11 mô hình tập đoàn báo chí trên thế giới và vấn đề xây dựng tập đoàn báo chí ở viết nam hiện nay

TIỂU LUẬN
MƠN: LỊCH SỬ LÝ LUẬN BÁO CHÍ TRUYỀN THƠNG

ĐỀ TÀI:

MƠ HÌNH TẬP ĐỒN BÁO CHÍ TRÊN THẾ GIỚI
VÀ VẤN ĐỀ XÂY DỰNG TẬP ĐỒN BÁO CHÍ
TẠI VIỆT NAM

1


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài
Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, báo chí nước ta đang ngày
càng khởi sắc, tiếp tục khẳng định tầm quan trọng và cần thiết của mình trong
đời sống văn hoá- xã hội. Sau hơn 20 năm đổi mới "hệ thống báo chí nước ta
đã có bước phát triển quan trọng cả về loại hình, số lượng và chất lượng",
chứng tỏ sự lớn mạnh về mọi phương diện và đang có nhu cầu ngày càng
vươn cao, vươn xa hơn nữa trong tương lai. Đây chính là điều kiện chủ quan
quan trọng để triền khai, thành lập mơ hình tập đồn báo chí ở Việt Nam.
Trên thế giới, mơ hình tập đồn báo chí đã ra đời từ hơn 100 năm nay
và đang ngày càng khẳng định sức mạnh và ưu thế của mình trong thời đại
kinh tế tồn cầu, mở ra một hướng làm kinh tế mới cho ngành cơng nghiệp
báo chí - truyền thơng, một vấn đề hết sức quan trọng và cần thiết trong đời
sống báo chí hiện đại.
Với những điều kiện khách quan và chủ quan, xu hướng hình thành tập
đồn báo chí Việt Nam là tất yếu, không thể tránh khỏi, đáp ứng nhu cầu của
phương thức, phong cách làm báo hiện đại trong xu thế tồn cầu hố.
Chủ trương hình thành các tập đồn báo chí của Đảng, Nhà nước ta ra
đời trong bối cảnh đó. Tuy nhiên, hình thành như thế nào, nội dung, cơ chế

hoạt động và cơ cấu tổ chức ra sao thì cịn là một câu hỏi khó và can thời gian
để nghiên cứu. Một trong những hướng tiếp cận đó là tìm tịi, học hỏi kinh
nghiệm làm kinh tế truyền thơng, cụ thể là q trình hình thành và hoạt động
của một số tập đồn báo chí trên thế giới như Thứ trưởng Bộ Văn hố - Thơng
tin Đỗ Q Dỗn đã chi ra: "Trên thế giới có nhiều tập đồn báo chí. Mỗi mơ
hình có những ưu điềm, đặc trưng riêng của từng nước. Chúng ta nên lựa
chọn, học tập để xây dựng một mơ hình cho phù hợp. Đây là một vấn đề rất
mới. Chúng ta phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm".

2


Đặc biệt, việc Việt Nam gia nhập Tồ chức thương mại thế giới (WTO)
đã mở ra một đọt sóng tồn cầu hố trên tất cả các lĩnh vực. Báo chí với tư
cách là cơ quan ngôn luận của -Đảng, Nhà nước, là diễn đàn của nhân: dân
cũng cần phải bắt kịp với xu thế của thời đại trong tình hình mới, đáp ứng nhu
cầu của nền báo chí trong thời kì hội nhập, cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất
nước.
Với sự cần thiết và các lý do đó, em chọn Mơ hình tập đồn báo chí
trên thế giới và vấn đề xây dựng tập đồn báo chí ở Viết Nam hiện nay làm
đề tài cho tiểu luận này.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Thực hiện nghiên cứu này, chúng em nhằm tìm hiểu mơ hình kinh tế
báo chí thơng qua một số tập đồn báo chí tiêu biểu trên thế giới. Từ đó, học
hỏi, rút ra những kinh nghiệm cho thực tiễn báo chí Việt Nam trên con đường
chuẩn bị xây dựng mơ hình tập đồn báo chí. Đây cũng là cơ hội đe những
sinh viên báo chí có thể tiếp cận với những vấn đề thực tế báo chí, nhằm bổ
sung thêm kiến thức cần thiết phục vụ cho cơng việc sau này.
Từ những mục đích trên, em tự đặt ra cho mình những nhiệm vụ cần
phải thực hiện như sau:

- Tìm hiểu, nghiên cứu những con đường hình thành, phương thức hoạt
động của một số tập đồn báo chí tiêu biểu ở các nước tư bản chủ nghĩa,
những nước có nền báo chí lâu đời và phát triển.
- Tìm hiểu thực trạng truyền thơng Việt Nam, các cơ sở pháp lí,văn bản
chính sách của Nhà Nước và một số cơ quan báo chí có xu hướng phát triển
thành tập đồn báo chí.
- Đưa ra những gợi mở, đề xuất ban đầu về tiêu chí,nguyên tắc cơ bản
trong q trình xây dựng các tập đồn báo chí ở nước ta.
- Kiến nghị một số giải pháp ứng dụng vào việc xây dựng mơ hình tập
đồn báo chí ở nước ta hiện nay.

3


3. Đối tượng nghiên cứu
Căn cứ vào tính chất của q trình hình thành tập đồn báo chí, em
chọn Tập đồn báo chí điển hình của Mỹ để khảo sát là Tập đồn News Corp.
Ngồi ra, để đảm bảo tính toàn diện, em cũng sẽ khảo sát, đế cập tập đồn báo
chí của Singapore và Trung Quốc... Tuy nhiên, do điều kiện hiểu biết cũng
như thời gian còn nhiều hạn chế, em chỉ nghiên cứu một số tập đồn có mơ
hình tổ chức và phương thức hoạt động khơng giống nhau ở các châu lục khác
nhau, đó là News Corporation (Mỹ), Tập đồn báo chí Singapore (SPH) và
Tập đồn Quảng Châu (Trung Quốc). Các cơ quan báo chí trong nước được
chọn để nghiên cứu gồm Báo điện tử VietnamNet và Báo Tuổi trẻ.
4. Phương pháp nghiên cứu
Báo cáo khoa học này sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng
của chủ nghĩa Mác-lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng,chính
sách của Nhà nước về báo chí, truyền thông và một số phương pháp cụ thề
như phương pháp thu thập, phân tích tài liệu, so sánh, mơ tả, tổng hợp vấn đề,
đề xuất một số kiến nghị giải pháp cho vấn đề...

5. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, tiểu luận gồm 2
chương nội dung:
Chương I: Vài nét vế mơ hình tập đồn báo chí trên thế giới
1.1 Giới thiệu về mơ hình "Tập đồn báo chí" trên thế giới:
1.1.1 Khái niệm
a. "Tập đồn báo chí" là gì?
b. "Mơ hình" được hiểu như thế nào?
c. Một số khái niệm liên quan: "Tập đồn truyền thơng", "Tơ-rớt báo
chí, "Cơ quan báo chí " là gì?
1.1.2. Sự hình thành mơ hình Tập đồn báo chí
1.1.3. Mơ hình và q trình phát triển của tập đồn báo chí
1.1.4. Một số đặc điểm nổi bật của tập đồn báo chí trên thế giới
4


1 2. Giới thiệu khái quát một số Tập đoàn báo chí tiêu biểu trên thế giới
1 2.1. Tập đồn News Corporation (Mỹ).
1.2.2. Tập đồn báo chí Singapore (SPH)
1.2.3. Tập đồn báo chí Quảng Châu (Trung Quốc)
Chương II. Vấn đề xây dựng mơ hình tập đồn báo chí -Việt Nam
hiện nay
2. 1. Chủ tru ông của Đảng và Nhà nữ óc ta về xây dụng Tập đồn báo
chí ở Việt Nam
2.2. Tình hình phát triển của báo chí- truyền thơng nói chung
2.3. Thực trạng các cơ quan báo chí trong q trình xây dựng tiến tới
thành lập mơ hình "Tập đồn báo chí"
2.3.1. Vietnamnet
2.3.2. Tuốt trẻ
2.4. Đề xuất giải pháp đê xây dựng Tập đồn báo chí ở nước ta.

5


CHƯƠNG I: VÀI NÉT VẾ MƠ HÌNH TẬP ĐỒN BÁO CHÍ TRÊN
THẾ GIỚI
1.1. Giới thiệu về mơ hình "Tập đồn báo chí" trên thế giới
1.1.1. Một số khái niệm:
a. "Tập đồn báo chí" là gì?
Về khái niệm "Tập đồn báo chí" hiện nay có rất nhiều cách hiệu khác
nhau, trong đó một trong những khái niệm có nội hàm được sử dụng nhiều
nhất: tập đồn báo chí là một tập đoàn kinh tế hoạt động đa dạng trong lĩnh
vực truyền thơng,có hạt nhân là một cơ quan báo in, báo hình hoặc bất cứ loại
hình báo chí nào khác và cũng có thể tham gia vào một số lĩnh vực kinh
doanh ngồi truyền thơng.
Theo Từ điển bách khoa tồn thư, "Tập đồn báo chí" là tổ hợp các cơ
quan đơn vị hoặc doanh nghiệp kinh doanh về lĩnh vực báo chí.
Trên Wikipedia xuất hiện một số thuật ngữ liên quan đến khái niệm
"Tập đồn báo chí" như "Press group","media conglomerate", "media group".
Trong đó, "Press group" thường được sử dụng đẻ gọi tổ chức có hạt nhân là
một cơ quan báo in nối tiếng lâu đời và cơ quan này có tham gia các hoạt
động kinh doanh bổ trợ khác. Những thuật ngữ có tính phổ biến hơn "Press
group" như "media conglomerate", "media group", trong đó, thuật ngữ "media
conglomerate" dùng để chi các tồng công ty sở hữu một con số lớn các cơng
ty con hoạt động trong những loại hình truyền thơng khác nhau như phát
thanh, truyền hình, xuất bản, điện ảnh, Intemet. Một số ví dụ tiêu biểu như
News Corporation, Sony, Thuê Wamer,Vivendi Universal...Riêng thuật ngữ
"media group" có cách hiểu tương đương như cụm từ "press group" nhưng nó
là một khái niệm có nội hàm rộng hơn, bao gồm tất cả các loại hình truyền
thống chứ khơng chỉ riêng mỗi loại hình báo in. Ngồi ra, trên thế giới "Tập

đồn báo chí" cịn được gọi với nhiều thuật ngữ khác nhau như: "media
organization", "media group", "media corporation"..
6


Hiện nay, ở nước ta vẫn đang sứ dụng lẫn lộn hai thuật ngữ."báo chí"
và "truyền thơng", nhiều khi đánh đong chúng với nhau. Chính vì thế, để cócách hiểu cho đúng, cần phải xem. "Tập đồn báo chí" là một thuật ngữ kinh
tế thuộc về kinh tế truyền thông, có nghĩa hẹp tương đương với" thuật ngữ
"press group", nghĩa rộng tương đương với thuật ngữ "međia conglonlerate".
b. "Mơ hình " được hiểu như thế nào ?
"Mơ hình" theo nghĩa hẹp là mẫu, khn, tiêu chuẩn theo đó mà chế tạo
tái hiện hay bắt chước cấu tạo hoạt động của cơ cấu khác (của ngun mẫu
hay cái được mơ hình hố) vì mục đích khoa học và sản xuất.
Nghĩa rộng là hình ảnh (hình tượng, sơ đồ, sự mơ tả... ) ước lệ của một
khách thể (hay một hệ thống các khách thể, triết học, tin học, kinh tế học..).
Khái niệm "mơ hình" dược sử dụng rộng rãi trong tin học, triết học,
tốn học, kinh tế học, ngơn ngữ học và các khoa học khác.Trong ngành ngôn
ngữ là khái niệm trừu tượng về tiêu chuẩn hay biểu mẫu của một hệ thống nào
đó, là sơ đồ chung mơ tả một hệ thống hay một tiểu hệ thống ngôn ngữ nào đó
của ngơn ngữ (hệ thống âm vị, hệ thống ngữ pháp...), là khái niệm về những
đặc tính chung nhất của một hiện tượng ngơn ngữ nào đó,là sơ đồ chung mô
tả một hệ thống hay một tiểu hệ thống ngôn ngữ nào đó.
c "Tập đồn truyền thơng ". "Tơ-rớt báo chí", "Cơ quan báo chí" là gì?
"Tập đồn truyền thơng" là tổ hợp các cơ quan - đơn vị hoặc doanh
nghiệp kinh doanh chủ yếu về lĩnh vực truyền thông - báo chí và có kết hợp
kinh doanh tổng hợp về một số lĩnh vực khác ngồi truyền thơng - báo chí.
"Tơ-rớt báo chí" là một trong những hình thức độc quyền tư bản chủ
nghĩa trong ngành truyền thơng-báo chí, xuất hiện ở thời kì đế quốc chủ
nghĩa. Nó hợp nhất một loạt xí nghiệp cơng nghiệp thơng tin, báo chí vào một
hoặc vài ba cơng ty lớn..Các chủ xí nghiệp góp cổ phần vào các trượt được

nhận siêu lợi nhuận theo tỉ lệ số Vốn mình bỏ vào.Tơ-rớt báo chí lớn nhất
xuất hiện lần đầu tiên ở Hoa Kì năm 1906 là của tỉ phú F.Gamett, có quan hệ
với các tập đồn dầu lửa - tài chính Morgan nắm trên 130 ấn phẩm định kì,
7


trong đó có 90 tờ báo, 7 đài truyền hình và 13 đài phát thanh. Hiện nay, ở Hoa
Kì có khoảng vài chục Tơ-rớt báo chí khổng lồ có quyền lợi tài chính gắn liên
với các tổ hợp cơng nghiệp và ngân hàng lớn, đang kiểm soát đại bộ phận sản
phẩm sách báo, đài phát thanh, truyền hình và điện ảnh của Hoa Kì và nhiều
nước khác.
"Báo chí" xuất phát từ 2 từ: báo và tạp chí, nói một cách khái quát là
những xuất bản ấn phẩm định kỳ song cũng đế chi cả các loại hình truyền
thơng khác như đài phát thanh, đài truyền hình. Định nghĩa này cũng được áp
dụng cho một sổ tạp chí liên tục xuất bản trên web. "Báo chí" là tên gọi chung
của các loại hình truyền thơng đại chúng.
Lịch sử báo chí thế giới bắt đầu bước sang một bước ngoặt mới, đó là
vào thời điểm giữa thế kỉ XIX, khi những người làm báo bắt đầu chú ý, quan
tâm đến vấn đề tài chính, kinh tế trong hoạt động báo chí. CĨ thể nói như
Robert W.Mcchesney trên thenation.com: "Vương quốc của phương tiện
truyền thông đứng trước một sự biến đồi sâu sắc. Nếu như trước đó, những hệ
thống phương tiện truyền thơng chủ yếu ở quốc gia thì giờ đây một thị trường
phương tiện truyền thơng thương mại tồn cầu đã nảy sinh".
Chính bước ngoặt đó đã làm cơ sở cho sự ra đời của một số thuật ngữ
mà đến nay luôn gắn bó với báo chí - truyền thơng thế giới như thuật ngữ
ngành báo chí "newspaper industry", ngành truyền thơng "media industry",
kinh tế báo chí "media economics"..
Tập đồn báo chí đầu tiên trên thế giới ra đời ở Mỹ có tên gọi là
Cripca.Tiếp đó là sự hình thành của những tập đoàn "khổng lồ" như: Walt
Disney (Mỹ) với 47.000 nhân viên,Thuê Wamer(mỹ) với 35.000 nhân

viên,Bertel Smann(đức) với 44. 000 nhân viên,News Com (úc) với 31.000
nhân viên...
Thông qua ba hiện tượng: sự ra đời của nghề làm báo mới new
joumalism, sự giàu có của của nghề làm báo vàng yellow joumalism và sự
hình thành các hệ thống báo dây chuyền newspapers chainsl có thề khẳng
8


định rằng mơ hình kinh tế báo cây - tập đồn báo chí trên thế giới có nguồn
gốc từ sự phát triển của nền báo chí Mú - nơi xuất phát của các tập đồn báo
chí - truyền thơng lớn nhất thế giới hiện nay, đặc biệt là vào giai đoạn sau
cuộc nội chiến 1865-1867.
Nghề làm báo mới ở Mỏ ra đời với khuynh hướng nồi bật là báo chí
làm kinh tế đã đưa đến sự phát triền ào ạt của báo chí Mỹ. Báo chí trở thành
một ngành kinh doanh lởn với những cơng ty hùng mạnh, có khả năng tự chủ
về tài chính và thu được nhiều lợi nhuận từ việc làm báo đặc biệt nó có tính
độc lập tương đối trong xã hội.
Nghề làm báo vàng được đánh dấu bởi tên tuổi của ông vua
W.Randolph Hearst, làm xuất hiện những "Citizen Khúc" có khả nàng đem lại
sự thịnh vượng cho các tờ báo trên khuynh hướng làm báo kinh tế.
W.Randolph Hearst không" dừng lại ở lĩnh vực làm báo, ơng cịn chuyển sang
lĩnh vực tạp chí, xuất bản và ông cũng đạt đến sự thành công. Như thế, sự
hùng mạnh của các tờ báo làm kinh tế và sự mở rộng,thâm nhập sang các lĩnh
vực khác liên quan đến báo chí đã đánh dấu mốc cho sự "manh nha", "chớm
nở" của mơ hình báo chí làm kinh tế: mơ hình "Tập đồn báo chí".
Tuy nhiên, phải đến khi có sự xuất hiện, hình thành của các hệ thống
báo dây chuyền thì khoảng cách cho sự ra đời của mơ hình tập đồn báo chí
mới bắt đầu được rút ngắn. Hiện tượng này ra đời gắn liền với tên tuổi của hai
"ơng hồng" báo chí, đó là: E. W.Scripps và Hearst với mục đích nhằm "khai
thác mối liên kết, mồi quan hệ giữa nhiều tờ báo để hỗ trợ nhau về phương

diện nghề nghiệp".Với những công thức đề thành lập cơ quan báo chí của
mình, đến nay hai hệ thống báo dây chuyền của E. W.Scripps và Hearst đã
phát triển lên thành các tập đoàn tiếng tăm trên đất Mà, đó là: The
E.W.Scripps Company và Hearst Corporation.
Như vậy, q trình hình thành mơ hình tập đồn báo chí không những
đáp ứng được nhu cầu phát triển tất yếu của đời sống báo chí mà cịn đi đúng
định hướng của thời đại, từng bước chuẩn bị những nhân tố cần thiết làm cơ
9


sở để lớn mạnh, đưa đến sv xuất hiện của những tập đồn báo chí - truyền
thơng hùng mạnh trên thế giới hiện nay mà trong đó đặc biệt tập trung nhất ở
Mỹ. Nó chứng minh một điều rằng việc báo chí Mỹ ngay từ đầu định hướng
coi báo chí - truyền thông là một trong những ngành công nghiệp và cần phát
huy tối đa hiệu quả của nó là hợp lí và phù hợp với sự phát triền của thời đại
và nhu cầu tất yếu của lịch sử.
1.1.3. Một số đặc điểm nồi bắt của mơ hình tạo đồn báo chí trên
thế giới
Một là, phần lớn các tập đồn báo chí thuộc về tư nhân, đứng đầu là
những tỉ phú, triệu phú USD. Họ khơng chí kinh doanh trong lĩnh vực báo chí
truyền thơng mà cịn xâm nhập, len lỏi vào nhiều lĩnh vực khác như dầu khí,
ngân hàng, dược phẩm, điện tử, hàng không. HỌ không" nhất nuốt là nhà báo,
có thể là nhà doanh nghiệp, nhà chính tri "hoặc nhà kinh tế. Ví dụ như cựu thủ
tướng Italia -Silviam Berlusconi, Thị trưởng thứ 108 của thành phố New
York: Machel Bloomberg - đều là những tỉ phú trong lĩnh vực truyền thơng
làm chính trị.."
Thứ hai, những tập đồn này lúc đầu chỉ là những công ty nhỏ. Sau đó
lớn mạnh lên thành những tập đồn lớn, khơng những chỉ hoạt động trong
nước mà còn vươn ra nhiều nước khác, nhiều châu lục và trở thành những
công ty xuyên quốc gia có tiếng tăm.

Đặc điểm thứ ba, những tập đồn này có nguồn tài chính khổng lồ, tiềm
lực cơ sở vật chất -kỹ thuật rất mạnh, công nghệ luôn luôn được đối mới.
Điều này được minh chứng qua những số liệu như: trong năm 2004,
tính theo doanh số, Time Wamer đạt 38 tỷ USD, News Com đạt 25,5 tỷ
USD,Vivendi Universal là 27 tỷ...Thu nhập năm 2002 của Time Wamer là
101,01 tỷ USD, Walt Disney là 87,7 tỷ USD...Họ không chỉ có "lực" mà cịn
có "thế" rất mạnh trong xã hội tư bản.
Thứ tư, mơ hình chung của tập đồn báo chí có sự cạnh tranh khốc liệt,
kiểu "cá lớn nuốt cá bé", thơn tính, lũng đoạn lẫn nhau. Những tờ báo nhỏ,
10


khơng có khả năng tự đứng vững trong q trình hạch tốn kinh doanh buộc
lịng phải liên kết với nhau hoặc sát nhập vào một tập đồn báo chí hùng
mạnh nào đó; hoặc kiểu nữa là các tập đồn báo chí mạnh mua lại những cơ
quan báo chí sắp phá sản, hoặc các tập đoàn lớn liên kết với nhau thành
những "anh cả" thao túng thị trường, lũng đoạn, phân chia khu vực và lợi
nhuận.
Thứ năm, sự phát triển của mơ hình tập đồn báo chí dẫn đến tình trạng
cắt giảm biên chế, sa thải nhân viên diễn ra thường xuyên làm ảnh hưởng đến
đời sống của người lao động, diễn ra những cuộc chống phá làm mất trật tự và
ổn định xã hội.
Tóm lại, mơ hình tập đồn báo chí các nước tư bản trên thế giới bao
gồm năm đặc điểm nhưng nổi bật nhất là đặc điềm thứ tư đã làm cho sự phát
triển của báo chí trở nên mất ổn định vì sự cạnh tranh khốc liệt theo kiều "lớn
ăn nhỏ, thơn tính, lũng đoạn lẫn nhau. Những đặc điểm này cũng như những
ưu, nhược điểm của nó là cơ sở quan trọng đề chúng ta tham khảo trong bước
đầu xây dựng tập đồn báo chí ở nước ta.
1.2. Giới thiệu khái quát một số tập' đoàn báo. chí.tiêu biểu trần
'thế giới

1.2.1. Tập đàn News Corporation
Tập đồn News Corporation được thành lập vào năm 1979 gắn liền với
tên tuổi của ông "vua" truyền thông người Mỹ gốc Úc Rupert Murdoch- một
huyền thoại của nền công nghiệp truyền thông thế giới. Đây thực sự là một gã
khổng lồ với "đế chế có sức phong toả tồn cầu, hoạt động truyền thơng trên
tồn cầu. Đây là vương quốc được hình thành từ một tờ báo Australia do cha
ơng-keith Murdoch để lại năm 1952,tờ Adelaie News. Đây là một tờ báo tỉnh
lẻ hạng hai. Sau đó, ơng thành lập tập đồn báo chí News Limited.
Với tư duy làm báo hướng lợi nhuận và hướng người dùng, ông đã liên
tục mua lại làm lại các tờ báo lỗ để rồi biến chúng thành những tờ báo sinh lời
cực lớn Ví dụ như hai hệ thống báo Times và Sun (Anh Quốc), Newyork Post
11


(Mỹ)... Bên cạnh đó, ơng mở rộng kinh doanh sang các lĩnh vực truyền thơng
khác như truyền hình vệ tinh(STAR), phim giải trí (hãng 20th century Fox là
đinh cao), tập đồn truyền hình FOX, xuất bản sách, kinh doanh Intemet với
American online, ga me, quảng cáo viễn thông... Đặc biệt trong đó phải kề
đến việc Rupert Murdoch bước từng bước vững chãi, thành công vào lĩnh vực
truyền thông kiểu mới với các website ăn khách mà Myspace.com là một ví
dụ, có giá trị bền vững, khởi đầu cho nhiều thứ truyền thông trên Intemet do
các cá nhân tạo ra thông tin.
Theo thông tin trên trang web Công nghiệp của Bộ Cơng nghiệp Mỹ,
Tập đồn News Corp có doanh số khoảng 25,5 tỷ USD, với số nhân viên nằm
ở con số khoảng 36.000 người, News Corp trở thành đối thủ "bất khả chiến
bại" trên thị trường truyền thông thế giới. News Corp sở hữu những sản phẩm
truyền thơng báo chí danh tiếng nhất thế giới mà bất kỳ nhà tài phiệt nào cũng
phải thèm muốn. News Corp trở thành một tập đồn thống trị thế giới về
truyền thơng.
News Corp hoạt động trên năm lĩnh vực chính:

+) Điện ảnh: Hãng 20th century Fox
+) Truyền hình: BskyB (vệ tinh,vương quốc Anh), Stream, Fox (Hoa
Kì), Foxstel (Australia), Groupe Sưu (triển khai năm 1991 với năm kênh
truyền hình, hiện có năm kênh kỹ thuật số, cáp hay vệ tinh tại năm chục nước
thuộc khu vực Châu á-thái Bình Dương), National Geographic Channel (TV
cáp tại Hoa Kỳ).
+) Báo chí: Các tạp chí Gemstar-TV guide, 175 tờ báo tại nước Anh
(The Times, The Sun..), tại Hoa Kỳ ' (Neo York post), tại Australia (Dai ly
Telegraph... ) và khu vực Thái Bình Dương (tập đồn The Independent tại
New Zealand...).
+) Xuất bản: Harper Collins, Re gan Books, Zondervan.
+) Intemet: Broadsystem,Chinabyte.com,News Interactive..

12


Có thể nói, Tập đồn News Com - một cơng ty tồn cầu về báo chí và
truyền thơng tiêu biểu cho con đường hình mơ hình tập đồn báo chí với
phương thức thơn tính, loại trừ, "mua lại" nhằm mục đích lũng đoạn, độc
quyền thị trường truyền thơng.
Những mốc đáng chú ý của News Corp:
Năm 1954-1965

Mua tờ The Sun day Times,Tạp chí Perth và New Ideas.

Năm 1963

Sở hữu Woltonggong Win4 TY.Sau đó, ơng mua thêm
Kênh 9 của Đài truyền hình Sydney

Năm 1973
Năm 1974
Năm 1977
Năm 1985
Năm 1986

Bắt đầu vươn sang thị trường Mĩ,mua ba tờ báo ở San
Antonio,Texas
Lên kế hoạch xây dựng The Sưu tetevision
Mua tờ báo thứ 84-tờ The New York Post
Sở hữu 50% hãnh phim 20th Century Fox
Ông tiếp tục mua hãng MetroMedia,hãng này sở hữu 7
đài truyền hình lớn nhất nước Mỹ. ông phát triển sang

Năm 1999

Hongkong và mua tờ The South Chinh Morning Post
Sát nhập kênh truyền hình vệ tinh Suy với BSB(British
Satellite Broadcasting) thành hãng BSKYB

1.2.2. Tập đồn báo chí Singapore (SPH)
Có thể nói, mơ hình tập đồn báo chí ở.Singapore có nhiều nét tương
đồng để chúng ta tham khảo, học tập và rút kinh nghiệm trong q-.trình bước
đầu xây dựng mơ hình báo chí lam kinh tế.
Ngày 20/4/1982, tập đồn báo chí Singapore (SPH) chính thức ra đời
trên cơ sở sát nhập một số tờ báo lớn của nước này là: Straits Times Press Ltd,
Times Publishing Berhad và Singapore News and Publications Ltd (SNPL).
Hiện nay, SPH có tất cả 14 tờ báo xuất bản bằng bốn thứ tiếng chính
thức: Anh, Trung Quốc, Mã - Lai và Ta - Min. Bên cạnh đó, tập đồn cịn có
80 ấn phẩm khác,chủ yếu là tạp chí, được phát hành rộng rãi trong cả nước.

SPH hiện nay có 3.500 phóng viên và nhân viên, trong đó đội ngũ phóng viên

13


là 1000 người, có 18 văn phịng đại diện và mạng lưới cộng tác viên tại hầu
hết các nước trong khu vực và nhiều nước trên thế giới.
SPH được tổ chức theo mơ hình cơng ty cổ phần, có Hội đồng quản trị,
giám đốc điều hành.Tổng biên tập chỉ chịu trách nhiệm về nội dung các ấn
phẩm, do Hội đồng quản trị thuê còn lại phải được sự chuẩn y của Chính phu,
do nó được hình thành từ u cầu và mệnh lệnh cửa Chính Phủ. Đây là một
đặc điểm riêng của tập đoàn SPH. SPH hoạt động theo luật doanh nghiệp,
hoạt động báo chí tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật về báo chí
và xuất bản.
Trong số 14 tờ báo của SPH, tờ The Strait Times (Thời báo Eo Biển)
giữ vai trò quan trọng nhất. Tờ này xuất bản bằng Tiếng Anh, số đầu ra đời
vào năm 1845. Tồ soạn có 300 phóng viên, mỗi ngày phát hành gần 400
ngàn bản ở Singapore và các nước trong và ngồi khu vực, có thề ví nó như
"đầu tàu, của SPH. Theo ông E-rich Chùm, người phụ trách quan hệ đối ngoại
của SPH, hiện nay có 2,8 triệu lượt người đọc các báo và tạp chí do tập đồn
này xuất bản. Bên cạnh đó, SPH cũng góp vốn vào Tập đồn truyền thơng
Singapore (gồm các kênh phát thanh và truyền hình -MEDIACORP), sở hữu
hai đài phát thanh giêng Trung Quốc và tiếng Anh) và có một số kênh truyền
hình và truyền hình di động (TY mobile). Khơng chỉ hoạt động xuất bản, SPH
còn mở rộng sang các lĩnh vực kinh doanh khác như đầu tư vào bất động sản
(hiện tập đoàn đang sở hữu một toà nhà ngay tại trung tâm thành phố, được
cho thuê làm trung tâm thương mại), có cổ phần trong mạng điện thoại di
động M1 (Mobile ong của Singapore, sàn xuất các chương trình quảng cáo
điện tử ngoài trời.
Tại SPH, nguồn thu từ quảng cáo trên các ấn phẩm vẫn chiếm tỷ lệ lớn

trong tồng doanh thu của tập đồn. Vì vậy, cơng việc này được các nhà lãnh
đạo đặc biệt quan tâm và chú trọng. Bằng chứng là SPH có hẳn một bộ phận
gồm 400 người chuyên làm quảng cáo cho tất cả các báo của tập đoàn. Hiện

14


nay, lượng thông tin quảng cáo trên các báo SPH chiếm hơn 50% thị phần
quảng cáo của bấm chí Singapore.
Nhằm bảo đảm chất lượng in ấn và phát hành kịp thời, với phương
châm hướng đến khách hàng, SPH đã thành lập công ty in rộng tới 1 1 ha với
hai dàn máy in hiện đại công nghệ của KBA (Đức) trực thuộc Tập đoàn.
Ngoài in các báo của tập đoàn, SPH còn in thuê cho một số tờ báo nước ngoài
phát hành trong khu vực như tờ Asahi Shim bún, Ni hon Keizai Shim bún
(Nhật Bản), tờ Phố Wall Châu á, Thời báo tài chính, Diễn đàn thơng tin quốc
tế...Mỗi ngày cơ sở in này cho ra hơn một triệu bản báo các loại. Có thề khẳng
định tập đồn là tồ hợp định hướng thông tin và kinh doanh tổng lực.
Với nhũng hoạt động của mình, SPH đã tạo nên sự phong phú, đa dạng
cho thị trường truyền thông Singapore, cho phép Tập đoàn tận thu được
nguồn quảng cáo. Đặc biệt, với những mục tiêu kiên định của mình: Tinh thần
hợp tác, tinh thần làm việc nhóm, tinh thần cầu tiến, trọng dụng nhân tài,
hướng đến khách hàng, hướng đến lợi nhuận và trách nhiệm với xã hội; SPH
đã không ngừng nâng cao chất lượng về nội dung, thông tin và sự hấp dẫn về
hình thức, đưa đời sống báo chí Singapore bắt nhanh và phát triển với thời đại
1.2.3. Tập đồn báo chí Quảng Châu (Trung Quốc)
Tập đồn báo chí Quảng Châu là một trong những tập đồn báo chí lớn
nhất Trung Quốc, được mệnh danh là "lá cờ đầu trong lĩnh vực báo in. Nhìn
vào những số liệu thống kê về các chỉ tiêu của Quảng Châu nhật báo đủ thấy
sức mạnh của cơ quan báo chí "cấp 3" này: 13 tờ báo, 4 tạp chí, 1 nhà in, 1
nhà Xuất Bản, 1 trụ sở báo hiện đại, hai khách sạn cao cấp và hàng loạt công

ty.
Chi riêng tờ Quảng Châu nhật báo phát hành bình quân từ 40 - 60 trang
khổ lớn đã có số lượng in 1,65 triệu bảnfkỳ - là tờ báo có số phát hành cao
nhất tại miền Nam và là một trong những tờ báo thuộc hàng số 1 của Trung
Hoa đại lục. Theo nhận xét của tờ Businessweek, Asian, đó là tờ báo "có thể
đọc được và được coi là tờ báo thành công...".
15


Lực lượng phát hành và quảng cáo của Quảng Châu nhật báo cung rất
ấn tượng: 3.000 nhân viên phát hành tại những thành phố và các tỉnh thành
khác; một trung tâm quảng cáo với hàng trăm nhân viên, được nối kết với các
công ty quảng cáo chuyên nghiệp trong việc bán sản phẩm và phát triển, mở
rộng thị phần; hơn 150 chuỗi cửa hàng ở Quảng Châu và những thành phố
khác thuộc khu vực duyên hải đều là khách hàng thân thiết của Quảng Châu
nhật báo trong việc đăng ký mua báo dài hạn và tham gia quảng cao...
Chính vì thế mà doanh số quảng cáo năm 2003 Quảng Châu nhật báo
đạt 1,7062 tỉ nhân dân tệ (hơn 200 triệu USD) và đứng đầu về doanh thu
quảng cáo trên báo in liên tục 8 năm liền.
So với Bắc Kinh nhật báo và Văn Hối Tân Dân báo thì Quảng Châu
nhật báo thành lập tập đồn báo chí sớm hơn. Năm 1996, Quảng Châu nhật
báo đã thành lập tập đồn, thì hai năm sau 1998, Văn Hồi Tân Dân báo mới
lên tập đoàn và 4 năm sau - năm 2000 mới đến lượt Bắc Kinh nhật báo. Với
tốc độ phát triển của kinh tế Trung Quốc thời gian này, Quảng Châu nhật báo
đi trước là chiếm được "tiên cơ". Hơn nữa, là thủ phủ của Quảng Đơng - tỉnh
phát triển "nóng" nhất, có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất Trung Hoa đại
lục - lại ở sát nách đặc khu kinh tế Thẫm Quyến... với "thiên thời, địa lợi" ấy,
Quảng Châu nhật báo đã kịp nắm bắt, chuyển động và phát triển trở thành
người khổng lồ, dù "thành phần xuất thân" là tờ báo... tỉnh lè.
Nhìn về cơ ngơi thì Quảng Châu nhật báo kém ve đồ sộ, hoành tráng so

với Bắc Kinh nhật báo Ở Bắc Kinh và Văn Hối Tân Dân báo Ở Thượng Hải.
Tuy nhiên, đó là một tịa soạn chun biệt khép kín.Tồn bộ phần diện tích
cao nhất của tịa nhà được dùng làm câu lạc bộ cho phóng viên, bao gồm
phịng họp, phịng ăn, phịng giải trí, phịng tập the dục thể hình, sân tennis và
vườn hoa, thảm cỏ... Tất cả được thiết kế theo lối kiến trúc Châu âu, rất tiện
nghi cho sinh hoạt và cũng là nơi rất lý tưởng đề tổ chức những khóa đào tạo,
nghỉ mát và thư giãn...Quảng Châu nhật báo là tập đoàn kinh tế đa ngành
nghề nhưng các báo đều dành phần diện tích tốt nhất, ở vị trí cao nhất trong
16


tòa can ốc, làm nơi làm việc và sinh hoạt cho Tịa soạn và phóng viên: tất cả
phóng viên, biên tập viên (PV, BTV) đều là "phóng viên số hóa được trang bị
các thiết bị điện tử đề làm việc như: máy chụp hình kỹ thuật số,..lập tops (máy
vi tính xách tay)...và những thiết bị truyền số liệu tốt nhất.
Tòa soạn tờ Thể thao nhật là một tịa soạn khơng có giấy in, tất cả đều
được thao tác trên máy, trên mạng, từ việc viết, duyệt bài, biên tập, dàn
trang... Đội ngũ làm báo chuyên nghiệp của Quảng Châu nhật báo đều rất trẻ:
hơn 300 phóng viên và biên tập viên có độ tuổi từ 27-28, trình độ tối thiểu là
cử nhân. Ngay như chủ biên một tờ như tờ Thể thao nhật báo cũng mới chỉ
ngoài 30... Vấn đề đào tạo đội ngũ PV, BTV luôn được các nhà quân lý coi
trọng. Hàng năm, thông qua các tổ chức hợp tác, trao đối quốc tế, Tập đoàn
đều đắn cho các cán bộ PV, BTV của mình đi học tập ở nước ngồi. Ngồi ra,
Tập đồn cịn tổ chức các lớp học, mời các chuyên gia trong nước và quốc tế
đến huấn luyện và trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ...
Trong mục tiêu phát triển của Tập đoàn, các nhà lãnh đạo Quảng Châu
nhật báo xác định: "phải nâng cấp và cải tiến nhiều hơn nữa, mở rộng thi
trường phát hành, nghiên cứu mơ hình báo chí tiến bộ trên thế giới, nhất là về
việc hoàn thiện những thiết bị kỹ thuật, tiêu chuẩn quản lý, hiệu quả công việc
và lợi nhuận kinh tế...". Đó là tư duy cần thiết của một doanh nghiệp hoạt

động trong "cơ chế thị trường" nhưng lại rất xa lạ với những nhà quản lý báo
chí bao cấp.
Sự ưu tiên trong định hướng tồn tại và phát triển của Tập đoàn Quảng
Châu nhật báo bắt đầu từ bạn đọc, từ thị trường. Từ khi Chính phủ Trung
Quốc chủ trương khơng bao cấp cho báo chí nữa, đã có hàng ngàn tờ báo phải
đóng cửa vì khơng tự ni nổi mình nhưng cũng có nhiều tờ báo đứng được
và ngày càng phát triển lởn mạnh. Báo chí, cũng như mọi hoạt động xã hột
khác đều phải tuân thủ pháp luật. Trên thị trường, báo chí cũng là một loại
hàng hóa, cho dù là hàng hóa đặc biệt. Đã là "hàng hóa" thì phải có đối tượng
sử dụng, có thị phần. Làm thế nàn đề có thêm bạn đọc, mở rộng thị phần, phát
17


triển tờ báo là quyền tự chủ tuyệt đối của ban lãnh đạo Tập đoàn... Điều này
cũng là mong muốn của cơ quan chủ quản. Quảng Châu nhật báo đã vận động
và phát triển theo định hướng đó.

18


CHƯƠNG II. VẤN ĐỀ XÂY DỰNG MƠ HÌNH TẬP ĐỒN BÁO CHÍ
-VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. Chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng Tập đồn
báo chí Việt Nam.
Vấn đề hình thành Tập đồn báo chí ở Việt Nam đã được đưa ra bàn
luận trên báo chí nước ta các đây hơn 2 năm. Tuy nhiên, cho đến nay nó vẫn
chỉ là "chủ trương" đang chờ kiểm nghiệm trên thực tế và địi hỏi một cơ quan
báo chí đi tiên phong làm "thí nghiệm". Ngày 30/9/2005, bằng sự kiện Chính
Phủ ban hành quyết định 219 phê duyệt chiến lược phát triển thơng tin quốc
gia đến 2010", trong đó, Chính Phủ đã đồng ý thí điểm mơ hình tập đồn báo

chí tại Việt Nam: "Thử nghiệm xây dựng tổ hợp xuất bản,tập đồn báo chí,
kết hợp với các hoạt động kinh doanh, dịch vụ theo quy định của pháp luật đe
tạo nguồn thu đầu tư cho hoạt động bán chí" chứng tỏ ở nước ta mơ hình tập
đồn báo chí đã có điều kiện để tiến tới nghiên cứu xây dựng và hình thành,
cho phù hợp với tình hình và nhiệm vụ mới trong sự khởi sắc cửa đời sống
báo chí - truyền thơng thế giới và trong nước.
Chiến lược phát triển thông tin đến năm 2010 quy định: mỗi tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính tả - xã hội - nghề nghiệp ở
mỗi Trung ương, mỗi tỉnh, thành phố (trừ Hà Nội và Thành phố Hồ Chí
Minh) thì cho phép xuất bản một tờ báo là cơ quan ngôn luận và một tạp chí
là cơ quan thơng tin lý luận.
Trên trang web VnExpress,Thứ trưởng Đỗ Q Dỗn cho biết, sau khi
Chính Phủ đồng ý cho thí điểm mơ hình tập đồn báo chí ở Việt nam, hiện
nay đã có một số tờ báo cũng bước đầu hưởng ứng và hoạt động theo mơ hình
tập đồn ví dụ như Sai gon Times Group ở Sài Gịn,Tiền Phong... Đồng thời
theo ơng: "Tập đồn báo chí là một mơ hình mới ở Việt Nam nên cằn thời
gian nghiên cứu kĩ, xây dựng đề án, tiêu chí cụ thể. Chắc chắn trước năm
2010,Việt Nam sẽ có vài tập đồn báo chí tơn": Bên cạnh đó, Bộ Văn Hoá
19


Thơng Tin sẽ tiến hành rà sốt, quy hoạch lại những tờ báo hoạt động trùng
lặp về nội dung, đối tượng lãng phí trong khâu xuất bản, phát hành. Ví dụ như
ở tại một số địa phương có tới gần chục tờ báo hoạt động trong lĩnh vực văn
hoá - giải trí...Mục tiêu đến năm 2010, tất cả các cơ quan báo chí Việt Nam
đều thiết lập được Website riêng thông qua việc tạo điều kiện cho sự phát
triển đối với báo điện tử và trang tin điện tử của Chính Phủ.
Đại Hội X của Đảng tiếp tục khẳng định: "Tạo điều kiện cho các lĩnh
vực xuất bản, thông tin đại chúng phát triển, nâng cao chất lượng tư tưởng và
văn hố, vươn lên hiện đại về mơ hình, cơ cấu tổ chức và cơ sở vật chất, kỹ

thuật; đồng thời xây dựng cơ chế quản lý phù hợp, chủ động, khoa học".
Đề cập đến vấn đe xây dựng mô hình tập đồn báo chí, Thứ trưởng Đỗ
Q Dỗn khẳng định: "Mỗi cơ quan báo chí sẽ có con đường và hướng phát
triển thành các tập đồn báo chí khơng giống nhau nên không thể rập khuôn
hay cưỡng ép mà địi hỏi phải có thời gian và sự phát huy nội lực của các cơ
quan báo chí". Luật báo chí điều 17b,17c quy định cho phép các cơ quan báo
chí được tổ chức kinh doanh dịch vụ phù hợp với chức năng nhiệm vụ của
mình, nhằm tạo nguồn thu đầu tư trở lại cho hoạt động báo chí.Ví dụ như cơ
quan báo chí có thể thành lập các cơng ty in ấn, nghe nhìn, phát hành, quảng
cám tuyền thơng, tổ chức biểu diễn, sự kiện...Như vậy là, thực tế đã cho thấy
"hiện nay một tờ báo không chỉ làm nhiệm vụ nội dung nữa mà còn làm
nhiệm vụ kinh doanh, dịch vui (Thứ trưởng ĐỖ Quý Doãn).
Theo PGS-TS Đào Duy Quát, tổng biên tập website Đảng Cộng Sản
Việt Nam, Phó ban Tư Tưởng- Văn Hố Trung ương:... "cần phải hình thành
những tập đồn báo chí tự sống, tự phát triển chứ không chờ bao cấp". ông
ủng hộ và đưa ra quan điểm "gắn kinh tế với báo chí đề báo chí phát triển".
Cũng theo đó, ơng Nguyễn Khoa Điềm- ngun Trưởng ban Tư Tưởng -Văn
Hoá Trung ương nhấn mạnh: "Việc xây dựng các tập đồn báo chí là cần thiết
bởi đó là yêu cầu khách quan cửa một nền báo chí phát triển dựa trên nền tảng
của một nền kinh tế thị trường phát triển, công nghiệp và hiện đại. Tuy nhiên,
20


báo chí nước ta là báo chí của Đảng, là cơng cụ chính trị - tư tưởng của Đảng
và Nhà nước xã hội chủ nghĩa, là món ăn tinh thần của nhân dân, do vậy tập
đồn báo chí cũng phải hướng theo mục tiêu đó".
2.2. Mơ hình và phương thức nào cho "Tập đồn báo chí" Việt Nam
Mơ hình tập đồn báo chí là một lĩnh vực mới mẻ ở Việt Nam, cịn q
sớm và nhiều câu hỏi khó để nói mơ hình cụ thố cho việc xây dựng mơ hình
kinh tế báo chí này.

Trên cơ sở nghiên cứu nhiều mơ hình tập đồn báo chí của nhiều nước
như Nhật Bản,Trung Quốc,Thụy Điền..Trong đó mỗi mơ hình đều có nhũng
ưu điểm chung song không thể áp dụng rập khuôn bởi mỗi nước có những thề
chế chính trị, điều kiện kinh tế xã hội, dân trí khác nhau. Do đó Thử trưởng
Đỗ Q Dỗn xác định: "Tập đồn phải có hạt nhân là một cơ quan báo chí,
có thể là báo in, truyền hình, phát thanh, Intemet. Những hoạt động bổ trợ của
tập đoàn cũng phải phục vụ phát triển báo in...Tập đồn khơng chi thuần t
làm một ấn phẩm mà phải có nhiều ấn phẩm báo chí". Đồng thời cũng theo
ơng: "Một tập đồn báo chí khơng phải là phép cộng cơ học các nhà báo.."
Căn cứ vào thực tiễn thị trường báo chí Việt Nam hiện nay và xu hướng
phát triển trong những năm tới, có ba phương án được chỉ ra và đề xuất
nghiên cứu, lựa chọn cho phù hợp, đó là: phát triển từ một cơ quan báo chí
hiện có đang mạnh, hoặc liên doanh một số tờ báo, hoặc lập tập đoàn mới từ
đầu
Theo phương án phát triển từ một cơ quan báo chí mạnh thành tập
đồn, báo mẹ (tập đồn) vẫn có cơ quan chủ quân, có các bộ phận chức năng
và thực hiện vai trị điều hành chung trong đó chi đạo các chi nhánh trong và
ngồi nước. Một số cơ quan có khả năng phát triển thành tập đồn theo
phương án này là:Thơng tấn xã Việt Nam, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài truyền
hình Việt Nam, Báo Nhân dân. Các báo con (báo cuối tháng, báo ngày, báo
điện tử,chuyên đề định kì..) hoạt động theo sự quản lí, định hướng của báo mẹ
và được đầu tư vốn. Ngồi ra,cịn bao gồm các thành viên khác như: trung
21


tâm quảng cáo, cơng ty phát hành, có hệ thống cửa hàng và quản lý các đại lý,
công ty in và chế bản, nhà xuất bản. Có thể bao gồm các trường đào tạo báo
chí viện nghiên cứu thị trường báo chí và cơng ty tư vấn & đầu tư (thực hiện
tư vấn kinh doanh, đầu tư phát triền báo mới và mạng lưới kinh doanh ở trong
và ngoài nước, liên doanh hoặc góp cổ phần vào các báo khác, trong đó có

kênh phát thanh - truyền hình). Các báo con và các đơn vị thành viên hoạt
động như một doanh nghiệp theo loại hình cơng ty TNHH một thành viên
hoặc cơng ty cổ phần (có thề lấy thêm vốn từ các nhà đầu khác.
Phương án lập một tập đoàn mới theo hướng liên kết các loại hình báo
chí thì mơ hình này vẫn sẽ có nhiều đơn vi như mơ hình trên nhưng cơ cấu có
điểm khác - đó là nịng cốt của tập đồn sẽ gồm các cơ quan báo hiện có liên
kết lại (theo nhà nghiên cứu kinh tế báo chí Hải Hưng). Ví dụ như dưới sự bảo
trợ của Phịng Thương mại & Cơng nghiệp Việt Nam có thể lập tập đồn báo
chí kinh tế với nồng cốt là báo Diễn đàn Doanh nghiệp, thu hút cổ phần của
Thời báo Kinh tế Việt nam, Báo Đầu tư, Thời báo Tài chính, Báo Du lịch...
Trong tập đồn này có thể hình thành thị trường báo chí kinh tế.
Ở các địa phương cũng có thể thành lập Tập đồn báo chí như Ở Hà
Nội có Tập đồn báo chí Hà Nội, bao gồm báo Hà Nội mới, Đài Phát thanh Truyền hình, báo Kinh tế-đơ thị, báo Tuổi trẻ Thủ đơ..).Tương tự như vậy Ở
Thành phố Hồ Chí Minh có Tập đồn báo chí Sài Gịn ( Báo Sài Gịn giải
phóng, Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh, Thời báo kinh tế Sài
Gịn..)...Trên cơ sở đó, sẽ có thể hình thành các Tập đồn báo chí Đà Nẵng,
Tập đồn báo chí Hải Phịng, Vũng Tàu...
"Tập đồn báo chí khơng phải là phép cộng đơn thuần"(Thứ trưởng Đỗ
Q Dỗn ). Tập đồn báo chí phải ra đời trên cơ sở thực chất, thực lực của
từng cơ quan báo chí. Thành lập tập đồn báo chí chi là sự thay đổi về mơ
hình tồ chức, quản lý, cịn tính chất, vai trị, chức năng của báo chí vẫn phải
đảm bảo theo các quy định của Luật báo chí: Báo chí là phương tiện thơng tin
thiết yếu của đời sống xã hội, là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, tổ
22


chức chính trị - xã hội ~ nghề nghiệp và là diễn đàn nhân dân và hoạt động
dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lí của Nhà nước. Đây là vấn đề xun suốt
có tính ngun tắc trong hoạt động báo chí kể cả thành lập tập đồn báo chí.
Phương thức nào để thành lập tập đồn báo chí? Theo Thứ trưởng Đỗ

Q Dỗn cho rằng tập đồn báo chí sẽ hoạt động giống như một doanh
nghiệp. Doanh nghiệp đó có thể là Doanh nghiệp Nhà nước, có thể là công ty
cố phần hoặc công ty TNHH Nhà nước một thành viên... song phải là mơ hình
phù hợp với Luật Doanh nghiệp. Như vậy là Tập đồn báo chí bên cạnh việc
quản lý về nội dung còn phải làm nhiệm vụ của một doanh nghiệp.
2.3. Thực trạng các cơ quan báo chí trong q trình xây dựng tiến
tới thành lập mơ hình "Tập đồn báo chí"
2.3.1. VietnamNet
Báo điện tư VietNamnet được cấp giấy phép ngày 23/1/2003 với tên là
www vietnamnet.vu. Ban đầu là một wchsite- cung cấp tin tức tiếng Việt
(12/1997 với địa chi là www. vietnam.vn. VietNamNet). Cơ quan chủ quản là
một tập đồn mạnh, có khả năng gắn kết, bổ trợ giữa hoạt động truyền thông
và viễn thông là Tập đồn Bưu Chính Viễn Thơng Việt Nam-bộ Bưu Chính
Viễn Thơng (Cơng ty Phần mềm và Truyền thơng VASC). Các ấn phẩm của
Vietnamnet đó là báo điện tử Vietnamnet tiếng việt, Vietnamnet tiếng anh
(hấp.//english.vietnamnet.vu), Vietnamnet T.V, Netmode, Tintuconline, Giai
điệu xanh, chuyên san Người viễn xử, E-chip, đặc biệt là có một cơng ty
mạnh về tài chính là VASC - Công ty về lĩnh vực phần mềm và truyền thống.
Báo điện tử Vietnamnet đã tham gia tổ chức nhiều hoạt động xã hội có ý
nghĩa đặc biệt là hoạt động "Vinh danh đất Việc Và Wchsite liên kết báo chí
khu vvc ASEAN.
Trên tạp chí Nghề báo 37, ơng Nguyễn Anh Tuấn-tổng biên tập Báo
điện tứ Vietnamnet xác định: "Xây dựng Vietnamnet thành công ty truyền
thông đa phương tiện, đa loại hình báo chí". Đồng thời theo ơng nên hiệu tập
đồn báo chí là " doanh nghiệp truyền thơng, có nhiều loại hình báo chí, hoạt
23


động trên cơ sở tự hạch tốn, khơng sống dựa vào bao cấp của Nhà nước" thì
sẽ hợp lí hơn. Như vậy, mục tiêu của Vietnamnet là trở thành một công ty

truyền thông đa phương tiện, cùng với sự phát triển và gắn kết ứng dụng các
hoạt động công nghệ thông tin, viễn thông, truyền thông thế hệ mới, không
ngừng đổi mới, cập nhật đe đem đến cho bạn đọc những thơng tin đa dạng, bổ
ích.Theo Tổng biên tập Báo điện tử Vietnamnet, hiện nay Vietnamnet đang
"chuẩn bị con người,cập nhật thơng tin về thị trường truyền thơng, nghiên cứu
tìm hiếu mơ hình của các tập đồn truyền thơng lớn trên thế giới, đặc biệt là
chuẩn bị chiến lược cho doanh nghiệp của mình để khơng bỏ lỡ cơ hội phát
triển" (Tạp chí Nghề báo 37).
Đề cập những giải pháp trong q trình xây dựng mơ hình tập đồn báo
chí, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng,về phía Nhà nước: Ban tư tưởng văn hố
TW, Bộ Văn Hố Thơng Tin, Bộ Bưu chính -Viễn thơng và Tập đồn Bưu
chính Viễn thơng cần tạo điều kiện về các thủ tục pháp lí đồng thời Nhà nước
nên có quan niệm mới: xem truyền thơng là một ngành kinh tế cơ quan báo
chí là một doanh nghiệp, phát triển đa loại hình báo chí, miễn là tự chủ về tài
chính và hoạt động hiệu quả, nên bỏ cơ chế xin - cho... Về phía tịa báo,
khơng kể hai yếu tố quan trọng nhất là " thế" và "lực", tồ báo phải thực sự có
khát vọng tiến tới thành lập Tập đoàn, người lãnh đạo tồ báo "phải có tầm
nhìn, phải có sự hiểu biết về thị trường truyền thơng quốc tế, có mối liên hệ
với các tập đồn báo chí trên thế giới, có chiến lược đúng, độc đáo, tạo sự
khác biệt và lợi thế cạnh tranh trên thị trường trong nước cũng như quốc tế".
Báo điện tử Vietnamnet mặc dù hiện nay chưa phát huy được hết những lợi
thế của mình, hàng năm cơng ty VASC vẫn phải bù lỗ tài chính nhưng báo
điện tử với tính năng ưa việt của mình sẽ phát triển khởi sắc trong tương lai
khơng xa.
2.3.2. Tuổi trẻ
Có thề nói, Tuổi trẻ là cơ quan báo chí hiện nay có thế và lực cũng như
uy tín với bạn đọc cỡ tầm mạnh nhất nước. Báo Tuổi trẻ trực thuộc Đoàn
24

TNCS Hồ Chí Minh, thành phố Hồ Chí Minh,Tổng biên tập Lê Hoàng, được
cấp giấy phép số 495/GP-BVHTT, ngày 11- 11-2002. Hiện nay,Tuổi trẻ bao
gồm bốn ấn phẩm đó là nhật báo Tuổi trẻ, Tuổi trê cười, Tuổi trê cuối tuần,
Tuổi trẻ online. Tuổi trê là cơ quan tự hạch toán kinh tế từ 26 năm nay (từ
năm 1980). Hoạt động quảng cáo phát triền mạnh đem về doanh thu khoảng
270 tỉ đồng mỗi năm. Họ có cơng ty Thế kỷ 21 chuyên kinh doanh địa ốc,
đang bắt đầu kinh doanh xuất bản sách và du lịch. Có thể thấy điều đó qua
hiệu ứng của "Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm", "Mãi mãi ruồi hai mươi", "Cánh
đồng bất tận", "Lê Vân yêu và sống", "Những người làm thuê số một Việt
Nam". Tiếp đó là kênh TV, radio với một tập khách hàng tin tưởng khổng lồ.
Mỗi năm tờ nhật báo Tuổi trẻ phát hành với con số 400.000 ấn bân/kỳ (con số
thống kê năm 2005) với một lực lượng phóng viên, thông tin viên, cộng tác
viên mạnh, năng động, đầy sáng tạo.Tuổi trẻ cũng tích cực tham gia nhiều
hoạt động xã hội như chương trình học bổng "Vì ngày mai phát triển"...
Như vậy, Tuổi trẻ là cơ quan báo chí đã hội tụ được những yếu tồ cần
và đủ để tiến tới xây dựng thành lập Tập đồn báo chí. Vấn đề đặt ra là sự ủng
hộ của các cơ chế, chính sách từ phía Nhà nước.Với thực lực như hiện nay, có
lẽ đã đến lúc cần nghĩ tới khả năng xây dựng một "tổ hợp truyền thơng (hay
tập đồn truyền thơng) mang tên Tuổi Trẻ. Bởi trong khn khổ đó, Tuổi trẻ
có thể lập những đơn vị kinh doanh mới như công ty quảng cáo, công ty phát
hành, nhà in, nhà xuất bản... bên cạnh việc mở rộng, phát triển những hoạt
động đã có. Trong tương lai, Tuổi trẻ sẽ tiếp tục không ngừng đổi mới, nâng
cao chất lượng về nội dung, hấp dẫn về hình thức, ra thêm nhiều ấn phẩm
mới, nhắm đến nhiều đối tượng bạn đọc cụ thể, góp phần thúc đẩy hơn nữa
đời sống truyền thơng, đời sống văn hố của đất nước, góp phần mở mang
kiến thức và nâng cao dân trí.
2.4. Đề xuất giải pháp tiến tới xây dựng Tập đồn báo chí ở nước ta.
Để hoạt động kinh doanh của báo chí ngày càng có hiệu quả và phát
triển mạnh mẽ hơn nữa đồng thời thúc đẩy sự hình thành của các tập đoàn báo
25