Báo cáo quyết toán vốn đầu tư.doc

1
Lồỡi mồớ õỏửu
Cu ng v ùi s ỷ phaùt tri n va xu th h ỹi nh ỷp cu a n nỡ ồ ổ óứ ỡ óỳ ọ ỏ ớ óử
kinh t n ùc ta la caùc y u c u v vi ỷc coù õ ỹc caùc th ng tinóỳ ổồ ỡ ó ỏử óử ó ổồ ọ
õaùng tin c ỷy õ ỹc x lyù coù hi ỷu qua nh t. y la m ỹt trongỏ ổồ ổớ ó ớ ỏỳ ỏ ỡ ọ
nh ợng nh n t quy t õởnh s ỷ tha nh c ng cu a doanh nghi ỷp.ổ ỏ ọỳ óỳ ổ ỡ ọ ớ ó
õaùp ùng õ ỹc y u c u na y cu a caùc nha qua n lyù õo ióứ ổ ổồ ó ỏử ỡ ớ ỡ ớ ỡ
ho i k toaùn cung c p th ng tin m ỹt caùch th ng xuy n, li nớ óỳ ỏỳ ọ ọ ổồỡ ó ó
tuỷc va h ợu ờch phuỷc vuỷ kởp th i ra quy t õởnh cu a nhaỡ ổ ồỡ óỳ ớ ỡ
nha qua n trở nhi u c p õ ỹ khaùc nhau. Chờnh nh ợng y uỡ ớ ồớ óử ỏỳ ọ ổ ó
c u v tờnh t c õ ỹ, linh hoaỷt, h ợu ờch cu a th ng tin ma kỏử óử ọỳ ọ ổ ớ ọ ỡ óỳ
toaùn ta i chờnh kh ng th õa m traùch õ ỹc, k toaùn qua n trởỡ ọ óứ ớ ổồ óỳ ớ
ra õ i nh la m ỹt t t y u khaùch quan cu a c ch thở tr ng.ồỡ ổ ỡ ọ ỏỳ óỳ ớ ồ óỳ ổồỡ
K toaùn qua n trở caùc n ùc phaùt tri n õ ỹc ùng duỷngóỳ ớ ồớ ổồ óứ ổồ ổ
m ỹt caùch r ỹng raợi trong c ng taùc qua n lyù va õi u ha nh n ỹiọ ọ ọ ớ ỡ óử ỡ ọ
b ỹ cu a doanh nghi ỷp. ọ ớ ó
Nga nh D ỷt may noùi chung va C ng ty D ỷt May 29/3ỡ ó ỡ ọ ó
(HACHIBA) noùi ri ng õaợ va õang chởu aùp l ỷc caỷnh tranh r tó ỡ ổ ỏỳ
l ùn t sau 31/12/2004 khi thở tr ng D ỷt may õaợ h ỹi nh ỷpồ ổỡ ổồỡ ó ọ ỏ
hoa n toa n. Trong õi u ki ỷn Vi ỷt Nam ch a la tha nh vi n cu aỡ ỡ óử ó ó ổ ỡ ỡ ó ớ
WTO seợ khi n cho ha ng d ỷt may xu t kh u m t õi l ỹi thóỳ ỡ ó ỏỳ ỏứ ỏỳ ồ óỳ
ma caùc tha nh vi n WTO õ ỹc h ng nh t la s ỷ caỷnh tranhỡ ỡ ó ổồ ổồớ ỏỳ ỡ ổ
t caùc n ùc xu t kh u l ùn nh : Trung Qu c, n ỹ. Do õoùổỡ ổồ ỏỳ ỏứ ồ ổ ọỳ ọ
õ t n taỷi va phaùt tri n chố coù nh ợng sa n ph m coù s ùcóứ ọử ỡ óứ ổ ớ ỏứ ổ
caỷnh tranh cao, giaù ca phu h ỹp m ùi coù c may chi m lộnhớ ỡ ồ ồ ồ óỳ
õ ỹc thở tr ng. ổồ ổồỡ
V n õ tr ùc m t c n õỷt ra cho C ng ty D ỷt May 29/3ỏỳ óử ổồ ừ ỏử ọ ó
la pha i ti t ki ỷm chi phờ. Chờnh vỗ leợ õoù ma trong th i gianỡ ớ óỳ ó ỡ ồỡ
g n õ y C ng ty D ỷt May 29/3 b ùc õ u t ch ùc c ng taùc kỏử ỏ ọ ó ổồ ỏử ọứ ổ ọ óỳ
2
toaùn qua n trở ma t ỷp trung va o c ng taùc l ỷp d ỷ toaùn vaớ ỡ ỏ ỡ ọ ỏ ổ ỡ

ki m soaùt chi phờ. óứ
Tuy nhi n tr n th ỷc t t trong ph ng h ùng x y d ỷngó ó ổ óỳ ổỡ ổồ ổồ ỏ ổ
õ n t ch ùc th ỷc hi ỷn thỗ vi ỷc ùng duỷng k toaùn qua nóỳ ọứ ổ ổ ó ó ổ óỳ ớ
trở trong vi ỷc l ỷp d ỷ toaùn chi phờ va baùo caùo ki m soaùt chió ỏ ổ ỡ óứ
phờ v ựn ch a õ ỹc t ch ùc khoa hoỹc, quy cuợ v ựn co n mangỏ ổ ổồ ọứ ổ ỏ ỡ
nỷng n ỹi dung cu a KTTC hay noùi caùch khaùc la noù ch aọ ớ ỡ ổ
õ ỹc v ỷn duỷng va t ch ùc th ỷc hi ỷn taỷi c ng ty v ùi tổồ ỏ ỡ ọứ ổ ổ ó ọ ồ ổ
caùch la m ỹt c ng cuỷ qua n lyù kinh t va cung c p th ng tinỡ ọ ọ ớ óỳ ỡ ỏỳ ọ
kinh t ta i chờnh. Caùc n ỹi dung cu a k toaùn qua n trở chi phờóỳ ỡ ọ ớ óỳ ớ
õ ỹc th ỷc hi ỷn õan xen gi ợa nhi u b ỹ ph n va ch a coù b ỹổồ ổ ó ổ óử ọ ỏ ỡ ổ ọ
ph ỷn chuy n traùch. ỏ ó
Vỗ v ỷy xu t phaùt t nhu c u khaùch quan v mỷt lyùỏ ỏỳ ổỡ ỏử óử
lu ỷn va th ỷc ti ựn trong quaù trỗnh th ỷc t ỷp em õaợ choỹnỏ ỡ ổ ó ổ ỏ
õ ta i: óử ỡ "Kóỳ toaùn quaớn trở vồùi vióỷc lỏỷp dổỷ toaùn vaỡ baùo caùo chi phờ taỷi Cọng ty
Dóỷt May 29/3".
3
Chỉång I:
NHỈỴNG VÁÚN ÂÃƯ CÅ BN VÃƯ CÄNG TẠC LÁÛP DỈÛ
TOẠN
V KIÃØM SOẠT CHI PHÊ TRONG KÃÚ TOẠN
QUN TRË
CHI PHÊ CA DOANH NGHIÃÛP
I. BN CHÁÚT CA KÃÚ TOẠN QUN TRË V KÃÚ
TOẠN QUN TRË CHI PHÊ
1. Bn cháút ca kãú toạn qun trë
Cọ r t nhi u âënh nghéa khạc nhau v k toạn qua náú ãư ãư ãú í
trë nh ng n u â ïng tr n gọc â ü s dủng th ng tin â phủcỉ ãú ỉ ã ä ỉí ä ãø
vủ cho ch ïc nàng qua n l thç:ỉ í
"K toạn qua n trë la m üt chuy n nga nh k toạn th ûcãú í ì ä ã ì ãú ỉ
hi ûn vi ûc ghi chẹp, âo l ng, tênh toạn, thu th ûp, t ng h üp,ã ã ỉåì á äø å

x l va cung c p th ng tin kinh t cọ th âënh l üng nhà mỉí ì áú ä ãú ãø ỉå ò
phủc vủ chu y u cho cạc nha qua n trë trong quạ trçnhí ãú ì í
hoảch âënh, ki m soạt va ra quy t âënh kinh doanh". ãø ì ãú
Qua âọ ta th y r ba n ch t cu a k toạn qua n trë lấú í áú í ãú í ì
m üt b ü ph ûn cu a h û th ng k toạn nhà m cung c p th ngä ä á í ã äú ãú ò áú ä
tin chu y u cho cạc nha qua n trë n üi b ü m ùi t ch ïc. Kí ãú ì í ä ä åí ä äø ỉ ãú
toạn qua n trë kh ng chè thu th ûp, x l va cung c p th ng tiní ä á ỉí ì áú ä
pha n ạnh quạ kh ï ma ca th ng tin h ïng v t ng lai m ỉ ì í ä ỉå ãư ỉå ì
cạc nha KTTC kh ng th âa m trạch â üc. ọ la nh ỵng th ngì ä ãø í ỉå Â ì ỉ ä
tin â üc x l d ûa va o nh ỵng tha nh t ûu cu a c ng củỉå ỉí ỉ ì ỉ ì ỉ í ä
qua n l, ph ng ti ûn tênh toạn hi ûn âải nhà m tàng c ngí ỉå ã ã ò ỉåì
tênh linh hoảt, këp th i, h ỵu êch nh ng â n gia n. ng th iåì ỉ ỉ å í Âäư åì
k toạn qua n trë h üp nh t v ïi KTTC la m cho quy trçnh c ngãú í å áú å ì ä
vi ûc k toạn hoa n thi ûn va phong phụ h n. ã ãú ì ã ì å
2. Bn cháút ca kãú toạn qun trë chi phê
4
Th ng qua quạ trçnh hçnh tha nh va phạt tri n cu a kä ì ì ãø í ãú
toạn qua n trë thç chụng ta nh ûn ra rà ng k toạn qua n trëí á ò ãú í
chi phê tr ïc h t pha i la k toạn chi phê. ỉå ãú í ì ãú
N u nh nh ỵng th ng tin ma k toạn chi phê cung c pãú ỉ ỉ ä ì ãú áú
la nh ỵng th ng tin â xa y ra tr ïc âọ th ng qua vi ûc l ûp cạcì ỉ ä í ỉå ä ã á
bạo cạo chi phê va giạ tha nh nhà m ki m soạt chi phê, hảì ì ò ãø
giạ tha nh thç th ng tin ma k toạn qua n trë chi phê cung c pì ä ì ãú í áú
bao g m ca th ng tin quạ kh ï va nh ỵng th ng tin cọ tênh d ûäư í ä ỉ ì ỉ ä ỉ
bạo th ng qua vi ûc l ûp k hoảch va d û toạn chi phê tr n cä ã á ãú ì ỉ ã å
s cạc âënh m ïc chi phê la m càn c ï â ra cạc quy t âënhåí ỉ ì ỉ ãø ãú
thêch h üp v giạ bạn, k k t h üp â ng, t û la m hay muẩ ãư ãú å äư ỉ ì
ngoa i, cọ n n ng ng sa n xu t hay kh ng...ì ã ỉì í áú ä
K toạn qua n trë chi phê nh n mảnh â n tênh d û bạỗú í áú ãú ỉ
cu a th ng tin va trạch nhi ûm cu a nha qua n trë cạc c pí ä ì ã í ì í áú

nhà m gà n trạch nhi ûm cu a h v ïi chi phê phạt sinh th ngò õ ã í å ä
qua h û th ng th ng tin chi phê â üc cung c p theo cạc trungã äú ä ỉå áú
t m qua n l chi phê â üc hçnh tha nh trong â n vë. á í ỉå ì å
K toạn qua n trë chi phê s cung c p th ng tin v l üngãú í áú ä ãư ỉå
chi phê bo ra nh th na o khi cọ s û thay â i v l üng sa ní ỉ ãú ì ỉ äø ãư ỉå í
xu t, khi cọ s û thay â i hay bi n â üng chi phê thç s a nháú ỉ äø ãú ä í
h ng nh th na o â n l üi nhu ûn va ai s la ng i â ïng råí ỉ ãú ì ãú å á ì ì ỉåì ỉ
gạnh chëu trạch nhi ûm v s û thay â i âọ va gia i phạp c nã ãư ỉ äø ì í áư
â üc â a ra â âi u chènh këp th i. ỉå ỉ ãø ãư åì
i u na y cho th y k toạn qua n trë chi phê mang nàûng ãư ì áú ãú í
ba n ch t cu a k toạn qua n trë h n la k toạn chi phê thu ní áú í ãú í å ì ãú áư
tu.
3. Kãú toạn qun trë chi phê våïi chỉïc nàng qun l
Th ng tin k toạn cung c p v ba n ch t th ng la th ngä ãú áú ãư í áú ỉåì ì ä
tin kinh t ta i chênh âënh l üng va th ng tin na y giụp cho cạcãú ì ỉå ì ä ì
nha qua n trë hoa n tha nh cạc ch ïc nàng l ûp k hoảch, tì í ì ì ỉ á ãú äø
5
ch ïc âi u ha nh, ki m tra va ra quy t âënh. Vai tro cu a th ngỉ ãư ì ãø ì ãú ì í ä
tin k toạn v chi phê v ïi nha qua n trë cọ th bi u hi ûn quẫú ãư å ì í ãø ãø ã
nh ỵng v n â c ba n sau: ỉ áú ãư å í
- V ïi ch ïc nàng l ûp k hoảch: nha qua n trë pha i thi tå ỉ á ãú ì í í ãú
l ûp cạc loải d û toạn, k hoảch nh : chi n l üc sa n xu tá ỉ ãú ỉ ãú ỉå í áú
kinh doanh, d û toạn ng n sạch linh hoảt ha ng nàm. Cạc kỉ á ì ãú
hoảch, d û toạn â üc th ûc hi ûn d ïi s û âi u khi n cu ỉå ỉ ã ỉå ỉ ãư ãø í
tr ng pho ng k toạn va s û giụp â ỵ cu a nh n vi n k toạn.ỉåí ì ãú ì ỉ å í á ã ãú
Vê dủ: th ng qua d û toạn nguy n v ût li ûu, d û toạnä ỉ ã á ã ỉ
chi phê nh n c ng, d û toạn chi phê sa n xu t chung... giụpá ä ỉ í áú
nha qua n trë ti n li ûu, li n k t cạc ngu n l ûc va hản chì í ã ã ã ãú äư ỉ ì ãú
ru i ro trong kinh doanh â âa m ba o l üi nhu ûn trong ky .í ãø í í å á ì
- V ïi ch ïc nàng t ch ïc va âi u ha nh: la quạ trçnhå ỉ äø ỉ ì ãư ì ì

tảo ra c c u m i quan h û gi ỵa cạc tha nh vi n trong tå áú äú ã ỉ ì ã äø
ch ïc cu ng ph i h üp â âảt mủc ti u chung cu a t ch ïc.ỉ ì äú å ãø ã í äø ỉ
K toạn qua n trë chi phê cung c p th ng tin â th ûc hi ûnãú í áú ä ãø ỉ ã
ch ïc nàng na y th ng qua vi ûc thi t l ûp cạc b ü ph ûn, xạcỉ ì ä ã ãú á ä á
l ûp quy n hản va trạch nhi ûm cu a cạc b ü ph ûn trong b üá ãư ì ã í ä á ä
mạy hoảt â üng cu a t ch ïc â giạm sạt vi ûc th ûc hi ûnä í äø ỉ ãø ã ỉ ã
cạc k hoảch chi phê â â ra trong t ng kh u, t ng b ïcãú ãư ỉì á ỉì ỉå
c ng vi ûc. ä ã
- V ïi ch ïc nàng ki m tra: khi k hoảch â â üc l ûp âå ỉ ãø ãú ỉå á ãø
âa m ba o tênh kha thi âo i ho i pha i so sạnh v ïi th ûc t . Kí í í ì í í å ỉ ãú ãú
toạn qua n trë chi phê s cung c p cho nha qua n trë nh ỵngí áú ì í ỉ
th ng tin th ûc t , th ng tin ch nh l ûch gi ỵa th ûc t v ïi kä ỉ ãú ä ã ã ỉ ỉ ãú å ãú
hoảch.
Vê dủ: bạo cạo chi phê, bạo cạo tçnh hçnh th ûc hi ûnỉ ã
âënh m ïc. ỉ
6
N u gi ỵa bạo cạo th ûc hi ûn v ïi mủc ti u â ra cọ s ûãú ỉ ỉ ã å ã ãư ỉ
sai bi ût l ïn thç pha i ti n ha nh âi u tra â tçm hi u nguy nã å í ãú ì ãư ãø ãø ã
nh n nhà m tçm ra h ïng gia i quy t.á ò ỉå í ãú
- V ïi ch ïc nàng ra quy t âënh: å ỉ ãú
cọ th ng tin thêch h üp âạp ïng nhu c u ra quy tÂãø ä å ỉ áư ãú
âënh cu a cạc nha qua n trë, k toạn qua n trë chi phê s chní ì í ãú í
lc nh ỵng th ng tin c n thi t thêch h üp r i t ng h üp trçnhỉ ä áư ãú å äư äø å
ba y chụng theo m üt trçnh t û d ù hi u gia i trçnh cho cạcì ä ỉ ã ãø í
nha qua n trë. K toạn qua n trë chi phê kh ng chè d ng lải ì í ãú í ä ỉì åí
vi ûc cung c p th ng tin, s li ûu ma co n pha i th ûc hi ûn v ïiã áú ä äú ã ì ì í ỉ ã å
ph n têch, âạnh giạ va n u l n ki n nghë, â xu t t v n chố ì ã ã ãú ãư áú ỉ áú
cạc nha qua n trë ra cạc quy t âënh phu h üp.ì í ãú ì å
4. Cạc k thût nghiãûp vủ cå bn trong kãú toạn qun trë chi phê
Cọ b n ph ng phạp k thu ût nghi ûp vủ c ba n: äú ỉå á ã å í

- Thi t k th ng tin dảng so sạnh â üc: Th ng tin sãú ãú ä åí ỉå ä
kh ng phạt huy h t tạc dủng cu a nọ n u kh ng cọ ti ãú í ãú ä ã
chu n â so sạnh. Do v ûy k toạn qua n trë pha i thi t káø ãø á ãú í í ãú ãú
th ng tin d ïi dảng nh ỵng bạo cạo cọ th so sạnh â üc la mä ỉå ỉ ãø ỉå ì
cho th ng tin cọ êch v ïi nha qua n trë.ä å ì í
- Nh ûn di ûn va ph n loải chi phê: á ã ì á
Nh ûn di ûn cạc cạch ph n loải chi phê sao cho thêchá ã á
h üp va h ỵu êch, la m üt ph ng phạp k thu ût nghi ûp vủå ì ỉ ì ä ỉå á ã
cu a k toạn qua n trë. Chi phê â üc ph n loải theo nhi ãú í ỉå á ãư
cạch khạc nhau nhà m thoa mn y u c u cu a cạc nha qua nò í ã áư í ì í
trë.
- S dủng cạc k thu ût ph n têch â cung c p cạcỉí á á ãø áú
th ng tin cọ dảng âàûc thu : ph ng phạp so sạnh, ph ngä ì ỉå ỉå
phạp xạc âënh cạc nh n t a nh h ng....á äú í ỉåí
- Trçnh ba y th ng tin d ïi dảng m hçnh, ph ng trçnh,ì ä ỉå ä ỉå
â thë: â y la cạch trçnh ba y d ù th y, d ù hi u, va r ra ngäư á ì ì ã áú ã ãø ì ì
7
nh t caïc m i quan h û va xu h ïng bi n â üng cu a th ng tináú äú ã ì æå ãú ä í ä
âang nghi n c ïu. ã æ
8
II. ÂÀÛC ÂIÃØM CA CHI PHÊ V PHÁN LOẢI CHI PHÊ
TRONG DOANH NGHIÃÛP SN XÚT
1. Âàûc âiãøm ca chi phê
Chi phê la bi u hi ûn bà ng ti n nh ỵng hao phê lao â üngì ãø ã ò ãư ỉ ä
s ng va lao â üng v ût hoạ phạt sinh trong quạ trçnh hoảtäú ì ä á
â üng sa n xu t kinh doanh. Chi phê la nh ỵng phê t n vä í áú ì ỉ äø ãư
ngu n l ûc, ta i sa n củ th s dủng trong hoảt â üng sa näư ỉ ì í ãø ỉí ä í
xu t kinh doanh. Nh ỵng nh ûn th ïc v chi phê cọ th khạcáú ỉ á ỉ ãư ãø
nhau v quan âi m hçnh th ïc th hi ûn chi phê nh ng t t cẫư ãø ỉ ãø ã ỉ áú í
â u th a nh ûn m üt v n â chung, chi phê la phê t n v ta iãư ỉì á ä áú ãư ì äø ãư ì

nguy n, v ût ch t, lao â üng va pha i phạt sinh gà n li n v ïiã á áú ä ì í õ ãư å
mủc âêch sa n xu t kinh doanh. y chênh la âàûc âi m c ba ní áú Âá ì ãø å í
cu a chi phê trong hoảt â üng sa n xu t kinh doanh. í ä í áú
N u nh chi phê trong KTTC â üc âàût trong m i quanãú ỉ ỉå äú
h û v ïi ta i sa n, v n s h ỵu cu a doanh nghi ûp va th ngã å ì í äú åí ỉ í ã ì ỉåì
â üc âa m ba o bà ng nh ỵng ch ïng t nh t âënh ch ïng minhỉå í í ò ỉ ỉ ỉì áú ỉ
la phê t n th ûc t trong hoảt â üng sa n xu t kinh doanhì äø ỉ ãú ä í áú
thç â ïng tr n ph ng di ûn k toạn qua n trë thç chi phê â ücỉ ã ỉå ã ãú í ỉå
nh ûn th ïc theo ph ng phạp nh ûn di ûn th ng tin ra quy tá ỉ ỉå á ã ä ãú
âënh. V ïi l do na y thç chi phê cọ th la nh ỵng phê t n th ûcå ì ãø ì ỉ äø ỉ
t phạt sinh trong hoảt â üng sa n xu t kinh doanh, chi phêãú ä í áú
cng cọ th la nh ỵng phê t n ïc tênh â th ûc hi ûn m ütãø ì ỉ äø ỉå ãø ỉ ã ä
hoảt â üng sa n xu t kinh doanh, nh ỵng phê t n m t âi dộ í áú ỉ äø áú
chn l ûa ph ng ạn, hy sinh c h üi kinh doanh. Nh v û ỉå å ä ỉ á
trong k toạn qua n trë, khi nh ûn th ïc chi phê c n chụ â nãú í á ỉ áư ãú
s û l ûa chn, so sạnh theo mủc âêch s dủng, ra quy tỉ ỉ ỉí ãú
âënh kinh doanh h n la chụ trng va o ch ïng c ï.å ì ì ỉ ỉ
2. Phán loải chi phê trong doanh nghiãûp sn xút
Cọ nhi u cạch ph n loải chi phê theo cạc ti u th ïc khạcãư á ã ỉ
nhau:
a. Phán loải chi phê theo näüi dung kinh tãú ban âáưu
9
- Chi phờ nh n c ng.ỏ ọ
- Chi phờ nguy n v ỷt li ỷu.ó ỏ ó
- Chi phờ kh u hao TSC . ỏỳ
- Chi phờ dởch vuỷ thu ngoa i. ó ỡ
- Chi phờ khaùc b ng ti n.ũ óử
b. Phỏn loaỷi chi phờ theo cọng duỷng kinh tóỳ (theo khoaớn muỷc)
- Chi phờ nguy n v ỷt li ỷu tr ỷc ti p. ó ỏ ó ổ óỳ
- Chi phờ nh n c ng tr ỷc ti p. ỏ ọ ổ óỳ

- Chi phờ sa n xu t chung. ớ ỏỳ
- Chi phờ baùn ha ng. ỡ
- Chi phờ qua n lyù doanh nghi ỷp. ớ ó
- Chi phờ khaùc.
c. Phỏn loaỷi chi phờ theo mọỳi quan hóỷ vồùi thồỡi kyỡ tờnh kóỳt quaớ
- Chi phờ th i ky .ồỡ ỡ
- Chi phờ sa n ph m. ớ ỏứ
d. Phỏn loaỷi chi phờ theo phổồng phaùp quy naỷp
- Chi phờ tr ỷc ti p. ổ óỳ
- Chi phờ giaùn ti p. óỳ
e. Phỏn loaỷi chi phờ theo mọỳi quan hóỷ vồùi mổùc õọỹ hoaỷt õọỹng
y la caùch ph n loaỷi chi phờ ph bi n nh t trong kỏ ỡ ỏ ọứ óỳ ỏỳ óỳ
toaùn qua n trở. Theo caùch ph n loaỷi na y, chi phờ trong ky kớ ỏ ỡ ỡ óỳ
toaùn bao g m: bi n phờ, õởnh phờ va chi phờ h ựn h ỹp:ọử óỳ ỡ ọ ồ
- Bióỳn phờ:
Bi n phờ la nh ợng chi phờ n u xeùt v t ng s seợ thayóỳ ỡ ổ óỳ óử ọứ ọỳ
õ i ty l ỷ thu ỷn v ùi m ùc hoaỷt õ ỹng coù th la s l ỹngọứ ớ ó ỏ ồ ổ ọ óứ ỡ ọỳ ổồ
sa n ph m sa n xu t ra, s l ỹng sa n ph m ti u thuỷ, s giớ ỏứ ớ ỏỳ ọỳ ổồ ớ ỏứ ó ọỳ ồỡ
maùy v ỷn ha nh... Ng ỹc laỷi n u xeùt tr n m ỹt õ n vở m ùc õ ỹỏ ỡ ổồ óỳ ó ọ ồ ổ ọ
hoaỷt õ ỹng thỗ bi n phờ la m ỹt h ng s . ọ óỳ ỡ ọ ũ ọỳ
Trong m ỹt doanh nghi ỷp sa n xu t, bi n phờ t n taỷiọ ó ớ ỏỳ óỳ ọử
khaù ph bi n nh : chi phờ nguy n v ỷt li ỷu tr ỷc ti p, chi phờọứ óỳ ổ ó ỏ ó ổ óỳ
nh n c ng tr ỷc ti p. ỏ ọ ổ óỳ
10
N u kha o sạt tè mé v bi n phê, nh ûn th ïc rà ng bi nãú í ãư ãú á ỉ ò ãú
phê t n tải d ïi nhi u hçnh th ïc ïng x khạc nhau: äư ỉå ãư ỉ ỉ ỉí
+ Bi n phê th ûc thủ: la bi n phê ma s û bi n â üngãú ỉ ì ãú ì ỉ ãú ä
cu a chụng thay â i tè l û thu ûn va bi n â üng tuy n tênh v ïií äø ã á ì ãú ä ãú å
m ïc â ü hoảt â üng nh : chi phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti p,ỉ ä ä ỉ ã á ã ỉ ãú
chi phê nh n c ng tr ûc ti p... V ïi cạch ïng x tuy n tênhá ä ỉ ãú å ỉ ỉí ãú

theo bi n â üng â n vë va m ïc â ü hoảt â üng n n âi u quanãú ä å ì ỉ ä ä ã ãư
t m va â ki m soạt t t h n bi n phê th ûc thủ, chụng tấ ì ãø ãø äú å ãú ỉ
kh ng chè ki m soạt t ng s ma co n pha i ki m soạt t t h nä ãø äø äú ì ì í ãø äú å
bi n phê tr n m üt â n vë m ïc â ü hoảt â üng (âënh m ïc bi nãú ã ä å ỉ ä ä ỉ ãú
phê) cạc m ïc â ü khạc nhau. X y d ûng va hoa n thi ûn âënhåí ỉ ä á ỉ ì ì ã
m ïc bi n phê th ûc thủ s la ti n â ti t ki ûm, ki m soạtỉ ãú ỉ ì ãư ãư ãú ã ãø
cạch th ïc ïng x cu a bi n phê th ûc thủ. ỉ ỉ ỉí í ãú ỉ
+ Bi n phê c p b ûc: la nh ỵng bi n phê ma s û thay â iãú áú á ì ỉ ãú ì ỉ äø
cu a chụng chè xa y ra khi m ïc â ü hoảt â üng âảt â n m ütí í ỉ ä ä ãú ä
gi ïi hản, phảm vi nh t âënh. Vê dủ: chi phê l ng th ü ba ổ áú ỉå å í
trç, chi phê âi ûn nàng... nh ỵng chi phê na y cu ng thay â i t ỉ ì ì äø í
l û v ïi m ïc â ü hoảt â üng nh ng chè khi quy m sa n xu t,ã å ỉ ä ä ỉ ä í áú
m ïc â ü hoảt â üng cu a mạy mọc thi t bë tàng gia m â nỉ ä ä í ãú í ãú
m üt gi ïi hản nh t âënh. ä å áú
- Âënh phê:
ënh phê la nh ỵng chi phê ma xẹt v t ng s êt thay â i ì ỉ ì ãư äø äú äø
hồûc kh ng thay â i theo m ïc â ü hoảt â üng nh ng n u xẹtä äø ỉ ä ä ỉ ãú
tr n m üt â n vë m ïc â ü hoảt â üng thç ty l û nghëch v ïi m ïcã ä å ỉ ä ä í ã å ỉ
â ü hoảt â üng. Tuy nhi n cng c n pha i l u la nh ỵng âàûcä ä ã áư í ỉ ì ỉ
âi m tr n cu a âënh phê chè thêch h üp trong t ng phảm viãø ã í å ỉì
nh t âënh. M üt khi m ïc â ü hoảt â üng v üt kho i gi ïi hảnáú ä ỉ ä ä ỉå í å
thç nọ cọ th xu t hi ûn nh ỵng thay â i â üt bi n. ãø áú ã ỉ äø ä ãú
11
Kha o sạt tè mè v âënh phê, nh ûn th y âënh phê t ní ãư á áú äư
tải d ïi nhi u hçnh th ïc ïng x khạc nhau trong hoảtỉå ãư ỉ ỉ ỉí
â üng sa n xu t kinh doanh cu a doanh nghi ûp. ä í áú í ã
+ ënh phê bà t bu üc: la nh ỵng loải chi phê li n quan õ ä ì ỉ ã
â n vi ûc s dủng ta i sa n da i hản nh : kh u hao ta i sa nãú ã ỉí ì í ì ỉ áú ì í
c âënh, chi phê ba o d ỵng... äú í ỉå
+ ënh phê kh ng bà t bu üc: co n â üc xem nh âënh phê ä õ ä ì ỉå ỉ

qua n trë. Chi phê na y phạt sinh gà n li n v ïi quy t âënh ha ngí ì õ ãư å ãú ì
nàm cu a nha qua n trë: chi phê qua ng cạo, nghi n c ïu, giao t .í ì í í ã ỉ ãú
V ph ng di ûn qua n l, nha qua n trë kh ng bë ra ng bu ücãư ỉå ã í ì í ä ì ä
b i quy t âënh v âënh phê kh ng bà t bu üc. ënh phê kh ngåí ãú ãư ä õ ä Â ä
bà t bu üc cọ ba n ch t ngà n hản trong nh ỵng tr ng h üpõ ä í áú õ ỉ ỉåì å
c n thi t cọ th bë cà t gia m. áư ãú ãø õ í
- Chi phê häùn håüp:
La nh ỵng chi phê m üt m ïc â ü hoảt â üng na o âọ, chiì ỉ åí ä ỉ ä ä ì
phê h ùn h üp la âënh phê, th hi ûn âàûc âi m cu a âënh phê ä å ì ãø ã ãø í åí
m ïc â ü hoảt â üng khạc, nọ cọ th bao g m ca âënh phê v ä ä ãø äư í ì
bi n phê. Vç v ûy â qua n l chi phê h ùn h üp pha i k t h üpãú á ãø í ä å í ãú å
hai phảm vi ïng x t ng ïng, pha i c n nhà c, kha o sạt chiỉ ỉí ỉå ỉ í á õ í
ti t, tè mè tênh h ỵu dủng cu a chi phê h ùn h üp trong t ngãú ỉ í ä å ỉå
lai â trạnh lng phê, khi ti n ha nh pha i tàng c ng su t hoảtãø ãú ì í ä áú
â üng â â n giạ bçnh qu n cu a chụng gia m xu ng. ä ãø å á í í äú
xạc âënh cạc tha nh ph n bi n phê va âënh phê trongÂãø ì áư ãú ì
chi phê h ùn h üp theo t ng phảm vi hoảt â üng, cọ thä å ỉì ä ãø
du ng cạc m hçnh toạn hc â ki m âënh, ph n têch hồûcì ä ãø ãø á
th ûc nghi ûm. D ïi â y la cạc ph ng phạp c ba n th ngỉ ã ỉå á ì ỉå å í ỉåì
â üc s dủng: ỉå ỉí
- Ph ng phạp c ûc âải - c ûc ti u.ỉå ỉ ỉ ãø
- Ph ng phạp bçnh ph ng bẹ nh t.ỉå ỉå áú
- Ph ng phạp â thë ph n tạn.ỉå äư á
12
f. Cạc cạch phán loải khạc vãư chi phê
- Chi phê ki m soạt â üc va chi phê kh ng ki m soạtãø ỉå ì ä ãø
â üc. ỉå
- Chi phê ch nh l ûchã ã
- Chi phê chçm
- Chi phê c h üiå ä

III. NÄÜI DUNG CÄNG TẠC LÁÛP DỈÛ TOẠN V BẠO CẠO
KIÃØM SOẠT CHI PHÊ TRONG KTQT CHI PHÊ
1. Láûp dỉû toạn chi phê sn xút
D û toạn la nh ỵng tênh toạn d û ki n m üt cạch toa nỉ ì ỉ ỉ ãú ä ì
di ûn va ph i h üp cạch th ïc huy â üng cng nh s dủngã ì äú å ỉ ä ỉ ỉí
ngu n l ûc cho hoảt â üng sa n xu t kinh doanh theo âënh kư ỉ ä í áú ì
va â üc bi u hi ûn m üt cạch cọ h û th ng d ïi dảng sì ỉå ãø ã ä ã äú ỉå äú
l üng va giạ trë. D û toạn chi phê sa n xu t la ph ng ti ûnỉå ì ỉ í áú ì ỉå ã
th ng tin cung c p cho cạc ch ïc nàng hoảch âënh va ki mä áú ỉ ì ãø
soạt chi phê cu a nha qua n trë nhà m âo l ng, ch n chènhí ì í ò ỉåì áú
quạ trçnh t ch ïc th ûc hi ûn chi phê trong t ng b ü ph ûnäø ỉ ỉ ã ỉì ä á
củ th âa m ba o cho quạ trçnh th ûc hi ûn mủc ti u chungãø í í ỉ ã ã
cu a doanh nghi ûp. í ã
1.1. Dỉû toạn ngun váût liãûu trỉûc tiãúp
D û toạn nguy n v ût li ûu tr ûc ti p â üc l ûp d ûa tr nỉ ã á ã ỉ ãú ỉå á ỉ ã
c s d û toạn sa n l üng sa n xu t va âënh m ïc chi phêå åí ỉ í ỉå í áú ì ỉ
nguy n v ût li ûu tr ûc ti p.ã á ã ỉ ãú
D û toạnỉ
chi phê
NVL tr ûcỉ
ti p ãú
=
D û toạnỉ
l üngỉå
sa ní
ph máø
sa n xu t í áú
x
ënh m ïc ỉ
ti u haỗ

NVL tr ûcỉ
ti p ãú
x
ënh m ïc ỉ
giạ cu
m ùi â n vëä å
NVLTT
1.2. Dỉû toạn nhán cäng trỉûc tiãúp
D û toạn th iỉ åì = D ûỉ x ënh m ïc th i ỉ åì
13
gian lao õ ỹngọ
(gi )ồỡ
toaùn
SPSX
gian sa n xu t sa nớ ỏỳ ớ
ph m ỏứ
D ỷ toaùnổ
CPNC tr ỷcổ
ti p óỳ
=
D ỷ toaùnổ
th i gian laoồỡ
õ ỹng ọ
x
ởnh m ùc giaù cu a ổ ớ
m ựi õ n vở th i gianọ ồ ồỡ
lao õ ỹng ọ
1.3. Dổỷ toaùn chi phờ saớn xuỏỳt chung
D ỷ toaùn chi phờ sa n xu t chung: Bao g m d ỷ toaùnổ ớ ỏỳ ọử ổ
bi n phờ sa n xu t chung va d ỷ toaùn õởnh phờ sa n xu tóỳ ớ ỏỳ ỡ ổ ớ ỏỳ

chung.
Dổỷ toaùn bióỳn phờ saớn xuỏỳt chung:
Tr ng h ỹp bi n phờ sa n xu t chung õ ỹc x y d ỷngổồỡ ồ óỳ ớ ỏỳ ổồ ỏ ổ
theo t ng y u t chi phờ (chi phờ v ỷt li ỷu giaùn ti p, chi phờổỡ óỳ ọỳ ỏ ó óỳ
nh n c ng giaùn ti p...) theo m ựi õ n vở hoaỷt õ ỹng thỗ quaùỏ ọ óỳ ọ ồ ọ
trỗnh l ỷp d ỷ toaùn bi n phờ sa n xu t chung õ ỹc th ỷcỏ ổ óỳ ớ ỏỳ ổồ ổ
hi ỷn t ng t ỷ nh d ỷ toaùn chi phờ nguy n v ỷt li ỷu tr ỷcó ổồ ổ ổ ổ ó ỏ ó ổ
ti p, d ỷ toaùn chi phờ nh n c ng tr ỷc ti p. óỳ ổ ỏ ọ ổ óỳ
Vờ duỷ: bi n phờ sa n xu t chung cho 1 gi maùy hoaỷtóỳ ớ ỏỳ ồỡ
õ ỹng la 2000õ, d ỷ toaùn s gi maùy hoaỷt õ ỹng trong ky laọ ỡ ổ ọỳ ồỡ ọ ỡ ỡ
6000 gi , d ỷ toaùn bi n phờ sa n xu t chung la 6000 x 2000 =ồỡ ổ óỳ ớ ỏỳ ỡ
12.000.000õ
- Tr ng h ỹp bi n phờ sa n xu t chung õ ỹc xaùc õởnhổồỡ ồ óỳ ớ ỏỳ ổồ
b ng m ỹt ty l ỷ tr n bi n phờ tr ỷc ti p thỗ d ỷa va o d ỷũ ọ ớ ó ó óỳ ổ óỳ ổ ỡ ổ
toaùn bi n phờ tr ỷc ti p, ty l ỷ bi n phờ sa n xu t õ l ỷpóỳ ổ óỳ ớ ó óỳ ớ ỏỳ óứ ỏ
d ỷ toaùn bi n phờ sa n xu t chung.ổ óỳ ớ ỏỳ
D ỷ toaùn bi nổ óỳ
phờ sa n xu tớ ỏỳ
chung
=
D ỷ toaùnổ
bi n phờóỳ
tr ỷc ti p ổ óỳ
x
Ty l ỷ bi nớ ó óỳ
phờ sa nớ
xu t chungỏỳ
Dổỷ toaùn õởnh phờ saớn xuỏỳt chung:
14
i v ùi caùc y u t õởnh phờ sa n xu t chung b t bu ỹc,ọỳ ồ óỳ ọỳ ớ ỏỳ ừ ọ

cn c ù va o õởnh phờ sa n xu t chung ha ng nm chia õ u cho 4ổ ỡ ớ ỏỳ ỡ óử
quyù õ xaùc õởnh õởnh phờ sa n xu t chung ha ng quyù.óứ ớ ỏỳ ỡ
i v ùi caùc y u t õởnh phờ sa n xu t chung tuy yù, cnọỳ ồ óỳ ọỳ ớ ỏỳ ỡ
c ù va o ha nh õ ỹng nha qua n trở xaùc õởnh th i õi m chi ti uổ ỡ ỡ ọ ỡ ớ ồỡ óứ ó
õ tờnh va o chi phờ cho ky d ỷ toaùn thờch h ỹp. Cn c ù va oóứ ỡ ỡ ổ ồ ổ ỡ
d ỷ toaùn bi n phờ va d ỷ toaùn õởnh phờ sa n xu t chung t ngổ óỳ ỡ ổ ớ ỏỳ ọứ
h ỹp tha nh d ỷ toaùn chi phờ sa n xu t chung: ồ ỡ ổ ớ ỏỳ
D ỷ toaùn chi phờổ
sa n xu t chung ớ ỏỳ
=
D ỷ toaùn bi nổ óỳ
phờ sa n xu tớ ỏỳ
chung
+
D ỷ toaùnổ
õởnh phờ sa nớ
xu t chungỏỳ
1.4. Dổỷ toaùn chi phờ baùn haỡng
Dổỷ toaùn bióỳn phờ baùn haỡng:
D ỷ toaùn bi nổ óỳ
phờ baùn ha ng ỡ
=
D ỷ toaùn sổ ọỳ
l ỹng sa nổồ ớ
ph m ti u thuỷỏứ ó
x
ởnh m ùc ổ
bi n phờ baùnóỳ
ha ngỡ
Dổỷ toaùn õởnh phờ baùn haỡng:

t ng t ỷ nh l ỷp d ỷ toaùn õởnh phờổồ ổ ổ ỏ ổ
sa n xu t chung. i u na y coù nghộa la d ỷ toaùn õởnh phờ baùnớ ỏỳ óử ỡ ỡ ổ
ha ng chờnh la t ng h ỹp d ỷ toaùn õởnh phờ b t bu ỹc va õởnhỡ ỡ ọứ ồ ổ ừ ọ ỡ
phờ qua n trở c n thi t cho ky baùn ha ng.ớ ỏử óỳ ỡ ỡ
D ỷ toaùn chi phờổ
baùn ha ng ỡ
=
D ỷ toaùn bi nổ óỳ
phờ baùn ha ng ỡ
+
D ỷ toaùnổ
õởnh phờ baùn
ha ngỡ
1.5. Dổỷ toaùn chi phờ quaớn lyù doanh nghióỷp
D ỷ toaùn bi nổ óỳ
phờ qua n lyùớ
doanh nghi ỷp ó
=
D ỷ toaùnổ
bi n phờóỳ
tr ỷc ti p ổ óỳ
x
Ty l ỷ bi n phờớ ó óỳ
qua n lyù doanhớ
nghi ỷp ó
Dổỷ toaùn õởnh phờ quaớn lyù doanh nghióỷp:
T ng t ỷ nh d ỷ toaùn õởnh phờ sa n xu t chung: ổồ ổ ổ ổ ớ ỏỳ
15
V ûy: á
D û toạn chiỉ

phê qua n lí
doanh nghi ûp ã
=
D û toạn bi nỉ ãú
phê qua n lí
doanh nghi ûp ã
+
D û toạnỉ
âënh phê
qua n l DNí
• Dỉû toạn linh hoảt:
T â u â n gi chụng ta gia âënh la la m vi ûc v ïi ng nỉì áư ãú åì í ì ì ã å á
sạch c âënh. Nghéa la cạc chi phê d û bạo trong ky â üc gi ỵäú ì ỉ ì ỉå ỉ
nguy n kh ng â i b t ch p mi vi ûc xa y ra trong th i ky âọ.ã ä äø áú áú ã í åì ì
Nh ng v ïi ng n sạch linh hoảt, chụng ta cọ th âi u chènhỉ å á ãø ãư
cạc chi phê n u hoảt â üng sa n xu t va doanh s bạn ha ngãú ä í áú ì äú ì
cọ thay â i so v ïi ng n sạch ban â u. äø å á áư
Ng n sạch linh hoảt â üc Vi ûn k toạn qua n trë c ngá ỉå ã ãú í ä
ch ïng Anh Qu c (CIMA) âënh nghéa nh sau: "Ng n sạch linhỉ äú ỉ á
hoảt la ng n sạch â üc hoảch âënh sao cho cọ th thay â iì á ỉå ãø äø
t ng ïng v ïi m ïc â ü hoảt â üng th ûc t âảt â üc" ỉå ỉ å ỉ ä ä ỉ ãú ỉå
Trong th ûc t m üt ng n sạch linh hoảt bao g m nhi ãú ä á äư ãư
ng n sạch ïng v ïi m ïc â ü hoảt â üng th ûc t âảt â ücá ỉ å ỉ ä ä ỉ ãú ỉå
sa n xu t kinh doanh khạc nhau. í áú
Vê dủ, doanh nghi ûp cọ th l ûp ng n sạch cho 3 m ïcã ãø á á ỉ
sa n l üng cọ th xa y ra, khi âọ chi phê â üc tênh toạn ch ỉå ãø í ỉå
cạc m ïc na y. ỉ ì
Màûc du pha i t n th m c ng s ïc â tênh toạn, ng n sạchì í äú ã ä ỉ ãø á
linh hoảt cọ th r t h ỵu êch. Hi ûn nay, mạy tênh â la mãø áú ỉ ã ì
cho vi ûc tênh toạn na y tr n n r t nhẻ nha ng. ã ì åí ã áú ì

Vi ûc â u ti n pha i la m khi hoảch âënh ng n sạch linhã áư ã í ì á
hoảt la ph n loải chi phê tha nh: ì á ì
- Chi phê c âënh: la chi phê ma nọ kh ng â i khi m ïcäú ì ì ä äø ỉ
sa n xu t va ti u thủ thay â i. í áú ì ã äø
- Chi phê bi n â i: la chi phê thay â i cu ng v ïi m ïc sa nãú äø ì äø ì å ỉ í
xu t va ti u thủ. áú ì ã
16
Vờ duỷ minh hoaỷ:
Bi n phờ sa n xu t: 50 tri ỷu óỳ ớ ỏỳ ó
Chi phờ c õởnh : 50 tri ỷu 2000 sa n ph m ọỳ ó ớ ỏứ
=> Bi n phờ õ n vở: óỳ ồ
2000
50
= 25.000 õ ng/sa n ph m ọử ớ ỏứ
Ng n saùch linh hoaỷt:ỏ
SX/ ti u thuỷó
(õvsp)
chi phờ (õ ngọử
Ng n saùch 1ỏ
2000
100 tri ỷuó
Ng n saùch 2ỏ
3000
(50tr+25.000 x 3.000) 125
tri ỷuó
Baùo caùo ki m soaùt th ỷc hi ỷn ng n saùch: óứ ổ ó ỏ
SX/ ti u thuỷó
(õvsp)
chi phờ (õ ngọử
Ng n saùch ỏ

2700
(50tr+25000x270
0)
117,5tr
Th ỷcổ
t óỳ
2700
130tr
Bi n õ ỹng óỳ ọ
0
(130-117,5) =
12,5tr. B t l ỹiỏỳ ồ
Toùm laỷi n u nh d ỷ toaùn la c s cung c p th ng tinóỳ ổ ổ ỡ ồ ồớ ỏỳ ọ
cho ch ùc nng hoaỷch õởnh cu a nha qua n trở thỗ d ỷ toaùn chiổ ớ ỡ ớ ổ
phờ cuợng la cn c ù õ õaùnh giaù traùch nhi ỷm cu a b ỹ ph ỷnỡ ổ óứ ó ớ ọ ỏ
qua n lyù. Th ng qua vi ỷc l ỷp va ph n tờch caùc baùo caùo b ỹớ ọ ó ỏ ỡ ỏ ọ
ph ỷn nh m chố ra õ u la n i coù v n õ , traùch nhi ỷm thu ỹcỏ ũ ỏ ỡ ồ ỏỳ óử ó ọ
v ai, va nguy n nh n cu a nh ợng bi n õ ỹng chi phờ nh móử ỡ ó ỏ ớ ổ óỳ ọ ũ
ki m soaùt t t h n caùc chi phờ sa n xu t phaùt sinh.óứ ọỳ ồ ớ ỏỳ
2. Kióứm tra, õaùnh giaù thổỷc hióỷn chi phờ thọng qua caùc baùo caùo bọỹ phỏỷn
Ki m tra õaùnh giaù vi ỷc th ỷc hi ỷn chi phờ la y u c uóứ ó ổ ó ỡ ó ỏử
c n thi t õ i v ùi doanh nghi ỷp. Th ng qua quaù trỗnh ki mỏử óỳ ọỳ ồ ó ọ óứ
soaùt chi phờ giuùp cho doanh nghi ỷp ti t ki ỷm õ ỹc chi phờó óỳ ó ổồ
la m gia m giaù tha nh, tng l ỹi nhu ỷn, n ng c p hi ỷu qua sa nỡ ớ ỡ ồ ỏ ỏ ỏỳ ó ớ ớ
xu t kinh doanh. Qua vi ỷc ph n tờch tỗnh hỗnh bi n õ ỹng chiỏỳ ó ỏ óỳ ọ
17
phê cọ th xạc âënh â üc cạc kha nàng ti m ta ng, cạcãø ỉå í ãư ì
nguy n nh n chu quan, khạch quan tạc â üng â n s û tàngã á í ä ãú ỉ
gia m chi phê th ûc t so v ïi chi phê ti u chu n âàût ra tr ïc âọí ỉ ãú å ã áø ỉå
t âọ â ra cạc gia i phạp khà c phủc nh ỵng t n tải, khaiỉì ãø í õ ỉ äư

thạc kha nàng ti m ta ng gọp ph n ti t ki ûm chi phê. í ãư ì áư ãú ã
Chi phê sa n xu t kinh doanh r t âa dảng, phong phụí áú áú
bao g m nhi u loải, m ùi loải cọ âàûc âi m v ûn â üng y ư ãư ä ãø á ä ã
c u qua n l khạc nhau. tảo âi u ki ûn ki m soạt chiáư í Âãø ãư ã ãø
phê va khai thạc t t h n nh ỵng ti m nàng trong hoảt â üngì äú å ỉ ãư ä
thç chụng ta c n pha i âi s u va o c ng tạc ph n têch tçnh hçnháư í á ì ä á
th ûc hi ûn d û toạn chi phê sa n xu t theo t ng khoa n mủcỉ ã ỉ í áú ỉì í
chi phê â h ïng â n vi ûc âạnh giạ nh ỵng ngu n g c,ãø ỉå ãú ã ỉ äư äú
nguy n nh n, trạch nhi ûm trong vi ûc th ûc hi ûn d û toạn.ã á ã ã ỉ ã ỉ
Quạ trçnh tênh toạn ph n têch cọ th thi t l ûp tha nh cạcá ãø ãú á ì
ba ng bi u ph n têch thêch h üp â h û th ng th ng tin s û tạcí ãø á å ãø ã äú ä ỉ
â üng cu a cạc nh n t â thu ûn l üi cho quạ trçnh âạnh giạ. ä í á äú ãø á å
2.1. Bạo cạo vãư ngun váût liãûu trỉûc tiãúp
Chi phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti p bao g m chi phêã á ã ỉ ãú äư
nguy n li ûu, v ût li ûu chênh, v ût li ûu phủ, k ca bạnã ã á ã á ã ãø í
tha nh ph m mua ngoa i du ng tr ûc ti p â sa n xu t ra sa nì áø ì ì ỉ ãú ãø í áú í
ph m. áø
Chi phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti p th ng chi m t á ã ỉ ãú ỉåì ãú í
trng l ïn trong giạ tha nh sa n ph m trong nga nh c ngå ì í áø ì ä
nghi ûp nhẻ cho n n vi ûc ki m soạt chi phê nguy n v ût li û ã ã ãø ã á ã
tr ûc ti p cọ nghéa l ïn â n vi ûc hả giạ tha nh. ỉ ãú å ãú ã ì
CPNVLTT = SLSPSX x ënh m ïc ti u hao NVLTT x n giạÂ ỉ ã Âå
mua
Do âọ ma chi phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti p chëu a nhì ã á ã ỉ ãú í
h ng cu a 3 nh n t : ỉåí í á äú
- S l üng sa n ph m sa n xu t .äú ỉå í áø í áú
18
- ënh m ïc ti u hao. ỉ ã
- n giạ mua. Âå
Tuy nhi n, s û tàng gia m cu a chi phê sa n xu t kh ngã ỉ í í í áú ä

pha n ạnh k t qua ti t ki ûm hay lng phê, vç chi phê nguy ní ãú í ãú ã ã
v ût li ûu tr ûc ti p la chi phê kha bi n n n sa n ph m sa ná ã ỉ ãú ì í ãú ã í áø í
xu t tàng thç chi phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti p tàng vấú ã á ã ỉ ãú ì
ng üc lải. vç v ûy c n pha i âa m ba o s û ph i h üp m ütỉå á áư í í í ỉ äú å ä
cạch chàût ch gi ỵa kh u sa n xu t va kh u ti u thủ âa m ba á í áú ì á ã í í
chi phê t n kho t i thi u. äư äú ãø
Vç v ûy â ti t ki ûm chi phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti pá ãø ãú ã ã á ã ỉ ãú
thç chụng ta c n pha i ki m soạt â üc âënh m ïc ti u haốư í ãø ỉå ỉ ã
nguy n v ût li ûu va â n giạ nguy n v ût li ûu. ã á ã ì å ã á ã
la m r m ïc â ü a nh h ng cu a cạc nh n t â n chiÂãø ì ỉ ä í ỉåí í á äú ãú
phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti p cu a t ng loải sa n ph m,ã á ã ỉ ãú í ỉì í áø
to ng chi phê nguy n v ût li ûu tr ûc ti p cu a doanh nghi ûpí ã á ã ỉ ãú í ã
giụp cho nha qua n trë trong vi ûc ki m soạt chi phê chụng t í ã ãø
cọ th x y d ûng ba ng bạo cạo va ph n têch chi phê nguy nãø á ỉ í ì á ã
v ût li ûu tr ûc ti p nh sau: á ã ỉ ãú ỉ
19
BANG PHN TấCH CHI PHấ NGUYN VT LIU
Chố tióu Saớn phỏứm A Saớn phỏứm B
Dổỷ toaùn Thổỷc
hióỷn
Chónh
lóỷch
Mổùc õọỹ aớnh
hổồớng
Dổỷ toaùn Thổỷc
hióỷn
Chónh lóỷch Mổùc õọỹ aớnh
hổồớng
Saớn phỏứm
...

1. S l ỹng SPSX ọỳ ổồ
2. ởnh m ùc ti u hao ổ ó
NVL
- V ỷt li ỷu X ỏ ó
- V ỷt li ỷu Yỏ ó
....
3. n giaù NVLồ
- V ỷt li ỷu X ỏ ó
- V ỷt li ỷu Yỏ ó
....
xaùc õởnh m ùc õ ỹ a nh h ng cu a t ng nh n t õ n s ỷ bi n õ ỹng cu a chi phờóứ ổ ọ ớ ổồớ ớ ổỡ ỏ ọỳ óỳ ổ óỳ ọ ớ
nguy n v ỷt li ỷu tr ỷc ti p ta coù th s duỷng caùc ph ng phaùp kyợ thu ỷt tờnh toaùn nhó ỏ ó ổ óỳ óứ ổớ ổồ ỏ ổ
ph ng phaùp so saùnh, ph ng phaùp thay th li n hoa n. ổồ ổồ óỳ ó ỡ
20
Th ng qua ba ng ph n tờch chi phờ nguy n v ỷt li ỷu tr ỷc ti p chố ra nh ợng bi n õ ỹngọ ớ ỏ ó ỏ ó ổ óỳ ổ óỳ ọ
b t l ỹi hay thu ỷn l ỹi cu a õởnh m ùc ti u hao nguy n v ỷt li ỷu va giaù ca nguy n li ỷu t õoùỏỳ ồ ỏ ồ ớ ổ ó ó ỏ ó ỡ ớ ó ó ổỡ
b ỹ ph ỷn qua n lyù pha i coù traùch nhi ỷm gia i thờch roợ nguy n nh n chu quan hay khaùch quanọ ỏ ớ ớ ó ớ ó ỏ ớ
taùc õ ỹng õ n s ỷ bi n õ ỹng na y va õ ng th i õ ra caùc gia i phaùp thờch h ỹp õ ki m soaùtọ óỳ ổ óỳ ọ ỡ ỡ ọử ồỡ óử ớ ồ óứ óứ
chi phờ nguy n v ỷt li ỷu õ u va o va khai thaùc caùc kha nng co n ti m ta ng. ó ỏ ó ồớ ỏử ỡ ỡ ớ ỡ óử ỡ

21
2.2. Bạo cạo chi phê nhán cäng trỉûc tiãúp
Chi phê nh n c ng tr ûc ti p la bi u hi ûn bà ng ti ná ä ỉ ãú ì ãø ã ò ãư
khoa n hao phê v lao â üng s ng ma doanh nghi ûp pha i tr ãư ä äú ì ã í í
cho c ng nh n tr ûc ti p sa n xu t bao g m: ti n l ng chênh,ä á ỉ ãú í áú äư ãư ỉå
ti n l ng phủ, cạc khoa n phủ c p theo l ng va cạc khoa nãư ỉå í áú ỉå ì í
BHXH, BHYT, KPC â üc trêch theo ty l û tr n ti n l ng v ỉå í ã ã ãư ỉå ì
tênh va o chi phê. Do chi phê nh n c ng tr ûc ti p la chi phê kh á ä ỉ ãú ì í
bi n n n m ïc â ü hoảt â üng tàng l n, chi phê tàng l n vẫú ã ỉ ä ä ã ã ì
ng üc lải. Th ng qua quạ trçnh ph n têch chi phê nh n c ngỉå ä á á ä

tr ûc ti p giụp cho nha qua n trë ki m sọat chi phê hi ûu qu ãú ì í ãø ã í
h n. å
Ta cọ:
T ng CPNCTT = x CP nh n c ng bçnh qu n äø á ä á
Do v ûy khi ph n têch chi phê nh n c ng tr ûc ti p c ná á á ä ỉ ãú áư
pha i so sạnh chi phê nh n c ng v ïi âải l üng k t qua hoa ní á ä å ỉå ãú í ì
tha nh nh chè ti u s l üng sa n ph m, giạ trë sa n xu t ha ỉ ã äú ỉå í áø í áú
doanh thu, so sạnh m ïc â ü tàng nàng su t lao â üng v ïi m ïcỉ ä áú ä å ỉ
â ü tàng cu a chi phê nh n c ng bçnh qu n cho th y vi ûc tuy nä í á ä á áú ã ãø
dủng va s dủng lao â üng cọ hi ûu qua h n, lao â üng âemì ỉí ä ã í å ä
lải nhi u l üi êch h n va ng üc lải. ãư å å ì ỉå
Nh chụng ta â bi t h û th ng cạc bạo cạo v la ãú ã äú ãư
â üng hi ûn nay tải cạc doanh nghi ûp chè m ïi t ûp trung va ộ ã ã å á ì
vi ûc cung c p th ng tin cho vi ûc tênh l üng ch ï ch a âi va ỗ áú ä ã ỉå ỉ ỉ ì
ph n têch va âạnh giạ nguy n nh n cu a nh ỵng bi n â üng cu ấ ì ã á í ỉ ãú ä í
chi phê lao â üng theo h ïng b t l üi hay cọ l üi. âạp ïngä ỉå áú å å Âãø ỉ
y u c u tr n thç chụng ta cọ th ạp dủng ba ng ph n têch chiã áư ã ãø í á
phê nh n c ng tr ûc ti p theo m ùu sau: á ä ỉ ãú á
BNG PHÁN TÊCH CHI PHÊ NHÁN CÄNG TRỈÛC TIÃÚP
Chè tiãu
Kãú
hoảch
nàm X1
Thỉûc tãú
nàm
X1
Mỉïc
chãnh
lãûch
T lãû

(%) chãnh
lãûch
Mỉïc âäü
nh hỉåíng
(∆)
22
1. Giạ trë sa n xu t í áú
2. T ng CPNCTTäø
3. S lao â üng bçnhäú ä
qu n á
4. CPNC BQ cho m üt laộ
â üng ä
5. nàng su t lao â üngáú ä
bçnh qu n á
6. Ty trng CPNCTT (%) í
M ïc â ü a nh h ng cu a cạc nh n t â üc xạc âënh nhỉ ä í ỉåí í á äú ỉå ỉ
sau:
∆TCPNCTT - GTSX = (GTSX
1
- GTSX
0
) x
0
NSLÂ
1
x CPNC
0
∆TCPNCTT - NSL = GTSXÂ
1
x

)
NSLÂ
1
NSLÂ
1
(
01
−
x CPNC
0
∆TCPNCTT - CPNC = GTSX
1
x
1
NSLÂ
1
x (CPNC
1
- CPNC
0
)
Th ng qua s li ûu tr n ba ng cho th y vi ûc s dủng laộ äú ã ã í áú ã ỉí
â üng chi tra l ng cu a doanh nghi ûp th ûc t cọ hi ûu quậ í ỉå í ã ỉ ãú ã í
so v ïi k hoảch hay kh ng cọ âa m ba o k t h üp l üi êch cu ẩ ãú ä í í ãú å å í
doanh nghi ûp v ïi l üi êch cu a ng i lao â üng hay kh ng. ngã å å í ỉåì ä ä Âäư
th i cng cho th y doanh nghi ûp cọ ti t ki ûm hay lng phêåì áú ã ãú ã
chi phê nh n c ng tr ûc ti p t âọ chè cọ cạc nguy n nh ná ä ỉ ãú ỉì ã á
d ùn â n tçnh trảng tr n.á ãú ã
2.3. Bạo cạo vãư chi phê sn xút chung
Chi phê sa n xu t chung la nh ỵng chi phê phủc vủ v áú ì ỉ ì

qua n l li n quan â n quạ trçnh phạt sinh cạc ph n x ng,í ã ãú åí á ỉåí
b ü ph ûn sa n xu t. y la khoa n mủc chi phê â üc c á í áú Âá ì í ỉå áú
tha nh t nhi u y u t chi phê cọ âàûc âi m v ûn â üng khạcì ỉì ãư ãú äú ãø á ä
nhau va â üc nhi u ng i qua n l khạc nhau. S û phạt sinhì ỉå ãư ỉåì í ỉ
cu a chi phê sa n xu t chung cọ th gà n li n v ïi m ïc â üí í áú ãø õ ãư å ỉ ä
23
hoaỷt õ ỹng khaùc nhau nh s l ỹng sa n ph m sa n xu t,ọ ổ ọỳ ổồ ớ ỏứ ớ ỏỳ
s gi lao õ ỹng, s gi hoaỷt õ ỹng cu a maùy moùc thi t bở.ọỳ ồỡ ọ ọỳ ồỡ ọ ớ óỳ
V ùi s ỷ ph ùc taỷp cu a chi phờ sa n xu t chung, vi ỷc ph n tờchồ ổ ổ ớ ớ ỏỳ ó ỏ
chi phờ na y coù nhi u h ùng ti p c ỷn khaùc nhau. Tuy nhi nỡ óử ổồ óỳ ỏ ó
õ õaùnh giaù m ùc ti t ki ỷm hay laợng phờ chi phờ sa n xu tóứ ổ óỳ ó ớ ỏỳ
chung nh m ki m soaùt chi phờ sa n xu t chung, doanhũ óứ ớ ỏỳ
nghi ỷp coù th ph n tờch t ng h ỹp tr n ba ng k ph n tờch nhó óứ ỏ ọứ ồ ó ớ ó ỏ ổ
sau:
24
BANG K PHN TấCH CHI PHấ SAN XUT CHUNG
Chố tióu
Thổỷc
tóỳ
Dổỷ
toaùn
Dổỷ toaùn
õióửu chốnh
Tọứng
chónh
lóỷch
Mổùc õọỹ aớnh hổồớng
Chónh lóỷch
do giaù
Chónh lóỷch

do khọỳi lổồỹng
1. Bi n phờ SXCóỳ
- CP v ỷt li ỷu ỏ ó
- Nhi n li ỷu ó ó
- C ng cuỷọ
- Ti n l ngóử ổồ
..........................
2. ởnh phờ SX
chung
- V ỷt li ỷu giaùnỏ ó
ti póỳ
- Ti n l ngóử ổồ
- Kh u hao TSCỏỳ
- Ti n thu nhaóử ó ỡ
x ng ổồớ
- Ti n ba o hi móử ớ óứ
ta i sa n ỡ ớ
..........................
M ùc hoaỷt õ ỹng th ỷc t M ùc hoaỷtổ ọ ổ óỳ ổ
õ ỹng th ỷc t ọ ổ óỳ
x n giaù th ỷc t ồ ổ óỳ x n giaù d ỷồ ổ
toaùn
M ùc õ ỹ H th ỷc t M ùc õ ỹ Hổ ọ ổ óỳ ổ ọ
ti u chu nó ỏứ
x n giaù d ỷ toaùnồ ổ x n giaùồ
d ỷ toaùn ổ
* Ch nh l ỷch do giaùó ó
=
-
* Ch nh l ỷch doó ó

kh i l ỹngọỳ ổồ
-=
25
Ba ng ph n têch chi phê sa n xu t chung cho th y chi phêí á í áú áú
sa n xu t chung bi n â üng theo chi u h ïng cọ l üi hay b tí áú ãú ä ãư ỉå å áú
l üi qua âọ tçm hi u nguy n nh n chu quan hay khạch quanå ãø ã á í
d ùn â n s û bi n â üng âọ va â ra cạc gia i phạp nhà má ãú ỉ ãú ä ì ãư í ò
ki m soạt t t cạc chi phê sa n xu t chung phạt sinh. ãø äú í áú
2.4. Láûp bạo cạo kãút qu kinh doanh bäü pháûn theo phỉång phạp säú dỉ âm
phê
Bạo cạo b ü ph ûn la m üt b ü ph ûn cung c p th ng tinä á ì ä ä á áú ä
doanh thu, chi phê, l üi nhu ûn trong n üi b ü cu a doanhå á ä ä í
nghi ûp. ã
Bạo cạo b ü ph ûn â üc tha nh l ûp theo m hçnh ïngä á ỉå ì á ä ỉ
x chi phê, nghéa la toa n b ü chi phê phạt sinh pha i tạch rí ì ì ä í
tha nh bi n phê va âënh phê nhà m tảo âi u ki ûn thu ûn l üiì ãú ì ò ãư ã á å
â nh ûn th ïc v cạch ïng x chi phê v ïi nh ỵng m ïc â üãø á ỉ ãư ỉ ỉí å ỉ ỉ ä
hoảt â üng khạc nhau. ä
Bạo cạo b ü ph ûn pha n ạnh k t qua kinh doanh cu ậ á í ãú í í
toa n b ü doanh nghi ûp va cạc b ü ph ûn trong t ch ïc c c ä ã ì ä á äø ỉ å áú
t ch ïc qua n l cu a doanh nghi ûp hồûc k t qua kinh doanhäø ỉ í í ã ãú í
cu a toa n b ü doanh nghi ûp v ïi cạc sa n ph m, dëch vủ, kh ì ä ã å í áø
v ûc kinh doanh cu a doanh nghi ûp. Bạo cạo b ü ph ûn cngỉ í ã ä á
cọ th th hi ûn thu nh ûp, chi phê, k t qua m üt khu v ûc,ãø ãø ã á ãú í ä ỉ
m üt â n vë, pho ng ban hay m üt màût hoảt â üng na o âọ trongä å ì ä ä ì
doanh nghi ûp.ã
Bạo cạo b ü ph ûn cọ th â üc x y d ûng g üi d ïiä á ãø ỉå á ỉ å ỉå
nh ỵng hçnh th ïc sau:ỉ ỉ
1. Th hi ûn cạc chè ti u theo t ng giạ trë va ty l û: ãø ã ã äø ì í ã
Chè tiãu

Ton cäng ty (bäü
pháûn)
Bäü pháûn (SP,
khu vỉûc)
Bäü pháûn (SP,
khu vỉûc)
Säú tiãưn T lãû Säú tiãưn T lãû
Säú
tiãưn
T lãû
1. Doanh thu