(LUẬN văn THẠC sĩ) quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường đại học công lập thuộc bộ xây dựng ở khu vực miền nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (869.33 KB, 131 trang )
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài........................................................................................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu..........................................................................................................3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.....................................................................................................6
4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu..............................................................................7
4.1. Đối tượng nghiên cứu………………………………………………………........7
4.2. Phạm vi nghiên cứu………………………………………………………….......7
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu...........................................................................7
5.1. Phương pháp luận…………………………………………………………...........7
5.2. Phương pháp nghiên cứu……………………………......................................................7
5.2.1. Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp……………………………................7
5.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu……………………………….................................8
5.2.3. Các phương pháp khác…………………………………….................................8
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn.......................................................................................8
7. Kết cấu luận văn..........................................................................................................................................9
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI
VỚI ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP...................10
1.1. Giảng viên các Trường đại học công lập...................................................................................10
1.1.1. Khái niệm giảng viên và giảng viên đại học cơng lập...............................................10
1.1.2. Vai trị của giảng viên đại học..............................................................................................11
1.1.3. Tiêu chuẩn giảng viên đại học..............................................................................................15
1.1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của giảng viên đại học...........................................................17
1.1.4.1. Nhiệm vụ của giảng viên đại học……………………..................................17
1.1.4.2. Quyền hạn của giảng viên đại học……………………………................18
1.2. Quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường đại học công lập..............20
i
download by :
1.2.1. Khái niệm quản lý......................................................................................................................20
1.2.2. Quản lý nhà nước........................................................................................................................21
1.2.3. QLNN đối với đội ngũ giảng viên các trường đại học công lập...........................22
1.2.3.1. Khái niệm..........................................................................................................................22
1.2.3.2. Sự cần thiết và mục tiêu của quản lý nhà nước đối với giảng viên các
trường đại học công lập…………………………………………….......................23
1.2.2.3. Cơ quan quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường đại
học công lập…………………………………………………………....................23
1.2.3.4. Nội dung quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường đại
học công lập……………………………………… ……............................................24
1.2.3.4.1. Về ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về đội ngũ giảng
viên trong các cơ sở giáo dục đại học công lập....................................................27
1.2.3.4.2. Về quy hoạch, kế hoạch xây dựng đội ngũ giảng viên trong các
cơ sở giáo dục đại học công lập...................................................................................29
1.2.3.4.3. Về hướng dẫn, quy định và tổ chức thực hiện các quy định pháp
luật về tuyển dụng, quản lý, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng giảng viên........32
1.2.3.4.4. Về Quy định và tổ chức thực hiện chế độ tiền lương, chính sách
đãi ngộ, chế độ khen thưởng và kỉ luật....................................................................36
1.2.3.4.5. Về thanh tra, kiểm tra và xử lý các vi phạm pháp luật đối với
giảng viên trong các cơ sở giáo dục đại học công lập.......................................40
Tiểu kết chương 1.........................................................................................................................................41
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ
GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP THUỘC BỘ XÂY DỰNG
Ở KHU VỰC MIỀN NAM....................................................................................................................42
2.1. Tổng quan về các Trường đại học công lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền
Nam.....................................................................................................................................................................42
2.1.1. Về Bộ Xây dựng..........................................................................................................................42
2.1.2 Về các Trường đại học thuộc Bộ Xây dựng và các trường đại học thuộc Bộ
xây dựng ở khu vực Miền Nam.........................................................................................................43
ii
download by :
2.1.3 Tổng quan về giảng viên các trường Đại học thuộc Bộ Xây dựng.......................44
2.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường Đại học cơng
lập thuộc Bộ Xây dựng ở phía Nam.....................................................................................................46
2.2.1. Về bộ máy tổ chức.....................................................................................................................46
2.2.2. Hoạt động quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường Đại học
công lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam................................................................47
2.2.2.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch, quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên… . 47
2.2.2.2. Thực trạng về công tác tuyển dụng giảng viên……….................................56
2.2.2.3. Thực trạng về công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên................65
2.2.2.4. Thực trạng về tổ chức thực hiện chế độ tiền lương, chính sách đại ngỗ
và chế độ khen thưởng, kỷ luật đối với đội ngũ giảng viên…………....................73
2.2.2.5. Thực trạng về thanh tra, kiểm tra và xử lý các vi phạm đối với đội ngũ
giảng viên...........................................................................................................................................81
Tiểu kết chương 2.........................................................................................................................................86
CHƯƠNG 3. HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ
GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP THUỘC BỘ XÂY DỰNG
Ở KHU VỰC MIỀN NAM....................................................................................................................87
3.1. Một số định hướng của Đảng và Nhà nước về giáo dục, đào tạo và đổi mới công
tác quản lý nhà nước về đội ngũ giảng viên các trường đại học cơng lập...........................87
3.2. Hồn thiện quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường đại học công
lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam.................................................................................90
3.2.1. Nâng cao chất lượng xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng
viên.................................................................................................................................................................90
3.2.2. Hoàn thiện các quy định về tuyển dụng, quản lý và sử dụng đội ngũ giảng
viên.................................................................................................................................................................92
3.2.3. Hồn thiện về cơ chế chính sách bồi dưỡng, đào tạo, chế độ đãi ngộ và khen
thưởng đối với đội ngũ giảng viên các trường đại học công lập........................................98
3.2.4. Hồn thiện về cơng tác thanh tra, kiểm tra và xư lý vi phạm kỷ luật...............104
iii
download by :
3.2.5. Các kiến nghị đối với Chính phủ, Bộ giáo dục và Đào tạo và các Bộ ngành
khác ở Trung ương...............................................................................................................................106
3.2.5.1. Kiến nghị đối với Chính phủ………………………...................................106
3.2.5.2. Kiến nghị đối với Bộ giáo dục Đào tạo và Bộ Nội vụ…….....................108
3.2.5.3. Kiến nghị đối với Bộ Xây dựng…………………........................109
Tiểu kết chương 3.......................................................................................................................................110
KẾT LUẬN..................................................................................................................................................111
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………… . 113
iv
download by :
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng: 2.1.3. Số lượng giảng viên các trường đại học thuộc Bộ Xây dựng.
Bảng 2.2.2.1 a. Số lượng giảng viên thuộc trường đại học Kiến trúc TP. HCM qua các
năm Bảng: 2.2.2.1 b. Số lượng giảng viên đại học Xây dựng Miền Tây từ năm giai đoạn
2010-2016
Bảng 2.2.2.2. Số lượng tuyển dụng giảng viên qua các năm của Trường đại học Kiến
trúc TP. HCM.
Bảng 2.2.2.3. Tình hình đào tạo trình độ Tiến sĩ, Thạc sĩ trường Đại học Kiến trúc TP.
HCM giai đoạn 2010-2015
Bảng 2.2.2.4: Hệ số lương cơ bản và phụ cấp ngành nghề đối với các ngạch giảng viên
v
download by :
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ: 2.1.3: Cơ cấu học hàm, học vị và bằng cấp chuyên môn giảng viên các
trường đại học thuộc bộ Xây dựng – Tỷ lệ giảng viên sau đại học
Biểu đồ: 2.2.2.1 a. Về sự phát triển của đội ngũ giảng viên trường đại học Kiến trúc
TP. Hồ Chí Minh, giai đoạn 2005-2016
Biều đồ: 2.2.2.1 b. Về sự phát triển đội ngũ giảng viên trường đại học Xây dựng Miền
Tây, giai đoạn 2010-2016
vi
download by :
DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1.1. Sơ đồ tổ chức quản lý của các trường ĐH thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực
Miền Nam
Hình 2.2.2.2. Minh chứng việc cơng khai thơng tin tuyển dụng của các trường đại học
công lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam.
vii
download by :
PHẦN MỞ ĐẦU
1.
Lý do chọn đề tài:
Sau 30 năm đổi mới (từ năm 1986), Việt Nam chúng ta đã đạt được những
thành tựu quan trọng ở tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội. Những
thành quả đó là minh chứng cho các chủ trương, đường lối của Đảng cũng như
các chính sách, pháp luật của Nhà nước đã đi vào thực tiễn của đời sống xã hội,
phù hợp với quy luật phát triển, vận động chung của khu vực và trên toàn thế
giới. Trong các thành tựu sau 30 năm đổi mới, ngành Giáo dục - Đào tạo đã có
những đóng góp hết sức quan trọng, góp phần nâng cao dân trí, bồi dưỡngvà
phát triển nhân tài cho đất nước. Phát huy thành quả này, Đảng và Nhà nước hết
sức quan tâm bằng việc nghiên cứu lý luận, đúc kết thực tiễn để xây dựng, ban
hành các chính sách, chiến lược về giáo dục, đào tạo, với mục tiêu là “Phấn đấu
đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực”[74]
Để đưa nền giáo dục Việt Nam vươn lên tâm cao mới theo mục tiêu đã đề ra,
Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 đã nêu rõ các thành tựu, hạn
chế, yếu kém và các nguyên nhân, cũng như đề ra các giải pháp căn cơ để thực hiện
thành công các mục tiêu đã đề ra. Về bất cập, yếu kém, chiến lược khẳng định
“Quản lý giáo dục vẫn cịn nhiều bất cập, cịn mang tính bao cấp, ôm đồm, sự vụ và
chồng chéo, phân tán; trách nhiệm và quyền hạn quản lý chuyên môn chưa đi đôi
với trách nhiệm, quyền hạn quản lý về nhân sự và tài chính. Hệ thống pháp luật và
chính sách về giáo dục thiếu đồng bộ, chậm được sửa đổi, bổ sung”; “Một bộ phận
nhà giáo và cán bộ quản lý chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục trong
thời kỳ mới. Đội ngũ nhà giáo vừa thừa, vừa thiếu cục bộ, vừa không đồng bộ về cơ
cấu chuyên môn. Tỷ lệ nhà giáo có trình độ sau đại học trong giáo dục đại học còn
thấp”; “Năng lực của một bộ phận nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục cịn thấp.
Các chế độ chính sách đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, đặc biệt là
chính sách lương và phụ cấp theo lương, chưa thỏa đáng, chưa thu hút được người
giỏi vào ngành giáo dục, chưa tạo được động lực phấn đấu vươn lên trong hoạt
động nghề nghiệp. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo chưa đáp
1
download by :
ứng được các yêu cầu đổi mới giáo dục”[45]. Lý giải cho những bất cập, hạn
chế nêu trên, trong nội dung của chiến lược này cũng đã nêu “Chưa nhận thức
đúng vai trò quyết định của đội ngũ nhà giáo và sự cần thiết phải tập trung đổi
mới quản lý nhà nước về giáo dục”[45]
Hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam bao gồm nhiều cấp, trong đó giáo
dục đại học là cấp cuối cùng và đóng vai trị hết sức quan trọng. Giáo dục đại
học có mục tiêu đào tạo nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, nghiên
cứu khoa học công nghệ để tạo ra tri thức và sản phẩm mới. Bên cạnh đó, giáo
dục đại học là nơi giúp người học hoàn thiện cả về kiến thức, kỹ năng và thái độ.
Chuẩn bị tốt nhất các điều kiện cần thiết để tham gia vào thị trường lao động có
hàm lượng tri thức cao, đáp ứng các yêu cầu về phát triển nguồn nhân lực phục
vụ cho sự ngiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, đặc
biệt là hội nhập về tri thức và khoa học. Để các trường đại học hồn thành được
sứ mệnh cao cả này, địi hỏi cần phải có các chiến lược quy hoạch, phát triển,
quản lý các trường đại học một cách cụ thể, trong đó, vai trị của các cơ quan
quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các trường đại học là một trong
những yếu tố có vai trị quyết định quan trọng.
Trong thời gian qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ cũng như Bộ giáo dục
và Đào tạo và các Bộ, ngành liên quan đã xây dựng và ban hành nhiều chính
sách đối với Giáo dục - Đào tạo nói chung và đội ngũ giảng viên các trường đại
học nói riêng. Đây là những căn cứ và là cơ sở pháp lý cho các cơ quan quản lý
nhà nước cũng như các trường đại học thực hiện tốt hơn công tác quản lý nhà
nước đối với đội ngũ giảng viên. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn một số bất cập,
hạn chế cần phải nghiên cứu để hoàn thiện và đưa vào áp dụng, nhằm hướng tới
hiệu quả, hiệu lực trong công tác quản lý nhà nước đối với đội ngũ này. Từ đó
góp phần quan trọng chung để thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo
dục trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Bộ Xây dựng là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà
nước về: Quy hoạch xây dựng, kiến trúc; hoạt động đầu tư xây dựng; phát triển
2
download by :
đô thị; hạ tầng kỹ thuật đô thị và khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ
cao; nhà ở; công sở; thị trường bất động sản; vật liệu xây dựng; quản lý nhà
nước các dịch vụ công trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ theo quy
định của pháp luật [95]. Cũng như các bộ, ngành khác, Bộ Xây dựng cũng có
các đơn vị sự nghiệp cơng lập, trong đó có các trường đại học. Đối với khu vực
Miền Nam hiện nay Bộ Xây dựng có 02 trường Đại học là đại học Kiến trúc TP.
Hồ Chí Minh và đại học Xây dựng Miền Tây. Các trường Đại học cơng lập
thuộc Bộ Xây dựng có trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng nhân lực cho Bộ và
nguồn nhân lực chung của đất nước. Việc quản lý nhà nước đối với các trường
đại học công lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam là hết sức cần thiết
và trong thời gian qua đã được chú trọng. Tuy nhiên, hiện nay công tác quản lý
nhà nước đối với các trường đại học công lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực
phía Nam cịn tồn tại nhiều bất cấp. Những quy định pháp lý về lĩnh vực này còn
chưa thống nhất và đồng bộ. Công tác thanh tra, kiểm tra về đội ngũ giảng viên
các trường đại học công lập thuộc Bộ Xây dựng chưa được chú trọng và tiến
hành thường xuyên, các chế độ chính sách liên quan và mang tính đặc thù riêng
chưa có các văn bản quy định cụ thể.
Xuất phát từ lý do trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý Nhà nước đối với
đội ngũ giảng viên các Trường đại học công lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu
vực Miền Nam” làm luận văn thạc sỹ Quản lý cơng.
2.
Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Phát triển đội ngũ giảng viên các trường đại học nói chung và quản lý nhà
nước về đội ngũ giảng viên các trường đại học là một vấn đề rất quan trọng, vì
vậy đã có nhiều cơng trình, ấn phẩm khoa học nghiên cứu về vấn đề này. Có thể
kể đến các cơng trình nghiên cứu sau:
-
Lê Thị Phương Nam, Hoàng Văn Lợi, “Thực trạng và giải pháp nâng
cao chất lượng đội ngũ giảng viên đại học giai đoạn 2010 - 2015”, Viện Nghiên
cứu Lập pháp. Cơng trình này đã làm rõ thực trạng chất lượng đội ngũ giảng
viên đại học giai đoạn 2010 - 2015, từ đó cơng trình nghiên cứu này đã để ra các
3
download by :
giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên đại học. Phương pháp nghiên
cứu chính của cơng trình theo hướng khảo sát thực trạng đội ngũ giảng viên ở
các trường đại học xoay quanh các nội dung chính về chất lượng chun mơn,
các kỹ năng cần có của giảng viên theo hướng đối chiếu với các tiêu chuẩn theo
quy định của các cơ quan quản lý nhà nước. Từ các khảo sát đó, tác giả đưa ra
các so sánh, nhận định và phân tích các nguyên nhân của thực trạng. Đối tượng
nghiên cứu của đề tài chỉ dừng lại ở một trong rất nhiều nội dung liên quan tới
đội ngũ giảng viên các trường đại học.
-
Nguyễn Thị Thu Hương, “Xây dựng đội ngũ giảng viên các trường đại
học - Thực trạng và giải pháp”. Cơng trình nghiên cứu đã phân tích thực trạng đội
ngũ giảng viên các trường đại học hiện nay”. Cơng trình nghiên cứu này đã đề xuất
các giải pháp nhằm đảm bảo sự phát triển cần đối, hài hịa về cơ cấu, số lượng,
trình độ chun mơn và các kỹ năng cần có của đội ngũ giảng viên các trường đại
học. Các giải pháp được đề xuất trên nhiều phương diện từ phương diện thể chế,
về tiêu chuẩn, chế độ chính sách.
-
Trần Tuấn Duy, “Lý luận và thực trạng quản lý nhà nước đối với đội
ngũ giảng viên Học viện Cán bộ thành phố Hồ Chí Minh”. Cơng trình này đã nêu
được căn căn cứ pháp lý, thực trạng cũng như đề xuất một số giải pháp để thực
hiện tốt hơn công tác quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên thuộc Học viện
cán bộ TP. Hồ Chí Minh.Với cơng trình này, tác giả chỉ mới tiếp cận ở góc độ một
bài báo khoa học, trên cơ sở khái quát các căn cứ pháp lý, thực tế tổ chức hoạt
động, cá khó khăn và thuận ợi, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hồn thiện cơng
tác quản lý nhà nước đối với đối ngũ giảng viên thuộc học viện trong bối cảnh Học
viên các bộ thành phố Hồ Chí Minh có nhiều thay đổi khi nâng cấp từ một Trường
cán bộ cấp tỉnh/thành phố lên cấp học viện.
-
Lê Thị Nga (2015), “Quản lý nhà nước về phát triển đội ngũ giảng viên
đại học cơng lập trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”.Luận văn thạc sỹ chun
ngành Quản lý hành chính cơng (MS: 603482). Cơng trình này đã nghiên cứu các vấn
đề lý luận, pháp lý, thực trạng và đề xuất một số biện pháp liên quan tới phát
4
download by :
triển đội ngũ giảng viên các trường đại học công lập trên địa bàn Thành phố Hồ Chí
Minh. Tuy nhiên, cơng trình này, về mặt lý luận và cơ sở pháp lý, tác giả chỉ dừng
lại ở việc liệt kê, tổng hợp các quy định, các văn bản pháp lý liên quan tới đội ngũ
giảng viên nói chung và phát triển đội ngũ giảng viên nói riêng, đồng thời chưa
phân tích sâu các nguyên nhân, sự cần thiết phải ban hành các quy định để điều
chỉnh các nội dung quản lý nhà nước về đội ngũ giảng viên. Hơn nữa, cơng trình
này chỉ mới nghiên cứu chun sâu về một mảng đó là “quản lý nhà nước về phát
triển đội ngũ giảng viên” mà chưa nghiên cứu tổng thể tất cả nội dung quản lý nhà
nước về đội ngũ giảng viên theo các quy định của pháp luật.
-
Lê Thị Huyền Trang (2014), “Quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng
viên các trường đại học công lập tại Thành phố Hồ Chí Minh (từ thực tiễn đại học
Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh)”.Luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý cơng
(MS: 603482). Cơng trình này đã nghiên cứu các cơ sở lý luận, pháp lý liên quan
tới quản lý nhà nước đối vối đội ngũ giảng viên các trường đại học công lập. Thực
tế tổ chức, quản lý đối với đội ngũ giảng viên các trường thành viên thuộc Đại học
Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời đề xuất các giải pháp gắn với đặc
thù là một đại học vùng, có chức năng, vị trí quan trọng trong hệ thống các trường
đại học trên tồn quốc nói chung và khu vực Miền
Nam nói riêng.
-
Nguyễn Đức Tồn (2010), “Quản lý nhà nước đối với viên chức các cơ
sở giáo dục đại học công lập”. Trong luận văn này, tác giả nghiên cứu tổng thể
các nội dung quản lý nhà nước về đội ngũ viên chức ở các cơ sở giáo dục đại học
cơng lập. Trong đó, đội ngũ giảng viên là một bộ phận của viên chức nói chung, do
đó cơng trình chỉ đưa ra các nhận định chung, các giải pháp tổng thể để thực hiện
tốt hơn công tác quản lý nhà nước ở đội ngũ này. Riêng đối với đội ngũ giảng viên,
tác giả chỉ mới khái quát, nêu ra các đặc thù cơ bản khác với đối tượng là viên
chức không làm công tác giảng dạy. Do vậy chưa có các giải pháp cụ thể để hồn
thiện cơng tác tác quản lý nhà đối với đội ngũ giảng viên ở các cơ sở giáo dục đại
học công lập.
5
download by :
Hầu hết các cơng trình nghiên cứu trong thời gian qua đều đã khẳng định
vai trò quan trọng của đội ngũ giảng viên các trường đại học và sự cần thiết phải
quản lý nhà nước về đội ngũ giảng viên các trường đại học. Tuy nhiên hiện nay
các cơng trình chủ yếu chỉ tiếp cận ở từng nội dung riêng lẻ trong tổng thể các
nội dung quản lý nhà nước về đội ngũ giảng viên như giải pháp phát triển, nâng
cao chất lượng đội ngũ giảng viên các trường đại học; công tác tuyển dụng, đánh
giá giảng viên đại học…Hiện nay rất ít cơng trình nghiên cứu tổng thể liên quan
đến quản lý nhà nước về đội ngũ giảng viên các trường đại học. Riêng đối với
các trường đại học thuộc Bộ Xây dựng ở Miền Nam thì chưa có cơng trình
nghiên cứu nào được cơng bố chính thức. Vì vậy việc lựa chọn đề tài của luận
văn là phù hợp và đảm bảo khơng có sự trùng lặp.
3.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích cơ bản của luận văn này là nghiên cứu cơ sở lý luận và pháp lý
về quản lý nhà nước đối với giảng viên các trường đại học công lập.Từ đó đề
xuất các giải pháp nhằm thực hiện tốt cơng tác quản lý nhà nước đối với giảng
viên các trường đại học cơng lập nói chung và các trường đại học thuộc Bộ Xây
dựng ở khu vực Miền Nam nói riêng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nêu trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sau đây:
-
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý của quản lý nhà nước đối với đội
ngũ giảng viên đại học trường đại học công lập.
-
Đánh giá thực trạng về hoạt động quản lý nhà nước đối với giảng viên các
trường đại học thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam.
-
Đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn hoạt động quản lý nhà nước
đối với giảng viên các trường đại học cơng lập nói chung và các trường đại học
thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam nói riêng.
6
download by :
4.
Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài có đối tượng nghiên cứu là quản lý nhà nước đối với giảng viên các
trường đại học thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
-
Không gian nghiên cứu: Các trường đại học thuộc Bộ Xây dựng ở khu
vực Miền Nam (bao gồm: Trường đại học Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh và Trường
đại học Xây dựng Miền Tây).
-
Thời gian nghiên cứu: từ năm 2010 đến nay.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Đề tài sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của Chủ
nghĩa Mác - Lê Nin; Tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm của Đảng và pháp luật
của Nhà nước về giáo dục, đào tạo làm cơ sở phương pháp luận.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết những vấn đề cụ thể mà nội dung của đề tài hướng đến, các
phương pháp nghiên cứu chuyên ngành đều được áp dụng như:
5.2.1. Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp
Tiến hành nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa các tài liệu, tư
liệu từ các nguồn khác nhau đã có liên quan đến các nội dung nghiên cứu của
Luận văn như: Các cơng trình nghiên cứu là luận án, luận văn; các Văn kiện của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định của Chính phủ, của Bộ giáo dục và Đào
tạo về giáo dục, quản lý giáo dục đại học, quản lý nhà nước đối với giảng viên
đại học; Các văn bản, quy định, kết luận thanh tra, kiểm tra của Bộ Nội vụ, Bộ
Giáo dục và Đào tạo, Bộ Xây dựng về hoạt động quản lý nhà nước đối với các
trường đại học công lập; Các tham luận, bài báo khoa học trong và ngoài nước
liên quan tới Luận văn. Đồng thời nghiên cứu, phân tích các chương trình, kế
7
download by :
hoạch, quy hoạch, đánh giá…đối với đội ngũ giảng viên của hai trường đại học
Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh và Xây dựng Miền Tây.Từ những phân tích tài liệu
thứ cấp sẽ cung cấp những số liệu, những đánh giá tổng quan phục vụ cho việc
nghiên cứu luận văn.Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp sẽ cung cấp những
luận cứ, luận điểm cả về mặt lý luận và thực tiễn.
5.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu
Để nắm bắt thêm các thông tin từ khách thể nghiên cứu, luận văn tiến
hành phỏng vấn sâu. Kết quả của phỏng vấn sâu là những ý kiến, nhận định,
kiến nghị của khách thể nghiên cứu. Khách thể phỏng vấn sâu bao gồm:
-
Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, Trưởng các Khoa, Chủ nhiệm Bộ mơn,
trưởng phịng Tổ chức nhân sự thuộc hai Trường đại học Kiến trúc TP. Hồ Chí
Minh và Xây dựng Miền Tây.
-
Giảng viên cơ hữu các Trường thuộc phạm vi nghiên cứu
5.2.3. Các phương pháp khác
Bên cạnh việc sử dụng phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp, luận văn
cũng sử dụng một số phương pháp khác như: phương pháp so sánh, đối chiếu;
phương pháp tổng hợp,...
6.
-
Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý về quản lý nhà nước đối với đội
ngũ giảng viên các trường đại họccông lập.
-
Nêu rõ thực trạng về quản lý nhà nước đối vớiđội ngũ giảng viên các
trường đai học thuộc Bộ Xây dựng ở Miền Nam là đại học Kiến trúc TP. Hồ Chí
Minh và đại học Xây dựng Miền Tây.
-
Từ thực trạng nêu ra, luận văn đề xuất hệ thống các giải pháp quản lý
nhà nước đối với đội ngũgiảng viên nói chung và giảng viên các trường đại học
thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam nói riêng.
8
download by :
-
Mặc dù luận văn chỉ nghiên cứu ở phạm vi các trường đại học thuộc Bộ
Xây dựng ở Miền Nam, tuy nhiên đối với các Bộ khác cũng có thể áp dụng các
giải pháp, kiến nghị mà luận văn đưa ra nếu các Bộ này cũng quản lý các trường
đại học có đặc điểm như hai trường đại học là đại học Kiến trúc TP. Hồ Chí Minh
và đại học Xây dựng Miền Tây.
-
Luận văn là nguồn tài liệu cung cấp cho việc nghiên cứu về hoạt động
quản lý nhà nước về giáo dục nói chung và đội ngũ giảng viên đại học nói riêng
trong thời gian tới.
-
Luận văn cũng sẽ là tài liệu tham khảo, nghiên cứu cụ thể cho công tác
quản lý đội ngũ giảng viên trực tiếp tại hai trường trong phạm vi nghiên cứu.
7.
-
Kết cấu luận văn
Luận văn ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, phụ
lục thì được thiết kế thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về quản lý nhà nước đối với giảng
viên các trường đại học công lập.
Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng viên các
trường đại học công lập thuộc Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với đội ngũ giảng
viên các trường đại học công lập nói chung và các trường đại học cơng lập thuộc
Bộ Xây dựng ở khu vực Miền Nam nói riêng.
9
download by :
CHƯƠNG 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP
1.1 Giảng viên các Trường đại học công lập
1.1.1. Khái niệm giảng viên và giảng viên đại học cơng lập
Theo quy định của Chính phủ tại Quyết định số 202/TCCP-VC ngày
08/6/1994 của Ban tổ chức - Cán bộ Chính phủ về việc ban hành tiêu chuẩn
nghiệp vụ các ngạch công chức ngành giáo dục vào đào tạo. Theo đó “Giảng
viên là viên chức chun mơn đảm nhiệm việc giảng dạy và đào tạo ở bậc đại
học, cao đẳng thuộc chuyên ngành đào tạo của trường đại học hoặc cao đẳng
[47].
Như vậy, theo quy định tại Quyết định này, giảng viên trước hết là một
viên chức chuyên môn trong trường đại học, cao đẳng, có vị trí cơng việc là giảng
dạy và đào tạo tại trường học đó. Đây có thể được xem là văn bản quy phạm pháp
luật sớm nhất nêu rõ khái niệm về giảng viên đại học.
Theo quy định trong Luật giáo dục 2005 thì “Nhà giáo là người làm
nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác. Nhà giáo
giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề
nghiệp gọi là giáo viên, ở cơ sở giáo dục đại học gọi là giảng viên [84]. Từ quy
định này có thể thấy rằng, giảng viên là những “nhà giáo”, làm nhiệm vụ giảng
dạy, giáo dục ở cơ sở giáo dục đại học.
Ngoài hai các quy định nói trên, giảng viên cịn được đề cập ở Luật giáo
dục đại học, Điều lệ Trường đại học. Tuy nhiên, ở các văn bản này, giảng viên
chủ yếu được đề cập ở các nội dung như tiêu chuẩn, chức năng nhiệm vụ, quyền
hạn, chế độ chính sách…mà khơng nói rõ khái niệm về giảng viên. Như vậy,
khái niệm giảng viên đại học được hiểu là những người trực tiếp làm công tác
giảng dạy, nghiên cứu ở một hoặc nhiều hơn một chuyên ngành ở các cơ sở đào
tạo ở bậc đại học, cao đẳng và được bổ nhiệm vào ngạch giảng viên.
10
download by :
Ở
Việt Nam hiện nay có nhiều loại hình trường đại học được thành lập và
tổ chức hoạt động theo quy định của pháp luật. Cơ sở giáo dục đại học bao gồm tổ
hợp các trường cao đẳng, trường đại học, viện nghiên cứu khoa học thành viên
thuộc các lĩnh vực chuyên môn khác nhau, tổ chức theo hai cấp là đại học và cao
đẳng, để đào tạo các trình độ của giáo dục đại học.
Hệ thống cơ sở giáo dục đại học có thể được phân theo nhiều cách
khác nhau [81]:
-
Căn cứ vào tính chất sở hữu, các trường đại học được phân loại thành:
đại học công lập, đại học tư thục và đại học có vốn đầu tư nước ngồi
-
Căn cứ theo loại hình đào tạo, các trường đại học được phân loại thành:
đại học truyền thống, đại học mở.
-
Căn cứ vào vùng, lãnh thổ, các trường đại học được phân loại thành: Đại
học quốc tế, quốc gia, đại học vùng, đại học địa phương.
-
Căn cứ vào lĩnh vực đào tạo, các trường đại học được phân loại thành:
Đại học đa ngành, đại học đơn ngành.
Các trường đại học công lập được thành lập theo quy định của pháp luật
và là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục. Theo đó giảng viên
giảng dạy tại các cơ sở đại học công lập được hiểu là giảng viên đại học công
lập. Giảng viên đại học công lập khác với giảng viên đại học ngồi cơng lập là:
ngồi việc chịu sự điều chỉnh sự điều chỉnh của các quy định pháp luật như Luật
giáo dục, Luật giáo dục đại học, Điều lệ Trường đại học như nhau thì giảng viên
đại học công lập là viên chức, chịu sự điều chỉnh của Luật Viên chức 2010.
1.1.2. Vai trò của giảng viên đại học
Từ xa xưa, vai trò của người giáo viên đã được xã hội nhìn nhận là hết sức
quan trọng. Cách đây hơn 200 năm, người thầy đầu tiên của đất Nam Bộ - Võ
Trường Toản đã nói đến vai trị và đóng góp của những người làm nghề giáo, đó
là đạo lý “Lương sư, hưng quốc”, nghĩa là quốc gia có những người thầy giỏi và
có một nền giáo dục tốt, thì sẽ hưng thịnh. "Lương sư, hưng quốc" vừa nhắc nhở
11
download by :
trọng trách, vừa ngợi ca những người thầy vừa có tầm, vừa có tâm và có đạo
hạnh. Giảng viên là đội ngũ tri thức có đóng góp quan trọng trong sự nghiệp xây
dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Chính vì thế, trên Bia đề danh Tiến sỹ năm
1484 (ghi lại khoa thi năm 1442) tại Văn miếu Quốc Tử Giám khẳng định rằng
“Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, ngun khí thịnh thì thế nước mạnh rồi lên
cao, ngun khí suy thì thế nước yếu rồi xuống thấp”.
Trong giai đoạn hội nhập và phát triển hiện nay, vai trị của người giáo
viên nói chung và giảng viên đại học nói riêng tiếp tục được khẳng định và giữ
nguyên giá trị vốn có từ xưa. Giảng viên đại học là yếu tố quyết định quan trọng
đối với chất lượng đào tạo, là lực lượng tham gia trực tiếp vào quà trình đào tạo,
quyết định đến chất lượng đầu ra của sinh viên - những sản phẩm của quá trình
đào tạo sẻ trực tiếp tham gia vào thị trường lao động, tạo ra các giá trị và sản
phẩm lao động mang hàm lượng tri thức cao, trực tiếp đóng góp vào q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
Chất lượng, sản phẩm của quá trình đào tạo (những sinh viên tốt nghiệp ra
trường) không chỉ dừng lại ở việc có kiến thức chun mơn vững vàng mà địi
hỏi sinh viên phải có các kỹ năng nghề ngiệp, xã hội tốt, cũng như phải có thái
độ tích cực trong ngành nghề và đời sống xã hội. Để sinh viên hội tụ đủ các yếu
tố này, vai trò của giảng viên vì thế càng quan trọng hơn để cùng với nhà trường
hoàn thành sứ mệnh đào tạo, cùng cả nước nâng cao chất lượng giáo dục, đào
tạo, từ đó đáp ứng được các yêu cầu về đổi mới giáo dục nói chung và giáo dục
đại học nói riêng hiện nay.
Về cơ bản, trong các cơ sở giáo dục đại học, giảng viên đảm nhận hai vai
trị chính như sau:
-
Thứ nhất là vai trò đào tạo:
Vai trò về đào tạo của giảng viên trong trường đại học thể hiện qua việc
giảng viên tuyền tải các kiến thức qua thời gian nghiên cứu, học tập, tích lũy kinh
nghiệm có được tới sinh viên của mình. Từ đó trang bị cho sinh viên các kiến thức
12
download by :
cần thiết phục vụ cho việc lĩnh hội tri thức, chuẩn bị cho hành trang tham gia vào
thị trường lao động. Trong xu hướng phát triển chung hiện nay, các trường đại học
hầu hết đã chuyển từ hình thức đào tạo theo niên chế sang hình thức đào tạo theo
tín chỉ. Chính hình thức đào tạo mới cũng đã làm “chuyển dịch” vai trò của người
giảng viên đại học so với trước đây. Theo đó, giảng viên đại học khơng chỉ đơn
thuần là người truyền tải tri thức theo hướng thụ động một chiều, mà còn là người
gợi mở, hướng dẫn sinh viên tự nghiên cứu, tìm tịi các kiến thức mới bằng con
đường ngắn nhất, đồng thời cùng sinh viên giải quyết các vấn đề không chỉ thuộc
lĩnh vực khoa học, chun mơn ngành nghề, mà cịn cùng sinh viên giải quyết các
vấn đềđặt ra trong mọi lĩnh vựccủa đời sống xã hội. Do vậy, giảng viên chính là
ngườiđào tạo, cũng là ngườiđịnh hướng cho sinh viên tính tự chủ gắn với trách
nhiệm xã hội trong quá trìnhđào tạo và hoàn thiện bản than.
Để đào tạo ra các lớp sinh viên “vừa chuyên vừa hồng” theo kịp xu hướng
hội nhập và phát triển trong khu vực và trên thế giới, địi hỏi người giảng viên
cũng khơng ngừng học tập, nâng cao trình độ chun mơn. Do vậy, địi hỏi tinh
thần tự học tập, nghiên cứu để không bị lạc hậu của người giảng viên cũng rất
cao. Đây được gọi là q trình đào tạo và tự đào tạo. Chính quá trình này của
người giảng viên đã phục vụ trở lại cho hoạt động đào tạo mang tính liên tục và
phát triển không ngừng.
-
Thứ hai là chức năng nghiên cứu khoa học:
Trường đại học không chỉ là nơi đào tạo ra nguồn nhân lực chất lượng
cao, đáp ứng các yêu cầu xã hội, mà còn là trung tâm nghiên cứu ứng dụng,
chuyển giao khoa học và công nghệ. Nghiên cứu khoa học ở trường đại học có
một vai trị hết sức quan trọng. Nó là một trong hai trụ cột chính để một trường
đại học có thể tồn tại và phát triển, đặc biệt trong xu hướng bùng nổ công nghệ
và khoa học như hiện nay.
Nghiên cứu khoa học có tác động trực tiếp đến quá trình tự đào tạo và
nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ, năng lực nghề nghiệp của người
giảng viên. Chính những cơng trình, đề tài nghiên cứu khoa họcsẽ trở thành
13
download by :
nguồn tri thức mới, là cơ sở cho công tác giảng dạy, truyền tải kiến thức mang
tính lý thuyết, khoa học và kinh nghiệm thực tế cho sinh viên.
Hiện nay, các nhà khoa học Việt Nam chúng ta phần nhiều cũng là đội
ngũ giảng viên ở các trường đại học. Và như thế, giảng viên vừa là nhà giáo
(thực hiện công tác đào tạo, giảng dạy), vừa là nhà khoa học trên nhiều lĩnh vực
khác nhau. Thực tế đã chứng minh rằng, chính nhờ có đội ngũ giảng viên ở các
trường đại học mà chúng ta đã có có các cơng trình nghiên cứu khoa học quan
trọng, ứng dụng thực tế vào sự phát triển của kinh tế, xã hội, mang lại các giá trị
lợi ích thiết thực phục vụ cho sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nước nhà.
Như vậy, nhiệm vụ của giảng viên về cơ bản là thực hiện công tác đào tạo
và nghiên cứu khoa học. Hai nhiệm vụ này song hành, bổ trợ và có mối quan hệ
hữu cơ với nhau. Nghiên cứu khoa học hướng tới mục tiêu tìm kiếm tri thức
mới, tư đó hỗ trợ cho cơng tác giảng dạy, truyền đạt tri thức, giảng dạy lại cho
sinh viên. Qua công tác giảng dạy, người giảng viên tiếp tục phát hiện ra các vấn
đề mới, từ đó đi tìm các giải pháp, câu trả lời thơng qua nghiên cứu khoa học.
Ngồi hai nhiệm vụ cơ bản nói trên, trong mơi trường đại học, vai trò của
người giảng viên còn thực hiện ở các nhiệm vụ điều hành, quản lý ở các cấp, các
tổ chức trong Nhà trường (Đảng ủy, Ban giám hiệu, Cơng đồn, Đồn Thanh
niên, Ban chủ nhiệm các Khoa, Trưởng bộ mơn). Vài trị này cũng thật sự quan
trọng, bởi lẽ giảng viên tham gia công tác quản lý phải thực sự là những người
có chun mơn nghiệp vụ tốt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, đặc biệt là có khả
năng điều hành, quản lý, xây dựng các chương trình, kế hoạch, chiến lược phát
triển, đảm bảo sự vận hành củađơn vị, tổ chức. Và quan trọng hơn, đội ngũ
giảng viên kiêm nhiệm công tác quản lý là những người cùng tham gia quyết
định và trực tiếp triển khai thực hiện chiến lược phát triển củađơn vị, tổ chức
trong trường. Từ đó góp phần thực hiện thành cơng các mục tiêu ngắn hạn, trung
hạn và dài hạn của nhà trường. Tuy nhiên đội ngũ giảng viên làm công tác kiêm
nhiệm quản lý chỉ chiếm số lượng nhỏ trong tổng số giảng viên của một trường
đại học.
14
download by :
Giảng viên ngồi vai trị là một nhà sư phạm, nhà nghiên cứu khoa học,
nhà quản lý thì con là một nhà chun gia trong lĩnh vực mình cơng tác, giảng
dạy chun mơn của mình. Tính chun gia của giảng viên thể hiện qua việc là
người trực tiếp tham gia thực tế vào ngành nghề của mình ở ngồi xã hội (hành
nghề), đóng góp sức lực, tài năng và trí tuệ của mình để phát triển một lĩnh vực,
ngành nghề nhất định. Đặc biệt, giảng viên với vai trò chuyên gia của mình, có
thể tham gia tư vấn, hiến kế cho các cơ quan, tổ chức thông qua các tham luận,
báo cáo khoa học…giúp các cơ quan, tổ chức hoàn thiện một chủ trương, chính
sách nhất định để thực hiện rộng rãi vào đời sống xã hội.
Tóm lại, giảng viên đại học ln có vai trị quan trọng trong các trường đại
học, trong hệ thống giáo dục của đất nướcở mọi thời đại. Và quan trọng hơn hết đó
là “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục” [84].
1.1.3. Tiêu chuẩn giảng viên đại học
Nhà giáo luôn được xem là một nghề cao quý, là nghề vun đắp, xây dựng,
nuôi dưỡng các ước mơ, hoài bão, mang tới sự phát triển theo hướng hoàn thiện
về nhân cách, trí tuệ và năng lực của con người. Tạo ra các giá trị tốt đẹp làm
nền tảng cho một tương lai tươi sáng. Thành ngữ có câu “Muốn làm thầy phải
dày sự học’’, và là nghề được xã hội tơn q, do đó để trở thành giảng viên đại
học thì bắt buộc phải đạt các tiêu chuẩn nhất định tối thiểu cần phải có.
Để đảm bảo sự thống nhất, làm cơ sở cho việc tuyển dụng, sử dụng và quản
lý giảng viên các trường đại học, Nhà nước đã ban hành các quy định về giảng viên
nói chung và tiêu chuẩn giảng viên nói riêng. Theo đó hiện nay tiêu chuẩn giảng
viên được quy định cụ thể trong Luật giáo dục và Luật giáo dục đại học. Bên cạnh
đó, tiêu chuẩn giảng viên cịn được quy định trong Điều lệ Trường đại học, cụ thể
các tiêu chuẩn của giảng viên được quy định như sau [46].
-
Phẩm chất đạo đức, tư tưởng tốt; đạt trình độ đạt chuẩn được đào tạo về
chuyên môn, nghiệp vụ; đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp; lý lịch bản thân rõ
ràng
15
download by :
-
Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ
sư phạm đối với nhà giáo giáo giảng dạy cao đẳng, đại học; có bằng thạc sỹ trở lên
đối với nhà giáo giảng dạy chuyên đề, hướng dẫn luận văn thạc sĩ; có bằng tiến sĩ
trở lên đối với nhà giáo giảng dạy chuyên đề, hướng dẫn luậnán tiến sĩ.
-
Giảng viên trong cơ sở giáo dục đại học là người có nhân thân rõ ràng;
có phẩm chất, đạo đức tốt; có sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp; đạt trình độ về
chun mơn nghiệp vụ quy định tại điểm e, khoản 1, Điều 77, của Luật giáo dục.
Tiêu chuẩn giảng viên đại học được bổ sung thêm các nội dung trong Luật
giáo dục đại học, bao gồm [81]
-
Trình độ chuẩn của chức danh giảng viên giảng dạy trình độ đại học là
thạc sĩ trở lên. Trường hợp đặc biệtở một số ngành chuyên môn đặc thù do Bộ
trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo quy định.
-
Hiệu trưởng các cơ sở giáo dục ưu tiên tuyển dụng người có trình độ
thạc sĩ trở lên.
Qua các văn bản quy định nói trên, tác giả luận văn nhận thấy rằng, về cơ
bản tiêu chuẩn giảng viên đại học bao gồm các nhóm sau; nhóm bằng cấp
chun mơn (phải có bằng tốt nghiệp đại học trở lên và có học vị thạc sĩ); nhóm
kỹ năng, nghiệp vụ (có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, tâm lý dạy
học); nhóm nhân thân (có lý lịch bản thân rõ ràng, có phẩm chất chính trị tơt,
đạo đức lối sống trong sáng, có sức khỏe phù hợp với ngành nghề ).
Để cụ thể hóa về tiêu chuẩn giảng viên, Bộ giáo dục và Đào tạo phối hợp
với Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư liên tịch số 36/2014/TTLT-BGDĐT-BNV
về tiêu chuẩn giảng viên đại học. Tại thông tư này, các tiêu chuẩn của giảng viên
đại học đã cụ thể hóa một cách đầy đủ, chi tiết, được phân định rõ ràng cho các
chức danh giảng viên. Theo đó chức danh giảng viên gồm có: [4]
Giảng viên cao cấp (hạng I)
Mã số: V.07.01.01
Giảng viên chính (hạng II)
Mã số: V.07.01.02
Giảng viên (hạng III)
Mã số: V.07.01.03
16
download by :
Tóm lại, giảng viên đại học phải tuân thủ đầy đủ các quy định về tiêu
chuẩn tối thiểu cần phải đạt được theo quy định của các Luật liên quan. Những
tiêu chuẩn này là cơ sở cho các cơ sở giáo dục đại học tuyển dụng giảng viên
ban đầu, đồng thời là cơ sở cho việc giúp các cơ quan quản lý nhà nước quản lý
được đội ngũ giảng viên về chất lượng, để đảm bảo cho việc duy trì và nâng cao
chất lượng giáo dục và đào tạo của cơ sở giáo dục nói riêng và chất lượng giáo
dục đại học nói chung.
1.1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của giảng viên
1.1.4.1. Nhiệm vụ của giảng viên
Giảng viên là nhà giáo, do vậy nhiệm vụ của giảng viên trước hết là
nhiệm vụ của một nhà giáo. Tại Điều 72 Luật giáo dục 2005 quy định nhiệm vụ
của nhà giáo như sau: [84]
-
Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện đầy đủ
và có chất lượng chương trình giáo dục;
-
Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ cơng dân, các quy định của pháp luật và
Điều lệ nhà trường;
-
Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tôn trọng nhân cách
của người học, bảo vệ các quyền, lợi ích chính đáng của người học;
-
Khơng ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình
độ chính trị, chun mơn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương
tốt cho người học.
Theo Điều 55 Luật giáo dục đại học, giảng viên có thêm các nhiệm vụ
sau: [81]
-
Giảng dạy theo mục tiêu, chương trình đào tạo và thực hiện đầy đủ, có
chất lượng chương trình đào tạo;
-
Nghiên cứu, phát triển ứng dụng khoa học và chuyển giao công nghệ,
bảo đảm chất lượng đào tạo.
17
download by :
-
Định kỳ học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị, chun
mơn nghiệp vụ và phương pháp giảng dạy;
-
Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của giảng viên;
-
Tôn trọng nhân cách người học, đối xử công bằng với người học, bảo vệ
các quyền, lợi ích chính đáng của người học;
-
Tham gia quản lý và giám sát cơ sở giáo dục đại học, tham gia công tác
Đảng, đồn thể và cơng tác khác.
Theo Điều 45, Điều lệ Trường đại học, giảng viên cịn có thêm các nhiệm
vụ sau: [46]
-
Chấp hành các quy chế, nội quy, quy định của nhà trường;
-
Thực hiện quy định về chế độ làm việc đối với chức danh giảng viên do
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành;
Để cụ thể hóa chế độ làm việc đối với chức danh giảng viên, ngày 13
tháng 12 năm 2014, Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 47/2014/TTBGDĐT về việc “Quy định chế độ làm việc đối với giảng viên”. Thông tư này
quy định cụ thể về chế độ làm việc đối với giảng viên, bao gồm: nhiệm vụ của
các chức danh giảng viên; quy định về thời gian làm việc, giờ chuẩn giảng dạy
và nghiên cứu khoa học.
1.1.4.2. Quyền của giảng viên
Để đảm bảo quyền lợi của giảng viên, song song với việc quy định về
nhiệm vụ của giảng viên, quyền lợi của giảng viên cũng được quy định cụ thể, rõ
ràng trong các văn bản luật. Đây là cơ sở để đảm bảo các quyền giảng viên được
thực hiện trong các cơ sở giáo dục. Đồng thời để giảng viên thấyđược với quyền
lợi mà bản thân mình có được thì trách nhiệm, nghĩa vụ phải tương xứng để
hồn thành các yêu cầu mà cơ quan, đơn vị mình đặt ra trong vai trị, vị trí là
giảng viên giảng dạy tại cơ sở giáo dục. Quyền lợi của giảng viên được pháp
luật quy định như sau:
18
download by :
