Nghiên cứu hiện trạng môi trường nước phục vụ quy hoạch hệ thống xử lý nước thải sông tô lịch đoạn từ hoàng quốc việt đến ngã tư sở

2

Nghiên cu hin trng môi trng nc phc
v quy hoch H thng x lý nc thi sông
Tô Lch - on t Hoàng Quc Vit n Ngã
T S


Nguyn Th 


Chuyên ngành: 
60 85 15
PGS. TS


Abstract: 



 - 



g

Keywords: ; Môi ; ; 
; 

Content






1. :
  ,  , , 










 . 
      nghiêm



  

2
-
  

3

   
   


Sông   coi
4  . 


















 này 




 . 






 , 





 khô, 
các 













. 






 nói
trên, x





: 





 















 









 - 

















2. 
- 


- 



  




 











.
- 

















 
 












3. 







- , 



 

 



 

- 



 
 







 
- .
- 



.
-  các 



  






nâng cao ch

sông.

4


1. 


 
 

 
3
-
, PO

4
2-
, NH
4
-N, P-T 



 & 










 

 
 

  “Xây dựng cơ sở khoa học cho giải
pháp bổ sung nước mặt nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước các sông Hà Nội”.


 


3

.
          
            

M  -     
               
do 





5


ch
 . , 


Nghiên cư
́
u hiê
̣
n tra
̣
ng môi trươ
̀
ng nươ

́
c phu
̣
c vu
̣
quy hoa
̣
ch Hê
̣
thố ng xư
̉
ly
́

nươ
́
c tha
̉
i sông Tô Li
̣
ch - Đoa
̣
n tư
̀
Hoa
̀
ng Quốc Viê
̣
t đến Nga
̃

Tư Sơ
̉

2. 









.




mm. 


Bảng 1: Các kênh mương và cống xả chính vào sông Tô Lịch
đoạn từ Hoàng Quốc Việt đến Cầu Mới – Ngã Tư Sở
TT
Tên

(m
3
/s)
1


0,118
2
Kênh Do
0,106
3

0,07
4

0,024
5

0,083
6
Kênh Láng
0,0551
7
Kênh Yên Lãng
0,219
(Nguồn: VESDI)[11 ]
6



Hình 2.1: Lưu vực hệ thống sông Tô Lịch [23,10]
7

N
      

 


.
Bảng 2: Kết quả đo lưu lượng trên sông Tô Lịch mùa khô
STT
V trí
T
ng
(m
3



1
Cng Hoàng Quc Vit
583668
2327486
9,920.58
2
Cng Nguyn Khánh Toàn
583623
2326205
29,897.16
3
Cu Giy
583277
2325714
57,725.95
4

Cu vào làng Cót
582963
2325310
61,428.33
5
Cu Trung Hòa
583611
2324071
88,293.50
6
Cu Cng Mc
584554
2323349
113,965.12
7
Cu Mi
585016
2322566
151,698.82
Nguồn: Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nội, 2010
Bảng 3. Kết quả phân tích bu
̀
n sông Tô Lịch
TT






B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
1
As
mg/kg
0,658
0,658
0,658
0,658
0,658
0,658
0,658
2
Hg
mg/kg
0,03
0,03
0,03
0,03
0,03
0,03
0,03
3
Pb
mg/kg

3,87
4,05
4,06
4,11
4,13
4,15
4,17
4
Zn
mg/kg
80,8
81,2
81,2
81,3
81,3
81,3
81,4
5
Cr
mg/kg
157,2
157,5
157,6
157,6
157,7
157,7
157,7
6
Cd
mg/kg

0,077
0,077
0,078
0,078
0,078
0,078
0,078
(Nguồn: Liên hiệp Khoa học Sản xuất Công nghệ Hóa học (UCE), tháng 3/2011)
Ghi chú: 

8

Bảng 4. Kết quả quan trắc và phân tích chất lượng nước sông Tô Lịch mùa khô.
TT




QCVN 08:2008/
BTNMT 
HQV
C.DV
C.G
C.C
C.TH

C.M
1
pH
-

6.7
6.7
7.2
6.5
6.9
7.1
6.9
5.5-9
2
DO
mg/l
0.2
0.3
2.3
0.3
1.4
0.3
0.9
 4
3
BOD
5

mg/l
103
188
95
130
96
105

99
15
4
COD
mg/l
150
200
140
152
110
132
149
30
5
TSS
mg/l
66
123
45
51
48
63
99
50
6
NH
4
+

mg/l

12,3
18.5
25.6
18.2
18.6
18.4
14.4
0.5
7
P -T
mg/l
4.4
3.4
5
4.6
5
4.73
4.52
-
8
N-T
mg/l
47.8
31.7
41.8
39.3
42
41.2
39.8
-

9
As
mg/l
0.0043
0.0054
0.0082
0.0096
0.0065
0.0118
0.0072
0.05
10
Hg
mg/l
0.0002
0.0003
0.0027
0.0005
0.0003
0.0004
<0.0001
0.001
11
Pb
mg/l
0.0020
0.0034
0.0105
0.0002
<0.0001

0.0091
0.0054
0.05
12
Cr VI
mg/l
<0.005
0.007
0.012
<0.005
<0.005
<0.005
0.009
0.04
13

mg/l
0.8
0.6
6.0
1.3
1.2
0.9
1.2
0.1
14

mg/l
2.07
2.20

2.29
2.8
3.1
3.0
3.7
0.4
15

MPN/
100ml
4.8x10
6

4.8x10
6

9.3x10
6

3.2x10
6

3.9x10
6

4.0x10
6

6.8x10
7

7.5x10
3
(Nguồn: Liên hiệp Khoa học Sản xuất Công nghệ Hóa học (UCE), tháng 3/2011)
9

Bảng 5. Kết quả quan trắc và phân tích chất lượng nước sông Tô Lịch mùa mưa.
TT



QCVN 08:2008/

HQV
C.DV
C.G
C.C
C.TH

C.M
1
pH
-
6.9
6.9
6.8
6.7
7.1
6.6
6.5

5.5-9
2
DO
mg/l
0.06
0.01
0.08
0.18
0.26
0.05
0.11
 4
3
BOD
5

mg/l
102
74
73
130
69
46
60
15
4
COD
mg/l
132
125

126
158
105
93
102
30
5
TSS
mg/l
30
63
45
60
51
25
50
50
6
Amoniac (NH
4
+
)
mg/l
9.3
6.2
23.7
12.8
15.7
14.6
15.6

0.5
7
 P)
mg/l
1.68
2.97
3.12
3.05
3.26
2.87
2.56
-
8
( N)
mg/l
30.5
8.9
28.9
24.5
28.4
50.9
27.5
-
9
Asen (As)
mg/l
0.0110
0.0344
0.0071
0.0088

0.0069
0.0110
0.0110
0.05
10

mg/l
0.0010
0.0004
0.0002
0.0004
0.0016
0.0006
0.0021
0.001
11

mg/l
3.2
1.4
2.1
1.6
1.3
2.1
1.7
0.1
12

mg/l
1.0472

2.0141
1.6336
3.2096
0.6898
0.9328
1.0513
0.4
13

MPN/
100ml
1.7x10
5

1.1x10
6

8.3x10
5

4.3x10
5

5.0x10
5

1.0x10
6

7.0x10

5

7.5x10
3
(Nguồn: Liên hiệp Khoa học Sản xuất Công nghệ Hóa học (UCE, tháng 9/2011)) QCVN 08: 2008 - 


: HQV:       C.DV    C.G:    C.C  
C.THTrung Hòa ; C.M
10


 các   ô
  
5

 


* 
- Nguyên nhân từ hoạt động của các các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ
- Nguyên nhân từ các bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh và khu dân cư
- Nguyên nhân từ cơ sở hạ tầng còn yếu kém
- Công cụ pháp luật
- Quản lý của cơ quan chức năng
- Ý thức của người dân
3. 














  
- 










 






c  . 


 ,
 : 

, 



, 

, 






, 


V







 








n




















 . 
BOD, COD, SS, NH
4

.

:
Y = f(X
i
) ;
mi ,1

Trong đo
́
: 









(
i
).
Khi X
1
, X
2

m





(



), 



:
Không :  (X
i
, X
i-1
) = 0 ;
mi ,1

11

 






















i
:
+ 



()






:





m
i
Xb
i
eAY
1
.

(A)


c
)1(
1
.



m
i
Xb
i
eAY


+ 




(









)






:




m
i
i
XfAY
1
)(
(B)









này 








i
(X
i
).








:




m
i
b
i
i
XAY
1



































 





 trên sông Tô
.




















, 
, 









 




.
12

Bảng 6: Các thông số đầu vào của mô hình



dài
(m)

Mùa khô
BOD5
(mg/l)
COD
(mg/l)
SS
(mg/l)
NH4
(mg/l)
BOD5
(mg/l)
COD
(mg/l)
SS
(mg/l)
NH4
(mg/l)
HQV
100
102
132
30
9,3
103
150

66
12,3

1.300
74
125
63
6,2
188
200
123
18,5

1.900
73
126
45
23,7
95
140
68
25,6
C. Cót
2.800
130
158
60
12,8
130
152

51
18,2
C. Trung Hòa
3.900
69
105
51
15,7
96
110
48
18,6

5.100
46
93
25
14,6
105
132
63
18,4

6.000
60
102
50
15,6
99
149

99
14,4








   
sông 











 , 













sông
Mô Hình
R

quan
BOD = 0,0469 COD
1,5547

R= 0,957

COD = 13,02 BOD
0,4961

R = 0,950

BOD = 0,038 COD
1,5425
SS
0,0083
NH4
0,0838

R = 0,958


COD = 13,275 BOD
0,453
SS
0,0093
NH
4
-0,0487

R = 0,959

Mô hình phụ thuộc các thông số theo chiều dài sông
BOD = 0,0114 COD
1,88
SS
-0,2152
NH
4
-0,1097
L
-0,1307

R = 0,97

COD = 14,0245 BOD
0,4214
SS
0,1752
NH
4
0,0709

L
-0,0754

R = 0,98

COD = 16,1195 BOD
0,53
L
-0,04

R = 0,96

BOD = 0,0241 COD
1,5803
L
-0,072

R = 0,97

COD = 38,659 SS
0,4077
NH
4
0,1189
L
-0,0982

R= 0,87

BOD = 11,0874 SS

0,5516
NH
4
0,1138
L
-0,0541

R = 0,79

Các mô hình 

13

 

4. 


(trung 

 và c h
 
 
 
chu 
Bảng 3.2: So sánh một số công nghệ xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học
STT

pháp



1
Aeroten kéo
dài
- 

- nh

- 
- 
- 
- Chi phí nng l
- p
-
200 m 
dân )
2

hóa (Bio
Ditch)
- Chi phí vn hành thp
- X lý nh
- X lý N, P và BOD, COD t
hn Aerotank do tích hp c 3 quá trình
k, hiu khí và thiu khí
- Chi phí xây dng h thng th
các công ngh khác
- Ch thích hng
ln (trên 5.000 m
3

/day)
- Cn din tích ln
- Gây mùi nên ch hp vi

14

STT

pháp


3
SBR
(Sequencing
Batch
Reactor)
- L 


- ,
photpho, nitrat hóa cao
- 

- 
- 

- 
- 




- 

- 

4






- 
- Gim vic trông coi
- Tit king, 
 
g 
t 

- Hiu sut làm sch nh 
vi cùng mt tng khi
- D b tc nghn
- Rt nhy cm vi nhi
- Khó kim soát mùi
- Chiu cao hn ch
- nh
5
sinh





- Chim ít din tích vì không cn b
lng trong.
- Không cn phi ra lc.
- Phù hp vc thi pha loãng.
- ng rt nhanh, ngay c
sau 1 thi gian dng làm vic kéo dài.
- Có cu trúc modun và d dàng t
ng hoá
- n tht tng,
gic thu hi.
- Tn tht khí cp cho quá
trình, vì phng
khí không ch ng cho
nhu cu ca VSV mà còn cho
nhu cu cho thu lc
- Phun khí mnh to nên dòng
chuyng xoáy làm gim
kh n huyn phù
15

STT

pháp


6
AAO
- 

- - 
ng pháp Aeroten kéo dài.
- 
 
- 
- 
- Bùn ít, 
t 
- 

úng.
- 
trùng n





     






, 


























2

 (

, , , ). 


, 










 . 






 > 30 - 60mg/







 4  8 mg/













() 

















 . 



























 . 




, 





(AAO).
Do 
 
 
  
16

trung. 

, 


tính toán c
 
bao g
+ Trạm xử lý 1



, 


 65.000
m
3

+ Trạm xử lý 2: 




 



 
.000 m
3




 2 
 (CTC)












.
-
- - 



-Oxic), sau quá trình

17


Hình 3.1: Vị trí quy hoạch hệ thống thu gom và xử lý nước thải
18

Sơ đồ 3.4: Công nghệ xử lý nước thải tập trung sông Tô Li
̣
ch
đoa
̣
n tư
̀
cống Bưởi - Hoàng Quốc Việt đến cầu Mới - Ngã Tư Sở (Công suất 65.000 - 90.000 m
3
/ngđ)

Nén
bùn



Bùn khô








sông

cát
Tách
rác


trùng
Trong đó:
A  
O  Oxic 

A
O


Làm
khô bùn

A
O
19

Bảng 3.10: Các chỉ tiêu ô nhiễm qua các bậc xử lý AO









BOD
(ppm)
COD
(ppm)
T-N
(ppm)
T-P
(ppm)
SS
(ppm)

Ban đầu
188
200
47,8
5
275
Xư
̉
ly
́
bâ
̣
c 1
48,99

52,12
12,84
0.86
71,14
Xư
̉
ly
́
bâ
̣
c 2
12,47
13,27
5,14
0.22
24,91
Trạm 2
Ban đầu
130
162
42
5
63
Xư
̉
ly
́
bâ
̣
c 1

33,88
42,34
11,28
0.86
16,3
Xư
̉
ly
́
bâ
̣
c 2
8,62
10,78
4,52
0.22
5,71
* 
 , 








k


















, 





 , 

















nâng cao














.

Sơ đồ 3.5: Sơ đồ tô
̉
ng hơ
̣
p ca
́
c biê
̣
n pha
́
p ky
̃
thuâ
̣
t ba
̉
o vê
̣
nguồn nươ
́
c sông Tô Li
̣
ch














      
.
+ N


sông.
 .

.

+ 







(
) .
+ 





 


.
+ .
+ 






.

.
20










cao    
5
          
              


 
 
.
           
 













































- .






m
3
/, 



 , 

, 










 













 , 



 , 





 , 

, Quan Hoa
(

), 



 , 






3
/ ngày
, 






















, 




, 1 

.


21

               


       
 





























 , 




, 


















 giá
. 


References
1.  (2007), Xử lý nước thải giàu hợp chất Nitơ và Phốt pho, NXB Khoa
.
2. Biến đổi môi trường trong quá trình đô thị hóa thủ đô
Hà Nội - 

3.  (2003), Nước thải và công nghệ xử lý nước thải , NXB
.
4.  (2003), Xử lý nước thải công nghiệp, 

5. n Nguyên, Ngô Kim Chi (2003), Giáo trình công nghệ xử lý nước
thải sinh hoạt và công nghiệp
- 

22

6.  (2003), Lý thuyết và mô hình hóa quá
trình xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học, NXB 
.
7.  (2004), Chất lượng nước sông hồ và bảo vệ
môi trường nước, NXB .
8.  (2002), Giáo Trình xử lý công nghệ nước thải,
NXB .

9. , Điều tra và xây dựng phương án xử lý ô
nhiễm môi trường hệ thống sông Tô Lịch, 
10. JICA (2007), Chương trình phát triển đô thị tổng thể thủ đô Hà Nội (HAIDEP),

11. VESDI (2008), Dự án Sử dụng hợp lý nước sông Tô Lịch và nâng cao điều kiện
vệ sinh môi trường các thôn ven sông.
12.  H (2004) Nghiên
cứu chất lượng nước hệ thống sông Nhuệ và sông Tô Lịch, -
Pháp, 
13.  Xây dựng cơ sở khoa học cho giải pháp bổ sung nước
mặt nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước các sông ở Hà Nội”.
14.  Giáo trình xác suất thống kê, 




.
15. Niên gia
́
m thống kê Ha
̀
Nô
̣
i
16. 






 
29-11- -07-2006;
17. Nghị định số 67/2003/NĐ-CP 
             Nghị định
04/2007/NĐ –CP 
sung -

18.    -      Thông tư liên tịch số
125/2003/TTLT- BTC-BTNMT          
 -CP; Thông tư liên tịch số 106/2007/TTLT-
23

BTC-BTNMT 
-BTC-BTNMT.
19. QCVN 08:2008 - Quy chuâ
̉
n ky
̃
thuâ
̣
t quốc gia về
chất lươ
̣
ng nươ
́
c mă
̣
t;
20.  QCVN 14:2008 - Quy chuâ
̉

n ky
̃
thuâ
̣
t quốc gia về
nươ
́
c tha
̉
i sinh hoa
̣
t;
21. TCXD 188:1996- Tiêu chuẩn xả thải đối với nước thải đô thị.
22.
23.
24. Hammer Mark J (1996), Water & Wastewater Technology, Prentice Hall, New
Jersey.
25. Ramalho R.S, Introduction to Wastewater Treatment Processes, Laval
University Quebec Canada.