Tòa hành chính thiết chế cơ bản bảo vệ quyền công dân

- Thit ch n bo v
quy

Nguyn Th 


Khoa Lut
Luch s t
: 60 38 01
ng dn: TS. Nguy
o v: 2012


Abstract.  n v t ch n bo
v quy thng v n c
c trng hong bo v quy
Vit Nam him, gi
c bo v quy

Keywords. Lch s t ch
lut Vit Nam


Content


Quyi, quy a
i quc gia. Bm quy, hiu qu, hiu lc
y, bo v, bm quyn
i, quy chung c mnh cao c ca mi quc
ng ti. Vic bn

i, quy thuu yu t 
c bm v m tng bm thc thi
u qu  cc k quan trng.
Viyi ch 
v bo v quyi, quy
c c  lu 
ch m rc qui b
c ph
n ci
c coi trm thc hic t thc hi
t ra nhim bn s m t n
m tra cng, cn lc, c
chng kim tra, thanh tra c
 , cn pht ch u l
Khiu ni, t t trong nhng quyn cc Hi
ghi nhm bc hin tt quyn khiu ni t c
ng cc Vit Nam. Hi ngh i bic cng gia nhim
k  ra nhim v "Tip t
quyn Vic hin ch  i ch   i
quyu n i hc ln th VIII
p tc khnh nhim v  u
 sung th ch  cho
i mm cc
trong vic gii quyt kp thi khiu ni, t 
y, v bm quyn t d ct
nhim v rt quan trn. "Bo v quyn, li
i, c  i cao c
quy bo v i b m t 
ng thit ch c bit ch 
i quyu kic bt

ha quy
c, khi nhng quyn quy
cu hiu hong cc
troni, khc phc nhng biu hin ca quyn, lm quyn,
lng quyn hoc trm quyo v n t
 c
   c t  u ki   y ra rt nhi   
i in quy pht ch,
  . Th       c bi   cp huy  u kinh
nghi k  u kin thc qu
c s 
trong vic bo v quy
c ca thc tin c
chn  "- Thit ch n bo v quy"  
cu cho luc s c




"Tài phán hành chính so sánh" "Thiết lập tài phán hành chính ở nước
ta", GS.TS N"Một số vấn đề về
tài phán hành chính ở Việt Nam", 
"Tài phán hành chính ở Việt Nam"      
"Số chuyên đề về Tòa hành chính và việc giải quyết khiếu
kiện của tổ chức, công dân"        
"Thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân trong việc giải quyết các khiếu kiện hành chính",

"Một số vấn đề về đổi mới cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính ở Việt Nam"
Thẩm quyền xét xử khiếu
kiện hành chính của tòa án - Sự đảm bảo công lý trong quan hệ giữa nhà nước và công dân",

Luật tố tụng hành chính
  

- 


 







u
 


  

 
u
n d n ca ch  -
 ch t bin ch t lch sm cng
c ta v quy t, v c
 d
ng hc tin hong c
6. Nhm mi ca lu
- L n v t ch 
bn bo v quy

- Luh h thng v n c
c trng hong bo v quy Vit Nam hin nay.
- c bit, lum, gi
c bo v quy
c tin ca lu
Lut s v n v - Thit ch n bo v
quy i
 t ph
lun v  ng, t chc thc hin
thit ch  Vit Nam. Kt qu u ca lu u tham
kh lut, cho hc
tp trong h th, cho nhu v 
8. Kt cu ca lu
n m u, kt luu tham kho, ni dung ca lum

Chương 1 t ch n bo v quy
Chương 2: Thc trng t chng bo v quy
Chương 3: Mt s 
vic bo v quy


 T CH N BO V QUYN

t ch n bo v quy

Km v i m trong
ho Vit Nam v c c tin.
Theo Hit t ch
ch
c h th nhng v 

b nhnh v t chc, ho nhng vi phi
chm tra bo v quyn li cc nhng hong ca
m tra,
u hiu hong vn
ng lm quyn, lng quyn loi tr nhc ca quy 
m s  t c th m
bo th ch k lut trong nc.
, t thit ch m bo quy
b     chng l  
m quyn, vi pht hi hoc
t hi cho quya h. V 
m hu hi  hong ca b n
m bo s nhc thc hing la quyn l
tr.
1.1.2. Quy- ng bo v c
1.1.2.1. Khái niệm quyền công dân
Quyi, quyu t n, nn tng ca m
ng v quy rt sm trong lch s 
loi trong bt c  - t c kic
n tc tha nhn m, quyi, quy
t phch s t qu ca cuu ng ci
i nhng, gii nhng mi tht s
o.
1.1.2.2. Quyền công dân - đối tượng bảo vệ của Tòa hành chính
Vi m quyn ci quyn lc
thuc v i hong ca b c php vn vng
cc vu bi
m quyn khiu ni, t  c bit v
khiu ni t i, b m ca
c gii quyt khiu ni, t  

phn quan trc gii quyp gic, thit thc bo
v quyn li c quyt Hi ngh ln th VIII Ban Ch
    y mnh gii quy u kin c  n thit lp h
th         u kin c  i v    
i k hp th t si b sung mt s u
ca Lut t ch bt
ng k t y,  m
bo quyn khiu ni t o v quyc s i c
n hay quyng bo v cn
th t c ta i mi
nh c lut v thit ch  bo v i
a u hiu nhm b i ch 
t ch n bo v quy








1.1.4. Nhng yu t th hit ch n bo v quy

Thứ nhất, s i c



























 , 











.
Thứ hai



Thứ ba, 



 , 












, 








.
1.2. V c bo v quy
1.2.1. V 
t v c bit trong nc gia. Mt m
m bo, bo v quyt mt
thit ch c cng c , trt t  hu
hiu nhm bm k lut, k c.
a v     nh b a v   a h
th  tht b phn ca b
 chc ca quyn l 
c quy



, 











. Chc a
 v i quyt khiu ni t 
c quc gi ch 

hc hin hong ch
 , kim tra quy
 khiu ki  kin
n quc.
1.2.
1.2.2.1. Tòa hành chính là công cụ bảo vệ người dân trước sự xâm hại của cơ quan công
quyền
 bo v n cu lc
t qu u tranh chn m c
 
ca c a i cua
s hn ch quyn lc".
1.2.3.2. Tòa án hành chính là công cụ đấu tranh có hiệu quả trong việc nâng cao trình độ
và năng lực quản lý xã hội của các cơ quan và cán bộ, nhân viên nhà nước.
Bt c  p hin, h
 c v  trong thc
hin chm v cp trong b ng thi, v
t c  
quan qu i vc s  c thay
th nh s t phc cao.
ng thi,   lc
qu
1.2.3.3. Tòa hành chính là công cụ để công dân kiểm soát sự hoạt động của bộ máy nhà
nước
Vt ch n bo v quy t
m b i ch ng mt nng mnh.
t thit ch c
   hong c b c, "là cửa ải
cuối cùng của sự hạn chế quyền lực nhà nước"u kin hi nhp vi nn kinh t
quc t hiu rt

quan trn h th thm bo v
quyy s u qu c
ng.
1.3. 













 t s 







n
c bo v quy










 







 , 
 tng mt s  








Anh, M C

 , Th

 , Trung Quc,  , , 



Nha , 



ng c, 














.
Một là, tip tu gi  Vit Nam hin nay
i mng h i.
Hai là, tt c  c
n
n cn qu
n hong qui b c.
Ba lành v phm vi quyn ht ci v
quy khi kin. Tt c p
a quy khi ki

 a quy khi kin, th
i thay th quy
khi kin.
Bốn là nh nhc bm cho s ng gia
 t 
v chng minh v  n ca quy
tng  y tng vin thc bit coi trng.
Năm là, vit c
nh m bt c
t m ph chp
t c
t c b pht tin vi nhng
m ng h b truy c i vi
i chm trc ti




1
t ch n trong vic bo v quyn, l
  lut trong hot c, th hi ca
ch  i ch  hin s n trong nhn thc tin v gii quyt
khiu kic ta. Mi quan h gia thit ch 
thit ch bo v quy  i quan h gi   phn v 
c th hin qua ho
o v quy
cn th ch m cng v gii
quyt khiu kiu ch 
 to v quyn, lc s
i cm

  lut trong hoc. S khu ca mt thit ch 
ch p nh ngi nht 
kh kic t  
 king quc t 
 hi t c
y ct t tc ti ca mt s t
  gii nhng kinh nghi vn dng
p vu kin thc tin ca Vit Nam nh
Vit Nam hin nay.


THC TRNG T CHNG C TRONG VIC
BO V QUY
2.1. 























2.1.1. 





1945 1996






 















, 
















1992 .














 
.
2.1.2. 





1996 2010
nh v  tc t tu
lh lng ct Nam.
2.1.3. 



t t t
ti k hp th 8, Quc hi XII Lut T t
thay th nh th tc gii quy  Lut T t
hiu lc t n bng b ng nht ca h th
lun tu kin cho hong bo v 
 chc c
2.












2.2.2.1. Đối tượng xét xử
Trong mt v ng b  bao gi  chc hoc
i ch th c binh ti
khonh th tc gii quy t t t
u lng th o lut v t
ch chc n
 tri bu c, quynh k lut buc thuc mt trong nhng
loi vinh tu 28 Lut t t khi ki i
b kin v chc trong v 
2.2.2.2. Thẩm quyền xét xử của Tòa hành chính
Thẩm quyền theo vụ việc:  u kin quyt
 c
phc qui giao theo danh mc
 i b
c chc
Thẩm quyền theo lãnh thổ: nh tu 29, 30 Lut t t
ng hi khi kii kin v i m quyn,
ng thu nm quyn gii quyt khiu nm quyn gii
quyt theo s la chn ca i khi ki , nu
n v c thm quyn gii quyt cnh chuyn
h  m quy th c gi ngay
 n kip.

 n khiu ni, Vin kin kin ngh quy
trong thi hc, k t c quynh. Trong thi h
 c, k t   c khiu ni, kin ngh      ra quy nh
chuyn v i gii quyt khiu ni, kin ngh. Quynh c
nh cu
Tranh chp v thm quyn gii quyt v p huyn trong
t t   trc thuc tru      p tnh gii quyt.
Tranh chp v thm quyn gii quyt v p huyn thu
t trc thuc gip t
i cao gii quyt t t
nh c th v u kii hiu khi kiu kin cho
t chtrong vinh thm quyn gii quyu ki
 la chc gii quy bo v kp thi quyn, l


2.3.1. Thc trng hong bo v quyn nay
2.3.1.1. Những kết quả đạt được
ng
c v i st ch n bo v quy
h   thii m
di ch t qu gii quy a
n ci quyt khiu ki
nu lc qu
hong c nghii
mi mn ca c 
c v i mc.
2.3.1.2. Một số hạn chế trong hoạt động của Tòa hành chính
u kiy ra rt nhiu trong cuc sng, nhiu khi tr 
thi s ng trong c i kin t v 
 c t. Gii quyt v t

v ht sc phc tng chc bi
p vy, mt s 
ng ngi gii quy n gii quyt t 
n ht sc thn tr a
m, tu ki m v.
c trng hong bo v quy
trong thi gian qua
2.3.2.1. Những cản trở từ quy định của pháp luật
c khi Lut t t qua thc tin gii quy 
nh cnh th tc gii quy 
c l nhng bt cm hiu qu gii quy 
c ngi kin v  bo v quy

Vit t t nh th tc gii quyt
 c phc v t t tng
n th p t thc t.
2.3.2.2. Sự hạn chế trong nhận thức của công dân
n thng c
quen gii quyt tranh chp bi trong ch  phong ki
thi lp v yu bo v la giai cp
  v

2.3.2.3. Nguyên nhân từ đội ngũ thẩm phán
Hin nay, s ng th  s n ch v
chc c
co, bng nhiu v nghip v gii quy 
n thc v qum
quyn gii quyt. V c s nm vnh ca Lut khiu
ni, t nh th tc gii quy t s th
 t v qu

n quy khiu ki i quyt.
2.3.2.4. Vấn đề thi hành án chưa được thực hiện nghiêm túc, triệt để
Thc tin cho thy vinh c v 
m bn, nhiu bnh c

quyy, ving hng kt
c thc hin.
Kt lu
y, qua thc ti   trong thnh
n c gii quyt khiu kin b  
 i quyu, ch
i thc tu kin xy ra rt nhii ki
hn ch, s ng v  i quy
   viu thc tr v
ng nc trng h tht v 
p tn chi mi
 t thit ch n
bo v quym b
quyi ch t Nam.

NH

TRONG VIC BO V QUY
3.1. Nh







3.1.1. 













 , 

3.1.2. 






























3.1.3. 





















, .
3.1.4. 







 
n dn lc kinh nghim cp vi Vit Nam
3.2. Mt s c bo
v quy
n h th lut
 i gian tn tip tc
 n quy phi ho 
c phc nhn, chi nhng quy
 p, b sung nhnh m khc phc nhng "l hng" trong
t t tc hng dn thi
c bing dt khiu ni, Lut t nh v
thm quyn, quyn hn, th tc th     p chng c    ,
chuyn v  th  c hin t
nh trong Lut t tng d t

n tio v quyn, l
cc s m c
lut.
, thm 
 thc hin nhim v i gian t
thi th  v s ng, thc hi
chu nhiu lp tp hum pha
  b ng nghip v         
 o, bp v n
thc v qu bm p
v, va trong sch v phm ch c.
3.2.3. Vn dn lc kinh nghim cp vi Vit Nam
 c mi  Vi gich s
tn ti g c ti gin ti nhi
 u nhng kinh nghi hong
 , vic vn dng kinh nghim c 
t t tn thii tin lc
nhng yu t hn dng mp vu kin c th cc
bim v  ch nh v thm
quy cu kin th tc khi kin VAHC tnh
nhm bm s ng c trong t t
  m ca th

Nhn th t t t th  s
t mc, bm cho hong thc hit t t
  t t t
y, cn phc v t t t th
n, ph bit t tng
nhi                
c tr 

lp ngn hn, trung hng c th c 
   nnh v
th tc t tt v qu
c thuc thm quy ci v th n,
ph bit t tm cho h hi 
loi quyc quyn khi kin t,
th tu kin khi kiy ca h khi tham gia t t
y mnh c v 
nh th tc gii quy nh th t
quynh cn vinh cm
bo, nhiu bnh c
c tip c
quyy, ving h
nghic thc hin. Nm quynh, b
 ch c. Lut t th
c ph t
nh ca v  phi hp gi
tu kin thun li trong vit cm bo hiu lc ca bn
c t.
  thc hit t t
n ph  kp tha
cha nht ng t tng kt kinh nghi
ng dng thng nhi bin
 m vi chn hn c ng
 x c t hong t
tu qu.

KT LUN









              

tra, g




Vic ti n to ln bo v
quyc ta,
bui t c qung
p trong th tnh, qui, tu kin
c hi quyn t  c
c cn trt quyc hin mt
i ving chng, hiu qu i quyt khiu
ni, t i mu qu hong c
mc cp quy lui ch 
Vit Nam thc s  
Qua vit ch n bo v quy 
nh cc tin hot s ng
gip vi cc c
c ta him bo m r i ch t
v phc tp v v c tin hong c
 c ta ct. Trong phm vi lui
s nhn thu bit ca bi nhng thin ch.

vy, rt mong nhc s n - nhi
n v 



References
1. Phm Qung H  m c ng ta v hot
Nhà nước và pháp luật, (9), tr. 8-15.
2. NguyThẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân trong việc giải
quyết các khiếu kiện hành chính, Lun t hc, Vic
i.
3. NguyThẩm quyền xét xử khiếu kiện hành chính của Tòa án, sự
đảm bảo công lý trong quan hệ giữa nhà nước và công dâni.
4.  (1957), Sắc luâ
̣
t số 04 ngày 20/7 về bầu cư
̉
hô
̣
i đồng nhân dân va
̀
uy
̉
ban
hành chính các cấpi
5. Nguy  cc", Nghiên cứu
lập pháp, (11), tr. 53-57.
6. NguyThể chế tư pháp trong nhà nước pháp quyền, 
i.
7. NguySự hạn chế quyền lực nhà nướci hc Qu

Ni, tr29.
8. Tr ch ng li cng", Nghiên cứu lập pháp, (12),
9. ng Cng sn Vit Nam (1995), Văn kiện Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung
ương Khoá IX qui.
10. ng Cng sn Vit Nam (1995), Văn kiện Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung
ương Khoá VIIi bi.
11. ng Cng sn Vit Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb
 qui.
12. ng Cng sn Vit Nam (1997), Văn kiện Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung
ương Khoá VIII qui.
13. ng Cng sn Vit Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb
 qui.
14. Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01 của Bộ Chính trị
về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới
15. Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5 của Bộ Chính trị
về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định
hướng đến năm 2020
16. Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 24/5 của Bộ Chính trị
về Chiến lược Cải cách tư pháp đến năm 2020, 
17. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb

18. t s v v nh tu 20 nh th
tc gii quy Toà án nhân dân, (1), tr. 23-25.
19. nh th tc gii quy - nhng vn
 cn si b sung", Toà án nhân dân,(3), tr.1-7.
20.                Nhà
nước và pháp luật, (4), tr. 3-6.
21. Trn NgMối quan hệ pháp lý giữa cá nhân công dân
với nhà nước qui.
22. Nguyn Duy Gia (ch Thiết lập tài phán hành chính ở nước tac,

i.
23. o (2003), "Mt s v v n t chc, hong ca 
c ta hin nay" Khoa học - Lut), (2).
24. Trn Quang Hin (2004), Hoàn thiện pháp luật về tài phán hành chính ở Việt Nam hiện
nay, Lut hc, Hc vin C Quc gia H 
25. Hc vic gia (2004), Giáo trình Luật hành chính và tài phán hành
chính Việt Nami hc Qui.
26. Hc viKỹ năng xét xử các vụ án hành chínhi.
27. Tri n no ci vi
Tạp chí Cộng sản, (21), tr. 9-13, 24.
28. Nguyn Th  thm quyn cKhoa học
pháp lý, (3), tr.17-21.
29.  Toàn tập, tp 36, Nxb Tin b, Mat--va.
30. Tri ch 
ch, vng mm v 
Tạp chí Cộng sản, (1).
31. Tài phán hành chính ở Việt Nam

32. Thanh
tra, (1+2), tr.37-39.
33. Bàn về hành chính Pháp 

34.              
Quản lý nhà nước, (1), tr.29-32.
35. Quc hi (1992), Hiến phápi.
36. Quc hi (2001), Hiến pháp (sửa đổi, bổ sung)i.
37. Quc hi (2002), Luật tổ chức tòa án nhân dâni.
38. Quc hi (2010), Luật tố tụng hành chínhi.
39. Phm HGiáo trình Luật hành chính và tài phán hành chínhi
hc Qui.

40.  tc t tHệ thống tư pháp và cải cách tư
pháp ở Việt Nam hiện nay, Nxb Khoa hi.
41. i cao ( 1999 - 2008), Báo cáo tổng kết về công tác giải quyết, xét xử
các vụ án hành chính từ năm 1999 đến 2008i.
42. ng v Quc hi (2002), Pháp lệnh Thẩm phán và hội thẩm nhân dân
Ni.
43.  (2010), Thông báo số 52/TB-VPCP ngày 27/02 Kết luận của Thủ
tướng Chính phủ về Đề án Tài phán hành chínhi.
44. Vi hc (2000), Từ điển Tiếng Việt, Nxng
45. ng (1994), Một số vấn đề tài phán hành chính ở Việt Nam
qui.