Thực trạng nhân lực ngành công nghệ phần mềm ở việt nam và giải pháp phát triển nguồn nhân lực công nghệ phần mềm dựa trên bài học kinh nghệm từ ấn độ

1


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC NGOI THNG
o0o




Công trình tham d Cuc thi
Sinh viên nghiên cu khoa hc Trng i hc Ngoi thng 2013



Tên công trình:
“Thc trng nhân lc ngành công ngh phn mm  Vit Nam và gii
pháp phát trin ngun nhân lc ngành công ngh phn mm da trên bài
hc kinh nghim t n ”.



Nhóm ngành: KD2





Hà Ni, tháng 5 nm 2013

2


MC LC
DANH MC BNG I
DANH MC HÌNH I
DANH MC KÍ HIU VIT TT II
LI M U 1
CHNG 1. C S LÝ LUN V NHÂN LC TRONG NGÀNH CÔNG
NGH PHN MM 5
1.1 TNG QUAN V NHÂN LC, NGUN NHÂN LC VÀ QUN TR
NGUN NHÂN LC 5
1.1.1 Ngun nhân lc 5
1.1.2 Qun tr ngun nhân lc 8
1.2 TNG QUAN V NGÀNH CÔNG NGH PHN MM 12
1.2.1 Khái nim ngành công ngh phn mm 12
1.2.2 c trng ca ngành CNPM 14
1.3 NGUN NHÂN LC NGÀNH CÔNG NGH PHN MM 14
1.3.1 Vai trò ca ngun nhân lc trong ngành CNPM 14
1.3.2 Yêu cu và xu hng phát trin ngun nhân lc ngành CNPM 15
1.3.3 Các nhân t nh hng đn ngun nhân lc ngành CNPM 17
CHNG 2. THC TRNG NGUN NHÂN LC NGÀNH CÔNG NGH
PHN MM TI VIT NAM 20
2.1 THC TRNG NGÀNH CNPM TI VIT NAM 20
2.1.1 Quá trình phát trin ngành CNPM Vit Nam 20
2.1.2 Các nhân t nh hng đn ngành CNPM Vit Nam 21
2.1.3 c đim và đánh giá đim mnh, đim yu, c hi, thách thc ca
ngành CNPM  Vit Nam 23
2.2 THC TRNG NGUN NHÂN LC NGÀNH CNPM TI VIT
NAM 27

2.2.1 C cu ngun nhân lc ngành CNPM  Vit Nam 27
3

2.2.2 Cht lng ngun nhân lc ngành CNPM  Vit Nam 29
2.2.3 Thc trng đào to ngun nhân lc ngành CNPM  Vit Nam 30
2.3 ÁNH GIÁ NGUN NHÂN LC NGÀNH CNPM VIT NAM 39
2.3.1 im mnh ca ngun nhân lc ngành CNPM và nguyên nhân 39
2.3.2 im yu ca ngun nhân lc ngành CNPM và nguyên nhân 40
2.3.3 Thun li ca nhân lc CNPM Vit Nam và thành tu đt đc 41
CHNG 3. THC TRNG NGUN NHÂN LC NGÀNH CÔNG NGH
PHN MM TI N  45
3.1 C IM NGÀNH CNPM  N  45
3.1.1 Quá trình phát trin ngành CNPM n  45
3.1.2 c đim và đánh giá đim mnh, đim yu, c hi, thách thc ca
ngành CNPM  n  48
3.1.3 Mc đ hp dn ca th trng CNPM n  49
3.1.4 Thành tu ca ngành CNPM  n  51
3.2 THC TRNG NHÂN LC NGÀNH CNPM TI N  53
3.2.1 C cu nhân lc ngành CNPM n  53
3.2.2 Cht lng nhân lc ngành CNPM  n  54
3.2.3 Thc trng đào to nhân lc ngành CNPM  n  56
3.2.4 Thc trng thu hút nhân lc ngành CNPM  n  60
3.2.5 Thc trng s dng nhân lc ngành CNPM  n  61
3.3 ÁNH GIÁ NGUN NHÂN LC NGÀNH CNPM TI N  63
3.3.1 im mnh ca ngun nhân lc ngành CNPM n  63
3.3.2 im yu ca ngun nhân lc ngành CNPM n  65
CHNG 4. BÀI HC VÀ GII PHÁP NHM PHÁT TRIN NGUN
NHÂN LC NGÀNH CÔNG NGH PHN MM TI VIT NAM T KINH
NGHIM CA N  67
4.1 TNG QUAN V NHÂN LC CNPM GIA VIT NAM VÀ N

 VÀ BÀI HC CHO VIT NAM 67
4.1.1 So sánh nhân lc ngành CNPM Vit Nam và n  67
4

4.1.2 Bài hc cho Vit Nam nhm phát trin nhân lc ngành CNPM t
kinh nghim ca n  69
4.2 CH TRNG CA NHÀ NC V PHÁT TRIN NGÀNH CNPM
VÀ NGUN NHÂN LC NGÀNH CNPM TI VIT NAM 71
4.2.1 nh hng phát trin ngành CNPM Vit Nam 71
4.2.2 nh hng phát trin nhân lc ngành CNPM Vit Nam 71
4.3 GII PHÁP C TH NHM PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC
NGÀNH CNPM TI VIT NAM 72
4.3.1 Kêu gi đu t nc ngoài đc bit là Vit kiu v c vn ln tri
thc 72
4.2.2 M rng mô hình cao đng ngh nhm to ngun lc gia công
phn mm 75
4.2.3 S dng nhân lc hp lý cho nghiên cu và phát trin 76
4.2.4 Áp dng, thúc đy chun đánh giá đi vi nhân lc ngành CNPM78
4.2.5 Gn chng trình đào to chuyên nghip vi thc tin s dng lao
đng 79
4.2.6 Thúc đy môi trng khi nghip công ngh 81
4.3 MT S KIN NGH NHM PHÁT TRIN NHÂN LC NGÀNH
CÔNG NGH PHN MM VIT NAM 82
4.3.1 i vi Chính ph 82
4.3.2 i vi các trng đào to 84
4.3.3 i vi các doanh nghip trong lnh vc CNPM 85
KT LUN 87
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

1

DANH MC BNG
Bng 2.1: Doanh thu ngành CNTT Vit Nam (2002-2008) 20
Bng 2.2: Thng kê sát hch ITSS  Vit Nam 35
Bng 3.1: Giá tr xut khu, doanh thu ni đa và tng doanh thu – S lao đng và
s doanh thu/lao đng ngành phn mm n  (1993-1999) 46
Bng 3.2:C cu nhân lc ca ngành CNPM n  54
Bng 3.3: So sánh ISO và CMM 63

DANH MC HÌNH
Hình 1.1: Mô hình qun tr ngun nhân lc chin lc - các hot đng qun tr
ngun nhân lc cn bn 10
Hình 1.2: Quy trình sn xut sn phm công ngh phn mm trên thc t 13
Hình 2.1: C cu trình đ nhân lc ngành Công ngh phn mm Vit Nam 29
Hình 2.2: T l đánh giá cht lng ngun nhân lc ngành CNPM bi các doanh
nghip phn mm 30
Hình 2.3: Ni dung đƠo to nhân viên CNPM 35
Hình 2.4: ánh giá ca nhân viên v chính sách đƠo to trong doanh nghip phn
mm 37
Hình 3.1: Mc đ hp dn ngành CNPM ca n  so vi các quc gia khác 51
Hình 3.2: Doanh thu sn phm dch v/phn mm máy tính n  (Nm 2006 –
2011) 52






ii

DANH MC KÍ HIU VIT TT

Kí kiu
Tên ting Anh
Tên ting Vit
AICTE

All India Council for
Technical Education
Hip hi các trng đƠo to k thut n

BPO

Bussiness Process
Outsourcing
Dch v gia công quy trình doanh
nghip
CNPM

Công ngh phn mm
CNTT

Công ngh thông tin
DNPM

Doanh nghip phn mm
IITs
The Indian Institutes of
Technology

Trng Hc vin Công ngh n 
ITPEC:

Information Technology
Professional Examination
Council
Hi đng Chuyên môn Sát hch k s
CNTT theo chun k nng khu vc
gm 7 nc thƠnh viên: Nht Bn, Thái
Lan, Philippine, Malaixia, Myanmar,
Mông C vƠ Vit Nam
ITSS

Skill Standards for IT
Professionals
Chun k nng CNTT
M&A

Mergers & Acquisitions
Mua li vƠ sáp nhp
NITs

The National Institutes of
Technology
Trng Hc vin Công ngh Quc gia
NASSCOM
National Ascociation of
Software Services
Companies
Hip hi Doanh nghip Phn mm n



NATO

North Atlantic Treaty
Organization
Khi quân s Bc i Tây Dng
R&D
Research & Development
Nghiên cu vƠ phát trin
iii

VINASA: -

Vietnam Software
Association
Hip hi Doanh nghip Phn mm Vit
Nam
VITEC
Vietnam Training and
Examination Center
Trung tơm sát hch CNTT vƠ H tr
đƠo to
WTO
World Trade Organization
T chc thng mi th gii

1

LI M U

1. Tính cp thit ca đ tài
c đánh giá lƠ mt trong nhng lnh vc phát trin nht trên th gii hin
nay, công ngh phn mm (CNPM) hi t đy đ mi yu t đ đi din cho đnh
cao tri thc và s sáng to ca con ngi. Ngày nay, phn mm có mt  khp mi
ni, hay nói cách khác sn phm phn mm xâm nhp vào hu ht mi khía cnh
ca cuc sng con ngi.
Nhc ti CNPM không th không nhc ti vai trò ca con ngi nh mt yu
t ct lõi. Khác vi nhng ngành công nghip khác đu vào là nhng nguyên vt
liu, đu vào trong ngành CNPM chính là cht xám. Trên th gii, tùy thuc vào
tình hình phát trin và kh nng nhơn lc mà mi nc có chin lc riêng. Trong
khi nhng nc phát trin nh M, Nht Bn, Anh đu t vƠo các sn phm hoàn
thin công ngh cao thì nhng nc đi sau nh n , Trung Quc, Philippines li
đi theo hng quy mô nh hn vƠ ch yu là gia công phn mm cho các nc ln.
Ti Vit Nam, CNPM có th nói là mt ngành còn khá non tr, ch thc s
phát trin trong khong hn chc nm gn đơy nhng ngƠnh đư có nhng bc tin
nht đnh đóng góp tích cc vào s thnh vng chung ca đt nc. Trong tng
lai, vi các yu t thun li v con ngi, điu kin kinh t, xã hi,ầ Vit Nam
đc đánh giá có tim nng phát trin ngành CNPM rt ln.  phát trin, s đu t
đúng đn nht chính là yu t ct lõi - cht xám, hay chính là ngun nhân lc. Tuy
nhiên, hin nay, đơy li chính lƠ đim yu khin ngành CNPM Vit Nam vn cha
th bt phá lên. Nhn thc đc vai trò ch cht ca ngun nhân lc đi vi s phát
trin chung ca toàn ngành, nhóm nghiên cu đi sơu vƠo tìm hiu thc trng nhân
lc ngành CNPM vi nhng đim mnh, đim yu, nhng tim nng, thách thc.
Song song đó lƠ s đi chiu vi n  - mt nc có nhiu nét tng đng vi
Vit Nam nhng phát trin t rt sm, luôn n lc nâng cao cht lng ngun nhân
lc ca ngành và hin đang có v th vng chc trong ngành CNPM. T đó có th
tìm thy nhng gii pháp mang tính thc tin cao nhm thúc đy s phát trin ca
nhân lc ngành CNPM nói riêng và ca toàn ngành nói chung ti Vit Nam trong
2

nhng nm sp ti khi mà dòng vn đu t đang có xu hng dch chuyn sang khu
vc châu Á – Thái Bình Dng.
Do đó, nhóm nghiên cu quyt đnh chn đ tài: “Thc trng nhân lc ngành
công ngh phn mm  Vit Nam và gii pháp phát trin ngun nhân lc ngành
công ngh phn mm da trên bài hc kinh nghim t n ”.
2. Tng quan tình hình nghiên cu
Trên th gii hin có khá nhiu đ tài vit v ngành CNPM  n , tuy
nhiên có hai vn đ: th nht, s liu hu ht lƠ trc 2010; th hai, các đ tài
không đi sơu vƠo mng nhân lc trong ngành. Mt s bài vit trc tip v đ tài
ngun nhân lc CNPM  n  nh ắThe Indian Software Industry: The Human
Capital StoryẰ (2006) bi Ashish Aora - thuc i hc Carnegie Mellon, hay ắIT-
Based Industrial Development in India and Trends in Human Resources
Development with the Aim of Realizing a Knowledge-based Society” vit bi Kanji
Takeuchi và Minoru Nomura trích trong“Science & Technology Trends” (2008),ầ
nhng s lng không nhiu. Còn tài liu nghiên cu sơu đánh giá ngun nhân lc
ngành CNPM  Vit Nam do nc ngoài tin hành, hin nhóm nghiên cu cha tìm
thy bt kì tài liu chính thc nào.
Ti Vit Nam, phn ln tài liu tìm thy nói v ngành hoc ngun nhân lc
ngành Công ngh thông tin (CNTT) ch không đi sơu vƠo CNPM. Tiêu biu đó lƠ
ắSách trng v Công ngh Thông tin – Truyn thông” do b Truyn thông – Thông
tin phát hành khong tháng 7 hƠng nm.  cp đn ngành CNPM  Vit Nam và
n , và trc tip đi sơu vƠo khía cnh ngun nhân lc, hin nhóm nghiên cu ch
tìm đc nhng bài báo nh l, không có tính tng quát vƠ không đm bo tính
khách quan. Vì vy, có th khng đnh nhóm nghiên cu lƠ nhóm đu tiên nghiêm
túc đi sơu vƠo khai thác đ tài này.
3. i tng nghiên cu và mc tiêu nghiên cu
i tng nghiên cu: i tng nghiên cu ca đ tài là nhân lc ngành
CNPM  Vit Nam và n .
Mc tiêu nghiên cu:
3

• Tìm ra bài hc đ phát trin ngun nhân lc ngành CNPM Vit Nam nói
riêng và ngành CNPM Vit Nam nói chung thông qua vic tìm hiu vƠ đánh giá
thc trng nhân lc ngành CNPM  Vit Nam và n .
• a ra các gii pháp và kin ngh tm v mô vƠ vi mô nhm thúc đy s phát
trin ngun nhân lc ngành CNPM  Vit Nam.
4. Phng pháp nghiên cu
Nhm tip cn, nghiên cu và gii quyt vn đ, nhóm nghiên cu s s dng
các phng pháp phơn tích, tng hp, h thng hóa vƠ phng pháp nghiên cu tài
liu. c bit, nhóm nghiên cu tin hành kho sát 15 doanh nghip và 100 nhân
viên trc tip lƠm trong lnh vc CNPM ti các đa phng khác nhau đ tìm hiu
thc trng nhân lc ngành CNPM ti Vit Nam nh nng lc nhân lc trong ngành
này, kì vng ca nhân viên, hay nhng chính sách nhân s ca các công ty,
5. Phm vi nghiên cu
Nhm tp trung phơn tích vƠ đa ra gii pháp cho vn đ đƠo to, thu hút và s
dng ngun nhân lc ngành CNPM ti Vit Nam, nhóm nghiên cu gii hn phm
vi không gian là các doanh nghip, trng đƠo to nhân lc cho ngành CNPM 
Vit Nam, và gii hn phm vi thi gian t 2010 ti thi đim hin nay và kéo dài
đn các thi đim khác nhau ph thuc vƠo nhóm đi tng tác đng (Doanh
nghip, các b, ngành, ).
6. Kt qu nghiên cu d kin
Sau khi phân tích thc trng ngành CNPM nói chung và ngun nhân lc
ngành CNPM nói riêng ti Vit Nam và n , nhóm nghiên cu s tìm ra đc
câu tr li cho các vn đ sau:
• Nhng vn đ còn tn đng trong vic phát trin ngun nhân lc ngành
CNPM ti Vit Nam.
• T kinh nghim ca n , đa ra các gii pháp đ xut cho Vit Nam và
nhng vn đ Vit Nam cn phòng tránh trong vic phát trin ngun nhân lc ngành
CNPM.
• Kin ngh đi vi các b, ban, ngành, doanh nghip, đ to mt môi trng

thun li cho s phát trin ca ngƠnh cng nh ngun nhân lc trong ngành CNPM.
4

7. Kt cu đ tài
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho và ph lc, kt cu ca đ tài
gm 4 chng nh sau:
Chng 1. C s lí lun v ngun nhân lc ngành công ngh phn mm
Chng 2. Thc trng ngun nhân lc ngành công ngh phn mm  Vit
Nam
Chng 3. Thc trng ngun nhân lc ngành công ngh phn mm  n 
Chng 4. BƠi hc và gii pháp phát trin ngun nhân lc ngành công ngh
phn mm Vit Nam t kinh nghim ca n .

5

Chng 1. C S LÝ LUN V NHÂN LC TRONG NGÀNHCÔNG
NGH PHN MM
1.1 TNG QUAN V NHÂN LC, NGUN NHÂN LC VÀ QUN TR
NGUN NHÂN LC
1.1.1 Ngun nhân lc
1.1.1.1 Khái nim ngun nhân lc
Trc ht, ắNhân lcẰ đc hiu chung là sc ngi đc s dng trong lao
đng sn xut. Hay nói cách khác nhân lc là nhng ngi đang tham gia hot đng
trc tip trong các ngƠnh, các lnh vc kinh t - xã hi ca đt nc.
Thut ng ắNgun nhân lcẰ (Human Resource) xut hin vào thp niên 80
ca th k XX khi trên th gii có s thay đi cn bn v phng thc qun lý, s
dng con ngi trong kinh t lao đng. Nu trc đơy ngi lao đng đc coi là
lc lng tha hành, ph thuc, các ông ch cn khai thác trit đ sc lao đng ca
h sao cho thu đc li ích cao nht vi chi phí thp nht, thì t nhng nm 80 đn
nay, vi phng thc qun lý mi, ngi lao đng đư thc s đc coi nh mt

ngun lc ca doanh nghip, bên cnh các ngun lc khác nh tƠi chính, công
nghầ vƠ đc qun lý mt cách linh hot, mm do hn, to điu kin tt nht đ
ngi lao đng có th phát huy  mc cao nht các kh nng tim tàng, vn có ca
h thông qua tích lu t nhiên trong quá trình lao đng phát trin.
Hin nay, có khá nhiu đnh ngha khác nhau v ngun nhân lc đc đ cp
trong các công trình nghiên cu trên th gii vƠ trong nc gn đơy, chng hn:
Theo William R.Tracey (2003), ngun nhân lc là các ngun lc con ngi
to lp và vn hành mt t chc nƠo đó.
Còn theo Giáo s - Vin s Phm Minh Hc (2001), ắNgun nhân lc cn
đc hiu là s dân và cht lng con ngi, bao gm c th cht và tinh thn, sc
khe và trí tu, nng lc, phm cht vƠ đo đc ca ngi lao đng. Nó là tng th
ngun nhân lc hin thc t và tim nng đc chun b sn sƠng đ tham gia phát
trin kinh t - xã hi ca mt quc gia hay mt đa phng nƠo đó Ằ Theo cách
hiu này, nhng ngi trong đ tui lao đng nhng không có nhu cu tìm vic
6

làm, hay đang tham gia các công tác nh ngha v quân s, đi hcầ thì vn đc
tính trong ngun nhân lc.
Nh vy, xem xét di các góc đ khác nhau có th có nhng khái nim khác
nhau v ngun nhân lc nhng nhng khái nim nƠy đu thng nht ni dung c
bn: ngun nhân lc là ngun cung cp sc lao đng cho xã hi và mi ngành li có
nhng đc trng riêng v ngun nhân lc.
1.1.1.2. Các khía cnh ca ngun nhân lc
Theo Tài nguyên Giáo dc M Vit Nam – VOER, ngi ta thng xem xét
ngun nhân lc theo các khía cnh sau: c cu, cht lng, đƠo to, thu hút và s
dng ngun nhân lc.
• C cu ngun nhân lc: Là tng s ngi tham gia hot đng kinh t và
đc chia theo các đc trng v tui, gii tính, dân tc, tng quan gia ngun
nhân lc vi dân s. Qua đó ch ra tính cơn đi theo gii, theo nhóm tui hay không
vƠ xu hng thay đi nh th nƠo trong tng lai. S lng ngun nhân lc đc

xác đnh bi ch tiêu v quy mô và tc đ tng trng, ngoƠi ra còn đc xác đnh
nh t l % so vi tng dân s, tc đ gia tng bình quơn.
• Cht lng ngun nhân lc: bao gm nhiu yu t nh trình đ, k nng,
phm cht, sc kho Ngoài ra, cht lng ngun nhân lc còn th hin  tay ngh,
tác phong ngh nghip, c cu chia theo các đc trng, thiên hng ngành ngh.
Tuy nhiên, cht lng ngun nhân lc ca mt t chc, chung quy li th hin 
nng sut lao đng ca t chc đó. NgoƠi ra, cht lng ngun nhân lc còn đc
đánh giá thông qua ch tiêu biu hin nng lc phm cht ca ngi lao đng.
• Ơo to ngun nhân lc: ơy lƠ mt trong nhng yu t rt quan trng và
liên h trc tip đn cht lng ngun nhân lc. Nhân lc bt kì ngƠnh nƠo cng
chu s tác đng đƠo to t hai ngun c bn đó lƠ trng hc và doanh nghip.
Thông thng trng hc cung cp nhng kin thc nn tng trong mt lnh vc
nht đnh, còn doanh nghip vi nhng đc trng riêng li ch dn cho nhân viên
nhng kh nng c th đ đáp ng công vic. Khong cách đƠo to gia nhƠ trng
và doanh nghip phn ánh cht lng giáo dc ca mt quc gia.
7

• Thu hút ngun nhân lc: Gi chơn ngi tài luôn là vn đ đau đu ca các
nhà qun lý, th hin s n đnh trong môi trng làm vic và to điu kin cho s
phát trin thông sut.  lƠm đc điu đó, các doanh nghip cn đa ra nhng
chính sách thu hút nhân lc hp lý và hp dn nh chính sách lng, đưi ng, thng
tin, to môi trng làm vic lỦ tng, các thit b h tr,
• S dng ngun nhân lc: Là khái nim ch s kh dng lao đng trong nn
kinh t quc dân, bao hàm giá tr v s lng và kh nng thu hút lao đng trong
các ngành kinh t. Ngày nay Ủ ngha ca vic bit khai thác s dng lao đng vô
cùng quan trng, có th hiu  hai góc đ v s lng và cht lng, trong đó bit
b trí s dng cơn đi hài hòa vi các ngun lc khác và vic s dng phi gn lin
vi phát trin bn vng.
1.1.1.3 Vai trò ca ngun nhân lc
a. Vai trò ca ngun nhân lc đi vi s phát trin ca doanh nghip

Trong mi t chc, ngun nhân lc đu đc xem là ngun lc ch yu, hay
có th nói, nhân lc trc ht là ngun hình thành nên t chc. Con ngi đc
xem là ngun lc cn bn và có tính quyt đnh ca mi thi đi. Ngun lc t con
ngi là yu t bn vng vƠ khó thay đi nht trong mi t chc.
Trong doanh nghip, ngun nhân lc không ch là ngun lc ch yu, mà còn
là ngun lc đc bit. Doanh nghip s dng ngun lao đng không ch nh lƠ ch
th trong quá trình tác đng lên vt cht, công ngh đ to ra sn phm, mà còn là
cách qun lỦ, đƠo to và s dng hp lý vì nhng k nng, kin thc, trình đ và
thái đ ca ngi lao đng chính là yu t quyt đnh nng sut, cht lng và hiu
qu s dng các yu t khác ca doanh nghip. Ngun nhân lc đc xem là ngun
lc đc bit bi l nng lc sn xut ca ngun nhân lc có kh nng khai thác vƠ
phát huy vô hn nu s dng hp lỦ vƠ đc to đng lc. Trí tu, tinh thn, tâm lý
to nên nng lc tim tàng vô tn ca con ngi.
b. Vai trò ca ngun nhân lc đi vi s phát trin ca đt nc
Phát trin kinh t - xã hi cn da trên các ngun lc: nhân lc (ngun lc con
ngi), vt lc (ngun vt cht), tài lc (ngun tƠi chính)ầ song trong đó, các
ngun lc mun phát huy vai trò ch có th thông qua ngun lc con ngi. Bi l,
8

đ tn ti và phát trin, con ngi không ngng sn xut vt cht. Quá trình sn
xut vt cht là s kt hp gia hai yu t c bn: t liu sn xut và sc lao đng,
trong đó yu t con ngi có Ủ ngha quyt đnh nht đi vi s tng trng và phát
trin kinh t. Mt khác, quá trình sn xut vt cht đòi hi sn phm sn xut ra
ngày càng phi nhiu và tt hn, đ đáp ng ngƠy cƠng đy đ hn nhu cu sng
ca con ngi. Nh vy, bn cht ngun nhân lc còn là mc tiêu, đng lc cho s
phát trin ca xã hi.
1.1.2 Qun tr ngun nhân lc
1.1.2.1 Khái nim
Ngay t đu nhng nm 80 th k 19, câu hi th nào là qun tr ngun nhân
lc và làm th nƠo đ qun tr ngun nhân lc mt cách hiu qu đư đc đt ra bi

các nhà nghiên cu, các nhƠ lưnh đo. Hiu mt cách đn gin, theo nhóm tác gi
(Raymond A. Noe, John R. Hollenbeck, Barry Gerhart và Patrick M. Wright) trong
cun ắFundamentals of Human Resource ManagementẰ (2011), ắqun tr ngun
nhân lc là các chính sách, hot đng và h thng gây nh hng ti hành vi, thái
đ và biu hin ca các nhơn viênẰ.
Còn theo Tony Keenan, Giáo s Qun tr ngun nhân lc ti Trng Kinh t
Edinburgh đ cp trong cun ắHuman Resource ManagementẰ (2005), ông không
đa ra bt kì mt đnh ngha c th nào v qun tr ngun nhân lc, bi vì qun tr
ngun nhân lc vn đang  trong giai đon hình thành, còn rt nhiu tranh cãi v
chính xác cm t nƠy ngha lƠ gì, nhng phm trù nào nên và không nên bao gm
trong đó, vƠ thm chí trong mt vƠi trng hp ngi ta đt câu hi v li ích thc
s mà t chc vƠ các cá nhơn lƠm trong đó nhn đc t các cách tip cn và cách
thc qun tr ngun nhân lc.
Có th thy, ngun nhân lc khác vi các ngun lc khác ca doanh nghip
(máy móc, thit b, nguyên vt liu, phng pháp công ngh,ầ) do chính bn cht
con ngi. Nhơn viên có các nng lc, đc đim cá nhân khác nhau, có tim nng
phát trin, có kh nng hình thƠnh các nhóm hi, các t chc (nh công đoƠn) nhm
bo v quyn li cho h, có th đánh giá vƠ đt câu hi đi vi hot đng ca các
nhà qun tr, và hành vi ca h có th thay đi ph thuc vào chính bn thân ca h
9

hoc s tác đng ca môi trng xung quanh. Qun tr ngun nhân lc do vy khó
khn vƠ phc tp hn nhiu so vi qun tr các yu t khác trong hot đng ca các
t chc.
1.1.2.2 Vai trò ca ca qun tr ngun nhân lc
Con ngi đc coi là yu t ct lõi trong mi hot đng. Do đó, qun tr
ngun nhân lc hiu qu đng ngha vi nhng tác đng tích cc không ch vi
doanh nghip mà còn vi xã hi vi quc gia.
 góc đ doanh nghip, trong nhiu nm, ngi ta vn tách ri qun tr ngun
nhân lc vi vn đ li nhun. Thc t đư chng minh rng con ngi là tài sn ln

nht trong mi t chc. Con ngi to ra li nhun, vì vy mt doanh nghip mun
phát trin, vai trò con ngi phi đc đt lên hƠng đu.
 góc đ cá nhân, qun lý hiu qu ngun nhân lc thúc đy làm vic nhóm
và tinh thn đng đi gia các nhơn viên, đng thi cung cp các c hi phát trin
tuyt vi cho nhng ngi có nng lc thc s.
 góc đ xã hi, xã hi luôn luôn hng li t chính vic qun lý ngun nhân
lc hiu qu.C hi vic làm nhân lên, nhng tƠi nng đc s dng mt cách tt
nht, đc bit các chính sách chi tr vƠ đi x vi nhân viên ca công ty đc thc
hin tt s thúc đy nng lc cnh tranh cùng vn lên trong cng đng.
 góc đ quc gia, qun tr ngun nhân lc có vai trò tích cc trong vic khai
thác các ngun li tài nguyên thiên nhiên, vt cht vƠ tƠi chính. Con ngi có k
nng phù hp, thái đ đúng đn và giá tr thích hp giúp quc gia vng mnh tiên
phong, có th cnh tranh và khng đnh đc v th ca mình.
1.1.2.3 Các hot đng qun tr ngun nhân lc c bn
Qun tr ngun nhân lc là mt lnh vc rt rng, tuy nhiên theo cun sách
ắFundamentals of Human Recource ManagementẰ (2011), có mt s hot đng
chính nh sau:




10

Hình 1.3: Mô hình qun tr ngun nhân lc chin lc - các hot đng
qun tr ngun nhân lc cn bn

Ngun: Raymond A. Noe, John R. Hollenbeck, Barry Gerhart và Patrick M. Wright,
“Fundamentals of ảuman Resource Management” (2011), Nxb McGraw
Hill/Irwin.
a. Phân tích và thit k công vic

Phân tích công vic là quá trình thu thp, phân tích và sp xp mt cách h
thng thông tin v đc đim mt công vic c th. Phân tích công vic là công c c
s cho vic thit lp h thng chn la vƠ chng trình hun luyn vƠ đm bo rng
h thng đánh giá vƠ thù lao đc xây dng trên c s nhu cu công vic.
b. Lên k hoch ngun nhân lc
Sau khi đnh hình các công vic cn làm, mt bc không th thiu chính là
lên k hoch ngun nhân lc, ví d nh s lng, trình đ, l trình phát trin quy
mô nhân viên, k hoch đƠo to nhân lc, tip cn ngun cung nhân lc,ầ
c. Tuyn dng
Nhim v ca tuyn m là xúc tin các hot đng nhm thu hút các ng viên
thích hp cho t chc. Các yêu cu v s công bng và dân ch trong vic la chn
các ng viên ngƠy cƠng đc chú trng, làm cho quy trình la chn nhân viên ngày
càng tr lên cht ch, hp lý.
d. La chn
Quá trình la chn gm mt s bc c bn nhng rt quan trng. Bc đu
tiên đó lƠ xác đnh nhu cu các v trí mi vƠ xác đnh nhng k nng nƠo lƠ cn thit
1
• Phơn tích vƠ thit k công vic
2
• Lên k hoch ngun nhơn lc
3
• Tuyn dng
4
• La chn
5
• Ơo to vƠ phát trin nhơn viên
6
• Lng bng
7
• Qun lỦ nng lc

8
• Các mi quan h nhơn viên
11

đ thc hin công vic hu hiu. Xác đnh đc các nng lc và kh nng cn thit,
các qun tr viên ngun nhân lc s d dàng thit lp đc nhiu chin lc tuyn
m khác nhau. Quy trình xem xét vƠ đánh giá đ la chn ng viên có th gm vic
thu nhn đn ca ng viên, kim tra nng lc và phng vn.
e. ào to và phát trin nhân viên
Ơo to và phát trin có th đc trin khai mt cách chính thc hoc không
chính thc. Hình thc đƠo to chính thc liên quan đn nhng hng dn thc hin
mt công vic mi hay đm bo đáp ng nhng thay đi v công ngh và quy trình.
Ơo to chính thc đc trin khai bi các chuyên gia ngun nhân lc hay có th là
chuyên gia k thut hay là t chc đa ngi lao đng đƠo to  nhng chng trình
đƠo to ca các t chc ngh nghip hoc các c s đƠo to. Ơo to không chính
thc thc hin trong quá trình làm vic, đc đm trách bi các qun lý cp chc
nng hay các đng nghip.
f. ánh giá nng lc
ánh giá nng lc là yu t then cht trong quá trình qun tr ngun nhân lc,
xác đnh kh nng lƠm vic ca nhân viên và t đó đa ra mc thù lao tng ng.
Vai trò ca qun tr viên ngun nhân lc trong đánh giá nng lc là xây dng mt
quy trình đánh giá, h thng các ch tiêu đánh giá lƠm c s đánh giá thƠnh tích,
phát trin h thng lng thích hp vƠ đnh hng n lc cho nhân viên. Nhim v
quan trng khác ca đánh giá nng lc là kim soát quá trình thc hin công vic và
thành qu ca nhân viên.
g. Hoch đnh các li ích, lng bng
ánh giá nng lc lƠ c s quan trng cho vic phát trin h thng thù lao
thích hp. Có hai loi là thù lao trc tip, tc là tin lng vƠ thù lao gián tip, tc
là các dng li ích khác nhau cho ngi lao đng. ụ ngha ca thù lao không đn
gin là yu t đm bo cho nhân viên thc hin các nhim v ca mình mà thông

qua đó lƠm đng lc cho s n lc ca nhân viên, s vn lên khng đnh vai trò
ca h vì mc tiêu chung.
h. Các mi quan h nhân viên
12

iu nƠy đc bit quan trng đi vi nhng công vic yêu cu làm nhóm. Mc
đích cui cùng đó chính lƠ nhơn viên h tr tt cho nhau, vui v, to mt môi
trng làm vic thân thin song vn không làm mt đi tính cnh tranh, hiu qu. 
đơy không dng li ch là mi quan h gia nhân viên vi nhân viên mà còn m
rng ra toàn th nhng ngi làm trong t chc, t lưnh đo các cp ti nhân viên
phòng ban, và thm chí c b phn h tr nh bo v, lao công,ầ Duy trì đc mi
quan h tt đp trong tp th s to mt môi trng n đnh, vng chc cho công ty
phát trin.
1.2 TNG QUAN V NGÀNH CÔNG NGH PHN MM
1.2.1 Khái nim ngành công ngh phn mm
1.2.1.1 Phn mm
Theo đnh ngha ca R.Pressman (2001), phn mm (Software) là tp hp
nhng câu lnh đc vit bng mt hoc nhiu ngôn ng lp trình theo mt trt t
xác đnh nhm t đng thc hin mt s chc nng hoc gii quyt mt bài toán
nƠo đó; Có 3 thƠnh phn chính là: các mã lnh đ thc thi các hot đng vƠ đa ra
các kt qu mong mun khi thao tác trên máy tính; các cu trúc d liu hoc c s
d liu mà các mã lnh s thc thi trên chúng; các tài liu mô t thao tác và cách
dùng phn mm.
1.2.1.2 Công ngh phn mm
Khái nim v CNPM (Software Engineering) đc đa ra ln đu tiên vào Hi
ngh khng hong phn mm do NATO t chc vào tháng 10/1968 ti Garmisch,
c và t đó CNPM đc hình thƠnh nh mt chuyên môn riêng.
Theo T đin Máy tính - Computer Dictionary ca Microsoft Press® (1994),
CNPM là vic thit k và phát trin phn mm (chng trình máy tính) xuyên sut
t khi hình thƠnh Ủ tng ti vic thc hin và lp h s.

T đin Larousse (1996) đnh ngha chi tit hn: CNPM lƠ tp hp các
phng pháp, mô hình, k thut, công c và th tc liên quan đn các giai đon xây
dng mt sn phm phn mm. Các giai đon đó lƠ: đc t, thit k, lp trình, th
nghim, sa sai, cƠi đt đ đem vƠo ng dng, bo trì và lp h s.
13

Trên thc t, theo sc thái công ngh, vic trin khai sn xut CNPM gm các
giai đon th hin trong mô hình sau:
Hình 1.4: Quy trình sn xut sn phm công ngh phn mm trên thc t

Ngun: K. Kawamura, Nhp môn Công ngh hc Phn mm, 2001, Nxb Kinki-
Kagaku, Tokyo.
1.2.1.3 Ngành công ngh phn mm
Ngành CNPM là ngành công ngh sn xut, phát trin và bo trì các phn
mm đc s dng vào trong các hot đng kinh doanh vƠ đi sng. Ngoài ra,
ngành công ngh nƠy cng bao gm các dch v phn mm (nh tƠi liu hng dn,
đƠo to, t vnầ) (R.Pressman, 2001).
Theo Datamonitor (2012), kích thc ca ngành CNPM trên toàn th gii
808,3 t USD. Châu M chim 42,6% giá tr th trng phn mm toàn cu.
Có nhiu loi hình khác nhau ca các doanh nghip trong ngành CNPM. Phn
mm c s, bao gm h điu hành, phn mm trung gian vƠ c s d liu có các tp
đoƠn ln Microsoft, Google, IBM, SAP AG, EMC,ầ; phn mm t đng hóa, dùng
trong quy trình kinh doanh ca lnh vc tài chính, sn xut, hu cn, bán hàng và
1. Tìm hiu nhu cu khách
hàng
2. Xác đnh các chc nng
cn có ca sn phm
3. Chia các chc nng
thƠnh nhng nhóm đc lp
tng đi vi nhau. Mi

nhóm ng vi 1 b phn.
6. Giao vic thit k vƠ sn
xut tng b phn cho tng
ngi hoc nhóm ngi
5. Các nhóm trin khai công
vic: Thc hin các bc
thit k, sn xut, th nghim
4. Giao vic thit k vƠ sn
xut tng b phn cho tng
ngi hoc nhóm ngi
7. Th nghim sn phm, sa
nu cn.
8. Bán hoc giao lô sn
phm đu tiên cho khách
hàng.
9. Thu thp thông tin phn hi
t phía ngi s dng. Quyt
đnh sa li sn phm, ci tin
hoc hy b vic sn xut sn
phm nƠy.
14

tip th có Oracle, SAP AG, Sage,ầ; và phn mm bo mt có s tham gia ca
Symantec, Trend Micro, Kaspersky,ầ
1.2.2 c trng ca ngành CNPM
Vì sn phm phn mm rt đc bit vƠ mang các đc trng nh phơn tích trên,
nên ngƠnh CNPM cng có nhng đim lu Ủ nh sau:
Mt là, trong các sn phm ca ngành CNPM hàm cha mt hƠm lng lao
đng sáng to cao mà s dng rt ít nguyên vt liu thô ban đu. Cái quan trng
nht  đơy lƠ cht xám. Theo nhà khoa hc M McCorduck (2005) thì ắNgƠnh

CNPM là ngành công nghip lỦ tng. Nó to ra giá tr bng cách bin đi nng lc
trí não ca con, tiêu th rt ít nng lng và nguyên liu thôẰ.
Hai là, nn tng ca công nghip nói chung lƠ phơn xng, máy móc, dây
chuyn công ngh, còn trong ngƠnh CNPM thì c s vt cht quan trng nht là trí
tu ca con ngi.
Ba là, các sn phm ngƠnh CNPM đc tiêu th trên th trng th gii mt
cách mau chóng, tn kém rt ít chi phí chuyên ch t ni sn xut đn ni tiêu th.
Còn trong công nghip, vic chuyên ch sn phm chim chi phí rt đáng k, nht
là trong công nghip nng.
Bn là, sn phm ca ngành CNPM không b tiêu hao trong quá trình s dng
mƠ ngc li, s lƠm tng giá tr ca các thành phn s dng nó lên gp nhiu ln.
Nm lƠ, ngƠnh CNPM lƠ sn phm ca mt nn kinh t toàn cu hóa, trong đó
thng mi đin t đóng vai trò trung tơm ca nn thng mi th gii.
Sáu là, ngành CNPM to điu kin cho các nc tuy công nghip cha phát
trin cao, cng có th tham gia, nu có mt tim nng cht xám và mt chính sách
phù hp  tm qun lỦ v mô.
1.3 NGUN NHÂN LC NGÀNH CÔNG NGH PHN MM
1.3.1 Vai trò ca ngun nhân lc trong ngành CNPM
Lch s nhân loi đư chng kin nhng bc nhy vt quan trng lƠm thay đi
toàn b nn kinh t th gii, t đó góp phn thay đi toàn b c cu lao đng, hình
thành nhng lc lng lao đng mi vi k nng vƠ trình đ mi. Cuc các mng
ln th 3 – Cách mng Khoa hc k thut ca th k 20 cng vy. T khi chic máy
15

tính đu tiên xut hin, Internet đc ph sóng đn nay, khoa hc k thut và công
ngh thông tin đư sn sinh ra mt lc lng hùng hu lao đng mi các nhà lp
trình viên và làm vic trong lnh vc CNTT.
Tùy vƠo trình đ phát trin, mc đ phân công công vic ca các công ty, các
quc gia khác nhau, v c bn vai trò ca nhân lc ngành CNPM bao gm:
• Lp trình: ơy lƠ đi ng đông đo nht vƠ có vai trò đc bit quan trng

trong lc lng nhân lc ngành CNPM. Chc nng ca lc các lp trình viên là s
dng ngôn ng lp trình đ vit nên các sn phm là web hay ng dng di đng và
các ng dng khác đáp ng nhu cu ngi dùng hoc yêu cu ca khách hàng.
• Phát trin sn phm: Da trên nhng xu hng th gii, phn ng ngi tiêu
dùng và hiu bit ca bn thân mình, nhng ngi phát trin sn phm s xác đnh
nhng tính nng ca sn phm hoc ci thin chúng theo nhng xu hng và nhu
cu ca khách hàng.
• Phát trin các gii pháp riêng cho khách hàng, t vn Công ngh thông tin
(CNTT): i vi mt s doanh nghip có trình đ và có kinh nghim trong lnh vc
này, h có th cung cp các gii pháp riêng đng thi t vn chin lc v CNTT
cho khách hàng thông qua các gói phn mm. Hot đng này ch yu đc thc
hin bi nhng doanh nghip ln, có nhiu ngun nhân lc cp cao.
Nhng công vic nƠy đòi hi ngi lao đng cn có nhng kin thc v
chuyên môn, ch không đn gin lƠ lao đng chân tay, vì vy, lao đng ngành
CNPM đc xem là lc lng lao đng khó có th thay th. Mun ngành CNPM
phát trin, ngi lao đng cn phi đc nâng cao v kh nng vƠ kinh nghim đ
gii quyt nhng bài toán phn mm mt cách nhanh chóng, hiu qu nht.Có th
nói, ngun nhân lc chính là yu t then cht có Ủ ngha quyt đnh đi vi vic
ng dng và phát trin CNPM và CNTT ti Vit Nam.
1.3.2 Yêu cu vƠ xu hng phát trin ngun nhân lc ngành CNPM
Do đc thù ngành CNPM, công vic ch yu đc qun lý theo các d án và
cn có s phi kt hp ca các b phn, vì vy ngun nhân tc ngành công ngh
phn mm cn đt đc nhng k nng c bn sau:
16

• Nm vng chuyên môn: Nhân lc làm vic trong ngành CNPM cn bit và
s dng thành tho các ngôn ng lp trình. Ngoài ra còn cn s dng và sáng to
linh hot các thut toán nhm đa nhng Ủ tng trên giy tr thành nhng tính
nng thc s ca sn phm. Các ngôn ng lp trình nh lƠ công c còn thut toán và
kinh nghim là cách thc đ mt lao đng trong lnh vc này hoàn thành công vic

ca mình.
• Am hiu, luôn cp nht v công ngh và các chc nng ca sn phm: i
vi ngun nhân lc ngành CNPM, ắtrm hay không bng tay quenẰ lƠ cha đ mà
cn ắhc c điẰ. Công ngh luôn thay đi tng ngày tng gi. Có th nói, vòng đi
ca các sn phm CNPM lƠ tng đi ngn nu so sánh vi các sn phm khác trên
th trng. Vì vy, ngun nhân lc trong ngƠnh nƠy cng đòi hi cn phi liên tc
cp nht nhng tin tc, xu hng mi trên th gii và th trng công ngh, cng
nh hc hi nhng kin thc mi v các nn tng ngôn ng cn s dung cho công
vic lp trình, thit k,
• K nng giao tip ngoi ng: K nng ngoi ng, đc bit là ting Anh là
mt k nng buc phi có đi vi nhân lc ngƠnh CNPM khi đa s tài liu, vn bn
hng dn, k thut, công ngh cng nh ni dung các môn hc, phn mm v công
ngh thông tin - truyn thông và các công vic thc t đa s dùng ting Anh. Hn
na ting Anh còn thông dng trao đi vi khách hƠng, đi tác quc t trong ngành
nh Nht Bn, Thy S, cầ.
• K nng mm, kh nng t duy vƠ lƠm vic đc lp: Nhân lc ngành CNPM
cn mt "t duy m". Các k s CNPM thng gii v t duy logic, lƠm vic đc
lp, nhng li kém v giao tip, k nng trình bƠy vƠ s thuyt phc hiu qu. Bên
cnh t duy logic vƠ lƠm vic đc lp, yêu cu xã hi cn nhân lc CNPM phi có
t duy tng th, kh nng lƠm vic nhóm, t duy kinh doanh vƠ t duy dch v
khách hàng.
Có th thy, trong nhng nm gn đơy, s phát trin nh v bưo ca ngành
CNPM đư khng đnh đc tim nng ca ngành này là vô cùng ln, đc bit trong
giai đon sp ti. nh hng phát trin chung ca toàn th gii là phát trin kinh t
tri thc, vì th CNTT và CNPM là yu t không th tách ri. Cùng vi đó, s cnh
17

tranh khc nghit trên th trng th gii cng to điu kin đ các hãng công ngh
ln liên tc đi mi mình vƠ đa ra nhng sn phm mang tính cách mng cho toàn
th gii. Ngi dùng t đó cng đc hng nhng li ích ngƠy cƠng gia tng.

Xét trên bi cnh y, ngun nhân lc ngành CNPM càng có nhng đòi hi
kht khe hn theo hng nơng cao hƠm lng tri thc và tính sáng to. Thay vì làm
vic mt cách b đng là nhn công vic t khách hƠng vƠ ngi qun lý, trong
tng lai, lp trình viên s có th phát huy kh nng sáng to ca mình nhiu hn vƠ
chuyn đi dn t vic gia công phn mm sang hng t phát trin sn phm theo
t duy vƠ Ủ tng ca mình, đng thi có kh nng kinh doanh trên chính sn phm
đó. ó chính lƠ nhng gì đang din ra ti nhng cng quc công ngh ln trên th
gii nh M, Hàn Quc hay Nht Bn. Tng mc đ phc tp và cht xám trong
mt sn phm CNPM, đng thi cng tng tính thc tin và kh nng áp dng thc
tin ca sn phm đó, đơy chính lƠ xu hng vƠ lƠ tng lai ca ngành CNPM.
Nhân t làm lên s thay đi đó không ai khác chính lƠ ngun nhân lc ngƠnh đang
ngày càng ln mnh.
1.3.3 Các nhân t nh hng đn ngun nhân lc ngành CNPM
1.3.3.1 Các nhân t nh hng đn s lng nhân lc
Cng ging nh ngun nhân lc  nhiu ngành khác, ngun nhân lc CNPM
trc ht cn tri qua quá trình đo to ngh t các cp bc trung cp, cao đng,
trng dy ngh, đi hc vƠ sau đi hc. Yu t nh hng ln nht đn s lng
ngun nhân lc ngành chính là yu t tác đng đn s lng hc sinh, sinh viên
đc tri qua đƠo to và hc ngh mi nm vƠ s lng ngun lc tip tc duy trì
hot đng trong lnh vc qua tng nm, đó lƠ:
• Mc đ, xu hng và trin vng phát trin ca ngành CNPM trên th gii
nói chung và ca tng quc gia nói riêng. S phát trin này s tác đng đn nhu cu
v nhân lc trong xã hi.
• S đnh hng ngh nghip ca xã hi, gia đình đi vi gii tr. S tác đng
nƠy đc bit có Ủ ngha đi vi nhng th h thanh – thiu niên đang đng trc
ngng ca ca s la chn lnh vc hc tp và ngh nghip trong tng lai. Nu
mt xã hi có s đnh hng rõ ràng trong nhng giai đon thc hin ắbc nhyẰ
18

v hc tp ca gii tr, s góp phn phân phi lc lng lao đng xã hi theo mt

chiu hng nƠo đó.
• Mc đ quan tâm và yêu thích ca ngi hc đi vi lnh vc CNTT nói
chung và ngành CNPM nói riêng.
• nh hng và ch trng phát trin ngành ca xã hi, nhƠ nc trong tng
giai đon c th ca đt nc. Yu t nƠy có Ủ ngha rt ln trong s phát trin s
lng nhân lc ca bt c ngành nào. T nhng ch trng ca nhƠ nc, s dn
đn nhng chính sách c th đi vƠo đi sng tác đng đn vic đnh hng ngh
nghip, chính sách đƠo to, dy ngh, t đó to điu kin cho ngành phát trin và
các yu t khác.
1.3.3.2 Các nhân t nh hng đn cht lng ngun nhân lc
Cht lng ngun nhân lc luôn là vn đ quan tâm ca bt c ngành ngh
nƠo, đc bit đi vi CNTT nói chung và CNPM nói riêng – ngành mà yu t con
ngi chim vai trò vô cùng quan trng trong s phát trin. Có nhiu nhân t nh
hng ti cht lng ngun nhân lc ngƠnh CNPM, đó là:
• Cht lng đƠo to ca các c s đƠo to, dy ngh: Yu t đƠo to luôn là
yu t đu tiên và quan trng nht tác đng đn cht lng ngun nhân lc. Tùy
tng trình đ và mc đ đƠo to, tính cht giáo trình ging dy, cht lng hc tp;
mc đ kt hp tính lý thuyt và thc hành trong ging dy vƠ đƠo to,ầ đu có tác
đng ln đn cht lng ngun nhân lc đu ra.
• Môi trng làm vic: Môi trng làm vic có vai trò quan trng tác đng đn
cht lng ngun nhân lc thông qua vic nâng cao tay ngh, k nng vƠ t duy ca
ngun nhân lc trong ngƠnh nƠy. c bit mt môi trng vi nhiu c hi tip cn
nhng sn phm mi trong ngành cng nh cp nht nhng tính nng mi, đc
làm vic vi nhng chuyên gia trong ngành s nhanh chóng nâng cao cht lng
nhân lc.
• Mc đ phc tp v sn phm: Trên phân khúc th trng ca bt c ngành
ngh nào, các quc gia luôn có s phân chia nht đnh v sn phm da trên li th
cnh tranh ca các quc gia. Và mc đ phc tp cng nh đòi hi cao ca khách
hƠng đi vi tng th trng, tng công ty cng nh hng rt ln đi vi cht