HUTECH
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
PHM TH ANH
ÁNH GIÁ TÀI NGUYÊN
NC MT TNH LÂM NG VÀ XUT
GII PHÁP QUN LÝ THEO HNG
PHÁT TRIN BN VNG
LUN VN THC S
Chuyên ngành: CÔNG NGH MÔI TRNG
Mƣ s: 60 85 01
TP. H CHệ MINH, 2011
HUTECH
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
PHM TH ANH
ÁNH GIÁ TÀI NGUYÊN
NC MT TNH LÂM NG VÀ XUT
GII PHÁP QUN LÝ THEO HNG
PHÁT TRIN BN VNG
LUN VN THC S
Chuyên ngành: CÔNG NGH MÔI TRNG
Mƣ s: 60 85 01
HDKH: PGS.TS. HOÀNG HNG
TP. H CHệ MINH, 2011
HUTECH
CÔNG TRỊNH C HOÀN THÀNH TI
TRNG I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM
H và tên
Hc hàm, hc v
Ký tên
Cán b hng dn khoa hc:
HoƠng Hng
PGS.TS
Cán b chm nhn xét 1:
Nguyn Công HƠo
GS.TSKH
Cán b chm nhn xét 2:
Thái Vn Nam
TS
Lun vn thc s đc bo v ti
trng i hc K thut Công ngh TP. HCM ngày 16 tháng 8 nm 2011
Thành phn Hi đng đánh giá lun vn thc s gm:
STT
H và tên
Hc hàm, hc v
1
Lê Mnh Tơn
PGS.TS
2
Nguyn HoƠi Hng
TS
3
Nguyn Trng Cn
GS.TSKH
4
Nguyn Công HƠo
GS.TSKH
5
Thái Vn Nam
TS
Xác nhn ca Ch tch Hi đng đánh giá LV vƠ Khoa qun lỦ chuyên ngƠnh
sau khi lun vn đã đc sa cha.
Ch tch Hi đng đánh giá LV Khoa qun lý chuyên ngành
HUTECH
TRNG H K THUT CÔNG NGH TP. HCM
PHÒNG QLKH - TSH
CNG HÒA XÃ HI CH NGHA VIT NAM
c lp - T do - Hnh phúc
TP. HCM, ngày 12 tháng 7 nm 2011
NHIM V LUN VN THC S
H tên hc viên: Phm Th Anh Gii tính: Nam
Ngày, tháng, nm sinh: 05-02-1982 Ni sinh: ThƠnh ph ng Hi
Chuyên ngành: K thut Môi trng MSHV: 0981081003
I- TÊN TÀI:
“ánh giá tài nguyên nc mt tnh Lâm ng và đ xut các gii pháp
qun lý theo hng phát trin bn vng”
II- NHIM V VÀ NI DUNG:
Thu thp s liu v hin trng tr lng vƠ cht lng tƠi nguyên nc
mt tnh Lơm ng.
ánh giá tim nng tƠi nguyên nc mt vƠ din bin cht lng nc
mt.
ánh giá công tác qun lỦ tng hp ngun nc mt tnh Lơm ng.
xut các gii pháp tng hp qun lỦ tƠi nguyên nc theo hng phát
trin bn vng
Xơy dng bn đ chuyên đ nhm qun lỦ tng hp ngun nc.
III- NGÀY GIAO NHIM V: NgƠy … tháng … nm 20…
IV- NGÀY HOÀN THÀNH NHIM V: Ngày 12 tháng 7 nm 2011
V- CÁN B HNG DN:
PGS.TS. Hoàng Hng - Trng Khoa Môi trng vƠ Công ngh Sinh hc trng
i hc K thut vƠ Công ngh thƠnh ph H Chí Minh.
CÁN B HNG DN KHOA QUN LÝ CHUYÊN NGÀNH
PGS.TS. HOÀNG HNG
HUTECH
Sau gn 2 nm hc tp và tip thu kin thc trên ging đng, giai đon
thc hin Lun vn tt nghip là giai đon cui cùng và rt quan trng đi vi
mi hc viên cao hc.
Cng nh các bn hc viên khác, tôi bc vào giai đon này tht khó
khn. Chính nh s đng viên giúp đ t phía Quý thy cô, gia đình và đng
nghip nên tôi đƣ hoàn thành Lun vn tt nghip.
Có đc kt qu nh hôm nay, tôi xin gi li cm n sâu sc đn:
Thy PGS.TS. Hoàng Hng là ngi đƣ tn tình ging dy, hng dn và
ch bo tôi trong sut thi gian khóa hc, nht là trong quá trình thc hin
Lun vn tt nghip.
Thy PGS.TS. Bùi Tá Long và các cng s đƣ giúp đ, hng dn tôi xây
dng bn đ 3D v đa hình tnh Lâm ng.
Ông ThS. Lng Vn Ng “Phó Giám đc S TN&MT”, Bà ThS. Nguyn
Th Anh Hoa “Phó Chi cc BVMT” và Bà Nguyn Th Thùy Dng “Giám đc
Trung tâm QT&GSMT” tnh Lâm ng đƣ cung cp s liu liên quan.
Quý Thy cô ging dy chng trình cao hc, phòng QLKH và TSH,
Khoa Môi trng và Công ngh Sinh hc trng i hc K thut và Công
ngh thành ph H Chí Minh đƣ trang b kin thc và góp ý đ tôi có th hoàn
thành Lun vn tt nghip này.
Cui cùng tôi xin gi li cm n đn Quý đng nghip và các bn sinh
viên Khoa Khoa hc Môi trng trng i hc Yersin à Lt đƣ đng viên,
khuyn khích và to mi điu kin thun li cho tôi trong sut khoá hc.
Hc viên: Phm Th Anh
HUTECH
TÓM TT NI DUNG
Nc va lƠ mt ngun tƠi nguyên thit yu đi vi con ngi va lƠ ngun
tƠi nguyên đc bit. Con ngi chúng ta có th nhn n t 5-7 ngƠy nhng không th
nhn khát quá 2 ngƠy.
Tnh Lơm ng chính lƠ khi ngun ca 2 sông chính. Sông Krông Nô thuc
chi lu Srebok – Mê Công có din tích lu vc 1.248 km
2
vƠ sông ng Nai – La
NgƠ vi din tích lu vc 8.524 km
2
bao gm các con sông nh: sông a Nhim,
sông Dơng, sông i NgƠ, sông Ơ Huoai… V trí nƠy đã lƠm cho Lơm ng có
vai trò quan trng trong vic bo v ngun nc 2 h thng sông k trên. Vi mt
s tác đng nƠo ca phn thng ngun đu có th nh hng đn s phát trin
kinh k xã hi ca các tnh nm dc h thng sông k trên. c bit các tnh thuc
h thng sông ng Nai nh: Bình Phc - Bình Dng - Tây Ninh - ng Nai –
thƠnh ph H Chí Minh, Ninh Thun vƠ Bình Thun… khng ch mt din tích
44.500 km
2
vi s dơn 14.621 triu ngi (17,6% c nc).
Kt qu đ tƠi: “ánh giá tài nguyên nc mt tnh Lâm ng Vit Nam và
đ xut các gii pháp qun lý theo hng phát trin bn vng” cho chúng ta thy
đc tng quát hin trng tƠi nguyên nc mt t đó đ xut các gii pháp qun lỦ
tng hp tƠi nguyên ngun nc mt tnh Lơm ng nói chung vƠ thng ngun
sông ng Nai Vit Nam nói riêng theo hng phát trin bn vng.
T khóa: Tài nguyên nc mt, qun lý tng hp, phát trin bn vng…
ABSTRACT
Water is both essential and special resource for human beings. We can abstain
from food from 5 to 7 days but cannot go without water for 2 days.
Lam Dong Province is the origin of 2 main rivers. Krong No river, a tributary
of Srebok – Me Kong river, has a valley area of 1,248 km
2
and Dong Nai – La Nga
HUTECH
river with a valley area of 8,524 km
2
including such rivers as: Da Nhim river, Da
Dang river, Dai Nga river, Ha Huoai river… This location makes Lam Dong have
an important role in protecting water source of 2 said river systems. Any upper
reaches have impact on socio-economic development of provinces situated along
said river systems. Especially, provinces in Dong Nai river system such as Binh
Phuoc – Binh Duong – Tay Ninh – Dong Nai – Ho Chi Minh city, Ninh Thuan and
Binh Thuan … occupy an area of 44,500 km
2
with a population of 14,621 million
people (17.6% of total population of the country).
Main contents of the subject show us the general status of water resources in
Lam Dong province in terms of volume as well as quality, possibility of
exhaustation, environment pollution, evaluation of the general management of
surface water resources over the past time and therefore proposes solutions to the
general management of surface water resources in Lam Dong province in general
and in Dong Nai river upstream in particular towards sustainable development.
Keywords: general management, surface water resources, sustainable
development…
HUTECH
i
MC LC
LI CM N
TÓM TT NI DUNG
MC LC
DANH SÁCH BNG BIU, BN VÀ HÌNH
DANH SÁCH CÁC CH CÁI VIT TT
M U
1. T VN 01
2. MC TIểU VĨ PHNG PHÁP NGHIểN CU 02
2.1. Mc tiêu 02
2.2. Phng pháp nghiên cu 02
3. PHM VI VĨ I TNG NGHIÊN CU 02
3.1. Phm vi nghiên cu 02
3.2. i tng nghiên cu 02
4. NI DUNG NGHIÊN CU 02
5. ụ NGHA KHOA HC VÀ THC TIN 03
5.1. ụ ngha khoa hc 03
5.2. ụ ngha thc tin 03
CHNG 1:
TNG QUAN VÙNG NGHIÊN CU
1.1. IU KIN T NHIÊN 04
1.1.1. V trí đa lý 04
1.1.2. iu kin khí hu 06
1.1.3. c đim đa hình 07
1.1.4. c đim th nhng 07
1.1.5. Hin trng tài nguyên rng 08
HUTECH
ii
1.1.6. TƠi nguyên nc ngm 10
1.2. IU KIN KINH T - XÃ HI 12
1.2.1. T chc hành chính 12
1.2.2. S phát trin dân s 13
1.2.3. Tình hình phát trin kinh t 13
1.3. C S H TNG 14
1.3.1. H thng đng giao thông 14
1.3.2. H thng cp nc 16
CHNG 2:
TÀI NGUYÊN NC MT TNH LÂM NG
2.1. TIM NNG NC MA 17
2.1.1. Khái nim chung 17
2.1.2. c trng ma 17
2.2. HIN TRNG TĨI NGUYểN NC MT 19
2.2.1. TƠi nguyên nc sông, sui 20
2.2.2. TƠi nguyên nc h 24
2.2.3. Ch đ dòng chy ca sông sui 26
2.3. ÁNH GIÁ TIM NNG TĨI NGUYểN NC MT 27
2.3.1. Tr lng nc mt toàn tnh 27
2.3.2. ánh giá din bin tng lng dòng chy trên mt s con sông ln 28
2.3.3. Tr lng nc cp sinh hot 28
2.3.4. Nhu cu cp nc phc v sinh hot và sn xut công nông nghip 29
2.3.5. Nhu cu cp nc phc v sn xut thy đin 30
2.3.6. ánh giá kh nng cp nc 31
2.3.7. ánh giá tim nng thy đin 31
2.3.8. ánh giá li ích chuyn tài nguyên ngun nc sang vùng ph cn 34
2.3.9. ánh giá tim nng v du lch 39
HUTECH
iii
2.4. ÁNH GIÁ CÁC TÁC NG TIÊU CC 37
2.4.1. Nguy c xy ra l lt 37
2.4.2. Hình thƠnh các con sông cht 41
CHNG 3:
HIN TRNG MÔI TRNG NC MT
3.1. ÁNH GIÁ HIN TRNG CHT LNG MÔI TRNG NC MT 44
3.2.1. Cht lng nc sông, sui 44
3.2.2. Cht lng nc h 48
3.2.3. ánh giá chung 53
3.3. HU QU Ô NHIM NGUN NC 56
3.4. D BÁO DIN BIN CHT LNG MÔI TRNG NC MT 57
3.3.1. Bin đi do quá trình sinh hot 57
3.3.2. Bin đi do quá trình sn xut công nghip 59
3.5. NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIM VÀ CN KIT NGUN
TĨI NGUYểN NC 61
CHNG 4:
XUT CÁC GII PHÁP QUN LÝ TNG HP TÀI NGUYÊN NC
4.1. TIP CN QUN LÝ TNG HP TĨI NGUYểN NC THEO
KHU VC SÔNG 62
4.2. TÌNH HÌNH QUN LÝ TNG HP TĨI NGUYểN NC 63
4.3. CÁC GII PHÁP QUN LÝ TNG HP TĨI NGUYểN NC MT 65
4.3.1. Qun lý s dng tng hp tƠi nguyên nc, gii quyt các tranh chp và
xung đt v s dng nc trên lu vc 65
4.3.2. Qun lý và bo v thm thc vt, bo v rng đu ngun, rng phòng h,
tái ph rng nhng ni đt trng, đi trc 66
4.3.3. Qun lý bo v đt, chng xói mòn, khôi phc và ci to đt thoái hóa 67
4.3.4. Kim soát l lt chng xói l b sông, bi lng h cha 68
HUTECH
iv
4.3.5. Qun lý khai thác ngun nc và x cht thi làm ô nhim ngun nc,
bo v ngun nc 68
CHNG 5:
NG DNG H THNG THÔNG TIN A LÝ PHC V
QUN LÝ TÀI NGUYÊN NC MT
5.1. C S KHOA HC H THNG THÔNG TIN A LÝ 70
5.2. NG DNG CH S WQI VÀ GIS QUN LÝ CHT LNG MÔI TRNG
NC MT 74
5.2.1. Lý thuyt 74
5.2.2. ánh giá kt qu 76
5.3. XÂY DNG CÁC LP D LIU TÀI NGUYÊN NC MT 77
5.3.1. Mô t các lp thông tin d liu nn 77
5.3.2. Lp thông tin chuyên đ 79
5.4. NG DNG GIS PHÂN TÍCH A LÝ 84
5.4.1. Lp bn đ chuyên đ nhiu bin s 84
5.4.2. Lp bn đ sc thái theo khong giá tr 91
5.4.3. Lp bn đ chuyên đ ni suy mt li 93
5.4.4. To vùng đm 95
KIN NGH VÀ KT LUN
1. KIN NGH 97
2. KT LUN 98
PH LC
TÀI LIU THAM KHO
HUTECH
v
DANH SÁCH BNG BIU, BN VÀ HÌNH
1. BNG BIU
Bng 1.1. n v t chc hành chính tnh Lơm ng 12
Bng 2.1: c đim Sông a Dang 21
Bng 2.2: c đim Sông a Nhim 22
Bng 2.3: c trng chính các lu vc ln ti khu vc 3 huyn phía Nam 23
Bng 2.4: Mt s thông s k thut các h cha 25
Bng 2.5: Tng lng nc c tính ca mt s công trình thy đin 30
Bng 2.6: D kin quy hoch s công trình thu đin va vƠ nh trên các sông ca tnh
Lơm ng 33
Bng 2.7: Thng kê công sut vƠ dung tích h cha các nhƠ máy thy đin 33
Bng 2.8: Các đim du lch gn lin h vƠ thác nc 35
Bng 2.9: Mt rng do các d án du lch sinh thái 38
Bng 3.1: Kt qu quan trc cht lng môi trng mt s h tnh Lơm ng
đu nm 2011 55
Bng 3.2: D báo dân s tnh Lâm ng đn nm 2020 58
Bng 3.3: D báo lng nc thi sinh hot đn nm 2020 58
Bng 3.4: D báo ti lng các tác nhân ô nhim do con ngi thi ra 58
Bng 3.5: Nhu cu s dng nc cho các khu công nghip tnh Lơm ng 59
Bng 3.6: D báo ti lng các cht ô nhim trong nc thi KCN 60
Bng 5.1: Bng đánh giá mc đ ô nhim 75
Bng 5.2: Quy c bng màu sc th hin trên bn đ 76
Bng 5.3: Kt qu đánh giá cht lng nc h Tuyn Lâm 76
Bng 5.4: Kt qu đánh giá cht lng nc h Chin Thng 76
Bng 5.5: Kt qu đánh giá cht lng nc h Xuơn Hng 77
HUTECH
vi
2. HÌNH
Hình 1.1: Din bin din tích rng qua các nm 09
Hình 1.2: Din bin mt rng do cht trái phép và cháy rng 10
Hình 2.1: Phân b lng ma qua các nm ti các trm quan trc ca tnh 17
Hình 2.2: Mô hình 3D đa hình tnh Lơm ng 20
Hình 2.3: Din bin tr lng nc mt tnh Lơm ng qua các nm 27
Hình 2.4: Tng lng dòng chy trên mt s con sông ln tnh Lơm ng 28
Hình 2.5: Tr lng nc các h cp nc sinh hot 28
Hình 2.6: D báo nhu cu s dng nc đn nm 2020 29
Hình 2.7: So sánh kh nng cp nc t ngun nc mt đn nm 2020 31
Hình 2.8: H thy đin a Nhim 33
Hình 2.9: Din tích mt rng do các d án thy đin có công sut ln và trung bình 37
Hình 2.10: Din tích mt rng do các d án thy đin nh 37
Hình 2.11: ng quá trình l trc và sau khi phá rng 39
Hình 2.12: c đim rng thông tnh Lơm ng 40
Hình 2.13: Mô t các thành phn chính h cha 41
Hình 2.14: Thác Pongour trc khi thy đin i Ninh tích nc 42
Hình 2.15: Thác Pongour sau khi thy đin i Ninh tích nc 42
Hình 2.16: Thác Gougah chìm di lòng h i Ninh 43
Hình 3.1: Tình trng ô nhim h Xuơn Hng (rác thi nông nghip) 54
Hình 3.2: Tình trng ô nhim h Xuơn Hng (nc thi sinh hot) 54
Hình 3.3: Tình trng ô nhim rác thi nông nghip h Than Th 54
Hình 3.4: Cnh tháo nc h Xuơn Hng 56
Hình 3.5: Cnh no vét bùn h Xuơn Hng 57
Hình 5.1: S liu đc biu th di dng đim (Point) 72
Hình 5.2: S liu đc biu th di dng đng (Line) 73
Hình 5.3: S liu đc biu th di dng vùng (Polygon) 73
HUTECH
vii
3. BN
Các bn đ đc xây dng trên phm mm MapInfor 8.5 ca nc ngoài nên không có
phong ting vit. Vì vy trong gii hn ca đ tài xin đc xây dng các bn đ da trên
nguyên tc ting vit không có du.
Bn đ 01: V trí vùng nghiên cu 06
Bn đ 02: Phơn chia đa gii hành chính tnh Lơm ng 87
Bn đ 03: ánh giá tƠi nguyên nc mt tnh Lơm ng 90
Bn đ 04: Phân loi rng tnh Lơm ng 91
Bn đ 05: Phân loi ngun tip nhn nc thi tnh Lơm ng 92
Bn đ 06: ánh giá tƠi nguyên nc ma tnh Lơm ng 93
Bn đ 07: ánh giá công sut các nhà máy thy đin tnh Lơm ng 94
Bn đ 08: Din bin cht lng môi trng các h ti thành ph Ơ Lt theo ch s
WQI nm 2010 96
Bn đ 09: Quá trình bin đi BOD
5
các h ti thành ph Ơ Lt (17/5/2010) 98
Bn đ 10: Din tích b thit hi do thy đin a Nhim xã l đu tháng 11 nm 2010 100
HUTECH
viii
DANH SÁCH CÁC CH CÁI VIT TT
Flv : Din tích lu vc.
L : Chiu dài ca sông, sui.
Q
0
: Tc đ dòng chy bình quơn nm.
W
0
: Tr lng
N
lm
: Công sut nhà máy
P : Tn sut l
W
c
: Dung tích cht
W
tb
: Dung tích toàn b
E
0
: in lng bình quơn nm
TN&MT : TƠi nguyên vƠ Môi trng
BVMT : Bo v môi trng
QT&GSMT : Quan trc vƠ Giám sát môi trng
KCN : Khu Công nghip
GDP : Tng thu nhp quc dân
SXNN : Sn xut nông nghip
QCVN : Quy chun Vit Nam
BTNMT : B TƠi nguyên vƠ Môi trng
GIS : H thng thông tin đa lý
WQI : Ch s cht lng môi trng nc
COD : Nhu cu ôxy hóa hóa hc
BOD
5
: Nhu cu ôxy hóa sinh hc trong 5 ngày
DO : HƠm lng ôxy có trong môi trng nc
SS : HƠm lng cht rn l lng
TNN : TƠi nguyên nc
IPM : Qun lý tng hp dch hi
HUTECH
-1-
M U
1. T VN
Nc là nhu cu tt yu ca mi sinh vt vƠ con ngi. Không có nc thì
cuc sng trên trái đt không th tn ti. Hàng ngày trung bình mt ngi cn t 3-
10 lít đáp ng cho nhu cu n ung và sinh hot ti thiu. Con ngi chúng ta có
th nhn n t 5-7 ngƠy nhng không th nhn khát quá 2 ngày.
Tuy nhiên, s phân b ca tƠi nguyên nc hin nay không tng ng vi
nhng nhu cu đang ngƠy cƠng tng ca con ngi. Trong tng lng nc ca
toàn th gii, có ti 97% lƠ nc mn, ch còn 3% lƠ nc ngt. Trong đó ti 70%
tn ti di dng bng hai vùng cc và tuyt trên nhng đnh núi cao.
Song song vi quá trình phát trin kinh t xã hi, con ngi đã lƠm cho ngun
tƠi nguyên nc mt ngày càng b cn kit, xung cp, bin dng, ô nhim và gim
giá tr s dng.
Tnh Lơm ng chính là khi ngun ca 2 sông chính. Sông Krông Nô thuc
chi lu Srêpok – Mê Công có din tích lu vc 1.248 km
2
vƠ sông ng Nai – La
Ngà vi din tích lu vc 8.524 km
2
bao gm các con sông nh: sông a Nhim,
sông Dơng, sông i NgƠ, sông Ơ Huoai… V trí nƠy đã lƠm cho Lơm ng có
vai trò quan trng trong vic bo v ngun nc hai h thng sông k trên. Bt k
mt tác đng tiêu cc nào ca phn thng ngun đu có th nh hng đn s phát
trin kinh k xã hi ca các tnh nm dc h thng sông k trên. c bit các tnh
thuc h thng sông ng Nai nh: Bình Phc - Bình Dng - Tây Ninh - ng
Nai – thành ph H Chí Minh, Ninh Thun và Bình Thun…
Vì vy, thc hin đ tài: “ánh giá tài nguyên nc mt tnh Lâm ng và
đ xut các gii pháp qun lý theo hng phát trin bn vng” nhm mc đích
đánh giá mt cách tng quát tim nng tƠi nguyên nc mt t đó đ xut các gii
pháp qun lý tng hp tài nguyên ngun nc mt tnh Lơm ng nói riêng và
thng ngun sông ng Nai nói chung theo hng phát trin bn vng.
HUTECH
-2-
2. MC TIÊU VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU
2.1. Mc tiêu
ánh giá tim nng tƠi nguyên nc mt tnh Lơm ng.
Nâng cao hiu qu s dng tƠi nguyên nc mt.
Xây dng các bn đ chuyên đ nhm qun lý tng hp ngun nc mt.
Bo v tài nguyên ngun nc mt theo hng phát trin bn vng.
2.2. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp thu thp, tng hp các tài liu có liên quan.
Phng pháp kho sát thc đa.
Phng pháp phơn tích vƠ x lý s liu.
Phng pháp so sánh.
Phng pháp h thng thông tin đa lý.
Phng pháp hi ý kin chuyên gia.
Phng pháp phơn tích h thng.
3. PHM VI VÀ I TNG NGHIÊN CU
3.1. Phm vi nghiên cu
tài tp trung nghiên cu đánh giá tài nguyên nc mt trên đa bàn tnh
Lâm ng t đó đ ra các gii pháp qun lý tng hp tƠi nguyên nc, ng dng
Ch s cht lng môi trng nc và h thng thông tin đa lý qun lý din bin
cht lng môi trng nc mt các h ca thành ph Ơ Lt.
3.2. i tng nghiên cu
Tài nguyên nc mt.
Din bin cht lng nc mt.
C s khoa hc qun lý tng hp tài nguyên nc.
ng dng h thng thông tin đa lý trong qun lý môi trng.
4. NI DUNG NGHIÊN CU
Thu thp s liu v hin trng tr lng và cht lng tƠi nguyên nc
mt tnh Lơm ng.
HUTECH
-3-
ánh giá tim nng tài nguyên nc mt và din bin cht lng nc
mt.
ánh giá công tác qun lý tng hp ngun nc mt tnh Lơm ng thi
gian qua.
xut các gii pháp tng hp qun lỦ tƠi nguyên nc theo hng phát
trin bn vng
Xây dng bn đ chuyên đ nhm qun lý tng hp ngun nc.
5. Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN
5.1. Ý ngha khoa hc
Công tác điu tra, kho sát, đánh giá tƠi nguyên nc mt c v tr lng cng
nh cht lng lƠ bc đu tiên quan trng tin ti vic qun lý, kim soát ô nhim
hiu qu, bng cách đ ra các gii pháp nhm bo v môi trng theo hng phát
trin bn vng.
tài “ánh giá tài nguyên nc mt tnh Lâm ng và đ xut các gii
pháp qun lý theo hng phát trin bn vng” đc thc hin là mt trong nhng
vic làm tích cc nhm bo v môi trng nc mt tnh Lơm ng nói riêng và
thng ngun sông ng Nai nói chung.
5.2. Ý ngha thc tin
Kt qu đ tài lƠ bc m đu cho các công trình nghiên cu tip theo da
trên s liu điu tra và thu thp đc v tim nng tài nguyên nc mt tnh Lâm
ng.
Làm tài liu tham kho cho sinh viên hay hc viên chuyên ngƠnh môi trng
thc hin thc tp tt nghip hay khóa lun tt nghip.
Kt qu này có th chuyn giao cho S Tài nguyên và Môi trng và S Nông
nghip và Phát trin Nông thôn giúp qun lý tng hp tài nguyên nc mt ca tnh
ngày càng tt hn.
HUTECH
-4-
CHNG 1
TNG QUAN VÙNG NGHIÊN CU
1.1. IU KIN T NHIÊN
[15],[16]
1.1.1. V trí đa lý
Tnh Lơm ng là mt trong nm tnh thuc vùng Tây Nguyên Vit Nam và
là tnh duy nht Tơy Nguyên không có đng biên gii quc t, có din tích
9.772,19 km
2
, chim khong 2,9% din tích c nc và có đ cao trung bình t 800
- 1.000 m so vi mt nc bin. a hình tng đi phc tp, ch yu lƠ bình sn
nguyên, núi cao, đng thi cng có nhng thung lng nh bng phng to nên
nhng yu t t nhiên khác nhau v khí hu, th nhng, đng thc vt…
Tnh Lơm ng nm gia ta đ đa lý:
X = 11
0
12
’
30
”
– 12
0
26
’
00
”
v đ bc.
Y =
107
0
15
’
00
”
– 108
0
45
’
00
”
kinh đ đông.
Ranh gii hƠnh chính tnh Lơm ng:
Phía bc giáp tnh k Lk vƠ k Nông.
Phía đông giáp tnh Khánh Hòa và tnh Ninh Thun.
Phía nam là tnh Bình Thun và ng Nai.
Phía tây là tnh Bình Phc.
Lơm ng nm trên 3 cao nguyên và là khu vc đu ngun ca các h thng
sông ln, nm trong vùng kinh t trng đim phía Nam – là khu vc nng đng, có
tc đ tng trng kinh t cao và là th trng có nhiu tim nng ln.
Toàn tnh có th chia thành 3 vùng vi 5 th mnh: Phát trin cây công nghip
dài ngày, lâm nghip, khoáng sn, du lch - dch v vƠ chn nuôi gia súc.
HUTECH
-5-
HUTECH
-6-
1.1.2. iu kin khí hu
Lơm ng thuc đi rng gió mùa á xích đo vi mt mùa khô rõ rt kéo dƠi.
Trong các nhơn t hình thƠnh khí hu đơy thì v trí đa lỦ vƠ đ cao có vai trò đc
bit quan trng.
HƠng nm lãnh th Lơm ng có kh nng nhn đc mt lng bc x mt
tri di dƠo, vi tng x 130-135 kcal/cm
2
. Mùa h, lãnh th chu nh hng ca áp
thp lc đa chơu Á nên có gió mùa Tơy nam mang không khí xích đo t các vùng
áp cao n Dng vƠ chơu Úc ti, đó lƠ không khí ch yu cung cp hi nc,
gơy ma.
Vùng bình sn nguyên Ơ Lt có nhit đ trung bình nm là 18
o
C: mùa h
mát, nóng nht cng ch đn 19,7
o
C (tháng 5), mùa đông hi lnh, nhng nhit đ
tháng 1 không di 16
o
C. Nhit đ ti cao tuyt đi quan sát đc lƠ 31,5
o
C, còn ti
thp tuyt đi lƠ 0
o
C. Vì vy, Ơ Lt đc coi lƠ đim ngh mát lỦ tng.
Cao nguyên Di Linh có khí hu nhit đi m, vi nhit đ trung bình nm
21
o
C, ít bin đi trong nm.
Vùng Cát Tiên lƠ ni nóng nht tnh vi nhit đ trung bình nm ti 26
o
C, có
biên đ nhit nm nh, nhng biên đ nhit ngƠy ln.
Ch đ ma ca Lơm ng cng có s phơn hoá theo tng vùng vƠ đc bit lƠ
theo mùa rt sơu sc. Phn ln lãnh th có lng ma trung bình 2.000-2.200 mm.
Vùng Ơ Lt ma ít hn c, đt 1.726,6 mm/nm. Mùa ma kéo dƠi 6 tháng, t
tháng 5 đn tháng 10 lƠ mùa có đ m không khí tng đi cao, trung bình đt 85-
86%.
Mùa khô t 1-6 tháng, trong đó có ba tháng khô tht s (1, 2, 3), trong đó có
mt tháng hn (tháng 1). Lng ma trong mùa khô ch bng 10-15% c nm. Ma
cc tiu vƠo tháng 1 hoc tháng 2, đơy cng lƠ các tháng có đ m không khí tng
đi thp nht, đu di 80%, thm chí di 70% nh vùng Cát Tiên.
Có th chia bn đ khí hu Lơm ng thƠnh các tiu vùng khí hu khác nhau:
Tiu vùng khí hu ông Bc núi Ch Yang Sin; Tiu vùng khí hu vùng sn
HUTECH
-7-
nguyên Ơ Lt; Tiu vùng khí hu thp Nam Di Linh; Tiu vùng khí hu cao
nguyên Bo Lc; Tiu vùng khí hu cao nguyên Di Linh; Tiu vùng khí hu c
Trng – Lơm HƠ vƠ tiu vùng khí hu Cát Tiên.
1.1.3. c đim đa hình
c đim chung ca Lơm ng lƠ đa hình cao nguyên tng đi phc tp,
ch yu lƠ bình sn nguyên, núi cao đng thi cng có nhng thung lng nh bng
phng đã to nên nhng yu t t nhiên khác nhau v khí hu, th nhng, thc
đng vt… và nhng cnh quan k thú cho Lơm ng.
Lơm ng có 3 dng đa hình sau:
- a hình thung lng gm các b mt bng phng, ít dc, có ngun gc tích
t thung lng gia núi hoc các bi tích sông sui hin ti.
- a hình đi núi thp đn trung bình gm các đi hoc núi có đ dc < 20
0
vƠ có đ cao < 800 – 1.000 m. Trên dng đa hình này tu theo đ dày tng đt,
vùng khí hu vƠ điu kin ti tiêu có th b trí các loi cây công nghip lơu nm
nh chè, cƠ phê, điu vƠ cơy n qu. nhng khu vc ít dc có th b trí trng hoa
màu và cây công nghip hƠng nm.
- a hình núi cao gm các dng đa hình trung bình đn núi cao, có nhiu
đnh núi cao vt quá 1.500 m nh Lang Biang cao 2.167 m, Bi Doup 2.287 m,
Ch You Kao 2.006 m, Mneun San 1.996 m, Be Nom Dan Seng 1.931 m, Braiom
1.874 m, Núi Voi 1.805 m, Ch Yen Du 1.784 m, Mneun Pautar 1.664 m đa hình
này thích hp b trí din tích đt lâm nghip.
c đim đa hình nƠy cng nh hng đn các yu t khí hu, th nhng,
thm thc vt, to ra nhng cnh quan thiên nhiên phong phú vƠ đa dng lƠ điu
kin thun li đ phát trin ngành trng trt vƠ chn nuôi.
1.1.4. c đim th nhng
Lơm ng có din tích đt 9.772,19 km
2
, chim 98% din tích t nhiên, bao
gm 8 nhóm đt vƠ 45 đn v đt:
Nhóm đt phù sa.
Nhóm đt glây.
HUTECH
-8-
Nhóm đt mi bin đi.
Nhóm đt đen.
Nhóm đt đ bazan.
Nhóm đt xám.
Nhóm đt mùn trên núi cao.
Nhóm đt xói mòn mnh.
t có đ dc di 25
0
C chim trên 50%. Cht lng đt đai ca Lơm ng
rt tt, khá màu m, toàn tnh có khong 255.400 ha đt có kh nng sn xut nông
nghip, trong đó có 200.000 ha đt bazan tp trung cao nguyên Bo Lc – Di Linh
thích hp cho vic trng cây công nghip dài ngày có giá tr kinh t cao nh: cà
phê, chè, dâu tm. Din tích trng chè và cà phê khong 145.000 ha, tp trung ch
yu Bo Lâm, Bo Lc, Di Linh, Lâm Hà; din tích trng rau, hoa khong 23.800
ha tp trung ti Ơ Lt, n Dng, c Trng; chè, cà phê, rau, hoa Lơm ng
đa dng v chng loi, có nhng loi giá tr phm cp cao. t có kh nng sn xut
nông nghip còn li tuy din tích khá ln nhng nm ri rác xa các khu dơn c, kh
nng khai thác thp vì b ngp úng hoc b khô hn, tng đt mng có đá l đu
hoc kt vón, đ màu m thp, h s s dng không cao… Trong din tích đt lâm
nghip, đt có rng chim 60%, còn li lƠ đt trng đi trc (khong 40%).
1.1.5. Hin trng tài nguyên rng
[8],[15]
Tài nguyên rng Lơm ng phong phú, đa dng, vi trên 617.173 ha rng,
trong đó rng t nhiên chim 556.841 ha, 60.872 ha rng trng, 34.891 ha đt
không có rng vi tng tr lng trên 61 triu m
3
g và gn 662 triu tn tre, na.
Rng Lơm ng nhiu vùng còn nguyên sinh, ban s vi nhiu đng thc vt,
chng loi đa dng, đc bit ca rng Lơm ng lƠ đc dng và phòng h. Ngun
tre, na, l ô khá di dào, tr lng ln, tp trung các huyn phía Nam nh
Huoai, Th, Cát Tiên. Din tích tre, na có đ kh nng đáp ng cho yêu cu
ch bin khong 50.000 tn bt giy trong nm. Rng Lơm ng rt đa dng v
loi, có trên 400 loài cây g, trong đó có 1 s loài g quỦ nh: pmu xanh, cm lai,
gi, sao, thông 2 lá, thông 3 lá, ngoài ra còn có nhiu loi lâm sn có giá tr khác.
HUTECH
-9-
Vi u th v khí hu, cnh quan thiên nhiên và tài nguyên rng, t lâu du lch
là ngun tài nguyên và th mnh ca Lơm ng. Rng ca Lơm ng là khu vc
lu gi ngun gen đng, thc vt quý him, có chc nng bo v ngun sinh thy
khu vc đu ngun ca các h thng sông, sui ln. Tính đa dng sinh hc ca h
sinh thái nƠy đóng vai trò quan trng trong cnh quan du lch, đc bit là rng thông
Ơ Lt. Cùng vi sông, sui, h, đp, thác nc… rng Lơm ng đã to nên mt
qun th có sc thu hút khách du lch trong vƠ ngoƠi nc nh rng cnh quan bao
quanh Ơ Lt, khu du lch h Tuyn Lâm, khu du lch h Sui Vàng – ankia, khu
du lch Thung lng tình yêu, khu du lch thác Datanla, thác Prenn, thác Pongour,
thác am B’ri, núi Lang Biang.
Hình 1.1: Din bin din tích rng qua các nm.
Din tích đt có kh nng trng rng nguyên liu khong 50.000-70.000 ha,
thun li cho ngành công nghip ch bin bt giy, giy. c bit trên đa bàn tnh
có phn đt thuc khu bo tn thiên nhiên Cát Lc và rng quc gia Cát Tiên, đơy
có trên 544 loi thc vt, 44 loài thú, gn 200 loài chim và có s xut hin nhng
đng vt quý him nh loƠi Tê giác Zava.
Din bin suy thoái din tích rng
T nm 2000 đn nm 2009 đã phát hin x lý 7.558 v vi phm các Quy đnh
ca NhƠ nc v qun lý, bo v rng và qun lý lâm sn (bình quân 755,8
v/nm). S v cháy rng 606 v, bình quân 60,6 v/nm.
HUTECH
-10-
Nhiu th đon tinh vi đc nhng ngi phá rng s dng nh: thuê ngi
nghèo hoc đng bào dân tc tiu s tin hành vn chuyn, lu tr g vƠ sn bn
các đng vt hoang dã.
Mc dù Lơm ng đã có nhiu c gng bo v rng nhng vic suy thoái rng
vn đang din ra. Theo tài liu v kim kê rng thì trong giai đon 2006 – 2009
tng din tích rng b mt là 2.046 ha (bình quân 511,5 ha/nm); trong đó din tích
rng b cht trái phép là 1.417,7 ha (chim 69,3%); thit hi do cháy rng 79,5 ha
(chim 3,9 %); thit hi do sinh vt hi rng 32,7 ha (chim 1,6 %); din tích đc
NhƠ nc cho phép chuyn đi mc đích s dng đt có rng là 508,3 ha (chim
24,8%) và do nguyên nhân khác gây thit hi 7,8 ha (chim 0,4 %).
Hình 1.2: Din bin din tích mt rng do cht trái phép và cháy rng.
Qua các s liu trên chúng ta có th nhìn thy vn đ suy thoái v din tích
rng trong nm ch yu là do nn cht phá rng trái phép ca ngi dơn vƠ đc bit
lƠ đng bào dân tc sinh sng theo hình thc du canh du c.
1.1.6. Tài nguyên nc ngm
[15]
Ngun nc ngm ca tnh khá phong phú đc bit trên cao nguyên đt bazan
và khu vc c Trng, Di Linh, Bo Lc. Nhng do mc nc ngm nm khá sâu
t 90 – 100 m so vi mt đt nên vic khai thác, s dng còn nhiu hn ch. Tr
lng tnh ca nc di đt tnh Lơm ng c tính trên 6,9 t m
3
, tr lng
đng t nhiên c tính khong 1,7 triu m
3
/ngày.