MUA TRỰC TIẾP LIÊN HỆ ĐT, ZALO: 0946.734.736
PHÒNG GIÁO DỤC QUN NG A
Trờng THCS CT LINH
---------------***---------------
Sáng kiến kinh nghiệm
phơng pháp dạy
kỹ thuật nông nghiệp
môn công nghệ 7
Ngời viết: Ngô Thị Thu Na
Đơn vị
: Trờng THCS Cỏt Linh
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mục lục
Phần I Phần mở đầu.
Phần I: Những vấn đề chung.
I. Lí do chọn đề tài.
1. Cơ sở lí luận.
2. Cơ sở thực tiễn.
II. Mục đích nghiên cứu.
III. Đối tợng nghiên cứu.
IV. Phơng pháp và tài liệu nghiên cứu.
V. Lịch sử của vấn đề.
Phần II: Nội dung và phơng pháp
Chơng I: Lý luận chung.
1. Đối vi vai trò của giáo viên và học sinh.
2. Đối với nội dung.
3. Đối với đồ dùng học tập.
ChơngII. Các biện pháp thực hiện cải tiến giảng dạy.
1. Soạn bài cụng ngh theo hớng tích cực hoá hoạt
động của học sinh.
2. Xây dựng hệ thống bài tập.
3. Quá trình thực hiện một tiết lên lớp và một số thủ
thuật s phạm.
Chơng III. Một số ví dụ về phơng pháp soạn giảng bài
công ngh 7
Chơng IV. Kết quả và bài học kinh nghiệm.
2
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Phần III. Kết luận
Tài liệu tham khảo.
Mục lục.
Lời nói đầu
Nớc ta đang bớc đầu vào một thế mới với nền công
nghiệp hoá và hiện đại hoá mở đầu cho thập kỉ mới và
thế kỉ mới đồi hỏi con ngời thông minh sáng tạo và
năng động để làm chủ đất nớc. Vì thế mà sự nghiệp
giáo dục hiện nay đợc coi là Quốc sách hàng
đầu.Đào tạo nhân tài cho đất nớc. Điều này khằng
định rất rõ về vai trò và vị trí của ngời giáo viên,
đặc biệt là ngời giáo viên THCS.
Năm học 2011- 2012 là năm học thứ mời thực hiện
giảng dạy chơng trình theo SGK mới. Trong bối cảnh
hiện nay ngành giáo dục và đào tạo đang nỗ lực đổi
mới phơng pháp dạy học theo hớng phát huy tính tích
cực chủ động sáng tạo của học sinh trong hoạt động
học tập nhằm phù hợp với xu thế của thời đại. Vấn đề
này đà đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với giáo viên THCS
là phải đổi mới cách dạy: Giáo viên chỉ là ngời hớng dẫn
chỉ đạo điều khiển học sinh đi tìm kiến thức mới,
vận dụng kiến thức đà học vào thực tiễn. Chính vì
vậy học sinh phải là ngời tự giác, chủ động, tìm tòi,
phát hiện các kiến thức mới một cách linh hoạt, sáng tạo
vào thực tiễn cuộc sống thông qua sự dẫn dắt điều
3
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
khiển của giáo viên trong tiết dạy. Do vậy việc lựa chọn
phơng pháp dạy học sao cho phù hợp với kiểu bài và phù
hợp với đối tợng học sinh là một vấn đề rất quan trọng,
đó cũng là một thủ thuật s phạm của ngời giáo viên.
Nhận thức đợc điều đó tôi mạnh dạn tìm hiểu và
nghiên cứu đề tài Phơng pháp dạy kỹ thuật nông
nghiệp công nghệ 7
Phần I: những vấn đề chung
I. Lí do chọn đề tài.
1. Cơ sở lí luận.
Để thực hiện tốt nghị quyết trung ơng II khoá VII &
nghị quyết trung ơng II khoá VIII tháng 12/ 1996 về
việc đổi mới phơng pháp dạy học với mục đích: phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học
sinh:
Bồi dỡng phơng pháp tự học.
Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực
tiễn.
Tác động đến tình cảm đem lại niềm vui hứng
thú häc tËp cho häc sinh.
Qua viƯc thùc hiƯn thay s¸ch giáo khoa các lớp khối
THCS là một bớc ngoặt, bớc tiến mới trong công cuộc
đổi mới nền giáo dục nớc ta, nhằm nâng cao chất lợng
giáo dục toàn diện. Muốn vậy đòi hỏi ngời thầy phải
đổi mới phơng pháp dạy học cho phù hợp với nhu cầu
đổi mới giáo dục. Để góp phần thực hiện mục tiêu Đào
tạo học sinh thành những con ngời năng động, độc lập,
sáng tạo tiếp thu đợc những tri thức khoa học, kĩ thuật
hiện đại, biết vận dụng tìm ra các giải pháp hợp lí cho
4
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
vấn đề trong cuộc sống của bản thân & của xà hội.
Bộ môn công nghệ cũng nh các bộ môn khác ở THCS
đang cố gắng đổi mới phơng pháp dạy học.
Thông qua các giờ dạy hoặc khi tiếp xúc với học sinh
trong các buổi trò truyện tôi thấy học sinh ®a sè ham
häc hái thÝch tù m×nh t×m ra ®iỊu mới lạ hay khi trả
lời tìm ra đợckiến thức mới c¸c em rÊt vui síng, niỊm
vui síng Êy thĨ hiƯn trên khuôn mặt đầy tự hào của
các em. Đọc đợc suy nghĩ đó của các em, trong quá
trình giảng dạy, đặc biệt là những năm gần đây tôi
đà không ngừng tìm tòi cải tiến phơng pháp dạy học.
Một trong những phơng pháp mà tôi cảm thấy tâm
đắc và đem lại kết quả bớc đầu là: Phơng pháp dạy
kỹ thuật nông nghiệp . Qua các giờ dạy áp dụng phơng
pháp này bộ môn công nghệ nói chung và môn nghệ 7
nói riêng, tôi đợc đại đa số học sinh ủng hộ đà tạo đợc
niềm vui, niềm say mê, hứng thú học tập cho các em.
Thông qua việc cải tiến này giúp c¸c em tù häc tù
chiÕm lÜnh tri thøc khoa häc.
2. Cơ sở thực tiễn.
Qua nhiều năm thực tế giảng dạy điều mà tôi trăn
trở là làm thế nào để học sinh tiÕp cËn víi bé m«n kü
tht n«ng nghiƯp . Để từ đó có sự yêu thích say mê
môn học.
Ngay từ những năm đầu tiên tôi trực tiếp giảng dạy
và nhËn thÊy trong mét líp tØ lƯ häc sinh yªu thích
môn học còn ít chính vì vậy ảnh hởng rất lớn tới kết
quả học tập cuối năm của học sinh.
Qua giảng dạy tôi thấy nguyên nhân dẫn tới kết
quả nói trên trớc hết là học sinh cha chăm chỉ học tập,
cha có cách học bộ môn cho phù hợp, vậy làm thế nào
để học sinh hiểu bài, nhớ kiến thức sâu sắc và vận
dụng kiến thức đó là điều theo tôi nghĩ mỗi giáo viên
phải đặt lên hàng đầu.
Đối với tiết dạy về giải phẫu hình thái giáo viên có
thể ¸p dơng nhiỊu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau.
Sau khi xem xÐt cân nhắc, dựa vào cơ sở nêu trên,
tôi quyết định phơng pháp cần lựa chọn để đạt hiệu
quả và chất lợng cao trong dạy học công nghệ 7 ở trờng
5
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
THCS là: Nhóm phơng pháp trực quan , phơng pháp
thực hành đi theo con đờng tìm tòi nghiên cứu, tỏ ra
cã nhiỊu u thÕ trong viƯc thùc hiƯn mơc tiªu đào tạo
và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi này (1314 tuổi). Đồng thời cũng thể hiện đợc phơng pháp
đặc thù của bộ môn, nhất là kinh nghiệm sống còn ít
vốn hiểu biết còn nghèo nàn, các biểu tợng tích luỹ còn
hạn chế các em còn năng về t duy hình tợng cụ thể, t
duy theo thực nghiệm thì việc xây dựng các khái
niệm đòi hỏi phải lấy trực quan (các phơng tiện trực
quan) làm điểm tựa.
Các phơng pháp này phát huy đợc tính tự giác, tích
cực, chủ động, sáng tạo dới sự tổ chức và chỉ đạo của
giáo viên, kiến thức thu nhận đợc sẽ trở thành tài sản
riêng của các em. Vì vậy các em hiểu bài sâu hơn,
nắm kiến thức chắc hơn. Trong trờng hợp này các
phơng pháp đà góp phần phát triển t duy rèn kĩ năng
cho học sinh, cho các em tập dợt, làm quen với các phơng pháp nghiên cứu nói riêng, phơng pháp nhận thức
nói chung, đặc biệt là kết hợp với các yếu tố nêu và
giải quyết vấn đề.
Bên cạnh quan sát và làm thí nghiệm đợc sử dụng
trong nhóm phơng pháp trực quan và thực hành thì
phơng pháp đàm thoại tìm tòi trong nhóm phơng
pháp dùng lời cũng đợc vận dụng phổ biến trong dạy
học công nghệ 7.
II. Mục đích nghiên cứu.
Giúp cho giáo viên & học sinh có phơng pháp dạy học
cho phù hợp với phơng pháp đổi mới dạy và học của bộ
giáo dục đà ban hành thực hiện trên phạm vi cả nớc.
III. Đối tợng và nhiệm vụ nghiên cứu.
Đối tợng là học sinh lớp 7
Nhiệm vụ nghiên cứu: phơng pháp dạy kỹ thuật nông
nghiệp Công nghệ 7.
IV. phơng pháp và tài liệu nghiên cứu.
1. Phơng pháp.
- Tìm hiểu tài liệu.
- Toạ đàm trao đổi với giáo viên trong tổ.
- Dự giờ giáo viên khá, giỏi học tập, rút kinh nghiêm.
6
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- Tổng hợp và lựa chọn viết.
2. Tài liệu nghiên cứu.
- Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp .
- Một số vấn đề đổi mới phơng pháp dạy học ở trờng
THCS.
- SGK, SGV và một số tài liệu tham khảo khác.
V. Lịch sử của vấn đề.
Đây là một trong những nội dung đợc nhiều giáo viên
nghiên cứu ở những mức độ khác nhau và họ cũng đợc
những kết quả nhất định. Song việc thực hiện đật
đợc kết quả nh thế nào tuỳ thuộc vào từng ngời giáo
viên.
Bản thân tôi không có tham vọng đi sâu và nghiên
cứu tất cả chơng trình môn công nghệ các khối, lớp
mà chỉ bớc đầu tìm hiểu phơng pháp dạy kỹ thuật
nông nghiệp Công nghệ 7 .
Phần II: Nội dung phơng pháp
Chơng I: LÝ ln chung
Theo dâi híng dÉn häc sinh thùc hiƯn các hoạt động học tập.
Chơng trình công nghệ 7 nghiên cứu về phần trồng
trọt , phần chăn nuôi, phần lâm nghiệp . Môn học gần
gũi với thiên nhiên và con ngời, do đó các em dễ tìm,
dễ quan sát và tiến hành thử nghiệm. đó là một thuận
lợi cho cả giáo viên & học sinh trong đổi mới cách dạy
học & đổi mới cách học.
Khi xem xét xong cơ sở để tiến hành đổi mới phơng pháp dạy học bằng các phơng pháp tích cực, tôi
tiến hành tìm hiểu & xác định
1. Đối với giáo viên và học sinh .
Lúc này giáo viên không còn là ngời chỉ truyền đạt
tri thức cho học sinh mà còn là ngời tổ chức, hớng dẫn
học sinh tự tìm tòi chiếm lĩnh tri thức môn công nghệ.
Muốn đạt đợc nh vậy bài soạn không chỉ thiết kế công
việc của thầy mà chủ yếu thiết kế hoạt động học tập
của trò ( nh làm thí nghiƯm, quan s¸t mÉu vËt, thu
thËp & xư lÝ sè liệu, vẽ hình, làm bài tập ... ). Khi lên lớp
ngời thầy phải là huấn luyện viên, giao nhiệm vụ híng
7
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
dẫn học sinh thực hiên các hoạt động học tập. Lúc này
ngời thầy chỉ uốn nắn khi học sinh thực sự gặp khó
khăn & đóng vai trò làm trọng tài cho cuộc tranh luận
của các em.
Còn đối với học sinh. Để học sinh chủ động và tích cực
tự lực chiếm lĩnh chi thức sinh học các em cần phải
đạt đợc.
Tạo nhu cầu nhận thức có mong muốn tìm hiểu
các hiện tợng trong thiên nhiên .
Tự lực tham gia vào các hoạt động học tập do
giáo viên hớng dẫn.
Có điều kiện để bộc lộ khả năng tự nhận thức,
tự bảo vệ ý thức của minh khi tranh luận.
Khuyến khích nêu thắc mắc nêu tình huống có
vấn đề và tham gia giải quyết.
2. Đối với nội dung.
Nội dung mỗi tiết học cần đợc lựa chọn kĩ, tránh
tham lam để có đủ thời gian cho học sinh thực hiện
hoạt động học tập. Với sách giáo khoa ngày nay dòi hỏi
giáo viên cần biết chän läc kiÕn thøc ®Ĩ cã thĨ híng
dÉn häc sinh cách học tránh tham lam hoặc thông báo
tri thức một cách đơn thuần.
Ngoài vở ghi tôi yêu cầu học sinh tham khảo mua các
sách bài tập & có vở bài tập công nghệ 7 nhằm tăng cờng hoạt động tự lực học tập của học sinh .
3. Đối với đồ dùng học tập.
Trong dạy học sinh học, đồ dùng học tập có vai trò
quan trọng, nó vừa là nguồn cung cấp tri thức vừa là
phơng tiện giúp học sinh tìm tòi tri thức mới. Do đó
việc tạo ra cách học tập thích hợp cho các tiết học là
nhiệm vụ quan trọng của ngời thầy. Xác định rõ nh
vậy nên tôi đà lựa chọn đồ dùng học tập là những đồ
dùng dễ kiếm, dễ sử dụng, dễ làm để từ đó có thể
nhân nhanh ra số lợng lớn hoặc hớng dẫn học sinh tự
làm đợc.
Trong quá trình giảng dạy tôi thấy một trong những
phơng pháp dạy học đợc chú ý trong quá trình cải tiến
để tìm lại kết quả cao trong dạy môn kỹ thuật nông
nghiệp là quan sát tim tòi với các hình thức:
8
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ã
Một là hình thức học tập cá nhân: Mỗi cá
nhân phải hoàn thành nhiệm vụ do tôi giao cho ghi
trên phiếu học tập, hoăc trên phần bảng phụ & phải tạo
ra đợc các sản phẩm cụ thể.
ã
Hai là hình thức học tập theo nhóm: Tôi
chia lớp thành từng nhóm, mỗi nhãm gåm sè ngêi b»ng
nhau. Cơ thĨ chia nhãm theo tổ học tập (giờ thực
hành) hoặc theo từng bàn, hay hai bàn ghép với nhau
(giờ học lý thuyết) mỗi nhóm thực hiện một loại nhiệm
vụ hoặc cùng thực hiện một nhiệm vụ học tập, sau đó
mỗi nhóm cử một đại diện báo cáo và bảo vệ kết quả
đà đạt đợc của nhóm mình trớc lớp. Hình thức này
buộc các thành viên trong nhóm cùng hoạt động, cùng
làm việc trao đổi thảo luận với nhau.
Chơng II: Các biện pháp thực hiện cải tiến giảng
dạy
1. Soạn bài học theo hớng tích cực hoá hoạt động
học tập của học sinh.
a. Xác định kiến thức cơ bản của mỗi bài, lựa chọn
những kiến thức cơ bản để có thể vận dụng các phơng pháp dạy học, nhằm tích cực hoạt động của học
sinh.
Theo tôi mn tỉ chøc cho häc sinh hät ®éng häc
tËp tÝch cực để có thể tự mình tìm tòi, khám phá tri
thức cần có thời gian, nếu tham kiến thức thì cuối cùng
lại sa vào lối truyền thụ theo kiểu áp đặt buộc học
sinh thụ động tiếp thu. Vì vậy việc đầu tiên khi soạn
bài tôi thấp phải xác định kiến thøc träng t©m cã thĨ
hêng dÉn häc sinh tù chiÕm lĩnh kiến thức, những
kiến thức khác có thể học sinh tự học theo SGK hoặc
sử dụng phơng pháp giảng giải ngắn gọn. Đối với những
đơn vị kiến thức lớn, phức tạp có thể chia nhỏ chúng
thành nhiều nhiệm vụ nhận thức rồi phân công các
nhóm học sinh khác cùng nhau thùc hiƯn trong cïng mét
thêi gian. Lµm nh vËy võa bảo đảm nội dung của bài,
9
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
vừa bảo đảm yêu cầu dạy học sinh cách học trong hoàn
cảnh hiện nay.
b. Xác định con đờng thích hợp giúp học sinh tự tìm
tòi phát hiện kiến thức theo lô gích của quá trình
hình thành các kiến thức đó. Qua nhiều năm giảng
dạy tôi thấy mỗi loại kiến thức cần có một cách tiếp cận
phù hợp.
Kiến thức về đặc điểm hình thái và cấu tạo bên
ngoài của các cơ quan & hƯ c¬ quan. Mn gióp cho
häc sinh cã thể tìm tòi phát hiện ra các kiến thức này
cần phải tạo điều kiện cho các em đợc tự quan sát
nhiều đối tợng mẫu vật, tiêu bản tranh ảnh .... Từ đó
vận dụng các thao tác so sánh, phân tích tự tìm ra
đặc điểm chung & riêng, các dấu hiệu bản chất &
phân biệt giữa các đối tợng...
Kiến thức về giải phẫu: Học sinh phải đợc tự tay mổ
sẻ để xác định vị trí, thành phần cấu tạo của nó. Học
sinh phải thể hiện đợc kết quả quan sát bằng hình vẽ,
lời mô tả, hoặc ghi chú vào sơ đồ câm tên những bộ
phận, phân tích mối quan hệ giữa cấu tạo & chức
năng, từ đó tìm ra những kiến thức cần thiết về đối
tợng cần nghiên cứu.
Thiết kế một hệ thống các hoạt động học tập & xác
định các hình thức tổ chức học tập để hớng dẫn học
sinh tìm ra tri thức mới của bài học.
c. Lập kế hoạch chuẩn bị đồ dùng cho tiết học.
Giáo viên cần có kế hoạch chuẩn bị chu đáo đồ dùng
học tập căn cứ vào dự kiến các hoạt động học tập &
đôn đốc kiểm tra phát hiện kịp thời những khó khăn
để có biện pháp khắc phục tránh tình trạng bị đông.
Các phơng tiện khác:
+ Phiếu học tập: Gồm các bài tập giúp các em ghi lại
kết quả quan sát các chi thức đà tìm tòi phát hiện
trong tiết học.
+ Phiếu kiểm tra đánh giá tiết học do tôi chuẩn bị
sẵn phát cho các nhóm thờng là dới hình thức câu hỏi
trắc nghiệm, thông thờng có 4 loại sau:
10
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ã
Một là câu hỏi có nhiều lựa chọn gồm 2
phần phần gốc và phần phần lựa chọn
Phần gốc là một c©u hái hay mét c©u hái bá lưng
gióp häc sinh làm bài có thể rõ câu trắc nghiệm ấy
muốn hỏi gì để lựa chọn câu trả lời thích hợp.
Phần lựa chọn gồm nhiều lời giải đáp đó là lời giải
đáp đợc dự định cho là đúng nhất, những lời giải còn
lại là những mồi nhử. Điều quan trọng là làm sao cho
những mồi nhử ấy đều hấp dẫn ngang nhau.
Hai là câu hỏi ghép đôi (câu trắc nghiệm nhiều
cặp từ) ở dạng này học sinh làm bài phải lựa chọn câu
nào, từ nào cho phù hợp nhất với câu hỏi trắc nghiệm
đà cho.
ã
Ba là câu hỏi đúng sai (loại câu hỏi trắc
nghiệm đúng sai) cách lựa chọn đợc trình bày dới dạng
một câu phát biểu. Học sinh phải lựa chọn bằng cách
chọn đúng (Đ) hay sai (S).
Ví dụ: HÃy đánh dấu (Đ) vào đầu trả lời mà em cho là
đúng.
Những biểu hiện khi cây trồng bị sâu bệnh phá
hại là.
aMàu sắc trên lá, quả biến dạng.
bHình tháI lá quả biến dạng.
cCây bị héo dũ.
dCả3 câu a, b, c,
eChỉ có c và b.
* Bốn là câu hỏi điền khuyết dạng câu điền vào chỗ
trống có thể sử dụng trong một số trờng hợp sau: khi trả
lời câu hỏi rất ngắn và tiêu chuẩn đúng sai là không
rõ rệt, hay ta không tìm đủ số câu nhiều (mồi nhử)
tối thiểu cần thiết cho loại câu nhiều lựa chọn.
Bản thân tôi cũng phải chuẩn bị đầy đủ những phơng tiện giúp học sinh thực hện các hoạt động học tập
để kịp thời bổ sung nếu học sinh chuẩn bị thiếu và
tôi cũng thực hiện các thí nghiệm để đối chiếu với
kết quả của học sinh.
2. Xây dựng hệ thống bài tập.
a. Các dạng bài tập.
Một trong các dạng bài tập tôi thờng sử dơng lµ:
11
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- Bài tập quan sát hình thái
- Bài tập su tầm thống kê
Trong các dạng bài tập chú ý phối híp vËn dơng c¸c
thao t¸c t duy cđa häc sinh nh: Đối chiếu, phân tích,
so sánh, tổng hợp, khái quát hoá
b. P hiếu học tập:
Các dạng bài tập công nghệ là nội dung chủ yếu của
phiếu học tập công nghệ . Bài tập cần soạn thật cô
đọng & nên trình bày dới dạng của bảng thống kê, so
sánh: Các kiểu bài làm trắc nghiệm ..... bài so sánh,
phân loại với các khoảng trống dành cho việc ghi nhận
xết, đánh giá.... PhiÕu häc tËp gióp Ýt nhiỊu cho viƯc
thùc hiƯn c¸c yêu cầu đòi hỏi học sinh suy nghĩ nhiều
hơn. Đồng thời nó cho phép tôi kiểm tra đợc kết quả &
khối lợng công việc của học sinh. Để làm đợc công việc
này tôi cũng cần phải chuẩn bị trớc nội dung của phiếu
rồi nhân bản để phát đến học sinh.
c. Sử dụng các dạng bài tập.
Khi soạn bài tôi thấy cần lựa chọn bài tập phù hợp với
nội dung & đối tợng học sinh, sắp xếp theo lô gích
nhận thức. §Ĩ khi gi¶i häc sinh sÏ tiÕp cËn víi tri thức
mới.
3. Quá trính thực hiện một tiết lên lớp & một số
thủ thuật s phạm.
Tiết lên lớp là sự thực hiện kế hoạch đà đợc vạch ra
trong bài soạn kết hợp với sự điều chỉnh cho phù hợp vói
những đối tợng học sinh ở các lớp cụ thể:
Mỗi loại bài có những bớc đi chung nhất, có tính
chất quy trình mà theo tôi các giáo viên cần lu ý khi
thực hiƯn mét tiÕt d¹y.
a. KiĨm tra viƯc thùc hiƯn mét tiÕt häc cđa häc sinh.
ViƯc thùc hiƯn, kiĨm tra sÏ giúp giáo viên có thể chủ
động thực hiện bài soạn, kịp thời bổ sung phần học
sinh chuẩn bị thiếu, hoặc điều chỉnh hình thức hoạt
động dạy học cho phù hợp.
Cần động viên những u điểm và nghiêm khắc
nhắc nhở những thiếu sót để tạo cho HS có thói quen
chuẩn bị đầy đủ dễ dàng học tập cho tiết học.
b. Nêu vấn đề vào bài.
12
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nếu nêu vấn đề hấp dẫn sẽ kích thích tính tò mò,
ham hiểu biết của HS tạo ra cho các em nhu cầu muốn
tìm tòi phát hiện tri thức, từ đó HS sẽ tham gia tích
cực, tự giác vào các hoạt động học tâp.
c. Hớng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động học tập
để tìm tòi tri thức mới.
Bằng lời giải thích ngắn ngọn ngời thầy cần nêu rõ:
- Thứ tự các loại hoạt động mà học sinh phải thực
hiện.
- Mục đích của hoạt động và yêu cầu sản phẩm
cần đạt.
- Hình thức tổ chức để thực hiện các hoạt động.
- Cách bố trí chỗ ngồi và thời gian thực hiện các
hoạt động.
d. Yêu cần đạt của ngời theo dõi bảo đảm cho học
sinh đợc tự lực, chủ động, hoạt động tự bộc lộ khả
năng nhận thức dù có sai sót. Tôi chỉ gợi ý trong trờng
hợp HS thực sự tỏ ra lúng túng hoặc đà làm lạc hớng.
Trong tiết dạy tôi thấy cần bao quát lớp để nắm đợc
trình độ nhận thức của HS qua hoạt động học tập.
Sớm phát hiện những thắc mắc và những tình huống
mới nảy sinh để có thể chủ động khi tổng kết hoạt
động.
e. Hớng dẫn HS trao đổi, thảo luận kết quả học tập
(về những nhận xét kết luận đà rút ra). Trong quá
trình hớng dẫn cần chú ý thực hiện:
- Tạo điều kiện để HS phát biểu hết các loại ý kiến
khác nhau.
- Cần hớng dẫn HS vào việc trao đổi kỹ những khía
cạnh còn sai hoặc thiếu.
- Những ý kiến đúng của HS và những ý kiến sáng
tạo cần đợc cho điểm đánh giá ngay.
f. Dành đủ thời gian cho kÕt ln cđa bµi, híng dÉn
bµi tËp vỊ nhµ vµ đánh giá cuối tiết học.
Phần kiểm tra đánh giá cuối tiết học sẽ giúp cho HS
tự đánh giá đợc trình độ nhận thức của mình. Đồng
thời giáo viên phát hiện những thiếu sót để có thể
tiếp tục giúp các em bổ sung trong tiết học sau hoặc
những điểm giáo viên cần tự khắc phục.
13
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Trong phần hớng dẫn về nhà tôi thấy không thể thiếu
đợc phần chuẩn bị cho tiết học sau. Mà muốn cho tiết
học sau đạt kết quả cao thì phần chuẩn bị phải thật
chu đáo.
Làm đợc những điều trên thì chúng ta mới hoàn chủ
động và có thể điều chỉnh kịp thời những tình
huống cụ thể xảy ra và có thể yên tâm thực hiện đợc
kế hoạch và phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp nói
riêng và các đơn vị kiến thức của môn công nghệ nói
chung.
Chơng III: Ví dụ về phơng pháp soạn giảng
Môn công nghệ 7
Bớc vào đầu năm học tôi nghiên cứu toàn bộ cấu trúc
chơng trình môn công nghệ 7 và xem xét lại toàn bộ
nội dung phân phối chơng trình, bỏ các phần giảm
tải, để từ đó lựa chọn các bài có thể áp dung theo phơng pháp này. phần nào có thể áp dụng đợc, phần
không để từ đó chủ động trong công tác soạn giảng.
Qua tìm hiểu tôi đà tìm ra đợc một số bài có thể áp
dụng cho cả bài hoặc từng phần trong bài. Dới đây tôi
xin trình bày một ví dụ cơ thĨ.
VÝ dơ khi d¹y tiÕt 15:
CHƯƠNG II: QUY TRÌNH SẢN XUẤT VÀ BẢO
VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG TRỒNG TRỌT
TiÕt 15 : LÀM ĐẤT VÀ BÓN PHÂN LÓT
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
_ Hiểu được mục đích của việc làm đất trong
sản xuất trồng trọt.
_ Biết được quy trình và yêu cầu kỹ thuật
làm đất.
_ Hiểu được mục đích và cách bón phân lót
cho cây trồng.
2. Kỹ năng:
14
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Rèn luyện kỹ năng:
_ Quan sát, phân tích.
_ Hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
Có ý thức trong việc bảo vệ môi trường
đất.
* Trọng tâm: Nắm được mục đích của việc
làm đất trong sản xuất trồng trọt.
II. CHUẨN BỊ:
_ Hình 25, 26 SGK phóng to, máy chiếu
_ Phiếu học tập.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định tổ chức lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Em hãy nêu các biện pháp cải tạo và bảo
vệ đất? Mục đích của các biện pháp đó?
- Nêu tác dụng của phân bón? Phân hữu cơ
dùng để bón lót hay bón thúc? Vì sao
3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài mới:
Trong chương trước chúng ta đã nghiện cứu về
cơ sở của trồng trọt. Đó là đất trồng, phân
bón, giống cây trồng trong chương này, ta sẽ
nghiên cứu quá trình sản xuất và bảo vệ môi
trường trong trồng trọt.
Làm đất và bón phân lót là khâu đầu tiên
trong quy trình sản xuất cây trồng. Làm tốt
khâu này sẽ tạo điều kiện cho cây trồng phát
triển ngay sau khi gieo hạt.
b. Vào bài mới:
* Hoạt động 1: Làm đất nhằm mục đích
gì?
Yêu cầu: Hiểu được mục đích của việc
làm đất.
Hoạt động
Hoạt động của học sinh
Nội
15
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
của giáo
viên
_ Cho 1 học
sinh quan
sát tranh.
_ Giáo viên
nêu ví dụ:
Có 2 thửa
ruộng ,
một thửa
ruộng đã
được cày
bừa và
thửa ruộng
chưa cày
bừa.
• Hãy so
sánh giữa 2
thửa ruộng
đó về:
• Tình hình
cỏ dại.
• Tình trạng
đất.
Khả năng
giữ nước
và chất
dinh dưỡng
•Sâu,
bệnh.
?Muốn cho
cây trồng
sinh trưởng
và phát
triển tốt,
đất trồng
dung
Học sinh quan sát rồi so
sánh
Nội
Thửa
Thửa
dung
ruộng
ruộng
được cày không cày
bừa
bừa
Tình
Ít
Nhiều
hình
cỏ
dại
Tình
Tơi xốp
Cứng
trạng
đất
Khả
Tốt
Kém
năng
giữ
nước
và
chất
DD
Sâu
Ít
Nhiều
bệnh
tồn
tại
I. Làm
đất
nhằm
mục đích
gì?
- Làm
cho đất
tơi xốp
- Tăng
khả
năng
giữ
nước,
giữ chất
dinh
dưỡng
- Diệt
được cỏ
dại và
mầm
mống
sâu
bệnh.
- Đất phải tơi xốp, đủ ôxi,
nước và chất dinh dưỡng
- HS trả lời: Diệt trừ cỏ dại
16
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
và mần mống sâu bệnh.
phải có
đặc điểm
gì?
?Vì sao sau
khi thu
- Học sinh trả lời và ghi
hoạch và
bài.
trước khi
trồng cây
khác người
nông dân
phải vệ
sinh đồng
ruộng và
lam đất?
+ Hãy cho
biết làm
đất nhằm
mục đích gì?
_ Tiểu kết,
ghi bảng.
* Hoạt động 2: Các công việc làm đất.
Yêu cầu: Biết được quy trình và yêu cầu
kỹ thuật làm đất.
Hoạt
Hoạt động
Nội dung
động của
của học sinh
giáo viên
-Quan sát
_ Học sinh
II. Các công
tranh
quan sát, trả
việc làm đất:
+ Công
lời:
1. Cày đất:
việc làm đất
Bao gồm
_ Là xáo trộn
bao gồm
các công việc: lớp đất mặt
những công
_ Làm cho đất
cày đất, bừa
việc gì?
tơi xốp, thoáng
và đập đất,
khí
lên luống.
* Cày đất
_ Vùi lấp cỏ
+ Quan sát
dại.
hình 25 và
- Xáo trộn lớp
17
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
chú ý mặt
trên của đất
trong khi cày?
+Theo em độ
cày sâu như
thế nào là
phù hợp?
? Khoanh tròn
chữ cái
đúng
1.Đất cày
sâu dần:
A. Đất cát
B. Đất bạc
màu
C. Đất thit
nhẹ.
2.Cày đất
trồng loại
cây nào sâu
hơn.
A. Cây lúa
B. Cây đậu
C. Cây khoai.
Độ cày
sâu phụ
thuộc vào
yếu tố nào?
* GV : Ngoài
ra độ ẩm
cũng rất quan
trọng – ruộng
khô hay ẩm
đều không
tốt vì tốn
công làm
đất, đất
không làm
nhỏ được
đất mặt
- Vùi lấp cỏ
dại
Độ sâu từ
20 đến 30 cm.
_ Học sinh trả
lời:
Đáp án ( B )
_ Học sinh trả
lời:
Đáp án ( A )
_ Phụ thuộc vào
loại đất và loại
cây.
2. Bừa và
đập đất:
- Để làm nhỏ
đất.
- Thu gom cỏ dại
- HS quan sát
trong ruộng,
tranh, trả lời
- Trộn đều
câu hỏi.
phân và san
Để làm
bằng mặt
nhỏ đất, thu
gom cỏ dại trong ruộng.
18
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
_ Giáo viên
chốt lại kiến
thức, ghi
bảngtác
dụng của
việc cày đất.
* bừa và đập
đất:
GV cho HS quan
sát tranh
+ Bừa và
đập đất có
tác dụng gì?
? Loại đất
nào cần bừa
nhiều lần?
A. Đất cát
B. Đất thịt
C. Đất sét
? Loại cây
trồng nào
cần bừa
nhiều lần cho
đất nhỏ và
nhuyễn?
A. Cây lúa
B. Cây đậu
C. Cây khoai
? Bừa và
đập đất phụ
thuộc vào
những yếu
tố nào?
+ Em hãy cho
biết người ta
bừa và đập
ruộng, trộn đều
phân và san
bằng mặt
ruộng.
- HS trả lời :
- Đáp án (C)
- HS trả lời :
- Đáp án (A )
- HS trả lời :
Phụ thuộc vào
loại đất và loại
cây .
Bằng công
cụ:Cày cải tiến
do trâu, bò,
kéo . Hoặc
máy bừa, máy
cày.
_ Học sinh hoạt
động nhóm
- Đại diện nhóm
lên trình bày.
_ Ưu điểm pp
thủ công : Giá
thành thấp,
dụng cụ đơn
giản.
_ Nhược điểm:
Chậm , tốn
công
3. Lên luống:
- Để dễ chăm
sóc, chống
ngập úng
- Tạo tầng đất
dày cho cây sinh
trưởng, phát
triển.
19
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
đất bằng
công cụ gì?
- Ưu điểm PP cơ
giới :Làm
nhanh ,ít tốn
GV cho học
công ,cày bừa
sinh thảo
sâu cải tạo
luận nhóm.
đất.
So sánh ưu ,
Nhược điểm:
nhược điểm
Giá thành cao,
của phương
dụng cụ máy
tiện thủ
móc phức tạp.
công và
HS quan sát
phương tiện cơ tranh trả lời
giới?
câu hỏi:
Để dễ chăm
sóc, chống
ngập úng và
tạo tầng đất
dày cho cây sinh
trưởng, phát
_ GV chốt lại
triển.
kiến thức
Thường áp
dụng như: ngô,
• Lên
khoai, rau, đỗ,
luống:
đậu,…
• Cho HS
quan sát
tranh
+Tại sao phải
lên luống?
_ Học sinh trả
lời:
+ Em cho
- Đáp án: C,
biếtnhững
B, D, A
cây trồng
nào thường
được lên
luống?
+ Hãy sắp
xếp các
công đoạn sau
20
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
thành quy
trình lên
luống
A. Làm
phẳng
_ Học sinh lắng
mặt
nghe.
luống.
B. Xác định
kính thước
luống.
C. Xác định _ Học sinh ghi
hướng
bài.
luống.
D.Đánh
rãnh.
_ Giáo viên
giảng giải
cho HS hiểu
thêm phần
chú ý:
Khi xác định
hướng luống,
kích thước,
độ cao của
luống tùy
thuộc vào
địa hình và
Tùy loại đất,
loại cây
VD :+ Đất cao
lên luống
thấp.
+ Đất
trũng lên
luống cao.
+ Khoai
lang lên
luống cao
nhưng rau, đỗ
21
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
lên luống
thấp hơn.
_ Tiểu kết, ghi
bảng.
* Hoạt động 3: Bón phân lót.
Yêu cầu: Hiểu được mục đích và cách
bón phân lót cho cây trồng.
Hoạt động
Hoạt động
Nội dung
của giáo của học sinh
viên
_ Yêu cầu
III. Bón phân lót:
học sinh
Hoc sinh QS
Sử dụng phân hữu
quan sát
tranh và trả
cơ và phân lân theo
tranh và
lời:
quy trình sau:
trả lời các - Bón lót là
_ Rải phân lên mặt
câu hỏi:
bón phân
ruộng hay theo hàng,
+ Bón
trước khi gieo
hốc cây.
phân lót
trồng.
_ Cày, bừa hay lấp
là bón
- Bón lót cung đất để vùi phân
phân khi
cấp chất dinh bón xuống dưới.
nào? Mục
dưỡng cho cây
đích của
ngay sau khi
việc bón
cây con mới
phân lót?
mọc và bén
rễ.
HS trả lời :
+ Kể tên
Thường sử
các loại
dụng phân
phân
hữu cơ và
thườngdùn phân lân.
g
để bón
HS quan sát thí
lót?
nghiêm rút ra
nhận xét
_ Phân đạm
GV giải
tan nhanh
thích tại sao -> Bón thúc.
không bón - Phân lân ít
lót bằng
hoặc lâu tan
22
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
phân đạm .
GV thí
nghiệm
Dùng 2
cốc thủy
tinh trong
chứa nước
và một số
mẫu phân
hóa học.
( Đạm và
lân )
HS quan sát
và rút ra
nhận xét.
+ Tiến
hành bón
lót theo quy
trình nào?
-> Bón lót.
_ Giáo viên
giảng thêm
các bước
trong quy
trình.
Bón vãi và
tập trung theo
hàng, hốc
cây là phổ
biến nhất
VD: Lúa thì
bón vãi các
loại rau màu
bón theo hàng
, theo hốc.
+ Em hãy
nêu cách
bón lót
phổ biến
mà em
biết? Lấy ví
dụ minh
họa?
+ Tại sao khi
bón phân
Theo quy
trình:
+ Rải phân
lên mặt
ruộng hay theo
hàng, hốc
cây.
+ Cày, bừa
hay lấp đất
để vùi phân
xuống dưới.
_ Học sinh lắng
nghe.
-HS trả lời :
Không cho
chất dinh
dưỡng trong
phân mất đi,
tạo điều kiện
cho phân tiếp
tục hoai mục.
23
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
phải lấp
phân hoặc
trộn phân
vào đất
ngay ?
_ Học sinh ghi
bài.
_ Tiểu kết,
ghi bảng.
4. Củng cố:
- Hoc sinh đọc phần ghi nhớ
- Trả lời câu hỏi;
Ghép các câu ở 2 cột sao cho thành từng cặp
ý tương đương nhau.
1.Mục
đích a. Xáo trộn lớp đất mặt, làm
làm đất.
đất thoáng khí, vùi lấp cỏ dại.
2.Cày đất.
b.Đất tơi xốp, tăng khả năng giữ
3.Bừa
và nước, diệt trừ cỏ dại và mần
đập đất.
mống sâu bệnh.
4.Lên luống. c. Dễ chăm sóc, chống ngập
úng, tạo tầng đất dầy.
d. Làm đất nhỏ và thu gom cỏ
dại.,san phẳng ruộng.
Đáp án: 1- b 2- a 3-d 4-c
GV giới thiệu ø mục em có thể chưa biết:.
- Cho HS liên hệ thực tế qua bài học
+ GD lòng biết thương yêu nhân loại.
+ Biết tiếp kiệm.
+Bảo vệ môi trường sống, tích cực trồng
cây xanh, dưới moi hình thức.
+ Học giỏi, chăm ngoan , chế tạo ra các loai
máy móc hiện đại, thay thế sức lao động->
Tạo năng suất cây trồng cao.
5. Nhận xét – dặn dò:
_ Nhận xét về thái độ học tập của học sinh.
_ Dặn dò:Về nhà học bài, trả lời các câu
hỏi cuối bài và xem trước bài 16.
-------------------------------------------------
Ch¬ngIII: KÕt quả và bài học kinh nghiệm.
24
Phơng pháp dạy kỹ thuật nông nghiệp công nghệ 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sau khi đợc học phơng pháp mới này, tôi thấy các
em nhiều tiến bộ rõ rệt trong cả nhận thức cũng nh
việc nắm kiến thức. Chính vì thế các em yêu thích
môn học hơn nắm kiến thức sâu hơn. Chất lợng học
tập bộ môn công nghệ đợc nâng cao hơn. Điều này
đợc thể hiện thông qua kết quả cuối năm häc 2010 –
20111, cơ thĨ nh sau:
- Líp 7A7, tỉng số học sinh 34.
Học sinh đạt loai giỏi:18/34 = 52,9%
Học sinh đạt loai khá: 12/34 = 35,2%
Học sinh đạt loai TB:
4/34 = 11,9%
Học sinh đạt loại yếu: Không
Chính vì vậy mà nội dung đề tài đợc áp dụng có hiệu
quả trong việc giảng dạy bộ môn, cũng nh tổ chuyên
môn.
Vậy việc sử dụng phơng pháp sao cho phù hợp với kiểu
bài và đối tợng học sinh là rất quan trọng. Nhng với thực
trạng hiện nay, các giáo viên cần nỗ lực khắc phục khó
khăn để nâng cao chất lợng các tiết dạy, giúp học sinh
học tập có hiệu quả.
Phần IIi. Kết luận
Khi nghiên cứu đề tài này đà nhận đợc sự giúp đỡ
tận tình của tổ chuyên môn và đặc biệt là sự quan
tâm và chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trờng đà tạo
điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài , để có đợc
kết quả khả quan nh ngày hôm nay.
Trong quá trình thực hiện đề tài chắc hẳn rằng
không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy tôi rất mong
đợc sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp để bản
thân tôi khắc phục những hạn chế trong đề tài
Xin chân thành cảm ơn!
25