một số hạn chế và một số phương pháp nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất

Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Lời mở đầu
Chi phí sản xuất hiện nay là một vấn đề quan trọng đối với tất cả các
Doanh Nghiệp. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của Doanh Nghiệp. Đó
là mục đích tôn chỉ mỗi doanh nghiệp. Hiện nay trong chuẩn mực kế toán
Việt Nam cũng như kết toán Quốc tế đã có nhiều phương pháp kế toán chi phí
sản xuất. Để lựa chọn được một phương pháp hợp lý cho Doanh Nghiệp mình
là rất khó khăn. Nó đòi hỏi cần phải có thời gian để nghiên cứu. Như thế cũng
đã khẳng định được tầm quan trọng của phương pháp kế toán chi phí sản xuất.
Chính vì thế mà em đã lựa chọn đề tài: Phương pháp kế toán chi phí sản xuất
trong các Doanh Nghiệp. Em mong rằng trong quá trình nghiên cứu sẽ tích
luỹ đợc một số kiến thức bổ ích cho công việc sau này của mình.
Trong thời gian nghiên cứu cho phép em đã lựa chọn nhiều tài liệu
khác nhau phục vụ cho đề tài của minh. Do thời gian có hạn nên đè tài của em
sẽ có nhiều sai sót mong thầy cô sửa chữa và giúp em hoàn thiện đề tài của
minh. Em xin chân thành cảm ơn!
Trong đề án của em ngoài lời mở đầu này còn bao gồm ba phần sau:
Phần I: Cơ sở lý luận về phương pháp kế toán chi phí sản xuất trong
các Doanh Nghiệp.
Phần II: Thực trạng của chuẩn mực kế toán Việt Nam hiện hành về
phương pháp kế toán chi phí sản xuất.
Phần III: Một số hạn chế và một số phương pháp nhằm hoàn thiện công
tác hạch toán chi phí sản xuất.
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
1
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Phần I:
Cơ sở lý luận về phương pháp kế toán chi phí sản xuất
1.1 Khái niệm và phân loại chi phí sản xuất:
1.1.1 Khái niệm:
a. Theo quan điểm của các nước Bắc MỸ:

Chi phí được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau trong những tình hướng
khác nhau. Thuật ngữ “chi phí” thường được sử dụng gắn liền với các loại chi
phí cụ thể cho các mục đích nhất định. Riêng đối với kế toán tài chính, thuật
ngữ “chi phí” được sử dụng để phản ánh giá trị của các nguồn lực đã hao phí
để có các hàng hoá hoặc các dịch vụ.
b. Theo quan điểm của các nước Tây Âu:
Chi phí là số tiền bỏ ra để mua các yếu tố cần thiết cho quá trình kinh
doanh nhằm sinh lợi cho Doanh Nghiệp. Chi phí bao gồm:
Chi phí nguyên, vật liệu, dự trữ sản xuất khác.
Chi phí phát sinh trong quá trình kinh doanh :Chiphí tiền điện nước,
chiphí dịch vụ mua ngoài, chi phí nhân viên
Không tính vàop chi phí những số tiền bỏ ra như: mua sắm TSCĐ hữu
hình, vô hình, mua chứng khoán.Nhưng được tính vào một số khoản doanh
nghiệp không phải trả : Chi phí khấu hao TSCĐ, chi phí dự phòng.
c.Theo quan điểm của Việt Nam:
Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí mà Doanh
Nghiệp phải tiêu dùng trong một kỳ để thực hiện quá trình sản xuất và tiêu thụ
sản phẩm. Thực chất chi phí là sự chuyển vốn - chuyển dịch giá trị của các
yếu tố sản xuất vào các đối tượng tính giá (sản phẩm, lao vụ, dịch vụ).
d. Theo quan điểm của cá nhân:
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
2
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Chi phí sản xuất là tất cả chi phí về lao động sống và lao động vật hoá
mà Doanh Nghiệp đã chi ra trong một kỳ nhất định biểu hiện bằng tiền để
thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh của mình trong một kỳ nhất định.
1.1.2.Phân loại chi phí sản xuất:
a. Theo quan điểm của các nước Bắc Mỹ:
Phân loại theo mối quan hệ của chi phí với các khoản mục trên báo cáo
tài chính. Theo cách phân loại này có hai loại chi phí cơ bản:

a.Chi phí sản phẩm:
.Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp: bao gồm những chi phí về nguyên
vật liệu có thể được xác định một cách trực tiếp và dễ dàng cho sản phẩm sản
xuất. Các linh kiện điện tử dùng để lắp ráp một máy tính hay các tấm kim
loại, kính để lắp ráp một chiếc ô tô là các ví dụ vầ chi phí nguyên vật liêu trực
tiếp.
.Chi phí nhân công trực tiếp: Chi phí nhân công trực tiếp bao gồm các
khoản thù lao cho những nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm. Doanh Nghiệp có
thể có nhiều nhân viên khác tham gia gián tiếp vào quá trình sản xuất sản
phẩm, như giám đốc phân xưởng, nhân viên bảo dưỡng máy, bảo vệ phân
xưởng. Tuy nhiên, do việc tính toán trực tiếp tiền lương của nhân viên này
cho những sản phẩm cụ thể gặp nhiều khó khăn nên chúng được gọi là chi phí
nhân công gián tiếp và là một thành phần của chi phí sản xuất chung.
.Chi phí sản xuất chung: Bao gồm tất cả các chi phí phát sinh liên quan
đến quá trình sản xuất sản phẩm mà chưa tính vào chi phí chi phí nguyên vật
liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp. Chi phí sản xuất chung thường
bao gồm: chi phí vật liệu gián tiếp, chi phí nhân công gián tiếp, khấu hao máy
móc thết bị và nhà xưởng, chi phí sửa chữa bảo dưỡng, chi phí về tiền điện,
nước, điện thoại…
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
3
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
b.Chi phí thời kỳ: Là những phí tổn được tính ngay vào chi phí kinh
doanh trong kỳ
.Chi phí bán hàng: là những phí tổn cần thiết cho quá trình tiêu thụ sản
phẩm. Chi phí bán hàng thường bao gồm tiền quảng cáo, hoa hồng bán hàng,
tiền vận chuyển hàng đem bán, chi phí lưu kho lưu bãi, lương của nhân viên
bán hàng.
.Chi phí quản lý: là những phí tổn cho việc tổ chức điều hành hoạt động
của Doanh Nghiệp mà không thể xếp vào chi phí sản xuất hay chi phí bán

hàng. Chi phí quản lý thường bao gồm: lương của cán bộ quản lý và nhân
viên văn phòng, khấu hao nhà văn phòng và các thiết bị quản lý.
b. Theo quan điểm của các nước Tây Âu:
Theo chế độ hiện hành chi phí đựoc chia làm 3 loại:
-Chi phí sản xuất kinh doanh: Là chi phí bỏ ra dùng cho hoạt động sản xuất
kinh doanh của Doanh Nghiệp như: chi phí thu mua NVL, hàng hoá vật tư sử
dụng ngay, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí nhân viên.
-Chi phí tài chính: Là các chi phí phát sinh cho hoạt động tài chính của Doanh
Nghiệp như lãi tiền, chiết khấu cho khách hàng hưởng, lãi về khoản mục
khác, lỗ về hối đoái.
-Chi phí đặc biệt: Là các chi phí phát sinh cho hoạt động đặc biệt của Doanh
Nghiệp như chi phí nộp phạt do doanh nghiệp vi phạm hợp đồng, tiền phạt về
thuế, truy thu thuế, giá trị kế toán TSCĐ nhượng bán.
c.Theo quan điểm của Việt Nam:
Phân loại chi phí sản xuất – kinh doanh là việc sắp xếp chi phí sản xuất-
kinh doanh vào từng loại, từng nhóm khác nhau theo những đặc trưng nhất
định
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
4
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
-Phân theo yếu tố chi phí sản xuát:
Theo quy định hiện hành ở Việt Nam, toàn bộ chi phí được chia làm 7
yếu tố:
.Yếu tố chi phí nguyên liệu, vật liêu: bao gồm toàn bộ giá trị nguyên, vật
liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, công cụ dụng cụ….sử dụng vào
sản xuất-kinh doanh (loại trừ giá trị vật liệu dùng không hết nhập lại kho và
phế liêu thu hồi)
.Yếu tố chi phí nhiên liệu, động lực sử dụng cho quá trình sản xuất - kinh
doanh trong kỳ.
.Yếu tố chi phí tiền lương và các khoản phụ cấp lương phản ánh tổng số

tiền lương và phụ cấp mang tính chất lương phải trả cho toàn bộ người lao
động.
.Yếu tố chi phí bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn:
phản ánh số quỹ bảo hiểm xà hội, bảo hiểm y tế , kinh phí công đoàn trích
theo tỷ lệ quy định trên tổng số tiền lương và phụ cấp phải trả cho người lao
động tính vào chi phí.
.Yếu tố chi phí khấu hao tài sản cố định: phản ánh tổng số khấu hao tài
sản cố định phải trích trong kỳ của tất cả tài sản cố định sử dụng cho hoạt
động sản xuất - kinh doanh trong kỳ.
.Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài: phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ mua
ngoài dùng vào sản xuất kinh doanh.
. Yếu tố chi phí khác bằng tiền: phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền
chưa phản ánh váo các yếu tố trên dùng cho hoạt động sản xuất - kinh doanh.
-Phân theo khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm:
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
5
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Theo quy định hiện hành ở Việt Nam thì chia thành 5 khoản mục chi phí sau:
.Chi phí nguyên, vật liệu trực tiép: phản ánh toàn bộ chi phí về nguyên,
vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu….tham gia trực tiếp vào việc sản xuất,
chế tạo sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ.
.Chi phí nhân công trực tiếp: gồm tiền lương, phụ cấp lương phải trả cho
công nhân trực tiếp sản xuất hay thực hiện các dịch vụ và các koản trích cho
các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn theo tỷ lệ với
tiền lương công nhân trực tiếp phát sinh tính vào chi phí.
.Chi phí sản xuất chung: là chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng
sản xuất (trừ chi phí vật liệu và nhân công trực tiếp)
.Chi phí bán hàng: là chi phí phát sinh liên quan đến tiêu thụ sản phẩm,
hành hoá, dịch vụ trong doanh nghiệp.
.Chi phí quản lý doanh nghiệp: là chi phí phát sinh liên quan đến quản trị

kinh doanh và quản lý hành chính trong phạm vi toàn Doanh Nghiệp
-Phân loại chi phí theo chức năng trong sản xuất kinh doanh:
.Chi phí thực hiện chức năng sản xuất: gồm những khoản phát sinh liên
quan đến việc chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ trong phạm
vi phân xưởng.
. Chi phí thực hiện chức năng tiêu thụ: gồm tất cả những chi phí phát
sinh liên quan đến việc tiêu thụ sản phẩm, hang hoá lao vụ
.Chi phí thực hiện chức năng quản lý: gồm các chi phí quản lý kinh
doanh, hành chính và những chi phí liên quan đến hoạt dộng của DN.
-Phân loại theo cách thức kết chuyển chi phí
-Phân loại theo quan hệ của chi phí với khối lượng, công việc, sản phẩm
hoàn thành
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
6
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
.Biến phí: những chi phí thay đổi về tổng số, về tỷ lệ so với khối lượng
công việc hoàn thành, chẳng hạn chi phí về nguyên vật liệu, nhân công trực
tiếp
. Định phí: là chi phí không đổi về tổng số so với khối lượng công việc
hoàn thành, chẳng hạn chi phí về khấu hao tài sản cố định, chi phí thuê mặt
bằng, phương tiện kinh doanh…
1.2 Nội dung của phương pháp tính chi phí sản xuất của các nước trên
thế giới:
1.2.1. Các nước Bắc Mỹ:
1.2.1.1 Hạch toán chi phí sản phẩm:
a. Hạch toán chi phí theo công việc:
Theo phương pháp này chi phí được tập hợp, theo dõi cho từng công việc
hay đơn đặt hàng. Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực
tiếp cho từng công việc (đơn đặt hàng) cụ thể. Đối với chi phí sản xuất chung,
do khó xác định trực tiếp cho từng sản phẩm sản xuất nên nó được tính cho

từng công việc (đơn đặt hàng) theo mức ước tính ngay từ đầu kỳ kinh doanh.
-Phương pháp hạch toán chi phí theo quá trình sản xuất
Theo phương pháp này, chi phí được tập hợp, theo dõi cho từng bộ phận
hay từng giai đoạn sản xuất trong một khoản thời gian nhất định.
Các bước hạch toán theo hai phương pháp này được tóm theo sơ đồ sau:
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
7
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Sơ đồ hạch toán chi phí theo công việc và hạch toán chi phí theo quá
trình sản xuất
Phương pháp hạch toán chi phí theo công việc
Cp NVL trực tiếp,
CP nhân công trực
tiếp, CP sản xuất
chung
Đơn đặt hàng số 1
Đơn đặt hàng số 2
Đơn đặt hàng số n
Phương pháp hạch toán chi phí theo qúa trình sản xuất



Giai đoạn 1

Giai đoạn 2
Giai đoạn n
a.Kế toán chi phí sản xuất theo hệ thống kê khai thường xuyên hàng
tồn kho:
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
Thành

phẩm
8
Sản phẩm dở dang
Sản phẩm dở dang
Thành
phẩm
Cp NVL trực tiếp
CP nhân công
trực tiếp, CP sản
xuất chung
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
* Các tài khoản sử dụng:
Các hai phương pháp hạch toán theo công việc và phương pháp hạch
toán theo quá trình sản xuất đều sử dụng các tài khoản : Nguyên vật liệu, Sản
phẩm dở dang; Tuy nhiên, tài khoản Sản phẩm dở dang sẽ được mở chi tiết
cho từng công việc và được mở chi tiết cho từng quá trình sản xuất đối với
phương pháp hạch toán chi phí theo quá trình sản xuất.
*Trình tự hạch toán:
-Kế toán chi phí nguyên vật liệu
+Khi xuất dùng trực tiếp nguyên, vật liệu cho từng đơn đặt hàng hoặc
từng quá trình sản xuất, kế toán ghi:
Nợ Tk “ Sản phẩm dở dang”
Có Tk “Nguyên, vật liệu”
+Khi xuất dùng nguyên, vật liệu cho nhu cầu chung trong phân xưởng
sản xuất, mà không thể tập hợp trực tiếp cho từng đơn đặt hàng hay quá trình
sản xuất (chi phí nguyên, vật liệu gián tiếp) kế toán phản ánh như sau:
Nợ Tk “Chi phí sản xuất chung”
Có Tk “Nguyên, vật liệu”
-Kế toán chi phí nhân công:
+ Đối với chi phí nhân công trực tiếp cho từng đơn đặt hàng, hay từng

quá trình sản xuất, kế toán ghi:
Nợ Tk “Sản phẩm dở dang”
Có TK “ Phải trả công nhân viên”
+ Đối với chi phí nhân công gián tiếp, kế toán tập hợp chung cho cả phân
xưởng sản xuất:
N ợ Tk “Chi phí sản xuất chung”
Có Tk “Phải trả công nhân viên”
-Kế toán chi phí sản xuất chung:
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
9
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Ngoài các chi phí nguyên, vật liệu gián tiếp và chi phí nhân công gián
tiếp, các chi phí sản xuất chung khác được tập hợp vào tài khoản này, ví dụ
Nợ TK “Chi phí sản xuất chung”
Có Tk “Phải trả người bán”
Có TK “Thuế phải nộp”
Có TK “Chi phí trả trước”
Có TK “Khấu hao luỹ kế”
Chi phí sản xuất chung được ước tính cho sản phẩm lúc đầu kỳ (theo cả
phương pháp hạch toán chi phí theo quá trình sản xuất và phương pháp hạch
toán chi phí theo công việc) hoặc phân bổ cho sản phẩm vào cuối kỳ (phương
pháp hạch toán chi phí theo quá trình sản xuất)
Nợ Tk “Sản phẩm dở dang”
C ó TK “Chi phí sản xuất chung”
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
10
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Sơ đồ: Hạch toán chi phí sản xuất theo hệ thống kê khai thường xuyên:
Tk “Sản phẩm
TK Tk “Giá vốn

Tk “NVL” dở dang “thành phẩm” hàng bán”
Giá trị sản phẩm
Giá vốn thành
CP NVL trực tiếp hoàn thành phẩm tiêu thụ
Tk “CPSX chung”
CP NVL gián tiếp

TK “Phải trả
người bán
CP d ịch v ụ mua
ngo ài dung cho SX
Tk “Khấu hao”
Khấu hao TSC Đ
dùng cho SX
TK “Phải trả
CNV
CP nhân công
gián tiếp”
Cp nhân công trực tiếp
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
11
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
b. Hạch toán chi phí sản xuất theo hệ thống kiểm kê định kỳ hàng
tồn kho:
*T ài kh oản sử dụng:
Với hệ thống kiểm kê định kỳ hàng tồn kho, kế toán sử dụng các tài
khoản sản phẩm dở dang. Tổng hợp sản xuất, Thành phẩm; Giá vốn hàng
bán; Nguyên vật liệu; Chi phí sản xuất chung. Điểm khác biệt so với hệ thống
kê khai thường xuyên là tài khoản Nguyên, vật liệu thường chỉ bao gồm
nguyên, vật liệu trực tiếp dùng cho sản xuất được phản ánh trên tài khoản Dự

trữ cho nhà máy (Factory supplies)
*Trình tự hạch toán:
-Tập hợp chi phí nhân công trực tiếp
Nợ TK “Tổng hợp sản xuất”
Có TK “Phải trả công nhân viên”
-Tập hợp chi phí sản xuất chung:
+ Chi phí Nguyên, vật liệu gián tiếp dùng cho sản xuất:
Nợ Tk “Chi phí sản xuất chung”
Có Tk “Dự trữ cho nhà máy”
+Chi phí nhân công gián tiếp phục vụ cho sản xuất
Nợ TK “Chi phí sản chung”
Có TK “Phải trả công nhân viên”
+Các chi phí sản xuất chung”
Nợ TK “Chi phí sản xuất chung”
Có TK “Phải trả người bán”
Có Tk “Khấu hao luỹ kế”
Có TK ………
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
12
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
-Phân bổ chi phí sản xuất chung cho các công việc hoặc quá trình sản xuất:
Nợ Tk “Tổng hợp sản xuất”
Có Tk “Chi phí sản xuất chung”
-Thực hiện các bút toán khoá sổ để xác định chi phí nguyên vật liệu trực tiếp:
+Bút toán 1:
Nợ Tk “tổng hợp sản xuất”
Có Tk “Sản phẩm dở dang”: giá trị sản phẩm dở dang đầy kỳ
Có Tk “Nguyên vật liệu”: giá trị nguyên, vât liệu mua trong kỳ
Có TK “Chi phí Mua NVL”: Chi phí vân chuyển vật liệu mua
trong kỳ.

+Bút toán 2:
Nợ Tk “Sản phẩm dở dang”: Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ
Nợ Tk “Nguyên, vật liệu”: Giá trị nguyên vật liệu tồn kho cuối kỳ
Có TK “Tổng hợp sản xuất”
-Phản ánh giá vốn thành phẩm tiêu thụ trong kỳ.
Nợ TK “Thành phẩm”: Giá trị thành phẩm tồn kho cuối k ỳ
Nợ TK “Giá vốn hàng bán”: Giá vốn của thành phẩm tiêu thụ trong kỳ
Có TK “Thành phẩm”: Thành phẩm tồn kho đầu kỳ
Có TK “Tổng hợp sản xuất”
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
13
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Sơ đồ: Hạch toán chi phí sản xuất theo hệ thống kiểm kê định kỳ
Giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ
Tk “NVL” Tk “Tổng hợp TK “Giá vốn
sản xuất” hàng bán”
Giá trị NVL tồn kho đầu kỳ
Tk “S.phẩm dở dang
Giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ
TK “Mua NVL”
Giá trị NVL mua trong kỳ
TK “CP mua NVL”
Cp mua NVL trong kỳ
TK “Ph ải tr ả CNV”
Cp nhân công trực tiếp
Tk “CPSX chung

Chi phí nhân công CP SX chung
gián tiếp
TK “Dự trữ cho nhà máy “

Cp Vl gián tiếp
Tk “Khấu hao luỹ kế
Khấu hao TSCĐ
dùng cho sản xuất
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
14
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
1.2.1.2. Hạch toán chi phí thời kỳ:
a.Tài khoản sử dụng:
Để hạch toán chi phí thời kỳ kế toán có thể áp dụng một trong hai
phương pháp sau:
(1) Mở hai tài khoản chi phí bán hàng và tài khoản chi phí quản lý
(2) Không mở riêng hai tài khảon Chi phí bán hàng và chi phí quản lý
mà xây xựng các tài khoản để tập hợp vừa theo công dụng, vừa theo
nội dung của chi phí.
b.Trình tự hạch toán:
Thông thường các chi phí quản lý, chi phí bán hàng được xác định khi
kế toán thực hiện các bút toán điều chỉnh cuối kỳ.
*Nếu không sử dụng tài khoản Chi phí bán hàng và tài khoản chi phí
quản lý, kế toán tập hợp riêng từng loại chi phí theo từng nội dung và mục
đích cụ thể, ví dụ như:
-Phản ánh chi phí tiền lương nhân viên bán hàng:
Nợ Tk “Chi phí nhân viên bán hàng”
Có Tk “Phải trả công nhân viên”
-Phản ánh chi phí nhân viên quản lý
Nợ TK “Chi phí nhân viên quản lý”
Có TK “Phải trả công nhân viên”
-Trích khấu hao tài sản cố định dùng cho bán hàng:
Nợ Tk “Chi phí khấu hao thiết bị bán hàng”

Có TK “Khấu hao luỹ kế - thiết bị bán hàng”
*Nếu sử dụng tài khoản “Chi phí bán hàng” và tài khoản “Chi phí quản
lý”, căn cứ vào mục đích sử dụng chi phí kế toán ghi:
Nợ Tk “Chi phí bán hàng”
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
15
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Nợ TK “Chi phí quản lý”
Có Tk “Phải trả công nhân viên”
Có TK “Phải trả người bán”
Có TK “Khấu hao luỹ kế”
Có Tk …
Các tài khoản chi phí này, cuối kỳ được khóa sổ chuyển sang tài khoản
“Tổng hợp thu nhập” để xác định kết quả kinh doanh.
1.2.2. Phương pháp hạch toán chi phí ở các nước Tây Âu:
a. Mua nguyên, vật liệu, hàng hoá:
-Trong kế toán pháp, phương pháp hạch toán hàng tồn kho là KKĐK, do đó
khi mua NVL, hàng hoá, các loại vật liệu không dự trữ được ……phải sử
dụng Tk 60 – Mua và sử dụng các, các Tk chi tiết như sau:
601 – Mua nguyên vật liệu
602 – Mua các loại dự trữ sản xuất khác
604 – Mua công trình nghiên cứu
605 – Mua máy móc thiết bị, đồ trang bị
606 – Mua hàng hóa
609 – Mua hàng hoá
609 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu nhà cung cấp chấp thuận
-Trình tự hạch toán : Tk 60 - Kế toán hàng tồn kho và Tk 40 – Nhà cung cấp.
Để tiện theo dõi trong phần này chỉ nêu phương pháp hạch toán chủ yếu:
+Khi mua NVL, hành hoá sử dụng ngay:
Nợ TK 601,602, 604, 605, 606, 607…

Nợ Tk 4456 – TVA trả hôn Nhà nước
Có Tk 512, 531
Có TK 401, 403.
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
16
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
+ Khi mua NVL, hàng hoá được nhà cung cấp giảm gi, hồi khấu ngoài
hoá đơn:
Nợ Tk 512, 531, 401.
Có TK 4456 – TVA trả hộ Nhà nước
Có TK 609 - Giảm giá, bớt giá hòi khấu nhf cung cấp chấp
thuận
+ Cuối năm, kết chuyển:
Nợ TK 609 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu nhà cung cấp chấp
thuận
Có Tk 601, 607
b. Chi phí dịch vụ mua ngoài
* TK sử dụng: Tk 61 - Dịch vụ mua ngoài, dùng để ghi nhận các chi
phí trả cho người thứ ba về công tác, dịch vụ đã thực hiện cho Doanh Nghiệp
như các chi phí thanh toán cho tiểu thầu, chi phí bảo hiểm, thuê tài sản, chi
phí nghiên cứu sưu tầm, chi phí tu bổ sửa chữa … Tk 61 được chi tiết:
611 – Chi phí tiểu thầu về mua trả góp
612 - Tiền thuê mướn
614 - Tiền thuê mướn
615 – Chi phí tu bổ sửa chữa
616 – Chi phí bảo hiểm
617 – Chi phí nghiên cứu sưu tầm
618 – Chi phí khác
619 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu nhận được về các dịch vụ mua ngoài
*Trình tự hạch toán:

+Khi thanh toán các dịch vụ mua ngoài:
Nợ TK 611- 618
Nợ Tk 4456 – TVA trả hộ NN (nếu có)
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
17
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Có TK 512, 531, 401….
+Nếu được giảm giá, bớt giá, hồi khấu…
Nợ Tk 512, 513, 401……
Có TK 4456 – TVA trả hộ NN
Có TK 619 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu….
+Cuối năm kết chuyển:
Nợ TK 619 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu.
Có TK 611 – 618
c. Chi phí mua ngoài khác:
*Tk sử dụng:
Tk sử dụng Tk 62 – Các dịch vụ mua ngoài khác. Ghi nhận các chi phí
trả cho người thứ ba như tiền lương thuê ngoài , hoa hồng môi giới, chi phí
quảng cáo, chi phí vận chuyển, chi phí bưu điện, lệ phí ngân hàng Tk 62 sử
dụng các TK chi tiết sau:
612 - Tiền lương nhân viên ngoài Doanh Nghiệp
622 - Tiền thù lao cho người trung gian
+ Tiền hoa hồng và môi giới mua hàng
+Tiền công quản lý công nợ (Các khoản thanh toán và dịch vụ, quản lý
kế toán, đòi nợ, bảo đảm, hoa hồng cho người tài trợ….)
623 – Chi phí quảng cáo, xuất bản, xã giao, quà tặng cho khách hàng
624 – Chi phí vận chuyển hàng mua hàng bán
625 - Chi phí dời chỗ, đi công tác, tiếp tân
626 - Chi phí bưu điện và viễn thông
627 – Chi phí dịch vụ ngân hàng

628 – Chi phí khác
629 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu nhận được về các dịch vụ mua ngoài
khác
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
18
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
*Trình tự hạch toán:
+Khi thanh toán dịch vụ mua ngoài khác
Nợ TK 621, 628 - Tuỳ theo từng loại chi phí
Nợ Tk 4456 – TVA trả hộ NN (nếu có)
Có TK 512, 531, 401…….
+Nếu được giảm giá, bớt giá, hồi khấu
Nợ TK 512, 531, 401
Có TK 4456 – TVA trả hộ NN (nếu có)
Có TK 629 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu nhận được về các
dịch vụ mua ngoài khác
+Cuối năm kết chuyển
Nợ TK 629 - Giảm giá, bớt giá, hồi khấu nhận được về các dịch
vụ mua ngoài khác
Có Tk 621 – 628 - Tuỳ theo từng loại chi phí
d. Chi phí về thuế:
*TK sử dụng:
Sử dụng TK 63 - Thuế, đảm phụ và các khoản phải nộp tương tự: Ghi
nhận các thuế, lệ phí cho cơ quan thuế vụ và cơ quan khác như thuế môn bài,
thuế trước bạ, thuế lương bổng, thuế tập nghề, thuế di chuyển tài sản… TK
63 bao gồm các tài khoản chi tiết sau:
631 - Thuế, đảm phụ và các khoản nộp tương tự trên tiền công, thuế
lương bổng, thuế tập nghề (Cơ quan thuế vụ).
633 - Thuế, đảm phụ và các khoản phải nộp tương tự trên tiền công:
Thuế vận chuyển (cơ quan khác)

635 - Thuế đảm phụ và các khoản phải nộp tương tự khác: thuế nghề
nghiệp, thuế địa ốc, thuế doanh thu (cơ quan thuế vụ)
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
19
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
637 - Thuế, đảm phụ và các khoản phải nộp tương tự: thuế nộp cho cơ
quan công quyền quốc tế, thuế đóng góp ở nước ngoài, đóng góp bổ sung vào
chi phí của công ty (cơ quan khác)
*Trình tự hạch toán:
+Nếu nộp thuế không chia theo định kỳ:
Nợ Tk 631, 637 - Tuỳ theo từng loại hình thuế
Có Tk 512,531
+Nếu nộp thuế chia theo định kỳ (ví dụ Thuế doanh thu):
.Nhận được giấy báo của cơ quan thuế:
Nợ TK 631-637 - Tuỳ theo từng loại thuế
Có TK 445 – Nhà nước- Thuế doanh thu
.Từng kỳ nộp thuế:
Nợ TK 445 – Nhà nước - Thuế doanh thu
Có TK 512,531
+Riêng thuế GTGT có hai loại:
.Thuế GTGT không thu hồi được gọi là thuế doanh thu hạch toán giống
như trên
.Thuế GTGT thu hồi được (Tức là sẽ được khấu trừ) loại thuế này được
ghi vào chi phí thuế, khi mua hàng hạch toán vào TK 4456 – TVA trả hộ NN,
khi bán hàng hạch toán vào TK 4457 – TVA thu hộ NN, từ đó xác định số
thuế GTGT phải nộp trên TK 4455 – TVA phải nộp NN
e.Chi phí nhân viên:
Tk 64 – Chi phí nhân viên. Có các TK cấp hai sau:
641 – Thù lao nhânviên
644 – Thù lao cho chủ nhân

645 – Chi phí an ninh xã hội dự phòng
646 - Phần đóng góp xã hội của bản thân chủ nhân
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
20
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
647 – Các chi phí xã hội khác
f. Chi phí quản lý thông thường:
*TK sử dụng:
TK 65 – Chi phí quản lý thông thường khác. Ghi nhận chi phí quản lý
kinh doanh bao gồm: tiền thuê bằng sáng chế, thuê giấy phép sản xuất, thuê
quyền tác giả……Có các TK chi tiết sau:
651 - Tiền thuê bằng sáng chế, giấy phép sản xuất, thuê quyền đặc
nhượng
653 - Phụ cấp hiện diện
654 - Lỗ do không đòi được nợ
655 - Phần riêng về kết quả nghiệp vụ liên doanh
658 – Các chi phí quản lý thông thường khác
*Trình tự hạch toán:
+trả tiền thuê bằng sáng chế
Nợ Tk 651 - Tiền thê bằng sáng chế
Có TK 512, 531
+Phụ cấp hiên diện của các quản trị viên của công ty
Nợ Tk 635 - Phụ cấp hiện diện
Có TK 521,531
+Lỗ do không đòi được nợ:
Nợ Tk 654: Lỗ do không đòi được nợ
Nợ TK 4456 – TVA phải nộp NN
Có TK 416 – Khách hàng khó đòi
Có TK 411 – Khách hàng
+Chia lãi cho hội viên tham gia liên doanh (doanh nghiệp là người

nhận vốn liên doanh)
Nợ TK 655 – 6551 - Phần riêng lãi chuyển đi
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
21
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
Có TK 458 - Hội viên - Nghiệp vụ liên doanh
+Nhận lỗ khi doanh nghiệp là hội viên tham gia liên doanh (doanh
nghiệp là người góp vốn liên doanh)
Nợ TK 655 – 6555 - Phần riêng số lỗ phải chịu
Có TK 458 - Hội viên - nghiệp vụ liên doanh
g. Chi phí tài chính.
*Tk sử dụng:
Tk 66 “Chi phí tài chính”. Có các tài khoản cấp hai :
661 – Chi phí tiễn lãi
664 - Lỗ về trái quyền liên quan đến dự phần
665 - Chiết khấu đã chấp nhận
666 - Lỗ về hối đoái
667 - Lỗ về nhượng bán các phiếu đầu cơ ngắn hạn
668 – Chi phí tài chính khác
*Trình tự hạch toán:
+Trả lãi vay:
Nợ TK 661 – Chi phí tiền lãi
Có Tk 512,513
+Doanh nghiệp chấp thuận cho khách hàng:
Nợ Tk 665 - Chiết khấu đã chấp thuận
Nợ Tk 4457 – TVA thu hộ NN
Có TK 512, 531,411
+Khi nhượng bán các phiếu lưu động đầu cơ ngắn hạn (nếu bị lỗ)
Nợ TK 512, 513…
Nợ TK 667 - Lỗ về nhượng bán các phiếu đầu cơ ngắn hạn

Có Tk 502 - Cổ phiếu
Có TK 506 – Trái phiếu
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
22
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
+Khi thanh toán cho nhà cung cấp bằng ngoại tệ (nếu tỷ giá thanh toán > tỷ
giá khi mua: số chênh lêch và chi phí tài chính)
Nợ Tk 401 – Nhà cung cấp: Tỷ gía khi mua
Nợ Tk 666 - Lỗ về hối đoái : Số chênh lệch tỷ giá
Có TK 512 – Ngân hàng: Tỷ giá khi thanh toán
+Khi khách hàng thanh toán bằng ngoại tệ (nếu tỷ giá thanh toán < tỷ giá khi
bán số chênh lệch là chi phí tài chính)
Nợ Tk 512 – Ngân hàng: Tỷ giá thanh toán
Nợ Tk 666 - Lỗ về hối đoái: Số chênh lệch tỷ giá
Có Tk 411 – Khách hàng: Tỷ giá khi bán
h. Chi phí đăc biệt
*TK sử dụng TK 67: Chi phí đặc biệt: ghi nhận các chi phí bất thường
không thuộc về các hoạt động kinh doanh cơ bản của Doanh Nghiệp. Có các
TK cấp hai
671 – Chi phí đặc biệt về các nghiệp vụ quản lý: Tiền phạt, truy thu
thuế
675 – Giá trị kế toán TSCĐ nhượng bán
678 – Các chi phí đặc biệt
*Trình tự hạch toán:
+Doanh nghiệp nộp tiền phạt, truy thu thuế qua ngân hàng
Nợ TK 671 – Chi phí đặc biệt về các nghiệp vụ quản lý
Có TK 512 – Ngân hàng
+Khi nhượng bán TSCĐ, ghi giảm TSCĐ:
Nợ TK 675 – Giá trị kế toán TSCĐ
Nợ TK 280-281 - Khấu hao TSCĐ vô hình, hữu hình

Có TK 20,21- TCSĐ vô hình, hữu hình
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
23
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
i.chi phí khấu hao và dự phòng :
*TK sử dụng:
TK 68- Niên khoản khấu hao và dự phòng: Ghi nhân các chi phí khấu hao
TSCĐ hữu hình và TSCĐ vô hình, dự phòng giảm giá tài sản, dự phòng rủi ro
và phí tổn: dự phòng chi phí sửa chữa lớn TSCĐ. Có các TK cấp hai:
681 – Niên khoản khấu hao và dự phòng- Chi phí kinh doanh
686 – Niên khoản khấu hao và dự phòng – Chi phí tài chính
687- Niên khoản khấu hao và dự phòng – Chi phí đặc biệt
*Trình tự hạch toán:
+Dự phòng bị truy thu thuế hoặc tranh tụng: TK 151, 155
• Cuối năm xác định các khoản dự phòng truy thu thuế, kiện tụng
Nợ Tk 687 – Niên khoản khấu hao và dự phòng – CP đặc biệt
Có TK 151 - Dự phòng rủi ro
Có Tk 155 - Dự phòng nộp thuế
• Năm sau thực tế phải nộp thuế hoặc truy thuế hoặc bị phạt do
thua kiện:
Nợ TK 671 – Chi phí đặc biệt
Có TK 512 – Ngân hàng
Có TK 531 - Tiền mặt
• Hoàn nhập số dự phòng năm trước đã lập
Nợ TK 151 - Dự phòng rủi ro
Nợ TK 155 - Dự phòng nộp thuế
Có Tk 787 – hoàn nhập khấu hao và dự phòng – TK đặc biệt
+ Dự phòng dự trữ sửa chữa lớn TSCĐ, TK 157:
• Cuối năm lập dự phòng sửa chữa lớn TSCĐ
Nợ TK 687 – Niên khoản khấu hao và dự phòng – Cp đặc biệt

Có Tk 157 - Dự phòng chi phí phân chia cho nhiều niên độ
Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
24
Đề án môn học GVHD: Trương Hồng Phương
• Nếu năm sau thực hiện SCL TSCĐ phải trả các chi phí
Nợ TK 615 – Chi phí tu bổ và sửa chữa
Nợ TK 4456 – TVA trả hộ NN
Có TK 512, 513
• Hoàn nhập số dự phòng SCL TSCĐ năm trước đã lập
Nợ TK 157 - Dự phòng chi phí phân chia cho nhiều niên độ
Có Tk 787 – Hoàn nhập KH và dự phòng – Thu nhập đặc
biệt
k. Phần tham dự của nhân viên và thuế lợi tức:
*Tk dử dụng
TK 69 - Phần tham dự của nhân viên Thuế lợi tức: Ghi nhận phần tham gia
của nhân viên vào kết quả mở rộng của Doanh Nghiệp và thuế lợi tức nộp cho
NN. TK 69 có các Tk cấp hai sau:
691 - Phần tham dự của nhân viên: phản ánh số thuế lợi tức phải nộp
trong niên độ kế toán.
*Trình tự hạch toán
+Phần tham dự của nhân viên
• Cuối niên độ kế toán, Dn tính số dự phần của nhân viên được
tham dự vào kết quả của DN
Nợ TK 691 - Phần tham dự của nhân viên
Có TK 428 – Nhân viên – Chi phí sẽ phải trả
• Số nợ trên xem như nhân viên đống góp vào kết quả mở rộng của
DN được ghi vào TK 166 - Phần tham dự của nhân viên vào kết
quả mở rộng DN. Số nợ trên coi như DN nợ nhân viên hoặc được
chuyển sang số vốn cổ phần cho nhân viên:
Nợ TK 428 – Nhân viên – Chi phí sẽ trả

Sinh viên: Trần Thị Loan Lớp: KT13042
25