Tài liệu Tiểu đường và việc điều trị bằng insulin ppt

Tiểu đường và việc điều trị bằng insulin
Insulin là một hormon quan trọng, giúp cơ thể hấp thu glucose - một
trong những thành phần chính cung cấp năng lượng cho con người.
Vai trò của Insulin

Ống tiêm Insulin
Những người bị mắc tiểu đường tuýp 1 thường không sản sinh đủ lượng
insulin trong cơ thể vì vậy phải có insulin thay thế để điều trị bệnh. Nếu như
không cung cấp đủ insulin thay thế thì những người mắc tiểu đường tuýp 1 sẽ bị
đường trong máu cao và cơ thể chuyển sang đốt cháy các chất béo dự trữ. Trong
một vài ngày liên tục như thế sẽ dẫn đến nhiễm axit tiểu đường và tính mệnh bị đe
doạ.
Còn ngược lại nếu quá nhiều insulin thì sẽ khiến đường trong máu thấp, dẫn
tới bệnh hypoqlycaemia (ngất xỉu, hôn mê). Triệu chứng phổ biến gồm da nhợt
nhạt, hay sửng sốt bàng hoàng, run rẩy, đổ mồ hôi, nhịp tim đập nhanh, hay đói,
hay lo lắng và mắt bị mờ đi. Trong một số trường hợp có thể dẫn đến mất ý thức,
hôn mê, co giật.
Tiểu đường tuýp 2 thì không thiếu sự sản sinh insulin nhưng các tế bào cơ
thể ngày càng đề kháng lại ảnh hưởng của insulin. Trong những năm đầu, cơ thể
bù đắp được insulin đề kháng bởi sản sinh insulin từ tuyến tuỵ. Tuy nhiên, những
năm tiếp theo thì tuyến tuỵ không còn khả năng bù đắp được nữa và khoảng 25%
người mắc tiểu đường tuýp 2 cuối cùng vẫn cần phải điều trị bằng insulin.
Đặc điểm
Có 4 loại insulin chính dùng để tiêm và loại insulin thường dùng sẽ phụ
thuộc vào sự thích nghi của từng người và lối sống của họ.
- Loại insulin có tác dụng ngắn: Ví dụ loại Actrapid và Velosulin bắt đầu có
hiệu quả từ 30 đến 60 phút đầu và kéo dài từ 6 đến 8 tiếng. Loại insulin aspart,
insulin lispro và insulin qlulisine thì có tác dụng sau 15 phút và kéo dài trong 4
tiếng.
- Loại insulin có tác dụng trung bình: Loại này có hiệu quả sau 1 đến 2 giờ
đầu và kéo dài từ 10 đến 14 tiếng như Humulin I và Insulatard.

- Insulin có tác dụng lâu: Bắt đầu có tác dụng sau 1 đến 2 tiếng và kéo dài
24 tiếng. Đó là loại insulin zinc suspension, protamine zinc insulin hoặc insulin
qlarqine và insulin detemir.
- Insulin pha trộn: là loại được trộn lẫn giữa insulin có tác dụng ngắn và
loại có thời gian trung bình với tỷ lệ khác nhau như 30/70 hoặc 50/50 như loại
NovoMix 30, Humulin M3, Insuman comb và Humaloq Mix25.
Sản phẩm insulin nuốt khí được bắt đầu áp dụng ở Hoa Kỳ vào tháng 8 năm
2006. Nó có tác dụng ngắn, hiệu quả sau 10 đến 20 phút và kéo dài 6 tiếng.
Cách sử dụng
Có 3 chế độ:
1. Liều lượng hai lần một ngày cho loại có tác dụng ngắn và trung bình
- Dùng trước bữa ăn sáng và ăn tối
- Liều lượng insulin tác dụng ngắn có hiệu quả vào buổi sáng và tối
- Loại trung bình có hiệu quả vào buổi chiều và đêm.
- Hai loại insulin này rất thích hợp khi trộn lẫn với nhau
2. Dùng 3 lần trong một ngày
- Sử dụng loại có tác dụng ngắn và trung bình trước bữa ăn sáng
- Loại tác dụng ngắn dùng trước bữa ăn tối
- Loại tác dụng trung bình dùng trước khi đi ngủ
3. Liều lượng dùng nhiều lần trong ngày
- Loại insulin có tác dụng ngắn được sử dụng trước mỗi bữa ăn
- Loại trung bình và loại có tác dụng lâu được sử dụng trước khi đi ngủ
Có nhiều loại chế độ sử dụng khác nhau ví dụ bệnh tiểu đường đối với một
số người già có thể tiêm hàng ngày loại insulin có tác dụng lâu.
Điều trị bằng truyền insulin đôi khi được sử dụng đối với người trẻ bị mắc
tiểu đường.
Những loại tiêm phức tạp ngày càng được ưa sử dụng vì chúng có tính linh
hoạt và giống loại insulin tự nhiên trong cơ thể.
Tuy nhiên chế độ ăn uống và liều lượng sử dụng thuốc phụ thuộc vào từng
cá nhân nên bạn phải cùng bác sĩ tìm ra sự kết hợp giữa thuốc và chế độ ăn để điểu

chỉnh được lượng đường trong máu một cách tốt nhất.
Insulin tiêm

Insulin được khử hoạt tính bởi enzym tiêu hoá trong ruột mà không phải do
tuyến nước bọt ở miệng vì vậy insulin thường được sử dụng để tiêm dưới da và
thường tiêm ở bắp đùi, mông, bụng hoặc trên cánh tay. Loại kim dùng để tiêm rất
nhỏ và sau khi đã quen bạn có thể tự tiêm lấy hoặc hỏi những người bị mắc tiểu
đường, họ sẽ dạy bạn cách tiêm.
Lưu ý:
- Bạn nên sử dụng loại insulin có tác dụng ngắn tiêm dưới da bụng
- Loại trung bình và lâu thì tiêm ở đùi
- Loại insulin trộn lẫn có thể tiểm ở cả đùi và bụng.
- Nên luân phiên vị trí tiêm để tránh chỗ bị tiêm nhiều làm mô mỡ sẽ dầy
lên gây chai cứng da và đau
- Tập thể dục sau khi tiêm có thể sẽ làm tăng tốc độ insulin chảy trong máu.
Insulin nuốt khí
Insulin nuốt khí đã được dùng để điều trị tiểu đường nhưng nó không phù
hợp và phổ biến cho tất cả mọi người.
Chỉ có loại insulin tác dụng ngắn được dùng còn hầu hết những người mắc
tiểu đường tuýp 1 sẽ vẫn cần phải tiêm insulin có tác dụng trung bình và lâu.
Insulin nuốt khí không thể sử dụng cho những người hút thuốc, bị bệnh về
phổi như hen suyễn vì nó ảnh hưởng lâu dài đến phổi.
Viện sức khoẻ và lâm sàng quốc gia (NICE) đã khuyến cáo cho những
người nào nên sử dụng loại insulin nuốt khí như những người mắc bệnh bồn chồn,
ám ảnh hoặc những người mắc vấn đề dài dẳng với chỗ bị tiêm.
Mục đích điều trị insulin
Mục đích điều trị bệnh tiểu đường bằng insulin không giống nhau đối với
mỗi người.
Ở những người trẻ, trung tuổi với mong muốn kéo dài tuổi thọ thì việc điều
trị bệnh tiểu đường tốt sẽ làm giảm những biến chứng trong thời gian dài. Nhưng

điều này đòi hỏi bác sĩ phải giám sát chặt chẽ và cơ thế có thích nghi với bệnh tiểu
đường hay không.
Điều chỉnh mức độ đường glucose trong máu ở tiếu đường tuýp 1 tốt nhất ở
mức từ 4mmol/l đến 7mmol/l.
Với người già hoặc những người mắc bệnh nặng có thể không thích hợp để
điều trị bằng insulin thay vì vậy cần điều chỉnh các triệu chứng tiểu đường bằng
cách giảm lượng đường trong máu xuống mức 10mmol/l sẽ khiến bệnh nhân
không còn cảm thấy bị khát nước hoặc muốn đi tiểu.