(Luận án tiến sĩ) Ảnh hưởng của các nhân tố đến việc áp dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp miền Bắc Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

THÁI ANH TUẤN

ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ ĐẾN
VIỆC ÁP DỤNG KỸ THUẬT KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
TRONG CÁC DN MIỀN BẮC VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH KẾ TOÁN

HÀ NỘI - 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

THÁI ANH TUẤN

ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ ĐẾN
VIỆC ÁP DỤNG KỸ THUẬT KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
TRONG CÁC DN MIỀN BẮC VIỆT NAM
Chuyên ngành: KẾ TOÁN (KẾ TOÁN, KIỂM TỐN VÀ PHÂN TÍCH)
Mã số: 9340301

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. NGHIÊM VĂN LỢI
2. TS. TRẦN THỊ NAM THANH

HÀ NỘI - 2019


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Hà Nội, ngày

tháng

Tác giả luận án

Thái Anh Tuấn

năm 2019


ii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN........................................................................................................ i
MỤC LỤC .................................................................................................................. ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................................. v
DANH MỤC BẢNG BIỂU ....................................................................................... vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................... viii
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN

ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ........................................................................................... 5
1.1. Các nghiên cứu về tình trạng áp dụng kỹ thuật kế toán quản trị trong
các DN ..................................................................................................................... 7
1.2. Các cơng trình nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng áp dụng
kỹ thuật kế tốn quản trị...................................................................................... 19
1.3. Kết luận về các cơng trình nghiên cứu trước và khoảng trống nghiên cứu ........ 29
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1......................................................................................... 31
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ KẾ TỐN QUẢN TRỊ ........................... 32
2.1. Q trình phát triển của kế toán quản trị .................................................... 32
2.2. Các kỹ thuật kế toán quản trị ....................................................................... 34
2.2.1. Định nghĩa ................................................................................................. 34
2.2.2. Các kỹ thuật hỗ trợ ra quyết định ............................................................... 36
2.2.3. Các kỹ thuật hạch tốn chi phí ................................................................... 39
2.2.4. Hệ thống thước đo đánh giá hiệu quả hoạt động ........................................ 42
2.2.5. Các loại dự toán......................................................................................... 45
2.2.6. Các kỹ thuật kế toán quản trị chiến lược .................................................... 48
2.3. Một số lý thuyết sử dụng trong nghiên cứu kế toán quản trị ...................... 52
2.3.1. Lý thuyết thể chế (Institutional Theory) ..................................................... 52
2.3.2. Lý thuyết ngẫu nhiên (Contingency Theory).............................................. 54
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................... 56
CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..................................................... 57
3.1. Giả thuyết và mơ hình nghiên cứu ................................................................ 57


iii
3.2. Phương pháp và quy trình nghiên cứu ......................................................... 60
3.3. Lựa chọn các biến trong mơ hình nghiên cứu .............................................. 62
3.3.1. Lựa chọn các biến độc lập ......................................................................... 63
3.3.2. Thang đo các biến độc lập ......................................................................... 65
3.3.3. Lựa chọn các biến phụ thuộc ..................................................................... 67

3.4. Xây dựng bảng hỏi ......................................................................................... 69
3.5. Chọn mẫu và cỡ mẫu ..................................................................................... 70
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3......................................................................................... 71
CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................... 72
4.1. Đặc điểm của các DN Việt Nam và mô tả mẫu nghiên cứu ......................... 72
4.1.1. Một số đặc điểm của các DN Việt Nam và các DN Miền Bắc Việt Nam ... 72
4.1.2. Mô tả mẫu nghiên cứu ............................................................................... 76
4.2. Tình trạng áp dụng một số kỹ thuật kế toán quản trị trong các DN miền
Bắc Việt Nam ........................................................................................................ 77
4.2.1. Tình trạng áp dụng một số kỹ thuật hạch tốn chi phí ................................ 77
4.2.2. Tình trạng áp dụng các loại dự toán ........................................................... 79
4.2.3. Mức độ sử dụng các chỉ tiêu đánh giá hoạt động........................................ 81
4.2.4. Sử dụng các kỹ thuật phân tích thơng tin để ra quyết định ......................... 86
4.2.5. Tình trạng áp dụng các kỹ thuật KTQTCL................................................. 89
4.3. Ảnh hưởng của các nhân tố đến việc áp dụng kỹ thuật KTQT trong các DN
miền Bắc Việt nam ............................................................................................... 90
4.4. Kiểm định tương quan giữa các nhân tố với các kỹ thuật KTQT ............... 93
4.4.1. Kiểm định độ tin cậy ................................................................................. 93
4.4.2. Phân tích nhân tố ....................................................................................... 94
4.4.3. Kiểm định tương quan giữa các nhân tố với các kỹ thuật KTQT ................ 96
4.4.4. Phân tích hồi quy tuyến tính .................................................................... 101
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4....................................................................................... 119
CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................. 120
5.1. Kết luận về kết quả nghiên cứu................................................................... 120
5.1.1. Tình trạng áp dụng các kỹ thuật KTQT trong các DN miền Bắc Việt Nam .. 120
5.1.2. Ảnh hưởng của các nhân tố đến việc áp dụng kỹ thuật KTQT trong các doanh
nghiệp miền Bắc Việt Nam ................................................................................. 127


iv

5.2. Một số khuyến nghị và giải pháp góp phần tăng cường áp dụng các kỹ
thuật KTQT trong các DN Việt Nam ................................................................ 135
5.2.1. Các khuyến nghị ...................................................................................... 135
5.2.2. Một số giải pháp góp phần tăng cường áp dụng các kỹ thuật KTQT trong
các DN Việt Nam .............................................................................................. 136
5.2.3. Điều kiện thực hiện ................................................................................. 138
5.3. Các hạn chế và khuyến nghị cho nghiên cứu tiếp theo .............................. 139
5.3.1. Các hạn chế của nghiên cứu..................................................................... 139
5.3.2. Gợi ý cho các nghiên cứu tiếp theo .......................................................... 140
KẾT LUẬN CHƯƠNG 5....................................................................................... 141
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 142
DANH MỤC CƠNG TRÌNH CƠNG BỐ CỦA TÁC GIẢ .................................. 143
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................... 144
Phụ lục 1. Phiếu xin ý kiến chuyên gia.................................................................. 162
Phụ lục 2. Phiếu khảo sát....................................................................................... 165
Phụ lục 3. Kết quả phân tích độ tin cậy ................................................................ 169
Phụ lục 4. Kết quả phân tích nhân tố ................................................................... 172
Phụ lục 5. Kiểm định độ tin cậy của các biến phân quyền: ................................. 177
Phụ lục 6. Các biểu đồ phân bố phần dư .............................................................. 179


v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt

Viết đầy đủ

ABC

Hạch toán chi phí theo hoạt động

BCTC

Báo cáo tài chính

CNTT

Cơng nghệ thơng tin

CPBĐ

Chi phí biến đổi

CVP

Chi phí - Khối lượng - Lợi nhuận

DN

Doanh nghiệp

DNBVN

Doanh nghiệp miền Bắc Việt nam

EFA

Phân tích nhân tố khám phá (exploratory factor analysis)

EVA

Giá trị kinh tế gia tăng

HQQT

Hiệu quả quản trị

IFAC

Liên đồn Kế tốn Quốc tế

IRR

Tỷ suất hồn vốn nội bộ

KTQT

Kế toán quản trị

KTQTCL

Kế toán quản trị chiến lược

KTTN

Kế tốn trách nhiệm

NPV

Giá trị hiện tại rịng

NQT

Nhà quản trị

NVKT

Nhân viên kế tốn

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

RI

Thu nhập cịn lại

ROA

Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản

ROE

Thu nhập trên vốn cổ phần

ROI

Lợi nhuận trên vốn đầu tư

vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1. Các cơng trình nghiên cứu tiêu biểu về tình trạng áp dụng kế tốn quản trị
trong các DN ............................................................................................................. 16
Bảng 1.2: Tổng hợp các nghiên cứu đã thực hiện về ảnh hưởng của các nhân tố đến
việc áp dụng KTQT trong các DN ............................................................................. 25
Bảng 2.1. Một số cơng trình nghiên cứu KTQT sử dụng lý thuyết ngẫu nhiên ........... 55
Bảng 3.1. Các kỹ thuật được lựa chọn ........................................................................ 67
Bảng 3.2. Các kỹ thuật không được lựa chọn ............................................................. 68
Bảng 4.1. Số lượng và cơ cấu các DN theo lĩnh vực kinh doanh ................................ 73
Bảng 4.2. Quy mô DN theo số lao động ..................................................................... 74
Bảng 4.3. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu của DN (%) ............................................ 75
Bảng 4.4. Cơ cấu các DN chế biến, chế tạo phân loại các DN theo trình độ cơng nghệ (%) ...... 76
Bảng 4.5. Đặc điểm các DN trả lời khảo sát ............................................................... 76
Bảng 4.6. Tình hình áp dụng thường xun một số phương pháp hạch tốn chi phí theo
lĩnh vực hoạt động ..................................................................................................... 77
Bảng 4.7. Mức độ áp dụng một số phương pháp hạch tốn chi phí theo lĩnh vực hoạt động .... 79
Bảng 4.8. Tình hình áp dụng các loại dự toán của các DN ......................................... 80
Bảng 4.9. Mức độ sử dụng các loại dự toán theo lĩnh vực hoạt động .......................... 81
Bảng 4.10. Tỷ lệ sử dụng các chỉ tiêu tài chính trong đánh giá hoạt động .................. 82
Bảng 4.11. Mức độ sử dụng các chỉ tiêu tài chính trong đánh giá hoạt động .............. 83
Bảng 4.12. Tỷ lệ sử dụng các chỉ tiêu phi tài chính .................................................... 84
Bảng 4.13. Mức độ sử dụng các chỉ tiêu phi tài chính trong đánh giá hoạt động ........ 85
Bảng 4.14. Tỷ lệ sử dụng các kỹ thuật phân tích thơng tin để ra quyết định ngắn hạn86
Bảng 4.15. Mức độ sử dụng các kỹ thuật phân tích thơng tin để ra quyết định ngắn hạn ......... 87
Bảng 4.16. Tỷ lệ sử dụng các kỹ thuật phân tích thơng tin để ra quyết định dài hạn ... 88
Bảng 4.17. Mức độ sử dụng các kỹ thuật phân tích thơng tin để ra quyết định dài hạn ......... 88
Bảng 4.18. Tỷ lệ áp dụng các kỹ thuật KTQTCL ....................................................... 89

Bảng 4.19. Tình trạng áp dụng các kỹ thuật KTQTCL ............................................... 90
Bảng 4.20. Mức độ phân quyền trong các DN............................................................ 91


vii
Bảng 4.21. Ma trận quay các nhân tố ......................................................................... 95
Bảng 4.22. Kết quả kiểm định Spearman tương quan giữa các biến ........................... 99
Bảng 5.1. Các giả thuyết khẳng định được chấp nhận và bị bác bỏ .......................... 127
Bảng 5.2. Các giả thuyết phủ định được chấp nhận .................................................. 130
Bảng 5.3. Các giả thuyết về ảnh hưởng của các nhân tố đến việc áp dụng các kỹ thuật
KTQT trong các DNBVN ........................................................................................ 131


viii

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1. Mơ hình phân bổ chi phí theo hoạt động (Weygandt, 2012) ...................... 42
Sơ đồ 3.1. Mơ hình nghiên cứu .................................................................................. 59
Sơ đồ 4.1. Cơ cấu các DN trong nền kinh tế .............................................................. 72


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Trong môi trường tồn cầu hóa, các DN khơng chỉ cạnh tranh với các DN trong
nước mà còn phải cạnh tranh với các DN nước ngồi có thế mạnh về vốn, cơng nghệ
tiên tiến, có hệ thống quản trị hồn hảo với các nhà quản trị được đào tạo bài bản và có
kinh nghiệm thương trường hàng chục, thậm chí hàng trăm năm.
Các DN Việt Nam nói chung và các DN miền Bắc Việt nam nói riêng, mặc

dù hoạt động trong cơ chế thị trường, nhưng do ảnh hưởng nặng nề của cơ chế quản
lý kế hoạch hóa tập trung nên các kiến thức về kinh tế thị trường cũng như kinh
nghiệm hoạt động trong nền kinh tế thị trường vẫn còn hạn chế. Các DN Việt Nam
phần lớn có quy mơ vừa và nhỏ, chưa có thế mạnh về vốn, cơng nghệ lạc hậu và
kinh nghiệm quản trị còn non kém. Do vậy, cùng với tăng tiềm lực về vốn, đổi mới
công nghệ, các DN Việt Nam cần phải tăng cường năng lực quản trị trong mơi
trường cạnh tranh tồn cầu.
Trên khía cạnh quản trị, ngồi việc thay đổi tư duy quản trị, áp dụng các mơ
hình quản trị hiện đại, các nhà quản trị trong các DN Việt Nam cần phải có sự hỗ trợ
mạnh mẽ của hệ thống thơng tin để đưa ra các quyết định quản trị hiệu quả. Thông qua
quản trị hiệu quả, các DN Việt Nam sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để đem lại
nhiều giá trị gia tăng cho khách hàng từ đó tăng lợi thế cạnh tranh để có thể tồn tại và
đứng vững trên thương trường.
KTQT có vai trị cung cấp thơng tin (thơng tin tài chính và thơng tin phi tài
chính) cho các nhà quản trị DN. Thơng tin KTQT có vai trị chủ đạo và chi phối tồn
bộ hoạt động kinh doanh của các DN. Đó là cơ sở quan trọng để các nhà quản trị DN
đưa ra các quyết định ngắn hạn và dài hạn nhằm đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển
bền vững của DN trong nền kinh tế thị trường.
Theo Fleischman và Tyson (2006), để hỗ trợ cho quản trị DN, các DN ở Mỹ đã
thiết kế hệ thống thông tin KTQT từ những năm đầu của thế kỷ XIX trong các nhà
máy dệt ở New England. Sau chiến tranh thế giới lần thứ II, nhờ phương pháp quản trị
phù hợp với sự hỗ trợ của thông tin KTQT, các DN Nhật Bản đã phục hồi và phát triển
mạnh mẽ để cạnh tranh với các DN Mỹ (Atkinson, 2012).
Tại Việt Nam, cùng với đổi mới và chuyển đổi nền kinh tế từ kế hoạch hóa tập
trung sang nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN, hệ thống kế tốn Việt Nam
đã có nhiều thay đổi quan trọng. Từ năm 2001, mở đầu bằng việc ban hành 26 chuẩn


2
mực kế toán, hệ thống kế toán Việt Nam đã dần dần thay đổi theo hướng hội nhập

quốc tế. Tuy nhiên, sự thay đổi này chỉ tập trung vào kế tốn tài chính (Nghiêm Văn
Lợi, 2010). Đối với KTQT, mặc dù đã được đưa vào giảng dạy trong các trường đại
học từ hơn 20 năm qua,nhưng cho đến nay, đối với các DN Việt Nam, KTQT vẫn là
lĩnh vực còn nhiều mới mẻ và chưa nhận được sự quan tâm đúng mức. Hệ thống kế
toán của nhiều DN mới chỉ chú ý đến kế tốn tài chính và kế tốn thuế mà chưa quan
tâm đến KTQT (Nghiêm Văn Lợi, 2010). Thực trạng này đã ảnh hưởng không nhỏ đến
hiệu quả quản trị DN cũng như và khả năng cạnh tranh của DN Việt Nam trên thị
trường. Để nâng cao hiệu quả quản trị, giúp các DN có thể đứng vững và thắng thế
trong cạnh tranh, các NQT cần phải được trang bị các kiến thức quản trị hiện đại
ngang tầm quốc tế cùng với sự hỗ trợ hữu hiệu hệ thống thơng tin hỗ trợ quản trị nói
chung và thơng tin KTQT nói riêng để cung cấp thơng tin phù hợp, kịp thời phục vụ
cho các nhà quản trị trong quá trình ra quyết định.
Với mong muốn nghiên cứu tình hình áp dụng kỹ thuật KTQT trong các
DNBVN và ảnh hưởng của các yếu tố đến việc áp dụng kỹ thuật KTQT trong các
DN miền Bắc Việt nam, từ đó đưa ra các khuyến nghị cần thiết góp phần thúc đẩy
sự phát triển của KTQT trong các DN, tác giả chọn đề tài "Ảnh hưởng của các
nhân tố đến việc áp dụng kỹ thuật kế toán quản trị trong các doanh nghiệp
miền Bắc Việt Nam" làm đề tài luận án tiến sĩ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu chung của đề tài là thực trạng áp dụng KTQT trong các
DNBVN và ảnh hưởng của một số nhân tố đến tình trạng áp dụng KTQT trong các DN
này. Cụ thể, đề tài nghiên cứu để đạt được các mục tiêu sau:
- Đánh giá thực trạng áp dụng các kỹ thuật KTQT trong các DNBVN.
- Nghiên cứu ảnh hưởng của các các nhân tố đến tình trạng áp dụng kỹ thuật
KTQT trong các DNBVN.
3. Câu hỏi nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu như đã trình bày ở trên, các câu hỏi nghiên
cứu được đặt ra là:
(1) Các kỹ thuật KTQT được các DNBVN áp dụng như thế nào?
(2) Ảnh hưởng của các nhân tố được lựa chọn đến việc áp dụng kỹ thuật KTQT

trong các DNBVN như thế nào?


3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, luận án sẽ nghiên cứu các vấn đề liên quan đến:
- Tình trạng áp dụng một số kỹ thuật KTQT trong các DNBVN.
- Mối quan hệ giữa một số nhân tố với việc áp dụng kỹ thuật KTQT trong
các DNBVN.
* Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu sẽ lựa chọn một số DN để nghiên cứu thực trạng áp dụng kỹ thuật
KTQT trong các DN này. Dự kiến các DN được lựa chọn nghiên cứu sẽ được phân bố
khác nhau theo các ngành, lĩnh vực, hình thức sở hữu, quy mơ và có trụ sở đóng trên
các địa bàn các tỉnh miền Bắc Việt nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu chính được sử dụng trong luận án là phương pháp
nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng.
Nghiên cứu định tính được thực hiện thơng qua phỏng vấn sâu và trao đổi với
các chuyên gia để hiểu rõ hơn về vấn đề nghiên cứu nhằm mục đích xác định phạm vi
nghiên cứu, lựa chọn các biến độc lập và biến phụ thuộc để xây dựng mơ hình nghiên
cứu, thiết kế bảng hỏi, quy trình nghiên cứu và phân tích dữ liệu.
Nghiên cứu định lượng gồm 2 phần: nghiên cứu định lượng sơ bộ và nghiên
cứu định lượng chính thức. Nghiên cứu định lượng sơ bộ được thực hiện với cỡ mẫu
khoảng 50. Mục đích của nghiên cứu định lượng sơ bộ là nhằm tìm ra những điểm
chưa phù hợp của câu hỏi khảo sát và đánh giá độ tin cậy của thang đo trước khi tiến
hành nghiên cứu chính thức.
Nghiên cứu chính thức được thực hiện để thu thập dữ liệu phục vụ cho phân
tích định lượng. Bảng hỏi sau khi được điều chỉnh sẽ được gửi đến cho các DN trong
mẫu khảo sát để thu thập dữ liệu.

Các dữ liệu sau khi thu được sẽ được làm sạch để sử dụng cho phân tích nhân
tố, phân tích tương quan và kiểm định mơ hình và các giả thuyết nghiên cứu bằng phần
mềm SPSS 22.


4
6. Đóng góp của luận án
So với các cơng trình nghiên cứu đã thực hiện trước đây, luận án có các đóng
góp mới chủ yếu sau:
Thứ nhất, chỉ ra thực trạng áp dụng kỹ thuật KTQT trong các DNBVN hiện nay.
Thứ hai, phân tích và đo lường ảnh hưởng của một số nhân tố đến tình trạng
áp dụng kỹ thuật KTQT trong các DN Việt Nam.
Thứ ba, Trên cơ sở thực trạng áp dụng kỹ thuật KTQT trong các DNBVN, luận
án khuyến nghị các chính sách và giải pháp thúc đẩy áp dụng kỹ thuật KTQT nhằm
góp phần nâng cao HQQT trong các DNBVN.
7. Kết cấu của luận án
Luận án được trình bày gồm:
Chương 1: Tổng quan các cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
Chương 2: Cơ sở lý thuyết về KTQT
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận
Chương 5: Kết luận và khuyến nghị


5

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
Trong khoảng 30 năm trở lại đây, xuất hiện nhiều ý kiến phê phán sự không

phù hợp của các kỹ thuật KTQT truyền thống trong điều kiện mơi trường kinh doanh
có nhiều thay đổi (Spicer, 1992; Bork & Morgan, 1993; Beng et al, 1994;.Gosselin,
1997; Chenhall, 2003; Askarany & Smith, 2004). Các phê phán đều cho rằng các kỹ
thuật KTQT truyền thống không đáp ứng được nhu cầu thông tin cho các NQT trong
các DN. Đặc biệt là từ khi xuất hiện bài báo của Kaplan (1987) bàn về sự không phù
hợp của các kỹ thuật KTQT truyền thống trong môi trường kinh doanh thay đổi, một
loạt các cơng trình nghiên cứu liên quan đến chủ đề này được thực hiện. Lawrence và
Ratcliffe (1990) đã khảo sát và cung cấp các bằng chứng về mức độ không hài lòng
của các NQT và nhân viên KTQT đối với các kỹ thuật KTQT đang được sử dụng
trong các DN. Bork và Morgan (1993) cũng cho rằng các kỹ thuật KTQT truyền
thống đã không theo kịp với nhu cầu thông tin ngày càng tăng trong điều kiện môi
trường kinh doanh và công nghệ sản xuất đã thay đổi. Sự thay đổi của môi trường
kinh doanh đã đặt ra nhu cầu phải xem xét lại sự phù hợp của các kỹ thuật KTQT.
Ngày càng có nhiều nghiên cứu về tình trạng áp dụng KTQT trong các DN để kiểm
chứng các nhận định trên (Chenhall & Langfield-Smith, 1998; Wijewardena &
Zoysa, 1999; Bressler & Bressler, 2003; Wu, 2003; O'Connor và cộng sự, 2004;
Hyvonen, 2005; Cinquini & Tenucci, 2007; Davila & Foster, 2009; Angelakis và
cộng sự, 2010; Alleyne & Weekes-Marshall, 2011; Akenbor & Okoye, 2012; Doan
Ngoc Phi Anh, 2012; Abadi và cộng sự, 2013; Ahmad, 2013; Bogale, 2013;
Karunaratne, 2013; Mohsen & Ramy, 2013; Karanja và cộng sự, 2014; Saaydah &
Khatatneh, 2014; Botha, Vermaak, & Toit, 2015). Tiếp sau các nghiên cứu về tình
trạng áp dụng là các nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng áp dụng
KTQT (Z. Xiao, 1995; Maelah & Ibrahim, 2007; Subasinghe & Fonseka, 2009;
Ehab & Hussain, 2010; Mat, Smith, & Djajadikerta, 2010; James, 2013; Ahmad &
Leftesi, 2014; Halbouni, 2014; Doan, 2016) và các nghiên cứu về sự phát tán đổi
mới KTQT (Johnson & Kaplan 1987; Cooper & Kaplan, 1991; Johnson, 1992;
Anderson & Young, 1999; Malmi, 1999; Booth & Giacobbe, 1998; Chenhall &
Langfield-Smith, 1998; Askarany & Smith, 2001, 2003; Askarany, 2003; ;
Gosselin, 1997; Maiga & Jacobs, 2003)