Tài liệu Bạn biết gì về văn hóa công ty Mỹ và Nhật? doc

Bạn biết gì về văn hóa công ty Mỹ và Nhật?

Nhân viên hãng máy tính IBM mặc đồng phục màu xanh lá cây với áo sơ mi
trắng làm nền, nhân viên hãng xe hơi Toyota lại thường hát hymn công ty vào đầu giờ
làm việc mỗi ngày, còn nhân viên tiệm ăn nhanh McDonald thường mang biển hiệu
công ty cùng với tên tuổi chức vụ của bản thân trước ngực. Mỗi một nơi có một kiểu
"văn hóa công ty" riêng mà nhìn vào đó người ta có thể cảm nhận được tầm cỡ của họ.
Những sinh viên vừa rời ghế giảng đường đại học bao giờ cũng khao khát được
làm việc trong các công ty nước ngoài hoặc có vốn nước ngoài. Mức lương cao, khả
năng tích lũy kinh nghiệm làm việc và cơ hội thăng tiến, các chế độ đãi ngộ lao động
chuẩn mực. là những thanh nam châm kéo người lao động đến với các công ty nước
ngoài. Tuy nhiên, sau một thời gian thử nghiệm bản thân, các tân cử nhân này mới vỡ
lẽ ra rằng, họ cần phải cố gắng rất nhiều để hòa nhập được với nền văn hóa mà các ông
chủ ngoại quốc đã mang đến áp dụng tại đất nước của họ. Nhiều ứng viên than phiền
rằng khi làm việc cho các công ty nước ngoài họ đã phải sống một cuộc sống "hai
mang", nghĩa là tại công sở họ phải sống cuộc sống phương Tây, chỉ khi rời sở về nhà
họ mới được trở lại là mình như vốn có.
Văn hoá công ty kiểu Mỹ
Phần lớn các ứng viên rất muốn được làm việc trong các công ty có quốc tịch
Mỹ. Để vào được các công ty này, ứng viên phải trải qua nhiều vòng thi rất khắt khe.
Tuy nhiên, để hòa nhập được với tập thể nhân viên công ty, ứng viên cần phải biết
nhiều điều. Người Mỹ nói chung là những người có khả năng làm việc độc lập rất cao.
Nếu được giao làm một công việc nào đó theo nhóm, họ họp nhau lại, phân công công
việc cụ thể cho từng người, khi dự án hoàn thành, mỗi một cá nhân lại trở về công việc
của mình, không hề phụ thuộc vào nhau. Trong quan hệ công việc giữa cấp trên và cấp
dưới hình thành một ranh giới rõ ràng. Các sếp luôn được ưu ái hơn so với nhân viên
dưới quyền ở nhiều điểm: chỗ để xe riêng, phòng ăn riêng, phòng họp riêng, các chế
độ đãi ngộ riêng.Và đó có lẽ cũng là nét đặc trưng của xã hội Mỹ: chức vụ càng cao,
anh càng khác biệt với những người cấp dưới, và lúc này người có chức vụ cao thường
hạn chế đến mức tối đa các mối quan hệ tiếp xúc với người cấp dưới. Trong các công
ty Mỹ cơ cấu tổ chức rất rõ ràng, mỗi nhân viên đều có một chức vụ, vị trí nhất định,

và họ không được quên rằng tất cả mọi vấn đề bàn bạc phải được thống nhất với
những người lãnh đạo trực tiếp trước khi được báo cáo lên cho lãnh đạo cao cấp.
Người Mỹ coi chuyện thay đổi công việc là hoàn toàn bình thường. Một người
lao động bình thường ở nước này có thể thay đổi công việc của mình tới 30 lần trong
đời mà không một ai có thể thắc mắc. Người Mỹ coi trọng kết quả làm việc chứ không
phải là hình thức làm việc, họ làm việc và bằng mọi giá phải xong việc càng sớm càng
tốt chứ không phải sáng cắp ô đi chiều cắp ô về. Một nhân viên nếu đã chuyên về một
ngạch nào đó thì cứ vậy mà "đào" kiến thức trong suốt cuộc đời của mình. Kiến thức
chuyên ngành hẹp càng sâu càng có giá trị. Khác với người Nhật, người Mỹ chỉ
chuyên tâm đến chuyên ngành hẹp của mình, cho dù anh ta có thật sự giỏi ở các lĩnh
vực khác. Ví dụ một nhân viên đã chuyên về marketing thì có lẽ suốt đời sẽ phải gắn
với cái nghiệp này, mặc dù người đó có khả năng làm được công việc khác. Ở Mỹ,
việc nhảy từ lĩnh vực này sang lĩnh vực khác ít xảy ra, dù vẫn có, bởi chi phí đầu tư
vào một lĩnh vực nghề nghiệp mới (training) rất cao mà nếu không cẩn thận, người lao
động có nguy cơ "mất cả chì lẫn chài".
Có nhiều điều khá thú vị khi khám phá văn hóa các công ty kiểu Mỹ. Trước hết
đó là bí mật kinh doanh. Trên các công văn giấy tờ, hồ sơ gửi khách hàng của các công
ty quốc tịch Mỹ, đâu đó chúng ta cũng có thể bắt gặp dòng chữ "Strictly confidential".
Mớ giấy lộn (đã in một mặt) không bao giờ được sử dụng nữa dù chỉ để in bản nháp.
Tất cả sẽ được cho vào máy cắt và đem hủy. Trong nhiều công ty Mỹ, nhân viên làm
việc hết mình và rất sợ bị khách hàng phàn nàn. Nếu chẳng may một khách hàng nào
đó không vừa ý với cách trả lời điện thoại của cô nhân viên tiếp tân công ty và có ý
than vãn điều này với sếp công ty, lập tức cô gái sẽ bị chỉ trích gay gắt và nếu còn lặp
lại, các ông chủ sẽ mời cô ta bước ra khỏi cửa mà không thèm nghe lời phân trần hoặc
giải thích. Tại một số công ty Mỹ người ta không nhận các ứng viên đã từng có người
thân làm việc tại đó từ trước, cho dù mối quan hệ không phải là máu mủ ruột rà. Có
những công ty trước khi nhận nhân viên vào làm việc buộc nhân viên phải cam đoan
không được kết hôn với người cùng công ty hoặc cùng hệ thống công ty, và nếu lỡ
may có ai đó "phải lòng" nhau và quyết định đi đến hôn nhân, giải pháp tốt nhất đối
với những người này có lẽ là tự tìm công việc khác và viết đơn xin nghỉ việc.

Văn hóa công ty kiểu Nhật
Người Nhật Bản từ xưa đến nay vẫn nổi tiếng với truyền thống trung thành,
"chung thân" với chủ. Công ty đối với họ là nhà, sếp là cha là mẹ, đồng nghiệp là gia
đình anh em. Nếu trong công ty có một vị trí trống, việc đầu tiên của các giám đốc
nhân sự là phải ưu tiên cho những người ở các bộ phận khác dư thừa hoặc những
người thân của nhân viên công ty. Ít khi người ta muốn tuyển dụng người "ngoại đạo"
nếu như họ vẫn có thể tìm được người trong công ty thay thế. Người Nhật đến với
công ty từ lúc hãy còn là một anh sinh viên "mặt búng ra sữa", làm việc tận tụy, leo
những nấc thang nghề nghiệp một cách chậm chạp rồi cứ thế ung dung cho đến tận lúc
"về vườn". Cả cuộc đời làm việc họ chỉ biết đến một ông chủ, một công ty. Khác với
người Mỹ, người Nhật thường được khuyến khích học hỏi nhiều chuyên môn khác
nhau.
Người lao động Nhật Bản rất có tinh thần trách nhiệm đối với công ty. Vì lợi
ích của công ty mà người lao động sẵn sàng làm bất cứ công việc gì được giao phó, bất
kể họ là những người có chức vụ hay không. Họ được đào tạo kỹ lưỡng về nhiều
chuyên ngành. Một người lao động Nhật Bản luôn luôn chuẩn bị sẵn sàng mọi tình
huống để có thể thay thế đồng nghiệp lúc cần thiết. Và như vậy có nghĩa là kiến thức
của họ rất đa dạng, tổng hợp.
Khác với người Mỹ, người Nhật thường không phân chia ranh giới giữa chủ và
tớ, tất cả khi đã bắt tay vào việc là cùng một chí hướng, cùng một nhiệt huyết vì lợi ích
của công ty. Tại công sở tất cả đều ăn mặc như nhau, cùng làm việc như nhau và tôn
trọng nhau. Những áo choàng đắt tiền, xe hơi sang trọng, điện thoại di động đới mới,
đồng hồp Thụy Sĩ. đối với các ông bà sếp người Mỹ là những thứ bắt buộc có để khoe
mẽ thì đối với người Nhật bị coi là những thứ khó chấp nhận. Người Mỹ làm việc độc
lập, và mọi vấn đề đã có cấp lãnh đạo giải quyết. Người Nhât thì không thế, mọi vấn
đề liên quan đến công ty được đưa ra bàn luận trước tập thể, vì vậy tập thể đóng một
vai trò rất quan trọng trong đời sống văn hóa của công ty.