Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu và thực tiễn áp dụng tỉnh trà vinh (tóm tắt)

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH

ISO 9001:2015

HUỲNH VĂN TRUNG

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
ĐỐI VỚI HÀNH VI BUÔN BÁN HÀNG CẤM
LÀ THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU
VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TỈNH TRÀ VINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

TRÀ VINH, NĂM 2021


ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH

HUỲNH VĂN TRUNG

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
ĐỐI VỚI HÀNH VI BUÔN BÁN HÀNG CẤM
LÀ THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU
VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TỈNH TRÀ VINH

Ngành: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH
Mã ngành: 8380102

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Người hướng dẫn khoa học: TS. CAO VŨ MINH

TRÀ VINH, NĂM 2021


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ luật học với đề tài: “Xử phạt vi phạm hành
chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu và thực tiễn áp
dụng tỉnh Trà Vinh” là cơng trình nghiên cứu do chính tơi thực hiện dưới sự hướng dẫn
khoa học của TS. Cao Vũ Minh. Luận văn có sử dụng, trích dẫn một số ý kiến, quan
điểm khoa học của một số tác giả. Các thơng tin này đều được trích dẫn nguồn cụ thể và
chính xác. Các số liệu, thơng tin được sử dụng trong Luận văn là hoàn toàn khách quan
và trung thực.
Trà Vinh, ngày … tháng … năm 2021
Học viên

Huỳnh Văn Trung

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và lịng biết ơn sâu sắc, cho phép tôi gửi lời cảm ơn
chân thành nhất tới:
Trường Đại học Trà Vinh, khoa sau Đại học, các giảng viên đã tận tình giảng
dạy và tạo mọi điều kiện giúp đỡ tơi trong q trình học tập, nghiên cứu và hồn
thành luận văn.
Đặc biệt tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến người hướng dẫn khoa học: TS.

Cao Vũ Minh, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ, động viên tôi trong suốt
q trình nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Cảm ơn các bạn đồng nghiệp, bạn bè, gia đình đã động viên, khích lệ và giúp đỡ
tơi trong q trình học tập và nghiên cứu khoa học.
Mặc dù đã cố gắng rất nhiều, nhưng luận văn không tránh khỏi những thiếu sót;
tác giả rất mong nhận được sự thơng cảm, chỉ dẫn, giúp đỡ và đóng góp ý kiến của các
nhà khoa học, của quý thầy cô, các cán bộ quản lý và các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!

ii


MỤC LỤC
Lời cam đoan .................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ...................................................................................................................... ii
Mục lục ...........................................................................................................................iii
Danh mục chữ viết tắt .................................................................................................... vi
Danh mục bảng ............................................................................................................. vii
Tóm tắt .........................................................................................................................viii
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................. 1
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ....................................................................................... 2
3. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI .............................. 3
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................... 6
5. PHẠM VI GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................... 7
6. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT ................................. 8
7. KẾT CẤU LUẬN VĂN .............................................................................................. 8
CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ XỬ PHẠT VI
PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI BN BÁN HÀNG CẤM LÀ
THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU ................................................................................... 9

1.1 KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC VI PHẠM HÀNH CHÍNH CỤ THỂ VỀ BN
BÁN HÀNG CẤM LÀ THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU .............................................. 9
1.1.1 Khái niệm buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu ...................................... 9
1.1.2 Khái niệm, đặc điểm vi phạm hành chính về bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu
nhập lậu ......................................................................................................................... 13
1.1.2.1 Khái niệm vi phạm hành chính về buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập
lậu .................................................................................................................................. 13
1.1.2.2 Đặc điểm của vi phạm hành chính về buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập
lậu .................................................................................................................................. 16
1.1.3 Các vi phạm hành chính cụ thể liên quan đến hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc
lá điếu nhập lậu ............................................................................................................. 21
1.2 KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, MỤC ĐÍCH XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI
VỚI HÀNH VI BN BÁN HÀNG CẤM LÀ THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU ...... 25
iii


1.2.1 Khái niệm xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc
lá điếu nhập lậu ............................................................................................................. 25
1.2.2 Đặc điểm xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc
lá điếu nhập lậu ............................................................................................................. 26
1.2.3 Mục đích xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc
lá điếu nhập lậu ............................................................................................................. 29
1.3 CÁC NỘI DUNG CHỦ YẾU CỦA PHÁP LUẬT XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH
CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI BN BÁN HÀNG CẤM LÀ THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP
LẬU ............................................................................................................................... 31
1.3.1 Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là
thuốc lá điếu nhập lậu ................................................................................................... 31
1.3.2 Hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả trong xử phạt vi phạm hành chính
đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu .......................................... 36
1.3.3 Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là

thuốc lá điếu nhập lậu ................................................................................................... 39
1.3.4 Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc
lá điếu nhập lậu ............................................................................................................. 48
1.3.5 Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc
lá điếu nhập lậu ............................................................................................................. 50
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TRẠNG XỬ PHẠT VI
PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI BN BÁN HÀNG CẤM LÀ
THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU VÀ THỰC TIỂN ÁP DỤNG TỈNH TRÀ VINH
VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN ............................................................... 54
2.1 TÌNH HÌNH VI PHẠM HÀNH CHÍNH VỀ BUÔN BÁN HÀNG CẤM LÀ THUỐC
LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TRÀ VINH VÀ NGUYÊN NHÂN . 54
2.2 THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI
HÀNH VI BN BÁN HÀNG CẤM LÀ THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU VÀ GIẢI
PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT ............................................................................ 60
2.2.1 Những mặt tích cực .............................................................................................. 60
2.2.2 Những vướng mắc, bất cập và giải pháp hoàn thiện pháp luật ............................ 62
2.3 THỰC TRẠNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI BN
BÁN HÀNG CẤM LÀ THUỐC LÁ ĐIẾU NHẬP LẬU VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG
TỈNH TRÀ VINH VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN .................................................... 75
iv


2.3.1 Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là
thuốc lá điếu nhập lậu và thực tiễn áp dụng tỉnh Trà Vinh ........................................... 75
2.3.2 Những vướng mắc, nguyên nhân và giải pháp hồn thiện ................................... 77
2.3.2.1 Những vướng mắc trong cơng tác xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi
bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu trên địa bàn tỉnh Trà Vinh .................... 77
2.3.2.2 Nguyên nhân của những vướng mắc trong công tác xử phạt vi phạm hành chính
đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu trên địa bàn tỉnh Trà
Vinh ............................................................................................................................... 83

2.3.2.3 Giải pháp hoàn thiện ......................................................................................... 85
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 90
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................... 92
PHỤ LỤC ....................................................................................................................... 1

v


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CP:

Chính phủ

NĐ:

Nghị định

vi


DANH MỤC BẢNG
Số hiệu bảng

Tên bảng

Trang

Bảng 1.1. Sự thay đổi về mức phạt và số lượng bao thuốc bị xử phạt theo hướng tăng mức
tiền phạt và số lượng bao thuốc lá điếu nhập lậu buôn bán để bị xử phạt thể hiện ........... 23
Bảng 2.1. Thống kê số lượng các vụ mua bán thuốc lá điếu nhập lậu tại Trà Vinh và trên

toàn quốc giai đoạn 2015 - 11/2020 .............................................................................. 55
Bảng 2.2. So sánh hình phạt về Tội bn bán hàng cấm và Tội tàng trữ và hoặc vận
chuyển hàng cấm (áp dụng đối với cá nhân)................................................................. 66
Bảng 2.3. So sánh hình phạt về Tội bn bán hàng cấm và Tội tàng trữ và hoặc vận
chuyển hàng cấm (áp dụng đối với pháp nhân thương mại) ......................................... 66
Bảng 2.4. Tình hình xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là
thuốc lá điếu nhập lậu trên địa bàn tỉnh Trà Vinh từ 2015 - 2020 ................................ 76

vii


TÓM TẮT
Trong Chương 1 của luận văn, tác giả nghiên cứu một số vấn đề sau:
Thứ nhất, vi phạm hành chính liên quan đến hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá
điếu nhập lậu cũng giống như vi phạm hành chính trong các lĩnh vực khác về khái niệm
pháp lý. Theo đó, vi phạm hành chính này cũng có đầy đủ những dấu hiệu chung của vi
phạm hành chính như hành vi trái pháp luật, yếu tố lỗi, chủ thể vi phạm có năng lực pháp
luật hành chính và theo quy định của pháp luật phải chịu trách nhiệm hành chính.
Thứ hai, xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến hành vi buôn bán hàng cấm
là thuốc lá điếu nhập lậu là việc áp dụng hình thức xử phạt chính là phạt tiền, đồng thời
áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính và tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề. Ngoài ra, vi phạm này
còn bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả như biện pháp buộc tiêu hủy tang vật
là thuốc lá điếu nhập lậu gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi
trường và biện pháp buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi buôn
bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu. Đây là những biện pháp cần thiết nhằm xử phạt,
ngăn chặn, phòng ngừa những vi phạm hành chính liên quan đến hành vi bn bán hàng
cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.
Thứ ba, Nghị định số 185/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số
124/2015/NĐ-CP) và Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định khá cụ thể về thẩm quyền

xử phạt đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu. Tuy nhiên, thủ tục
xử phạt đối với hành vi này thì chưa được quy định cụ thể nên áp dụng thủ tục chung được
quy định trong Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020).
Trong Chương 2 của luận văn, tác giả nghiên cứu một số vấn đề sau:
Thứ nhất, trong những năm qua, tình hình vi phạm hành chính về bn bán hàng
cấm là thuốc lá điếu nhập lậu trên địa bàn tỉnh Trà Vinh vẫn cịn diễn biến phức tạp, tuy
có giảm về số lượng các vụ vi phạm nhưng phương thức vi phạm rất đa dạng dưới nhiều
hình thức khác nhau.
Thứ hai, các quy định pháp luật để xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi
buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu ngày càng hoàn thiện, Nghị định số
98/2020/NĐ-CP đã bỏ đi hình thức phạt cảnh cáo vì khơng có tính răn đe đối với hành
vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu, đã có những thay đổi để tương thích với
viii


các quy định pháp luật về hình sự, bổ sung thêm các biện pháp khắc phục hậu quả để xử
lý dứt điểm hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu. Tuy nhiên, vẫn còn
một số hạn chế như: chủ thể bị xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán
hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu chưa có sự thống nhất giữa các văn bản quy phạm
pháp luật có liên quan; chưa làm rõ ranh giới giữa xử phạt vi phạm hành chính và xử lý
hình sự đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu từ từ 1.500 bao trở
lên;thiếu các quy định cụ thể về các trường hợp thuốc lá điếu nhập lậu bị tịch thu, trường
hợp nào buộc tiêu hủy tang vật là hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người,
vật ni, cây trồng và mơi trường, văn hóa phẩm có nội dung độc hại đối với hành vi vi
phạm; quy định về số lợi bất hợp pháp khi áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả “buộc
nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính” chưa phù hợp với
quy định về tài sản trong Bộ luật Dân sự năm 2015.
Thứ ba, buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu là loại vi phạm pháp luật
phổ biến trên phạm vi cả nước nói chung và tại tỉnh Trà Vinh nói riêng. Hành vi vi phạm
này xâm phạm đến trật tự quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại, tác động tiêu

cực đến thị trường, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh, gây ảnh hưởng đến sức khỏe
của người tiêu dùng. Vì vậy, các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh Trà Vinh luôn nỗ
lực đấu tranh, thường xuyên kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi buôn
bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu. Tuy vậy, công tác xử phạt đối với vi phạm này
tại tỉnh Trà Vinh vẫn còn một số vướng mắc như: thẩm quyền xử phạt của lực lượng
quản lý thị trường đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu bị ảnh
hưởng bởi sự thay đổi của các quy định pháp luật về tổ chức và hoạt động của lực lượng
này; công tác xử lý tang vật vi phạm là thuốc lá điếu nhập lậu còn gặp nhiều vướng mắc
khi triển khai; việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là
thuốc lá điếu nhập lậu chưa chú trọng đến các tình tiết giảm nhẹ và tình tiết tăng nặng;
việc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả đối với vi phạm hành chính về bn bán
hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu vẫn chưa được thực hiện nghiêm minh; đội ngũ nhân
lực làm công tác xử phạt vi phạm hành chính chưa đáp ứng được yêu cầu đấu tranh,
phịng chống hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu./.

ix


LỜI MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Sản xuất, kinh doanh thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, được quản
lý chặt chẽ theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012. Trong nhiều năm
qua, sản xuất và kinh doanh thuốc lá đã có nhiều đóng góp vào ngân sách nhà nước, tạo
cơng ăn việc làm ổn định cho hàng triệu người lao động. Tuy nhiên, trong khi sản xuất
và kinh doanh thuốc lá trong nước được quản lý chặt chẽ theo các quy định pháp luật
thì nhiều năm qua, việc nhập lậu và bn bán thuốc lá lậu vẫn là một vấn nạn chưa được
giải quyết triệt để.
Nhập lậu và buôn bán thuốc lá lậu đang thu siêu lợi nhuận, chỉ sau buôn ma túy.
Thuốc lá lậu do trốn được tất cả các loại thuế (thuế tiêu thụ đặc biệt 70%; đóng góp Quỹ
phịng chống tác hại thuốc lá 1,5%; thuế giá trị gia tăng 10% và thuế nhập khẩu 135%)

nên bán rẻ hơn nhiều so với thuốc lá sản xuất trong nước (cùng chủng loại). Thuốc lá
lậu trốn thuế, giá rẻ lại không phải in cảnh báo sức khỏe nên càng được nhiều người tiêu
dùng sử dụng hơn thuốc lá sản xuất trong nước.
Hiện nay, tình trạng nhập lậu và bn bán thuốc lá lậu vẫn diễn biến phức tạp,
gây hậu quả lớn cho kinh tế, xã hội, dẫn đến tình trạng thất thu thuế. Thủ đoạn buôn lậu
thuốc lá ngày càng tinh vi. Các đối tượng tập trung hàng tại các kho bên phía nước láng
giềng, giáp biên giới Việt Nam (Campuchia, Trung Quốc), sau đó tìm cơ hội vận chuyển
vào Việt Nam từ đường bộ, thủy bằng các phương tiện chuyên dùng, tốc độ cao như xe
máy “siêu độ”, xuồng máy cao tốc. Thời gian qua, các lực lượng chức năng trong đó có
lực lượng cơng an, bộ đội biên phịng, hải quan, quản lý thị trường… đã có nhiều cố
gắng trong công tác ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu
nhập lậu. Những cố gắng đó đã đạt được kết quả nhất định. Tuy nhiên, tình hình nhập
lậu và bn bán thuốc lá lậu vẫn tồn tại dai dẳng. Theo thống kê của Quản lý thị trường,
từ năm 2012 đến nay, các lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ 34.636 vụ, khởi tố
369 vụ/ 488 bị can. Số thuốc lá tang vật bị bắt giữ hơn 20 triệu bao. Mặc dù vậy, kết quả
này vẫn còn nhiều hạn chế và vẫn chỉ như “muối bỏ bể” so với tình hình thực tế.
Từ năm 2019, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá nội địa tăng lên 75%, từ đó
dẫn đến tình trạng giá thành của thuốc lá sản xuất trong nước ngày càng cao. Tình trạng
nhập lậu và bn bán thuốc lá lậu càng “nổ rộ” như “nấm sau cơn mưa”. Tại các tỉnh
1


giáp biên giới và thành phố lớn như: Quảng Trị, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An
Giang, Kiên Giang, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội, Hải Phịng, Quảng
Ninh... tình trạng nhập lậu và bn bán thuốc lá lậu vô cùng phổ biến, thách thức pháp
luật. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do ý thức chấp hành pháp luật của một
bộ phận người dân chưa tốt; buôn lậu thuốc lá đem lại “lợi nhuận” lớn so với các mặt
hàng khác; sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong công tác kiểm tra, kiểm soát
chưa chặt chẽ; các chế tài xử lý chưa mang tính răn đe; cơng tác thơng tin, tun truyền
chưa tạo được sự đồng thuận ủng hộ của nhân dân.

Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg (ngày 30/9/2014) về tăng cường đấu
tranh chống buôn lậu thuốc lá và Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 09/6/2015 của Chính
phủ về đẩy mạnh cơng tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả
trong tình hình mới và Kế hoạch số 3036/KH-BCT ngày 13/4/2017 của Bộ Công
thương, các cơ quan chức năng đã tích cực tổ chức nhiều đợt kiểm tra nhằm phát hiện
và xử phạt những trường hợp gian lận thương mại, góp phần bình ổn thị trường những
tháng cuối năm.
Xử phạt vi phạm hành chính là một trong những biện pháp để duy trì trật tự
quản lý nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Xử phạt vi
phạm hành chính đối với hành vi buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu không nằm ngồi ý
nghĩa đó, nhằm duy trì trật tự quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh thương mại,
bảo vệ lợi ích hợp pháp của Nhà nước và cơng dân. Chính vì lý do đó, tác giả quyết
định lựa chọn đề tài: “Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng
cấm là thuốc lá điếu nhập lậu và thực tiễn áp dụng tỉnh Trà Vinh” để làm luận văn
Thạc sĩ Luật học.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Mục đích đề tài là nghiên cứu, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, phân tích, đánh
giá một cách toàn diện các quy định của pháp luật cũng như thực tiễn xử phạt hành chính
đối với hành vi bn bán thuốc lá điếu nhập lậu. Trên cơ sở đó đưa ra những đề xuất
kiến nghị hoàn thiện pháp luật và tăng cường hiệu quả công tác xử phạt vi phạm hành
chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.
Xuất phát từ mục đích trên, tác giả xác định:
- Phân tích, làm rõ những vấn đề mang tính chất lý luận về xử phạt vi phạm hành
chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.
2


- Làm rõ những vấn đề pháp lý về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi
bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu, chỉ ra những bất cập trong các quy định
của pháp luật về vấn đề này.

- Đánh giá thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật xử phạt vi phạm hành chính
đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu và chỉ ra những vấn đề còn
tồn tại trong việc thực thi trên thực tế.
- Đưa ra các kiến nghị hồn thiện pháp luật cũng như cơng tác áp dụng pháp luật
trong thực tiễn khi xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là
thuốc lá điếu nhập lậu.
3. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU CĨ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Thơng qua q trình nghiên cứu, tác giả nhận thấy liên quan đến đề tài của mình
đã có một số cơng trình nghiên cứu sau đây:
* Về các sách chuyên khảo, giáo trình:
Thứ nhất, sách chuyên khảo “Chế tài hành chính - Lý luận và thực tiễn” của tác
giả Vũ Thư, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia phát hành năm 2000. Cuốn sách này đã
trình bày khái quát về cơ sở lý luận và thực tiễn của chế tài hành chính, các hình thức
xử phạt và các biện pháp khắc phục hậu quả trong chế tài hành chính. Theo đó, chế tài
hành chính là hậu quả bất lợi mà chủ thể vi phạm hành chính phải gánh chịu, được áp
dụng bởi người có thẩm quyền và theo thủ tục được pháp luật hành chính quy định,
nhằm mục đích khơi phục lại trật tự pháp luật và phòng ngừa vi phạm pháp luật.
Thứ hai, Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam của PGS.TS. Nguyễn Cửu Việt,
nhà xuất bản Chính trị quốc gia năm 2013, Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam của
Trường Đại học Luật Tp. Hồ Chí Minh, nhà xuất bản Hồng Đức năm 2017, Giáo trình
Luật Hành chính Việt Nam của Trường Đại học Luật Hà Nội, nhà xuất bản Công an
nhân dân năm 2018. Ba cuốn giáo trình này đã trình bày những kiến thức chung về
cưỡng chế hành chính, trách nhiệm hành chính và các biện pháp xử lý hành chính.
Thứ ba, sách chun khảo “Bình luận khoa học Luật Xử lý vi phạm hành chính
năm 2012” do PGS.TS. Nguyễn Cảnh Hợp làm chủ biên, nhà xuất bản Hồng Đức năm
2017. Đây là cơng trình nghiên cứu, bình luận chuyên sâu các quy định của Luật Xử lý
vi phạm hành chính năm 2012. Trong đó có các quy định về vi phạm hành chính, xử
phạt vi phạm hành chính nói chung. Tuy nhiên, nội dung của cuốn sách chỉ dừng lại ở
góc độ bình luận các điều luật trong Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 chứ chưa
3

phân tích, đánh giá, bình luận một cách tồn diện các quy định xử phạt vi phạm hành
chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.
Thứ tư, sách chuyên khảo “Một số biện pháp khắc phục hậu quả trong xử phạt
vi phạm hành chính Thực trạng và hướng hoàn thiện” do TS. Cao Vũ Minh làm chủ
biên, nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự thật năm 2019. Đây là cơng trình nghiên cứu,
bình luận chuyên sâu về các biện pháp khắc phục hậu quả được quy định trong Luật Xử
lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2014, 2017) cùng với các nghị
định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực. Nội dung cuốn sách đã phân tích
cơ sở lý luận và pháp lý về một số biện pháp khắc phục hậu quả trong xử phạt vi phạm
hành chính kết hợp với đánh giá thực trạng pháp luật và thực trạng áp dụng các biện
pháp này trong xử phạt vi phạm hành chính và các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng
chúng trong xử phạt vi phạm hành chính.
Thứ năm, sách chun khảo “Bình luận các quy định về xử phạt vi phạm hành
chính” của TS. Cao Vũ Minh và ThS. Nguyễn Nhật Khanh, nhà xuất bản Lao động Xã hội năm 2019. Đây là công trình nghiên cứu, bình luận chuyên sâu các nội dung liên
quan đến vấn đề xử phạt vi phạm hành chính. Tuy nhiên, đối với lĩnh vực buôn bán hàng
giả, hàng cấm, nội dung cuốn sách chỉ trình bày khái quát chứ chưa phân tích các vi
phạm và xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá
điếu nhập lậu.
Thứ sáu, sách chuyên khảo “Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính” của
đồng tác giả Cao Vũ Minh và Nguyễn Nhật Khanh do nhà xuất bản Thanh niên phát
hành năm 2020. Cuốn sách này trình bày chuyên sâu về các hình thức xử phạt vi phạm
hành chính. Do đó, trong luận văn, tác giả kế thừa những kiến thức này để trình bày về
hình thức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá
điếu nhập lậu.
* Về các luận văn, luận án:
Thứ nhất, luận văn thạc sĩ Luật học “Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành
vi buôn bán hàng giả” của tác giả Lê Thị Thanh Tiền, trường Đại học Luật thành phố
Hồ Chí Minh bảo vệ năm 2018. Luận văn này đã nghiên cứu sâu các vấn đề về lý luận

và pháp lý, cũng như có sự liên hệ chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn liên quan đến xử
phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng giả. Qua đó, tác giả của luận
văn này đã đề xuất được những giải pháp tích cực cho việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện
4


các quy định của pháp luật liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi
phạm buôn bán hàng giả.
Thứ hai, luận văn thạc sĩ Luật học “Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi
buôn bán hàng cấm” của tác giả Nguyễn Văn Thuyên, trường Đại học Luật Hà Nội bảo
vệ năm 2019. Luận văn này đã nghiên cứu sâu các vấn đề về lý luận và pháp lý, cũng
như có sự liên hệ chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn liên quan đến xử phạt vi phạm hành
chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm.
* Về các bài viết trên các tạp chí chuyên ngành luật:
Một là, bài viết “Hạn chế của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 nhìn từ
góc độ kỹ thuật lập pháp” của tác giả Cao Vũ Minh, đăng trên Tạp chí Nghiên cứu lập
pháp số 03 + 04, năm 2018. Bài viết đã nghiên cứu về các hình thức xử phạt và thời
hiệu, thẩm quyền xử phạt đối với hành vi buôn bán hành giả, hàng cấm. Qua đó, bài viết
đề xuất hồn thiện các quy định pháp luật về vấn đề này.
Hai là, bài viết “Một số quy định liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính đối
với hành vi bn bán hàng giả - bất cập và hướng hoàn thiện” của tác giả Cao Vũ Minh,
đăng trên Tạp chí Nghề luật số 03, năm 2019. Bài viết này trình bày một cách khái quát
về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng giả. Tuy nhiên, bài viết
chưa đi sâu vào phân tích thực trạng cũng như đánh giá các quy định pháp luật về xử
phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi bn bán hàng cấm.
Ba là, bài viết “Những nội dung cần sửa đổi trong Luật Xử lý vi phạm hành chính
năm 2012” của tác giả Cao Vũ Minh, đăng trên Tạp chí Nhà nước và pháp luật số 01,
năm 2019. Bài viết này mặc dù phân tích khá chuyên sâu nhưng chỉ mới dừng lại ở các
vấn đề liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi bn bàn hàng cấm..
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu này, tác giả sẽ kế thừa và tiếp tục phát triển, mở rộng để

nghiên cứu một cách chuyên sâu, toàn diện các vấn đề có liên quan đến xử phạt vi phạm
hành chính đối với các hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.
Bốn là, bài viết “Biện pháp khắc phục hậu quả buộc nộp lại số lợi ích bất hợp
pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính” của tác giả Nguyễn Nhật Khanh, đăng
trên Tạp chí Khoa học pháp lý số 07, năm 2018. Bài viết nghiên cứu về biện pháp khắc
phục hậu quả buộc nộp lại số lợi ích bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành
chính và xem đây là một biện pháp quan trọng nhằm đấu tranh, phòng chống các vi
phạm hành chính liên quan đến hàng giả, hàng cấm.
5


Thứ năm, bài viết “Một số bất cập của pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng” của tác giả Đỗ Ngọc Châu đăng trên Tạp chí Nghề luật số 3, năm 2019. Bài viết
cho rằng xã hội ngày càng phát triển thì chất lượng sản phẩm càng phải đáp ứng nhu cầu
xã hội. Tuy nhiên, có nhiều loại hàng giả đang gây ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu
dùng. Một trong những nguyên nhân phát sinh là do bất cập của pháp luật. Từ đó, tác
giả đề xuất kiến nghị hoàn thiện pháp luật.
Thứ sáu, bài viết “Vi phạm hành chính hay vi phạm hình sự” của tác giả Nguyễn
Duy Bằng đăng trên Tạp chí Pháp luật và thực tiễn số 1, năm 2020. Bài viết nêu lên
những mâu thuẫn trong chế tài hành chính với chế tài hình sự khi áp dụng đối với một
số vi phạm trong lĩnh vực thương mại.
Các bài viết này mặc dù phân tích khá chuyên sâu nhưng chỉ mới dừng lại ở các
vấn đề nhỏ, mang tính chất nghiên cứu một số lĩnh vực liên quan đến xử phạt vi phạm
hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu. Cụ thể các bài
viết chỉ mới tập trung phân tích một số bất cập trong các quy định pháp luật liên quan
đến xử phạt vi phạm hành chính nói chung và kiến nghị hồn thiện chứ chưa đánh giá
một cách toàn diện, tổng thể các vấn đề về mặt lý luận, pháp lý cũng như thực tiễn áp
dụng. Trên cơ sở các kết quả nghiên cứu này, tác giả sẽ kế thừa và tiếp tục phát triển,
mở rộng để nghiên cứu một cách chuyên sâu, toàn diện liên quan đến xử phạt vi phạm
hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và
duy vật lịch sử, đồng thời sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau:
- Phương pháp phân tích, tổng hợp: được sử dụng để phân tích các vấn đề lý luận
cũng như quy định của pháp luật liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính đối với hành
vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu; tổng hợp, phân tích các vấn đề pháp lý
có liên quan từ thực tiễn áp dụng pháp luật.
- Phương pháp phân tích luật viết: được sử dụng để phân tích các bất cập trong
các quy định pháp luật liên quan đến hành vi vi phạm bị xử phạt, các hình thức xử phạt,
các biện pháp khắc phục hậu quả áp dụng đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc
lá điếu nhập lậu.
- Phương pháp so sánh: được sử dụng trong đánh giá các quy định của pháp luật
xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập
6


lậu qua các thời kỳ để thấy được sự thay đổi của pháp luật về vấn đề này. Bên cạnh đó,
so sánh quy định của các văn bản pháp luật có liên quan cùng điều chỉnh về hành vi
bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu nhằm mục đích chỉ ra những điểm tương
đồng, khác biệt cũng như lý giải cho những điểm tương đồng, khác biệt đó và đề xuất
kiến nghị hoàn thiện.
- Phương pháp thống kê: được sử dụng để tập hợp các quy định pháp luật có liên
quan cũng như các số liệu, báo cáo, vụ việc từ thực tiễn áp dụng xử phạt vi phạm hành
chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu làm cơ sở dữ liệu để
phân tích, đánh giá một cách tồn diện các vấn đề pháp lý và thực tiễn.
- Phương pháp chuyên gia: được sử dụng để thu thập ý kiến đánh giá của các
chuyên gia xoay quanh những khó khăn, vướng mắc khi xử phạt vi phạm hành chính
đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.
- Phương pháp điều tra xã hội học: được sử dụng để thu thập ý kiến đánh giá của
người tiêu dùng, của tổ chức đối với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.

5. PHẠM VI GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI
Trong phạm vi nghiên cứu của một luận văn thạc sĩ chuyên ngành luật hiến pháp và
luật hành chính, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu các quy định pháp luật và thực tiễn xử phạt
vi phạm hành chính đối với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu. Do vậy,
luận văn sẽ nghiên cứu các quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa
đổi, bổ sung năm 2020) và Nghị định số 185/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định
số 124/2015/NĐ-CP) về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất,
bn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Phạm vi nội dung: xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng
cấm là thuốc lá điếu nhập lậu từ thực tiễn tỉnh Trà Vinh.
Phạm vi không gian: từ thực tiễn tỉnh Trà Vinh.
Phạm vi thời gian: nghiên cứu mốc thời gian từ khi có Luật Xử lý vi phạm hành
chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), Nghị định số 185/2013/NĐ-CP (sửa đổi,
bổ sung bởi Nghị định số 124/2015/NĐ-CP) về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt
động thương mại, sản xuất, bn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng, Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong
hoạt động thương mại, sản xuất, bn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng . Các số liệu thực tiễn tác giả tổng hợp từ năm 2015 đến năm 2020.
7


6. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT
Nghiên cứu các quy định pháp luật và thực tiễn xử phạt vi phạm hành chính đối
với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu từ thực tiễn tỉnh Trà Vinh.
7. KẾT CẤU LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài gồm có
hai chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận và pháp lý về xử phạt vi phạm hành chính đối
với hành vi bn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.
Chương 2: Thực trạng pháp luật và thực trạng xử phạt vi phạm hành chính đối

với hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu từ thực tiễn tỉnh Trà Vinh và
một số giải pháp hoàn thiện.

8