398 hoàn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán trong quy trình kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty TNHH hãng kiểm toán calico,khoá luận tốt nghiệp

HỌC VIỆN NGÂN HÀNG
KHOA KẾ TỐN - KIỂM TỐN

--^ffl^--

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài: HOÀN THIỆN GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH KIỂM
TỐN TRONG QUY TRÌNH KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI
CƠNG TY TNHH HÃNG KIỂM TỐN CALICO

Sinh viên thực hiện:

Bùi Thị Quỳnh Hương

Lớp:

K19CLCKTB

Khóa học:

2016-2020

Mã sinh viên:

19A4020349

Giảng viên hướng dẫn:

TS. Phạm Thị Tuyết Minh

Khóa luận tốt nghiệp

i

Học viện Ngân hàng

Lời cam đoan
Em xin cam đoan khóa luận “Hồn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn
trong
quy trình kiểm tốn Báo cáo tài chính tại cơng ty TNHHhãng kiểm tốn Calico”
là của riêng em với sự nghiên cứu, thu thập và phân tích các tài liệu liên quan. Các
số liệu trong khóa luận được sử dụng trung thực và tất cả các nguồn tài liệu tham
khảo đã được công bố đầy đủ. Ket quả nghiên cứu trong khóa luận này chưa từng
được cơng bố tại bất cứ cơng trình nào khác.
Hà Nội, ngày 5 tháng 5 năm 2020
Tác giả

Bùi Thị Quỳnh Hương

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


Khóa luận tốt nghiệp

ii

Học viện Ngân hàng

Lời cảm ơn

Trước tiên, em xin chân thành gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến tất cả thầy
cô Học Viện Ngân Hàng đã truyền đạt cho em những kiến thức vô cùng quý báu và
bổ ích trong suốt 4 năm q trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt em xin chân thành
cảm ơn đến TS. Phạm Thị Tuyết Minh đã tận tình hướng dẫn, góp ý và động viên em
trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Em cũng xin gửi lời cảm ơn
đến gia đình và bạn bè thân thiết đã giúp đỡ em trong quá trình làm khóa luận và có
những góp ý thiết thực. Trong quá trình thực hiện, mặc dù đã cố gắng hết sức để
hoàn
thiện luận văn, trao đổi và tiếp thu các ý kiến đóng góp của thầy cơ, tham khảo nhiều
tài liệu nhưng khơng thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được những
thơng tin đóng góp, phản hồi q báu của hội đồng.
Hà Nội, ngày 5 tháng 5 năm 2020
Tác giả

Bùi Thị Quỳnh Hương

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


1.1.1........................Khái qt về cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn Calico:
36
Khóa luận tốt nghiệp
iv
Học viện Ngân hàng
iii
1.1.2......Đặc điểm hoạt động của cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn Calico:
37
1.1.3.

Mục lục

Đặc điểm tổ chức quản lí của cơng ty TNHH Hãng Kiểm tốn Calico: ..38

Nội dung
Lời cam đoan............................................................................................................ i
Lời cảm ơn............................................................................................................... ii
Mục lục...................................................................................................................iii
Danh mục viết tắt...................................................................................................vi
Danh mục bảng biểu, sơ đồ.................................................................................. vii
Lời mở đầu............................................................................................................... 8
1. Lí do chọn đề tài............................................................................................. 8
2. Mục tiêu nghiên cứu:...................................................................................... 8
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:..................................................................... 8
4. Câu hỏi nghiên cứu:........................................................................................ 9
5. Phương pháp nghiên cứu:............................................................................... 9
6. Tổng quan một số cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài nghiên
cứu: ...10
7. Kết cấu của đề tài:......................................................................................... 12
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH KIỂM
TỐN TRONG QUY TRÌNH KIỂM TỐN BCTC........................................ 13
1.1.Khái qt chung về quy trình kiểm tốn báo cáo tài chính:.........................13
1.1.1.

Khái niệm về kiểm tốn báo cáo tài chính:...........................................13

1.1.2.

Quy trình kiểm tốn báo cáo tài chính:.................................................13

1.2.Quy trình lập kế hoạch kiểm toán trong kiểm toán BCTC:..........................14
1.2.1. Khái niệm lập kế hoạch kiểm tốn:....................................................... 14

1.2.2. Vai trị của giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy trình kiểm tốn
cáo tài chính:.................................................................................................... 15
1.2.3. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán trong quy trình kiểm tốn báo cáo tài
chính: 16
1.2.3.1.

Lập kế hoạch chiến lược:................................................................. 16

1.2.3.2.

Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể:.................................................... 17

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1:..................................................................................... 35
CHƯƠNG 2: THỰC TRANG GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH KIỂM TỐN
TRONG QUY TRÌNH KIỂM TỐN BCTC TẠI CƠNG TY TNHH HÃNG
KIỂM TỐN CALICO ĐỐI VỚI CƠNG TY CỔ PHẦN SL............................ 36

1.1.4.

2.1...............................Giới thiệu về công ty TNHH Hãng Kiểm Tốn Calico:
................................................................................................................ 36
Khái qt về quy trình kiểm tốn BCTC

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương
do công ty

Calico thựchiện: ..40


1.2.

Thực trạng lập kế hoạch kiểm tốn trong
quy trình kiểm
tốnBCTC tại cơng
ty TNHH Hãng Kiểm Tốn Calico đối với cơng ty Cổ phần SL:.........................44
1.2.1......................................................Đánh giá khả năng chấp nhận KH:

45

1.2.2...........................................................................Hợp đồng kiểm toán:

45

1.2.3.............................................................Đánh giá khái quát về BCTC:

46

1.2.4.......................Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ và rủi ro gian lận:

51

1.2.5.......................................................Xác định mức rủi ro và trọng yếu:

59

1.2.6........................................................................................................Tham chiếu cuộc kiểm
toán năm trước:................................................................................. 61
1.2.7............................................................Tổng hợp kế hoạch kiểm toán:

62

1.3. Nhận xét thực tế giai đoạn lập kế hoạch trong quy trình kiểm tốn tại cơng ty
TNHH hãng kiểm tốn Calico:............................................................................63
2.2.1.

Ưu điểm:............................................................................................... 63

2.2.2 Nhược điểm:............................................................................................ 63
2.2.3.

Nguyên nhân:........................................................................................ 64

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2:..................................................................................... 65
CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC LẬP KẾ
HOẠCH TRONG QUY TRÌNH KIỂM TỐN BCTC DO CƠNG TY TNHH
HÃNG KIỂM TỐN CALICO THỰC HIỆN....................................................66
3.1....................................................................Định hướng phát triển cơng ty:

66

3.2................................Giải pháp cho cơng ty TNHH hãng kiểm tốn Calico:

67

3.2.1........................................................................................................Nâng cao hiểu biết của
KITV về KSNB của KH:...................................................................67
3.1.2.

Cải thiện quy mô, chất lượng và số lượng KITV:................................. 67

3.1.3.

Trở thành thành viên của hãng kiểm tốn quốc tế:................................ 68

3.1.4.

Hồn thiện thủ tục phân tích sơ bộ:....................................................... 68

3.3....................................................................................................Kiến nghị:

69

3.3.1. Kiến

nghị về................................................... phía doanh nghiệp:

69

3.3.2. Kiến

nghị về..........................................................phía nhà nước:

69

3.3.3. Kiến

nghị về

Hội KITV hành nghềViệt Nam (VACPA): 72

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3:..................................................................................... 75

KẾT LUẬN............................................................................................................ 76


SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


Khóa luận tốt nghiệp

vvi

Học
Học viện
viện Ngân
Ngân hàng
hàng

Danh mục viết tắt
Tài liệu tham khảo................................................................................................
78
Từ viết tắt

Phụ lục................................................................................................................... 79
Nguyên nghĩa

ACCA

Hội kế toán viên cơng chứng Anh Quốc

AICPA

Hội kế tốn viên cơng chứng Hoa Kỳ

BCTC

Báo cáo tài chính

BLĐ

Ban lãnh đạo

BTC
CPA Australia

Bộ tài chính
Hội kế tốn cơng chứng Australia

CSDL

Cơ sở dẫn liệu

CCDC
^DN

Cơng cụ dụng cụ
Doanh nghiệp

DT-CP

Doanh thu - chi phí

GTGT
HTKT

Giá trị gia tăng
Hệ thống kế toán

HĐKD
KSNB

Hoạt động kinh doanh
Hệ thống kiểm soát nội bộ

TH

Khách hàng

KITV

Kiểm toán viên

RRKS

Rủi ro kiểm soát

RRTT

Rủi ro tiềm tàng

GLV

Giấy làm việc

TSCĐ

Tài sản cố định

HTK

Hàng tồn kho

PGĐ

Phó giám đốc

XDCBDD

Xây dựng cơ bản dở dang

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


Danh mục bảng biểu, sơ đồ
Khóa luận tốt nghiệp
vii
Học viện Ngân hàng
Sơ đồ 1.1: Lập kế hoạch kiểm toán và thiết kếchươngtrình kiểm tốn...............10
Sơ đồ 1.2: Quy trình đánh giá mức trọng yếu..................................................... 17
Sơ đồ 1.3: Mối quan hệ giữa rủi ro kiểm toán và bằngchứng kiểm toán.............20
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý............................................................ 33
Sơ đồ 2.2: Lập kế hoạch kiểm toán tại Calico..................................................... 37

Bảng 1.1: Một số cách xác định mức trọng yếu....................................................17
Bảng 1.2: Mối quan hệ giữa rủi ro kiểm toán và bằngchứng kiểm toán...............19
Bảng 1.3: Mối quan hệ giữa CR ban đầu và TDR................................................24
Bảng 2.1: Phân tích tài sản ngắn hạn....................................................................40
Bảng 2.2: Phân tích tiền và các khoản tương đương tiền......................................40
Bảng 2.3: Phân tích phải thu khách hàng..............................................................41
Bảng 2.4: Phân tích hàng tồn kho.........................................................................41
Bảng 2.5: Phân tích TSCĐ...................................................................................42
Bảng 2.6: Phân tích nợ ngắn hạn..........................................................................43
Bảng 2.7: Tìm hiểu chu trình bán hàng, phải thu, thu tiền....................................45
Bảng 2.8: Tìm hiểu chu trình mua hàng, phải trả, trả tiền....................................46
Bảng 2.9: Tìm hiểu chu trình tiền lương và phải trả người lao động....................48
Bảng 2.10: Tìm hiểu chu trình TSCĐ và xây dựng cơ bản..................................50
Bảng 2.11: Xác định mức trọng yếu.....................................................................54

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


•

Giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy trình kiểm tốn BCTC tại cơng
Khóa luận tốt nghiệp
98
Học
Học viện
viện Ngân

Ngân hàng
hàng
ty TNHH Hãng kiểm tốn Calico.
Lời mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Trong quy trình kiểm tốn BCTC, giai đoạn lập kế hoạch là một trong những giai
đoạn rất quan trọng, đó là giai đoạn đầu tiên phải được thực hiện. Giai đoạn này chi
phối tới cả chất lượng và hiệu quả chung của tồn bộ cuộc kiểm tốn. Lập kế hoạch
khơng chỉ xuất phát từ u cầu chính của cuộc kiểm tốn nhằm mục đích chuẩn bị
những điều kiện cơ bản trong cơng tác kiểm tốn mà cịn được quy định thành chuẩn
mực kiểm tốn, địi hỏi các KITV tn theo đầy đủ, đảm bảo tiến hành cơng tác
kiểm
tốn có chất lượng và hiệu quả.
Vậy làm thế nào để nâng cao hơn nữa chất lượng của việc lập kế hoạch kiểm tốn
trong DN từ đó giúp các DN đưa ra những giải pháp hữu hiệu, sắp xếp nguồn lực
hợp lí phục vụ tốt hơn cho tổ chức hệ thống luôn là câu hỏi lớn của các DN trên thị
trường hiện nay. Do đó, “hồn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy
trình
kiểm tốn BCTC” ln được KITV chú trọng.
Nhận thấy được sự chi phối mạnh mẽ của kế hoạch kiểm toán tới chất lượng và
hiệu quả và cuộc kiểm toán cùng với thực tế được làm việc tại cơng ty TNHH Hãng
Kiểm Tốn Calico, em đã chọn đề tài: “Hồn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm
tốn trong quy trình kiểm tốn BCTC tại cơng ty TNHHHãng Kiểm Tốn Calico”
làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu:
•

Nghiên cứu về lý luận chung lập kế hoạch kiểm tốn trong quy trình kiểm
tốn BCTC.

•

Nghiên cứu về thực tế giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn tại cơng ty TNHH
Hãng Kiểm Tốn Calico.

•

Đề xuất ra giải pháp để “hoàn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong
quy trình kiểm tốn báo cáo tài chính”.

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nghiên cứu:
SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


•

Thời gian: 09/01/2018 - 04/2020

•

Không gian: Công ty TNHH Hãng kiểm tốn Calico.

1. Câu hỏi nghiên cứu:
•

Giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy trình kiểm tốn BCTC bao gồm
các nội dung gì?

•

Thực trạng giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy trình kiểm tốn báo
cáo tài chính tại cơng ty TNHH Hãng kiểm tốn Calico như thế nào?

•

Giải pháp cho Calico để ”hồn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong
quy

trình

kiểm

tốn

báo

cáo

tài

chính”

tại

cơng

ty

TNHH

Hãng

kiểm

tốn

Calico?
2. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết:

được thực hiện tại chương một

bằng cách dựa trên luận văn, chuyên đề tốt nghiệp của các năm trước và giáo trình
kiểm tốn tài chính của các trường cùng ngành qua đó hệ thống lại, chọn lọc các lý
thuyết cần thiết để xây dựng làm căn cứ nghiên cứu. Sau đó, tổng hợp lý thuyết một
cách logic với kết cấu chặt chẽ tạo thành một hệ thống lý thuyết về lập kế hoạch kiểm
toán một cách hoàn chỉnh, đầy đủ và sâu sắc nhất;
Phương pháp quan sát, phỏng vấn và khảo sát thực tiễn, phương pháp so sánh
và phân tích: là phương pháp kết hợp giữa lý luận và thực tế vì vậy đã được áp dụng
trong chương hai rất hiệu quả. So sánh giữa hiện trạng thực tế với những quy định,
chính sách của đơn vị sẽ giúp KITV tìm ra những điểm yếu cũng như những lỗ hổng
trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, so sánh với Chuẩn mực ban hành để phát
hiện những sai sót và gian lận của KH. Cịn đối với Cơng ty kiểm tốn, đây sẽ là
cơng cụ giúp Ban lãnh đạo đánh giá việc kiểm toán tại KH của các KITV có tồn
diện, đầy đủ, đúng, chính xác và hiệu quả hay khơng dựa vào chế độ ban hành cũng


SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương

Khóa luận tốt nghiệp

10

Học viện Ngân hàng

như Chuẩn mực kiểm tốn đã quy định. Từ đó làm căn cứ phân tích, đưa ra những
đánh giá về ưu, nhược điểm của Cơng ty kiểm tốn.
4. Tổng quan một số cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài nghiên
cứu:
“Chương trình kiểm toán mẫu” thuộc dự án Tăng cường năng lực Hội KITV hành
nghề Việt Nam do VACPA thực hiện với sự tài trợ của Ngân hàng thế giới
(WB):Phương pháp luận kiểm tốn của Chương trình kiểm tốn mẫu này là phương
pháp kiểm tốn dựa trên rủi ro. Theo đó việc xác định, đánh giá và thiết kế các thủ
tục để xử lý rủi ro được thực hiện trong suốt quá trình kiểm toán.
ii

Audit approach Manual 2004” là tài liệu được Deloitte Touch Tomasu xuất bản

năm 2004 có ảnh hưởng đến việc lập kế hoạch kiểm toán.Nội dung của tài liệu là
hướng dẫn phương pháp kiểm toán BCTC dựa trên rủi ro, với sự tập trung chính vào
sự hiểu biết về kinh doanh của từng KH và xác định các rủi ro liên quan với KH, hợp
đồng kiểm toán và tổng thể BCTC.
Nghiên cứu khác của Ngô Kim Anh (2016) với đề tài “Đánh giá hệ thống KSNB
DN trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn BCTC tại Cơng ty Kiểm tốn và Kế tốn
AAC” đã tìm hiểu cơng tác đánh giá hệ thống KSNB DN trong giai đoạn lập kế
hoạch
kiểm toán BCTC tại Cơng ty Kiểm tốn và Kế tốn AAC được áp dụng trong thực tế
tại KH, từ đó đề xuất những giải pháp hoàn thiện dựa trên cơ sở tổng hợp, hệ thống

hóa lý luận và thực tiễn đánh giá hệ thống KSNB DN trong giai đoạn lập kế hoạch
kiểm toán BCTC tại AAC.
Nghiên cứu của Trần Thị Thanh (2017) với đề tài “Nghiên cứu phương pháp xác
định phạm vi của thử nghiệm cơ bản từ kết quả đánh giá RRKS trong kiểm tốn báo
cáo tài chính DN tại Cơng ty TNHH Kiểm tốn và Tư vấn Thuế-ATAX” thơng qua
việc tìm hiểu, thu thập, tổng hợp, phân tích thơng tin từ thực tiễn tại Cơng ty TNHH
Kiểm tốn và Tư vấn thuế ATAX, phát hiện những hạn chế trong công tác xác định
phạm vi thử nghiệm cơ bản từ kết quả đánh giá RRKS. Trên cơ sở tổng hợp, hệ
thống
hóa lý luận, đề tài đã đưa ra phương thức đánh giá RRKS nhằm khắc phục hạn chế
SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


Khóa luận tốt nghiệp

11

Học viện Ngân hàng

Luận án Thạc sỹ Kinh tế đề tài “Giải pháp hồn thiện quy trình lập kế hoạch
kiểm
tốn trong kiểm tốn báo cáo tài chính tại các cơng ty kiểm tốn Việt Nam” của tác
giả Nguyễn Hoàng Vân, bảo vệ năm 2019. Tác giả đã tập trung đưa ra phương
hướng
và giải pháp để giải quyết các vấn đề như: hoàn thiện các chuẩn mực kiểm toán Việt
nam liên quan đến lập kế hoạch kiểm toán, hồn thiện quy trình đánh giá rủi ro, vận
dụng tính trọng yếu và vận dụng thủ tục phân tích trong tiến trình lập kế hoạch kiểm
tốn.
Luận văn tốt nghiêp đề tài “Những giải pháp chủ yếu hoàn thiện lập kế hoạch
kiểm

tốn báo cáo tài chính tại Cơng ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế tốn và Kiểm tốn AASC” của tác giả Nguyễn Thu Hương, bảo vệ năm 2016. Đề tài tập trung vào việc
nghiên cứu lý luận và tìm hiểu thực tiễn cơng tác lập kế hoạch kiểm tốn để tìm ra
các vấn đề tồn tại và đưa ra hướng khắc phục tại cơng ty kiểm tốn AASC.
Luận văn tốt nghiệp “Lập kế hoạch kiểm toán Báo cáo tài chính tại Cơng ty kiểm
tốn Việt Nam Deloitte” của tác giả Vũ Minh Nguyệt, bảo vệ năm 2018. Mục tiêu
của đề tài là tìm hiểu về quy trình lập kế hoạch kiểm tốn tại Cơng ty kiểm tốn
Deloitte Việt Nam từ đó đưa ra các giải pháp để hồn thiện.
Chun đề thực tập tốt nghiệp “Hồn thiện quy trình lập kế hoạch kiểm tốn
trong
kiểm tốn Báo cáo tài chính do Cơng ty Cổ phần Kiểm tốn Thăng Long thực hiện”
của tác giả Nguyễn Thị Huyền, bảo vệ năm 2017. Tác giả viết đề tài này nhằm mục
đích muốn tìm hiểu về quy trình xây dựng và thực trạng cơng tác lập kế hoạch kiểm
tốn Báo cáo tài chính của Cơng ty Cổ phần Kiểm tốn Thăng Long
Một nghiên cứu khác của Phạm Kiều Chinh (2015) với đề tài “Hoàn thiện cơng
tác lập kế hoạch kiểm tốn BCTC tại Cơng ty TNHH Deloitte Việt Nam” đã hệ thống
hóa lý luận và phân tích thực trạng lập kế hoạch kiểm tốn do cơng ty Delloitte Việt
Nam-chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện, từ đó đưa ra các phương hướng
và giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác lập kế hoạch kiểm tốn BCTC tại cơng ty
Deloitte Việt Nam.
SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAI ĐOẠN LẬP KẾ HOẠCH KIỂM
Khóa
Khóaluận
luậntốttốtnghiệp
nghiệp
1213
Học
Học

viện
viện
Ngân
Ngân
hàng
hàng
TỐN TRONG QUY TRÌNH KIỂM TỐN BCTC
cho các bên liên quan như nhà nước, hiệp hội và cho chính cơng ty kiểm tốn. Đây
chính là những khoảng trống nghiên cứu mà trong luận văn này em sẽ tập trung làm
rõ.
5. Ket cấu của đề tài:
Đề tài khóa luận gồm 3 nội dung chính:
>

Chương 1: Lý luận chung về giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy
trình
kiểm tốn BCTC

>

Chương 2: Thực trạng giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán trong quy trình kiểm
tốn BCTC tại cơng ty TNHH Hãng Kiểm Tốn Calico

>

Chương 3: Các giải pháp nhằm hồn thiện giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn
trong quy trình kiểm tốn BCTC do cơng ty TNHH Hãng Kiểm Tốn Calico

1.1.

thực
Khái qt chung về quy trình kiểm tốn báo cáo tài chính:

1.1.1.

Khái niệm về kiểm tốn báo cáo tài chính:

Theo định nghĩa của Liên đồn Ke tốn quốc tế (IFAC): “Kiểm toán là việc kiểm
toán viên độc lập kiểm tra và trình bày ý kiến của mình về BCTC”.
Theo tiến sĩ Tobert N.Anthony - trường đại học Havard Mỹ: “Kiểm toán là việc
xem xét, kiểm tra các ghi chép kế toán bởi các kiểm tốn viên cơng cộng độc lập,
được thừa nhận và ở bên ngoài tổ chức, đơn vị được kiểm tra”
Theo giáo trình kiểm tốn báo cáo tài chính của Học viện tài chính: “Kiểm tốn là
q trình các chuyên gia độc lập và có thẩm quyền, có kĩ năng nghiệp vụ, thu thập
và đánh giá các bằng chứng về các thơng tin có thể định lượng của một đơn vị nhằm
mục đích xác nhận và báo cáo về mức độ phù hợp giữa các thông tin này với các
chuẩn mực đã được xây dựng”.
Theo Luật kiểm toán độc lập năm 2011: “Kiểm tốn Báo cáo tài chính là việc
KITV hành nghề, DN kiểm toán, chi nhánh kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam kiểm
tra, đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lí trên các khía cạnh trọng yếu của Báo
cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán theo quy định của chuẩn mực kiểm tốn”.
1.1.2.

Quy trình kiểm tốn báo cáo tài chính:

Quy trình kiểm tốn BCTC gồm ba giai đoạn chính là lập kế hoạch kiểm toán,
SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương
thực hiện kiểm toán và kết thúc kiểm toán.

1.1.2.1.

Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán BCTC:

Giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn bao gồm:
•

Giai đoạn tiền kế hoạch là quá trình KITV tiếp cận KH để thu thập những
thông tin cần thiết nhằm giúp cho KITV hiểu về các nhu cầu của họ, đánh giá khả
năng phục vụ KH.

•

Giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn gồm thu thập thơng tin về đặc điểm hoạt
động kinh doanh, tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ, xác định mức trọng yếu,...
nhằm mục đích nâng cao tính hữu hiệu và hiệu quả của cuộc kiểm toán.


1.1.2.2.

Giai đoạn thực hiện kiểm tốn:
Khóa luận tốt nghiệp

14

Học viện Ngân hàng

KITV phải tiến hành thu thập những bằng chứng kiểm tốn đầy đủ và thích hợp
liên quan đến cơ sở dẫn liệu của BCTC làm cơ sở cho việc nêu ý kiến nhận xét của
KITV. Trong giai đoạn này, hai loại thử nghiệm chủ yếu mà KITV thường thực hiện

là:
•

Thử nghiệm kiểm sốt: Thử nghiệm để thu thập bằng chứng về tính hữu hiệu
của hệ thống KSNB.

•

Thử nghiệm cơ bản: Thu thập bằng chứng với mục đích phát hiện những sai
lệch trọng yếu trong BCTC. Thử nghiệm cơ bản gồm hai loại thủ tục phân tích và
thủ tục chi tiết. Trong thủ tục phân tích, KITV so sánh các thông tin và nghiên cứu
các xu hướng để phát hiện các biến động bất thường. Với thực hiện thử nghiệm chi
tiết, KITV sẽ kiểm tra các số dư hoặc nghiệp vụ bằng các phương pháp thích hợp.

1.1.2.3.

Giai đoạn hồn thành kiểm toán:

Trước khi lập báo cáo kiểm toán (BCKT), KITV cần xem xét các khoản nợ tiềm
tàng, các sự kiện xảy ra sau ngày kết thúc niên độ, giả thuyết hoạt động liên tục và
đánh giá tổng quát về kết quả cuộc kiểm toán. KITV rà soát và tổng hợp những bằng
chứng đã thu thập được để ra ý kiến nhận xét BCTC và phát hành loại BCKT thích
hợp.
1.2.

Quy trình lập kế hoạch kiểm toán trong kiểm toán BCTC:

1.2.1.

Khái niệm lập kế hoạch kiểm toán:

Theo chuẩn mực kiểm toán Quốc tế ISA 300: “ Lập kế hoạch có nghĩa là việc phát
triển một chiến lược tổng thể và một phương pháp tiếp cận với chi tiết tính chất thời
gian dự tính và nội dung của một cuộc kiểm tốn. Mục tiêu của việc lập kế hoạch là
để có thực hiện cuộc kiểm tốn một cách có hiệu quả và theo đúng thời gian dự kiến”.
“Chuyên gia kiểm toán cần lập kế hoạch kiểm tốn để có thể đảm bảo được rằng
cuộc kiểm tốn đó được tiến hành một cách có hiệu quả.”
'Ủy ban thực hành Kiểm toán Quốc tế (IPAC) đại diện cho Liên đồn Kế tốn
Quốc tế (IFAC) trong việc ban hành các chuẩn mực kiểm toán quy định: “KITV phải
lập kế hoạch kiểm toán để trợ giúp cho cơng việc kiểm tốn tiến hành có hiệu quả,

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


Khóa luận tốt nghiệp

15

Học viện Ngân hàng

đúng thời gian. Ke hoạch kiểm toán phải dựa trên cơ sở các hiểu biết về đặc điểm
kinh doanh của KH”.
Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam VSA 300 - Lập kế hoạch kiểm toán cũng đã nêu
rõ: “Kiểm tốn viên và cơng ty kiểm toán phải lập kế hoạch để đảm bảo cuộc kiểm
toán được tiến hành một cách có hiệu quả”.
1.2.1.

Vai trị của giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy trình kiểm

tốn
cáo tài chính:
Lập kế hoạch kiểm tốn là ngun tắc cơ bản trong cơng tác kiểm tốn đã được
quy định thành chuẩn mực, đòi hỏi các KITV phải tuân theo đầy đủ. Đây là giai
đoạn
đầu tiên KITV cần thực hiện trong mỗi cuộc kiểm tốn với vai trị:
•

Giúp KITV thu thập bằng chứng kiểm tốn đầy đủ, có giá trị làm cơ sở để
đưa
ra các ý kiến xác đáng về BCTC, từ đó giúp KITV hạn chế những sai sót,
giảm

thiểu

trách nhiệm pháp lý, nâng cao hiệu quả công việc và giữ vững được uy tín
nghề
nghiệp với KH.
•

Giúp KITV phối hợp hiệu quả với nhau cũng như với các bộ phận có liên
quan
ví dụ kiểm tốn nội bộ, các chun gia bên ngồi,... Đồng thời qua sự phối
hợp

đó,

KITV tiến hành cuộc kiểm tốn theo đúng chương trình đã lập với các mức

chi

phí

hợp lí, tăng sức cạnh tranh cho cơng ty kiểm tốn và giữ uy tín với KH trong
mối
quan hệ làm ăn lâu dài.
•

Căn cứ để cơng ty kiểm tốn tránh xảy ra những bất đồng với KH. Trên cơ sở
kế hoạch kiểm toán đã lập, KITV thống nhất với KH về nội dung công việc,
thời

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương

gian


Khóa luận tốt nghiệp

16

Học viện Ngân hàng

chất phức tạp của cơng việc kiểm tốn, kinh nghiệm và những hiểu biết của KITV
về đơn vị được kiểm toán.
Vậy việc lập kế hoạch kiểm tốn khơng chỉ xuất phát từ u cầu của cuộc kiểm
toán nhằm chuẩn bị những điều kiện cơ bản trong cơng tác kiểm tốn mà cịnlà
ngun tắc cơ bản đã được quy định thành chuẩn mực và đòi hỏi các KITV phải
tuân

theo đầy đủ nhằm đảm bảo tiến hành cơng tác kiểm tốn có hiệu quả và chất lượng.
1.2.2.

Giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn trong quy trình kiểm tốn báo

cáo tài
chính:
Theo VSA 300: “Kế hoạch kiểm tốn phải được lập một cách thích hợp nhằm
đảm
bảo bao quát hết khía cạnh trọng yếu của cuộc kiểm tốn; phát hiện gian lận, rủi ro
và những vấn đề tiềm ẩn; và đảm bảo cuộc kiểm tốn được hồn thành đúng thời
hạn.”Cơng việc lập kế hoạch kiểm tốn ảnh hưởng quan trọng đến hiệu quả của
cuộc
kiểm tốn BCTC. Do đó, lập kế hoạch là yêu cầu bắt buộc đối với mọi cuộc kiểm
toán.
1.2.3.1.

Lập kế hoạch chiến lược:

Theo VSA 300: “Kế hoạch chiến lược phải được lập cho mọi cuộc kiểm toán lớn
về quy mơ, tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm tốn Báo cáo tài chính của
nhiều năm”.
Cơng ty kiểm toán nhận thấy với KH kiểm toán cần lập kế hoạch chiến lược thì
phải xem đây là cơ sở đầu có ảnh hưởng đến tồn bộ quy trình kiểm toán. Kế hoạch
kiểm toán tổng thể sẽ được lập dựa vào kế hoạch chiến lược, chương trình kiểm
tốn
được lập dựa vào kế hoạch kiểm tốn tổng thể. Chính vì vậy, kế hoạch chiến lược
phải đảm bảo cung cấp những thông tin tối thiếu của KH để quyết định được những
bước cơ bản nhất cần tiến hành và thời gian thực hiện cuộc kiểm tốn.
Kế hoạch chiến lược gồm tám cơng việc sau:

SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


*

Chuẩn bị
lập kế
hoạch
kiểm tốn

*

*

Thu thập
Đánh giá
Đánh giá
Kế hoạch
thơng
tin
trọng
yếu
sơ
bộ
hệ
kiểm
tốnHọc viện Ngân hàng
Khóa luận tốt nghiệp
17
chung về

và rủi ro
thống
tổng qt
KH
kiểm tốn
KSNB
và
chương
Thứ hai, xác định được những vấn đề liên quan của BCTC: chế độ và chuẩn mực
trình
kiểm
kế tốn áp dụng, u cầu về lập BCTC, quyền hạn của cơngtốn
ty.
Thứ ba, xác định vùng rủi ro chủ yếu của DN và ảnh hưởng đến BCTC ( RRTT,
RRKS).
Thứ tư, Đánh giá hệ thống KSNB.
Thứ năm, xác định mục tiêu kiểm toán, phương pháp tiếp cận kiểm toán.
Thứ sáu, xác định nhu cầu hợp tác với các chuyên gia tư vấn pháp luật, KITV
nội
bộ, kĩ sư nơng nghiệp,...
Thứ bảy, dự kiến nhóm trưởng kiểm tốn và thời gian thực hiện.
Thứ tám, giám đốc phê duyệt, thơng báo kế hoạch chiến lược, trưởng nhóm lập
kế hoạch kiểm tốn tổng thể, chương trình kiểm tốn.
1.2.3.2.

Lập kế hoạch kiểm toán tổng thể:

“Kế hoạch kiểm toán tổng thể phải được lập cho mọi cuộc kiểm tốn, trong đó
mơ

Sơ đồ 1.1. Lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế chương trình kiểm tốn
Nguồn: Tự tổng hợp
a) Chuẩn bị kế hoạch kiểm tốn
Quy trình kiểm tốn bắt đầu khi cơng ty kiểm tốn và KITV đã liên lạc với KH
và
KH có nhu cầu kiểm tốn, xem xét khả năng chấp nhận yêu cầu. Lập kế hoạch kiểm
toán được tiến hành dựa trên cơ sở đã chấp nhận KH, gồm những bước sau đây.
❖

Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán: Theo VSA 220 - Kiểm soát chất

lượng hoạt động kiểm tốn: “Trong q trình duy trì KH hiện có và đánh giá KH
SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương


Chi phí hợp lí giúp cơng ty có thể cạnh tranh và giữ được KH.
Khóa luận tốt nghiệp
18
19

Học viện Ngân hàng

tiềm năng, cơng ty kiểm tốn phải cân nhắc đến tính độc lập, năng lực phục vụ KH
của cơng ty kiểm tốn và tính chính trực của Ban quản lí KH”.
Chính vì vậy, khi được mời kiểm tốn, nhằm tránh rủi ro, công ty nên phân công
những KITV nhiều kinh nghiệm để phân tích KH, KITV cần quan tâm đến:
❖

Tính độc lập của cơng ty kiểm tốn: Thơng tin trên BCTC đã được kiểm

tốn có ảnh hưởng đến nhiều đối tượng do đó thơng tin cần phải trung thực,
hợp

lí,

khách quan. Việc tồn tại mối quan hệ đặc biệt giữa KITV và KH có thể làm
sai

lệch

đến số liệu, thơng tin trên BCTC.
❖

Khả năng phục vụ KH: Kiểm toán là lĩnh vực có rất nhiều sự cạnh tranh
cũng như rủi ro phải chịu trước pháp luật về ý kiến nhận xét kiểm tốn tương
đối

cao

nên nhìn nhận năng lực phục vụ KH của mình để đưa ra quyết định kiểm
tốn.
❖

Tính liêm khiết của BQT công ty KH.

Theo VSA 400 “Đánh giá rủi ro và kiểm sốt nội bộ”: “Tính liêm khiết của ban
quản trị là bộ phận cấu thành then chốt của môi trường kiểm soát, đây là nền tảng
cho các bộ phận khác của hệ thống kiểm soát nội bộ.”
Cũng theo VSA 240 “Gian lận và sai sót”: “Nhấn mạnh tầm quan trọng về đặc
thù

của ban quản trị và ảnh hưởng của nó tới mơi trường kiểm sốt như nhân tố rủi ro
ban đầu của việc báo cáo gian lận các thông tin tài chính. Nếu ban quản trị thiếu
liêm
khiết, KITV khơng thể dựa vào bất cứ giải trình nào của ban quản trị cũng như
không
thể dựa vào các sổ sách kế tốn”.
❖

Xem xét tính đầy đủ mà hệ thống kế tốn KH cung cấp về các nghiệp vụ

kinh tế phát sinh
Sau khi tìm hiểu được những vấn đề trên, cơng ty kiểm tốn đưa ra quyết định có
SVTH: Bùi Thị Quỳnh Hương
chấp nhận hay khơng thực hiện kiểm tốn với KH, ngồi ra, cơng ty cũng phải xem


xét đối tượng là KH cũ hay mới.
Đối với KH mới:
Nếu KH này đã được kiểm tốn bởi một cơng ty kiểm tốn khác trước đây thì
KITV mới cần phải liên lạc lại với KITV tiền nhiệm để có thể thu thập được nguồn
thơng tin hữu ích nhất về KH của mình. Chuẩn mực kiểm tốn cũng u cầu: “ KITV
kế tục phải liên lạc với KITV tiền nhiệm về những vấn đề liên quan đến việc KITV
kế tục có chấp nhận hợp đồng kiểm tốn hay khơng, đồng thời cần phải tìm hiểu lí
do khiến cho KITV tiền nhiệm không thể tiếp tục công việc. Tuy nhiên, cần phải
được phép của KH trước khi thành lập mối liên lạc đó vì lí do tính bảo mật trong bộ
Điều lệ đạo đức nghề nghiệp nhưng KITV tiền nhiệm vẫn có thể hạn chế và từ chối
mối quan hệ này”. Khi đó, KITV kế tục cần phải có những phương pháp khác để có
thể tìm hiểu về KH của mình.
Đối với KH chưa từng được kiểm tốn trước đây, KITV có thể thu thập thông tin
bằng sách báo, internet, luật sư địa phương, ngân hàng, các DN có mối liên quan về

tài chính với KH hoặc có thể th các điều tra viên để thu thập thông tin về BQT của
công ty KH. Cách này cũng có thể được áp dụng trong trường hợp KH không đồng
ý cho tiếp xúc với KITV cũ hoặc KITV cũ không chấp nhận mối quan hệ này.
Đối với KH cũ:
Sau khi kết thúc cuộc kiểm tốn, các KITV cần cập nhật đầy đủ các thơng tin
nhằm đánh giá KH để có thể ra quyết định có nên tiếp tục kiểm tốn cho KH hay
khơng.
❖ Tìm

hiểu lí do mời kiểm tốn của KH

Theo quy định tại Điều 37 của Luật Kiểm toán độc lập ngày 29/03/2011 và Điều
15

của

Nghị

định

số

17/2012/NĐ-CP

ngày

13/02/2012

hướng

dẫn

Luật

Kiểm

tốn

độc lập thì các đối tượng bắt buộc phải kiểm tốn bao gồm DN có vốn đầu tư nước
ngồi; tổ chức tín dụng được thành lập và hoạt động theo Luật các tổ chức tín dụng,