Khái quát VHVN từ 1945 đến hết TK XX

CHÀO NĂM HỌC MỚI
2021 - 2022


Giới thiệu Chương trình Ngữ văn 12
- Gồm 3 phân môn: Đọc văn, Tiếng Việt, Làm văn
- Trọng tâm: Các văn bản Đọc văn ở Thời kì từ CMT8. 1945 đến hết TK XX, với các thể
loại:
+ Văn chính luận
+ Thơ:
+ Kí
+ Truyện
+ Kịch
- Cấu trúc Đề thi TN THPT:
+ Đọc hiểu: 3 điểm
+ Viết đoạn văn NLXH: 2 điểm
+ Viết bài văn NLVH: 5 điểm
- Bài học mở đầu CT cung cấp tri thức nền về Đặc điểm lịch sử, Văn hóa, văn học của
VHVN từ CMT8. 1945 đến hết TK XX


Mục tiêu bài học:

1. Nắm được một số nét tổng quát về các chặng đường phát triển, những thành tựu
chủ yếu và những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ CMTT năm 1945 đến
năm 1975.
2. Thấy được những đổi mới bước đầu của VHVN giai đoạn từ năm 1975, nhất là từ
năm 1986 đến hết thế kỉ XX.


Nội dung chính của bài học:

I. KHÁI QUÁT VHVN TỪ CMTT NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1975:
1. Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hố
2. Q trình phát triển và những thành tựu chủ yếu
3. Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ CMTT năm 1945 đến năm
1975:
- Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hố, gắn bó sâu sắc với
vận mệnh chung của đất nước.
- Nền văn học hướng về đại chúng
- Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.
II. VÀI NÉT KHÁI QUÁT VHVN TỪ 1975 ĐẾN HẾT TK XX:
1. Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá
2. Những chuyển biến và một số thành tựu ban đầu


So sánh 2 giai đoạn:
Tiêu chí
1. Hồn cảnh lịch sử
2. Đặc điểm văn học
3. Tác phẩm, tác giả tiêu biểu

VHVN 1945- 1975

VNVH sau 1975


I. KHÁI QUÁT VHVN TỪ CMT8.1945 ĐẾN NĂM 1975:

1. Vài nét về hồn cảnh lịch sử, xã hội, văn hố
? Dựa vào SGK hãy chọn 4 sự kiện lịch sử quan trọng của VN từ 1945 – 1975 có
ảnh hưởng lớn đến VH?

- Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công mở kỉ nguyên mới cho dân tộc, khai
sinh một nền văn học mới gắn liền với lí tưởng độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.
- Cuộc kháng chiến chống Pháp từ 1946-1954
- Cuộc kháng chiến chống Mĩ 1954- 1975
- Xây dựng CNXH ở miền Bắc 1954-1964


2. Những thành tựu chủ yếu:

? Kể tên các tác phẩm (tác giả) văn học đã học và được giới thiệu trong SGK
tương ứng với các sự kiện lịch sử VN từ 1945-1975?

Cách mạng tháng Tám năm 1945
thành công

Kháng chiến chống Pháp

Kháng chiến chống Mĩ

Xây dựng CNXH MB


3. Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ CMT8 năm 1945 đến năm 1975:

a. Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất
nước
? Vì sao VHVN 1945-1975 chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá?
? Biểu hiện của nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá?

3. Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ CMT8 năm 1945 đến năm 1975:

a. Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất
nước
- Văn học là tấm gương phản chiếu những vấn đề trọng đại của lịch sử dân tộc.
- Biểu hiện:
+ Khuynh hướng, tư tưởng chủ đạo: tư tưởng cách mạng, văn học là thứ vũ khí phục vụ sự nghiệp cách mạng,
nhà văn là người chiến sĩ
+ Đề tài: Tổ Quốc với hai vấn đề trọng đại: đấu tranh bảo vệ, thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội
+ Nhân vật trung tâm: người chiến sĩ, dân quân, du kích, TNXP; người lao động mới có sự hịa hợp giữa cái
riêng và cái chung, cá nhân và tập thể.


3.
3. Những
Những đặc
đặc điểm
điểm cơ
cơ bản
bản của
của văn
văn học
học Việt
Việt Nam
Nam từ
từ CMT8
CMT8 năm
năm 1945
1945 đến
đến năm

năm 1975
1975
b.
b. Nền
Nền văn
văn học
học hướng
hướng về
về đại
đại chúng
chúng

? Biểu hiện của nền VH hướng về đại chúng?
- Đại chúng: vừa là đối tượng phản ánh và đối tượng phục vụ, vừa là nguồn bổ sung
lực lượng sáng tác cho văn học
- Cái nhìn mới của người sáng tác về nhân dân: Đất nước là của nhân dân.
- Nội dung:
+ Quan tâm đến đời sống nhân dân lao động;
+ Những bất hạnh trong cuộc đời cũ và niềm vui sướng, tự hào về cuộc đời mới;
+ Khả năng cách mạng và phẩm chất anh hùng;
+ Xây dựng hình tượng quần chúng cách mạng
- Hình thức: ngắn gọn, dễ hiểu, chủ đề rõ ràng, hình thức nghệ thuật quen thuộc,
ngơn ngữ bình dị, trong sáng.


3.
3. Những
Những đặc
đặc điểm
điểm cơ

cơ bản
bản của
của văn
văn học
học Việt
Việt Nam
Nam từ
từ CMT8
CMT8 năm
năm 1945
1945 đến
đến năm
năm 1975
1975
c.
c. Nền
Nền văn
văn học
học chủ
chủ yếu
yếu mang
mang khuynh
khuynh hướng
hướng sử
sử thi
thi và
và cảm
cảm hứng
hứng lãng
lãng mạn.

mạn.

? Biểu hiện của nền VH mang khuynh hướng sử thi ?
- Đề tài: tập trung phản ánh những vấn đề lớn của lịch sử dân tộc
- Nhân vật chính: tiêu biểu cho lí tưởng chung của dân tộc, gắn số phận mình với số
phận đất nước, thể hiện và kết tinh những phẩm chất cao đẹp của cả cộng đồng
- Hướng khám phá con người ở khía cạnh trách nhiệm, bổn phận, nghĩa vụ công
dân, ý thức chính trị, tình cảm lớn, lẽ sống lớn và tình cảm lớn.
- Lời văn: mang giọng điệu ngợi ca, trang trọng và đẹp tráng lệ, hào hùng .


3.
3. Những
Những đặc
đặc điểm
điểm cơ
cơ bản
bản của
của văn
văn học
học Việt
Việt Nam
Nam từ
từ CMT8
CMT8 năm
năm 1945
1945 đến
đến năm
năm 1975
1975

c.
c. Nền
Nền văn
văn học
học chủ
chủ yếu
yếu mang
mang khuynh
khuynh hướng
hướng sử
sử thi
thi và
và cảm
cảm hứng
hứng lãng
lãng mạn.
mạn.

? Biểu hiện của nền VH mang cảm hứng lãng mạn ?
- Khẳng định phương diện lí tưởng của cuộc sống mới và vẻ đẹp của con người mới.

-

Ca ngợi chủ nghĩa anh hùng Cách mạng.
- Tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
 Cảm hứng nâng đỡ con người vượt lên thử thách, hướng tới ngày mai chiến thắng.


II. KHÁI QUÁT VHVN TỪ NĂM 1975 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX

1. Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá
? Dựa vào SGK hãy cho biết những thay đổi của lịch sử VN từ sau 1975 (so với
1945-1975)?
- Từ 1975: nước nhà hoàn toàn độc lập, thống nhất ta nhưng gặp phải những khó
khăn thử thách về kinh tế do hậu quả chiến tranh để lại.
- Từ 1986: Đảng đề xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới toàn diện; Kinh tế:
Chuyển sang kinh tế thị trường; Văn hoá: Tiếp xúc rộng rãi với nhiều nước trên thế
giới; Văn học có điều kiện giao lưu, đổi mới phù hợp với quy luật khách quan.


II. KHÁI QUÁT VHVN TỪ NĂM 1975 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX

2. Những chuyển biến và một số thành tựu ban đầu:
? Kể tên các tác phẩm (tác giả) văn học đã học và được giới thiệu trong SGK
của VHVN từ sau 1975?
? Những đặc điểm của VHVN sau 1975?
- Vận động theo khuynh hướng dân chủ hố, mang tính nhân bản, nhân văn sâu sắc.
- Phát triển đa dạng hơn về đề tài, chủ đề; phong phú và mới mẻ về thủ pháp nghệ
thuật, cá tính sáng tạo của nhà văn được phát huy
- Khám phá con người trong những mối quan hệ đa dạng và phức tạp, thể hiện con
người ở nhiều phương diện của đời sống, kể cả đời sống tâm linh.


III. TỔNG KẾT: Ghi nhớ SGK
IV. HOẠT ĐỘNG MỞ RỘNG:

? Hãy trình giới thiệu Tổng quan văn học Việt Nam
? Vẽ sơ đồ tư duy về Tổng quan văn học Việt Nam

Hoạt động mở rộng:

Tổng quan văn học Việt Nam:
Gồm 2 bộ phận: VHDG và VH viết

-

VH viết: gồm 3 thời kì:
+ Từ TK X đến hết XIX
+ Từ đầu TK XX đến CM tháng 8. 1945
+ Từ 1945 đến hết TKXXI