính vì có một vị trí quan trọng như vậy, nên mỗi người giáo viên chủ nhiệm lớp cần
phải có nhận thức hết sức đúng đắn về vai trị của mình trong lớp học. Người giáo viên
chủ nhiệm lớp cũng như người chỉ huy ngoài chiến trường, muốn dành thắng lợi thì
người đó phải biết tổ chức, bao qt, xử lí tốt các tình huống mới giành được thắng lợi.
3

Đối với người giáo viên không chỉ dạy các em về kiến thức, văn hố mà cịn dạy các em
về nền nếp, cách sống, cách làm người và ý thức làm chủ tương lai của đất nước. Nhưng
thực trạng hiện nay, công tác chủ nhiệm chưa đạt được hiệu quả cao trong việc tư vấn
tâm lý giáo dục cho học sinh trong để các em có ý thức rèn luyện nề nếp tốt, nâng cao
chất lượng học tập và các hoạt động khác.Từ nhận thức trên, người giáo viên chủ nhiệm
lớp hết sức quan trọng trong việc hướng dẫn, chỉ đạo lớp và đào tạo thế hệ trẻ theo mục
tiêu giáo dục toàn diện. Người giáo viên chủ nhiệm lớp đóng rất nhiều vai trị: Vừa là
thầy dạy học, vừa là người chỉ huy, vừa là người cha, người mẹ và cũng có lúc phải là
người bạn tốt, thân nhất của các em. Từ đó có thể uốn nắn các em đi theo quỹ đạo của
mình. Giáo viên chủ nhiệm lớp có chỉ đạo, quản lí lớp và tư vấn tâm lý giáo dục cho các
em học sinh tốt thì việc học của các em chắc chắn sẽ tốt hơn và việc giảng dạy của các
giáo viên bộ môn sẽ đạt hiệu quả hơn. Đã là một giáo viên chủ nhiệm, thì bất kỳ ai cũng
quan tâm đến việc làm thế nào để đưa lớp tiến lên, đây không chỉ là trách nhiệm lớn của
những ai làm công tác chủ nhiệm, đồng thời cũng là khẳng định mình về năng lực và nhất
là có lương tâm của một nhà giáo. Giáo viên chủ nhiệm nhận thấy rõ mỗi tập thể lớp là
cơ sở quan trọng để xây dựng nhà trường vững mạnh, một tập thể tốt chắc chắn sẽ có
những học sinh tốt, những con người vừa có đủ cả “ đức” lẫn “ tài”. Như vậy nhiệm vụ
của người giáo viên chủ nhiệm có vai trị quan trọng, ảnh hưởng nhất định đến việc học
tập cũng như rèn luyện đạo đức của học sinh.
Trên thực tế, chủ nhiệm lớp là cơng tác vơ cùng khó khăn, phức tạp, vui cũng
nhiều, buồn cũng khơng ít, thành cơng cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ,
mỗi một tập thể lớp đều có những đặc thù riêng của lớp đó, có lớp như thế này, có lớp
như thế khác. Nhìn chung, trong mỗi lớp học có rất nhiều những em học sinh ngoan, có ý
thức tổ chức kỷ luật tốt góp phần khơng nhỏ trong việc xây dựng tập thể lớp vững mạnh
đạt được được những chỉ tiêu của trường đề ra đáp ứng được niềm mong mỏi của thầy cơ
và đặc biệt là của chính cha mẹ các em. Bên cạnh đó, ở lớp nào cũng thế ln có một số
ít em học sinh cá biệt về học tập, chưa ngoan về đạo đức, hay là học sinh có hồn cảnh
đặc biệt, gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố mẹ li thân, li dị, bố mẹ đi làm ăn

4


xa…Tất cả những điều đó đã làm ảnh hưởng khơng nhỏ đến sự phát triển tâm sinh lý của
các em, đó cũng chính là một trong những ngun nhân dẫn đến tình trạng một số em
chưa tích cực trong học tập, thiếu ý thức trong việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức… thậm
chí có em vi phạm đạo đức, vi phạm pháp luật.
Thực tiễn là thế, cho nên đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm lớp phải có phương
pháp chủ nhiệm như thế nào để có hiệu quả cao nhất. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp tôi
luôn trăn trở, suy nghĩ làm thế nào để nâng cao chất lượng của cơng tác chủ nhiệm mà
trong đó tơi đặc biệt quan tâm đó là việc tư vấn tâm lý giáo dục cho các em học sinh để
các em học sinh của tơi ln có cái nhìn tích cực vào cuộc sống, có được sự phát triển
tồn diện, có đầy đủ các kỹ năng “mềm” trong nền Giáo dục - Đào tạo Thành phố Nam
Định với bề dày truyền thống là đơn vị ln dẫn đầu của Tỉnh, góp phần quan trọng vào
thành tích gần 30 năm liên tục là đơn vị dẫn đầu toàn quốc về Giáo dục - Đào tạo Tỉnh
Nam Định. Sự nghiệp “trồng người” đã gắn bó với tơi gần 20 năm, trong đó nhiều năm
tơi tham gia công tác giáo dục đạo đức học sinh, nhiều lần tham gia những lớp học
chuyên đề về tư vấn tâm lý giáo dục đạo đức cho học sinh và nhất là trực tiếp qua những
cuộc nói chuyện, chia sẻ, tư vấn cho các em học sinh về các lĩnh vực trong cuộc sống
thông qua những bài giảng cũng như hoạt động ngoài giờ lên lớp, những buổi sinh hoạt
lớp, tôi luôn trăn trở làm thế nào để các em học sinh thân yêu của tôi không chỉ là những
học sinh giỏi mà cịn là người có kỹ năng sống thật tốt, hiểu được giá trị sống để trở
thành những con người có ích góp phần xây dựng Tổ quốc. Chính vì những điều đó, với
nhận thức và từ những việc làm thực tế, bằng kinh nghiệm của bản thân, trong khuôn
khổ của sáng kiến này, tôi mạnh dạn chọn vấn đề “Một số biện pháp tư vấn tâm lý giáo
dục cho học sinh trung học cơ sở của giáo viên chủ nhiệm” để mong được chia sẻ
cùng các đồng chí.
II. MƠ TẢ GIẢI PHÁP KỸ THUẬT
. 1. Mơ tả giải pháp kỹ thuật trước khi tạo ra sáng kiến
Đứng trước yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện nền Giáo dục nước nhà, trường

Trung học cơ sở Tô Hiệu – thành phố Nam Định - nơi tôi đang cơng tác đã có những khó
5


khăn, thuận lợi trực tiếp ảnh hưởng đến công tác chủ nhiệm lớp, đặc biệt là vấn đề tư vấn
tâm lý giáo dục học sinh như sau:
* Về thuận lợi:
Kế thừa và phát huy truyền tốt đẹp của ngành GD- ĐT tỉnh Nam Định
nhiều năm liên tục là một trong những lá cờ đầu toàn quốc về giáo dục - đào tạo, mỗi
giáo viên Thành Nam luôn phấn đấu, rèn luyện và phát huy hết mình cho sự nghiệp giáo
dục. Bản thân tơi là một giáo viên đã có gần 20 năm gắn bó với nghề với nhiều năm làm
cơng tác giáo dục đạo đức học sinh, tôi luôn ý thức việc tự rèn luyện và trau dồi bản thân
là một việc không thể thiếu đối với mỗi nhà giáo và trên thực tế trong những năm học
qua tôi luôn cố gắng hết mình cho sự nghiệp giáo dục để đạt được những thành tích đáng
khích lệ và được cấp trên ghi nhận với nhiều năm là chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, năm 2015
là chiến sĩ thi đua cấp tỉnh, nhiều lần được giám đốc Sở Khoa học công nghệ khen, 10 lần
được giám đốc Sở Giáo dục khen thưởng và nhiều phần thưởng khác cùng với danh hiệu
Giáo viên ưu tú Thành Nam, đây chính là nguồn cổ vũ động viên to lớn để cho tôi luôn
cố gắng hơn nữa trong mọi lĩnh vực công tác của mình. .
Những năm học qua, Sở Giáo dục- đào tạo, Phịng Giáo dục - đào tạo ln quan
tâm, chỉ đạo sát sao về công tác chuyên môn, công tác chủ nhiệm lớp, và các công tác tư
vấn tâm lý học đường…tạo điều kiện để giáo viên được thường xuyên tập huấn học tập
chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, đặc biệt quan tâm tới việc đổi mới căn bản Giáo dục
nhằm mục đích giáo dục học sinh trở thành những con người có đủ năng lực, phẩm chất
đáp ứng được yêu cầu xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu, tập thể sư phạm nhà trường luôn ln xác định
nhiệm vụ trọng tâm đó chính là giáo dục học sinh trở thành những con người phát triển
toàn diện., Ban lãnh đạo nhà trường luôn chú trọng, quan tâm đến việc giáo dục đạo đức
học sinh, đồng thời, luôn thường xuyên quan tâm đến công tác chủ nhiệm cũng như năng
lực chủ nhiệm của giáo viên làm công tác chủ nhiệm để có những chiến lược mới nhằm

xây dựng những tập thể lớp chất lượng theo tiêu chí “xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực”. Các đồng chí giáo viên trong trường, đặc biệt là các đồng chí giáo
6


viên chủ nhiệm ln nhiệt tình, quan tâm sát sao đến cơng tác chủ nhiệm, tích cực học
hỏi, trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm chủ nhiệm lớp với nhau để giáo dục đạo đức học
sinh, để lớp chủ nhiệm của mình ngày một tốt hơn, các giáo viên đều có tinh thần, trách
nhiệm cao, có ý thức phấn đấu về chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, tâm huyết với nghề.
Nhà trường đã chăm lo, xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm thêm trang thiết bị trong từng
lớp học, mỗi lớp đều có ti vi kết nối Internet để phục vụ cho hoạt động dạy và học, hệ
thống camera giám sát để giáo viên chủ nhiệm ở bất kỳ đâu cũng có thể theo dõi, quan
sát kịp thời quan tâm đến học sinh lớp chủ nhiệm, giáo viên tích cực tham gia tập huấn sử
dụng các thiết bị hiện đại như cập nhật, sử dụng sổ liên lạc điện tử, theo dõi camera, đầu
tư nhiều thời gian vào việc nghiên cứu tìm ra những phương pháp rèn đạo đức cho học
sinh, tư vấn tâm lý cho các em vì chỉ khi nào các em có đạo đức tốt, có tâm lý ổn định,
thoải mái thì việc tiếp thu kiến thức mới thực sự có hiệu quả.
Nền nếp học sinh trong những năm gần đây luôn ổn định và phát triển, chất lượng
dạy và học đã được nâng cao hơn, hầu hết các em học sinh đều có ý thức học tập tốt.
* Về khó khăn:
Song song với những thuận lợi như đã nêu, bản thân tơi nói riêng cũng như nhà
trường nói chung đã gặp khơng ít khó khăn trong q trình cơng tác, đặc biệt trong cơng
tác chủ nhiệm lớp cũng như trong việc tổ chức hoạt động tư vấn tâm lý giáo dục cho các
em học sinh trong lớp:
Trường THCS Tô Hiệu nằm trên địa bàn phường Trần Tế Xương -TP Nam Định,
hầu hết các học sinh là con em của các hộ gia đình nghèo, đời sống kinh tế gặp khó khăn,
mặt bằng dân trí thấp, có nhiều địa điểm tiêu cực đã ảnh hưởng đến sự hình thành và phát
triển nhân cách của học sinh, đặc biệt nhiều em hồn cảnh gia đình rất phức tạp, nhiều
em chính bố mẹ các em có những hành vi chưa thật lành mạnh liên quan trực tiếp đến
pháp luật đã ảnh hưởng xấu đến việc nhận thức, đến tâm hồn trong sáng của các em,

khiến các em có cái nhìn chưa thật đúng đắn vào cuộc sống, do đó đã tác động khơng nhỏ
đến sự phát triển tồn diện của các em.

7


Trước thực trạng đó, để đạt được thành cơng trong công tác chủ nhiệm lớp, đặc
biệt là việc tổ chức các hoạt động tư vấn tâm lý giáo dục cho các em, với tư cách là một
giáo viên giảng dạy mơn giáo dục cơng dân, mơn học có liên quan trực tiếp đến việc tư
vấn giáo dục đạo đức học sinh, hơn nữa lại là một giáo viên tham gia vào hoạt động tư
vấn tâm lý giáo dục học sinh trong nhà trường, tôi luôn trăn trở, suy nghĩ làm thế nào để
các em có được những nhận thức đúng đắn về các vấn đề diễn ra trong cuộc sống, trong
các mối quan hệ với mọi người xung quanh, từ đó tự các em có thể giải quyết được
những vấn đề của các em đang vướng mắc, nhằm đạt được mục đích cuối cùng đó là giáo
dục cho học sinh trở thành những con người toàn diện. Với kinh nghiệm của bản thân qua
nhiều năm công tác cùng với việc tìm tịi nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của
các em, tôi nghĩ rằng bằng cách tư vấn tâm lý giáo dục cho các em sẽ giúp các em có
được những nhận thức đúng đắn, những kỹ năng cần thiết để các có thể giải quyết được,
vượt qua được những khó khăn, vướng mắc trong mọi mối quan hệ, từ đó các em vững
tin hơn trong mọi lĩnh vực cuộc sống tương lai của mình.
* Thành cơng
Thực tế trước đây đa phần trong quan niệm của một số giáo viên, học sinh và đặc
biệt là phụ huynh cũng như toàn xã hội đều cho rằng học sinh đến trường chủ yếu để học
những kiến thức khoa học hàn lâm mà họ quên đi rằng mỗi một công dân để phát triển
tồn diện khơng chỉ cần những kiến thức khơ khan, khó hiểu đó mà họ cịn cần có những
kỹ năng cơ bản để có cách ứng xử phù hợp khi quan hệ với bản thân, quan hệ với người
khác, quan hệ với công việc, quan hệ với cộng đồng, đất nước, nhân loại và còn nhiều
mối quan hệ khác. Hơn nữa họ còn cho rằng vai trò của giáo viên chủ nhiệm chỉ để trách
phạt học sinh và để thu tiền…, song khi tôi áp dụng một số phương pháp tư vấn tâm lý
giáo dục cho học sinh mà đôi khi là cả tư vấn tâm lý cho phụ huynh học sinh, tơi cảm

thấy có sự tác động mạnh mẽ đến sự thay đổi về nhận thức, thay đổi nhân cách của phần
lớn các đối tượng học sinh đặc biệt là một số em học sinh chưa ngoan. Ý thức đạo đức
của các em được nâng cao, thậm trí được cải thiện rõ rệt, góp phần chung trong việc nâng
cao chất lượng giáo dục trong nhà trường, cũng như khẳng định vị thế, vai trò quan trọng
8


của việc tư vấn tâm lý nhằm giáo dục ý thức học tập, rèn luyện đạo đức cho học sinh
trong giai đoạn hiện nay.
* Hạn chế :
Hiện nay trên thực tế ở một số trường chưa thật sự coi trọng công tác tư vấn tâm lý
giáo dục học sinh, cũng như không quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp, mà chủ yếu là
quan tâm nâng cao chất lượng các mơn học, vì vậy một số phương pháp mà tơi đưa ra
chưa được áp dụng rộng rãi trong một số trường học vì nó cịn mất khá nhiều thời gian,
cơng sức trong điều kiện giáo viên và học sinh còn có quá nhiều áp lực trong việc học tập
kiến thức và thi đua về chất lượng học tập kiến thức.
Một số học sinh vẫn theo nếp sống cũ của bản thân, thích được thể hiện, thích làm
theo ý mình, chưa tự giác tích cực, chưa chủ động phối hợp với giáo viên chủ nhiệm nên
kết quả một số hoạt động chưa cao. Nhận thức về học tập của các em cịn có sự chênh
lệch giữa các đối tượng học sinh. Bên cạnh đó, sự phối hợp của các gia đình cũng không
giống nhau cũng là những hạn chế cho giáo viên làm công tác chủ nhiệm.
Những hoạt động trong công tác chủ nhiệm lớp đặc biệt trong việc tư vấn tâm lý
giáo dục học sinh, kết quả của nó khơng được đánh giá một cách cụ thể, rõ ràng bằng
định lượng ngay lập tức mà nó chỉ được khẳng định bằng định tính trong cả một q trình
thậm trí là đơi khi hiệu quả mà nó đem lại chỉ được đánh giá sau khi các em đã ra trường
và được thể hiện khi các em đã trưởng thành trở về với mái trường xưa, với thầy cô giáo
đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm lớp năm xưa.Vì vậy làm cơng tác chủ nhiệm địi
hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải có lịng kiên trì, tận tâm và hết mình…
* Các nguyên nhân và các yếu tố tác động :
Trong những năm gần đây tình hình thiếu kỹ năng sống, không hiểu được giá trị

sống, vi phạm đạo đức và cả vi phạm pháp luật của một bộ phận không nhỏ học sinh
đang ở tình trạng đáng báo động và ngày càng trở nên nghiêm trọng. Những vấn đề nảy
sinh trong các mối quan hệ của các em ngày càng trở nên phức tạp hơn, đơi khi chỉ vì
những mâu thuẫn, khúc mắc nhỏ trong cuộc sống mà các em không biết cách giải quyết
hoặc giải quyết không đúng khiến các em phải trả một cái giá quá đắt cho những hành vi
9


của mình, làm đau đầu khơng ít các bậc phụ huynh và các thầy cơ giáo. Thật đau lịng khi
có những em học sinh đã tìm đến cái chết, hay dùng bạo lực thậm trí là cướp đi mạng
sống của người khác chỉ vì có những khúc mắc rất đơn giản trong cuộc sống… Trong
những năm gần đây, đi tìm nguyên nhân cho những thực trạng trên xã hội hay đổ lỗi cho
nhà trường thiếu sự quan tâm, giáo dục ý thức đạo đức cho học sinh, thiếu sân chơi lành
mạnh, bổ ích, chỉ quan tâm đến việc học văn hóa mà khơng quan tâm đến việc giáo dục ý
thức đạo đức, cái nền tảng để hình thành nhân cách con người lại bị bỏ qn. Cịn phụ
huynh, họ ln nhắc nhở con em mình tập trung vào vấn đề quan trọng hiện nay là học
kiến thức, trau dồi kiến thức các mơn thi như Văn - Tốn - Ngoại ngữ,.. học những môn
năng khiếu để tham gia vào các kỳ thi, với hy vọng sau này kiếm được nhiều tiền,vì thế
họ xem nhẹ việc giáo dục ý thức đạo đức cho các em- một trong những yếu tố quan trọng
để phát triển con người tồn diện.
Bên cạnh đó cũng cịn có những ngun nhân như: đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi
có nhiều thay đối của đối tượng học sinh trung học sơ sở, tính cách ham chơi và nhận
thức chậm của một số đối tượng học sinh, địa bàn sinh sống của học sinh ln tiềm ẩn
nhiều trị chơi, lôi kéo, cám dỗ các …tất cả là những yếu tố đó có tác động lớn đến cơng
tác chủ nhiệm của những giáo viên chủ nhiệm lớp.
Tuy nhiên, đó chỉ là những ngun nhân từ phía học sinh, cịn để làm tốt công tác
chủ nhiệm đặc biệt là công tác tư vấn tấm lý giáo dục cho học sinh thì chính người giáo
viên làm cơng tác chủ nhiệm mới thật sự là yếu tố có tính tác động quyết định nhất đến
sự thành công hay thất bại của công tác chủ nhiệm. Vì thế, người làm cơng tác chủ nhiệm
đặc biệt là công tác tư vấn tấm lý giáo dục cho học sinh phải là những người luôn nhiệt

huyết, năng động, chun cần và ln có những thay đổi trong q trình chủ nhiệm để có
thể đạt được những kết quả tốt, hồn thành xuất sắc cơng tác chủ nhiệm lớp của mình.
Trước tình hình đó việc tư vấn tâm lý giáo dục cho học sinh đặc biệt trong công
tác của giáo viên chủ nhiệm là việc làm cần thiết, để các em có cái nhìn tích cực hơn, cụ
thể hơn, đúng đắn hơn về những vấn đề mà các em quan tâm và gặp phải, từ đó các em tự
mình có thể giải quyết được những vấn đề mà các em đang bị vướng mắc. Phải chăng đó
10


chính là việc rèn luyện kỹ năng sống, giá trị sống cho học sinh để các em tự tin hơn, vững
vàng hơn bước vào cuộc sống tương lai sau này.
Vậy tư vấn tâm lý là gì? Người giáo viên chủ nhiệm cần và nên làm như thế nào để
đạt hiệu quả cao trong việc tư vấn tâm lý giáo dục cho học sinh cũng như trong công tác
chủ nhiệm của bản thân?
Tư vấn là từ chỉ một hoạt động chuyên mơn hoặc chỉ một nghề nghiệp chun giúp
người khác có thể đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề, nâng cao năng lực sống cá
nhân bằng những phương pháp nghiệp vụ chuyên môn. Trong công tác giáo dục đạo đức
học sinh để hỗ trợ học sinh trong quá trình phát triển tồn diện, nâng cao hiệu quả, chất
lượng cơng tác, người giáo viên cũng cần có khả năng tư vấn, hỗ trợ học sinh. Một số
dạng tư vấn thường được sử dụng trong cơng tác chủ nhiệm lớp đó là tư vấn tâm lý và tư
vấn giáo dục. Tư vấn tâm lý là quá trình nhà tư vấn vận dụng những tri thức, phương
pháp và kỹ thuật tâm lý học nhằm trợ giúp đối tượng được tư vấn nhận ra chính mình, từ
đó thay đổi hành vi, thái độ, tự tái lập lại thế cân bằng tâm lý của bản thân mình. Tư vấn
giáo dục là qúa trình tư vấn mà nhà tư vấn sử dụng các phương pháp giáo dục nhằm can
thiệp, phòng ngừa, hỗ trợ học sinh trong quá trình phát triển. Như vậy, quá trình tư vấn là
quá trình từ khi nhà tư vấn bắt đầu làm việc với người cần tư vấn đến khi đạt được một
kết quả nhất định mà cả hai chấp nhận được. Kết quả tư vấn là sự thay đổi về chất ở một
mức độ nhất định nào đó của người cần tư vấn, và ở đây đó là tư vấn tâm lý, giáo dục
giúp cho học sinh phát triển toàn diện, để làm được điều đó thì khó có ai có thể làm tốt
hơn người giáo viên chủ nhiệm lớp.

Cơng tác chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở có khơng ít những khó khăn vất
vả, nhưng tựu trung lại ta thấy những khó khăn đó đều xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý
lứa tuổi của học sinh. Ở cấp học này gồm những em học sinh có độ tuổi từ 11 đến 15
tuổi, lứa tuổi này chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển tâm, sinh lý ở
trẻ. Đây là thời kỳ quá độ từ trẻ con sang người lớn, thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi thơ sang
tuổi trưởng thành và đây là giai đoạn các em đang “ẩm ương” nhất. Các em chưa tự ý
thức được bản thân trước mọi tình huống trong cuộc sống, từ hành động, việc làm, lời nói
11


ln thích thể hiện mình, làm theo cảm tính theo bản năng, theo tình cảm, sở thích. Đây
là khó khăn rất lớn của giáo viên chủ nhiệm lớp. Ở lứa tuổi này các em đang thích thể
hiện mình, nhiều em thích tỏ ra mình là người lớn, thích chơi hơn thích học, nhưng các
em chưa hiểu hết vai trị, trách nhiệm của bản thân nên thường chán học, thậm chí bỏ học
tự do đi chơi với bạn bè, có những em lại có tình cảm đặc biệt với bạn khác giới sớm nên
thường bỏ bê việc học. Bản tính của các em ở lứa tuổi này thường rất hiếu động, hay
nghịch ngợm mà giáo viên không thường xuyên ở bên cạnh các em mọi lúc mọi nơi để
hướng dẫn và uốn nắn cho các em được. Các em chưa tự ý thức hết đúng sai trong cuộc
sống nên dễ hành động bột phát, việc thực hiện các quy định của nhà trường, của lớp học
chưa được đầy đủ và nghiêm túc…. Do vậy việc tổ chức hoạt động tư vấn tâm lý giáo
dục cho học sinh ở mỗi nhà trường đặc biệt là ở lớp chủ nhiệm cần được quan tâm, đầu
tư để đáp ứng nhu cầu của các em, nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng sống, giúp cho các
em nhận ra được bản thân mình, tự mình giải quyết được mọi vấn đề đang diễn ra góp
phần giáo dục các em trở thành những con người toàn diện.
Thực tế hiện nay ở một số trường đặc biệt là trong cơng tác chủ nhiệm lớp đã có sự
quan tâm đầu tư đúng mức cho hoạt động tư vấn tâm lý giáo dục học sinh. Tuy nhiên ở
một số trường khác lại chưa hề có sự để ý, thậm trí cịn bỏ qua hoạt động này, mà có
chăng việc thực hiện các hoạt động này cịn mang tính hình thức, hiệu quả của hoạt động
chưa cao, do đó các em học sinh chưa thực sự được tư vấn một cách thỏa đáng, phù hợp,
những em khác gặp những vấn đề rắc rối trong cuộc sống, trong học tập không được hỗ

trợ kịp thời để tự mình tự tìm ra cách giải quyết cho chính bản thân mình dẫn đến việc
đơi khi có những hậu quả đáng tiếc xảy ra. Chính vì những lý do đó, chúng ta có thể thấy
việc tổ chức có hiệu quả hoạt động tư vấn tâm lý giáo dục học sinh đặc biệt là ở lớp chủ
nhiệm có tầm quan trọng trong việc góp phần giáo dục học sinh phát triển một cách toàn
diện, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội hiện nay. Song hoạt động này chiếm rất nhiều
thời gian, công sức của giáo viên chủ nhiệm - người trực tiếp tư vấn, nó địi hỏi người
giáo viên chủ nhiệm khi tư vấn phải thật sự tâm huyết có sự đầu tư, sáng tạo, có hiểu biết,
tìm tịi trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, mà sâu hơn là tìm hiểu tâm sinh lý của các em
12


để thấu hiểu được các em... Có như vậy mới tổ chức thành công, đem lại hiệu quả cao
nhất trong hoạt động tư vấn tâm lý giáo ở lớp chủ nhiệm. Qua đó giúp các em nâng cao
kỹ năng sống trong các mối quan hệ, tự mình có thể giải quyết được những vấn đề của
bản thân mình.
2. Mơ tả giải pháp kỹ thuật sau khi có sáng kiến
Học sinh trung học cơ sở là học sinh có độ tuổi từ 11 đến 15 tuổi, đây là lứa tuổi có
vị trí đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển tâm sinh lý của trẻ. Ở giai đoạn này các em
có sự thay đổi, phát triển rất lớn, đó là sự phát triển từ trẻ con sang người lớn, đây cũng là
giai đoạn tạo nên sự phát triển đặc thù về mọi mặt, phát triển về thể chất, trí lực, đạo đức,
xã hội…Chính vì vậy, khơng thể khơng cần có một người thường xuyên hướng dẫn giúp
đỡ, chỉ bảo cho các em, người đó khơng ai khác ngồi những người thân trong gia đình
thì đó là các thầy cơ giáo mà đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm lớp.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị quan trọng trong việc giáo dục nhân cách của
học sinh trong lớp phát triển một cách toàn diện. Bởi lẽ họ là người trực tiếp đảm đương
vai trị quản lí học sinh trong một lớp, trực tiếp tổ chức cho học sinh thực thi mọi yêu cầu
giáo dục của nhà trường đưa ra. Giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi học sinh nhất, hiểu
tâm tư tình cảm của các em, ln trực tiếp uốn nắn những hành vi sai trái của học sinh và
giúp học sinh phát triển đúng hướng.
Có rất nhiều phương pháp được đưa ra khi đảm nhiệm công việc của một giáo viên

chủ nhiệm lớp nhằm giáo dục học sinh trở thành những con người toàn diện cũng như
đưa tập thể lớp ngày một phát triển. Các phương pháp đều được kết hợp một cách hài
hòa, mềm dẻo, linh hoạt và sáng tạo nhưng trong số đó theo tơi phương pháp tư vấn tâm
lý giáo dục cho học sinh lớp chủ nhiệm là một trong số những phương pháp điển hình mà
trong q trình chủ nhiệm lớp tơi đã áp dụng đem lại hiệu quả cao.
Hoạt động tư vấn tâm lý giáo dục của người giáo viên là hoạt động mà người giáo
viên nói chuyện, trao đổi, chia sẻ với học sinh về những vấn đề diễn ra trong học tập
cũng như trong cuộc sống , từ đó người giáo viên có thể đưa ra những lời khuyên, những
lời gợi ý, hoặc cung cấp các thông tin hỗ trợ để những em học sinh cần giúp đỡ có thể tự
13


giải quyết được các vấn đề của mình. Trong quá trình hoạt động tư vấn diễn ra, người
giáo viên có thể giúp các em đang gặp khó khăn được cảm nhận, được trải nghiệm một
cách bình tĩnh nhất, nhìn nhận một cách sâu sắc, thấu đáo nhất những vấn đề của các em,
qua đó giúp các em ngộ ra, tự nhận thức ra, từ đó các em có mong muốn thay đổi chính
bản thân mình, cố gắng để bản thân mình ngày càng hồn thiện hơn.
Để cho cơng tác chủ nhiệm lớp đạt được hiệu quả cao thì ngay từ khi tiếp nhận lớp,
giáo viên chủ nhiệm phải thấy rằng đó là một trách nhiệm lớn lao, phải bắt tay ngay vào
công việc, phải xem học sinh trong lớp chủ nhiệm như là những người thân trong gia
đình của mình, đó là em, là con mình. Xuất phát từ nhận thức trên, người giáo viên chủ
nhiệm mới để hết tâm trí, tình cảm của mình vào cơng việc quan trọng này, và những
việc làm đó dù có như thế nào thì theo tơi việc tác động đến tâm lý các em vẫn là một
việc làm quan trọng và cần thiết nhất mà người giáo viên chủ nhiệm lớp cần làm, và với
tơi đó là những việc làm cụ thể:
2.1. Nắm bắt tình hình học sinh trong lớp để hiểu được tâm tư nguyện vọng, tâm
sinh lý của từng học sinh từ đó giáo viên có biện pháp tư vấn phù hợp.
Được phân công làm công tác chủ nhiệm, khi mới nhận lớp tôi đã cố gắng nắm bắt
thật nhanh và thật cụ thể về tình hình của lớp như sĩ số học sinh, số học sinh nam, nữ, các
đối tượng học sinh… thông qua các kênh thông tin như: nghiên cứu hồ sơ, lý lịch của các

em, thông qua giáo viên chủ nhiệm của các em trong những năm học trước, thông qua
giáo viên giảng dạy các bộ môn của năm học trước, giáo viên tổng phụ trách Đội …và
nhiều khi là từ chính các em học sinh. Bởi theo tôi nếu chúng ta không làm tốt yêu cầu
tiên quyết này thì những tác động sư phạm mà chúng ta lựa chọn sau này sẽ không phù
hợp, hiệu quả giáo dục khơng cao mà thậm trí cịn thất bại.
Trước tiên tôi nghiên cứu hồ sơ, học bạ, sổ điểm, sổ đầu bài, gặp gỡ, trao đổi chi
tiết với giáo viên chủ nhiệm của các em trong năm học trước, nói chuyện với các giáo
viên bộ môn đã từng dạy các em để bước đầu nắm bắt được các thông tin cơ bản về các
em như: nghề nghiệp của bố mẹ, mức sống, hồn cảnh sống của gia đình, các đặc điểm

14


thể chất, tâm lý, tính cách, thói quen hành vi đạo đức, học lực và các đặc điểm nhận thức,
học tập, về quan hệ cộng đồng, bạn bè…
Tiếp đó tơi sẽ trò chuyện với các em, tự giới thiệu làm quen, tơi sẽ quan sát để có
thể phán đốn sự tự tin, năng động của mỗi em. Và một việc mà theo tôi là rất cần thiết
để hiểu hơn về các em mà mỗi năm tôi đều làm với tất cả các lớp tơi dạy đó là tơi cho học
sinh tự bộc lộ bản thân mình thơng qua phiếu hỏi mà tơi soạn sẵn phát cho các em. Ngồi
tất cả những thông tin của bản sơ yếu lý lịch học sinh tơi tìm hiểu hơn ở các em những
thơng tin như:
- Hồn cảnh của gia đình em như thế nào?
- Em đã từng làm cán bộ lớp chưa?
- Em tự đánh giá bản thân về sức khoẻ, học tập, các mơn học ưa thích, năng
khiếu, sở thích của bản thân…
Đặc biệt tôi quan tâm đến điều các em mong muốn như:
- Em muốn nhận nhiệm vụ gì trong ban cán sự lớp?
- Em muốn tham gia các hoạt động thuộc lĩnh vực gì?.
- Em muốn bạn nào làm Ban cán sự lớp?
- Nguyện vọng của em về chỗ ngồi trong lớp?...

Để cho phong trào học tập, sinh hoạt và rèn luyện của tập thể lớp và cho mỗi học
sinh đạt hiệu quả cao, tôi cũng muốn tự các em đưa ra các cách thức tổ chức, hình thức
khen thưởng, xử phạt…mà theo em là phù hợp.
Sau khi tìm hiểu kỹ các thông tin về các em, tôi sẽ cố gắng cân nhắc những nguyện
vọng, sở thích, sở trường để phù hợp với sự phát triển mọi mặt của các em, tập trung ổn
định tổ chức lớp càng sớm càng tốt để lớp đi vào nền nếp cũng như học tập.
2.2. Sắp xếp chỗ ngồi phù hợp
Để ổn định tổ chức lớp, việc tiếp đến là tôi sắp xếp chỗ ngồi của các em. Chỗ ngồi
có tác động rất lớn đến tâm lý các em vì thường là chỗ ngồi sẽ tạo nên sự gắn kết giữa
các em, đặc biệt là những đôi bạn thân thời học sinh thường hay xuất phát từ việc ngồi
cạnh nhau, các em được ngồi bên cạnh bạn nào, ngồi ở vị trí nào đơi khi sẽ giúp các em
15


tiến bộ rõ rệt mà đôi khi cũng làm cho ý thức của các em ảnh hưởng không nhỏ. Trong
một năm học tôi thường đổi chỗ các em nhiều lần, khoảng một tháng một lần, đôi khi là
một tuần một lần, để các em đều được có cơ hội như nhau, ngồi ở những vị trí phù hợp,
đảm bảo phát triển cân đối về mọi mặt . Khi xếp chỗ tôi thường không để các em học sinh
yếu, ý thức chưa tốt, hay nói chuyện ngồi bên cạnh nhau vì như vậy các em sẽ có bạn để
nói chuyện đơi khi lại cùng nhau nghĩ và bầy ra những trò nghịch ngợm. Những em này
cũng không nên cho các em ngồi bàn cạnh cửa ra vào hoặc cửa sổ vì như vậy các em sẽ
không tập trung vào lớp mà đơi khi hay bị những yếu tố bên ngồi lớp tác động làm ảnh
hưởng đến chất lượng khi các em đang học. Tôi thường cố gắng sắp xếp các em học yếu,
hay nói chuyện ngồi cùng với các bạn học tốt, có đạo đức tốt để các bạn giúp đỡ nhau,
mà các em nói chuyện cũng khơng có cơ hội nói chuyện. Tơi cố gắng xây dựng được
những đơi bạn học tập ở trường cũng như ở nhà. Tuy nhiên khơng phải chỗ ngồi nào hay
em nào cũng hài lịng về chỗ ngồi của mình, chính điều đó địi hỏi người giáo viên chủ
nhiệm phải làm công tác tư vấn tâm lý với các em, khéo léo giải thích cho học sinh hiểu
vì sao cơ lại xếp em ngồi ở vị trí này, ngồi cạnh bạn này. Có một lưu ý là khi làm công
tác tâm lý cho các em giáo viên tuyệt đối không được chê học sinh mà phải tìm ra điểm

mạnh của từng em để các em không cảm thấy tự ti cũng như thấy bị xúc phạm. Ví dụ khi
giáo khi viên chủ nhiệm lớp xếp một em nghịch ngợm, phá phách ngồi cạnh một bạn hiền
lành, chịu khó chúng ta khơng thể nói là vì con nghịch ngợm nên cô xếp con ngồi cạnh
bạn để bạn theo dõi, giám sát hay kèm cặp con mà chúng ta có thể nói là vì con rất năng
động, sơi nổi cịn bạn học rất tốt, ngoan, hiền nhưng đơi khi bạn cịn hơi nhút nhát, trầm
tính nên cơ muốn hai bạn ngồi cạnh nhau để có thể chia sẻ những điểm mạnh cho nhau,
giúp nhau tiến bộ hơn…
2.3. Tư vấn, hướng dẫn cho học sinh bầu đội ngũ Ban cán sự lớp và hướng dẫn
Ban cán sự lớp trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình.
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp điều mà tôi trăn trở nhất là việc xây dựng được
một đội ngũ ban cán sự lớp có năng lực quản lý lớp. Đội ngũ ban cán sự lớp chính là cầu
nối của giáo viên chủ nhiệm lớp đối với mỗi thành viên trong lớp. Chính đội ngũ ban cán
16


sự lớp sẽ giúp cho tôi quản lý lớp một cách có hiệu quả, giúp cho nhân cách, kĩ năng
sống của các em được phát triển tồn diện. Vai trị của ban cán sự lớp là hết sức quan
trọng trong mỗi hoạt động của lớp, bởi giáo viên chủ nhiệm lớp khơng phải lúc nào cũng
có mặt thường xun, chỉ đạo cụ thể từng chi tiết nhỏ tới từng học sinh trong lớp, để thay
thế và giúp đỡ cho giáo viên chủ nhiệm trong việc tổ chức, điều hành các hoạt động của
lớp chính là đội ngũ cán bộ lớp. Vậy nên đội ngũ ban cán sự lớp là một yếu tố rất cần
thiết đảm bảo duy trì tốt mọi hoạt động của lớp do đó để bầu ra đội ngũ ban cán sự lớp tôi
đã tư vấn cho các em về những tiêu chí khi lựa chọn các bạn vào ban cán sự lớp sau đó
tơi cùng học sinh trong lớp lựa chọn kỹ càng, phân công, giao nhiệm vụ cụ thể, hợp lý
cho mỗi em. Việc bầu ban cán sự lớp hết sức cẩn trọng, song quan trọng nhất là bầu lớp
trưởng bởi lớp trưởng chính là đại diện cho cả tập thể lớp, điều hành lớp.
Sau khi ban cán sự lớp đã được bầu xong, tôi sẽ cho họp riêng ban cán sự lớp để chia
sẻ, động viên, làm công tác tư tưởng với các em sau đó là phân cơng nhiệm vụ và hướng
dẫn cụ thể cho các em, đối với lớp trưởng tơi có thể lại gặp riêng sau đó để chia sẻ với
em nhiều hơn, bởi em sẽ thay mặt tôi trong mọi hoạt động của lớp nhất là khi khơng có

giáo viên trên lớp. Trong năm học người giáo viên chủ nhiệm cũng rất cần quan tâm
chăm chút, chỉnh huấn mọi hoạt động trong mọi mặt sinh hoạt của ban cán sự lớp từ học
tập, lao động đến các mặt rèn luyện, tôi thường xuyên kiểm tra, động viên, rút kinh
nghiệm, đưa ra một số giải pháp để ban cán sự lớp hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.
Ví dụ như: Tơi hướng dẫn cụ thể cho từng em trong ban cán sự lớp về quyền lợi và
trách nhiệm khi em làm công việc này, em sẽ làm như thế nào, vào thời gian nào…Ví dụ
như về quyền lợi: Tơi ln động viên các em cán bộ lớp qua việc tuyên dương khen
thưởng (nếu có) mỗi đợt thi đua để cổ vũ tinh thần các em, có thể miễn cho các em một
số buổi lao động, trực nhật... Cố gắng gắn các em vào các phong trào(nhất là giữ vai trò
nòng cốt trong hoạt động ngoài giờ lên lớp) để các em cảm thấy tự tin hơn, cảm thấy
được thầy cô và bạn bè tín nhiệm nên sẽ cố gắng làm việc cho thật tốt. Một điều cần quan
tâm nữa là tôi luôn phải linh hoạt trong từng nội dung công tác, phải kết hợp thật hài hòa
việc thực hiện các nhiệm vụ của lớp song song với việc học tập của các em.
17


Mỗi em trong ban cán sự lớp đều có sổ sách ghi chép riêng cơng tác mình làm và
hiểu được nội dung của cơng việc mình phụ trách. Cuối tuần đến tiết sinh hoạt, các em tự
giác xếp thi đua theo tổ, số liệu từng mảng cơng tác để trình bày trước lớp và cơ chủ
nhiệm. Khi đó, tơi sẽ đóng vai trị như người dự giờ buổi sinh hoạt của các em, nghe các
em báo cáo về các mặt và đưa ra phương hướng cho thời gian tiếp theo, cuối cùng tôi đưa
ra ý kiến chỉ đạo và triển khai cơng tác mới với vai trị là người “cố vấn” cho lớp.
2.4. Tư vấn tâm lý giáo dục cho học sinh của lớp chủ nhiệm:
2.4.1. Tư vấn tâm lý giáo dục chung cho tất cả mọi đối tượng học sinh.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp tôi thiết nghĩ việc tư vấn tâm lý giáo dục cho học
sinh của lớp mình chủ nhiệm là một việc làm vơ cùng cần thiết và quan trọng để hỗ trợ
các em trong q trình phát triển, nâng cao hiệu quả cơng tác giáo dục học sinh. Theo tôi
việc tư vấn tâm lý giáo dục cho học sinh không nhất thiết phải diễn ra ở trong phịng tư
vấn riêng, hay chỉ bó hẹp trong phạm vi lớp học mà nó có thể diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi
miễn là ở đó có sự tiếp xúc, chia sẻ, có những cuộc nói chuyện, giao tiếp giữa giáo viên

chủ nhiệm với học trò. Để làm tốt được điều này người giáo viên chủ nhiệm nên có sự
tiếp xúc thường xuyên với học sinh bởi chỉ khi nói chuyện, chia sẻ với các em thì chúng
ta mới thấu hiểu hết được tâm tư, nguyện vọng của các em, hiểu được các em là người
như thế nào, các em đang suy nghĩ cái gì và các em mong muốn điều gì sẽ đến với mình.
Có tiếp xúc với các em mới kéo ngắn được khoảng cách giữa cơ và trị từ đó các em
khơng cịn e ngại, rụt rè, tự ti để chia sẻ trước cô giáo chủ nhiệm những điều mà có thể
với bố mẹ, với bạn bè, với người khác các em khơng nói, chắc chắn các em sẽ tự tin hơn
và mạnh dạn bộc bạch những việc cuả lớp, của trường, của bạn bè, của cá nhân, những
thiếu sót, những mong muốn của bản thân em…Từ đó người giáo viên chủ nhiệm lớp rất
dễ dàng chia sẻ, tư vấn được cho các em, giúp các em tốt hơn trong cuộc sống. Với suy
nghĩ đó cùng với tấm lịng của một người mẹ làm công tác giáo dục tôi luôn coi học sinh
như con đẻ của mình, thật nghiêm khắc nhưng đầy lịng bao dung độ lượng. Tơi ln đặt
mình vào hồn cản của con trẻ để hiểu được tâm tư tình cảm của các em. Tôi lấy những
bài học dạy các con đẻ của mình ở nhà, nói về các con của mình ở nhà như anh, em của
18


các con học sinh trên lớp...Với phương châm: “Mưa dầm thấm lâu”, tơi ln có gắng uốn
nắn, phân tích, sửa sai cho các con từng ngày từng buổi...không quát mắng, đánh chửi mà
thật nhẹ nhàng để các em không cảm thấy khoảng cách với cơ, từ đó các em dễ dàng tâm
sự với cô như một người bạn, người chị và là người mẹ thứ hai của các em.
Trong quá trình nói chuyện, chia sẻ với các em, thật khéo léo, tế nhị bằng nhiều
cách, tôi hỏi thăm về gia cảnh của các em để biết được đó có phải là điều kiện khó khăn,
hoặc thuận lợi ảnh hưởng đến việc học tập và rèn luyện ý thức đạo đức của các em
khơng. Đối với học sinh có gia đình quan tâm, giáo viên nên phát huy thế mạnh này. Vì
học sinh được gia đình giáo dục tốt, được chăm lo đến việc học tập thường sẽ chăm
ngoan hơn, những em học sinh này chính là những nhân tố tích cực của lớp. Ngược lại,
học sinh gặp phải những khó khăn về mọi điều kiện như kinh tế gia đình khó khăn, gia
đình có những hồn cảnh đặc biệt, cha mẹ là những người có nếp sống khơng lành
mạnh…thì người giáo viên chủ nhiệm lớp phải tìm các để giúp đỡ, hỗ trợ em và cũng

phải thật khéo léo để tập thể lớp thấy rằng, việc cả lớp cần có sự quan tâm hơn, giúp đỡ
động viên bạn hơn là một việc làm cần thiết. Tuy nhiên những em học sinh này thường
hay tự ti, mặc cảm nên cần phải tế nhị trong cách đối xử cũng như trong cách giúp đỡ các
em để các em khơng cảm thấy mình bị coi thường, bị đáng thương...Những buổi hoạt
động tập thể, những lúc lao động vệ sinh trường lớp, những tiết sinh hoạt đội, những
cuộc thi làm báo tường, thi văn nghệ, thi cắm hoa, kể cả là khi thi kéo co..… là những lúc
rất dễ dàng tạo điều kiện để cơ và trị gần gũi nhau hơn, chia sẻ, hiểu nhau hơn. Tôi cố
gắng hướng dẫn một cách cặn kẽ, chi tiết công việc để các em tự tin phát huy khả năng
của mình. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao các em không thể tránh được
những sai sót thay vì nhăn nhó, khó chịu, cáu gắt, thậm trí có những giáo viên cịn đánh
mắng, thì tơi ln tự nhủ với lịng mình, hãy đặt mình vào vị trí của các em để từ đó nên
kìm chế lại, nên nhẹ nhàng nhắc nhở, hướng dẫn lại để các em có thể làm tốt hơn. Có làm
như vậy, giáo viên mới giúp các em rút ra được kinh nghiệm, tự tin hơn và khơng cảm
thấy mình vơ dụng. Đặc biệt trong lao động ngồi việc hướng dẫn, phân cơng cơng việc
nặng nhọc, khó khăn, tơi ln chia sẻ với các em, vừa hướng dẫn tôi vừa làm cùng các
19


em. Chính điều đó mà khơng có tình trạng học sinh lười đứng chơi, không chịu lao động
trong khi thấy cơ giáo đang làm việc, vì vậy đã tạo nên khơng khí sơi nổi trong buổi lao
động, vừa giáo dục tính tích cực trong lao động vừa tạo nên sự gần gũi giữa cơ và trị.
Như vậy có nghĩa là người giáo viên chủ nhiệm đang cùng san sẻ những khó khăn, vất
vả, niềm vui, nỗi buồn, thành cơng, thất bại với học sinh lớp chủ nhiệm.
Là giáo viên chủ nhiệm việc thường xuyên nói chuyện, tiếp xúc với ban cán sự
lớp, cán sự bộ môn để biết được mọi hoạt động của lớp là việc làm hết sức cần thiết.
Những thông tin về lớp chủ nhiệm khi cô giáo khơng có ở lớp chủ yếu là do các em cung
cấp, đơi khi có những việc mà các em khơng thể trình bày trước lớp. Ví dụ như ý thức
học tập, rèn luyện đạo đức của từng bạn trong lớp, về phương pháp giảng dạy của mỗi
giáo viên…qua đó giáo viên chủ nhiệm nắm rõ hơn về tình hình của lớp để tìm cách phân
tích, giảng giải giúp các em có nhận thức đúng đắn, thay đổi hành vi, xác định đúng trách

nhiệm của mình trong việc rèn luyện nền lớp đặc biệt là trong học tập. Để xác minh mọi
thơng tin từ phía học sinh, giáo viên chủ nhiệm cũng nên khéo léo tiếp xúc với giáo viên
bộ môn để tường tận hơn trước khi đi đến kết luận về một vấn đề hay một học sinh nào
đó. Việc tiếp nhận những thơng tin từ phía học sinh phản ánh là việc làm rất cần thiết
nhưng người giáo viên chủ nhiệm cũng phải biết lắng nghe từ nhiều kênh thơng tin khác
cũng như nhiều học sinh khác để nhìn nhận vấn đề đầy đủ hơn. Hơn nữa việc làm này
cịn là con dao hai lưỡi, nếu giáo viên khơng khéo léo xử lý sẽ dễ dàng biến học sinh
thành những kẻ mách lẻo, xoi mói người khác, nói xấu người khác làm ảnh hưởng đến
danh dự, uy tín của mọi người và chính các em sẽ bị bạn bè coi thường, lé tránh.
Khi làm chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm lớp có thể tư vấn tấm lý giáo dục, hỗ trợ
cho các em bằng rất nhiều hình thức khác nhau với rất nhiều nội dung khác nhau như:
Tìm hiểu phương pháp học tập tốt; quan hệ, giao tiếp, ứng xử với gia đình, với giáo viên,
với bạn bè và mọi người xung quanh; vấn đề về giới tính, sức khỏe sinh sản; tình bạn,
tình yêu, và quan hệ với bạn khác giới; tham gia các hoạt động xã hội; hướng nghiệp
chọn nghề và thông tin tuyển sinh; thẩm mỹ, sở thích…Giáo viên có thể lựa chọn các nội
dung phù hợp với từng giai đoạn cụ thể để tư vấn tập thể lớp cho các em. Ví dụ: Đầu năm
20


học giáo viên có thể tư vấn về phương pháp học tập tốt, dịp 8/3 hay 20/10 có thể tư vấn
về vấn đề về giới tính, sức khỏe sinh sản, hay cuối năm học lớp 9 có thể tư vấn cho các
em về vấn đề hướng nghiệp chọn nghề và thơng tin tuyển sinh…Có rất nhiều phương
pháp để tư vấn cũng như có rất nhiều nội dung cần tư vấn cho các em, tuy nhiên chúng ta
cần xác định rõ đối tượng học sinh chúng ta cần tư vấn cũng như lựa chọn thời điểm tư
vấn sao cho phù hợp để tránh trường hợp tư vấn không đúng đối tượng hay tư vấn vào
thời điểm các em chưa cần, như vậy sẽ không mang lại hiệu quả trong công tác tư vấn
tâm lý giáo dục học sinh, thậm trí cịn phản tác dụng.
2.4.2. Tư vấn tâm lý giáo dục cho học sinh “cá biệt”
Đã là một giáo viên chủ nhiệm việc luôn quan tâm, theo dõi và gần gũi với tất cả
các đối tượng học sinh là việc làm không thể thiếu. Trong một tập thể lớp có rất nhiều đối

tượng học sinh, tuy nhiên học sinh cá biệt có lẽ là đối tượng mà các thầy cô giáo đặc biệt
là giáo viên chủ nhiệm phải giành thời gian quan tâm và đau đầu nhất. Khoa học ngày
càng phát triển, đời sống của mọi tầng lớp nhân dân được cải thiện rõ rệt đã tạo điều kiện
cho cha mẹ có thể ni nấng, chăm sóc con một tốt nhất nên đại bộ phận học sinh nói
chung, học sinh trung học cơ sở nói riêng đều chăm ngoan, có ý thức vươn lên trong học
tập và trong cuộc sống. Tuy nhiên do ảnh hưởng từ mặt trái của nền kinh tế thị trường, từ
những hiện tượng tiêu cực của xã hội, phần nào đó đã làm ảnh hưởng khơng nhỏ đến
nhân cách, tình bạn bè, lịng kính trọng thầy cơ giáo, biết ơn ông bà,cha mẹ của một số
em học sinh. Các tệ nạn xã hội như nghiện hút, cờ bạc, trị chơi ăn tiền, chơi game chát...
ngày càng nhiều, đó là những cạm bẫy đối với học sinh mà các cơ quan chức năng, các tổ
chức xã hội vẫn chưa kiểm soát và ngăn chặn hết được. Sống trên địa bàn cịn nhiều khó
khăn, phức tạp, nhìn chung các em đều chăm học, chăm làm, cần cù khiêm tốn, có tinh
thần tập thể, đồn kết nhất trí, ln phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện và đã xuất hiện nhiều
tấm gương tốt trong đạo đức, học tập. Tuy nhiên, bên cạnh đại bộ phận học sinh tốt vẫn
còn những học sinh chưa tốt, vi phạm hành vi đạo đức học sinh, vi phạm kỷ luật nhà
trường, có những em thực hiện khơng nghiêm túc luật an tồn giao thơng…Hồn cảnh
gia đình mỗi em là khác nhau nhưng nhìn chung là các em đều thiếu sự quan tâm đúng
21


mức, thiếu sự dạy bảo chuẩn mực, thiếu sự uốn nắn từ nhỏ, thiếu cả người làm gương để
các em noi theo; thậm chí các em cịn noi theo gương xấu mà khơng hề hay biết... Có
những em bố mẹ bỏ nhau nên em phải sống một mình, có em cả bố và mẹ cùng nghiện
ma túy, có những em bố nghiện ma túy phải vào tù, vào trung tâm cai nghiện, có em bố
mất nên chỉ được ở với mẹ, có em bố mất, mẹ đi xuất khẩu lao động nước ngồi nên ở
nhà với ơng bà; có em khơng có bố (bị bố bỏ dơi từ nhỏ); có em mẹ lại là vợ hai, vợ ba
của bố,...Gặp những trường hợp học sinh vi phạm nội nội quy nhà trường có hồn cảnh
gia đình như thế tơi vừa thấy giận nhưng cũng thấy các em thật đáng thương. Ngoài ra
cịn có ngun nhân dẫn đến việc các em chưa ngoan là do có gia đình, cha mẹ cưng
chiều con q thái, con địi gì được nấy đến lúc nhu cầu khơng được đáp ứng thì quậy

phá. Ngược lại, có những người cha giáo dục con bằng những lời đe nạt, mạt sát, đòn roi,
hoặc cha mẹ mải mê làm ăn để kệ con tự lo cho bản thân, nên các em dễ bị kẻ xấu rủ rê,
mua chuộc, lợi dụng, xúi dục. Có cha mẹ nói con khơng nghe đành chịu, đơi khi hiện
tượng mất cân bằng giới tính cũng ảnh hưởng không nhỏ đến các em. Và cũng có em
muốn khẳng định mình trước bạn bè như uống rượu, hút thuốc, đánh mắng nhau...
Trước hiện thực ấy, với kinh nghiệm rút ra từ gần 20 năm công tác tơi thiết nghĩ
những học sinh đó chưa hẳn đã có lỗi hồn tồn, mà lỗi một phần chính là do từ phía
người lớn, các em thật thiệt thịi vì chưa được dạy dỗ đúng mực, chưa được uốn nắn từ
nhỏ từ phía gia đình, chưa nhận được sự dạy dỗ, chỉ bảo, tình thương u đúng mức cần
có của một đứa trẻ, vì vậy các em ln mặc cảm, tự ti, ln nghĩ mình khơng được ai
quan tâm, hay ngược lại các em cảm thấy mình bị cha mẹ kìm kẹp ... nên sinh ra phản
ứng chống lại, tự vệ, tạo lớp màng bảo vệ, phản kháng...Trước những học sinh đó tơi
ln tìm hiểu rõ ngun nhân, lắng nghe, sàng lọc thơng tin từ mọi phía, bình tĩnh giải
quyết, thuyết phục học sinh cá biệt bằng tình cảm chân thành nhất, đầy trách nhiệm và
lòng bao dung của một người mẹ xuất phát từ sâu thẳm trái tim, từ tấm lịng của một
người đã chọn cho mình một nghề cao quý đó là nghề “trồng người”. Đối với những học
sinh ý thức kỷ luật chưa cao, hay phá lớp, khó bảo như vậy, giáo viên cũng như tập thể
lớp nên quan tâm hơn theo dõi giúp đỡ các em hơn thay vì nghiêm khắc phê bình trước
22


tập thể lớp. Cần phê bình đối tượng này nhưng tránh tình trạng căng thẳng giữa học sinh
đó với giáo viên, với tập thể lớp. Khi điều đó xảy ra, có thể là học sinh cá biệt sẽ phản
ứng mạnh khi bị phê bình, tự ý bỏ ra khỏi lớp, đập phá đồ dùng trong lớp, hoặc có lời lẽ
vơ lễ với giáo viên…Trường hợp này xảy ra, chắc chắn người giáo viên sẽ bị mang tiếng,
bị mất uy tín. Cho nên, là giáo viên chủ nhiệm phải lấy tình thương yêu, lấy sự thuyết
phục bằng lời lẽ phải trái, phân tích nhẹ nhàng để các em nhận ra việc làm sai của mình
và nhận lỗi là tốt nhất. Đã có rất nhiều em học sinh mà mọi người thường gọi là học sinh
cá biệt đã bật khóc khi chia sẻ với tơi về gia đình và mơ ước của em. Thường ngày trước
mặt mọi người các em này thường tỏ ra:” bản lĩnh” là thế đấy nhưng thật ra các em cũng

rất yếu mềm và dễ xúc động, các em vẫn còn là những cây non mà chúng ta cứ cố gắng
sẽ “uốn” được các em. Bởi vì dẫu các em là học sinh cá biệt, hay học sinh như thế nào đi
nữa thì trong các em vẫn chứa đựng đầy lịng chắc ẩn vẫn mong muốn có được những
tình cảm, sự thương u của mọi người, và có lẽ sự chân thành, bao dung của cô giáo chủ
nhiệm sẽ cảm hóa được các em. Tơi có thể chia sẻ cùng các đồng chí về một vài câu
chuyện của một vài học sinh mà tôi đã tư vấn tâm lý giáo dục và chia sẻ cùng các em để
sau đó kết quả tơi nhận được đều là sự thay đổi, tiến bộ của các em.
Em là một học sinh nữ, khi em học lớp 6, cảm nhận đầu tiên của tôi về em là em tỏ
ra rất người lớn, suy nghĩ của em già dặn hơn hẳn so với các bạn cùng lớp, em ngoan, ít
nói, khơng chia sẻ, em học tương đối tốt, nhưng em không muốn tham gia các hoạt động,
nhìn em khá lạnh lùng, thống nhìn và tìm hiểu về em, khơng ai nghĩ em đang gặp rất
nhiều khó khăn về vấn đề tâm lý. Tơi còn nhớ mãi khi em học lớp 6, sau khi tôi dạy xong
bài Giáo dục công dân: Quyền được bảo vệ tính mạng, sức khỏe, thân thể, nhân phẩm và
danh dự của người khác, em đã lên gặp tôi và hỏi tôi về vấn đề trả thù người khác. Tôi đã
rất bất ngờ và lo lắng. Sau đó tơi tìm hiểu về em, tôi gặp em để chia sẻ và nói chuyện. Em
sinh ra trong một gia đình có q nhiều biến cố làm ảnh hưởng đến đời sống tình cảm của
em. Cuộc sống của bố mẹ em không hạnh phúc, sau những trận cãi nhau của bố mẹ là
những trận đòn roi lên người em và mẹ, sau này bố em vi phạm pháp luật và phải đi tù và
còn rất nhiều biến cố nữa xảy đến với em mà tơi khơng tiện nói ở đây…Từ bé em mang
23


trong lịng sự hận thù và chỉ mong có ngày trả thù, kiện người thân ra tòa…Sau khi nghe
xong câu chuyện của em tôi thật sự rối bời và lo lắng, sau một thời gian suy nghĩ tôi
quyết định sẽ tìm mọi cách để giải tỏa tâm lý cho em đưa em về với đúng ý nghĩa tuổi
thơ của em. Tơi đã đi tìm kiếm rất nhiều sự hỗ trợ, từ phía các thầy cơ giáo dạy tâm lý và
từ tất cả các mối quan hệ có được sau đó tôi bắt đầu công việc hỗ trợ, tư vấn tâm lý cho
em. Với suy nghĩ giúp em hóa giải những hận thù trong lịng, biến những hận thù đó
thành sự cảm thơng tha thứ và cho họ có cơ hội được sửa sai, hàn gắn mối quan hệ gia
đình. Tơi đã nói chuyện với em rất nhiều, kể cho em nghe những câu chuyện về những

mối quan hệ trong xã hội có liên quan đến câu chuyện của em, ví như câu chuyện “ Con
rắn và lưỡi cưa”, hay câu chuyện lớn về mối quan hệ giữa đất nước Việt Nam với Mỹ…
sau tất cả những câu chuyện đó đều là sự khép lại quá khứ, hướng tới tương lai tốt đẹp.
Tơi nói với em những bài học về lịng khoan dung và tặng em những câu danh ngôn, tục
ngữ hay về lòng khoan dung, sự tha thứ. Mỗi ngày tơi nói chuyện với em một chút, cứ
như thế em đã dần nhận ra vấn đề và có cách giải quyết cho riêng mình. Tơi thấy n
lịng khi em nói với tôi rằng: Sao trước đây con lại như thế cơ nhỉ? Con khơng nghĩ rằng
đã có những lúc con muốn trả thù, thậm trí là căm hận muốn giết chết người thân của
mình, nhưng bây giờ con đã hiểu ra, khi con đi kiện người thân thì con sẽ nhận được điều
gì và mất đi điều gì?..em ấy đã thật sự thay đổi suy nghĩ. Tôi tin rằng với tình cảm máu
thịt, bằng tấm lịng, bằng sự bao dung cùng với sự nhìn nhận sự việc một cách thấu đáo
hơn, nhân hậu hơn và với mong muốn hướng tới những điều tốt đẹp hơn trong mối quan
hệ gia đình em ấy đã tự hóa giải được hận thù trong lịng. Và bây giờ khi đã lớn hơn một
chút tơi lại nhìn thấy trong em đó là sự vui vẻ, hồn nhiên hơn, vơ tư đúng nghĩa của tuổi
học trị, và năm học vừa qua em đã đạt được rất nhiều thành tích đáng khích lệ, đặc biệt
là trong những hoạt động ngoại khóa ngồi giờ lên lớp mà trước đây em rất ít tham gia.
Mỗi em một hồn cảnh, một tính cách khác nhau, một câu chuyện khác nhau nhưng
trong các em đều gặp khó khăn về vấn đề tâm lý, các em có rất nhiều những điều muốn
chia sẻ, muốn được người lớn tư vấn giúp đỡ. Và đây là những câu chuyện mà chúng ta
thường gặp về những học sinh cá biệt, các em đều có chung một nhược điểm đó là các
24


em đều là những đứa trẻ khá nghịch ngợm và phá phách, suốt ngày các em chỉ muốn gây
sự và đánh nhau với bạn bè, trong lớp các em rất lười ghi chép hay học bài. Với những
học sinh như thế này, sau khi đã tìm hiểu kỹ các thơng tin về các em, tôi sẽ hẹn gặp riêng
từng em để cơ-trị nói chuyện, một số em đầu tiên các em chưa đồng ý ngay mà đưa ra rất
nhiều lý do để không gặp tôi, sau một hồi thuyết phục cuối cùng các em cũng đồng ý gặp
riêng tôi. Với mỗi em tơi hẹn gặp ở một vị trí và thời gian khác nhau nhưng tất cả đều là
trong khuôn viên trường học và vào khoảng thời gian trước, trong và sau thời gian học

của các em, có những em cơ trị nói chuyện ngay tại ghế đá trong sân trường, có em thì
ngay trong phịng chờ của giáo viên, có em thì ngay trong lớp học khi các bạn ra chơi,
hoặc có em thì ngay hành lang trước cửa lớp em…và thật bất ngờ khi nói chuyện với cơ,
các em đều chia sẻ với tôi rất nhiều câu chuyện kể cả những bí mật về em, về cuộc sống
ở nhà em, về mối quan hệ với bạn bè và cả chuyện tình u học trị của em…Khi nghe
các em nói chuyện tơi đều rất chú ý, lắng nghe thỉnh thoảng tôi chia sẻ với các em đôi
chút về những câu chuyện tuổi thơ của bản thân mình, khéo léo hỏi thăm cặn kẽ về hồn
cảnh gia đình em, những suy nghĩ, những mong muốn của em để các em thấy được sự
gần gũi, đồng cảm từ đó các em dễ dàng chia sẻ với tôi mọi chuyện. Trong khi nói
chuyện, tơi cố gắng ghi nhớ từng chi tiết nhỏ để có cách tư vấn phù hợp cho từng em,
phân tích cho các em hiểu những việc làm đúng, sai của các em. Có em thiếu thốn về mặt
tình cảm, lại có em gia đình rất khó khăn, có em thì khơng có đủ về cả kinh tế lẫn tình
cảm…Đối với những học sinh này một số giáo viên và bạn bè các em thường cho là học
sinh cá biệt, thậm trí là “bỏ đi”, khơng giáo dục được, trong giờ học ngồi n là tốt
rồi…nhưng với tơi thì khơng như thế. Tôi cho rằng bất kỳ một ai hay một học sinh nào
cũng vậy trong con người họ luôn có mặt tích cực và tiêu cực, tơi tin rằng ở các em luôn
tiềm ẩn những điều tốt đẹp mà chúng ta chưa khám phá được. Với suy nghĩ đó, tôi đã
mạnh dạn giao cho các em một số việc trong lớp để các em có cơ hội thể hiện bản thân
mình. Với một số em hay nói chuyện, nghịch ngợm trong lớp tôi tôi thường gọi các em ra
phân tích phải trái sau đó giao ln nhiệm vụ cho em ghi tên những bạn nói chuyện trong
giờ học, tơi động viên em làm, tơi tun dương và có phần thưởng tặng em trước lớp mỗi
25