LƠP bồi DƯỠNG CÔNG tác LÃNH đạo QUẢN lý CÔNG tác báo CHÍ quản lý tòa soạn hội tụ và ý nghĩa của vấn đề này trong bối cảnh mạng xã hội phát triển hiện nay

BÀI THU HOẠCH LỚP BỒI DƯỠNG
CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ CƠNG TÁC BÁO CHÍ

ĐỀ BÀI:
QUẢN LÝ TỊA SOẠN HỘI TỤ VÀ Ý NGHĨA CỦA VẤN ĐỀ NÀY
TRONG BỐI CẢNH PHÁT TRIỂN MẠNG XÃ HỘI HIỆN NAY


MỤC LỤC

TT

Nội dung

Trang

1

Mở đầu

1

2

Nội dung

3

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÒA
SOẠN HỘI TỤ

3

1.1. Định hướng của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với
quản lý mô hình Tịa soạn hội tụ

3

1.2. Khái niệm Tịa soạn hội tụ

4

1.3. Mơ hình Tịa soạn hội tụ

4

1.4. Đặc điểm của Tòa soạn hội tụ

6

1.5. Xây dựng Tòa soạn hội tụ - Xu thế phát triển của báo chí
truyền thơng hiện đại

8

II. QUẢN LÝ TÒA SOẠN HỘI TỤ TRONG BỐI CẢNH
MẠNG XÃ HỘI PHÁT TRIỂN HIỆN NAY

10

III. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÒA

SOẠN HỘI TỤ TẠI VIỆT NAM

13

3

KẾT LUẬN

15

4

TÀI LIỆU THAM KHẢO

16


MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết Báo chí cách mạng Việt Nam là cơ quan ngơn
luận, chính trị của Đảng, nhà nước nhằm tuyên truyền, giáo dục đường lối,
chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước ta. Chính điều cốt lõi đó mà
Đảng ln qn tâm, bồi dưỡng, đầu tư khơng những cơ sở vật chất mà cịn cả
con người cho đội ngũ làm báo.
Trước tình hình đổi mới nhanh chóng của các phương thức, phương
tiện lợi ích của báo chí hiện đại theo tư duy đổi mới của cả xã hội và sự phát
triển của trí tuệ con người trước nền khoa học 4.0 và hiện tại thì đội ngũ làm
báo cần có sự đổi mới mạnh mẽ, tồn diện và quyết liệt khơng chỉ tư duy mà
còn cả sáng tạo, nhằm bắt thời cơ, cơ hội và có cái nhìn khách quan để có
phương pháp điều chỉnh, phát huy sáng tạo trong đội ngũ làm báo thời @.
Hiện nay, ở Việt Nam cũng như trên thế giới còn rất nhiều Tòa soạn

báo vẫn hoạt động theo phương thức tổ chức đơn loại hình. Trong bối cảnh
thơng tin hiện nay, quy trình sản xuất tin, bài được vận hành như vậy khó có
thể đáp ứng được nhu cầu thông tin nhanh nhậy cũng như sự phong phú, đa
dạng từ điều kiện và phương thức tiếp nhận của cơng chúng. Do đó, để phát
huy tối đa sức mạnh tổng hợp của nguồn nhân lực cũng như ưu thế về cơng
nghệ kỹ thuật, nhiều Tịa soạn báo trên thế giới đã chuyển sang xây dựng mơ
hình Tịa soạn hội tụ. Đây là mơ hình Tịa soạn đa phương tiện, tận dụng tối
đa ưu thế về nhân lực đa phương tiện, dựa trên một nền tảng công nghệ kỹ
thuật hiện đại để sản xuất ra các ấn phẩm cho nhiều loại hình, phương tiện
báo chí. Hiện tại, mơ hình này đang thực sự lan rộng trên thế giới và trở thành
xu thế khó cưỡng lại. Tuy nhiên, với thực trạng hoạt động của các Tòa soạn
báo ở Việt Nam hiện nay, Tòa soạn hội tụ vẫn là một khái niệm khá mới mẻ.
Nhiều tờ báo hay nhà báo vẫn chưa ý thức được đầy đủ về tầm quan trọng của

3


mơ hình này. Dù vậy, cũng đã có một số Tịa soạn, cơ quan báo chí đã mạnh
dạn đi đầu trong việc xây dựng và vận hành mơ hình Tịa soạn hội tụ và đã
bước đầu đạt nhiều hiệu quả tích cực từ quy trình sản xuất thơng tin cho đến
việc khẳng định uy tín, dù cịn gặp khơng ít khó khăn. Với những lý do trên
tác giả lựa chọn vấn đề “Quản lý Tòa soạn hội tụ và ý nghĩa của vấn đề này
trong bối cảnh mạng xã hội phát triển hiện nay” làm đề tài viết thu hoạch
khóa học.

4


NỘI DUNG
I.

I.1.

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÒA SOẠN HỘI TỤ
Định hướng của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với quản lý mơ hình
Tịa soạn hội tụ
Tại quyết định số 1497/QĐ-TTg ban hành ngày 08 tháng 11 năm 2018
về “Phê duyệt chiến lược phát triển thơng tin quốc gia đến năm 2025, tầm
nhìn 2030”, Chính phủ đề ra mục tiêu đến năm 2025, 80% cơ quan báo chí
hoạt động, vận hành mơ hình Tịa soạn hội tụ, phù hợp với sự phát triển của
khoa học, công nghệ tiên tiến trên thế giới. Điều này cho thấy, sự chuyển
hướng sang mơ hình Tịa soạn hội tụ là một nhu cầu bắt buộc đối với các cơ
quan báo chí tồn quốc.
Ngày 3/4/2019 Thủ tướng Chính phủ ra quyết định số 362/QĐ – TTg
về phê duyệt quy hoạch phát triển và quản lý báo chí tồn quốc đến năm
2025. Theo đó, mục tiêu đề ra theo quy hoạch là “Sắp xếp hệ thống báo chí
gắn với đổi mới mơ hình tổ chức, nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý báo chí
để phát triển hệ thống báo in, báo hình, báo nói, báo điện tử. Xây dựng một số
cơ quan báo chí chủ lực, đa phương tiện làm nịng cốt, có vai trị định hướng
dư luận xã hội, thơng tin đối ngoại. Sắp xếp hệ thống báo chí, khắc phục tình
trạng chồng chéo, đầu tư dàn trải, bng lỏng quản lý, hoạt động xa rời tơn
chỉ, mục đích; gắn với việc xác định rõ trách nhiệm lãnh đạo, quản lý báo chí
của các cấp ủy Đảng, chính quyền, nhất là của người đứng đầu cơ quan chủ
quản và cơ quan báo chí. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý, phóng viên, biên
tập viên có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu phát triển báo chí trong
tình hình mới”.
Ngày 4/6/2019 Bộ thơng tin và Truyền thơng ban hành kế hoạch số
1738/KH – BTTTT về triển khai sắp xếp các cơ quan báo chí theo quy hoạch

5

phát triển và quản lý báo chí tồn quốc đến năm 2025. Theo kế hoạch, việc
chuyển sang mơ hình Tịa soạn hội tụ của các báo được sắp xếp theo lộ trình.
Đây là những cơ sở quan trọng để các báo sắp xếp, quy hoạch lại cơ quan báo
nhằm nâng cao vai trị của báo chí trong phát triển kinh tế xã hội.
Chính vì vậy, các báo chủ động đón nhận xu thế này. Việc sử dụng
mạng Internet và biến nó thành một trong những cách thức thu hút thêm độc
giả là một giải pháp phù hợp của báo chí Việt Nam.
I.2.

Khái niệm Tịa soạn hội tụ
Tồ soạn hội tụ là mơ hình tịa soạn hiện đại, có sự vận hành theo
hướng thống nhất, tận dụng tối đa ưu thế về nhân lực đa phương tiện và nền
tảng công nghệ kỹ thuật số để sản xuất các sản phẩm cho báo chí đa nền tảng.
Hay, Tịa soạn hội tụ là một mơ hình tịa soạn hiện đại, trong đó có sự
hợp nhất giữa các phong (ban) chun mơn trong tịa soạn, các phóng viên,
biên tập viên cũng như lãnh đạo cùng làm việc trong một không gian mở trên
cùng một mặt phẳng, lấy trung tâm sản xuất và phân phối tin tức đa phương
tiện làm hạt nhân, nơi có thể giúp lãnh đạo tòa soạn đưa ra chỉ thị nhanh nhất
và thống nhất về nội dung đến từng nhân viên trong tịa soạn.

I.3.

Mơ hình Tịa soạn hội tụ
Hiện nay, hầu hết các Tòa soạn đều được xây dựng và vận hành theo
mơ hình tịa soạn riêng rẽ, phóng viên chủ yếu phục vụ cho một loại hình báo
chí. Điều đó đã làm cho các Tịa soạn báo khơng phát huy được sực mạnh
tổng thể về nguồn nhân lực cũng như ưu thế vượt trội của cơng nghệ đa
phương tiện. Chính vì vậy, một số tờ báo đã tìm cách xây dựng mơ hình tịa
soạn đa phương tiện, lấy báo điện tử làm trung tâm. Và mơ hình Tịa soạn hội

tụ đang có xu hướng lan rộng trong các cơ quan truyền thông trên thế giới
cũng như tại Việt Nam. Điều quan trong hơn, mơ hình Tịa soạn hội tụ đã và
đang tạo ra sự thay đổi trong thói quen làm việc thường nhật của các nhà báo.

6


Có thể thấy, Tịa soạn hội tụ là một chiến lược biên tập, nhằm thúc đẩy
cơng chúng có thể sử dụng bất cứ thiết bị nào để tiếp cận thông tin. Tuy nhiên
Tòa soạn hội tụ phải phụ thuộc vào các quy định cũng như Luật báo chí của
mỗi Quốc gia, đặc biệt là nền tảng khoa học – công nghệ, cũng như văn hóa
tịa soạn.
Một số ví dụ về Tịa soạn hội tụ tại Việt Nam
Mơ hình Tịa soạn hội tụ của báo điện tử VnExpress
Gồm: Tổng biên tập và ba Phó Tổng biên tập; Sáu Thư ký tịa soạn, là
những biên tập viên cao cấp, điều hành và phân phối nội dung của cả Tịa
soạn. Ở vị trí trung tâm là nơi làm việc của Ban biên tập. Hiện nay, trụ sở của
VnExpress là mơ hình Tịa soạn hội tụ, được thiết kế theo tiêu chuẩn châu Âu
trên diện tích 960 m2. Tịa soạn hội tụ tất cả từ Tổng biên tập đến phóng viên
đều ở chung trên một mặt phẳng. Tồng Biên tập có thể giám sát hoạt động
trao đổi với Ban Thư ký, Ban biên tập, phóng viên và ngược lại. Về q trình
sản xuất tin bài, cũng được tòa soạn hoạch định rõ ràng, chặt chẽ theo nhiều
cấp để cân đối và đảm bảo tính tốc độ, khách quan trong thơng tin.
Mơ hình Tịa soạn hội tụ của báo Cơng an Thành phố Hồ Chí Minh
Tịa soạn được xây dựng trên diện tích 420 m2, đảm bảo cho hơn 100
phóng viên, biên tập viên của báo in và báo điện tử tác nghiệp trong không
gian tập trung với đầy đủ trang thiết bị hiện đại, thể hiện sự năng động, hiệu
quả, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của độc giả.
Bên cạnh đó, cịn một số cơ quan báo chí lớn như: Thơng tấn xã Việt
Nam, Đài truyền hình Việt Nam, Báo Nhân dân, Cổng thơng tin điện tử Chính

phủ đã tích hợp nhiều loại hình báo chí.
Báo Tuổi trẻ là một trong những cơ quan báo chí đi tiên phong trong
việc xây dựng Tịa soạn hội tụ. Khơng chỉ tìm báo Tuổi trẻ in trên các sạp báo,
mà còn xem trên mạng Internet hoặc qua phiên bản báo Tuổi trẻ mobile dành

7


cho điện thoại di động.
I.4.

Đặc điểm của Tòa soạn hội tụ
Trong thời đại truyền thông số ra đời, với sự phát triển của kỹ thuật số
hóa, sẽ khiến các loại hình truyền thơng vốn được phân chia rạch rịi, nay hội
tụ với nhau. Do vậy, việc xây dựng các Tòa soạn hội tụ đang trở thành xu thế
phát triển của ngành báo chí – truyền thơng hiện đại. Với xu thế hội tụ truyền
thông mạnh mẽ như hiện nay, các phương tiện truyền thông truyền thống và
truyền thông mới lại có xu hướng cùng tích hợp, tương tác và hỗ trợ nhau,
bằng những phương thức đa dạng và phức tạp hơn trước.
Do đó, sự ra đời và phát triển Tịa soạn hội tụ là một tất yếu khách quan
của đời sống truyền thơng hiện đại. Và sự tích hợp giữa các phương tiện
truyền thông mới và cũ trong cùng một tòa soạn là đặc điểm nổi bật nhất của
Tòa soạn hội tụ.
Hội tụ về khơng gian làm việc, đó là các phóng viên, biên tập viên và
lãnh đạo cùng làm việc trong một không gian mở trên một mặt phẳng, nơi có
thể giúp lãnh đạo Tịa soạn đưa ra chỉ thị nhanh nhất và thống nhất về nội
dung đến từng nhân viên trong tòa soạn. Với cách sắp xếp trên một mặt phẳng
như vậy, Tòa soạn hội tụ buộc phải tích hợp cơng nghệ và kỹ thuật. Tất cả các
cơng nghệ sản xuất ra một bài báo in, hay báo mạng, hoặc clip truyền hình,
audio phát thanh đều được tích hợp trong một văn phòng.

Hội tụ trong phương thức tác nghiệp của nhà báo, trong Tịa soạn hội
tụ, phóng viên, biên tập viên, phóng viên ảnh cùng hợp tác làm tin, bài thay vì
hoạt động độc lập như trước. Hay, khi xảy ra sự kiện có tính thời sự, một
nhóm phóng viên cùng thu thập tin tức, đồng thời chia sẻ những thông tin đã
thu thập được và thống nhất chọn cách tốt nhất để đưa tin.
Qua đó cho thấy, khi làm việc trong Tòa soạn hội tụ, các nhà báo sẽ
phải làm việc đa năng hơn và phải đối mặt với hình thức hội tụ đa phương

8


tiện, dù bản tin đó chỉ là một mẩu tin của kênh truyền hình, hay báo mạng
hoặc báo in. Nhà báo tác nghiệp trong môi trường này phải chuẩn bị những
bản tin đó một cách đa dạng hơn để có thể đăng tải trên nhiều phương tiện
truyền thông khác nhau.
Hội tụ về nội dung, các tác phẩm báo chí được trình bày dưới dạng đa
phương tiện, kết hợp chữ viết, hình ảnh, âm thanh, video, blog, audio trực
tuyến.
Thúc đẩy cơng chúng nói, trong mơi trường hội tụ, hoạt động nghiên
cứu cơng chúng, thúc đẩy sự tham gia tích cực của công chúng là một trong
những công việc hết sức quan trọng, quyết định sự sinh tồn của tờ báo. Như
vậy, sau khi nhận được phản ánh từ độc giả và qua kiểm chứng thơng tin, tịa
soạn sẽ cho đăng thơng tin, cách làm này đã tận dụng tối đa nguồn cung thông
tin từ độc giả, độc giả không chỉ là người tiếp nhận mà còn là người sản xuất,
cung cấp thơng tin cho tịa soạn.
Ưu điểm và thách thức đặt ra từ mơ hình Tịa soạn hội tụ
Ưu điểm
Sự hợp nhất về không gian làm việc giúp các bộ phận trong Tòa soạn
với nhau dễ dàng trao đổi, tiếp nhận chỉ thị một cách nhanh chóng, đảm bảo
tốc độ.

Việc vận hành mơ hình hội tụ giúp hệ thống tin, bài của Tịa soạn ln
thơng suốt. Quy trình sản xuất tin, bài với sự tham gia của nhiều cấp, nhiều
ban chuyên mơn trong Tịa soạn nhưng ln có sự hợp nhất, qua đó thơng tin
ln được kiểm sốt.
Việc hội tụ về nội dung tin tức, được sử dụng đa nguồn tin và được sản
xuất ra sản phẩm báo chí đa phương tiện.
Sự vận dụng nền tảng công nghệ kỹ thuật hiện đại, được tích hợp ngay
trong tịa soạn.

9


Yêu cầu và thử thách đối với các phóng viên hoạt động trong mơi
trường hội tụ phải có kỹ năng đa phương tiện.
Thách thức
Việc bố trí các bộ phận làm việc trong Tịa soạn trên cùng một mặt
phẳng sẽ khơng có khơng gian riêng tư, sẽ tạo áp lực khơng nhỏ đến tiến trình
và độ tập trung của phóng viên.
Ln ln phải duy trì được tối đa tốc độ chuyển tải thơng tin.
I.5.

Xây dựng Tịa soạn hội tụ - Xu thế phát triển của báo chí truyền thơng
hiện đại
Với sự phát triển của kỹ thuật số hóa, sẽ khiến các loại hình truyền
thơng vốn được phân chia rạch rịi, nay hội tụ với nhau. Và khi thời đại truyền
thông số ra đời đã khiến con đường siêu cao tốc bao quanh trái đất bằng hình
ảnh, âm thanh và dữ liệu hội tụ với nhau. Trong bối cảnh đó, báo chí truyền
thơng phải tìm cách để thích ứng với mơi trường truyền thơng mới. Do vậy,
việc xây dựng các Tịa soạn hội tụ đã và đang trở thành xu thế phát triển của
báo chí truyền thơng hiện đại.

Về thực tiễn, hầu hết cácTòa soạn báo ở Việt Nam cũng như trên thế
giới, được xây dựng và vận hành theo mơ hình tịa soạn chun biệt, dành
riêng cho một loại hình báo chí. Việc ra đời mơ hình Tịa soạn hội tụ là kết
quả tất yếu của xu hướng hội tụ công nghệ cũng như thay đổi cách tiếp nhận
của công chúng, nhất là khi công chúng dễ dàng tiếp cận với nguồn tin hơn
thông qua các thiết bị công nghệ thông minh.Việc xây dựng Tịa soạn hội tụ
khơng chỉ đơn giản là việc sắp xếp lại vị trí việc làm mà cịn là cấu trúc lại
quy trình phối hợp giữa các bộ phận trong tịa soạn. Thay vì lập kế hoach độc
lập để sản xuất trên mỗi loại hình báo chí truyền thống như trước, tại Tòa
soạn hội tụ, các biên tập viên sẽ cùng xây dựng một kế hoạch sản xuất từ
những gói thơng tin nhất qn. Phương thức hoạt động này, giúp giảm bớt quá

10


trình thu thập thơng tin, nhưng lại tăng tốc độ sản xuất và nâng cao chất
lượng, tránh sự trùng lặp, giảm chi phí và tiết kiệm nguồn lực cho tịa soạn.
Sự xuất hiện cuả yếu tố tương tác với công chúng trong mơ hình Tịa soạn hội
tụ, khơng chỉ đáp ứng nhu cầu của cơng chúng, mà cịn giúp phát triển mối
quan hệ của cơ quan báo chí với cơng chúng. Việc phát triển mơ hình Tịa
soạn hội tụ sẽ đảm bảo chất lượng nội dung thơng tin trong tịa soạn được
kiểm sốt theo hướng tập trung.
Một số tiêu chí xây dựng Tịa soạn hội tụ tại Việt Nam
Mơ hình cho cơ quan báo in chuyển sang Tòa soạn hội tụ, phải có mối
quan hệ đa chiều và tính tương tác giữa các bộ phận trong Tòa soạn thể hiện
rất rõ ràng, bởi những người làm việc trong Tòa soạn hội tụ phải vừa linh
hoạt, sáng tạo, phát huy tối đa tinh thần cộng tác, làm việc theo nhóm,…
Quy trình sản xuất tin, bài hội tụ, sau khi có tin, bài do phóng viên khai
thác theo từng loại hình báo chí sẽ chuyển về phịng tin hội tụ. Các Biên tập
viên tiến hành trao đổi, phân loại, điều phối và đưa ra các quyết định nên sử

dụng tin, bài đó ở loại hình truyền thơng nào. Đây là cách cung cấp gói thơng
tin nhất qn về mặt nội dung cho các phương tiện truyền thơng: báo in, báo
mạng, truyền hình,…
Trong tiến trình đổi mới báo chí và xây dựng cơ quan truyền thơng đa
phương tiện, tiến tới xây dựng Tịa soạn hội tụ chính là sự đổi mới từ cơng tác
quản lý và chỉ đạo báo chí; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị
công nghệ hiện đại; tăng cường xây dựng chiến lược nguồn nhân lực cho cơ
quan báo chí; Các cơ quan báo chí cần cử phóng viên tham gia các lớp đào
tạo “Kỹ năng làm báo đa phương tiện”. Để có một Tịa soạn hội tụ, đáp ứng
được yêu cầu ngày càng cao của cơng chúng báo chí, ngồi nỗ lực, năng
động, sáng tạo của mỗi cơ quan báo chí rất cần sự quan tâm, tạo điều kiện
lãnh đạo, chỉ đạo của cơ quan chủ quản, quản lý báo chí, sự phối hợp có hiệu

11


quả của các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị.
Như vây, Tòa soạn hội tụ là xu hướng đang diễn ra mạnh mẽ và
không thể cưỡng lại sự cạnh tranh thơng tin trong kỷ ngun số hiện nay.
Nhiều tịa soạn báo ở Việt Nam đã ý thức được tầm quan trọng của Tòa
soạn hội tụ và đang từng bước phát triển theo hướng xây dựng mơ hình
này. Tuy vậy, các Tịa soạn cần phải có những bước tính tốn hợp lý, sự
hoạch định, quyết tâm trên nhiều nguồn lực, đặc biệt là đào tạo nhân lực đa
phương tiện và một nền tảng cơng nghệ kỹ thuật cao, mới có thể xây dựng
và vận hành hiệu quả mơ hình tiên tiến này, tiếp tục thực hiện hiệu quả các
nhiệm vụ chính trị - xã hội đồng thời giữ vững được năng lực cạnh tranh
thông tin trong bối cảnh hiện nay.
II.

QUẢN LÝ TÒA SOẠN HỘI TỤ TRONG BỐI CẢNH MẠNG XÃ HỘI

PHÁT TRIỂN HIỆN NAY
Với công nghệ số và mạng Internet phủ khắp tồn cầu, hệ thống viễn
thơng hiện đại như hiện nay, độc giả có thể tiếp cận các thơng tin báo chí ở
mọi nơi với sự trợ giúp của các phương tiện điện tử và mạng Internet thay vì
sử dụng các sản phẩm báo giấy truyền thống. Các Tòa soạn cũng thay đổi
phương thức sản xuất, xuất bản thông tin từ mơ hình Tịa soạn truyền thống
sang mơ hình Tịa soạn hội tụ nơi sản xuất và phân phối tin tức đa phương
tiện hoạt động theo ý tưởng về một phòng tin tức hội tụ phá vỡ ngăn cách
giữa báo in, truyền hình, phát thanh,…Tịa soạn hội tụ sẽ sử dụng đa phương
tiện trong sản xuất và phân phối tin tức, như phương tiện của báo in, báo nói,
báo hình, báo mạng, smatTV,…Các phương tiện có sự gắn kết chặt chẽ, hỗ trợ
để truyền tải thông tin một cách đầy đủ nhất, dưới hình thức sinh động như
kết hợp ngơn ngữ viết, hình ảnh, video, âm thanh, thiết kế đồ họa,… Qua đó,
độc giả được tiếp cận tin tức bằng đa phương tiện, tạo nên hiệu ứng tương tác
mạnh mẽ nhất so với hình thức truyền thơng truyền thống. Sự tích hợp giữa

12


các phương tiện truyền thông cũ (báo in, phát thanh, truyền hình) và phương
tiện truyền thơng mới (báo điện tử, mạng xã hơi,..) là điểm nổi bật của Tịa
soạn hội tụ.
Trên thế giới, nhiều tờ báo đã trở nên nổi tiếng khi chuyển sang mơ
hình Tịa soạn hội tụ. Nó cho phép tờ báo tận dụng tối đa cơ hội phát triển mà
công cuộc cải tiến thông tin kỹ thuật số tồn cầu mang lại.
Ở Việt Nam, nhiều tịa báo đã trở nên năng động hơn trong xu hướng
truyền thông hội tụ khi chuyển sang hoạt động theo mơ hình Tịa soạn hội tụ.
Báo Dân trí, Báo Lao động, Báo Nhân dân, Báo Thể thao Văn hóa,… là
những Tịa soạn hội tụ đầu tiên tại Việt Nam. Trước xu hướng mạng xã hội
phát triển mạnh mẽ như hiện nay, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã thể hiện

quan điểm, định hướng rõ ràng trong việc phát triển mơ hình Tịa soạn hội
tụ, Chính phủ đã đề ra mục tiêu ‘…. đến năm 2025, 80% cơ quan báo chí
hoạt động, vận hành mơ hình Tịa soạn hội tụ, phù hợp với sự phát triển của
khoa học, công nghệ tiên tiến trên thế giới. Do đó, sự chuyển hướng sang mơ
hình Tịa soạn hội tụ là một nhu cầu bắt buộc đối với các cơ quan báo chí
tồn quốc” (Theo quyết định số 1497/QĐ-TTg ban hành ngày 08 tháng 11
năm 2018).
Triển khai mơ hình Tịa soạn hội tụ ở các cơ quan báo nước ta hiện nay
được thực hiện dưới nhiều hình thức. Trước tiên, đó là để nội dung báo in
được xuất bản dưới hình thức điện tử, phát hành qua mơi trường mạng. Bên
cạnh đó, các đài phát thanh truyền hình chuyển tải các chương trình phát
thanh truyền hình lên mạng Internet. Như vậy, cùng một nội dung thông tin
nhưng công chúng dễ dàng tiếp nhận bằng các phương thức khác nhau như
đọc, nghe, xem. Khi có sự phát triển mạnh của Tịa soạn hội tụ, các cơ quan
báo chí cần được hợp nhất, một Tịa soạn có thể sản xuất báo ở nhiều loại
hình khác nhau như báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình. Các báo cần

13


tận dụng sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội để truyển tải tin tức. Đưa
các sản phẩm báo chí lên zalo, fanpage, youtube,… sẽ giúp cơng chúng dễ
dàng tiếp cận thông tin hơn.
Như vậy, trong bối cảnh mạng xã hội đã thâm nhập một cách toàn diện
vào từng khâu trong quy trình sản xuất báo chí, từ phỏng vấn, thu thập tin tức
đến viết và biên tập tin, bài; từ đưa tin đến tương tác giữa nhà báo với công
chúng,…Mạng xã hội không chỉ giúp người làm báo thể hiện mình, mà cịn là
nơi để cơ quan báo chí có thể đánh giá các nhà báo thơng qua những gì họ
đăng tải và chia sẻ với cơng chúng. Mạng xã hội tạo ra rất nhiều cơ hội để các
nhà báo thu hút công chúng, song nếu họ dùng khơng đúng cách rất dễ mất uy

tín và danh dự cho bản thân cũng như Tòa soạn. Ở nước ta hiện nay, có một
số tờ báo đăng tải những thơng tin chưa được kiểm chứng, thậm chí là thơng
tin “rác”, đăng tải tràn lan trên mạng xã hội. Ví dụ như những dịng tự sự,
hình ảnh đăng trên tường facebook của người nổi tiếng, thậm chí cả những
nội dung chắp vá, thêu dệt… chỉ mang tính câu khách…Chính ví lí do đó, các
cơ quan báo chí cần xây dựng quy tắc sử dụng và quản lý mạng xã hội để
kiểm sốt phóng viên.
Mạng xã hội đã và đang tạo ra một cuộc chơi mới, khiến cho báo chí
truyền thống phải thay đổi để giữ chân cơng chúng của mình. Với khả năng
đưa tin, chia sẻ, thu hút, tìm kiếm thơng tin nhanh chóng, mạng xã hội có lợi
thế hơn báo chí truyền thống, tuy nhiên, báo chí vẫn có chỗ đứng quan trọng
của mình trong thời đại thơng tin mở như hiện nay, nếu kết hợp được những
ưu việt mà mạng xã hội đem lại, từ đó tăng được giá trị cho báo chí truyền
thống. Do đó, việc quản lý cơ quan báo chí theo mơ hình Tịa soạn hội tụ là
hết sức quan trọng và quản lý tốt mô hình này sẽ đem lại hiệu quả, cũng như ý
nghĩa rất lớn, đó là:
-

Là nơi đào tạo được nguồn phóng viên đa phương tiện.

14


-

Là nơi sản xuất và phân phối tin tức đa phương tiện.

-

Là nơi giúp cho thông tin giữa các bộ phận trong tòa soạn được mạch lạc.

-

Tạo ra nguồn sản phẩm tin tức đa dạng, chất lượng, nhanh nhạy, nhất quán
trên nhiều loại hình, phương tiện thỏa mãn nhu cầu phong phú và thu hút sự
quan tâm, tham gia của cơng chúng.

-

Chất lượng nội dung thơng tin trong tịa soạn được kiểm sốt theo hướng tập
trung.

-

Giúp giảm bớt q trình thu thập thông tin, tăng tốc độ sản xuất và nâng cao
chất lượng, giảm chi phí và tiết kiệm nguồn lực cho tòa soạn.

III.

GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÒA SOẠN HỘI TỤ
TẠI VIỆT NAM
Thứ nhất, nâng cao nhận thức về vị trí, tầm quan trọng của Tịa soạn
hội tụ
Tòa soạn hội tụ mang đến hiệu quả ưu việt như cung cấp được nội dung
trên nhiều loại hình, phương tiện, thiết bị tiếp nhận, tạo nên các hiệu ứng
tương tác mạnh mẽ nhất, thỏa mãn nhu cầu của cơng chúng. Mặt khác, các cơ
quan báo chí cần tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế, trao đổi chuyên mơn,
nghiệp vụ, kỹ thuật quản lý với các tịa soạn nước ngồi, đặc biệt là những cơ
quan báo chí đã vận dụng thành cơng mơ hình hội tụ để có thể tiếp thu, học
hỏi từ cách làm của họ.

Thứ hai, chú trọng năng lực tổ chức và quản lý tòa soạn
Nhà nước khơng ngừng nâng cao trình độ của các cán bộ quản lý Nhà
nước về báo chí, đồng thời lãnh đạo cơ quan báo chí phải được bồi dưỡng
nhiều hơn kỹ năng quản lý môi trường truyền thông đa phương tiện.
Thứ ba, linh hoạt trong xây dựng cơ cấu tổ chức tịa soạn
Trước khi quyết định có sự thay đổi trong mơ hình vận hành, mỗi tịa
soạn phải biết tính tốn, cân đối nguồn lực. Khi chưa đủ cơ sở để xây dựng

15


Tịa soạn hội tụ mang tính tích hợp thì cần tính tốn lên kế hoạch hội tụ từng
phần trong quy trình sản xuất tin bài, tăng cường sự liên kết, hợp tác nhóm
giữa các ban chun mơn.
Thứ tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin
Để phục vụ tối đa nhu cầu sản xuất các nội dung trên nhiều thiết bị, loại
hình khác nhau, các tịa soạn phải trang cấp cơ sở hạ tầng, công nghệ thông
tin hiện đại.
Thứ năm, tăng cường mối quan hệ giữa các tòa soạn và cơng chúng
Thực tế cho thấy, quy trình sản xuất báo chí đang khơng ngừng được
xã hội hóa. Cơng chúng khơng cịn hài lịng về việc tiếp nhận thơng tin một
cách thụ động, do vậy các tòa soạn rất chú trọng việc khuyến khích các phản
hồi của độc giả qua nhiều kênh, đặc biệt là mạng xã hội để họ có thể chọn lọc
nguồn thơng tin có giá trị.
Thứ sáu, Đào tạo nhân lực đa phương tiện
Các cơ quan báo chí cần phải xây dựng đội ngũ phóng viên đa phương
tiện, thông qua các lớp bồi dưỡng nghiệp cụ cho phóng viên và bản thân các
phóng viên phải khơng ngừng trau dồi khả năng đa phương tiện của mình.

KẾT LUẬN

16


Xây dựng mơ hình Tịa soạn hội tụ là một xu thế tất yếu. Tuy nhiên,
một số cơ quan báo chí chưa thực sự quan tâm, chưa thực sự tìm hiểu mơ hình
Tịa soạn hội tụ, cịn coi đó là việc của báo khác hoặc chỉ coi Tòa soạn hội tụ
là phép cộng máy móc các loại hình báo chí trong một cơ quan. Do đó, để
thực hiện thành cơng mơ hình này, yếu tố đầu tiên là những người làm báo
cần thay đổi nhận thức về Toà soạn hội tụ và báo chí hiện đại để đổi mới tư
duy làm báo. Từng cán bộ, phóng viên, biên tập viên khơng ngừng học tập
nâng cao bản lĩnh chính trị, chun mơn nghiệp vụ, phương thức tác nghiệp
và q trình sản xuất thông tin với các phương tiện khác nhau để trở thành
những nhà báo đa năng trong Toà soạn hội tụ.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

17


1. PGS,TS Đinh Văn Hường (2013), Tổ chức và hoạt động của tòa soạn, NXB

ĐHQG, Hà Nội.
2. TS Nguyễn Thành Lợi (2014), Tác nghiệp báo chí trong mơi trường truyền

thơng hiện đại, NXB Thông tin và Truyền thông, Hà Nội.
3. Diễn đàn nghiệp vụ báo chí Việt Nam www.vietnamjournalism.com
4. Hội thảo nghiệp vụ: Báo chí và mạng xã hội
5. TS. Nhà báo Trần Bá Dung, Trưởng Ban nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam,

Bài Xây dựng Tòa soạn hội tụ và những việc cần làm.

18