Cuộc khởi nghĩa lam sơn (1418 1427) (5)

BÀI 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418- 1427)
1

• Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa

2

• Diễn biến cuộc khởi nghĩa
Lam Sơn

3

• Nguyên nhân thắng lợi và
ý nghĩa lịch sử


I. Thời kỳ ở miền Tây Thanh Hoá
1. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa

Lê Lợi là một hào trưởng có uy tín lớn ở
Lam Sơn (Thanh Hóa), Ơng đã từng nói:
“Ta dấy qn đánh giặc khơng vì ham
phú q mà vì muốn cho ngàn đời sau
biết rằng ta khơng chịu thần phục quân
Lê Lợi (1385 – giặc tàn ngược”.

1433)

? Em hãy cho biết một vài nét về Lê Lợi?

Vị trí của căn cứ Lam
Sơn (Thanh Hố)


Lam Sơn nằm
bên tả ngạn sông
Chu, nối liền
giữa đồng bằng
với miền núi và
có địa thế hiểm
trở. Đây cũng là
nơi giao tiếp của
các dân tộc Việt,
Mường, Thái.


"Bậc trượng phu sinh ra ở đời phải cứu
nạn lớn, lập cơng to, để tiếng thơm hàng
nghìn thuở, chứ đâu lại xun xoe đi phục
dịch kẻ khác".
(Khâm định Việt sử thơng giám cương mục)
Câu nói của Lê Lợi thể hiện điều gì?


? Nghe tin Lê Lợi dựng cờ
khởi nghĩa nhân dân đã có
thái độ gì?

Nghe tin Lê Lợi đang chuẩn bị khởi nghĩa ở Lam Sơn, nhiều người yêu
nước từ các địa phương đã tìm về tụ nghĩa ngày càng đơng, trong đó có

Nguyễn Trãi.


Vì sao hào kiệt khắp nơi tìm về Lam Sơn?
- Các hào kiệt thấy được uy tín, khả năng quân sự, sự hi sinh to
lớn của Lê Lợi.
- Bên cạnh đó, các hào kiệt cũng đã tự mình nổi dậy chống qn
Minh nhưng khơng thành cơng nên việc tìm về Lam Sơn là để
kết hợp với Lê Lợi để tăng khả năng thành công.
=> Các hào kiệt như Nguyễn Trãi, Đinh Liệt, Lưu Nhân Chú,...
đều tìm về Lam Sơn để cùng Lê Lợi chống giặc Minh.


Nguyễn Trãi (1380 - 1442) là con Nguyễn Phi Khanh. Cả hai cha con
đều đỗ đại khoa và làm quan thời Hồ. Ơng học rộng tài cao, có lịng u
nước thương dân hết mực. Cha ông bị quân Minh bắt đưa về Trung
Quốc, cịn ơng thì bị giam lỏng ở thành Đông Quan.


Từ thành Đơng Quan, Nguyễn Trãi bí mật trốn vào Lam Sơn theo Lê
Lợi khởi nghĩa và dâng bản “Bình Ngô sách” (Kế sách đánh Ngô).


Nguyễn Trãi trở thành quân sư của Lê Lợi.


Lê Lợi là người khởi sự
và lãnh đạo cao nhất của
cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Nguyễn Trãi là mưu thần

số một, là người phát
ngôn của cuộc khởi nghĩa,
người đã thay mặt Lê Lợi
viết Bình Ngơ Đại Cáo.


Hội thề ở Lũng Nhai (Thanh Hóa).
“Tơi là phụ đạo Lê Lợi cùng Lê Lai…, Nguyễn Trãi, Đinh Liệt,
Lưu Nhân Chú. 19 người tuy họ hàng quê quán khác nhau,
nhưng kết nghĩa thân nhau như một tổ liền cành. Phận vinh hiển
có khác nhau mong có tình như cùng chung một họ…chung sức
đồng lịng, giữ gìn đất nước, làm cho xóm làng được ăn ở yên
lành. Thề sống chết cùng nhau, khơng dám qn lời thề son
sắt…Kính xin có lời thề”.
(Lam Sơn thực lục)


Ngày 2 tháng 1 năm Mậu Tuất (7-2-1418), Lê Lợi dựng cờ khởi
nghĩa ở Lam Sơn và tự xưng là Bình Định Vương.


1. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa
- Lê Lợi (1385 – 1433) là một hào trưởng có uy tín ở Lam Sơn (Thanh
Hóa).
- Trước cảnh nước mất nhà tan, Lê Lơi chiêu tập nghĩa sĩ, chọn Lam Sơn
(Thanh Hoá) làm căn cứ khởi nghĩa
- Nghe tin ông khởi nghĩa hào kiệt khắp nơi kéo về ủng hộ, trong đó có
Nguyễn Trãi.
- Năm 1416 Lê Lợi tổ chức hội thề ở Lũng Nhai (Thanh Hóa).
- Ngày 7-2-1418, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn và tự xưng là

Bình Định Vương.


2. Những năm đầu hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn.


Tấm gương Lê Lai
Giữa năm 1418, quân Minh huy động
một lực lượng bao vây chặt căn cứ Chí
Linh, quyết bắt giết Lê Lợi. Trước tình
hình nguy cấp đó, Lê Lai đã cải trang
làm Lê Lợi, chỉ huy một toán quân
liều chết phá vịng vây qn giặc. Lê
Lai cùng tốn qn cảm tử đã hi sinh.
Quân Minh tưởng rằng đã giết được
Lê Lợi nên rút quân.
Em hãy nhận xét về nhân vật Lê Lai?


Khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong buổi
đầu khởi nghĩa.

“ Khi Linh Sơn lương hết mấy tuần,
Khi Khôi Huyện qn khơng một đội”.
(Bình Ngơ đại cáo)


? Tại sao Lê Lợi lại tạm hòa với quân Minh?Vì sao qn
Minh lại chấp nhận đề nghị tạm hồ của Lê Lợi?
- Lê Lợi hịa hỗn với qn Minh để tránh các cuộc bao vây của

quân Minh và để có thời gian để củng cố lực lượng.
- Quân Minh chấp nhận giảng hịa vì qn Minh muốn tranh
thủ thời gian hồ hỗn để dụ dỗ, mua chuộc Lê Lợi.


2. Những năm đầu hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn.

- Trong những năm đầu của khởi nghĩa, nghĩa quân gặp
nhiều khó khăn, bị quân Minh vây đánh ở núi Chí Linh (3
lần).
- Năm 1423, Lê Lợi tạm hồ với quân Minh
- Năm 1424, quân Minh trở mặt tấn công nghĩa quân. Khởi
nghĩa chuyển sang giai đoạn mới


II. GIẢI PHĨNG NGHỆ AN,
TÂN BÌNH THUẬN HĨA VÀ
TIẾN QN RA BẮC (1424
- 1426)
1. Giải phóng Nghệ An (năm 1424)
CH : Sau khi quân Minh trở
mặt, bao vây tấn công nghĩa
quân Lam Sơn rơi vào tình thế
như thế nào?


kế hoạch đánh giặc


CH : Trước tình hình đó Nguyễn

Chích có đề nghị gì ?
CH : Vì sao Nguyễn Chích đề
nghị chuyển qn vào Nghệ An ?

Thanh Hoá

Nghệ An


Trong một buổi họp bàn với các
tướng, Nguyễn Chích nói : “ Nghệ An là
nơi hiểm yếu, đất rộng người đông, tôi đã
từng qua lại nên rết thông thuộc đất ấy.
Nay hãy trước hết thu lấy Trà Lân, chiếm
giữ cho được Nghệ An để làm đất đứng
chân, rồi dựa vào sức người và của cài đất
ấy mà quay ra đánh Đơng Đơ thì có thể
tính xong việc dẹp n thiên hạ.”
(Đại cương lịch sử
Việt Nam)


CH : Em hãy nêu một vài nét khái quát về Nguyễn Chích ?
Nguyễn Chích là một nơng dân nghèo ở Thanh Hóa, đã từng lãnh đạo
cuộc khởi nghĩa chống quân Minh ở nam Thanh Hóa và hoạt động ở
vùng bắc Nghệ An. Năm 1420, Nguyễn Chích đêm quân gia nhập
nghĩa quân Lam Sơn. Ông là một tướng chỉ huy xuất sắc, một nhà quân
sự giỏi

CH : Trình bày
tóm tắt diễn biến
cuộc tiến cơng giải
phóng Nghệ An
(năm 1424) của
nghĩa quân Lam
Sơn bằng lược
đồ?