Bài giảng Quản lý rủi ro dự án

ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM
Cao học Quản trị kinh doanh
Môn QuẢN LÝ DỰ ÁN

QUẢN LÝ RỦI RO DỰ ÁN

Tài liệu lưu hành nội bộ
Giảng viên: PGS.TS. Lưu Trường Văn

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

1


1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

2


• Đã kinh doanh thì phải biết chấp
nhận rủi ro, vấn đề là làm thế nào
để lường trước, giảm thiểu và hạn
chế đến mức thấp nhất

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

3

RỦI RO DỰ ÁN LÀ GÌ ?
o Rủi ro dự án là những sự kiện bất ngờ hoặc
điều không chắc chắn có thể xảy ra ngồi
dự kiến, mang lại những thiệt hại, mất mát
hoặc các cơ hội đạt được các lợi ích đối với
dự án

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

4


QUẢN LÝ RUÛI RO DỰ ÁN
o Quản lý rủi ro dự án là q trình nhận dạng, xác
định, phân tích, đo lường mức độ rủi ro, trên cơ
sở đó lựa chọn, triển khai và quản lý các hoạt
động đới phó với rủi ro có thể xảy ra trong suốt
vịng đời dự án
o Quản lý rủi ro nhằm giúp dự án đạt được các
mục tiêu của nó
o Quản lý rủi ro là quá trình liên tục trong tất cả
các giai đoạn của vòng đời dự án
Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

5


2. QUY TRÌNH QUẢN LÝ
RỦI RO

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

6


QUY TRÌNH QUẢN LÝ RỦI RO DỰ ÁN

4. Phân tích
định tính rủi
ro
3. Phân
tích định
tính rủi
ro

5. Lập kế hoạch
đối phó rủi ro
6. Kiểm
sốt rủi
ro

Q trình
quản lý rủi
ro
1. Lập kế

hoạch quản lý
rủi ro
2. Xác định
rủi ro

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

7


Bước 1. LẬP KẾ HOẠCH QUẢN LÝ RỦI
RO (1)
o Là bước đầu tiên nhưng đặc biệt quan trọng
bởi vì nó quyết định sự thành cơng của 5 bước
cịn lại
o Tại sao quan trọng?

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

8


3. CHI TIẾT QUY TRÌNH
QUẢN LÝ RỦI RO

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

9


2. XÁC ĐỊNH RỦI RO
Xác định
rủi ro
Nhận
thức rủi

ro

Nhận
dạng rủi
ro

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

10


2. XÁC ĐỊNH RỦI RO
NHẬN THỨC RỦI RO
• Ban quản lý dự án tự đánh giá: có hay chăng dự án
mà họ đang quản lý sẽ đối diện với các rủi ro
• Nếu câu trả lời là có, thì dự án của bạn sẽ có thể gặp
rủi ro và bạn nên nhanh chóng thực hiện bước kế tiếp.
• Kinh nghiệm và trực giác là chìa khóa của bước
này
• Phát triển RBS (Risk Breakdown Structure) để nhận
đạng nguồn của rủi ro

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

11


Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

12

2. XÁC ĐỊNH RỦI RO
NHẬN DẠNG RỦI RO
Ban quản lý dự án căn cứ vào:
• Kinh nghiệm QLDA
• Tính chất dự án
• Mơi trường xung quanh dự án
• Các bên tham gia dự án
• Quy định của địa phương
• …
Xác định các rủi ro mà dự án có thể gánh chịu
Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

13


2. XÁC ĐỊNH RỦI RO- các cơng cụ

• Nghiên cứu những dự án tương tự đã hồn
thành, từ đó nhận ra những rủi ro tiềm năng
cho dự án của chúng ta
• Phân tích các giả định và các ràng buộc của
dự án để luận ra những rủi ro tiềm năng mà dự
án có thể đối diện
• Phán đốn của chun gia

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

14

3. Phân tích định tính rủi ro
• Đây là giai đoạn định tính 2 thuộc tính chính của rủi ro: khả
năng xuất hiện (probablity) và tác động (impact)
• Thơng thường, khả năng xuất hiện (probablity) được chia ra 3
mức: thấp (low), trung bình (medium) và cao (high).
• Thơng thường, tác động (Impact) được chia ra 4 mức: có thể
bỏ qua (nil), thấp (low), trung bình (medium) và nghiêm trọng
(severe). Cũng có khi chia làm 3 mức: thấp, trung bình và cao.
• Tích hợp khả năng xuất hiện (probablity) và tác động (Impact)
thành 1 ma trận (các tài liệu English gọi là PI matrix)

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

15


3. Phân tích định tính rủi ro

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

16


Ví dụ về định tính rủi ro
• Tên dự án: “Dự án triển khai chương trình phần
mềm quản lý doanh nghiệp”
– Phần mềm được doanh nghiệp mua đã có sẵn.
– Phần cứng và mạng đã được doanh nghiệp đầu tư đầy đủ

– Tồn thể nhân viên của doanh nghiệp có trình độ tin học phù hợp
với phần mềm sẽ triển khai.
– Doanh nghiệp triển khai phần mềm là một doanh nghiệp ngành
thương mại có 4 phịng nghiệp vụ, Ban giám đốc và 50 cửa hàng
mua bán tại địa bàn Thành Phố Hồ Chí Minh.
– Khi triển khai thành cơng, phần mềm mới sẽ giúp cho doanh nghiệp
giảm chi phí quản lý và nhân công, tăng độ tin cậy và tốc độ của số
liệu báo cáo.

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

17


Ví dụ về định tính rủi ro
Rủi ro
• Doanh nghiệp khơng kịp triển
khai mua sắm, thiết lập hệ
thống máy tính và đào tạo
nhân sự theo đúng u cầu.
(H)

• Có những thay đổi trong qui
định về quản lý doanh nghiệp
và hạch tốn kế tốn. (H)

Khắc phục
• Tư vấn, trợ giúp doanh nghiệp
về những vấn đề có liên quan.
Qui định rõ ràng về trách

nhiệm thanh tốn chi phí phụ
trội phát sinh có liên quan đến
vấn đề trên.
• Đưa những thay đổi đặc biệt
phát sinh ra khỏi dự án bằng
các hợp đồng xử lý riêng

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

18


Ví dụ về định tính rủi ro
Rủi ro
• Thay đổi tự nhiên của hệ thống
quản lý doanh nghiệp qua thời
gian. (L)
• Khơng thực hiện đúng các u
cầu về trao đổi thơng tin. (M)
Những thay đổi về thuế có liên
quan đến hoạt động triển khai
phần mềm quản lý kinh doanh.
(L)

Khắc phục
• Chấp nhận và cố gắng rút
ngắn thời gian triển khai.
• Đưa những thay đổi đặc biệt
phát sinh ra khỏi dự án bằng
các hợp đồng xử lý riêng

• Đưa vấn đề thuế ra ngồi dự
tốn chi phí của dự án.

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

19


4. Phân tích định lượng rủi ro
Dùng phương pháp chấm điểm để xếp hạng rủi ro
Thang điểm là tùy chọn, nhưng thơng thường chọn thang
điểm 10 hay 5.
• Thang điểm 5:
– Tùy theo khả năng xuất hiện của rủi ro mà người đánh giá
sẽ chọn mức độ (1 là thấp và 5 là cao)
– Tùy theo mức độ tác động của rủi ro mà người đánh giá sẽ
chọn mức độ phù hợp (1 là thấp và 5 là nghiêm trọng)
– Điểm của rủi ro = điểm khả năng xuất hiện * điểm tác
động

•
•

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

20


4. Phân tích định lượng rủi ro
ST

T Mơ tả rủi ro

Khả năng
xuất
hiện

Xếp hạng rủi
Tác động
ro

Bên gánh
chịu chủ
yếu

3

15

Chủ dự án

1

Doanh nghiệp
không kịp triển
khai mua sắm,
thiết lập hệ thống
máy tính và đào
tạo nhân sự theo
đúng yêu cầu.
5

2

Thay đổi tự nhiên
của hệ thống
quản lý doanh
nghiệp qua thời
gian. (L)

3

3

9

Bên cung
cấp phần
mềm

…

…

…

…

…

…

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

21


4. Phân tích định lượng rủi ro – ma
trận định lượng rủi ro

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

22


Xác suất
ấ xảy
ảy ra rủi
r ro

Cao

Trung

Cao

Cao

Thấp

Trung

Cao

Thấp

Thấp

Trung

TB

Thấ
p
Thấp

TB

Cao

Mức độ ảnh hưởng
Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

23


5. Lập kế hoạch đối phó rủi ro
• Kế hoạch đối phó rủi ro là tập hợp các biện
pháp để phản ứng khi rủi ro xảy ra
LẬP KẾ
HOẠCH

ĐỐI PHÓ
RỦI RO
DỰ ÁN

QUÁ
TRÌNH
LỰA CHỌN

QUÁ
TRÌNH
ĐỀ XUẤT

CÁC HOẠT ĐỘNG NHẰM TẬN
DỤNG CƠ HỘI VÀ GIẢM BỚT HIỂM
HỌA CỦA RỦI RO ĐỐI VỚI DỰ ÁN
Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

24


5. Lập kế hoạch đối phó rủi ro
• Ngun lý:
– Tập trung các nổ lực quản lý vào những rủi ro có
điểm xếp hạng cao.
– Đưa ra các giải pháp để ứng phó nếu những rủi ro
nói trên xuất hiện
– Ưu tiên nhân lực để sẳn sàng ứng phó với rủi ro
– Có thể bỏ qua hoặc khơng tập trung vào các rủi ro
có điểm xếp hạng thấp

Biên soạn & giảng: PGS.TS. Lưu Trường Văn

25