(SKKN mới NHẤT) SKKN skkn GIÚP học SINH lớp 3 học tốt môn đạo đức

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN PHÚ XUYÊN

MÃ SKKN
……………………
…

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Lĩnh vực / môn: Đạo đức

Năm học: 2014-2015

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Là một giáo viên giảng dạy ở lớp Ba, tôi rất băn khoăn và trăn trở
trong sự nghiệp trồng người :Làm thế nào để giúp các em phát triển toàn diện về
nhân cách. Làm thế nào để giúp các em thực hiện được mục tiêu của môn đạo
đức đã đề ra?
Bởi vậy bản thân tơi ln cố gắng để tìm ra những giải pháp nâng cao chất
lượng học tập cho học sinh của lớp mình. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy
tơi ln suy nghĩ làm thế nào để tìm ra phương pháp truyền thụ kiến thức cho
học sinh dễ hiểu bài nhất, giúp các em phát triển toàn diện về đức, trí, lao, thể,
mỹ đó là điều mà tơi suy nghĩ bao năm qua.
Bác Hồ đã dạy: " Vì lợi ích 10 năm trồng cây, Vì lợi ích trăm năm trồng
người " Lời dạy của Bác đã nói lên vai trò quan trọng của việc giáo dục đạo đức

cho học sinh trong nhà trường . Lời dạy của Bác cũng nhắc nhở mỗi người giáo
viên chúng ta trong sự nghiệp giáo dục ln tìm tịi những biện pháp giáo dục
tốt nhất để giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ phù hợp với xu thế phát triển của thời
đại.
Bởi đạo đức là một hình thái ý thức xã hội đặc bịêt phản ánh theo các
nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực, chi phối hành vi của con người trong các mối
quan hệ giữa con người và với tự nhiên, con người với xã hội và giữa con người
với nhau. Do đó môn đạo đức là một trong những môn học bắt buộc ở bậc tiểu
học.
Nó là mơn học cở bản trang bị cho học sinh các chuẩn mực đạo đức, lối
sống lành mạnh và cách sống có lý tưởng. Ngồi ra nó cịn giúp cho học sinh
giải quyết các sự việc vừa có lí vừa có tình. Từ đó các em biết cách vận dụng
hành vi đạo đức, chuẩn mực đó vào cuộc sống để cư sử với cha mẹ thầy cô và
bạn bè .
Vấn đề đặt ra là làm cách nào để học sinh nắm bắt được kiến thức của mơn
Đạo đức một cách tích cực, chủ động mà khơng bị áp đặt gị bó. Do đó việc dạy
học theo tính tích cực, tự lực sáng tạo của học sinh trở thành vấn đề cần thiết đối
với giáo viên tiểu học nói chung và giáo viên lớp 3 nói riêng, để thực hiện tốt
điểm 2 Điều 24 luật giáo dục ''Phương pháp giáo dục phổ thơng phải phát huy
tính tích cực chủ đạo của học sinh, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào
thực tiễn''
Để nâng cao hiệu quả dậy tốt giờ đạo đức lớp 3 đòi hỏi người thầy phải biết
lựa chọn, sử dụng các phương pháp trong một tiết dạy nói chung và một tiết đạo
đức nói riêng là rất cần thiết. Sự kết hợp hài hoà các phương pháp dạy học, lấy
phương pháp này bổ trợ cho phương pháp kia trong giảng dạy được coi như một
nghệ thuật mà người thầy cần đạt tới.
Việc giáo dục đạo đức cho HS là mặt trận hàng đầu của trường Tiểu học
đây là một vấn đề rất quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh vì
người xưa đã dạy:
“Uốn cây từ thủa còn non

1/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Dạy con từ thủa vẫn cịn bi bơ”. Việc giáo dục đạo đức ở trường Tiểu
học thông qua tiết dạy đạo đức là vô cùng cần thiết.
Tôi rất tâm đắc câu nói của Bác Hồ: “ Có tài mà khơng có đức là người vơ
dụng. Có đức mà khơng có tài thì làm việc gì cũng khó.”
Nhất là thời đại hiện nay. Thời đại cơng nghiệp hóa hiện đại hóa. Cha mẹ
các em rất mải đi làm ít thời gian quan tâm đến con em mình, có gia đình vì
điều kiện công tác, cha mẹ làm ăn xa phải gửi lại con cho ông bà cho ăn học.
Nên phần nào các em thiếu bàn tay chăm sóc của cha mẹ, trẻ rất thiếu vắng tình
thương của cha mẹ. Xã hội thì rất nhiều cám giỗ mà trẻ thì rất nhỏ chưa ý thức
được cho mình. Có những em sống với ông bà, cha mẹ ở nhà thì rất ngoan,
nhưng khi đi học cùng bạn bè trang lứa, hoặc các anh chị lớn hơn rủ chơi các
trị chơi khơng lành mạnh như chơi điện tử. Dần các em ham chơi và sao nhãng
việc học hành về nhà không nghe lời cha mẹ dẫn đến tình trạng học hành sa sút
khó dạy bảo. Vậy vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học nói chung và
học sinh lớp 3 nói riêng. Đây là vấn đề vô cùng quan trọng không phải là một
sớm một chiều mà giáo dục các em phát triển toàn diện được mà phải biết phối
kết hợp hài hịa với các mơn học khác như mơn Tiếng Việt hoặc kết hợp với
giáo dục kĩ năng sống. Hơn thế nữa phải biết phối kết hợp với ba môi trường
giáo dục: Nhà trường- Gia đình và xã hội thì mới phát triển được toàn diện ở các
em.
Đi học là bước ngoặt trong cuộc đời trẻ.Trẻ đang ở môi trường tự do. Nay
trẻ đến trường phải tuân thủ theo nề nếp, nội quy của nhà trường, nên dạy môn
đạo đức cho các em ở bậc tiểu học là vô cùng quan trọng. Để trang bị cho học

sinh kiến thức. Qua các bài học giáo dục học sinh biết đối nhân xử thế, biết được
điều hay lẽ phải, biết được những việc nên làm và tránh xa những điều xấu.
Mỗi bài Đạo đức ở trường Tiểu học, được thực hiện trong hai tiết dạy:
Tiết 1: Kể chuyện và xử lí tình huống, tiết 2: Thực hành , Tiếp tục xử lí các tình
huống và vận dụng những điều đã học vào thực hành, liên hệ thực tế.
Nhờ tiết kể chuyện học sinh nhận ra được các mẫu hành vi và chuẩn mực
đạo đức cần cung cấp.
Nhờ tiết thực hành các em được giải quyết một số tình huống của chuẩn
mực đạo đức, và các em được tập luyện dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Hai
tiết này có quan hệ mật thiết với nhau, hỗ trợ cho nhau, tiết kể chuyện chuẩn bị
cho tiết thực hành, và tiết thực hành dựa vào tiết kể chuyện để củng cố tiết kể
chuyện.
Chính vì để giúp các em hình thành được những thao tác, những hành
động phù hợp với mẫu hành vi, chuẩn mực rút ra từ tiết kể chuyện về đạo đức,
làm cơ sở hình thành thói quen đạo đức hàng ngày, bằng những hình thức sinh
động gây hứng thú cho các em trong tiết luyện tập ( tiết 2) đóng vai trị quan
trọng.
Khi chuẩn mực hành vi đạo đức mà các em nhận được ở tiết 1, thông qua
tiết luyện tập và trở thành thói quen hành vi đạo đức hằng ngày của các em thì
bài dạy có hiệu quả nhất. Đây là lý do tơi chọn đề tài này.
II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
2/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Học sinh Tiểu học các em vẫn con rất nhỏ chưa định hướng cho mình về
các chuẩn mực hành vi đạo đức và ứng xử linh hoạt trong cuộc sống do vậy

người giáo viên là người giúp các em có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực
hành vi đạo đức và Pháp luật phù hợp với lứa tuổi lớp 3 trong các mối quan hệ
của các em với lời nói, việc làm ở lớp của bản than; với Bác Hồ và những người
có cơng với đất nước, với dân tộc; với hàng xóm láng giềng; với bạn bè quốc
tế; với cây trồng, vật nuôi và nguồn nước.
Từng bước hình thành kĩ năng nhận xét, đánh giá đối với những quan
niệm, hành vi, việc làm có liên quan đến chuẩn mực đã học; kĩ năng lựa chọn
và thực hiện các hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực trong các tình huống đơn
giản, cụ thể của cuộc sống.
Bước đầu hình thành thái độ có trách nhiệm đối với lời nói, việc làm
của bản thân; tự tin vào khả năng của bản thân; yêu thương ông bà, cha mẹ, anh
chị em và bạn bè; biết ơn Bác Hồ và các thương binh, liệt sĩ; quan tâm, tơn trọng
mọi người; đồn kết, hữu nghị với thiếu nhi quốc tế; có ý thức bảo vệ cây trồng,
vật ni và nguồn nước.
Tóm lại mục tiêu của mơn Đạo Đức ở tiểu học nói chung và ở lớp 3 nói
riêng là giúp cho học sinh có những hiểu biết ban đầu hình thành chuẩn mực đạo
đức phù hợp với lứa tuổi và pháp luật, đồng thời nắm được ý nghĩa của việc thực
hiện những chuẩn mực hành vi đạo đức đó. Nó từng bước hình thành cho học
sinh kĩ năng nhận xét đánh giá hành vi của bản thân và những người xung
quanh, lựa chọn và thực hiện các chuẩn mực hành vi đạo đức trong các tình
huống cụ thể của cuộc sống. Khơng những thế nó cịn hình thành thái độ tự
trọng tự tin, yêu thương quý trọng con người, yêu cái tốt khơng đồng tình với cái
xấu, cái ác.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, việc giáo dục về đạo đức cho học
sinh khơng phải là vấn đề đơn giản. Nó địi hỏi người thầy phải có những
phương pháp giáo dục phù hợp, giúp học sinh phát triển nhân cách một cách
toàn diện, tránh cho học sinh tiếp súc với những hành vi tiêu cực, làm sao để cho
các em có được lối thích nghi với thời đại. Song cũng cần phải cho học sinh thấy
được những nét đẹp, những phẩm chất cao quý, những truyền thống quý báu của
dân tộc. Tóm lại hình thành cho học sinh một phong cách sống lành mạnh.

Là một trong những khối, lớp hoà nhịp nhanh chóng với cuộc đổi mới
trong phương pháp dạy học các mơn ở tiểu học trong đó có mơn Đạo đức. Tôi
là giáo viên trực tiếp đứng lớp dạy các em,đặc biệt trong thời đại hiện nay vấn
đề dạy đạo đức cho các em là rất cần thiết để giúp các em biết được điều hay lẽ
phải, biết tôn trọng và lễ phép với người lớn, biết ứng nhân xử thế với mọi người
một cách phù hợp, biết tôn trọng thành quả lao động. Biết có bổn phận với gia
đình và xã hội. Yêu quê hương đất nước.
Qua đề tài này, tơi muốn góp phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy học,
để giúp học sinh lớp 3 học tốt môn Đạo đức bằng cách dạy đạo đức ở tiết 1 và
tiết 2 và tổ chức trò chơi trong giờ đạo đức. Để giúp các em nắm vững bài học
và để tiết học diễn ra một cách nhẹ nhàng, hiệu quả nhất.
III. ĐỐI TƯỢNG CỦA ĐỀ TÀI
Học sinh lớp 3A
3/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

IV.GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu trong năm học 2014-2015. Từ tháng 9-2014 đến hết tháng 5 năm
2015 và áp dụng cho những năm học sau này thông qua 14 bài đạo đức lớp 3
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Để thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp sau :
1. Nghiên cứu tài liệu :
- Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chí giáo dục .... có liên quan đến nội dung đề tài.
- Đọc SGK, sách giáo viên, các loại sách tham khảo
2. Nghiên cứu thực tế :
- Dự giờ, trao đổi ý kiến với đồng nghiệp về cách dạy môn Đạo đức. Trong tiết học

giáo viên lựa chọn phối kết hợp các phương pháp sao cho hài hòa phù hợp với bài
dạy cũng có bài tổ chức trị chơi để học sinh dễ hiểu bài hơn.
- Tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình dạy học.
- Tổ chức và tiến hành thực nghiệm sư phạm (Soạn giáo án đã thông qua các tiết
dạy) để kiểm tra tính khả thi của đề tài.
Kết hợp hài hòa lựa chọn các phương pháp tùy theo từng bài học mà
chọn các phương pháp sau.
-Phương pháp động não
-Phương pháp đóng vai
-Phương pháp tổ chức trị chơi
-Phương pháp thảo luận
-Phương pháp kể chuyện
-Phương pháp đàm thoại
-Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
-Phương pháp thực nghiệm
-Phương pháp nghiên cứu văn bản tài liệu…
B: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN:
1: Cơ sở lí luận.
Ở tiểu học nói chung và ở lớp 3 nói riêng, mỗi mơn học đặc biệt là mơn
Đạo đức đều góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất
quan trọng của nhân cách trẻ nhỏ. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi
Tiểu học từ 6-10 tuổi, suy nghĩ của các em còn non nớt, kinh nghiệm sống của
các em ở trình độ thấp, ở học sinh Tiểu học tư duy cụ thể cịn chiếm vai trị quan
trọng, có tính bắt chước nên cung cấp cho học sinh những chuẩn mực hành vi
đạo đức là viên gạch hồng đầu tiên để xây dựng lên những tòa lâu đài kiến thức
cho học sinh vừa hồng lại vừa chuyên và đặc biệt cho sự phát triển và hình thành
nhân cách người cơng dân xã hội chủ nghĩa trong thời đại hiện nay và tương lai.
Mọi chuẩn mực đạo đức được các em ghi nhận và ăn sâu ngay từ thuở cịn
nhỏ.Nó góp phần củng cố xây dựng lên những mạch tri thức giúp các em phát

triển toàn diện về nhân cách con người xuyên suốt q trình học tập.
Mặt khác nó giúp cho các em hình thành cơ sở ban đầu chống lại sự xâm
nhập của những cái xấu từ bên ngoài và gột rửa những cái xấu đã bị tiêm nhiễm,
những cái đi ngược với chuẩn mực hành vi đạo đức mà xã hội đã quy định.
4/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Để các chuẩn mực hành vi đạo đức trở thành một thói quen trong cuộc
sống hàng ngày của các em thì địi hỏi người giáo viên phải cho các em luyện
tập tốt trong giờ thực hành. Vì qua tiết thực hành giúp các em hình thành được
các thao tác hành động phù hợp với mẫu hành vi rút ra từ tiết kể chuyện đạo
đức.
Qua giảng dạy thực tế, tôi nhận thấy học sinh lớp tôi hầu hết bố mẹ bận
nhiều công việc chủ yếu là làm nông nghiệp, một số bố mẹ làm ăn xa gửi con
cho ông bà không có điều kiện giáo dục con cái đến nơi đến chốn, nên phần nào
cũng ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển về nhân cách của học sinh.
Điều quan trọng là bố mẹ phải làm gương cho các con cái noi theo, những hiện
tượng tiêu cực ngoài xã hội ngày càng lan rộng đến tận trường học. Nên các em
bị nhiễm nhiều thói hư, tật xấu ở ngồi xã hội. Các em cịn nói tục, nói bậy, nói
năng với người lớn chưa lễ phép, cư xử với người xung quanh chưa đúng chuẩn
mực…. ham chơi những trị chơi khơng lành mạnh. Cho nên việc giáo dục đạo
đức cho các em là vơ cùng quan trọng.
Bác Hồ đã từng nói:
''Hiền dữ đâu phải là tính sẵn
Phần lớn do giáo dục mà nên''
Vì vậy '' cần đổi mới mạnh mẽ phương pháp Giáo dục - Đào tạo khắc phục lối

truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học, từng
bước áp dụng phương pháp tiên tiến, phương pháp hiện đại vào qúa trình dạy
học đưa cơng nghệ thông tin vào giảng dạy môn đạo đức để giúp học sinh nắm
bài một cách chủ động và sáng tạo . Ngồi ra các nhà nghiên cứu cịn cho rằng:
Con người vốn sinh ra chưa có nhân cách mà nhân cách là cấu tạo mới do từng
người tự hình thành nên và phát triển trong quá trình sống giao tiếp và học tập.
Lê - Nin đã từng nói: ''Cùng với dịng sữa mẹ con người hấp thụ tâm lí đạo
đức của xã hội mà nó là thành viên. Nhân cách của con người sinh thành và
phát triển theo con đường từ bên ngồi vào nội tâm.'' Vì thế ta có thể nói: Đối
với học sinh lớp 3 thì mơn Đạo đức là một trong những con đường hình thành
nhân cách trẻ một cách gần gũi nhất. Do đó cần phải biết sử dụng các phương
pháp dạy học một cách thích hợp linh hoạt coi nó như con đường hình thành
nhân cách học sinh.Chính vì vậy khi dạy đạo đức để giúp các em dễ hiểu bài và
hiểu bài lâu, tơi thường tổ chức cho học sinh chơi trị chơi. Bởi Trò chơi là hoạt
động rất quen thuộc gần gũi với con người. Bất cứ ai trong cuộc đời cũng từng
tham gia các trò chơi. Cũng như lao động, học tập, trị chơi là một loại hình hoạt
động sống của con người. Trị chơi có chứa đựng chủ đề, nội dung nhất định, có
những quy chế nhất định mà người chơi phải tn thủ. Trị chơi vừa mang tính
chất vui chơi, giải trí song đồng thời lại có ý nghĩa giáo dục lớn lao đối với con
người. Trị chơi có ý nghĩa đặc biệt đối với lứa tuổi trẻ em. Trò chơi tạo tất cả
những điều kiện để trẻ em thể hiện nhu cầu tự nhiên về hoạt động, tạo ra ở trẻ
em những rung động thực tế và quan trọng cho cuộc sống. Trong khi chơi, trẻ
em phản ánh hiện thực xung quanh, đồng thời thể hiện thái độ nhất định đối với
môi trường . Đối với trẻ em, chơi có nghĩa là hoạt động, là khơi dậy trong mình
những cảm giác và ước mơ, là cố gắng để thực hiện những ước mơ đó là cảm
giác, tri giác và phản ánh một cách sáng tạo thế giới vào trong tưởng tượng của
5/36

download by :

SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

mình. Cùng với học, chơi là nhu cầu khơng thể thiếu được của học sinh Tiểu
học, dù khơng cịn là hoạt động chủ đạo song vui chơi vẫn giữ một vai trò rất
quan trọng trong hoạt động sống của trẻ, vẫn có một ý nghĩa lớn lao với trẻ. Lý
luận và thực tiễn đã chứng tỏ rằng: Nếu biết tổ chức cho trẻ vui chơi một cách
hợp lý, đúng đắn thì đều mang lại hiệu quả giáo dục. Qua trị chơi các em khơng
những được phát triển về mặt trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ mà cịn được hình thành
nhiều phẩm chất và hành vi đạo đức. Chính vì vậy tổ chức trò chơi được sử dụng
là một phương pháp quan trọng để giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh.
* Hoạt động trò chơi thúc đẩy trẻ em:
- Nhận thức hiện thực.
- Hình thành những nhận thức nhất định về hành vi
- Tiếp nhận những quy tắc và quy luật của sinh hoạt xã hội.
- Hình thành năng lực quan sát và đánh giá có phê phán những cử chỉ của
người khác cũng như đặt nền móng cho những niềm tin và thói quan đạo đức
cùng với các dạng bài học đạo đức trong chương trình giáo dục tiểu học mới ở
lớp 3 thì việc tổ chức trị chơi trong các giờ học sẽ có tác dụng to lớn trong
việc giúp học sinh hình thành các biểu tượng, chuẩn mực đạo đức cũng như rèn
luyện kỹ năng thể hiện hành vi đạo đức cho các em.
2. Cơ sở thực tiễn.
Thực tiễn giáo dục sinh động cho thấy rằng, nhiều khi các em vi phạm
những chuẩn mực hành vi đạo đức không phải do ý thức thấp kém của các em
mà chính là do các em khơng được dạy và giáo dục đến nơi đến chốn. Ví như,
do khơng được chỉ bảo giáo dục cách cư xử, cách sống, có những em khơng biết
cảm ơn khi được người khác giúp đỡ, khơng biết xin lỗi khi làm phiền lịng
người khác, các em đưa đồ vật cho người lớn bằng một tay…
Như vậy tiết thực hành dạy đạo đức được làm tốt, có tổ chức khơng
những hình thành cho các em thói quen hành vi đạo đức mà cịn củng cố mở

rộng những tri thức Đạo đức tương ứng và phát triển được tình cảm đạo đức ở
các em.
Cơ sở sinh lý của tiết luyện tập là ở chỗ củng cố và làm vững chắc những
mối liên hệ thần kinh tạm thời đã được hình hành và tạo những mối liên hệ thần
kinh tạm thời mới, đưa những mối liên hệ này vào hệ thống những mối liên hệ
đã có.
Từ cơ sở khoa học và thực tiễn trên tôi nhận thấy rằng để biến chuẩn mực
hành vi đạo đức, thành thói quen hằng ngày của các em, phải có thời gian kiên
trì, thường xuyên phải thực hiện từng tiết dạy từng bài. Tôi đề ra phương hướng
và biện pháp tiến hành cụ thể như sau:
3.Thực trạng của vấn đề
a.Thuận lợi –khó khăn
*Thuận lợi :
Đa số học sinh gia đình ở gần trường nên việc đi học rất thuận tiện. Cơ sở
vật chất trang thiết bị dạy học tương đối đầy đủ. Các em được học hai buổi trên
ngày. Trường lớp sạch sẽ thoáng mát tạo điều kiện tốt để các em học tập.
Học sinh yêu thích và rất hứng thú môn học này.
6/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

- Đây là mơn học gắn với thực tế, có thể sử dụng nhiều ví dụ ở thực tế để
liên hệ trong giảng daỵ, nên học sinh rất hứng thú với mơn học này.
*Khó khăn
Dạy học là một nghề sáng tạo nhất trong những nghề sáng tạo, nhất là
trong môn học Đạo đức, môn học cung cấp cho học sinh những chuẩn mực về
đạo đức. Mơn học có tác dụng to lớn trong việc hình thành nhân cách cho học

sinh. Vậy mà việc dạy học môn Đạo đức ở trường chúng tơi hiện nay cịn phần
nào hạn chế, cứng nhắc. Trong giờ học giáo viên chủ yếu sử dụng phương pháp
thuyết trình, giảng giải. Hình thức tổ chức dạy học trong các hoạt động còn đơn
điệu. Sau giờ học, học sinh chưa biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tế.
Chẳng hạn học sinh vừa được học bài giữ trật tự vệ sinh nơi công cộng song lại
rất ồn ào mất trật tự, nhiều học sinh làm việc riêng trong giờ học hay là còn vứt
rác bừa bãi trong sân trường. Học sinh vừa được học bài lễ phép vâng lời thầy
cô giáo nhưng ra khỏi lớp chỉ chào hỏi cơ giáo dạy mình. Hoặc là học sinh
khơng biết cảm ơn, xin lỗi khi được giúp đỡ hay làm điều gì khơng phải với bạn
bè, thầy cơ, người khác v.v..Rộng hơn nữa hiện nay ngoài xã hội một bộ phận
thanh thiếu niên đang có nhiều biểu hiện xuống cấp về đạo đức, tệ nạn ăn cắp,
cờ bạc, nghiện hút ngồi xã hội vẫn cịn chưa kiểm sốt hết được. Đâu đó vẫn
cịn hiện tượng học sinh vơ lễ với thầy, cô giáo. Đây cũng là điều mà những
người làm công tác giáo dục phải suy nghĩ.
- Hiện nay đã đưa chín mơn học bắt buộc vào tiểu học nhưng thời gian
dành cho mơn Đạo đức cịn hạn chế dẫn đến học sinh chưa chú tâm vào môn học
này
- Khi dạy môn Đạo đức lớp 3, đồ dùng trực quan cịn chưa trang bị đủ.
Trường học của trường tơi cịn nhiều điểm trường, nên vấn đề đến phòng thiết bị
để mượn đồ dùng cịn mất nhiều thời gian vì lớp học khơng ở cùng khu có
phịng thiết bị, một số giáo viên chưa sử dụng các phương pháp dạy học có hiệu
quả, chưa linh hoạt kết hợp chặt chẽ bổ sung giữa các phương pháp dạy học, dẫn
đến học sinh chỉ nắm vững lí thuyết mà làm theo những điều các em đã học
còn khiêm tốn.
-Điều kiện để các em chọn hóa trang cho hoạt cảnh cịn thiếu thốn do kinh
tế gia đình làm nơng nghiệp…
- Ngồi ra trong cơng cuộc đổi mới phương pháp dạy học, nhiều giáo viên
vẫn dạy theo phương pháp truyền thống : thầy hỏi - trị trả lời, dẫn đến tình trạng
học sinh ỉ lại không tự động não.
- Kiến thức thực tế để xây dựng chuẩn mực đạo đức cho học sinh còn hạn chế.

Do đó vấn đề đặt ra là việc sử dụng một cách linh hoạt các phương pháp
dạy học môn đạo đức lớp 3 hiện nay là rất cần thiết và cấp bách.
.Cụ thể vào một tháng đầu của năm học này khi tơi khảo sát
về trình độ học tập mơn đạo đức nhưng chỉ dạy thơng thường
mà ít áp dụng kết hợp nhiều phương pháp như tổ chức trò chơi
trong giờ đạo đức thì học sinh lớp tơi nắm nội dung bài đạt kết
quả sau :
Thời
Lớp
TSHS
Đạt
Chưa đạt
gian
Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ %
7/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Đầu năm 3A

28

21

75 %

7

25%

b. Thành công –hạn chế
*Thành công
-Đa số giáo viên có tinh thần trách nhiệm cao,nhiệt tình,tâm huyết với nghề,
quan tâm đến học sinh.
-Nhận thức được vai trò, nhiệm vụ của người thầy, nắm chắc mục tiêu, nhiệm
vụ được phân cơng . Từ việc điều tra trình độ của lớp mình phụ trách,việc thực
hiện cơng tác xã hội hóa giáo dục đến việc xây dựng các mối quan hệ với cha
mẹ học sinh và các tổ chức xã hội khác đều được làm tốt .
*Hạn chế :
Môn đạo đức cung cấp cho học sinh những chuẩn mực đạo đức.Mơn học có tác
dụng to lớn trong việc hình thành nhân cách cho học sinh .Vậy mà một số giáo
viên chưa nhận thức được hết vai trò quan trọng của mơn đạo đức.Trong q
trình dạy ít dành nhiều thời gian nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến bài
học, chỉ chú trọng đến những mơn Tốn- Tiếng Việt…cịn dạy đạo đức chính là
sự hình thành những kỹ năng sống tốt, sống đẹp cho các em thì lại đầu tư ít
thời gian hơn .
c. Mặt mạnh –mặt yếu
* Mặt mạnh
Đa số học sinh ham học,tích cực chủ động tham gia học và hứng thú vào môn
học, như khi tham gia vào các trò chơi học tập trong tiết học, nhất là các trị
chơi mới. Chính những trị chơi ấy đã giúp học sinh hứng thú học tập.Tiết học
sôi nổi ,học sinh nắm được nội dung bài nhanh chóng . Tiết học được diễn ra
một cách nhẹ nhàng.
* Mặt yếu
Học sinh ít tham khảo tài liệu, khâu chuẩn bị bài chưa chu đáo. Tổ chức trò chơi
học tập trong giờ đạo đức thì lớp học hơi ồn. Vì học sinh được tham gia vào trị
chơi. Nhưng một số ít học sinh khơng có ý thức học tập lại dựa vào thời gian đó

mà gây mất trật tự lớp học hoặc làm việc riêng mà giáo viên không thể bao quát
hết.
d. Các nguyên nhân – các yếu tố
-Khách quan:
Một số giáo viên ít đầu tư nhiều thời gian nghiên cứu tìm tịi tham khảo các tài
liệu để làm cơ sở giúp các em hiểu bài nhanh,hiểu biết rộng hơn, hơn thế nữa
giáo viên rất ngại và lúng túng không muốn tổ chức trị chơi trong giờ đạo đức
vì: trình độ chun mơn, nghiệp vụ vốn hiểu biết còn hạn chế, tâm lý ngại đổi
mới về phương pháp giảng dạy. Một số giáo viên khơng biết tổ chức trị chơi
vào lúc nào trong tiết học, thiết kế trò chơi đảm bảo những yêu cầu gì, cách thức
tổ chức trị chơi ra sao.
-Chủ quan :
Khi dạy chưa kết hợp hài hòa các phương pháp dạy học, khi chọn phương pháp
tổ chức trò chơi cho học sinh thì một số ít học sinh cịn nhút nhát , thiếu tự tin.
II. NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH VÀ CẤU TRÚC MỘT BÀI ĐẠO ĐỨC
LỚP 3
8/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

1. Nội dung chương trình mơn đạo đức ở Tiểu học:
* Đối với lớp 1,2: Nội dung chương trình bao gồm các bài học với mục
đích hình thành cho học sinh các chuẩn mực đạo đức như: Thật thà, dũng cảm,
khiêm tốn, thói quen giúp đỡ người khác.
Từ khi thay sách lớp 1,2 thì nơị dung chương trình mơn Đạo đức vẫn bao
gồm các bài nhằm hình thành cho học sinh những thói quen có hành vi tốt, cần
ứng sử trong cuộc sống nhưng nội dung các bài học phong phú hơn thông qua hệ

thống các bài tập nêu lên các tình huống giúp học sinh nhận xét xem sự việc nào
đúng, sự việc nào sai và rút ra các bài học cho bản thân.
* Lớp 3 nội dung chương trình bao gồm 14 bài:
Bài 1:Kính u Bác Hồ
Bài 2: Giữ lời hứa
Bài 3: Tự làm lấy việc của mình
Bài 4: Quan tâm, chăm sóc ơng bà, cha mẹ, anh chị em
Bài 5: Chia sẻ vui buồn cùng bạn
Bài 6: Tích cực tham gia việc lớp, việc trường
Bài 7:Quan tâm giúp đỡ hàng xóm láng giềng
Bài 8: Biết ơn thương binh, liệt sĩ
Bài 9: Đoàn kết với thiếu nhi quốc tế
Bài 10: Tơn trọng khách nước ngồi
Bài 11: Tơn trọng đám tang
Bài 12: Tôn trọng thư từ, tài sản của người khác
Bài 13:Tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước
Bài 14: Chăm sóc cây trồng vật ni
Các bài học này cũng nhằm xây dựng cho học sinh những chuẩn mực về
đạo đức như: Tính kiên trì, bền bỉ trong học tập, giúp đỡ và chăm sóc những
người thân, những người có hồn cảnh khó khăn, biết tiết kiệm nguồn nước, biết
chăm sóc cây trồng vật ni, biết tơn trọng thư từ và tài sản của người khác,có ý
thức bảo vệ mơi trường... Đó là những điều rất cần thiết cho việc hình thành
phát triển nhân cách cho học sinh.
* Lớp 4,5:
Nội dung chương trình vẫn đảm bảo tính đồng tâm với trương trình mơn
Đạo đức lớp 1,2,3. Nhưng có cung cấp thêm một số hành vi, chuẩn mực cho học
sinh như: Thói quen đúng giờ và khơng chỉ giúp đỡ những người có hồn cảnh
khó khăn mà giúp đỡ những người gần gũi xung quanh mình như thầy cơ, bạn
bè, hàng xóm.
Chương trình mơn Đạo đức lớp 4,5 cịn cung cấp cho học sinh những điều

cần thiết trong cuộc sống : bảo vệ các cơng trình cơng cộng, các di tích lịch sử
văn hố, cây trồng, vật ni...
Có thể nói: nội dung chương trình mơn Đạo đức lớp 4,5 cũng dựa trên cơ
sở các lớp 1,2,3 nhưng yêu cầu hành vi, chuẩn mực đạo đức cần cung cấp cho
các em có phần mở rộng hơn, sâu hơn, phù hợp với khả năng nhận thức của từng
lứa tuổi.

9/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Do đó tồn bộ nội dung chương trình mơn Đạo đức ở Tiểu học đều mang
tính kế thừa, đồng tâm dựa trên nền tảng của 5 Điều Bác Hồ dạy Thiếu niên và
Nhi đồng.
So sánh với các lớp 1,2 thì nội dung chương trình mơn Đạo đức ở lớp 3
được phát triển hơn. các chuẩn mực hành vi mang tính chất khái qt hơn, phức
tạp hơn, địi hỏi một trình độ nhận thức và thể hiện tinh tế hơn. Chẳng hạn trong
quan hệ với ông bà: ở lớp 1 chỉ yêu cầu các em phải : ''Đi xin phép về chào hỏi'';
''Giữ yên lặng khi ông bà, cha mẹ nghỉ ngơi''; ở lớp 2 các em phải: ''Vâng lời ông
bà cha mẹ''; Đến lớp 3 thì yêu cầu được nâng lên các em phải biết ''Chăm sóc
ơng bà, cha mẹ''.
2. Cấu trúc một bài Đạo đức ở lớp 3.
Một bài Đạo đức lớp 3 đựơc dạy trong hai tiết, một tiết lý thuyết rút ra bài
học, một tiết thực hành luyện tập.
- Mỗi bài học được hình thành trên cơ sở từ một truyện kể về một việc làm, một
hành vi chuẩn mực nào đó sau đó rút ra bài học. Từ bài học các em liên hệ thực
tế xung quanh, bản thân, gia đìnhvà xã hội.

3 .Giải pháp, biện pháp :
a. Mục tiêu của các giải pháp, biện pháp
Từ năm học 2002 – 2003 Bộ GD - ĐT đã triển khai chương trình giáo dục Tiểu
học mới trên phạm vi cả nước. Song song với việc cải tiến nội dung chương
trình thì việc đổi mới phương pháp dạy học đã và đang được các cấp các ngành
quan tâm. Trong những năm gần đây đã có nhiều đợt học tập, sinh hoạt chuyên
môn, hội thảo, thao giảng cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh để giáo viên cùng với
nhà chuyên môn trao đổi về đổi mới phương pháp dạy học. Một trong những
phương pháp tổ chức dạy học theo xu hướng mới là phương pháp tổ chức trị
chơi học tập. Khơng ai có thể phủ nhận được mặt tích cực mà việc tổ chức trò
chơi học tập mang lại. Tuy nhiên thực trạng của việc tổ chức trò chơi vào trong
những tiết dạy đạo đức của trường tôi cũng như những trường khác cịn nhiều
bất cập. Nhiều giáo viên khơng thấy hết được tác dụng của phương pháp tổ chức
trò chơi còn xem nhẹ và rất ngại sử dụng phương pháp này. Ở những tiết học
được thanh tra, thao giảng hay hội giảng thì tổ chức cịn mang nặng tính hình
thức. Giáo viên hết sức lúng túng không biết tổ chức vào lúc nào, cách thức tổ
chức ra sao. Học sinh ngượng ngùng, bỡ ngỡ không nghiêm túc khi thể hiện nên
dẫn đến sau trị chơi khơng mang lại hiệu quả giáo dục cao. Tất cả những điều
trên do đâu? Tôi nghĩ thứ nhất do điều kiện cơ sở vật chất trường lớp, bàn ghế,
trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy còn thiếu thốn. Ở một số giờ học giáo viên
muốn tổ chức trị chơi thì khơng có điều kiện. Thứ hai là do trình độ, năng lực,
chun mơn của một số giáo viên còn nhiều hạn chế chưa đáp ứng với nhu cầu
cải tiến nội dung cũng như phương pháp giảng dạy.
Độ nhiệt tình, ý thức trách nhiệm cũng như nhận thức rõ ràng là cần phải thực
sự đổi mới phương pháp giảng dạy. Nguyên nhân thứ ba là về phía học sinh đặc
điểm trường chúng tơi theo điều tra cơ bản đầu năm học có tới hơn 95% số học
sinh có bố mẹ làm nghề nơng nghiệp. Các em ít có điều kiện tiếp xúc với truyện
tranh ảnh, sách báo. Do điều kiện sống, mơi trường gia đình mà sự hiểu biết của
các em về thế giới xung quanh còn nhiều hạn chế. Các em còn rụt rè, ngượng
10/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

ngùng không tự tin trong giao tiếp. Đây là điểm khác biệt lớn so với trẻ em
thành phố. Bên cạnh việc khắc phục khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất, trang
thiết bị dạy học, tôi luôn quan tâm gần gũi bồi dưỡng tình cảm vốn sống cho học
sinh, đồng thời tự học hỏi, trau dồi kiến thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ sư
phạm qua bạn bè, đồng nghiệp, qua sách báo tìm tịi ra những hướng đi mới để
giảng dạy tốt các mơn học nói chung và mơn Đạo đức nói riêng
* Với những suy nghĩ và trăn trở tôi mạnh dạn áp dụng kinh nghiệm của bản
thân vào giảng dạy môn Đạo đức lớp3 do tôi chủ nhiệm năm học 2014-2015 tơi
thấy đã có nhiều kết quả khả quan. Học sinh nắm chắc được kiến thức đã học
biết vận dụng tốt vào thực tế cuộc sống. Trong khuôn khổ hạn hẹp của bài viết
này tôi xin được trình bày một số kinh nghiệm dạy mơn Đạo đức kết hợp "Tổ
chức trò chơi học tập trong giờ dạy Đạo đức ở 3"như sau:
* Chúng ta đã biết kết quả cuối cùng của mỗi giờ học đạo đức là học sinh phải
có được những hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo đức và pháp
luật phù hợp với lứa tuổi. Từ đó từng bước hình thành cho học sinh kỹ năng
nhận xét, đánh giá đối với quan niệm hành vi việc làm có liên quan đến các
chuẩn mực đạo đức đã học. Bước đầu hình thành thái độ có trách nhiệm với lời
nói, việc làm của bản thân, tự tin vào bản thân. Trong các giờ đạo đức ngoài các
phương pháp đặc trưng của mơn học như phương pháp động não, thảo luận
nhóm, đóng vai v.v... tôi thường chú trọng đến phương pháp tổ chức trị chơi
học tập cho học sinh. Mục đích tổ chức trị chơi có thể là khởi động, giới thiệu
bài; có thể là học sinh tìm hiểu, phát hiện nội dung bài học; có thể là để rèn
luyện kỹ năng ứng xử cho học sinh; có thể là khắc sâu, củng cố kiến thức cho
học sinh. Tuy nhiên để việc dạy các bài đạo đức kết hợp tổ chức cho học sinh

chơi đạt hiệu quả giáo dục cao thì khơng phải là việc làm dễ thực hiện. Ở bài
viết này tôi xin được đề cập tới ba vấn đề cơ bản:
+ Chủ động khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học.
+Khắc phục những khó khăn từ phía học sinh.
+ Khắc phục những khó khăn từ phía giáo viên.
b. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp giải pháp
* Khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học.
Điều kiện về cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học là yếu tố quan trọng, nó có
tác dụng phụ trợ đắc lực cho người giáo viên khi tiến hành dạy mơn Đạo đức và
kết hợp tổ chức trị chơi học tập môn Đạo đức. Ở vùng nông thôn chúng ta hiện
nay điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hết sức thiếu thốn. Làm
thế nào để khắc phục tình trạng trên, đây là câu hỏi ln trăn trở đối với mỗi
giáo viên trực tiếp đứng lớp như tơi. Tơi nghĩ ngồi việc đề nghị Ban giám hiệu,
hội cha mẹ học sinh và các cấp có thẩm quyền quan tâm giúp đỡ thì người giáo
viên phải chủ động, linh hoạt, sáng tạo khi tổ chức trò chơi học tập đạo đức cho
học sinh. Ở những trò chơi cần điều kiện sân bãi rộng, bàn ghế đúng quy cách để
tổ chức cho học sinh cả lớp cùng tham gia một trị chơi, thì ta có thể chia nhỏ
từng tốp học sinh hoặc thay đổi thành trò chơi khác phù hợp với điều kiện về cơ
sở vật chất của lớp, của trường mà vẫn đảm bảo được nội dung giáo dục cho học
sinh. Giáo viên có thể dùng giấy màu cắt thành những bông hoa nhiều màu sắc,
lọ hoa có thể tận dụng bằng vỏ lon bia,vỏ chai nước ngọt... Hàng ngày giáo viên,
11/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

học sinh có thể sưu tầm thêm tranh ảnh sách báo về các loài cây, hoa, người,
động vật ... để có thể minh hoạ cho trị chơi thêm sinh động hấp dẫn.

Tóm lại tuỳ từng điều kiện hồn cảnh mà người giáo viên có thể linh hoạt, chủ
động sáng tạo khi dạy mơn Đạo đức có phối hợp tổ chức trò chơi cho học sinh
sao cho đạt hiệu quả, yêu cầu cần giáo dục.
*Giải pháp khắc phục những vướng mắc từ phía học sinh.
Theo phương pháp dạy học mới thì học sinh là người chủ động lĩnh hội kiến
thức dựa trên sự hướng dẫn của giáo viên.
Tuy nhiên trong khi dạy môn đạo đức ở lớp 3cần lựa chọn hài hòa các phương
pháp phù hợp với bài dạy như phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp đóng
vai, phương pháp động não…, nhiều bài có kết hợp tổ chức trị chơi cho học
sinh tơi thấy các em cịn rất nhút nhát, thiếu tự tin. Đây chính là hạn chế chủ yếu
của các em học sinh vùng nơng thơn vì sự hiểu biết, vốn từ của các em còn hạn
chế, các em ít có điều kiện tiếp xúc với tranh ảnh, sách báo. Để khắc phục hạn
chế ấy, ngay từ khi nhận lớp (đầu năm học) tôi làm công tác điều tra cơ bản, lấy
thơng tin từng hồn cảnh gia đình, điều kiện sống của từng học sinh, tìm hiểu
tính cách, cá tính, trình độ năng lực, khả năng hiểu biết của các em, sau đó phân
loại để có các cách khác nhau giúp đỡ học sinh. Trong quá trình giảng dạy, tôi
cố gắng dạy tốt tất cả các môn học, thành lập tủ sách măng non của lớp (do học
sinh đóng góp). Nhờ vậy các em đã được bổ sung rất nhiều kiến thức nâng dần
trình độ hiểu biết về mọi mặt. Tơi thường xun gần gũi trị chuyện với các em
và đặc biệt quan tâm đến hai đối tượng học sinh. Một là học sinh có cá tính
mạnh, hai là những học sinh còn e dè nhút nhát trong các hoạt động. Với đối
tượng một: Bên cạnh những việc nêu lên những điểm tốt của học sinh này là
nhanh nhẹn, hoạt bát, hăng hái trong các hoạt động, thì giáo viên phải rèn cho
học sinh thói quen hoạt động có nề nếp, trật tự.Ở những học sinh cịn nhút nhát,
tơi thường xuyên quan tâm, trò chuyện gợi mở, động viên khích lệ học sinh nói
lên ý kiến của bản thân.
Như vậy trong khi dạy môn Đạo đức ở lớp 3 kết hợp với tổ chức trị chơi học
tập mơn Đạo đức người giáo viên cần phải động viên, khuyến khích tạo điều
kiện cho tất cả mọi đối tượng học sinh đều được tham gia chơi. Lựa chọn trò
chơi, lựa chọn các yêu cầu phù hợp, vừa sức với từng đối tượng học sinh sao

cho sau trò chơi mỗi học sinh đều được học, đều nhận được ở đó những kiến
thức, những nội dung mang ý nghĩa giáo dục.
* Giải pháp khắc phục những vướng mắc từ phía giáo viên
Một trong những nguyên nhân khiến người giáo viên khi dạy môn Đạo đức ở
lớp 3cịn ít đầu tư thời gian để nghiên cứu tìm tịi tài liệu và sách tham khảo lựa
chọn các phương pháp phù hợp cho bộ môn này.Khi dạy đạo đức ngại, lúng
túng khơng muốn tổ chức trị chơi trong giờ học đạo đức là vì: Trình độ chun
mơn nghiệp vụ, vốn hiểu biết cịn hạn chế, tâm lý ngại đổi mới về phương pháp
giảng dạy của một số giáo viên nhất là những giáo viên mới ra trường do kinh
nghiệm còn non trẻ. Một số giáo viên khơng biết tổ chức trị chơi vào lúc nào
trong giờ học, thiết kế trò chơi đảm bảo các yêu cầu gì và cách thức tổ chức ra
sao.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp :
12/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Không ngừng học hỏi, trau dối kiến thức để nâng cao trình độ chun mơn
nghiệp vụ của bản thân, đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Đạo đức có
hiệu quả.
Để đáp ứng với yêu cầu của xã hội hiện nay, tôi nghĩ mỗi người giáo viên
chúng ta cần phải có nhận thức đúng đắn về việc đổi mới phương pháp dạy học.
Chúng ta cần phải nhanh chóng tiếp cận với các phương pháp hiện đại, kết hợp
hài hoà với các phương pháp truyền thống để áp dụng vào từng nội dung bài
giảng cho phù hợp với nội dung chương trình đang được đổi mới và thực tế
hiện nay:
- Người giáo viên phải tích cực học hỏi trau dồi kiến thức cho bản thân.Nhất là

dạy môn Đạo đức là mơn hình thành ở học sinh về mẫu hành vi đạo đức. Qua
bài đạo đức học sinh biết áp dụng vào thực tế,biết cách sống, lễ phép với người
lớn tuổi hòa đồng với bạn bè bằng cách kết hợp tổ chức các trò chơi để các em
tiếp thu bài hiệu quả hơn .Kiến thức của mỗi trò chơi đạo đức là kiến thức tổng
hợp về tự nhiên, xã hội, pháp luật, về thế giới xung quanh. Chính vì vậy mà
người giáo viên phải am hiểu và có kiến thức nhất định về những vấn đề cần
cung cấp cho học sinh.Thường xun cập nhật các thơng tin có liên quan cần
thiết cho giảng dạy. Mạnh dạn trao đổi với đồng nghiệp những vấn đề còn
vướng mắc để cùng nhau tháo gỡ. Trong khi tổ chức trò chơi cho học sinh giáo
viên cần quan sát, kiểm nghiệm tự đúc rút ra những kinh nghiệm để áp dụng cho
những năm học tiếp theo.
* Cách dạy môn Đạo đức và lựa chọn các phương pháp hài hịa phù hợp với
từng bài. Trong đó tơi thử nghiệm phương pháp tổ chức trị chơi mơn Đạo
đức ở lớp 3.
a) Lựa chọn xem nên tổ chức trò chơi vào lúc nào trong tiết dạy.
Trong giờ học đạo đức với đặc trưng của môn học người giáo viên có thể tổ
chức trị chơi vào bất cứ lúc nào, tuỳ từng nội dung bài học có thể là khởi động,
giới thiệu bài, có thể để học sinh tìm hiểu bài, phát hiện nội dung bài học hoặc
có thể để củng cố, khắc sâu kiến thức cho học sinh. Tuy nhiên thường thì chúng
ta lựa chọn, tổ chức trị chơi ở cuối tiết 2, phần củng cố bài học. Sau khi học
sinh đã nỗ lực tự giác giải quyết các nhiệm vụ của bài học, nếu giáo viên chuyển
sang một hình thức học tập mới (trị chơi) thì các em sẽ được chuyển từ trạng
thái "căng thẳng" sang một trạng thái "hưng phấn" phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lý của trẻ.
b) Khi thiết kế bài giảng đạo đức có tổ chức trò chơi cần phải đảm bảo các
nguyên tắc sau:
* Thiết kế nội dung trò chơi:
- Phải đảm bảo tính giáo dục, phù hợp với chủ đề giáo dục đạo đức cho học
sinh.
- Đảm bảo yêu cầu phổ cập, nghĩa là trò chơi phù hợp với năng lực và trình độ

của mọi học sinh với sức khoẻ của các em. Bởi vì, nếu trị chơi q khó thì học
sinh sẽ khơng thể thực hiện được; cịn nếu q đơn giản thì học sinh sẽ nhàm
chán, khơng muốn chơi.
- Đảm bảo tính hấp dẫn đối với học sinh thu hút được nhiều học sinh tham gia
chơi, tạo được khơng khí thi đua, sôi nổi hào hứng trong lớp học.
13/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

- Trị chơi phải phù hợp với điều kiện, hồn cảnh thực tiễn của lớp học, trường
học (về quỹ thời gian, về không gian, về các phương tiện cần thiết cho trị chơi)
- Đảm bảo an tồn, khơng gây nguy hiểm cho học sinh.
* Thiết kế đồ dùng, thiết bị phục vụ cho trò chơi.
Các đồ dùng thiết bị phục vụ cho trò chơi phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Tiện dụng (dễ sử dụng).
- Dễ làm (ai cũng có thể làm được, làm nhanh).
- Rõ ràng, đẹp mắt, nổi bật nội dung trò chơi.
- Tiết kiệm (sử dụng được nhiều lần, làm bằng các vật liệu dễ kiếm, rẻ tiền...).
* Tổ chức trò chơi phải đảm bảo các nguyên tắc.
+ Nguyên tắc 1: Bảo đảm cho học sinh hiểu rõ yêu cầu, nội dung và cách thức
tổ chức trị chơi.
u cầu đối với trị chơi có tác dụng định hướng đối với tồn bộ q trình tổ
chức trị chơi, nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục của bài đạo đức tương ứng.
Nội dung trò chơi giúp cho học sinh biết cần làm những gì và cách thức tổ
chức trò chơi giúp cho học sinh cần phải làm như thế nào trong khi chơi: Từ đó
học sinh sẽ thực hiện trò chơi được đúng hướng, với nội dung đầy đủ, với cách
thức hoạt động phù hợp. Vì vậy trước khi chơi tơi thường phổ biến luật chơi,

giải thích rõ ràng những yêu cầu cần đạt , nội dung và cách thức hoạt động cần
thực hiện. Bởi nếu khơng thì các em sẽ tiến hành chơi một cách vô ý thức, tuỳ
tiện và không đạt được kết quả giáo dục mong muốn.
+ Nguyên tắc 2: Bảo đảm phát huy tính tích cực, độc lập sáng tạo của học
sinh trong quá trình tổ chức chơi.
Học sinh khơng những là đối tượng của hoạt động dạy cũng như của hoạt động
giáo dục mà điều quan trọng hơn, các em là chủ thể nhận thức vì vậy trong q
trình tổ chức trị chơi, tôi thường quan tâm đến các mức độ tham gia của học
sinh từ thấp đến cao:
- Giáo viên chọn, hướng dẫn và tổ chức trò chơi.
- Giáo viên chọn và hướng dẫn trò chơi, còn học sinh tự tổ chức trò chơi.
- Giáo viên chọn trò chơi, còn học sinh tự nghiên cứu và tự tổ chức trò chơi.
-Học sinh tự chọn, tự hướng dẫn và tổ chức trò chơi.
+ Nguyên tắc 3: Đảm bảo tổ chức trò chơi được tự nhiên,khơng gị ép.
Khi tổ chức các trị chơi tơi thường giúp học sinh tham gia một cách tự nhiên
không gị ép, thường là các em nhập vai thành cơng. Nhờ sự nhập vai thành
công này, các em được vui chơi thoải mái, dễ dàng thể nghiệm những chuẩn
mực hành vi đạo đức đã được học.
+ Nguyên tắc 4: Bảo đảm luân phiên các trò chơi một cách hợp lý.
Ở học sinh Tiểu học, khả năng chú ý có chủ định và hứng thú chưa thật bền
vững. Do đó tơi khơng tổ chức một trị chơi q dài mà căn cứ vào yêu cầu giáo
dục của từng chủ điểm, căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý của học sinh để lựa
chọn trị chơi thích hợp, để có thể ln phiên nhau giúp học sinh chuyển hướng
chú ý và hứng thú một cách hợp lý.
+ Nguyên tắc 5 : Bảo đảm tổ chức trò chơi với tinh thần thi đua đồng đội.
Trong khi tổ chức cho học sinh chơi các trị chơi có tính chất đồng đội tơi
ln quan tâm đến yếu tố thi đua có nhận xét đánh giá thành tích của cá nhân
14/36

download by :

SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

cũng như thành tích chung của đồng đội. Nhờ vậy ln kích thích được tính
tích cực phấn đấu của mỗi học sinh vì thành tích bản thân, vì thành tích đồng
đội mà mình là một thành viên. Qua đó, vun đắp cho các em ý thức đồng đội,
tình bạn thân ái.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp ,biện pháp
* Quy trình lựa chọn và tổ chức trị chơi học tập mơn Đạo đức cho học sinh
lớp 3
Trong q trình tổ chức trị chơi cho học sinh tơi ln tiến hành theo quy trình
sau:
* Giai đoạn thứ nhất: Lựa chọn trị chơi.
Bước 1: Phân tích u cầu giáo dục của chuẩn mực hành vi đạo đức.
Bước 2: Chọn thử trò chơi nào đó để phân tích nội dung và khả năng giáo dục
của nó.
Bước 3: Đối chiếu nội dung và khả năng giáo dục của trò chơi (vừa chọn thử)
với yêu cầu giáo dục hành vi đạo đức.
Nếu thấy không phù hợp thì trở lại bước 2: Chọn thử trị chơi khác và tiến
hành lại công việc theo các bước đã quy định. Nếu thấy phù hợp thì quyết định
chọn trị chơi đã phân tích.
* Giai đoạn thứ 2: Chuẩn bị tổ chức trò chơi.
Bước 4: Thiết kế giáo án.
- Tên trị chơi.
- Mục đích giáo dục của trị chơi: Qua trị chơi cần đạt những u cầu giáo dục
gì về tri thức, thái độ và hành vi?
- Các phương tiện phục vụ cho việc tổ chức trò chơi (tuỳ thuộc vào trị chơi)
nêu lên những phương tiện vật chất.
Ví dụ: Đối với trò chơi "Ai chăm chỉ hơn" Trong bài đạo đức. Tự làm lấy việc

của mình. Cần chuẩn bị chổi cán dài, ô tô đồ chơi, để học sinh đóng vai ...)
- Các giải thưởng (nếu có).
- Nội dung trò chơi, các hoạt động cụ thể với cách tiến hành cụ thể.
- Chuẩn bị và đánh giá, nếu cần ví dụ đối với trị chơi (hái hoa dân chủ) chuẩn
đánh giá là phần trả lời đúng, rõ ràng mạch lạc và đánh giá từ 1 bông hoa đến 10
bơng hoa (Mục đích để đánh giá thứ hạng của các đội)
Bước 5: Chuẩn bị thực hiện giáo án.
- Chuẩn bị đầy đủ và có chất lượng các phương tiện dạy học.
- Phân công và hướng dẫn cho học sinh tập diễn trước (nếu chuẩn bị cho trò
chơi sắm vai hay trị chơi đóng kịch) .
* Giai đoạn thứ 3
Bước 6: Đặt vấn đề
- Nêu tên trò chơi và giải thích qua ý nghĩa của trị chơi
- Nêu u cầu của trò chơi
Bước 7: Phổ biến luật chơi
- Nêu rõ cách chơi , hiệu lệnh, phần việc và cách thức làm việc.
- Nêu rõ cách đánh giá.
- Công bố trọng tài (có thể là giáo viên cùng với học sinh trong lớp)
Bước 8: Tiến hành trò chơi.
15/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Hơ hiệu lệnh dứt khốt cho các nhóm đồng loạt tiến hành. Trọng tài chú ý
quan sát, điều chỉnh, giúp đỡ các thành viên về cách chơi, kịp thời uốn nắn
những lệch lạc.
* Giai đoạn thứ 4: Kết thúc trò chơi

Bước 9. Trọng tài tập hợp học sinh để nhận xét, đánh giá chung ( cá nhân và
nhóm tổ) cho học sinh tham gia đánh giá
- Làm một số động tác thư giãn (nếu chơi trị chơi vận động)
- Tính tổng số bơng hoa được thưởng của từng nhóm và công bố kết quả.
Bước 10: Tuyên dương học sinh, đặc biệt là nhóm có cố gắng hơn.
Trao phần thưởng (nếu có)
Lưu ý: Khơng chê học sinh trong khi tiến hành tổ chức trị chơi.
Để minh hoạ cho quy trình trên sau đây tơi xin nêu một số ví dụ về tổ chức trị
chơi trong giờ dạy Đạo đức .
Ví dụ 1: Trò chơi trong bài “Biết ơn thương binh, liệt sĩ’’ hoạt động 3 của tiết
2.
Mục đích: Giúp học sinh múa hát ,đọc thơ ,kể chuyện về chủ đề thương binh,
liệt sĩ .
Bước 1 : Chuẩn bị.
Giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm 7 đến 9 học sinh, đứng
thành vòng tròn; một quả cầu giấy tự làm
Bước 2 : Nêu tên trò chơi.
Trò chơi mang tên “Tung cầu”
Bước 3: Phổ biến luật chơi: Các nhóm đứng thành vòng tròn, cầu được truyền
từ người này sang người khác một cách từ từ. Ai nhận được cầu phải hát, đọc
thơ, kể chuyện về chủ đề biết ơn thương binh, liệt sĩ cho cả lớp của mình nghe
rõ. Cứ như vậy cho đến khi mọi người trong nhóm đều được nhận cầu và
hát. .Ai hát, múa, kể chuyện sai hoặc khơng hát, múa, kể chuyện được thì sẽ
phải nhảy lị cị một vịng.
Giáo viên cử ra nhóm trọng tài gồm ba em.
Bước 4: Tiến hành trò chơi: Giáo viên tổ chức cho một nhóm làm mẫu. Giáo
viên rút kinh nghiệm và cho cả lớp tiến hành chơi thật. Giáo viên hơ (có dự lệnh
- động lệnh) “Trị chơi – Bắt đầu”.
Giáo viên cùng trọng tài quan sát và điều chỉnh cho các nhóm hoạt động khẩn
trương, đúng luật.

Bước 5: Tổng kết trò chơi: Giáo viên đánh giá chung cả lớp và riêng từng
nhóm.
Giáo viên rút ra kết luận:Thương binh ,liệt sĩ là những người đã hi sinh xương
máu vì Tổ Quốc . Mỗi chúng ta cần ghi nhớ và đền đáp cơng lao to lớn đó bằng
những việc làm thiết thực của mình .
Ví dụ 2: Trị chơi trong bài : “Chăm sóc cây trồng vật ni ” được tiến hành ở
hoạt động 1 của tiết 1.
Mục đích: Học sinh hiểu sự cần thiết của cây trồng ,vật nuôi trong cuộc sống
con người .
Tạo khơng khí vui vẻ, sơi nổi trong giờ học.
16/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

Bước 1: Chuẩn bị: Nhắc học sinh sưu tầm trước các tranh ảnh, vật thật về cây
trồng ,vật nuôi .
Giáo viên chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 7 đến 9 em.
Bước 2 : Nêu tên trò chơi.
Trò chơi mang tên: “Ai nhanh ai đúng ”
Bước 3: Phổ biến luật chơi: Chia lớp thành 3 nhóm . Các nhóm cử đại diện
lên bốc thăm để xác định thứ tự nhóm mơ tả trước , nhóm mơ tả sau. Sau khi
nhóm thứ nhất mô tả về đặc điểm một con vật hay một cây trồng, các nhóm kia
có nhiệm vụ đốn nhanh đó là con vật hay cây trồng nào .Nếu nhóm nào trả lời
nhanh và đúng thì được một bơng hoa màu đỏ. Nhóm nào khơng tìm ra đúng tên
con vật hay cây trồng hoặc phản ứng chậm sẽ bị loại. Nhóm nào cịn lại đến sau
cùng, nhóm đó sẽ thắng cuộc.
Bước 4: Tiến hành trị chơi

Giáo viên hơ: “Trị chơi - Bắt đầu” Các nhóm bắt đầu thực hiện. Giáo viên
quan sát và nhắc nhở học sinh chơi đúng luật.
Bước 5: Tổng kết trò chơi:
Giáo viên tổng kết đánh giá khen thưởng cho nhóm thắng cuộc.
Giáo viên rút ra kết luận: Mỗi người có thể u thích một cây trồng hay một
vật ni nào đó. Cây trồng, vật ni phục vụ cho cuộc sống và mang lại niềm
vui cho con người .
e. Kết quả khảo nghiệm ,giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu:
Với những nỗ lực và cố gắng của bản thân,vận dụng một số kinh nghiệm vừa
nêu vào việc giảng dạy trong năm học này. Tôi nhận thấy khi dạy môn Đạo
đức biết kết hợp hài hòa các phương pháp lấy phương pháp này bổ trợ cho
phương pháp kia, đặc biệt có sử dụng phương pháp tổ chức trị chơi học tập vào
mơn Đạo đức của bản thân đã đạt được một số kết quả nhất định cụ thể :
- Học sinh đã ghi nhớ được dễ dàng, lâu bền các kiến thức cần ghi nhớ vì ở
từng nội dung bài học nhờ thơng qua trị chơi đã minh hoạ một cách sinh động
cho các mẫu hành vi đạo đức, những mẫu hành vi này đã tạo được những biểu
tượng rõ rệt ở từng học sinh.
- Học sinh đã biết cách thể hiện hành vi đúng ra ngồi thực tế cuộc sống vì
trong các giờ học đạo đức có tổ chức trị chơi học sinh đã được luyện tập những
kỹ năng, những thao tác hành vi đạo đức.
- Học sinh đã có khả năng tự quyết định cho mình cách ứng xử đúng phù hợp
trong một số tình huống.
- Qua các bài học đạo đức có tổ chức trị chơi học sinh có cơ hội để thử
nghiệm những chuẩn mực hành vi. Chính nhờ sự thể hiện này đã hình thành
được ở học sinh niềm tin về chuẩn mực hành vi đã học, tạo ra động cơ bên trong
cho những hành vi ứng xử trong cuộc sống.
- Học sinh được h́ ình thành năng lực quan sát, được rèn luyện kỹ năng nhận
xét, đánh giá hành vi của người khác là phù hợp hay không phù hợp với chuẩn
mực đạo đức.
- Khả năng giao tiếp giữa học sinh với giáo viên giữa các em với nhau được

tăng cường hơn. Các em đã mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp…
17/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

- Học sinh có hứng thú tích cực tham gia vào các hoạt động học tập cũng như
các hoạt động tập thể khác.
-Qua theo dõi quá trình học tập của học sinh cả mợt học kì I năm học 2014 2015 thu được kết quả như sau :
Thời gian

Lớp

TSHS

Đầu năm

3A

28

Cuối học kì I 3A

28

Đạt
Số lượng Tỉ lệ %
21

75 %
25

89.2%

Chưa đạt
Số lượng Tỉ lệ %
7
25%
3

10.8%

III/ CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ QUY TRÌNH DẠY MỘT TIẾT ĐẠO ĐỨC
LỚP 3
1. Các phương pháp dạy môn Đạo đức lớp 3.
Khi lựa chọn các phương pháp cần lưu ý một số điểm sau
+ Dạy học môn Đạo đức cần đi từ quyền trẻ em, từ lợi ích của trẻ em đến
trách nhiệm, bổn phận của học sinh. Cách tiếp cận đó sẽ giúp cho việc dạy học
Đạo đức trở lên nhẹ nhàng, sinh động hơn, tránh được tính chất nặng nề, áp đặt.
+ Dạy- học mơn Đạo đức chỉ đạt được hiệu quả khi học sinh hứng thú và
tích cực, chủ động tham gia vào quá trình dạy- học. Do đó, Giáo viên cần căn cứ
vào mục tiêu từng bài, căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của lớp, của
trường, của địa phương mà thiết kế tiết học thành các hoạt động phù hợp và tổ
chức, hướng dẫn học sinh hoạt động để có thể tự khám phá và chiếm lĩnh kiến
thức mới, kĩ năng mới.
+ Các hoạt động dạy- học môn Đạo đứcở lớp 3 rất phong phú, đa dạng,
bao gồm các hình thức: Xử lí tình huống; kể chuyện; đóng vai; liên hệ; tự liên
hệ; lập kế hoạch hành động của học sinh; quan sát, phân tích tiểu phẩm, băng
hình; múa, hát, đọc thơ, vẽ tranh, triển lãm tranh, chơi các trò chơi có liên quan

đến chủ đề bài học…
Nếu phân loại theo mục đích hoạt động thì các hoạt động dạy- học môn
Đạo đức ở lớp 3 bao gồm:
- Loại hoạt động phát hiện nội dung bài học.
- Loại hoạt động củng cố bài học.
- Loại hoạt động rèn luyện kĩ năng hành vi;
- Loạt hoạt động thực hành chuẩn mực hành vi
+ Dạy- học mơn Đạo đức phải gắn bó chặt chẽ với cuộc sống thực của học sinh:
các truyện kể, tấm gương sử dụng để dạy môn Đạo đức phải lấy chất liệu từ
cuộc sống thực của học sinh. Đồng thời, giáo viên phải hướng dẫn học sinh phân
tích, đánh giá hành vi của bản thân và những người xung quanh theo các chuẩn
mực hành vi đã học, hướng dẫn điều tra, tìm hiểu, phân tích, đánh giá các hiện
tượng trong đời sống đạo đức của lớp học, của nhà trường và địa phương. Điều
đó sẽ giúp cho bài học Đạo đức thêm phong phú, gần gũi, sống động đối với trẻ.
+ Dạy- học môn Đạo đức lớp 3 theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học
khuyến khích sử dụng những tình huống những tiểu phẩm, những bức tranh,
18/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

những băng hình, những câu chuyện với phần kết để mở, để với sự hướng dẫn,
giúp đỡ của giáo viên , học sinh có thể tự liệt kê các cách ứng xử, tự đánh giá
kết quả mỗi cách ứng xử và so sánh, đối chiếu để tìm ra cách ứng xử phù hợp
+ Dạy- học môn Đạo đức ở lớp 3 có thể bắt đầu theo nhiều cách:
- Phân tích, xử lí tình huống;
- Phân tích truyện;
- Đóng vai;

- Chơi trị chơi có liên quan đến chủ đề bài học;
- Xây dựng phần kết của câu chuyện có phần kết mở;
- Học sinh báo cáo kết quả điều tra, tìm hiểu thực tế có liên quan đến nội
dung bài học…
+ Phương pháp và hình thức tổ chức dạy- học mơn Đạo đức ở lớp 3 rất phong
phú, đa dạng, bao gồm cả phương pháp truyền thống như: Kể chuyện, đàm
thoại, nêu gương, sử dụng đồ dung trực quan,… và các phương pháp hiện đại
như đóng vai, thảo luận nhóm, tổ chức trò chơi, điều tra thực tiễn, giải quyết vấn
đề động não,…; bao gồm cả hình thức: học theo lớp, theo nhóm và cá nhân, hình
thức học ở trong lớp, ngoài sân trường hoặc ở một địa điểm ngoài sân trường có
liên quan đến nội dung học tập
Dựa trên cơ sở các nhóm phương pháp chính mà các phương pháp cụ thể được
hình thành.
* Nhóm phương pháp hình thành ý thức bao gồm :
-Kể truyện
-Trình bày trực quan.
-Giảng giải.
-Đàm thoại.
-Trao đổi theo nhóm.
* Nhóm phương pháp luyện tập, rèn luyện hành vi thói quen và cách
ứng sử. Bao gồm:
-Tập luyện theo mẫu hành vi.
-Ưng sử tình huống, động não.
-Tổ chức trị chơi.
-Dựng hoạt cảnh.
-Giao việc cá nhân theo nhóm.
-Điều tra tìm hiểu đạo đức.
* Nhóm phương pháp điều chỉnh hành vi ứng sử: bao gồm:
-Đánh giá tự đánh giá
-Nêu gương và gương mẫu.

-Khuyến khích khen thưởng.
-Kích thích lịng tự tin, tự trọng.
2. Quy trình một tiết dạy Đạo Đức.
* Tiết 1
1. Kiểm tra bài cũ. (3-5').
2. Bài mới: (25-27')
Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
Hoạt động 2: Rút ra bài học.
19/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

- Kể chuyện
- Tóm tắt theo tranh.
- Đàm thoại.
- Rút ra bài học.
- Liên hệ.
Hoạt động 3: Củng cố dặn dò (3-5')
* Tiết 2:
1. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra phần bài học của tiết 1 (3-5')
2. Bài mới: (25-27')
Hoạt động 1 : Giới htiệu bài.
Hoạt động 2 : Luyện tập, học sinh tự liên hệ ...
Hoạt động 3 : Củng cố dặn dò: chốt lại bài học (3-5')
IV.THỰC TRẠNG ÁP DỤNG DẠY MÔN ĐẠO ĐỨC LỚP 3
Bản thân tơi đã tiến hành nghiên cứu và tìm hiểu mơn Đạo đức ở lớp 3 với các
quy trình và phương pháp trên với bài :

TÍCH CỰC THAM GIA VIỆC TRƯỜNG LỚP (T1)
I.MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
Lớp và trường là tập thể học tập, sinh hoạt gắn bó với các em nên em cần tham
gia vào việc chung của lớp của trường
Khi tham gia việc trường, việc lớp, mọi người điều phải tích cực, nhiệt tình để
cơng việc được giải quyết nhanh chóng. Nếu tham gia cơng việc chung của lớp,
của trường mà lại khơng tích cực thì cơng việc sẽ bị chậm, tốn thời gian, cơng
sức, tiền của
Tích cực tham gia việc lớp, việc trường là khi tham gia đầy đủ, có mặt đúng giờ,
làm tốt cơng việc và khơng lười biếng
-HS hiểu thế nào là tích cực tham gia việc lớp, việc trường và vì sao cần phải
tích cực tham gia việc lớp, việc trường.
-HS tích cực tham gia các cơng việc của lớp, của trường.
HS biết q trọng các bạn tích cực làm việc lớp, việc trường.
2. Thái độ
- Học sinh có lịng nhiệt tình khi tham gia việc trường, việc lớp
-Ủng hộ, noi gương theo những bạn tích cực tham gia việc lớp, việc trường
II.ĐỒ DÙNG DẠY –HỌC
Vở bài tập đạo đức.
-Tranh ảnh cho các tình huống của hoạt động 1, Tiết 1
. Phiếu học tập cho hoạt động 2, Tiết 1
. Các bài hát chủ đề nhà trường.
Các tấm bìa màu đỏ, màu xanh và màu vàng
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
TG Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
1’ 1. Ổn định:
Hát
4’ 2. Kiểm tra bài cũ:

-HS đọc mục ghi nhớ của tiết trước.
-2 HS thực hiện.
-. Nhận xét chung
20/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

1’

9’

3. Bài mới:
a. Giới thiệu bài:
-Giáo viên ghi đầu bài
Khởi động
HS hát: Bài hát “Em yêu trường em”.
b. Hướng dẫn:
Hoạt động 1:Phân tích tình huống
* Mục tiêu. Học sinh biết được một biểu hiện
của sự tích cực tham gia việc trường, việc lớp
-HD HS phân tích tình huống:
+GV treo tranh, yêu cầu HS quan sát tranh
nhận xét và cho biết nội dung tranh.
+Giới thiệu tình huống: Trong khi cả lớp đang
tổng vệ sinh sân trường: bạn thì cuốc đất, bạn
thì trồng hoa,.. riêng Thu lại ghé tai rủ Huyền bỏ
đi nhảy dây.

Theo em bạn Huyền có thể làm gì? Vì sao?
Giáo viên.
Nếu là bạn huyền ai sẽ chọn cách giải quyết a?
b? c? d?
-Các nhóm thảo luận, mỗi nhóm chuẩn bị đóng
vai một cáhc ứng xử.
-Đại diện từng nhóm lên trình bày
- Giáo viên khuyến khích nhóm nhập vai tự
nhiên và thể hiện được tính giáo dục.
* Giáo viên kết luận:
Cách giải quyết (d) là phù hợp nhất vì thể hiện ý
thức tích cực tham gia việc trường, việc lớp và
biết khuyên nhủ các bạn khác cùng làm
-Giáo viên đưa ra một tình huống nữa
-Lớp 3A đang dọn dẹp khu vườn trường. Mỗi tổ
được giao một nhiệm vụ khác nhau. Tổ Lan
được giao nhiệm vụ nhổ cỏ quanh bồn hoa. Lan
chỉ nhổ vội mấy đám cỏ quanh bồn hoa rồi kêu
mệt, bảo các bạn ở tổ cho mình ngồi nghỉ
-Lan làm như vậy có được khơng?
-Có thể mỗi nhóm sẽ trả lời theo ý hiểu của
riêng nhóm mình

- HS ghi đầu bài vào
vở

-HS nêu các cách giải
quyết có thể:
a.Huyền đồng ý đi
chơi với bạn.

b.Huyền từ chối
không đi……
c.Huyền doạ sẽ mách
cô giáo.
d.Huyền khuyên ngăn
Thu tổng vệ sinh rồi
mới đi chơi
-Các nhóm trình bày,
lớp nhận xét.
-HS làm BT cá nhân.

Ví dụ: Nhóm 1. Lan
làm như thế là cũng
được. Vì có thể là
Lan mệt thật, Lan cần
nghỉ ngơi, không nên
làm quá sức, ảnh
hưởng đến sức khỏe.
-Nhóm 2. Lan làm thế
khơng đúng. Vì đây

21/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

9’

7’

là việc chung của lớp.
Lan nên cùng các bạn
tham gia. Nếu chỉ hơi
mệt, Lan có thể nghỉ
một chút rồi lại ra
làm vì cơng việc được
-Nhận xét đưa ra cách trả lời đúng nhất.
giao cũng không quá
-Giáo viên kết luận. Lớp và trường là tập thể mệt nhọc…
sinh hoạt, học tập gắn bó với em nên cần phải
tích cực tham gia các việc lớp, việc trường để -HS nêu BT của mình
cơng việc chung được giải quyết nhanh chóng
trước lớp.
-Cả lớp cùng chữa
BT.
Hoạt động 2: Đánh giá hành vi:
Mục tiêu.Học sinh biết phân biệt hành vi đúng
sai trong những tình huống có liên quan đến làm
việc lớp, việc trường
-GV phát phiếu học tập cho học sinh và nêu yêu
cầu bài tập
-HS thảo luận lý do
Em hãy ghi vào ô chữ Đ hay S trước các cách có thái độ tán thành
ứng xử sau:
hay không tán thành
 Trong khi cả lớp đang bàn việc tổ chức kỉ hoặc lưỡng lự đối với
niệm ngày 20/11 thì Nam bỏ ra ngồi chơi.
từng ý kiến.

 Minh và Tuấn lảng ra một góc chơi đá cầu
trong khi cả lớp đang làm vệ sinh sân trường,
 Nhân ngày 8/3, Hùng và các bạn trai rủ nhau
chuẩn bị những món q nhỏ để chúc mừng cơ
giáo và các bạn gái trong lớp.
 Nhân dịp Liên Đội trường phát động phong
trào “Điểm 10 tặng thầy cô”, Hà đã xung phong
nhận giúp một bạn HS yếu trong lớp.
GV kết luận:
-Việc làm của các bạn trong tình huống c, d là
đúng.
-Việc làm ……a,b là sai.
-HS lắng nghe, rút
Hoạt động 3: Bày tỏ ý kiến:
kinh nghiệm.
Mục tiêu. Củng cố bài học
-GV lần lượt đọc từng ý kiến, HS suy nghĩ và
bày tỏ thái độ tán thành hay khơng tán thành.
a.Trẻ em có quyền được tham gia làm những
cơng việc lớp mình, trường mình.
Học sinh thảo luận về
b.Tham gia việc lớp, việc trường mang lại niềm lí do học sinh có thái
vui cho em.
độ tán thành, không
c. Chỉ nên làm những việc lớp, việc trường đã tán thành hoặc lưỡng
được phân cơng, cịn những việc khác không lự đối với từng ý kiến
22/36

download by :

SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

2’
2’

cần biết.
d.Tích cực tham gia việc lớp, việc trường là tự
giác làm và làm tốt các công việc của lớp, của
trường phù hợp với khả năng.
-GV kết luận: Các ý kiến a, b, d là đúng. Ý kiến
c là sai.
4. Củng cố:
- Hỏi lại ND bài học.
-Giáo dục tư tưởng cho HS.
5. Nhận xét dặn dò: HD HS thực hành: Tìm
hiểu các tấm gương tham gia tốt việc trường,
việc lớp.
-Tham gia tốt việc trường, việc lớp phù hợp với
khả năng.
Giáo viên nhận xét chung giờ học

Học sinh trả lời bằng
hình thức giơ thẻ

- HS nêu lại ND bài
học.

-Chuẩn bị cho giờ
sau.

Từ kết quả trên tôi rút ra 1 điều: không phải cứ truyền thụ kiến thức theo
kiểu một chiều là học sinh nắm chắc kiến thức mà cần phải thay đổi lại hình
thức truyền đạt, cần có những biện pháp sử dụng các phương pháp dạy học trong
môn Đạo đức ở lớp 3 sao cho phù hợp với tiết dạy để đạt hiệu quả tối ưu. Do đó
chúng tơi xin đề xuất một số biện pháp sử dụng các phương pháp dạy học trong
nôn Đạo đức lớp 3 như sau:
V/ MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY MÔN ĐẠO ĐỨC LỚP 3
* Biện pháp 1:Trong khi soạn giáo án môn Đạo đức phần mục tiêu giáo
viên cần đảm bảo ba yêu cầu: kiến thức, kĩ năng, thái độ. Ngoài ra giáo viên cần
chuẩn bị những kiến thức thực tế phục vụ cho bài học, giáo viên cần xác định
những phương pháp dạy học trong bài giảng và phương pháp nào là trọng tâm.
Ví dụ : Dạy bài: Biết ơn thương binh liệt sĩ (tiết 1)
Truyện kể: Một chuyến đi bổ ích- Phần soạn giáo án giáo viên cần xác
định 3 mục tiêu sau:
* Kiến thức :
+Học sinh hiểu được các em cần phải kính trọng, biết ơn các thương binh
liệt sĩ vì họ là những người hi sinh xương máu vì tổ quốc.
* Thái độ:
Tơn trọng, biết ơn các thương binh liệt sĩ .
Sẵn sàng tham gia các hoạt động, phòng trào đền ơn đáp nghĩa, giúp đỡ
các thương binh, liệt sĩ.
Phê bình nhắc nhở những ai khơng kính trọng, giúp đỡ các cơ chú thương
binh, liệt sĩ.
* Hành vi.
Làm các công việc phù hợp để tỏ lịng biết ơn các cơ chú thương binh, liệt
sĩ.
+ Giáo dục lòng yêu quý và biết ơn các thương binh, liệt sĩ
+ Học sinh có thói quen kính trọng và biết ơn các thương binh, liệt sĩ

23/36

download by :


SKKN: GIÚP HỌC SINH LỚP 3 HỌC TỐT MÔN ĐẠO ĐỨC

- Chuẩn bị kiến thức về thực tế:
+ Một số tấm gương điển hình về các chú thương binh liệt sĩ như anh hùng
( Kim Đồng, Lý Tự Trọng, Võ Thị Sáu, Trần Quốc Toản)
- Các phương pháp dạy học cần xác định: kể chuyện, đàm thoại, nêu
gương...trong đó các phương pháp trọng tâm là: kể chuyện, đàm thoại.
Phương pháp kể chuyện được sử dụng ngay sau khi giới thiệu bài nhằm
mục đích : thơng qua chuyện kể ở tiết 1 giáo viên cho học sinh thấy được
Thương binh, liệt sĩ là những người đã hi sinh xương máu vì Tổ quốc. Vì vậy
chúng ta phải biết ơn, kính trọng các anh hùng, thương binh, liệt sĩ
Ví dụ. Giáo viên cho học sinh tìm hiểu câu chuyện : Một chuyến đi bổ ích
Thảo luận.
Ngày 27-7 là ngày gì?
Học sinh trả lời: Ngày 27-7 là ngày thương binh, liệt sĩ
-Em hiểu về ngày 27-7 là ngày như thế nào?
Ngày 27-7 là ngày tưởng nhớ và biết ơn công lao to lớn của cá anh hùng
liệt sĩ, thương binh đã hi sinh thân mình để bảo vệ Tổ quốc
-Vào ngày 27-7 các bạn lớp 3A đi đâu?
- ( Vào ngày 27-7 các bạn lớp 3A đi thăm trại điều dưỡng thương
binh nặng)
- Các bạn đến trại điều dưỡng thương binh nặng để làm gì?
- ( Các bạn đến trại điều dưỡng thương binh nặng để thăm sức
khỏe của các cô các chú thương binh và lắng nghe các cô chú kể
chuyện)

- Chú Dũng kể chuyện làm mọi người nghe như thế nào?
- ( Câu chuyện chú Dũng kể làm mọi người xúc động, có bạn cịn
sụt sùi khóc thành tiếng)
- Câu chuyện chú Dũng kể cho ta thấy điều gì, và hiểu được
thương binh, liệt sĩ là người như thế nào?
- ( Thương binh, liệt sĩ là những người đã hi sinh xương máu để
giành lại được độc lập, tự do, hòa bình cho Tổ quốc)
- Khi ra về Trang nghĩ gì?
- ( Trang thầm nghĩ “ Mình phải học tập thật giỏi và làm nhiều
việc tốt để tỏ lòng biết ơn những người đã mang lại hịa bình,
hạnh phúc cho mọi người)
Biện pháp 2: Phải lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với bài học
Ví dụ:Tơn trọng khách nước nước ngoài. (tiết 1).
Truyện kể: Cậu bé tốt bụng
Các phương pháp dạy học cần xác định
+ Kể chuyện, nêu gương, đàm thoại, động não, khuyến khích khen thưởng..
.Phương pháp kể chuyện rất cần thiết cho bài học này, nếu thiếu phương
pháp này học sinh khơng thể có cơ sở để hình thành chuẩn mực đạo đức qua bài
học.Từ đó giúp học sinh hiểu. Tơn trọng khách nước ngồi và sẵn sàng giúp đỡ
họ là thể hiện lòng mến khách, giúp họ thêm hiểu và quý trọng đất nước, con
người Việt Nam
24/36

download by :