Tải bản đầy đủ (.pdf) (3 trang)

Tài liệu Báo cáo khoa học :Phương ngữ Thánh Hóa với việc phát triển văn hóa du lịch pdf

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (218.62 KB, 3 trang )

NGHIEN
CUU
-
TRAO
OOI
PIIlIONG
\GlJ
THANH
HOA
Vdi
VIEC
PHAT
TRIEN
VAN
IIOA,
DC
LICH
TS. Hoang Minh Ti/dng
Phd Giam doc
So
Thong tin va Truyen thong Thanh Hda
T
rong
suot chieu dai hang ngan nam
dung nu*6c va
giCr
nddc cua dan toe, xu"
Thanh la manh dat Idu lai nhieu dau an
dam net ve
lich
sd va van hoa.


Manh
dat nay hau nhu khong he chia
tach ke td
thdi
la quan Cdu Chan, mpt trong
mddi
lam bp cua sd phan chia hanh chinh
thud
cac vua Hung. Thanh Hoa vda la dat
"phen dau" lai vda la dat "thang mpc", dat
"quan vdOng" dong
thdi
cung la
Kinh
do cua
cac vddng
trieu
trong
lich
sd. Chinh dat
kinh
ky
ay da dem den cho xd Thanh sd anh
hddng va tiep can vdi van hoa, ngon ngd cua
cac
thdi
dai phong kien luc bay gid, dong
thdi
cung the hien
tinh

dia phddng va yeu td
trdi
cua van hoa xd Thanh lan toa va hoa quyen
vao van hoa
Viet,
1.
Ngon ngd ndi chung va phdOng ngd noi
rieng
khong chi la phdOng tien dung de giao
tiep
ma con in dam td tddng, tam hdn, dia ban
cdtru,
phong
each,
ban sac van hoa cua mdi
dan tpc, vung mien. Ve phdOng ngd
tinh
Thanh, cd Giao sdTran Qudc Vddng da nhan
xet: "Ngddi xd Thanh cd mdt
each
phat am
tieng
Viet
khd lan, khong nhe Iddt nhd tieng
Ha
Npi xd Bac, khdng nang - lang tram nhd
tieng
Nghe-xd
Trung.
Xd Thanh la sd md dau

cua "md-te-rang-rda", cua mien Trung, dan
Ha
Npi phai
nghe
lau va phai hpc thi mdi biet
ddOc". Ngddi Thanh Hoa du di den phddng
trdi
nao thi chat gipng Thanh Hda, dau vet
phdOng ngd xd Thanh cung van de nhan ra.
Trong
phdOng ngd xd Thanh cd nhieu thd
ngd.
Dd'i vdi cd dan mien nui va vung trddc
nui
tinh
Thanh, phat am cua hp vdn co cung
chung gd'c vdi
Viet
Mddng, phu am
ghep
blang -> trang, phu am doi "tr" bao gid cung
dddc dpc thanh "t":
trdi
-> tdi, "con tu tang
budc bd te tui", "y" dpc thanh "n",
"ui"
thanh
"un",
"e" thanh "en": "bd em di can, me em di
can, chi em di cun den tun mdi vien "; "o di

mo ve tun rda". Ngd nghia khi sd dung khac
hoan toan vdi tieng phd thdng nhd trddng
hop: "kha can trdc", nghia la ga gay canh
dau,
hoac
"kha can, cho cam" nghia la ga
gay, cho can, cay xoan dau gpi la "can du"
td
xda den nay van dddc ngddi dan d cac
lang
que va vung chan nui
Vinh
Lpc, Tho
Xuan,
Ha Trung, Thieu Hoa sd dung trong
cupc sdng hang ngay. Ddi vdi cd dan vung
bien
va duyen hai, phat am cua hp thddng
nghe
nang va to, nen dan gian van thddng
goi
la " an song, noi gio". Phu am "k" dpc la
"c", phat ami" khi doc trd thanh am cam: "Ca,
sao no?" phat am va nghia tieng phd thong
la:
Kia, lam
sao?.
Phu am "tr" phat am thanh
"eh": Chdi beu may, nghia tieng phd thdng la
Trdi

day doa may; "may" gpi la
"mi":
mi di mo
ve da, nghia la: may di dau ve day
Tieng
Thanh la phddng ngd cd
Viet
-
Mddng
in dau an sau dam trong ddi song,
giao tiep, dd'i nhan xd the hang ngay cua
ngddi
dan lao ddng.
Trai
qua hang ngan nam,
tieng
Thanh Hoa van bao Idu dddc nhdng gia
tri
vdn co cua no.
Gia
tri
lich sCr.
Van hoa phan anh hien
thdc cua cuoc song qua tdng
thdi
ky
lich
sd,
ngon ngd la mpt bp phan cua van hoa, chinh
trong

ngdn ngd dac diem cua mpt nen van
hoa dan tpc dddc Idu lai ro rang nhat. Phddng
SO
1
/
2011
9
NGHIEN
CUU -
TRAO
DOI
ngu'
chinh la noi
lull
gid ky dc cua dan toe
cung vo van thong tin van hoa, la tam guOng
phan chieu
lich
su" hinh thanh vung dat, toe
ngddi,
phddng thdc song va sinh hoat van
hoa, qua
trinh
dau tranh, vat Ion vdi td nhien
va xa hoi khac nghiet de tru vdng va ton tai
cua nhdng cd dan Thanh Hoa trong sudt
chieu
dai
lich
sd ddng nddc va bao ve dat

nddc. Trang sudt dam dai "di md cdi" cua
lich
sd dan toe, "tieng Thanh Hda" da theo chan
ngddi
xd Thanh in dau sudt td deo Ngang den
tan mui Ca Mau, td thd ngd cua mot mien
que, co
liic,
co ndi phddng ngd xd Thanh da
trd
thanh hien tddng phd bien trong hanh
trinh
Nam tien cua cha ong.
Gia
tri co ket
cdng dong.
PhdOng ngd
Thanh Hoa cd y nghTa xa hoi nhan van sau
sac va
sded
ket cdng ddng ben chat.
Mdi
day
lien
ket ben chat do ddpc the hien trong ngon
ngd,
ru con, ddi dap nam nd, cdng viec
thddng ngay
Sd cd ket cong dong bieu hien ro net
trong

loi hat gida cac lang cha, trong cac
cudc thi hat ddi dap nam nd trong cac ky hdi
le.
Dau la ldi que", "co ldi thi ndi, cd goi thi
md"
khong co sd phan biet cao
sang,
hen
mon
ma tat ca moi ngddi dddc hoa dong,
thang hoa trong cudc sdng,
ddpc
giai
bay, cam thong,
chia se. cung cd niem tin,
nhan len sdc manh cua moi
ngddi
va ca cpng ddng, giup
hp doan ket ben nhau cung
cdng cd, cpng menh va
cdng cam. chung sdc, dong
long
lam cho cupc sdng
ngay cang td't dep.
Gia
tri van hda
nghe
thuat va sac thai van hoa
rieng.
PhdOng ngd Thanh

Hoa gop phan lam nen sac
thai
van hoa
tinh
Thanh
khdng
lan vdi cac dia
phddng khac trong ca nddc.
10 SO
1
/20H
Ndi
den ldi an tieng noi Thanh Hoa. ngddi ta
thddng nhan manh cum td'rmd, te, rang, rda",
nhd
la diem dac trdng nhat. Thd am gop phan
quan trpng tao nen sac thai dia phddng, dan
ca Ddng Anh co cau: "Ba bdn o co bpm cung
chang " neu thay o bang cd, bdm bang ban
thi
khdng con la tieng Thanh Hda.
Khdng
it thanh ngd, tuc ngd, ca dao in
dam phddng ngd xd Thanh, da dda
each
phat
am,
each
dung td cua dia phddng nay hoa
nhap

vao ngdn ngd chung cua toan dan, gop
phan lam giau cd them kho tang thanh ngd,
tuc ngd, ca dao
Viet
Nam:
-
Thudc dang da tat
(khdi
benh).
- Ai
ve cho ta ve theo bac me co danh ta
leo len giddng (leo = treo)
-
Lam day khdng xau bang gia cau ban
ngay. (day = dT, cau = gao).
Phddng ngd Thanh Hoa the hien trong
cudc sd'ng lao dpng, sinh hoat d cac lang que
td
mien
xuoi
den mien ngddc da
khdi
nguon
va dinh hinh nhdng gia tri van hoa
nghe
thuat, dieu do vda co chdc nang dap dng nhu
cau ddi sdng
tinh
than, vda co chdc nang
giai

tri,
giao due va tham my gop phan xay ddng
con
ngddi ngay cang hoan thien ve the chat
va tam hdn.
Hdi
nghi
'Nghien
danh
gia ket qua
bi/oc 1
de tai
khoa
hoc cap
tinh
cuu
tieng dia phuong Thanh Hoa" (thang 5/2010)
NGHIEN
CUU
-
TRAO
DOI
2 Trong xu the md rong quan he giao
lull
va hop tac trong
nude
va qudc te nham phat
trien
kinh
te - van hda va du

lich,
phuong ngu'
Thanh Hoa ve co ban vin gid dddc nhCrng gia
tri
khdi
nguyen mang sdc manh npi sinh gan
ket cpng dong, bao ton nhdng gia tri va
nhdng sac thai van hoa, ngon ngd cua
eddan
d
khap moi vung mien trong
tinh.
Tuy vay,
trai
qua
thdi
gian, sd bien ddi cua td nhien, xa
hpi;
qua nghien cdu phddng ngd d cac lang
que
tinh
Thanh cho thay ldi an, tieng noi ay
dang dien ra
sddan
xen, hdn dung va
lien
ket
hoa gida ngon ngd ban dia va ngoai sinh.
Di
san van hoa ndi chung va phdOng ngd

tinh
Thanh ndi rieng da va dang la tiem nang
ddi
vdi viec phat trien van hoa, du
lich
trong
thdi
gian tdi neu nhd biet phat huy tdt gia tri
va nhdng sac thai rieng, dpc dao tang an cua
thd
ngd. Bdi vi nhu cau cua con ngddi la
kham
pha, tim hieu va hddng thu nhdng cai
hay, cai dep, cai mdi la va hap dan, phddng
ngd
tinh
Thanh dap dng dddc nhdng yeu cau
va thi hieu ay cua du khach trong va ngoai
nddc. PhdOng ngd d moi lang que se giup
cho du khach thay ddpc sd phong phu cung
nhd
cac Idp van hoa dan xen trong
each
phat
am, Idp ngd nghTa td vdng.
Phat
then van hoa, du
lich
can phai bao
ton,

phat huy phdOng ngd Thanh Hoa, ke
thda cac yeu to phdOng ngd
tich
cdc, phu hop
vdi
yeu cau cupc sdng hien tai, gdp phan lam
nen ban sac dan tdc, tao nen gia tri dac sac
da ddpc thd thach va dinh hinh. Can
loai
bd
trong
phdOng ngd truyen thdng nhdng gi lac
hau, loi
thdi,
can trd xu the phat trien chung
cua cpng dong va hpi
nhap
qudc te.
Td
nhdng dinh hddng tren, phddng
hddng bao ton va phat huy phddng ngd
tinh
Thanh la;
-
Phddng ngd
tinh
Thanh phan anh td
tddng tam hdn,
tinh
cam, the dng xd va mdi

quan he gida con ngddi vdi con ngddi, gida
con
ngddi vdi td nhien can phai dddc chpn loc
va phat huy trong cupc sdng.
-
Trong xu the hpi
nhap
va md rdng quan
he ddi ngoai vdi qud'c te va cac nddc trong
khu
vdc, can bao ton, phat huy nhdng net
rieng
cua phddng ngd gop phan lam nen sac
thai
van hoa
tinh
Thanh noi rieng va ban sac
dan tpc
Viet
Nam ndi chung.
-
Gan bao ton, phat huy phdOng ngd Xd
Thanh vdi viec quang ba, phat trien van hoa
du
lich.
Giai
phap
bao ton, phat huy phdOng ngd
tinh
Thanh can quan tam:

Phai thd'ng ke day du va danh gia dung
mdc gia tri cua cac di san van hoa truyen
thdng noi chung va ldi an tieng noi cua dong
bao cac vung mien trong
tinh.
Day manh
cong tac tim
kiem,
tap hop cac nguon tai
lieu.
To chdc nghien cdu phdOng ngd mpt
each
he thd'ng va toan dien d cac vung mien
tinh
Thanh.
Phuc
ddng khdng gian van hoa va mdi
trddng
dien xddng phddng ngd, dien xddng
dan ca gan vdi ldi cd tren quan diem ke
thda cd chpn lpc, tao dieu kien thuan loi de
cpng dong dan cd
khoi
phuc cac sinh hoat
van
hoa, gan vdi ldi an tieng noi, hat dan ca,
noi
ve, hdi lang, hpp chd, hat ddi dap nam
nd
mang nhdng net dac thu cua cac mien

que Dau td xay ddng cac cong
trinh
van
hoa, tu diem vui choi
giai
tri de td chdc cho
cac
nghe
nhan dan gian, cac lang xa, cau
lac bp
trinh
dien cac
loai
hinh cua phdOng
ngd
vdi nhdng chddng
trinh
dac sac thu hut
du
khach.
Phat
huy gia tri phddng ngd Thanh Hoa
trd
thanh nguon Idc phat trien
kinh
te du
lich,
xay ddng ban do tai nguyen van hoa - du
lich
nhan van lam cd sd hoach dinh chien Iddc

phat trien du
lich
cua
tinh.
Xay ddng, bao ton
mo hinh "phddng ngd lang, ban" de td chdc
dda du khach tdi giao Idu, tim hieu, kham pha
nhdng mien que vdi thd am phong phu, "phat
huy
di san de lam ra tai san" va dd cung la
giai
phap
xoa ngheo, lam giau ben vdng
thong qua
loai
hinh phddng ngd.
so
1
/
2011
11

×