Slide tâm lý quản lý 2021 (1)

LOGO

TÂM LÝ QUẢN LÝ

Giảng viên: PGS.TS. Lê Thị Anh Vân

Bộ môn Quản lý Kinh tế - Khoa Khoa học Quản lý - Trường Đại học Kinh tế
Quốc dân
/>
Email:
Hà Nội - 2018
1


Giới thiệu

Mã học phần

: QLKT1102

Số tín chỉ

: 02

Bộ mơn phụ trách giảng dạy

: Quản lý kinh tế

Điều kiện học trước

: Quản lý học 1

2


Kế hoạch giảng dạy

Stt

Nội dung

Trong đó
Tổng số

Lý thuyết

tiết

Bài tập, thảo luận,
kiểm tra

1

Chương I. Tổng quan về tâm lý quản lý

6

4

2

2

Chương II. Tâm lý cá nhân

6

4

2

3

Chương III. Tâm lý nhóm

6

4

2

4

Chương IV. Tâm lý người lãnh đạo

6

4

2

5

Chương V. Tâm lý khách hàng

6

4

2

 

Cộng

30

20

10

Kiểm tra giữa kỳ: tuần thứ … của học kỳ
Thời gian làm bài: … phút
Phạm vi kiểm tra: Chương …

3


Phương pháp đánh giá học phần

Điểm kiểm tra cá nhân sẽ được đánh giá dựa trên bài thuyết trình của nhóm, bài tập cá nhân, và sự tham gia đóng góp thảo luận trên

lớp.

Điều kiện dự thi kết thúc học phần:

-

Tham gia thảo luận các bài tập tình huống
Tham dự tối thiểu 80% các buổi học trên lớp
Tham gia làm và thuyết trình bài tập nhóm
Điểm kiểm tra cá nhân đạt tối thiểu 5

Thi kết thúc học phần là thi tự luận và cơng thức tính điểm học phần như sau:

-

Điểm chuyên cần:

10%

Điểm kiểm tra:

20%

Thi tự luận:

70%

4

LOGO

Chương 1
TỔNG QUAN VỀ
TÂM LÝ QUẢN LÝ

Hà Nội - 2018
5


Mục tiêu của chương

Chương 1 sẽ cung cấp cho sinh viên những kiến thức:

-

Các khái niệm cơ bản về tâm lý, tâm lý học và tâm lý quản lý;
Ý nghĩa của việc nghiên cứu tâm lý quản lý;
Đối tượng, nhiệm vụ và các phương pháp nghiên cứu tâm lý quản lý.

6


Nội dung của chương

1.1

Khái quát về tâm lý

1.2

Khái quát về tâm lý học

1.3

Khái quát về tâm lý quản lý

7


1.1. Khái quát về tâm lý - Khái niệm

Tâm lý (hay Tâm lý con người/Tâm lý cá nhân): là sự phản ánh hiện thực khách quan (bản thân, tự nhiên, xã hội)
vào bộ não con người (người điên, người tâm thần, động vật... khơng có tâm lý), được lưu giữ lại và được thể hiện
thành hành vi, thái độ của con người (cho bởi các hiện tượng tâm lý).

8


1.1. Khái quát về tâm lý - Bản chất

Tính chủ thể

Tính xã hội

Cùng một hiện
Tác động giống
nhau nhưng hình
ảnh tâm lý ở các
chủ thế khác nhau

là khác nhau

tượng khách quan

Do mức độ, sắc thái

Có nguồn gốc

tác động đến một

tâm lý khác nhau

thế giới khách

chủ thể nhưng thời

nên chủ thể tỏ thái

quan trong đó

điểm khác nhau có

độ, hành vi khác

nguồn gốc xã

những biểu hiện và

nhau đối với hiện

hội là cái quyết

sắc thái tâm lý khác

thực

định

nhau

9

Kết quả của quá

Hình thành, phát

Là sản

trình lĩnh hội, tiếp

triển và biến đổi

phẩm của

thu vốn kinh nghiệm

cùng với sự phát

hoạt động

xã hội, nền văn hóa

triển của lịch sử

và giao

xã hội thông qua

cá nhân, lịch sử

tiếp

hoạt động và giao

dân tộc và cộng

tiếp

đồng


1.1. Khái quát về tâm lý - Chức năng

1. Chức năng định hướng

2. Chức năng động lực

3. Chức năng điều khiển

4. Chức năng kiểm tra, điều chỉnh

10


1.1. Khái quát về tâm lý - Phân loại các hiện tượng tâm lý

Tiêu thức 3
Tiêu thức 2

-

Tiêu thức 1

Các hiện tượng tâm lý có ý
thức;

Phân loại theo thời gian tồn tại và

-

vị trí tương đối của chúng trong

ý thức.

nhân cách:

-

Các hiện tượng tâm lý chưa có

Các q trình tâm lý;
Các trạng thái tâm lý;
Các thuộc tính tâm lý.

11

-

Hiện tượng tâm lý sống động;
Hiện tượng tâm lý tiềm tàng.


1.2. Khái quát về tâm lý học - Khái niệm, nguyên lý

Tâm lý học là một ngành của khoa học tâm lý. Nó nghiên cứu những đặc điểm và quy luật tâm lý của con người
trong hoạt động quản lý.

Nguyên lý 1

Nguyên lý

Nguyên lý 2

Nguyên lý thống nhất giữa ý thức và hành động

Nguyên lý về tính quyết định của xã hội, của môi trường đối với tâm lý
con người

Nguyên lý 3

12

Nguyên lý phát triển và biến đổi


1.2. Khái quát về tâm lý học - Lịch sử hình thành và phát triển
Những tư tưởng tâm lý học thời cổ đại
(Đại diện tiêu biểu: Platôn, Arixtốt, Đêmôcrit, Becơli, Xocrate…)

- Tâm hồn trí tuệ nằm ở đầu, chỉ có ở giai
cấp chủ nô.
- Tâm hồn dũng cảm nằm ở ngực và chỉ
có ở tầng lớp quý tộc.
- Tâm hồn khát vọng nằm ở bụng và chỉ
có ở tầng lớp nơ lệ.

- Tâm hồn thực vật: có chung ở cả người và động vật làm chức
năng dinh dưỡng (tâm hồn dinh dưỡng).

Tâm hồn do nguyên tử tạo

- Tâm hồn động vật: có chung ở cả người và động vật làm

thành, “nguyên tử lửa” là nhân

chức năng cảm giác, vận động (tâm hồn cảm giác).

tố tạo nên tâm lý.

- Tâm hồn trí tuệ: chỉ có ở người (tâm hồn suy nghĩ).

Arixtot 348 - 322 TCN

Platon 427-347 TCN

13

Đêmôcrit 460 - 370
TCN


1.2. Khái quát về tâm lý học - Lịch sử hình thành và phát triển
Những tư tưởng từ nửa đầu thế kỷ XIX trở về trước

Thuyết nhị nguyên: R. Đêcac cho rằng vật chất và tâm hồn tồn tại song song. Cơ thể
người phản xạ như cái máy còn tâm lý thì khơng thể biết được.
R. Đêcac 1596-1650

Xuất bản cuốn “Tâm lý học kinh nghiệm” (1732), “Tâm lý học lý trí” (1734)

Tâm lý học ra đời

Vơn phơ

Tinh thần, tâm lý khơng thể tách rời khỏi não người, nó là sản phẩm của bộ não

L. Phơ Bách 1804-1872

14

1.2. Khái quát về tâm lý học - Lịch sử hình thành và phát triển
Tâm lý học trở thành một khoa học độc lập

Từ những thành tựu khoa học:

-

Sự kiện đặc biệt:

Thuyết tiến hoá của S. Đacuyn (1809 - 1882);
Thuyết tâm sinh lý học giác quan của Hemhôn (1821 1894);

-

Thuyết tâm vật lý học của Phecsne 91801 - 1887)...

15

-

Năm 1879, nhà tâm lý học Đức V. Vuntơ (1832 - 1920)
đã sáng lập ra phịng thí nghiệm tâm lý học đầu tiên trên
thế giới tại thành phố Laixic và một năm sau, nó trở
thành viện tâm lý học đầu tiên của thế giới.


1.3. Khái quát về tâm lý quản lý - Khái niệm, ý nghĩa nghiên cứu

Tâm lý quản lý là một phân ngành của tâm lý học xã hội, nghiên cứu những quy luật cùng các cách biểu hiện của

các quy luật tâm lý của các thực thể (cá nhân, nhóm. tập thể, đám đông, xã hội) tham gia vào những hoạt động kinh
tế ở những giai đoạn phát triển nhất định của lịch sử.

Giúp người lãnh đạo của tổ chức tự đánh giá được bản than mình một cách đúng đắn và biết cách
Ý nghĩa nghiên cứu

hiểu người khác; biết được những nỗi lo âu, suy nghĩ, tâm tư, tình cảm và biết sắp xếp người đó vào
đúng vị trí phù hợp với khả năng của họ.

16


1.3. Khái quát về tâm lý quản lý - Đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của tâm lý

Nhiệm vụ nghiên cứu:

quản lý là các đặc điểm tâm lý của

Nhiệm vụ cơ bản của tâm lý quản

người lãnh đạo, quản lý: những

lý là nghiên cứu các đặc điểm tâm

người bị lãnh đạo quản lý và các

lý của hoạt động quản lý với mục

tổ chức xã hội; cũng như các quan

đích nâng cao hiệu quả của hoạt

hệ giữa người lãnh đạo, quản lý và

động này.

người bị lãnh đạo, quản lý trong tổ
chức.

17


1.3. Khái quát về tâm lý quản lý - Các phương pháp nghiên cứu

Các phương pháp nghiên cứu tâm lý quản lý

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Phương pháp quan sát;
Phương pháp trò truyện;

Phương pháp thực nghiệm;
Phương pháp điều tra qua phiêu thăm dò;
Phương pháp nghiên cứu lý lịch;
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm của người cần nghiên cứu;
Phương pháp trắc nghiệm;
Phương pháp điều tra gián tiếp qua trung gian;
Phương pháp nhận dạng cá nhân.

18


Tóm tắt chương 1

Chương 1 giới thiệu khái quát về: Tâm lý; Tâm lý học và Tâm lý quản lý.

Việc nghiên cứu những vấn đề này có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt là đối với đội ngũ lãnh đạo, quản lý tổ chức trong việc thực
hiện chức năng, nhiệm vụ của mình.

19


LOGO

Chương 2
TÂM LÝ CÁ NHÂN

Hà Nội - 2018
20

Mục tiêu của chương

Chương 2 sẽ cung cấp cho sinh viên những kiến thức về các hiện tượng tâm lý như các quá
trình tâm lý, các trạng thái tâm lý, các thuộc tính tâm lý của cá nhân, các quy luật tâm lý cá
nhân mà các nhà quản lý cần quan tâm.

21


Nội dung của chương

2.1

Các hiện tượng tâm lý cá nhân

2.2

Các q trình tâm lý

2.3

Các trạng thái tâm lý

2.4

Các thuộc tính tâm lý của cá nhân

Các quy luật tâm lý cá nhân mà các nhà quản lý cần quan tâm

2.5

22


2.1. Các hiện tượng tâm lý cá nhân - Khái niệm, đặc điểm

Hiện tượng tâm lý cá nhân là hiện tượng con người có thể nhận thức được hiện thực khách quan (trong não bộ) rồi
phản ứng trở lại theo cách riêng có của mình.

Tính chủ thể

Đặc điểm của hiện tượng

Tính tổng thể

tâm lý cá nhân

Tính thống nhất
giữa con người
và thực tại khách quan

23


2.1. Các hiện tượng tâm lý cá nhân - Phân loại

24


2.2. Các quá trình tâm lý - Các quá trình nhận thức

Quá trình nhận thức là các quá trình tâm lý nhằm nhận thức thế giới khách quan: bao gồm: cảm giác, tri giác, tưởng
tượng, tư duy.

Quá trình nhận thức

Cảm giác, tri giác

-

-

Tư duy

Cảm giác là quá trình tâm lý phản ánh
từng thuộc tính riêng lẻ của sự vật thơng

Tư duy là quá trình tâm lý phản ánh

qua các giác quan của con người.

những thuộc tính bản chất, những mối

Tri giác là quá trình tâm lý phản ánh một

liên hệ và quan hệ bên trong có tính quy

cách trọn vẹn các thuộc tính bể ngồi của
sự vật và hiện tượng.

luật của sự vật và hiện tượng.

25

Tưởng tượng
Tưởng tượng là quá trình tâm lý phản
ánh những cái chưa từng có trong kinh
nghiệm của con người, bằng việc xây
dựng những hình ảnh mới dựa trên cơ
sở các biểu tượng đã có.