Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán
ở các trường trung học phổ thông của huyện
Ba Vì thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục
Vũ Ba Lê
Trường Đại học Giáo dục
Luận văn Thạc sĩ ngành: Quản lý giáo dục; Mã số: 60 14 05
Người hướng dẫn: PGS.TS. Đặng Quốc Bảo
Năm bảo vệ: 2011
Abstract: Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý công tác bồi dưỡng giáo
viên cốt cán trung học phổ thông. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý của
các trường Trung học phổ thông ở huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội trong công tác bồi
dưỡng giáo viên cốt cán. Đề xuất những biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
bồi dưỡng giáo viên cốt cán của Trường Trung học phổ thông huyện Ba Vì, thành phố
Hà Nội. Khảo nghiệm các biện pháp đề xuất.
Keywords: Quản lý giáo dục; Giáo viên; Bồi dưỡng nghiệp vụ; Giáo dục trung học;
Ba vì
Content
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đặc biệt đất nước bước vào hội
nhập WTO thì giáo dục và đào tạo được coi là yếu tố hàng đầu, có vai trò quan trọng trong
việc thúc đẩy phát triển nền kinh tế đất nước.
Đảng ta cũng đã khẳng định: “Khâu then chốt để thực hiện chiến lược phát triển giáo
dục đào tạo là phải chăm lo đào tạo, bồi dưỡng và tiêu chuẩn hóa đội ngũ giáo viên cũng như
cán bộ quản lý giáo dục cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức và năng lực chuyên môn, nghiệp
vụ”.
Để có những lớp trẻ có đạo đức, phẩm chất, lối sống tốt, có kiến thức chắc chắn đáp
ứng được yêu cầu ngày càng cao của xã hội hiện nay thì cần phải có một đội ngũ giáo viên
vững vàng về tay nghề, am hiểu kiến thức xã hội, có nhận thức đúng đắn, nhạy bén, năng
động, để đào tạo ra những lớp người mới trong xã hội. Vì vậy, công tác quản lý bồi dưỡng
giáo viên đặc biệt là bồi dưỡng giáo viên cốt cán là một vấn đề cấp bách trong giai đoạn hiện
nay.
Trước tình hình đó, công tác quản lý nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng giáo viên
cốt cán trung học phổ thông của huyện Ba Vì đã đặt ra những đòi hỏi cấp thiết về nội dung,
cách thức tổ chức, cơ chế chính sách, chế độ ưu đãi, cũng như hình thức, phương pháp bồi
dưỡng.
2
Với những lý do trên, tôi đã chọn vấn đề “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt
cán ở các trường Trung học phổ thông của huyện Ba Vì, Thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục” làm đề tài nghiên cứu với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng quản
lý trong công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán trung học phổ thông, đáp ứng nhu cầu phát triển
của giáo dục trung học phổ thông huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội trong giai đoạn công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý ở các trường THPT huyện Ba Vì, Thành
phố Hà Nội trong quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán. Từ đó, đề xuất các biện
pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cốt cán.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên cốt
cán trung học phổ thông.
3.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý của các trường Trung học phổ thông
ở huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội trong công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán.
3.3. Đề xuất những biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng giáo viên cốt
cán của Trường Trung học phổ thông huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.
3.4. Khảo nghiệm các biện pháp đề xuất.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán Trung học phổ thông.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán trường Trung học phổ thông ở huyện Ba Vì,
thành phố Hà Nội.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu có các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán trung học phổ
thông ở các Trường THPT của huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội từ nâng cao nhận thức cho
đến việc tăng cường cung ứng các nguồn lực cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán
THPT thì sẽ góp phần nâng cao về số lượng cũng như chất lượng đội ngũ giáo viên cốt
cán trung học phổ thông của trường, cũng như của thành phố, đáp ứng yêu cầu và đòi hỏi
ngày càng cao và rất cần thiết của giáo dục hiện nay.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
6.2.1. Phương pháp điều tra
6.2.2. Phương pháp chuyên gia
6.2.3. Phương pháp quan sát
6.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
6.3. Phương pháp thống kê và phân tích số liệu
7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
7.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở trường trung học phổ
thông.
7.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu
Các trường THPT ở huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội
3
7.3. Giới hạn về khách thể điều tra
- Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội.
- Ban giám hiệu, giáo viên cốt cán của các trường THPT ở huyện Ba Vì, thành phố
Hà Nội.
8. Đóng góp mới của đề tài
8.1. Xây dựng cơ sở lý luận hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán Trường THPT ở
huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.
8.2. Trên cơ sở phân tích thực trạng, đề xuất các biện pháp có tính thực tế và khả thi để
xác định các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở Trường THPT
của huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.
9. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, mội dung chính
của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán trường trung
học phổ thông.
Chương 2: Thực trạng hoạt động bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt
cán ở các Trường trung học phổ thông của huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Biện pháp quản lý, tăng cường hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở các
Trường trung học phổ thông của huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
GIÁO VIÊN CỐT CÁN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những kinh nghiệm quốc tế về bồi dưỡng giáo viên
1.1.1.1. Về tổ chức bồi dưỡng:
Xây dựng một hệ thống tổ chức làm cả hai nhiệm vụ đào tạo và bồi dưỡng,
1.1.1.2. Về chương trình bồi dưỡng
Nội dung chương trình càng đáp ứng sát với nhu cầu của giáo viên thì càng được giáo
viên hưởng ứng, tư nguyện tích cực thực hiện.
1.1.1.3. Về phương thức bồi dưỡng
Xu thế chung là giảm thiểu bồi dưỡng tập trung tại chỗ kết hợp với bồi dưỡng từ xa.
Nâng cao chất lượng tài liệu bồi dưỡng,
Xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán tại trường
1.1.1.4. Về đánh giá kết quả bồi dưỡng
1.1.2. Vấn đề bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở Việt Nam
Sau năm 1975, việc đào tạo giáo viên nói chung giáo viên cốt cán nói riêng gặp nhiều
khó khăn trong bối cảnh cả nước phải khắc phục hậu quả khốc liệt của cuộc chiến tranh chống
Mỹ.
Từ năm 1986, cả nước bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện để thực hiện mục tiêu công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, Đảng và Nhà nước ta đã hết sức coi trọng phát triển giáo dục nhằm tạo động lực
phát triển kinh tế, xã hội.
Hai chu kỳ bồi dưỡng thường xuyên 1992-1996 và 1997-2000, bồi dưỡng thay sách.
1.2. Giáo dục trung học trong sự nghiệp đổi mới giáo dục
1.2.1. Giáo dục trung học trong hệ thống giáo dục quốc dân
4
1.2.1.1. Vai trò vị trí của giáo dục trung học
1.2.1.2. Mục tiêu giáo dục trung học
Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri
thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
1.2.1.3. Chương trình giáo dục trung học
1.2.2. Vai trò, nhiệm vụ của GV trung học trước yêu cầu đổi mới giáo dục
1.2.2.1.Giáo viên bộ môn có những nhiệm vụ sau đây
1.2.2.2. Giáo viên chủ nhiệm
1.2.3. Chuẩn trình độ đào tạo và Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học
1.2.3.1. Chuẩn trình độ đào tạo
1.2.3.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học
- Tiêu chuẩn 1: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống
- Tiêu chuẩn 2: Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục
- Tiêu chuẩn 3: Năng lực dạy học
- Tiêu chuẩn 4: Năng lực giáo dục
- Tiêu chuẩn 5: Năng lực hoạt động chính trị, xã hội
- Tiêu chuẩn 6: Năng lực phát triển nghề nghiệp
1.2.4. Tiêu chuẩn giáo viên trung học theo tiêu chí trường chuẩn quốc gia
Tiêu chuẩn về đội ngũ giáo viên:
1.2.5. Giáo viên cốt cán trường trung học
Về đào tạo:
Chương trình đào tạo:
Thời gian đào tạo:
Chất lượng đội ngũ giáo viên cốt cán hiện nay:
Sắp xếp bố trí đội ngũ giáo viên cốt cán:
Công tác bồi dưỡng:
1.3. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trƣờng THPT
1.3.1. Quản lý
Quản lý là “phương thức tác động có chủ đích của chủ thể quản lý lên hệ thống, bao
gồm hệ thống các ràng buộc về hành vi đối với mọi đối tượng ở các cấp trong hệ thống nhằm
duy trì tính trội hợp lý của cơ cấu và đưa vào hệ thống sớm đạt tới mục tiêu”
Theo quan niệm của Nguyễn Đức Trí về “quản lý” :
“Quản lý là một quá trình tác động có định hướng (có chủ đích), có tổ chức, có lựa chọn
trong số các tác động có thể có, dựa trên các thông tin về tình trạng và môi trường, nhằm giữ
cho sự vận hành của đối tượng được ổn định và làm cho nó phát triển tới mục tiêu đã định”.
Quản lý có 4 chức năng cơ bản sau đây:
1.3.1.1. Chức năng kế hoạch hoá
1.3.1.2. Chức năng tổ chức
1.3.1.3. Chức năng chỉ đạo
1.3.1.4. Chức năng kiểm tra
Tóm lại, sự phân công và chuyên môn hoá trong các hoạt động quản lý đã hình thành
nên các chức năng quản lý. Đó là chức năng kế hoạch hoá, chức năng tổ chức, chức năng chỉ
đạo và chức năng kiểm tra.
5
1.3.2. Quản lý giáo dục
Quản lý giáo dục chính là quá trình tác động có định hướng của nhà quản lý giáo dục
trong việc vận dụng nguyên lý, phương pháp chung nhất của kế hoạch nhằm đạt được những
mục tiêu đề ra
1.3.3. Quản lí trường THPT
Quản lý trường THPT bao gồm :
- Quản lí sư phạm (Tức là quản lý các qui trình giáo dục);
- Quản lý các điều kiện trên cơ sở vật chất, tài chính và nhân lực;
1.4. Vấn đề bồi dƣỡng giáo viên cốt cán và quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên cốt
cán trung học
1.4.1. Bồi dưỡng
Bồi dưỡng được coi là quá trình cập nhật hóa kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu
1.4.2. Bồi dưỡng giáo viên cốt cán
Tổ chức bồi dưỡng giáo viên cốt cán là quá trình tác động thường xuyên của nhà quản lý
giáo dục đối với đội ngũ giáo viên nòng cốt.
1.4.3. Các loại hình bồi dưỡng giáo viên và giáo viên cốt cán
- Bồi dưỡng nâng chuẩn:
- Bồi dưỡng thường xuyên:
- Bồi dưỡng đổi mới chương trình sách giáo khoa:
1.4.4. Quản lý bồi dưỡng giáo viên cốt cán
Việc quản lý hoạt động bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán chủ yếu tập trung quản
lý bồi dưỡng để nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức, năng lực chuyên môn, phương pháp
giảng dạy giúp đội ngũ giáo viên cốt cán củng cố và nâng cao kiến thức, nâng cao chất lượng
dạy và học, đồng thời nhân rộng điển hình, phát hiện và bồi dưỡng những nhân tố mới.
1.4.5. Nội dung bồi dưỡng giáo viên cốt cán
- Bồi dưỡng về chính trị
- Bồi dưỡng nhận thức về các văn bản, quyết định, quy định của ngành
- Bồi dưỡng về kiến thức chuyên môn nghiệp vụ: Kiến thức các môn học ở trung
học.
- Bồi dưỡng về năng lực, chuyên môn sư phạm
- Bồi dưỡng việc thực hiện và đảm bảo chương trình, kế hoạch dạy học
- Bồi dưỡng việc sử dụng thiết bị và phương tiện dạy học hiện đại
- Bồi dưỡng về đổi mới phương pháp dạy học.
1.4.6. Phương thức bồi dưỡng
- Bồi dưỡng tập trung
- Bồi dưỡng tại chỗ:
- Bồi dưỡng từ xa:
1.4.7.Bồi dưỡng giáo viên cốt cán trung học phục vụ chiến lược phát triển giáo dục
- Nâng cao số lượng giáo viên cốt cán:
- Nâng cao năng lực, phẩm chất giáo viên cốt cán:
1.4.8. Các yếu tố tác động đến chất lượng bồi dưỡng giáo viên cốt cán trung học
Tóm lại, đội ngũ giáo viên cốt cán giữ một vai trò quan trọng trong sự phát triển của
các nhà trường, quyết định đến uy tín chất lượng của các nhà trường.
Tiểu kết chƣơng 1
6
CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI
DƢỠNG GIÁO VIÊN CỐT CÁN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở
HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Một số đặc điểm về địa lý, kinh tế, xã hội và nguồn nhân lực trong giáo dục của
huyện Ba Vì
2.1.1. Một số đặc điểm dân cư, kinh tế, xã hội huyện Ba Vì
Ba Vì là huyện phía Tây Bắc của Hà Nội, toàn huyện Ba Vì có 1 thị trấn và 31 xã,
diện tích tự nhiên là 428 km². Dân số trên 26 vạn người, gồm 3 dân tộc chủ yếu: Kinh,
Mường, Dao.
2.1.2. Thực trạng về nguồn nhân lực trong ngành giáo dục và đào tạo huyện Ba Vì:
(Tính đến thời điểm tháng 5 năm 2011)
Bảng 1: Mạng lưới trường phổ thông của huyện Ba Vì
Bậc học
Số lƣợng (trƣờng)
Tổng số học sinh
Tiểu học
34
13.216
Trung học cơ sở
36
11.752
Trung học phổ thông
7
9.460
Đội ngũ giáo viên (Tính đến thời điểm tháng 5 năm 2011):4.321người
7
Bảng 2: Trình độ đào tạo
STT
Trình độ
Số lƣợng
Chuyên môn
1
Tiến sĩ
0
2
Thạc sĩ
43
3
Đại học
2.755
4
Cao đẳng
1.436
5
Trung cấp
87
Chính trị
1
Cử nhân
0
2
Cao cấp
1
3
Trung cấp
354
4
Sơ cấp
2.443
2.2. Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng giáo viên cốt cán và quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên
cốt cán ở trƣờng Trung học huyện Ba Vì
2.2.1. Công tác bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng giáo viên trung học huyện Ba Vì
Bồi dưỡng thường xuyên và các đợt bồi dưỡng tập trung về đổi mới chương trình, nội
dung sách giáo khoa mới, phương pháp từ hè 2005 đến nay. Thành lập đội ngũ giáo viên cốt
cán chuyên môn gồm các giáo viên giỏi, giáo viên chuyên môn vững vàng đã tổ chức triển
khai công tác bồi dưỡng giáo viên, kiểm tra đánh giá giáo viên.
2.2.2. Tình hình thực hiện hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán trường trung học huyện
Ba Vì hiện nay
Trong nhiều năm qua các trường trung học của huyện Ba Vì chưa thực sự được quan
tâm nhiều đến hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên cốt cán: chưa tổ chức thường xuyên liên tục, chưa có các biện pháp quản lý để nâng cao
chất lượng cho đội ngũ này.
*Bồi dưỡng giáo viên cốt cán về chương trình và sách giáo khoa mới
Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã đảm bảo để tất cả các giáo viên được phân công
dạy theo chương trình và sách giáo khoa mới đều được tham gia bồi dưỡng khá kỹ.
Bảng 2.4: Bồi dưỡng giáo viên cốt cán các trường trung học
theo sách giáo khoa mới (2006 – 2010)
Thời gian
Bồi dƣỡng
lớp/hè
Tổng số
lớp
Số giáo viên và cán bộ
quản lý tham gia lớp bồi
dƣỡng
Tỷ lệ hiệu quả
bồi dƣỡng
8
1/2006
6
90
98,5% đạt yêu cầu
2/2007
8
91
98,80% đạt yêu cầu
3/2008
9
93
99,10% đạt yêu cầu
4/2009
9
107
98,75% đạt yêu cầu
5/2010
9
128
100% đạt yêu cầu
- Về nội dung bồi dưỡng:
Đổi mới phương pháp giảng dạy, chương trình, sách giáo khoa, ứng dụng công nghệ
thông tin,giáo dục ngoài giờ lên lớp…
- Đánh giá nhận xét:
*Bồi dưỡng giáo viên cốt cán:
1. Nội dung bồi dưỡng chưa sát, chưa phù hợp
2. Thời gian bồi dưỡng quá ít chưa đủ để giáo viên tiếp cận đầy đủ các kiến thức phục
vụ cho việc giảng dạy và bồi dưỡng lại cho các giáo viên khác trong trường
3. Hình thức bồi dưỡng chưa phù hợp, chưa tạo được hứng thú cho giáo viên tham gia
bồi dưỡng
* Bồi dưỡng cho Cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán tham gia bồi dưỡng giáo viên khác
ở trường trung học:
1. Nội dung bồi dưỡng phù hợp, nhưng còn thiếu nhiều vấn đề giáo viên còn vướng
mắc nhưng chưa được cung cấp.
2. Thời gian bồi dưỡng quá ít cần tăng thêm thời gian bồi dưỡng,
3. Hình thức bồi dưỡng phù hợp, cần bổ sung thêm các hình thức khác
Trong nhiều năm qua việc bồi dưỡng của các trường trung học của huyện Ba Vì mới chỉ
làm tốt khâu bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên đại trà và chủ yếu diễn ra dưới các
hình thức: bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng đổi mới chương trình sách giáo khoa, bồi
dưỡng theo chuẩn kiến thức kỹ năng, bồi dưỡng theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học,
bồi dưỡng đổi mới phương pháp cho giáo viên.
Việc bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán chỉ dừng lại là bồi dưỡng theo kiểu cấp
tốc, không được bồi dưỡng thường xuyên liên tục nên số lượng và chất lượng giáo viên cốt
cán chưa được nâng lên Như vậy việc bồi dưỡng đã có nhưng còn quá ít, thời gian bồi dưỡng
ngắn, việc bồi dưỡng chưa được thường xuyên, liên tục nên hiệu quả bồi dưỡng chưa cao. Nội
dung, phương pháp bồi dưỡng còn chưa phù hợp, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu học tập và bổ
sung kiến thức cho đội ngũ giáo viên cốt cán. Cán bộ quản lý các trường chưa có các biện
pháp quản lý để nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán.
Vì vậy, để đề ra được các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán đạt
hiệu quả cao cần phải nhìn nhận lại thực trạng công tác này qua việc điều tra, khảo sát bằng
phiếu hỏi kết hợp phỏng vấn trực tiếp cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán các kiến thức về các
môn học, bồi dưỡng về phương pháp viết theo dạng bài phân tích, tổng hợp, liên hệ thực tiễn,
9
phương pháp dạy học tích cực lấy học sinh làm trung tâm, soạn và dạy bằng giáo án điện tử là
những nội dung bồi dưỡng hết sức cần thiết. Những kiến thức này giúp giáo viên cốt cán nắm
bắt kịp thời và điều chỉnh cách dạy của mình trong quá trình giảng dạy tiếp theo.
- Nhược điểm cần khắc phục:
+ Giảng viên cốt cán cần cải tiến phương pháp bồi dưỡng theo hướng tích cực, giúp
giáo viên tiếp cận với việc đổi mới phương pháp ngay khi được bồi dưỡng.
+ Giáo viên cốt cán cần được tập trung bồi dưỡng về chuyên môn, phương pháp, thay
đổi chương trình.
+ Hình thức tổ chức bồi dưỡng hiệu quả nhất là tổ chức tập huấn thường xuyên và
thành lập các câu lạc bộ giáo viên tự học, tự nghiên cứu.
+ Cần tăng cường thời gian bồi dưỡng và tổ chức bồi dưỡng thường xuyên
+ Việc lựa chọn các giáo viên cốt cán cần lựa chọn những người có phẩm chất, năng
lực chuyên môn, có kinh nghiệm, có khả năng truyền đạt.
+ Để đánh giá kết quả học tập bồi dưỡng nên sử dụng hình thức: Viết tự luận, phiếu
trắc nghiệm khách quan và dạy một bài mẫu theo phương pháp dạy học tích cực.
Đánh giá nhận xét:
1. Vấn đề mà giáo viên cốt cán hiện nay còn gặp nhiều khó khăn là không có nhiều
thời gian giành cho việc nghiên cứu tài liệu, tự học tự bồi dưỡng
2. Việc áp dụng phương pháp dạy tích cực, lấy học sinh làm trung tâm còn nhiều hạn
chế. Ngoài ra, tâm huyết nghề nghiệp cũng ảnh hưởng đến kết quả giảng dạy của họ trong
việc đổi mới phương pháp dạy học,
3. Nội dung sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học là một trong những nội dung
cần thiết nên cần phải đưa vào nội dung bồi dưỡng.
4. Hình thức bồi dưỡng có hiệu quả nhất vẫn là tập trung bồi dưỡng do giảng viên cốt
cán hướng dẫn. Hình thức cá nhân tự học, với sự giúp đỡ của tổ chuyên môn cũng là hình
thức thiết thực và khả thi.
5. Hình thức kiểm tra, đánh giá học viên mà giảng viên vẫn sử dụng chủ yếu viết tại lớp;
viết bài tự luận; phiếu trắc nghiệm khách quan; thực hiện 1 giờ học thực hành.
Có thể khẳng định trong những năm qua việc tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên
cốt cán của các trường trung học huyện Ba Vì thực sự chưa được cán bộ quản lý các trường
quan tâm đầu tư đúng mức. Đội ngũ giáo viên cốt cán không được nâng lên, điều đó phần nào
ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy: Kết quả học tập của học sinh còn nhiều hạn chế (đặc
biệt ở các trường xa). Từ những khẳng định trên việc tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên cốt cán
để ngày càng nâng cao số lượng và chất lượng cho đội ngũ giáo viên cốt cán ở trường trung
học của huyện Ba Vì là hết sức cần thiết và là việc làm có ý nghĩa.
2.2.3. Thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán của các trường
trung học huyện Ba Vì
Trong những năm qua hầu hết các trường trung học của huyện Ba Vì chưa có biện
pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán thể hiện qua việc: Trong hầu hết các kế
hoạch của Ban giám hiệu các trường đều không thể hiện được việc bồi dưỡng cũng như quản
lý hoạt động bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán. Hàng năm, không có rà soát lại số
lượng cũng như chất lượng đội ngũ giáo viên cốt cán vì vậy không có nhiều nhân tố mới, số
lượng và chất lượng giáo viên cốt cán không được nâng lên. Điều đó khẳng định cán bộ quản
lý các trường chưa thấy hết được tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên cốt cán trong việc
nâng cao chất lượng dạy và học, đến uy tín của nhà trường. Cán bộ quản lý chưa có kế hoạch
cụ thể rõ ràng, chưa thường xuyên tổ chức và chỉ đạo bồi dưỡng, việc kiểm tra cũng không
10
được quan tâm triệt để, chỉ tổ chức kiểm tra dự giờ theo kế hoạch chứ chưa có kế hoạch kiểm
tra để rút kinh nghiệm cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán.
Việc thành lập Ban chỉ đạo bồi dưỡng giáo viên cốt cán cấp Phòng/Sở và chỉ đạo các
trường thành lập Ban chỉ đạo bồi dưỡng giáo viên cốt cán cấp trường chưa được quan tâm, chỉ
thực hiện theo thời điểm.
1- Không có kế hoạch về công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán
2- Chưa có tổ chức chỉ đạo thường xuyên về công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán
3- Chưa thường xuyên kiểm tra hoạt động bồi dưỡng và hiệu quả hoạt động bồi dưỡng
cho giáo viên cốt cán chưa đạt yêu cầu
1- Việc tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán các trường trung học huyện
Ba Vì là rất cần thiết
2- Nên tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán thường xuyên và liên tục
3- Cần tìm ra những vấn đề mà giáo viên cốt cán hiện nay còn yếu để bồi dưỡng cho
phù hợp
Tóm lại: Hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán các trường trung học huyện Ba Vì
trong những thời gian vừa qua chưa được quan tâm, chú trọng. Các nhà quản lý giáo dục của
thành phố cũng như các cán bộ quản lý ở các trường chưa thấy hết được tầm quan trọng của
hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán. Điều đó đã lý giải vì sao số lượng và chất lượng giáo
viên cốt cán của huyện trong những năm qua không được nâng lên, chất lượng dạy và học chỉ
được duy trì nhưng chưa phát triển.
2.3. Các yếu tố tác động tới các biện pháp quản lý
2.3.1. Nhận thức của Cán bộ quản lý
Hiện nay không phải nhà quản lý giáo dục nào cũng ý thức được tầm quan trọng của
đội ngũ giáo viên cốt cán. Chưa nhìn thấy được vấn đề: Phải có nhiều giáo viên cốt cán thì
chất lượng dạy và học mới được nâng lên. Trong một nhà trường yếu tố chất lượng đội ngũ
đặc biệt là đội ngũ giáo viên cốt cán quyết định rất nhiều đến chất lượng giáo dục của nhà
trường đó.
2.3.2. Năng lực quản lý của Cán bộ quản lý
Nhiều cán bộ quản lý trường học năng lực quản lý còn hạn chế: Xây dựng kế hoạch sơ
sài, hàng tháng hàng kỳ không có rà soát rút kinh nghiệm, có nhiều cán bộ quản lý chưa quan
tâm đến hoạt động bồi dưỡng giáo viên, đặc biệt là giáo viên cốt cán.
2.3.3. Phương pháp làm việc của Cán bộ quản lý
Thực tế cho thấy nhiều cán bộ quản lý bố trí sắp xếp công việc chưa khoa học, không
chủ đông trong công việc.
2.3.4. Kinh phí, cơ sở vật chất
Để tổ chức được các lớp bồi dưỡng thì điều kiện về kinh phí và cơ sở vật chất giữ một
vai trò quan trọng. Từ phòng học, điện nước sinh hoạt, tài liệu tập huấn, kinh phí bồi dưỡng
cho giảng viên, học viên. Các chế độ khen thưởng cho giáo viên đạt các danh hiệu thi đua
hàng năm như: giáo viên dạy giỏi các cấp, lao động tiên tiến, chiến sĩ thi đua để động viên
khích lệ giáo viên cốt cán vươn lên và đạt kết quả cao trong rèn luyện, phấn đấu.
2.3.5. Thời gian để tổ chức bồi dưỡng
Thời gian để tổ chức các lớp bồi dưỡng đa số là vào trong các dịp hè, các ngày thứ
bảy, chủ nhật vì vậy khó khăn cho việc tổ chức các lớp bồi dưỡng.
2.3.6. Trình độ của giáo viên
Giáo viên ở nhiều trình độ khác nhau: Cao đẳng sư phạm, đại học sư phạm, đại học
tổng hợp, đại học tại chức, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ giáo viên, giáo viên
11
tuổi cao phần nào hạn chế trong việc tiếp cận những kiến thức mới, phương pháp dạy học mới
và công nghệ thông tin.
2.3.7. Công tác kiểm tra, đánh giá, thi đua, khen thưởng
Công tác kiểm tra còn hình thức, qua loa, đánh giá chưa thật chặt chẽ, chưa có tính
thúc đẩy GVCC trong thi đua, khen thưởng, chưa tạo động lực để GVCC hoạt động hiệu quả.
Tóm lại: Việc bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán chưa được
các nhà trường quan tâm, chú trọng đúng mức. Cán bộ quản lý các trường hầu hết chưa xây
dựng kế hoạch cho công tác này, nhiều cán bộ quản lý chưa nhận thức đầy đủ và đúng đắn về
tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán.
Nội dung và hình thức, phương pháp tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán
còn chưa phù hợp, chưa đủ để cung cấp những vấn đề rất cần thiết đang thiếu và con yếu của
giáo viên trung học của huyện Ba Vì hiện nay.
Tiểu kết chƣơng 2
CHƢƠNG 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
GIÁO VIÊN CỐT CÁN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN BA VÌ,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1. Nguyên tắc chọn lựa biện pháp
3.1.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán
các trường trung học phổ thông huyện Ba Vì
Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
Các biện pháp phải được đặt trong hệ thống các mục tiêu, nhiệm vụ của toàn bộ chiến
lược phát triển giáo dục cũng như trong bối cảnh chung của đất nước, của tỉnh và của huyện.
Nguyên tắc đảm bảo tính nhất quán
Các biện pháp phải được xây dựng trên cơ sở đảm bảo tính nhất quán từ điều tra số liệu cơ
bản, phân tích thực trạng, xác định nhu cầu về số lượng và cơ cấu… được thống nhất trong mục tiêu
chung là xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán các trường THPT giai đoạn 2010 - 2020.
Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
Các biện pháp được đề ra phải sát với điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh và huyện trên
cơ sở phân tích thực trạng về số lượng, cơ cấu độ tuổi, cơ cấu nam - nữ, cơ cấu dân tộc và
trình độ đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ quản lí; tính vùng miền.
Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, phát triển và khả thi
Các biện pháp đề ra phải đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, để có
khả năng thực hiện được trên cơ sở khai thác, tận dụng được các nguồn lực của Nhà nước, của
các ngành, các cấp, của nhân dân một cách tối ưu.
3.1.2. Định hướng và biện pháp lớn
Qua điều tra chúng tôi khái quát thành 3 nhóm biện pháp như sau:
Nhóm 1: Những biện pháp đã triển khai thực hiện có hiệu quả
Biện pháp: Tổ chức dự giờ, hội giảng, thi giáo viên dạy giỏi.
Biện pháp: Lựa chọn giảng viên. Tăng cường các điều kiện phục vụ công tác bồi
dưỡng giáo viên cốt cán.
Nhóm 2: Những biện pháp đã triển khai nhưng hiệu quả chưa cao:
Biện pháp: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên cốt cán
12
Biện pháp: Lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng
Biện pháp: Kiểm tra, đánh giá, xếp loại giáo viên cốt cán
Biện pháp: Xác định mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán
Nhóm 3: Nhóm biện pháp đề xuất thực hiện để đạt được hiệu quả công tác quản lý
hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán hiện nay.
Biện pháp: Tham mưu với các cấp lãnh đạo đề ra các tiêu chuẩn, điều kiện khi tuyển
chọn giáo viên.
Biện pháp: Quy định giáo viên cốt cán là một trong những điều kiện để xét các danh
hiệu thi đua hàng năm.
Biện pháp: Thành lập các Câu lạc bộ giáo viên cốt cán, lựa chọn giáo viên tham gia
bồi dưỡng và vấn đề sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán sau khi bồi dưỡng.
Biện pháp: Lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng phù hợp với nhu
cầu của giáo viên các trường trung học và đặc trưng của huyện Ba Vì.
3.2. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên cốt cán các trƣờng
trung học phổ thông huyện Ba Vì
3.2.1. Biện pháp 1: Xác định mục tiêu của việc bồi dưỡng giáo viên cốt cán
Trong trường trung học phổ thông, hiệu trưởng và đội ngũ lãnh đạo phải nhận thức
đúng đắn về ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán, tạo ra đội
ngũ giáo viên nòng cốt cho sự phát triển của nhà trường.
3.2.2. Biện pháp 2: Tham mưu với các cấp lãnh đạo đề ra các tiêu chuẩn, điều kiện khi
tuyển chọn giáo viên
Hồ sơ: Có đủ hồ sơ theo quy định,
Năng lực chuyên môn: Thi dạy, tình huống sư phạm và hiểu biết về giáo dục: đạt điểm
giỏi
3.2.3. Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên cốt cán
Nội dung và cách tiến hành:
- Ban chỉ đạo các trường xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên cho đội ngũ giáo
viên cốt cán thuộc đơn vị quản lý; thành lập Ban chỉ đạo bồi dưỡng giáo viên cốt cán cấp
trường.
- Trong kế hoạch phải cụ thể, chi tiết:
+ Xác định rõ thời gian bồi dưỡng giáo viên cốt cán, nội dung bồi dưỡng, hình thức
bồi dưỡng
+ Đảm bảo các điều kiện kinh phí, cơ sở vật chất
+ Dự kiến giảng viên
Điều kiện thực hiện biện pháp:
Phải có được đội ngũ cán bộ có trình độ quản lý để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo
viên cốt cán.
Phải có kinh phí thực hiện việc điều tra cơ bản và chi tiết cho việc xây dựng kế hoạch
và thực hiện kế hoạch.
3.2.4. Biện pháp 4: Lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng cho đội ngũ
giáo viên cốt cán phù hợp với nhu cầu và tình hình thực tế, đặc trưng của huyện Ba Vì
* Nội dung bồi dưỡng:
Bồi dưỡng nhận thức về chính trị, kinh tế, văn hóa- xã hội.
Bồi dưỡng về kiến thức các môn học trung học
Bồi dưỡng cách viết các bài phân tích, tổng hợp, có liên hệ thực tiễn
Bồi dưỡng phương pháp dạy học tích cực lấy học sinh làm trung tâm
13
Bồi dưỡng cách soạn và dạy bằng giáo án điện tử, khai thác thông tin trên mạng
Bồi dưỡng kiến thức ngoại ngữ
Kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
* Hình thức bồi dưỡng:
-Bồi dưỡng theo các chuyên đề
Các chuyên đề bồi dưỡng giáo viên cốt cán có thể tại trường hoặc cụm trường theo
phân vùng địa lý.
- Tự bồi dưỡng:
+ Giáo viên có ý thức thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ.
Tham quan học tập trao đổi kinh nghiệm:
Tổ chức cho đội ngũ giáo viên cốt cán đi tham quan trao đổi kinh nghiệm thực tế tại
một trường có phong trào dạy và học tốt trong thành phố,
* Phương pháp bồi dưỡng giáo viên cốt cán:
-Các biện pháp cụ thể:
Bồi dưỡng tập trung theo hướng tổ chức các hoạt động cá nhân, nhóm, sinh hoạt câu
lạc bộ để mọi học viên được tham gia tích cực vào nội dung lớp học và được vận dụng tại
chỗ. Khuyến khích giáo viên cốt cán đề xuất những thắc mắc và yêu cầu cần bồi dưỡng.
Trong quá trình bồi dưỡng cần dành nhiều thời gian cho việc trao đổi, giải đáp thắc mắc và
thực hành đổi mới phương pháp dạy học
Điều kiện thực hiện biện pháp
Nhà trường cần xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán của trường có chất lượng theo các
tiêu chuẩn:
+ Có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ bộ môn, có hiểu biết và khả năng hướng dẫm
giáo viên dạy theo phương pháp phát huy tính tích cực của học sinh.
+ Có kinh nghiệm bồi dưỡng giáo viên, nhiệt tình, có tinh thần cộng tác với đồng
nghiệp, không sợ khó khăn.
+ Có đủ sức khỏe để tham gia các hoạt động bồi dưỡng giáo viên.
3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường điều kiện phục vụ công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
cốt cán ở trường trung học, lựa chọn giảng viên và các giáo viên tham gia bồi dưỡng giáo
viên cốt cán
* Các điều kiện phục vụ công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán:
Tổ chức tốt việc trang bị cơ sở vật chất
-Các biện pháp thực hiện:
Về tài liệu bồi dưỡng: Các loại tài liệu bồi dưỡng cần phát cho giáo viên tự nghiên cứu
trước khi bồi dưỡng.
Về trang thiết bị, đồ dùng dạy học: Chú trọng đầu tư hệ thống trang thiết bị, đồ dùng
dạy học phục vụ bồi dưỡng giáo viên cốt cán như các loại máy chiếu băng đĩa hình, phần
mềm dạy học; hệ thống băng đĩa hình bồi dưỡng các bài giảng mẫu có nội dung đa dạng và
thiết thực.
Về kinh phí: Cần dự trù kinh phí phục vụ bồi dưỡng giáo viên cốt cán, tạo cơ sở pháp
lý cho việc triển khai thực hiện chế độ đối với cán bộ, giáo viên cốt cán là nòng cốt chuyên
môn, chế độ cho giáo viên tham gia bồi dưỡng
* Lựa chọn giảng viên và các giáo viên tham gia bồi dưỡng giáo viên cốt cán:
14
Là những giáo viên đã có nhiều kinh nghiệm trong bồi dưỡng giáo viên cốt cán, đạt
danh hiệu giáo viên giỏi nhiều năm, nhiệt tình, trách nhiệm hoặc có thể mời chuyên gia ở Bộ,
Sở, vì vậy cần lựa chọn theo 2 đối tượng:
+ Giáo viên có trình độ chuyên môn tay nghề khá: Bồi dưỡng để trở thành giáo viên
cốt cán.
+ Giáo viên có trình độ chuyên môn tay nghề giỏi và đã là bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên cốt cán: bồi dưỡng để củng cố và nâng cao kiến thức đồng thời làm nòng cốt để trở thành
các giảng viên cho những năm sau và có trách nhiệm nhân rộng điển hình.
3.2.6. Biện pháp 6: Tổ chức bồi dưỡng cho phù hợp với hoàn cảnh của GV
3.2.6.1. Bồi dưỡng về nhận thức
Cung cấp cho đội ngũ giáo viên cốt cán những kiến thức cần thiết về lý luận chính trị,
chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Đảng, Nhà nước, địa phương, những chủ trương
chính sách về đổi mới, phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo
-Các biện pháp cụ thể:
Tuyên truyền các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về giáo dục.
Tổ chức triển khai thực hiện các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà
nước về đổi mới và phát triển giáo dục cho đội ngũ giáo viên cốt cán.
-Nội dung bồi dưỡng và cách tiến hành:
Tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán đến các
lực lượng tham gia giáo dục
Bồi dưỡng các vấn đề lý luận và nhận thức về chính trị - xã hội,
Cách tiến hành:
- Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch để tổ chức triển khai thực hiện
Điều kiện thực hiện biện pháp:
Chuẩn bị tốt các điều kiện: Về con người, về cơ sở vật chất
3.2.6.2. Bồi dưỡng về kiến thức các môn học
Mục đích, ý nghĩa:
Giúp cho đội ngũ giáo viên cốt cán nắm chắc kiến thức các môn học ở trung học
Nội dung và cách tiến hành:
Chia nhóm học viên cùng thực hiện, sau đó các nhóm trình bày
Giảng viên kết luận và đưa ra cách dạy hiệu quả nhất
3.2.6.3. Bồi dưỡng về cách viết các dạng bài phân tích, tổng hợp, có liên hệ thực tiễn
Cách tiến hành:
- Giảng viên hướng dẫn cách viết một dạng bài theo kiểu phân tích, tổng hợp có liên
hệ thực tế.
- Giảng viên đánh giá kết quả và chất lượng bài viết của các nhóm
3.2.6.4. Bồi dưỡng dạy theo phương pháp dạy học tích cực, lấy học sinh làm trung tâm
Ngày nay, việc dạy học phải nhằm phát huy vai trò chủ động, tính tích cực của người
học làm chính. Việc tổ chức quá trình dạy học phải chuyển đổi từ chỗ coi trọng việc tổ chức
quá trình học của học sinh.
3.2.6.5. Bồi dưỡng kiến thức về tin học, khai thác các thông tin trên mạng Internet, soạn và
dạy bằng giáo án điện tử
15
Tiến hành mở các lớp bồi dưỡng về kiến thức tin học cho những giáo viên, các lớp bồi
dưỡng về soạn và dạy bằng bài giảng điện tử, cách khai thác các thông tin trên mạng Internet
để đưa vào nội dung bài dạy.
3.2.6.6. Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục
Để tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường trung học phổ thông có hiệu quả, giáo
viên cốt cán cần sử dụng nhiều phương pháp dạy học.
3.2.6.7. Bồi dưỡng kiến thức về ngoại ngữ cho đội ngũ giáo viên cốt cán
Cần bồi dưỡng trình độ tiếng Anh tối thiểu cho giáo viên cốt cán để có thể tiếp cận với
các phương tiện dạy học hiện đại và thuận lợi cho việc sử dụng công nghệ thông tin trong
giảng dạy, khai thác các thông tin trên mạng có liên quan đến giáo dục của các nước có nền
giáo dục phát triển trên thế giới, tiến tới có nhiều các hoạt động giao lưu với các trường học ở
nước ngoài.
3.2.7 Biện pháp 7: Động viên, tạo điều kiện cho giáo viên cốt cán tham gia bồi dưỡng và
sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên cốt cán sau khi bồi dưỡng
Tạo mọi điều kiện về thời gian, kinh tế cho giáo viên cốt cán tham gia bồi dưỡng.
Tuyên dương khen thưởng những giáo viên có thành tích trong tham gia các lớp bồi
dưỡng
Đưa việc bồi dưỡng vào tiêu chí đánh giá thi đua khen thưởng trong nhà trường để tạo
cho giáo viên có thói quen và động lực khuyến khích giáo viên cốt cán tham gia bồi dưỡng.
Sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán sau khi bồi dưỡng.
Phân công bố trí công việc
Có trách nhiệm bồi dưỡng cho các giáo viên của tổ hoặc khối chuyên môn.
Cử tham gia thi giáo viên dạy giỏi các cấp
Tham gia dạy chuyên đê
Làm nòng cốt bồi dưỡng cho các giáo viên khác trong tổ hoặc trong trường.
3.2.8. Biện pháp 8: Tổ chức thường xuyên dự giờ, tăng cường hội giảng, thi giáo viên dạy
giỏi, thành lập các câu lạc bộ giáo viên cốt cán
Thông qua dự giờ các giáo viên tham gia các lớp bồi dưỡng giáo viên cốt cán để kiểm
nghiệm tính hiệu quả sau khi tham gia các lớp bồi dưỡng
Tổ chức hội giảng, thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, lựa chọn những giáo viên cốt cán
Tổ chức thành lập các câu lạc bộ giáo viên cốt cán theo cụm trường
3.2.9. Biện pháp 9: Kiểm tra, đánh giá, xếp loại hoạt động bồi dưỡng của giáo viên cốt cán,
biểu dương kịp thời người có thành tích, chấn chỉnh yếu kém
Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng của giáo viên cốt cán nhằm thúc đẩy các hoạt
động bồi dưỡng giáo viên cốt cán theo hướng tích cực nhằm nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ tay nghề, năng lực sư phạm cho đội ngũ giáo viên cốt cán, đồng thời đánh giá hiệu
quả chất lượng bồi dưỡng.
Kiểm tra, đánh giá còn nhằm động viên, khuyến khích sự năng động, tích cực, nhạy
bén của đội ngũ giáo viên cốt cán, kiểm chứng tính hiệu quả của việc tổ chức bồi dưỡng và
tác dụng của hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán đến đâu,
Điều kiện thực hiện biện pháp
Việc kiểm tra, đánh giá phải đảm bảo tính công bằng, khách quan
16
Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán chú trọng đến chất lượng,
3.2.10. Biện pháp 10: Xây dựng quy định GVCC, coi việc trở thành GVCC là một trong các
điều kiện để xét các danh hiệu thi đua hàng năm
- Quy định về giáo viên cốt cán:
Chấp hành tốt các chủ trương đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước
Các lần kiểm tra, dự giờ xếp loại: Tốt
Kết quả học tập của học sinh được nâng lên
Đạt giải trong các hội thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện trở lên.
3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng GVCC
Xác định mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán, từ đó tham mưu với
lãnh đạo các cấp đề ra các tiêu chuẩn và các điều kiện tuyển chọn GVCC, xây dựng kế hoạch
bồi dưỡng giáo viên cốt cán, đồng thời lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức bồi dưỡng
giáo viên cốt cán phù hợp nhu cầu, tình hình thực tế, cũng như tăng cường các điều kiện về cơ
sở vật chất cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán, lựa chọn giảng viên dạy các lớp bồi
dưỡng, giáo viên tham gia bồi dưỡng, tổ chức bồi dưỡng, tạo điều kiện cho giáo viên cốt cán
tham gia bồi dưỡng và sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên cốt cán sau khi bồi dưỡng, thành
lập câu lạc bộ giáo viên cốt cán. Kiểm tra, đánh giá xếp loại hoạt động bồi dưỡng của giáo
viên cốt cán. Quy định giáo viên cốt cán là một trong các điều kiện để xét các danh hiệu thi
đua hàng năm.
Mười biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở trường trung học phổ
thông huyện Ba Vì sẽ tạo nên một thể thống nhất trong phạm vi hoạt động bồi dưỡng giáo
viên cốt cán.
3.4. Kiểm chứng tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý đề xuất
Về mức độ cần thiết:
Biện pháp quản lý được đánh giá có tính cần thiết cao nhất là: Biện pháp lựa chọn nội
dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng phù hợp (100%). Biện pháp: Lập kế hoạch (95,6%).
Biện pháp: Tổ chức bồi dưỡng (90,9%).
Về mức độ khả thi:
Biện pháp được đánh giá có tính khả thi: Lựa chọn giảng viên tham gia dạy và giáo
viên tham gia BD (98,5%). Biện pháp: Tổ chức bồi dưỡng (94,7%). Biện pháp: Sử dụng đội
ngũ sau khi bồi dưỡng (93,3%). Biện pháp: Kiểm tra, đánh giá, xếp loại giáo viên cốt cán
(92,6%).
Tiểu kết chƣơng 3
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
- Về thực trạng đội ngũ giáo viên hiện nay: Thông qua việc nghiên cứu, luận văn đánh
giá thực trạng về đội ngũ giáo viên trung học huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội trong những
năm vừa qua đó là: đã đủ về số lượng, tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn khá cao song
trình độ giáo viên không đồng đều, chất lượng giáo viên còn nhiều hạn chế.
17
- Về thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở trường trung học phổ thông
huyện Ba Vì: Hoạt động bồi dưỡng mới chỉ làm tốt hoạt động bồi dưỡng cho đội ngũ giáo
viên đại trà mà chưa quan tâm đến hoạt động bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán, việc
bồi dưỡng chỉ thực hiện theo thời điểm nhất định.
- Về vấn đề quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán: Ưu điểm: Thường xuyên
động viên, tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên cốt cán tham gia bồi dưỡng, đầu tư cơ sở vật
chất, các trang thiết bị phục vụ cho công tác bồi dưỡng. Hạn chế: chưa có kế hoạch bồi dưỡng
thường xuyên, liên tục cho đội ngũ giáo viên cốt cán, nội dung bồi dưỡng chưa phù hợp, chưa
đáp ứng được với nhu cầu của giáo viên hiện nay, chưa tham mưu để xây dựng các tiêu
chuẩn, điều kiện khi tuyển chọn giáo viên, chưa có nhiều hình thức tổ chức bồi dưỡng giáo
viên cốt cán.
- Những yếu tố ảnh hưởng đến việc triển khai các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên cốt cán: nhận thức và thái độ của các nhà quản lý chưa thống nhất để tạo nên
một chỉnh thể nhất định, năng lực quản lý, phương pháp làm việc của một số cán bộ quản lý
còn hạn chế, trình độ giáo viên chưa đồng đều, chất lượng chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra,
thời gian, kinh phí tổ chức các hoạt động bồi dưỡng GVCC gặp nhiều khó khăn.
Luận văn đã đề xuất mười biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán các
trường trung học huyện Ba Vì, trong đó biện pháp quản lý: Lựa chọn nội dung, hình thức,
phương pháp bồi dưỡng phù hợp với nhu cầu, tình hình thực tế và đặc trưng của huyện Ba Vì
(quan trọng nhất là lựa chọn nội dung phù hợp) được xác định là biện pháp có tính cần thiết
nhất trong tình hình thực tế hiện nay của giáo dục trung học huyện Ba Vì. Biện pháp: Tham
mưu với các cấp lãnh đạo để xây dựng tiêu chuẩn và các điều kiện khi tuyển chọn giáo viên
công tác tại Huyện Ba Vì cũng là một biện pháp mới nhưng chắc chắn sẽ có tính khả thi cao.
Biện pháp: Quy định giáo viên cốt cán là một trong các điều kiện để xét các danh hiệu thi đua
hằng năm sẽ là một động lực để đội ngũ giáo viên cốt cán phấn đấu và rèn luyện để nâng cao
năng lực chuyên môn.
Với mong muốn đội ngũ giáo viên cốt cán các trường trung học nói chung và giáo viên
cốt cán các trường trung học ở huyện Ba Vì nói riêng ngày càng được nâng cao cả về số
lượng và chất lượng, hy vọng rằng trong thời gian tới sẽ còn có nhiều tác giả nghiên cứu về
vấn đề này.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội
- Coi trọng và quan tâm đến công tác bồi dưỡng giáo viên cốt cán. Có kế hoạch bồi
dưỡng giáo viên cốt cán ngay từ đầu năm học. Tiếp tục tăng cường các điều kiện, đầu tư cơ sở
vật chất, trang thiết bị cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán ở trường trung học.
- Tiến hành triển khai thử nghiệm một số biện pháp trong quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên cốt cán các trường trung học ở Huyện Ba Vì.
- Sử dụng làm tài liệu cho các lớp bồi dưỡng và tập huấn về hoạt động bồi dưỡng và
quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên cốt cán các trường trung học của Huyện Ba Vì.
2.2. Đối với Huyện ủy, UBND huyện Ba Vì
- Tăng cường công tác chỉ đạo đối với các trường THPT trên địa bàn huyện, đầu tư cơ
sở vật chất, tạo điều kiện cho các trường thuộc khối THPT.
18
- Quan tâm đội ngũ GVCC khối THPT, động viên khen thưởng kịp thời. Nhân rộng
điển hình và áp dụng cho khối THCS, tiểu học.
2.3. Đối với Ban Giám hiệu các trường Trung học phổ thông ở huyện Ba Vì
- Coi trọng việc phát triển đội ngũ GVCC, từ đó đẩy mạnh chất lượng giáo dục, nhân
rộng điển hình.
- Khen thưởng kịp thời, xứng đáng góp phần thúc đẩy đội ngũ GVCC ngày càng phát
triển.
References
1. Ban Bí thư TW Đảng khóa IX (2004). Chỉ thị số 40 CT-TW ngày 15/6/ 2004 về việ
xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
2. Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Khắc Hưng (2004). Giáo dục Việt Nam hướng tới tương
lai- vấn đề và giải pháp. NXB Chính trị quốc gia.
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011). Điều lệ Trường trung học cơ sở, trường trung học
phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học. Ban hành kèm theo Thông tƣ
số: 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3 /2011 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào
tạo)
4. Bộ giáo dục và đào tạo (2008). Quyết định số 80/2008/QĐ-BGDĐT ngày 30/12/2008 về
việc Ban hành Quy định về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường trung học
phổ thông
5. Bộ giáo dục và đào tạo (2009). Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, giáo viên
trung học phổ thông Ban hành kèm theo Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22 tháng
10 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
6. Bộ giáo dục và đào tạo (2009). Thông tư số 28/2009/TT-BGDĐT ngày 21/10/2009 ban
hành quy định về chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông.
7. Bộ giáo dục và đào tạo (2010). Quy chế công nhận trường trung học chuẩn quốc
gia ban hành kèm theo thông tư số 06/2010/TT-BGDĐT ngày 26/02/2010.
8. Bộ giáo dục và đào tạo (2010). Điều lệ hội thi giáo viên dạy giỏi các cấp học phổ
thông ban hành kèm theo thông tư số 21/2010/ TT-BGDĐT ngày 20/7/2010.
9. Bộ giáo dục và Đào tạo (2009). Công văn số 660/BGD&ĐT-NGCBQLGD ngày
9/2/2010 về việc hướng dẫn đánh giá xếp loại giáo viên trung học theo Thông tư số 30
ngày 22/10/2009.
10. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010). Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học.
11. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011). Chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho
giáo viên trung học phổ thông hằng năm.
19
12. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2003). Chỉ thị số 22/2003/CT/BGD&ĐT ngày 5/6/2003 về
việc bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục hằng năm.
13. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010). Dự thảo phát triển giáo dục và đào tạo đến năm
2020.
14. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006). Dự án phát triển giáo viên trung học phổ thông:
Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và đổi mới quản lý giáo dục trung học phổ
thông (tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý và giáo viên trường THPT). Nxb GD.
15. Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2001). Chỉ thị số 14/2001/CT- TTg
của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
16. Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2001). Chỉ thị số 18/2001/CT- TTg
của Thủ tướng Chính phủ về một số biện pháp cấp bách xây dựng đội ngũ nhà
giáo của hệ thống giáo dục quốc dân.
17. Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2010). Báo cáo về tình hình giáo dục,
Hà Nội
18. Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Đề án xây dựng nâng cao chất lượng
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005-2010.
19. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc(2010). Đại cương khoa học quản lý. Nxb
Đại học Quốc gia Hà Nội.
20. Nguyễn Đức Chính (2011). Đo lường và đánh giá trong giáo dục và dạy học. Hà
Nội.
21. Vũ Cao Đàm (2008). Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Nxb Thế giới.
22. Trần Khánh Đức (2009). Sự phát triển các quan điểm giáo dục từ truyền thống đến
hiện đại. Tập bài giảng cho lớp cao học khóa 8. Trƣờng Đại học Giáo dục –
ĐHQG Hà Nội.
23. Trần Khánh Đức (2010). Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong thế kỷ XXI.
Nxb Giáo dục.
24. Nguyễn Thị Đoan, Đỗ Minh Cương, Phương Ký Sơn (1996). Các học thuyết về
quản lý. Nxb Chính trị quốc gia.
25. Phạm Minh Hạc (2001). Phát triển con người thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại
hóa. Nxb chính trị Quốc gia.
26. Đặng Xuân Hải (2007). Quản lý sự thay đổi và vận dụng lý thuyết quản lý sự thay
đổi trong QLGD,QLNT. Khoa sƣ phạm – Đại học Quốc gia Hà Nội.
27. Vũ Ngọc Hải, Đặng Bá Lãm, Trần Khánh Đức (2007). Giáo dục Việt Nam đổi mới
và phát triển hiện đại hóa.
20
28. Bùi Minh Hiền, Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo(2006). Quản lý giáo dục. Nxb Đại
học Sƣ phạm Hà nội.
29. Nguyễn Thị Phương Hoa (2008). Lý luận dạy học hiện đại. Hà nội
30. Nguyễn Thị Mỹ Lộc(2003). Tâm lý học quản lý. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
31. Nguyễn Thị Mỹ Lộc(2008). Lý luận quản lý giáo dục. Tài liệu giảng dạy cho các
lớp cao học quản lý giáo dục. Khoa sƣ pham- Đại học Quốc gia Hà Nội.
32. Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Trần Thị Bạch Mai (2009). Quản lý nguồn nhân lực. Khoa sư
phạm – Đại học Quốc gia Hà Nội.
33. Quốc hội Nƣớc cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Khóa XI (2005). Luật Giáo
dục (Luật số 38/2005/QH11). Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
34. Quốc hội Nƣớc cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Khóa XII (2009). Luật sửa
đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ngày 25 tháng 11 năm 2009
35. Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hà Nội: Kế hoạch bồi dưỡng giáo viên THPT
giai đoạn 2010-2015.
36. Hà Nhật Thăng (2009). Xu thế phát triển giáo dục. Hà Nội.
37. Hà Nhật Thăng (2001). Phương pháp công tác của người giáo viên chủ nhiệm ở trường
trung học phổ thông. Nxb Đại học quốc gia Hà Nội.