Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược tống (1075 1077) (7)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI
BÀI HỌC LỊCH SỬ 7
HÀ
NỘI

HẢI PHÒNG

(Tiết 1+2)
VIN
H

ĐÀ NẴNG

NHA
TRANG

GIÁO VIÊN: PHAN THANH ỬNG
TRƯỜNG THCS TT TRÀ
XUÂN
TP
HCM


Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 – 1077)
I/ GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)

1. Nhà Tống âm mưu xâm lược
nước ta:
Giữa
-Thế

thếkỷkỉXI
XInhà
NhàTống
Tốnggặp
gặpkhó
rấtkhăn
nhiều
khó
về kinh
khăn:tế - chính trị.
- Bên
- Nhà
trong
Tống
: nội
xâm
bộ triều
lược Đại
đình
Việt
mâu
để
thuẫn,
giải quyết
ngântình
khốhình
cạn kiệt.
khó khăn
Nhântrong
dân

đói
nước
khổ, nổi dậy ở nhiều nơi.
- Nhà
Tống
xúi giục
Cham-pa
- Bên
ngồi
: ở vùng
biên
giới phíađánh
Bắc,
Đạinước
Việt, Liêu-Hạ thường xun quấy
các
- Ngăn cản việc trao đổi buôn bán
nhiễu.
giữa 2 nước Việt – Tống.
- Dụ dỗ mua chuộc tù trưởng dân
tộc ít người.

Để chiếm
nhà
Tìnhđược
hình Đại
nhàViệt
Tống
Tống đã
có hành

động
gì?
trước
khi xâm
lược
Để giải
tình
nước
Đại quyết
Việt như
thế
nào?khăn
hình khó

trong nước Nhà
Tống làm gì?


Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 – 1077)
I/ GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)

1. Nhà Tống âm mưu xâm lược
nước ta:

- Thế kỷ XI nhà Tống gặp khó khăn về
kinh tế - chính trị.
- Nhà Tống xâm lược Đại Việt để giải
quyết tình hình khó khăn trong nước

- Nhà Tống xúi giục Cham-pa đánh
Đại Việt, ngăn cản việc trao đổi buôn
bán giữa 2 nước Việt – Tống. Dụ dỗ
mua chuộc tù trưởng dân tộc ít
người.

Vì sao nhà Tống xúi giục
Cham-pa đánh lên từ phía
Nam ?
Mục đích : Làm suy yếu
lực lượng nhà Lý.


Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 – 1077)
I/ GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)

1. Nhà Tống âm mưu xâm lược
nước ta
2. Nhà Lý chủ động tiến công để tự vệ
-Nhà Lý cử Lý Thường Kiệt làm chỉ huy.

Trước âm mưu xâm lược
của quân Tống, nhà Lý
chuẩn bị đối phó như thế
nào?


Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 – 1077)

I/ GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)

1. Nhà Tống âm mưu xâm lược
nước ta
2. Tổ chức kháng chiến của nhà Lý
-Nhà Lý cử Lý Thường Kiệt làm chỉ huy.
-Tăng cường canh phịng, luyện tập.
- Đánh bại sự tấn cơng của Cham-pa.

Hãy nêu những hiểu biết
của emTrước
về Lýtình
Thường
hìnhKiệt?
nhà
Tống ráo riết chuẩn bị
xâm lược nước ta, Lý
Thường Kiệt đã có chủ
trương như thế nào?


Lý Thường Kiệt


Lý Thường Kiệt là người phường
Thái Hòa (Thăng Long – Hà Nội).
Lúc nhỏ đã có chí lớn, ham đọc binh
thư, rèn luyện võ nghệ. Lớn lên làm
quan cho nhà Lý; nhờ tài năng và
công lao ông được thăng dần đến

chức Thái úy.
“Lý Thường Kiệt là hiền thần,
 
Đuổi quân nhà Tống, phá qn Chiêm
Thành.
 
Tuổi già phỉ chí cơng danh,
 
Mà lịng u nước trung thành khơng phai”.
 
 (Hồ Chí Minh tồn tập, tập III trang 217)


Cham - Pa

Lý Thường Kiệt đánh bại quân Cham - Pa


Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 – 1077)
I/ GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)

1. Nhà Tống âm mưu xâm lược
nước ta

Vì ơng hiểu được những
khó khăn của nhà Tống;
2. Tổ chức kháng chiến của nhà Lý
MặtSau
khác,

châu bị
Khâm,
châu
khi chuẩn
kĩ càng,
Tại sao Lý Thường Kiệt
- Nhà Lý cử Lý Thường Kiệt làm chỉ
Lý Thường
Kiệtlàđãnhững
có
Liêm,
châu
Ung
huy.
lại chủ trương “Tấn cơng
chủ
như
thế
nào?
nơitrước”
tậptrương
trung
mọi
lực
lượng
- Tăng cường canh phòng, luyện tập.
để “chặn thế mạnh
- Đánh bại sự tấn công của Cham-pa.
chuẩn bị xâm
lược nước ta

của giặc”?
-Tháng 10/ 1075, thực hiện chủ
của nhà Tống, do vậy ông
trương “Tiến công trước để tự vệ»
tin rằng nếu biết phối hợp,
-Lý Thường Kiệt đem 10 vạn quân
tập trung lực lượng tấn
tấn công vào châu Ung, châu Khâm,
châu Liêm.
công bất ngờ thì có thể tiêu
diệt được lực lượng chuẩn
bị của giặc.


Nơi tập trung lực lượng của quân Tống
5000 quân


Lược đồ cuộc tấn công để tự vệ của nhà Lý
42 ngày
gĐ
Tôn

ản

g Kiệt
n
ờ
ư
Lý Th

Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 – 1077)
I/ GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)

1. Nhà Tống âm mưu xâm lược
nước ta
2. Tổ chức kháng chiến của nhà Lý
- Nhà Lý cử Lý Thường Kiệt làm chỉ huy.
- Tăng cường canh phòng, luyện tập.
- Đánh bại sự tấn công của Cham-pa.
-Tháng 10/ 1075, thực hiện chủ trương
“Tiến công trước để tự vệ»
- Lý Thường Kiệt đem 10 vạn quân tấn
công vào châu Ung, châu Khâm, châu
Liêm.
- Sau Khi giành thắng lợi, ta nhanh chóng
rút quân về nước.


Thảo luận nhóm
* Nhóm 1,2 : Vì sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ
chứ không phải là cuộc tấn cơng để xâm lược?
* Nhóm 3, 4: Việc chủ động tiến cơng của nhà Lý có ý
nghĩa như thế nào?
* Nhóm 1,2:
-Khi tấn cơng qn ta yết bảng
nói rõ mục đích tấn cơng của
mình: “tự vệ”

-Chỉ tấn cơng vào các căn cứ
quân sự mà địch chuẩn bị làm
nơi tập kết để sang xâm lược
nước ta.
- Khi đạt được mục tiêu, quân
ta nhanh chóng rút về nước.

* Nhóm 3,4:
-Làm cho quân Tống hoang
mang bị động và thêm khó
khăn trong việc chuẩn bị xâm
lược nước ta và buộc phải kéo
dài thời gian.
-Quân dân ta tăng thêm lòng
tự tin và thời gian chuẩn bị
kháng chiến.


Lược đồ cuộc tấn công để tự vệ của nhà Lý

gĐ
n
ô
T

ản

42 ngày

iệt

K
g
n
ườ
Lý Th

Dựa vào lược đồ, em hãy
tường thuật diễn biến cuộc
tập kích của quân ta vào đất
Tống?


tiÕt 16: : CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1O76 -1077)
1.Kháng chiến
bùng nổ.
Sau khi thấtnhân
bại ở Ung Châu, nhà
a.Ngun

Vì?sao
Sau
qn
khi
tống
rút
xâm
lược
quân

nước về
ta? nước,
nhà Lý đã làm
Tống tiến hành xâm lược Đại Việt.
b. Nhà Lý chuẩn bị khánggì để chuẩn bị
kháng chiến?
chiến
- Lý
Thường Kiệt hạ lệnh cho các
địa phương ráo riết chuẩn bị bố
phòng
- Xây dựng phòng tuyến ở các vị trí
chiến lược và trên sơng Như Nguyệt


Lu Kỳ

Quảng Nguyên
Trung Quốc

Hong Kim Món

Nam Quan
o

Thân Cảnh
Phúc

Vi Thủ An

Lý KÕ Nguyªn

THĂNG LONG

Lý Thêng KiƯt


tiÕt 16: : CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1O76 -1077)
1.Kháng chiến
bùng nổ.
b.
Nhànhân
Lý chuẩn bị kháng
a.Nguyên
Tại sao Lý
chiến
- Lý
Thường Kiệt hạ lệnh cho các địa
Thường Kiệt chọn
phương ráo riết chuẩn bị bố phịng
sơng Như Nguyệt
- Xây dựng phịng tuyến ở các vị trí
làm phịng tuyến
chiến lược và trên sông Như Nguyệt
để ngăn chặn
địch?

- Phịng tuyến sơng Như Nguyệt (sơng Cầu ngày nay) trong cuộc
kháng chiến chống quân Tống xâm lược (1076 - 1077) của quân và
dân nhà Lý được xây dựng với địa thế dựa vào núi, sông, đồng
trũng, ruộng lầy kéo dài gần 10 km đường đê qua các xã Tam
Giang, Tam Đa huyện Yên Phong đến Thị Cầu thành phố Bắc Ninh.
- Đây là nơi có địa hình tự nhiên lý tưởng cho việc xây dựng phòng
tuyến để thực hiện mục tiêu chiến lược đã đề ra. Nó được xây dựng
chạy dài từ chân núi Tam Đảo (khoảng Đa Phúc) - sông Cầu đến
Vạn Xuân (Phả Lại). Trên đoạn sông này có nhiều chỗ địa thế hiểm
trở, đó là những chỗ núi ăn sát bờ sông như núi Nhan Biền hoặc nơi
có rừng cây um tùm, qua lại rất khó khăn. ở những chỗ đó, qn
và dân Đại Việt khơng nhất thiết phải đắp lũy, dựng bãi chướng
ngại mà có thể tận dụng địa hình để bảo vệ phịng tuyến và ngăn
chặn qn địch vượt sơng. Phịng tuyến được tập trung xây dựng ở
những bến đị, đường giao thơng, nơi qn địch có khả năng vượt
sơng, quan trọng nhất là các địa điểm Như Nguyệt, Thị Cầu, Vạn
Xuân – nơi có những bến đị và con đường thuận lợi nhất để quân
Tống vượt qua sông Như Nguyệt tiến về Thăng Long.


Phòng tuyến sông Nh Nguyt


Phịng tuyến trên sơng Như Nguyệt

Những nơi này, Lý Thường Kiệt cho đắp chiến
lũy dọc bờ sơng, phía ngồi lũy, giáp mặt sơng,
ơng sai đóng cọc tre làm giậu dày mấy tầng.
Dưới bãi sơng bố trí những hầm chơng ngầm.
Sơng rộng, lũy cao, giậu tre dày, ... tất cả

những kiến trúc tự nhiên và nhân tạo đó được
tổ chức lại, kết hợp với nhau tạo thành một
phòng tuyến kiên cố.


Cảnh qn ta đóng cọc chuẩn bị phịng tuyến Như Nguyệt




Lược đồ cuộc tiến công để tự vệ của Lý Thường Kiệt

42

g
Tôn

Đ

hâ
T
,
ản

ản
C
n

húc
P

h

g
n
ờ
ư
h
t
Lý kiệt

Tiến
công
để tự
vệ


Bài 11: