TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------------
LÝ THỊ THỦY
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI
CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG,
HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
HÀ NỘI, NĂM 2020
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------------
LÝ THỊ THỦY
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI
CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG,
HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã ngành: 8340410
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS NGUYỄN TRÚC ANH
HÀ NỘI, NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Tôi đã đọc và
hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam kết bằng danh
dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi phạm yêu cầu về sự
trung thực trong học thuật. Những tư liệu được sử dụng trong Luận văn có nguồn
gốc và trích dẫn rõ ràng.
Tác giả
Lý Thị Thủy
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, HỘP
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ..........................................................................i
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAICỦA
CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ.......................................................................................9
1.1. Khái niệm, mục tiêu, đặc điểm, vai trò, nguyên tắc quản lý nhà nước về đất
đai của chính quyền cấp xã.....................................................................................9
1.1.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền
cấp xã.................................................................................................................9
1.1.2. Đặc điểm và vai trị quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã......11
1.1.3. Nguyên tắc quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã..................13
1.2. Bộ máy quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã.....................14
1.3. Nội dung quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã..................16
1.3.1. Tuyên truyền và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về quản lý
đất đai...............................................................................................................16
1.3.2. Quản lý hồ sơ địa giới hành chính, bản đồ hành chính và tổ chức thực
hiệnquy hoạch, kế hoạch sử dụng đất...............................................................17
1.3.3. Thống kê, kiểm kê đất đai....................................................................19
1.3.4. Thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi thu hồi đất....................................................................................20
1.3.5. Công tác đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất......................................................................22
1.3.6. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử
dụng đất............................................................................................................ 24
1.3.7. Công tác kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất
đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai......................................................24
1.3.8. Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong
quản lý và sử dụng đất đai................................................................................26
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về đất đai
của chính quyền cấp xã...........................................................................28
1.4.1. Các yếu tố thuộc về chính quyền cấp xã.............................................28
1.4.2. Các yếu tố khách quan..........................................................................29
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI VỀĐẤT ĐAI
CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG, HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH
LẠNG SƠN............................................................................................................31
2.1. Vị trí, đặc điểm tự nhiên và tình hình sử dụng đất đai ở thị trấn Na Dương,
huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn............................................................................31
2.1.1. Vị trí, đặc điểm tự nhiên của thị trấn Na Dương................................31
2.1.2. Tình hình sử dụng đất đai của thị trấn Na Dương từ năm 2014 đến nay. . .32
2.2. Thực trạng bộ máy quản lý đất đai thị trấn Na Dương...............................35
2.3. Thực trạng quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền quyền thị trấn
Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn........................................................36
2.3.1. Tuyên truyền và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về quản lý
đất đai...............................................................................................................36
2.3.2. . .Quản lý hồ sơ địa giới hành chính, bản đồ hành chính, quy hoạch và
kế hoạch sử dụng đất.......................................................................................38
2.3.3. Thống kê, kiểm kê đất đai....................................................................41
2.3.4. Thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi thu hồi đất....................................................................................43
2.3.5. Công tác đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất.......................................................................46
2.3.6. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử
dụng đất............................................................................................................ 47
2.3.7. Công tác kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất
đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai......................................................51
2.3.8. Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong
quản lý và sử dụng đất đai..............................................................................53
2.4. Đánh giá chung quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn..............................................................54
2.4.1. Đánh giá việc thực hiện mục tiêu........................................................54
2.4.2. Điểm mạnh............................................................................................55
2.4.3. Hạn chế..................................................................................................56
2.4.4. Nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý đất đai ở thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn...........................................................56
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN QLNNVỀ
ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG, HUYỆN LỘC
BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN.....................................................................................59
3.1. Mục tiêu và phương hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về đất đai của
chính quyền quyền thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn........59
3.1.1. Mục tiêu quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn đến năm 2025...............................59
3.1.2. Phương hướng hồn thiện QLNN về đất đai của chính quyền thị trấn
Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn đến năm 2025..............................60
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền quyền
thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn...........................................62
3.2.1. Giải pháp về tuyên truyền và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật
về quản lý đất đai............................................................................................62
3.2.2. Giải pháp trong quản lý hồ sơ địa giới hành chính, bản đồ hành
chính, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất....................................................63
3.2.3. Giải pháp thực hiện tốt công tác thống kê, kiểm kê đất đai hằng năm........65
3.2.4. Giải pháp đối với công tác thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất;
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất..............................................66
3.2.5. Giải pháp trong công tác đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa
chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.............................................67
3.2.6. Giải pháp trong quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ
của người sử dụng đất.....................................................................................68
3.2.7. Giải pháp hoàn thiện thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định
của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai....................69
3.2.8. Giải pháp trong việc giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết
khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai........................................71
3.2.9. Giải pháp khác......................................................................................72
3.3. Kiến nghị.........................................................................................................74
3.3.1. Kiến nghị với Nhà nước.......................................................................74
3.3.2. Kiến nghị với Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn...................................76
3.3.3. Kiến nghị với HĐND, Ủy ban nhân dân huyện Lộc Bình..................77
KẾT LUẬN............................................................................................................80
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CNQSDĐ:
Chứng nhận quyền sử dụng đất
ĐKĐĐ:
Đăng ký đất đai
QHSDĐ:
Quy hoạch sử dụng đất
QLNN:
Quản lý Nhà nước
QSDĐ:
Quyền sử dụng đất
QLĐĐ:
Quản lý đất đai
UBND:
Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG, HỘP
BẢNG:
Bảng 2.1: Số liệu diện tích các nhóm đất thị trấn Na Dương năm 2014 và năm 2019.....33
Bảng 2.2: Số liệu nhóm đất nơng nghiệp thị trấn Na Dương giai đoạn 2014-2019. 34
Bảng 2.3: Số liệu diện tích một số loại đất giai đoạn 2014 – 2919..........................34
Bảng 2.4. Kết quả thực hiện công tác tuyên truyền với người dân, tập huấn nghiệp
vụ về đất đai được cử đi học năm 2017-2019.........................................37
Bảng 2.5: Số liệu thi công đường giao thông của thị trấn Na Dương......................45
Bảng 2.6: Số liệu diện tích thu hồi đất và hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng giai
đoạn 2014 – 2019 của thị trấn Na Dương...............................................46
Bảng 2.8: Số liệu xử lý vi phạm về lĩnh vực đất đai thị trấn Na Dương giai đoạn
năm 2016 – 2018 và 6 tháng đầu năm 2019...........................................53
Bảng 2.9: Số liệu giải quyết các vụ tranh chấp của thị trấn Na Dương giai đoạn năm
2014 – 2019............................................................................................54
HỘP:
Hộp 2.1. Kết quả phỏng vấn ơng Bùi Xn Mai, Phó trưởng phịngTài ngun và
Mơi trường huyện Lộc Bình...................................................................39
Hộp 2.2. Kết quả phỏng vấn bà Phạm Thanh Hương, cơng chứcĐịa chính - Đô thị Xây dựng và Môi trường thị trấn Na Dươngphụ trách lĩnh vực quản lý
đất đai.....................................................................................................41
Hộp 2.3. Kết quả phỏng vấn ơng Vi Xn Thành, Chun viên phịngTài ngun và
Mơi trường huyện Lộc Bình...................................................................44
Hộp 2.4. Kết quả phỏng vấn ông Nông Minh Hiếu, công chức Địa chính - Đô thị Xây dựng và Môi trường thị trấn Na Dương phụ trách lĩnh vựcquản lý
xây dựng.................................................................................................46
Hộp 2.5. Kết quả phỏng vấn bà Trần Thị Hồng Chuyên, Giám đốc Chi nhánh Văn
phịng đăng ký đất đai huyện Lộc Bình..................................................48
Hộp 2.6. Kết quả phỏng vấn bà Hồng Thị Nga, Chun viên phịngTài ngun và
Mơi trường huyện Lộc Bình...................................................................54
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------------
LÝ THỊ THỦY
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI
CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG,
HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã ngành: 8340410
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
HÀ NỘI, NĂM 2020
1
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quýgiá của mỗi quốc gia; khơng có đất đai, sẽ
khơng thể có hoạt động sản xuất, quá trình lao động và như vậy sẽ khơng có mơi
trường tồn tại cho lồi người. Vậy mới nói, với lồi người, đất đai là tài nguyên vô
cùng quý giá, làđiều kiện cho sự sống của sinh vật và con người trên trái đất.
Yêu cầu thực tế đặt ra như vậy, xong việc quản lý và sử dụng đất đai ở nhiều
địa phương trong thời gian qua, nhất là vài năm trở lại đây khá phức tạp; quá trình
quản lý và sử dụng đất đã nảy sinh những vấn đề mới có nguy cơ vượt ra ngồi tầm
kiểm sốt của nhà nước. Đối với thị trấn Na Dương, một đơn vị hành chính cấp cơ
sở thuộc huyện Lộc Bình, được thành lập từ năm 1984; với tốc độ đơ thị hóa và sự
gia tăng dân số khá nhanh, đặc biệt có 02 doanh nghiệp Trung ương đóng trên địa
bàn, để mở rộng các dự án đã thu hồi của nhân dân một phần diện tích đất khá
lớn… nên những năm gần nay phát sinh nhiều vấn đề gây khó khăn cho cơng tác
QLNN về đất đai của chính quyền thị trấn như: việc quản lý đất công của các doanh
nghiệp được giao đất thiếu chặt chẽ, tình trạng tự ý chuyển mục đích sử dụng đất,
lấn chiếm đất công, tranh chấp đất đai, không đồng ý với các phương án bồi thường
nên khiếu nại về các quyết định hành chính của nhà nước về đất đai, các hành vi vi
phạm pháp luật về đất đai ngày càng nhiều. Để đánh giá đúng thực trạng, giải quyết
tốt các vấn đề đang phát sinh trên địa bàn, đề xuất các biện pháp quản lý đất đai thật
hiệu quả, tôi chọn đề tài "Quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn” làm luận văn tốt nghiệp.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu: việc nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích đưa ra các
giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý đất đai trên địa bàn thị trấn Na Dương, huyện
Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn.
2
Nhiệm vụ nghiên cứu: để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu trên, luận văn
có nhiệm vụ:
- Xác định khung nghiên cứu về QLNN đối với đất đai của chính quyền xã.
- Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn; chỉ ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân
của những hạn chế.
- Đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn thị
trấn Na Dương, huyện Lộc Bình trong thời gian tới.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Về đối tượng: công tác quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã.
Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung
- Về không gian
- Về thời gian
Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục viết tắt,
danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn gồm 03 chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận QLNNvề đất đai của chính quyền cấp xã
Chương 2: Phân tích thực trạng QLNN về đất đai của chính quyền thị trấn
Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hồn thiện QLNN về đất đai của
chính quyền thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn.
3
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI
CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ
Khái niệm, mục tiêu, đặc điểm, vai trò, nguyên tắc quản lý nhà nước về
đất đai của chính quyền cấp xã
Khái niệm và mục tiêu quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã
Khái niệm QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã
“QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã là sự phối hợp để thực hiện tốt
các nội dung quản lý được giao của chính quyền cấp xã với các đơn vị khác thuộc
hệ thống QLNN về đất đai được pháp luật quy định, nhằm xây dựng và tổ chức thực
hiện trên thực tế các chính sách của Nhà nước về lĩnh vực đất đai mang lại môi
trường thuận lợi nhất cho người sử dụng đất trong việc thực hiện các quyền lợi và
nghĩa vụ của mình đối với đất đai, đảm bảo đất đai được sử dụng có hiệu quả nhất
cho các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội vì con người, cộng đồng, xã hội.”
Mục tiêu QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã
- Thực hiện tốt các nội dung QLNN về đất đai quy định trong Luật Đất đai
năm 2013 và các Nghị định hướng dẫn thi hành.
- Bảo vệ quyền sở hữu nhà nước đối với đất đai, quyền và lợi ích hợp pháp
của người sử dụng đất.
- Sử dụng quỹ đất của địa phương một cách hợp lý.
- Thống kê, kiểm kê đất đai đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật về đất
đai ở địa phương.
- Thực hiện tốt các chức năng nhiệm vụ của mình để giảm tải cho cơ quan
cấp trên trong các vấn đề khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp.
- Chuyển đổi mục đích sử dụng đất phù hợp, đáp ứng u cầu cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa.
- Tăng cường kiểm tra, giám sát, chống tiêu cực trong giải quyết các thủ tục
về đất đai.
4
Đặc điểm và vai trò quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã
Đặc điểm QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã
Thứ nhất, hoạt động QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã mang tính chất
mệnh lệnh hành chính cao.
Thứ hai, QLNN về đất đai của chính quyền cấp xãdiễn ra trên phạm vi khá
hẹp với những đặc thù khác nhau.
Thứ ba, QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã có sự gắn bó chặt chẽ giữa
chủ thể quản lý (chính quyền cấp xã) với các hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân
cư sử dụng đất.
Vai trò QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã
Thứ nhất, QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã có vai trị rất to lớn trong
việc góp phần triển khai chủ trương, đường lối của Đảng vào cuộc sống.
Thứ hai, QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã đảm bảo sử dụng đất đúng
mục đích, tiết kiệm và có hiệu quả.
Thứ ba, QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã góp phần tạo lập và đảm
bảo ổn định, công bằng xã hội.
Thứ tư, QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã góp phần rất lớn vào sự
phát triển kinh tế trong thời kỳ đổi mới.
Thứ năm, QLNN về đất đai của chính quyền cấp xã có vai trị quan trọng
trong việc bảo vệ đất đai – một tài nguyên vô cùng quý giá của quốc gia.
Nguyên tắc quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã
Một là, nguyên tắc bảo đảm sự quản lý tập trung và thống nhất của nhà nước.
Hai là, nguyên tắc tập trung dân chủ.
Ba là, nguyên tắc đảm bảo sự kết hợp hài hoà giữa quyền sở hữu đất đai và
QSDĐ, giữa lợi ích của Nhà nước và lợi ích của người trực tiếp sử dụng.
Bốn là, nguyên tắc hiệu quả và tiết kiệm.
Năm là, nguyên tắc phân quyền gắn liền với các điều kiện bảo đảm hoàn
thành nhiệm vụ.
5
Nội dung quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền cấp xã
Tuyên truyền và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về quản lý đất đai
Quản lý hồ sơ địa giới hành chính, bản đồ hành chính và tổ chức thực
hiệnquy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Thống kê, kiểm kê đất đai
Thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
thu hồi đất
Công tác đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất
Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất
Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất
đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai
Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và
sử dụng đất đai
Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền
cấp xã
Các yếu tố thuộc về chính quyền cấp xã
Các yếu tố khách quan
CHƯƠNG 2
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI VỀ
ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG,
HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN
Vị trí, đặc điểm tự nhiên và tình hình sử dụng đất đai ở thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn
Vị trí, đặc điểm tự nhiên của thị trấn Na Dương
Nằm ở khu vực biên giới của tỉnh Lạng Sơn, trải dài theo quốc lộ 4B nối thành
phố Lạng Sơn với cảng Mũi Chùa - Quảng Ninh. Do vậy, giao thông đi lại thuận
tiện cho việc giao lưu buôn bán cho nhân dân thị trấn và thực hiện các thủ tục hành
chính liên quan đến lĩnh vực đất đai.
6
Thị trấn Na Dương có địa hình phổ biến núi cao.
Qua quá trình lâu dài tương tác giữa các yếu tố địa hình, khí hậu, nền tảng
địa chất và các yếu tố khác đã tạo nên sự đa dạng tương đối phức tạp của lớp vỏ thổ
nhưỡng. Đất đồi núi chủ yếu là đất ferarit với tầng đất dày có màu đỏ vàng chiếm
diện tích lớn. Khu vực thung lũng có đất phù sa nhưng chỉ chiếm diện tích nhỏ có
thể trồng cây lương thực, cây cơng nghiệp ngắn ngày…Tầng địa chất ở đây tương
đối cứng, được cấu tạo phần lớn từ lớp đá granit và đá phiến. Điều này ảnh hưởng
lớn đến quá trình khai thác và sử dụng lớp đất phía trên. Sự đa dạng của các loại đất
dẫn đến sự đa dạng trong cơ cấu cây trồng như cây công nghiệp lâu năm, cây ăn
quả, cây lương thực… Tuy nhiên, do địa hình có dộ dốc lớn nên đất nghèo dinh
dưỡng, mùa mưa dễ bị xói mịn rửa trơi, gây khó khăn cho bà con trong thị trấn.
Tình hình sử dụng đất đai của thị trấn Na Dương từ năm 2014 đến nay
Việc sử dụng các nhóm đất có sự biến động nhỏ. Điều này phản ánh sự thay đổi
trong chính sách quản lý cũng như xu hướng phát triển kinh tế của vùng. Cụ thể từ
ngày 01/01/2018 đến ngày 31/12/2018 cơ cấu sử dụng đất có sự thay đổi.
Như vậy, xu hướng chung là giảm dần diện tích đất sản xuất nơng nghiệp,
tăng diện tích đất phi nông nghiệp, tập trung vào xây dựng đô thị, phát triển kinh tế,
nâng cao đời sống người dân. Đối với đất chưa được sử dụng có xu hướng giảm
nhưng rất ít, chủ yếu chuyển sang đất ở nơng thơn. Sự dịch chuyển chậm chạp này
khiến cho quỹ đất ở thị trấn chưa được sử dụng một cách triệt để.
Thực trạng bộ máy quản lý đất đai thị trấn Na Dương
Thực trạng bộ máy quản lý nhà nước về đất đai thị trấn Na Dương
Trong thời gian qua, công chức Địa chính - Đơ thị - Xây dựng và Mơi trường
thị trấn đã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình; khẳng định
có năng lực chun mơn khá tốt, đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quản
lý đất đai và nắm vững tình hình đất đai ở thị trấn; có thái độ, cư xử đúng mực với
người dân trong khi tiếp xúc giải quyết công việc. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn
chế nhất định về ngôn ngữ khi tiếp xúc với người dân tộc thiểu số; chưa thực sự
hiểu và nắm bắt đượctâm tư nguyện vọng của nhân dân.
7
Thực trạng quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn
Tuyên truyền và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về quản lý đất đai
Quản lý hồ sơ địa giới hành chính, bản đồ hành chính, quy hoạch và kế
hoạch sử dụng đất
Thống kê, kiểm kê đất đai
Thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
thu hồi đất
Công tác đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất
Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất
Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất
đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai
Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và
sử dụng đất đai
Đánh giá chung quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn
Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn
Đánh giá việc thực hiện mục tiêu
Những mục tiêu trong giai đoạn 2015 - 2020
- Hoàn thành kế hoạch vẽ bản đồ hiện trạng sử dụng đất là bản đồ diện tích
vùng đã được đo vẽ, 12 khu thơn đã có bản đồ địa chính tỉ lệ 1:10000;
- Cơng tác tun truyền pháp luật về đất đai đến 12 thôn đạt tỉ lệ 100%;
- Rút ngắn các thủ tục liên quan đến đăng ký, chuyển nhượng, tặng, cho QSDĐ ;
- Giảm số vụ vi phạm liên quan đến lĩnh vực đất đai;
- Hoàn thành sớm kế hoạch, QHSDĐ giai đoạn 2020 – 2025 tầm nhìn 2030
sớm 6 tháng;
- Tận dụng hiệu quả, triệt để quỹ đất để xây dựng nhà ở, công trình, đường
giao thơng và phát triển kinh tế;
- Mới chỉ hồn thành 70% mặt đường bê tơng nhựa và 49,05% mặtđường bê
tông xi măng.
8
Điểm mạnh
Hạn chế
Nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý đất đai ở thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn
* Nguyên nhân khách quan
* Nguyên nhân chủ quan
CHƯƠNG 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QLNN
VỀ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG,
HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN
Mục tiêu và phương hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về đất đai của
chính quyền quyền thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn
Mục tiêu quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn Na Dương,
huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn đến năm 2025
Tiếp tục triển khai thực hiện tốt các nội dung QLNN về đất đai quy định
trong Luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định hướng dẫn thi hành.
Tập trung khai thác, sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả quỹ đất. Khi quỹ đất có
hạn, việc khai thác triệt để quỹ đất tự nhiên và sử dụng đất tiết kiệm trên cơ sở đúng
mục đích, đủ nhu cầu có ý nghĩa quan trọng trong q trình sử dụng đất của thị trấn.
Chuyển đổi mục đích sử dụng đất phù hợp, phục vụ yêu cầu phát triển cụm công
nghiệp Na Dương và mở rộng thị trấn Na Dương về phía Tây. Tăng cường các biện pháp
bảo vệ diện tích đất trồng lúa; thâm canh cao, tăng năng suất, tăng chất lượng nơng sản,
đảm bảo nhu cầu an tồn lương thực, song song với việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo
hướng sản xuất hàng hóa; hình thành và phát triển vùng trồng cây ăn quả ven hồ Nà Cáy,
phát triển mạnh các mơ hình kinh tế trang trại và chăn nuôi tập trung.
Sử dụng hợp lý các loại đất chuyên dùng, đất ở trong khu dân cư đô thị và
nơng thơn theo tiến trình đơ thị hóa, xây dựng đô thị văn minh, ưu tiên đầu tư cơ sở
hạ tầng cùng với việc bố trí hợp lý đất ở, đất sản xuất cho các khu vực nông thôn để
ổn định đời sống dân cư.
9
Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đến đất đai tại Bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả; đề xuất rút gọn các thủ tục thuộc thẩm quyết giải quyết của UBND
cấp xã; giảm số thủ tục trả kết quả chậm muộn, nâng cao chất lượng dịch vụ; xây
dựng hệ thống bản đồ số và cơ sở dữ liệu đất đai từng bước hiện đại, đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ.
Hạn chế tối đa các khiếu nại, tố cáo, tranh chấp liên quan đến quản lý và sử
dụng đất trên địa bàn bằng các biện pháp quản lý khoa học, hiệu quả. Tạo niềm tin
trong quần chúng nhân dân đối với chính quyền.
Phương hướng hồn thiện QLNN về đất đai của chính quyền thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn đến năm 2025
Thứ nhất là, tiếp tục thực hiện tốt chủ trương, chính sách pháp luật của nhà
nước về đất đai.
Thứ hai là, thực hiện tốt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của thị trấn trong
từng thời kỳ, giai đoạn và kế hoạch sử dụng đất hàng năm.
Thứ ba là, cải cách hành chính trong cơng tác tiếp nhận, xử lý hồ sơ, công
chức tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải làm đúng thời hạn, phục vụ nhân dân nhiệt tình,
minh bạch, đúng trách nhiệm.
Thứ tư là, tiếp tục thực hiện tốt công tác đăng ký, chỉnh lý biến động đất đai,
cấp đổi, cấp mới GCN QSDĐ cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất.
Thứ năm là, ưu tiên dành đất cho phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế, hạ tầng
xã hội và hạ tầng kỹ thuật để đáp ứng được mục tiêu phát triển kinh tế, đẩy
nhanh tốc độ tăng trưởng của các ngành, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần
của nhân dân.
Thứ sáu là, nâng cao trình độ chun mơn, năng lực, phẩm chất đạo đức của
công chức làm công tác QLNN về đất đai tại thị trấn.
Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền
quyền thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn
Giải pháp về tuyên truyền và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về quản lý
đất đai
Giải pháp trong quản lý hồ sơ địa giới hành chính, bản đồ hành chính, quy
hoạch và kế hoạch sử dụng đất
10
Giải pháp thực hiện tốt công tác thống kê, kiểm kê đất đai hằng năm
Giải pháp đối với công tác thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất
Giải pháp trong công tác đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Giải pháp trong quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của
người sử dụng đất
Giải pháp hoàn thiện thanh tra, kiểm traviệc chấp hành các quy định của
pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai
Giải pháp trong việc giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố
cáo trong quản lý và sử dụng đất đai
Giải pháp khác
Kiến nghị
Kiến nghị với Nhà nước
Kiến nghị với Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn
Kiến nghị với HĐND, Ủy ban nhân dân huyện Lộc Bình
KẾT LUẬN
Để nghiên cứu các vấn đề về quản lý đất đai trên địa bàn thị trấn Na Dương.
Luận văn đã đi nghiên cứu từ cơ sở lý luận các vấn đề về quản lý nhà nước về đất
đai của chính quyền cấp xã. Trên cở sở đó phân tích thực trạng tình hình quản lý đất
đai trên địa bàn, đánh giá tác động của các nội dung quản lý mà chính quyền thị trấn
đã thực hiện. Từ đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị để góp phần hồn thiện cơng
tác quản lý đất đai trên địa bàn thị trấn. Trên cơ sở những phát hiện, nội dung, giải
pháp đề xuất, kiến nghị nêu trong đề tài sẽ góp phần hồn thiện cơng tác quản lý
nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn, xây dựng, tổ chức triển khai thực hiện
tốt kế hoạch sử dụng đất, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của thị trấn Na Dương.
Mặt khác, luận văn còn hướng đến cung cấp nguồn tài liệu cho chính quyền cấp xã
nói chung để thơng qua đề tài có thế nắm bắt được những nội dung quản lý nhà
nước về đất đai, hồn thiện cơng tác quản lý nhà nước về đất đai ở cấp mình.
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------------
LÝ THỊ THỦY
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI
CỦA CHÍNH QUYỀN THỊ TRẤN NA DƯƠNG,
HUYỆN LỘC BÌNH, TỈNH LẠNG SƠN
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã ngành: 8340410
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS NGUYỄN TRÚC ANH
HÀ NỘI, NĂM 2020
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất đai là một trong những bộ phận lãnh thổ quốc gia, đóng vai trò hết sức
quan trọng cho sự tồn tại, phát triển của lồi người; về số lượng, đất đai có hạn bởi
nó là sản phẩm của tự nhiên, chúng ta có thể tác động để làm thay đổi chất đất, phục
vụ vào các mục đích sử dụng khác nhau nhưng lại khơng thể làm thay đổi diện tích
đất theo ý muốn, cho nên, đất đai là nguồn lực ngày càng khan hiếm đối với hoạt
động, đời sống, sinh hoạt của con người.
Trong thực tế đời sống, đất đai là địa điểm vàtham gia vào tất cả các hoạt
động của con người; với các ngành:xây dựng, nông nghiệp, công nghiệp, khai thác
khống sản...đất đai chính là mặt bằng để có thể diễn ra hoạt động sản xuất: Không
chỉ thế, khi kết hợp với một số điều kiện tự nhiên khác, đất đai góp phần hình thành
các vùng kinh tế của đất nước; từ đó, chúng ta có kế hoạch để khai thác các tiềm
năng, lợi thế vàsử dụng có hiệu quả thế mạnh từng vùng kinh tế, phục vụ vào mục
đích phát triển đất nước.
Trong xã hội chúng ta, đất đai tham gia vào mọi ngành sản xuất vật chất,
đối với mỗi một ngành sản xuất, đất đai lại giữ vị trí khác nhau: với ngành nơng
nghiệp, người nơng dân canh tác trên đồng đất của mình và đất đai vừa là đối
tượng, tư liệu và đồng thời là công cụ lao động; đất đai là địa điểm không thể
thiếu và khơng có gì thay thế được với ngành cơng nghiệp; là nguyên liệu đầu vào
cho ngành vật liệu xây dựng…
Như vậy, có thể khẳng định rằng, đất đai là tài ngun vơ cùng qgiá của
mỗi quốc gia; khơng có đất đai, sẽ khơng thể có hoạt động sản xuất, q trình lao
động và như vậy sẽ khơng có mơi trường tồn tại cho lồi người. Vậy mới nói, với
lồi người, đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá, làđiều kiện cho sự sống của sinh
vật và con người trên trái đất.
Từ sự quan trọng của đất đai đối với đời sống kinh tế xã hội, đòi hỏi chúng ta
cần có biện pháp quản lý chặt chẽ, sử dụng đất đai một cách có hiệu quả, hợp lý
2
nhất. Xong thực tế hiện nay, dưới tác động của nền kinh tế thị trường, trong thời
kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và tình hình gia tăng dân số
đã dẫn đến nhu cầu đất đai ngày một tăng ở vùng đô thị, giá đất ngày càng đẩy
lên rất cao; trái lại, việc sử dụng không có hiệu quả hay bỏ hoang hố đất đai lại
diễn ra phổ biến ở vùng núi. Đây là những vấn đề thực tiễn, cấp bách địi hỏi các
cấp chính quyền, các cơ quan chun mơn cần có những giải pháp quản lý thật
hiệu quả để đảm bảo việc sử dụng đất đúng mục đích, phù hợp tiết kiệm, hiệu
quả và bền vững.
Yêu cầu thực tế đặt ra như vậy, xong việc quản lý và sử dụng đất đai ở nhiều
địa phương trong thời gian qua, nhất là vài năm trở lại đây khá phức tạp; quá trình
quản lý và sử dụng đất đã nảy sinh những vấn đề mới có nguy cơ vượt ra ngồi tầm
kiểm sốt của nhà nước. Đối với thị trấn Na Dương, một đơn vị hành chính cấp cơ
sở thuộc huyện Lộc Bình, được thành lập từ năm 1984; với tốc độ đơ thị hóa và sự
gia tăng dân số khá nhanh, đặc biệt có 02 doanh nghiệp Trung ương đóng trên địa
bàn, để mở rộng các dự án đã thu hồi của nhân dân một phần diện tích đất khá
lớn… nên những năm gần nay phát sinh nhiều vấn đề gây khó khăn cho cơng tác
QLNN về đất đai của chính quyền thị trấn như: việc quản lý đất công của các doanh
nghiệp được giao đất thiếu chặt chẽ, tình trạng tự ý chuyển mục đích sử dụng đất,
lấn chiếm đất cơng, tranh chấp đất đai, không đồng ý với các phương án bồi thường
nên khiếu nại về các quyết định hành chính của nhà nước về đất đai, các hành vi vi
phạm pháp luật về đất đai ngày càng nhiều. Để đánh giá đúng thực trạng, giải quyết
tốt các vấn đề đang phát sinh trên địa bàn, đề xuất các biện pháp quản lý đất đai thật
hiệu quả, tôi chọn đề tài "Quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn” làm luận văn tốt nghiệp.
2. Tổng quan nghiên cứu
Xuất phát từ thực tiễn: đất đai giữ vị trí, vai trị hết sức quan trọng đối với
quá trình phát triển kinh tế, xã hội của mỗi địa phương nên trong hoạt động quản
lý của chính quyền các cấp, nhất là cấp cơ sở việc quản lý về đất đai cần được đặc
biệt chú trọng và thực hiện tốt. Nhận thức được sự cần thiết của vấn đề này, nhiều
3
học viên cao học, nghiên cứu sinh, các nhà khoa học…ở Việt Nam trong các lĩnh
vực kinh tế địa chính, quản ký bất động sản, quản lý công...đã đi sâu nghiên cứu
và có những cơng trình đóng góp thiết thực cho cơng tác QLNN về đất đai của
chính quyền các cấp. Cụ thể như:
Luận văn thạc sĩ: “Quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lệ
Thủy, tỉnh Quảng Bình” của tác giả Phạm Văn Mẫu (2017), Đại học Hành chính
quốc gia. Trong luận văn của mình, tác giả đã khái quát những vấn đề lý luận về
QLNN về đất đai, khái quát 10 nội dung chủ yếu về quản lý đất đai được thực hiện
ở cấp huyện và đánh giá thực trạng công tác quản lý đất đai ở huyện Lệ Thuỷ, tỉnh
Quảng Bình. Qua đó, đưa ra 02 nhóm giải pháp: hồn thiện các nội dung về quản lý
đất đai và công cụ, phương pháp quản lý đất đai của huyện Lệ Thủy. Nhìn chung,
luận văn đã có những đóng góp thiết thực về mặt lý luận và thực tiễn quản lý đất đai
ở huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình nói riêng và cơng tác quản lý đất đai của chính
quyền cấp huyện nói chung.
Luận văn thạc sĩ: “Quản lý đất đai của chính quyền Thành phố Lạng Sơn,
tỉnh Lạng Sơn” của tác giả Hoàng Thị Thanh Phương (2018), Đại học Kinh tế quốc
dân. Ngoài phần lý luận chung về quản lý đất đai, luận văn đã đánh giá những kết
quả đạt được trong việc xây dựng đội ngũ, tổ chức thực hiện các quy định của pháp
luật về đất đai, lập quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, việc giao đất, cho thuê đất...
của chính quyền địa phương trong cơng tác quản lý. Bên cạnh đó là những hạn chế,
yếu kém trong cơng tác quản lý, sử dụng đất như:công tác bồi thường giải phóng
mặt bằng cịn chậm, việc xây dựng hệ thống thơng tin hồ sơ địa chính chưa đáp ứng
được yêu cầu, các thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai cịn rườm rà, tình trạng
khiếu kiện về đất đai ngày càng phức tạp...và những nguyên nhân của nó. Đồng
thời xác định mục tiêu, phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có cơng
tác QLNN về đất đai của thành phố Lạng Sơn trong những năm tiếp theo. Từ đó, đã
đề xuất 08 giải pháp để thực hiện tốt các nội dung QLNN về đất đai đối với chính
quyền cấp huyện theo Luật đất đai 2013 quy định và 01 nhóm các giải pháp đặc thù
để khắc phuc những hạn chế hiện nay của thành phố.
4
Về tổng quan, các cơng trình nghiên cứu về QLNN về đất đai của các nhà
khoa học đã góp phần hoàn thiện hệ thống lý luận, kiến thức thực tiễn về quản lý
đất đai ở nước ta; họ đã phản ánh được bức tranh chung về công tác QLNN về đất
đai ở địa phương, trong phạm vi đề tài nghiên cứu, từ đó, đưa ra nhiều giải pháp để
nâng cao hiệu quả QLNN về đất đai của chính quyền cấp huyện nói chung. Xong
mỗi tác giả nghiên cứu đề tài ở những không gian và thời điểm khác nhau; nhiều nội
dung, vấn đề được đề cập không giống nhau và phạm vi nghiên cứu đều là cơng tác
QLNN của chính quyền ở cấp huyện, thành phố (rất ít đề tài nghiên cứu về cơng tác
quản lý đất đai của chính quyền cấp xã); đặc biệt, đến thời điểm hiện nay công tác
QLNN về đất đai trên địa bàn huyện Lộc Bình và thị trấn Na Dương chưa có đề tài
nào nghiên cứu . Vì vậy, việc lựa chọn đề tài "QLNN về đất đai của chính quyền thị
trấn Na Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn” là rất cần thiết.
Cách tiếp cận giải quyết vấn đề của luận văn là tập trung đi vào phân tích,
đánh giá những nội dung trong công tác quản lý đất đai đang được thực hiện ở thị
trấn Na Dương để thấy được những kết quả, hạn chế và nguyên nhân của nó; chỉ ra
những bất cập, kẽ hở, thiếu tính thống nhất,... trong hệ thống luật pháp về đất đai, khó
khăn trong tổ chức thực hiện của chính quyền các cấp; trên cơ sở đó xác định các giải
pháp khắc phục, đồng thời kiến nghị, đề xuất với cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung
các quy định của pháp luật và cơ chế quản lý về đất đai của tỉnh Lạng Sơn nhằm đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu: việc nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích đưa ra
các giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý đất đai trên địa bàn thị trấn Na Dương,
huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu trên, luận
văn có nhiệm vụ:
- Xác định khung nghiên cứu về QLNN đối với đất đai của chính quyền xã.
- Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn thị trấn Na
Dương, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn; chỉ ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân
của những hạn chế.