Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần dịch vụ ô tô hàng xanh

ĐẠI HỌC QUÕC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÉ

NGUYỄN TUỆ LÂM

PHẢN TÍCH HIỆU Q HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA CƠNG TY CỔ PHÀN DỊCH
vụ
Ơ
TƠ
HÀNG
XANH
•
•

CHUN NGANH: KE TOAN
MÃ SỐ: 8 34 03 01

LUẬN VÃN THẠC sĩ KÊ TỐN
CHNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ÚNG DỤNG
NGƯỜI HƯỚNG DẢN KHOA HOC: TS. NGUYỀN THI HUONG LIÊN

XÁC NHẬN CỦA
CÁN Bộ HƯỚNG DẢN

XÁC NHẶN CỨA CHÚ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

HÀ NỘI - 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu do chính tơi thực hiện

dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. NGUYỄN THỊ HƯƠNG LIÊN, chưa được
cơng bố trong bất cứ một cơng trình nghiên cứu nào của người khác. Các nội dung

trích dẫn và tham khảo từ tài liệu, sách báo, thông tin được đăng tải trên các tác

phấm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu tham khảo của luận vàn, đảm bảo
đúng các quy định.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

NGUYỄN TUỆ LÂM


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn tơi đã nhận được

sự quan tâm và giúp đờ của nhiều tập thể và các nhân. Tơi xin trân trọng bày tở lịng
biết ơn sâu sắc tới tập thể quý thầy, cô giáo của khoa Kế toán - Kiểm toán, lãnh đạo
và cán bộ của Trường Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã giúp đỡ tận
tình về mọi mặt trong suốt q trình học tập và nghiên cứu của tơi.

Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc đến TS.

Nguyễn Thị Hưong Liên đã tận tinh hướng dẫn, chỉ bảo và động viên tôi trong quá
trình thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học của mình.
Cuối cùng tơi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã tạo những điều kiện

tốt nhất cho tơi trong suốt q trình học tập và hồn thành luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!

TÁC GIẢ LUÂN VĂN

NGUYỄN TUỆ LÂM


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VTẺT TẮT................................................................................. i
DANH MỤC BẢNG BIẾU............................................................................................. ii

DANH MỤC Sơ ĐỒ, BIÊU ĐỒ................................................................................... iv
LỜI MỞ ĐẦU....................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỎNG QUAN NGHIÊN cửu VÀ cơ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN

TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP...........5
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu.............................................................................. 5
1.1.1. Tổng quan nghiên cứu trên thế giới.....................................................................5

1.1.2. Tổng quan nghiên cứu tại Việt Nam................................................................... 7

1.1.3. Khoảng trống nghiên cứu..................................................................................... 10

1.2. Cơ sở lý luận về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.. 11
1.2.1. Khái niệm, ý nghĩa và đối tượng phân tích........................................................ 11
1.2.2. Các phương pháp phân tích................................................................................. 13
1.2.3. Nội dung phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh......................................... 17

1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh........................... 30
Kết luận chương 1........................................................................................................... 32

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨƯ......................................................... 33
2.1. Quy trình nghiên cứu.............................................................................................. 33

2.2. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................... 34
2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu............................................................................ 34
2.2.2. Phương pháp xử lý dừ liệu................................................................................. 35
Kết luận chương 2........................................................................................................... 39

CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH THựC TRẠNG HIỆU QƯẢ HOẠT ĐỘNG KINH

DOANH CỦA CƠNG TY cơ PHẦN DỊCH vụ Ô TÔ HÀNG XANH................. 40
3.1. Giới thiệu khái quát về cơng ty.............................................................................. 40
3.1.1. Q trình hình thành và phát triển.................................................................... 40
3.1.2. Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý.................................................................... 42

3.1.3. Khái quát kết quả kinh doanh của công ty giai đoạn 2018-2020.....................45


3.2. Phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh của cơng ty...................... 47
3.2.1. Phân tích ngành và chiến lược cạnh tranh cùa Công ty cố phần dịch vụ ơ tơ

Hàng Xanh....................................................................................................................... 47

3.2.2. Phân tích kế tốn.................................................................................................. 59
3.2.3. Phân tích hiệu quả kinh doanh............................................................................ 63
3.2.4. Phân tích tài chính............................................................................................... 67

3.2.5. Phân tích triển vọng tình hình tài chính của công ty......................................... 78

3.2.6. Đánh giá chung về hiệu quả hoạt động kinh doanh.......................................... 79

Kết luận chương 3......................................................................................................... 88
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA CƠNG TY cơ PHẦN DỊCH vụ Ơ TƠ HÀNG XANH

89

4.1. Định hướng phát triển của công ty trong 5 năm tiếp theo................................. 89

4.1.1. Mục tiêu phát triển kinh doanh........................................................................... 89
4.1.2. Chiến lược phát triển kinh doanh........................................................................ 89
4.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh...............................90

4.2.1. Giải pháp tăng doanh thu.................................................................................... 91
4.2.2. Giải pháp tăng hiệu quả sử dụng chi phí............................................................ 92
4.2.3. Giải pháp tăng hiệu quả sử dụng tài sản............................................................ 93
4.2.4. Giải pháp tăng cường quản trị rùi ro.................................................................. 93

4.2.5. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực.................................................................. 94
Kết luận chương 4...........................................................................................................96

KẾT LUẬN..................................................................................................................... 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................................................98


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

AAF

Hiệp hội Ô tô Đông Nam Á

2

BCKQKD

Báo cáo kết quả kinh doanh

3

BCLCTT

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

4

BCTC

Báo cáo tài chính

5

CITY AUTO

Cơng ty Cổ phần City Auto

6

ĐHĐCĐ

Đại hội đồng cổ đông

7

EPS

Thu nhập trên mỗi cổ phiếu

8

HAXACO

Công ty Cổ Phần Dịch vụ ô tô Hàng Xanh

9

HĐKD

Hoạt động kinh doanh

10

HĐQT

Hội đồng quản trị

11

HOSE

Sở giao dịch chứng khốn thành phố Hồ Chí Minh

12

HQKD

Hiệu quả kinh doanh

13

MBV

Mercedes-Benz Viêt
• Nam

14

P/B

Chỉ số giá thị trường trên giá trị sổ sách

15

P/E

Hệ số giá/ thu nhập

16

p/s

Chỉ số giá thị trường trên doanh thu thuần

17

PTM

Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại và Dịch vụ ô tô PTM

18

ROA

Tỷ suất sinh lời trên tài sản

19

ROE

Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu

20

ROS

Tỷ suất sinh lời trên doanh thu

21

SAVICO

Công ty Cổ phần Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn

22

TGĐ

Tổng giám đốc

23

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

24

TTCK

Thị trường chứng khốn

25

VAMA

Hiệp hội các nhà sản xuất ơ tơ Việt Nam


DANH MỤC BẢNG BIÉU

STT

Băng

Nội dung

Trang

Bảng số liệu kết quả hoạt động kinh doanh của
1

Bảng 3.1

46
HAXACO giai đoạn 2018-2020

Bảng so sánh các chỉ số phản ánh mức độ sừ dụng
2

66

Bảng 3.2

chi phí của HAXACO giai đoạn 2018-2020

Bảng so sánh các chỉ số phản ánh mức độ sử dụng
3

Bảng 3.3

chi phí của HAXACO với các doanh nghiệp khác

66

trong ngành năm 2020

Bảng so sánh lợi nhuận của HAXACO năm 2019 và
4

Bảng 3.4

67

2020

5

Bảng 3.5

Bảng cơ cấu tài sản của HAXACO giai đoạn 2018-2020

69

Bảng các chi số phân tích hiệu quả sử dụng tài sàn

6

Bảng 3.6

72
của HAXACO giai đoạn 2018-2020

Bảng so sánh các chỉ số phân tích hiệu quả sử dụng

7

Bảng 3.7

tài sản của HAXACO với các doanh nghiệp khác

72

trong ngành năm 2020

Bảng phân tích các chỉ số dòng tiền của HAXACO
8

Bảng 3.8

73

giai đoạn 2018-2020

Bảng phân tích các chì số khả năng thanh tốn của
9

74

Bảng 3.9
HAXACO giai đoạn 2018-2020

Bảng so sánh các chỉ số khả năng thanh toán của

10

Bảng 3.10

HAXACO với các doanh nghiệp trong ngành năm

2020

••
11

75


Bảng phân tích các chỉ số sinh lời của HAXACO giai
11

Bảng 3.11

76
đoan
• 2018-2020

Hệ số địn bẩy tài chính của HAXACO giai đoạn
12

Bảng 3.12

77
2018-2020

Bảng so sánh ROS, ROA, ROE của HAXACO với
13

Bảng 3.13

77

các doanh nghiệp trong ngành năm 2019 và 2020
Bảng phân tích các chỉ số định giá của HAXACO

14

Bảng 3.14

78

giai đoạn 2018-2020

Bảng so sánh chỉ số chỉ số định giá của HAXACO
15

Bảng 3.15

với các doanh nghiệp trong ngành năm 2020

79


DANH MỤC SO ĐỒ, BIẺU ĐỊ
•

Sơ đồ

STT

Sơ đồ

1

Sơ đồ 1.1

Mơ hình phân tích tài chính Dupont

16

2

Sơ đồ 3.1

Sơ đồ cơ cấu bộ máy quản lý của HAXACO

43

•

STT

1

Nội dung

Trang

Biêu đơ
Biểu đồ

Biểu đồ 3.1

Nội dung

Trang

Biểu đồ doanh số bán ô tô các nước Đông Nam Á

48

năm 2019 và 2020
2

Biểu đồ 3.2

Tỷ lệ sở hữu xe ô tô tại một số địa phương ở Việt
49
Nam năm 2019

Biểu đồ thị phần doanh số ô tơ bán chạy nhất tại

3

Biểu đồ 3.3

54

Viêt
• Nam năm 2020
Biểu đồ so sánh cơ cấu doanh thu thuần của

4

Biểu đồ 3.4

64
HAXACO năm 2019 và năm 2020

Biểu đồ so sánh chi phí của HAXACO giai đoạn

5

Biểu đồ 3.5

65
2018-2020
Biểu đồ cơ cấu tài sản của HAXACO giai đoạn

6

Biểu đồ 3.6

68
2018-2020
Biểu đồ hệ số thanh toán của HAXACO giai đoạn

7

Biểu đồ 3.7

75
2018-2020

IV


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính câp thiêt của đê tài
Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam đà có những bước phát
triển rất tích cực, đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Trong thời kỳ hội nhập kinh tế

quốc tế, sức cạnh tranh giữa các doanh nghiệp càng trở nên sôi động và gay gắt hơn

bao giờ hết. Cạnh tranh là một xu thế tất yếu trong nền kinh tế thị trường, tạo động
lực thúc đẩy các doanh nghiệp vươn lên tự khẳng định mình. Trong mơi trường

cạnh tranh đó, doanh nghiệp phải đặt ra các chiến lược kinh doanh sao cho vừa có
điều kiện tích lũy để mở rộng mơ hình sản xuất kinh doanh, vừa đảm bảo cuộc sống

cho người lao động, khơng ngừng hồn thiện để tồn tại và phát triển. Chính vì vậy,
hiệu quả hoạt động kinh doanh là chìa khóa cho sự thành cơng cùa doanh nghiệp,
hoạt động có hiệu quả mới có thể đứng vững trên thị trường, đù sức cạnh tranh với
các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đe đạt được mục tiêu này doanh nghiệp phải

thường xuyên kiểm tra, đánh giá đầy đủ chính xác mọi diễn biến về hiệu quả hoạt
động sản xuất kinh doanh, những điểm mạnh, điểm yếu để xây dựng cho mình một

chiến lược kinh doanh cụ thế thích ứng với các biến động của thị trường. Do đó,
phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh được coi là một trong những phương pháp
quản lý kinh tế đầy hiệu quả giúp bộ máy quản trị có cái nhìn cụ thể hơn về tình
hình hoạt động của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh cịn giúp cho các

doanh nghiệp tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất kinh doanh,
để từ đó đưa ra được các biện pháp điều chỉnh thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc phân tích một cách thường

xuyên sẽ giúp nhà quản trị đánh giá một cách đầy đủ, chính xác tình hình hoạt động
của doanh nghiệp mình, đồng thời có thề phát hiện ra các quy luật kinh doanh, điểm

mạnh hay điểm yếu trong từng giai đoạn cụ thể.

Ngoài ra, trong nhiều trường hợp các nhà quản trị cịn coi hiệu quả trong q

trình hoạt động kinh doanh như là các nhiệm vụ, mục tiêu để hướng tới. Doanh
nghiệp sẽ dựa trên những số liệu trong hoạt động sản xuất kinh doanh ở thời điểm

hiện tại làm căn cứ đế dự đoán những xu thể phát triển trong tương lai, từ đó đưa ra


những dự báo, kê hoạch, chính sách và chiên lược kinh doanh có hiệu quả hơn.

Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh đóng một vai trị rất quan trọng trong

việc phát triển ồn định của doanh nghiệp trong thời kỳ nền kinh tế cịn nhiều khó khăn.
Có thể nói, trong sự cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp như hiện nay, Cơng ty
Cổ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh đã có nhũng thành tựu nổi bật trong ngành cơng
nghiệp cung cấp dịch vụ và bán những dịng sản phẩm ơ tơ hạng sang. Tuy nhiên, các

chính sách và chiến lược kinh doanh cũng như thực trạng tài chính của doanh nghiệp
vẫn cịn có nhiều điểm hạn chế như doanh thu có xu hướng giảm do biến động bất lợi
của thị trường, kiếm sốt chi phí chưa hiệu quả, hiệu quả sử dụng tài sản chưa cao, hạn

chế trong quản trị rủi ro của doanh nghiệp và hạn chế trong việc sử dụng nguồn nhân

lực. Nhận thức được mức độ quan trọng cũng như tầm ảnh hưởng của việc phân tích
hiệu quả hoạt động kinh doanh đem lại cho công ty trong giai đoạn chuyển dịch, tác giả

đã quyết định chọn đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cơng ty cổ
phần Dịch vụ Ơ tô Hàng Xanh” để làm đề tài nghiên cứu luận văn.

2. Câu hỏi nghiên cúu
Đe phục vụ tốt cho việc phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh
doanh (HĐKD) của Cơng ty cổ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh, bài luận văn đưa ra

một số câu hỏi nghiên cứu như sau:
Các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là gì?

Tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận của cơng ty qua 3 năm 2018-2020

như thế nào?
Nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty?

Các tồn tại, hạn chế về hiệu quả hoạt động kinh doanh của cơng ty là gì?
Giải pháp nào đế nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh cho công ty?

3. Mục
tiêu và nhiệm
vụ• nghiên
cứu
•
•
O
Với đề tài nghiên cứu “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty

Cổ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh”, xác định mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu gồm:

Mục tiêu tong quát
Nghiên cứu, phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cơng

ty Cổ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh giai đoạn 2018-2020. Trên cơ sở phân tích đó,

2


đê xuât một sô giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh cho công ty.

Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt
được
mục
tiêu trên,Z luận
văn thực
hiện
một
số nhiệm
vụẽ nghiên
cứu
•
•
•
e
•
•
•
•
^2
như sau:
Phân tích thực trạng nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của cơng

ty trong giai đoạn 2018-2020.
Xác định các vấn đề cịn tồn tại làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh

doanh cùa công ty.

Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh cho

công ty.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cún

Phạm vi nghiên cún:

về mặt không gian: Đề tài được thực hiện tại Công ty cổ phần Dịch vụ Ơ tơ
Hàng Xanh.

về mặt thời gian: Luận văn này được thực hiện theo số liệu thực tế của công

ty đà được công bố trên Sở giao dịch chứng khốn thành phố Hồ Chí Minh (HOSE)
trong giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2020.

Đối tưọng nghiên cứu: Hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp

5. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện phân tích, đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, luận văn sử
dụng một số phương pháp nghiên cứu như sau:

Phương pháp thu thập dữ liệu
Các dữ liệu thu thập: Các BCTC đã được cơng bố trên Sở giao dịch chứng

khốn thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2018-2020 của Cơng ty cổ phần

Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh (mã cồ phiếu: HAX). Các thông tin về kinh tế vĩ mô, sự
phát triển cùa ngành kinh doanh, điều kiện tự nhiên xã hội,... có tác động đến hiệu
quả hoạt động kinh doanh cùa công ty.
Nguồn dữ liệu được thu thập: Dữ liệu được thu thập đế phục vụ nghiên cứu

là những dữ liệu đã được công bố nên đảm bảo độ tin cậy.

3


Phương pháp xử lý dữ liệu
Luận vãn sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp để xử lý dữ liệu nhằm làm
sáng tỏ vấn đề dựa trên các số liệu thực tế thu thập trong q trình nghiên cứu.

Trong đó, các phương pháp chủ yếu được sử dụng bao gồm phương pháp thống kê,

phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp so sánh
6. Đóng góp của luận văn

Đóng góp về mặt lý luận
Luận văn góp phần tổng hợp và hệ thống hóa cơ sở lý luận để đánh giá hiệu
quả hoạt động và phân tích hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm: phân
tích ngành và chiến lược cạnh tranh, phân tích tình hình tài chính, phân tích dịng

tiền, phân tích triển vọng tình hình tài chính cùa doanh nghiệp.

Đỏng góp về mặt thực tiễn
Luận văn đã phân tích, đánh giá được thực trạng hiệu quả hoạt động kinh

doanh của Cơng ty cồ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh. Qua đó luận văn chỉ ra được
những hạn chế liên quan đến hiệu quả kinh doanh của công ty bao gồm: hạn chế do

sự sụt giảm nhu cầu của thị trường dẫn đến doanh thu có xu hướng giảm, kiếm sốt
chi phí chưa hiệu quả, hiệu quả sử dụng tài sản chưa cao, hạn chế trong quản trị rủi
ro của doanh nghiệp và hạn chế trong việc sử dụng nguồn nhân lực.

Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh bao gồm
năm nhóm giải pháp: tăng doanh thu, tăng hiệu quả sử dụng chi phí, tăng hiệu quả

sử dụng tài sản, tăng cường quản trị rủi ro và giải pháp phát triển nguồn nhân lực.
7. Kết cấu luận văn

Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành 4 chương:
Chương 1: Tống quan nghiên cứu và cơ sở lý luận về phân tích hiệu quả hoạt

động kinh doanh của doanh nghiệp
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty
Cổ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh

Chương 4: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của

Công ty Cổ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh

4


CHƯƠNG 1: TỒNG QUAN NGHIÊN cứu VÀ cơ SỞ LÝ LUẬN VÈ PHÂN
TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cún
Trong bối cảnh tồn cầu hóa, với tốc độ phát triền của khoa học và công
nghệ, các doanh nghiệp phải chịu áp lực cạnh tranh ngày càng lớn trên mọi lĩnh

vực. Mỗi doanh nghiệp phải đề ra được chiến lược kinh doanh riêng để tồn tại và
phát triển. Mục tiêu chính mà các nhà kinh doanh đặt ra là làm sao để doanh nghiệp

có thể tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro, tuy nhiên khơng phải doanh nghiệp

nào cũng có thế thực hiện được. Do đó, doanh nghiệp phải có cái nhìn tổng thế và

sâu sắc đối với các hoạt động kinh doanh và đặt ra nhừng hành động cụ thể đề
không đi chệch hướng so với những chiến lược đã đề ra. Phân tích hiệu quả hoạt
động kinh doanh được xem như chiếc chìa khóa giúp doanh nghiệp khẳng định vị

trí của mình trên thị trường. Doanh nghiệp kinh doanh thành hay bại phụ thuộc vào
kết quả kinh doanh của họ.

Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh khơng phải là đề tài nghiên cứu
mới, tuy nhiên mức độ quan trọng của nó trong việc xây dựng và phát triển doanh

nghiệp là rất lớn. Nghiến cứu về hiệu quả HĐKD cũng được nhiều nhà nghiên cứu
quan tâm, biểu hiện rõ ràng là có rất nhiều những nghiên cứu nước ngoài cũng như
những luận án tiến sĩ, thạc sĩ nghiên cứu trong nước về vấn đề này. Mỗi cơng trình

nghiên cứu cho thấy những cái nhìn từ những góc độ và khía cạnh khác nhau. Trong
tất cả tài liệu này, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh được đưa vào như một

nội dung quan trọng, được trình bày rất chi tiết và cụ thể.

1.1.1. Tổng quan nghiên cứu trên thế giói
Trên thế giới có rất nhiều những cơng trình nghiên cứu về phân tích hiệu quả
HĐKD cho thấy vai trị và mức quan trọng của nó trong việc xây dựng và phát triển

doanh nghiệp. Mục đích của các thước đo hiệu quả kinh doanh là công cụ cung cấp
thông tin cho ban lãnh đạo về vị trí cùa doanh nghiệp trong quá khứ để đưa ra

hướng đi trong tương lai, giúp các nhà quản lý tối ưu hóa các chiến lược khi ra

quyết định.

5


Nghiên cứu của Burja (2011) cho thây các thông tin vê hiệu quả hoạt động

kinh doanh của công ty, đặc biệt là về khả năng sinh lời rất hữu ích trong việc
chứng minh các quyết định của cấp quản lý liên quan đến những thay đổi tiềm năng

trong nguồn kinh tế mà cơng ty sẽ có thể kiểm sốt trong tương lai. Mục tiêu này

nhằm đạt được những kết quả kinh tế cao hơn, tăng khả năng cạnh tranh và đáp ứng
lợi ích của cồ đơng. Bài nghiên cứu cũng trình bày một số mơ hình phân tích hiệu

quả hoạt động kinh doanh của cơng ty, trong đó nêu rõ các yếu tố ảnh hưởng và

nhấn mạnh mối liên hệ chặt chẽ giữa lợi nhuận được phân tích thế hiện thông qua tỷ
suất sinh lời trên tài sản và việc quản lý các nguồn lực sằn có.
Mặc dù, lợi nhuận là mục tiêu chính của tất cả các hoạt động kinh doanh

nhưng người ta ít chú ý đến các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời ở các nước

đang phát triển. Bài nghiên cứu Alarussi và Alhaderi (2018) đã nêu ra các yếu tố
ảnh hưởng đến khả năng sinh lời trong các công ty niêm yết của Malaysia. Cách

tiếp cận cùa nghiên cứu này dựa trên mối quan hệ của năm yếu tố với khả năng sinh
lời bao gồm quy mô doanh nghiệp (được đo bằng tổng doanh thu), vốn lưu động (tỷ
lệ vòng quay tài sản), khả năng thanh khoản (tỷ lệ thanh toán hiện hành) và đòn bấy
(tỷ lệ vốn chủ sở hữu và tỷ lệ địn bẩy). Trong nghiên cứu này, phân tích dữ liệu dựa
trên báo cáo hàng năm cùa các công ty trong giai đoạn ba năm từ 2012-

2014. Nghiên cứu đã sử dụng cả tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) và thu

nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) làm các chỉ số về khả năng sinh lời. Kết quả của

nghiên cứu cho thấy các công ty quy mô lớn với tài sản được quản lý hiệu quả có
thế cải thiện thu nhập hoạt động và cuối cùng là nâng cao lợi nhuận.

Cuốn sách ‘"Business Analysis and Valuation: Using Financial Statements”
của Palepu và Healy (2012) cung cấp một khuôn khổ để phân tích hiệu quả hoạt
động kinh doanh bàng cách sử dụng bốn bước chính như phân tích chiến lược, phân

tích kế tốn, phân tích tài chính, dự báo hiệu suất trong tương lai và ước tính giá trị

của doanh nghiệp. Các bước này được áp dụng cho nhiều bối cảnh kinh doanh khác

nhau trên toàn cầu.

6

1.1.2. Tông quan nghiên cứu tại Việt Nam
Qua một số cơng trình nghiên cứu liên quan đến hiệu quả HĐKD, có thể chia
làm hai nhóm gồm có các nghiên cứu về nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả HĐKD và
các nghiên cứu về giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh
doanh
Đe đạt được hiệu quả hoạt động kinh doanh tốt, doanh nghiệp cần nắm được
những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả HĐKD. Một số tài liệu tham khảo trong

việc nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp có thể kể đến như:
Luận án tiến sĩ của tác giả Hoàng Quốc Mậu (2017) “Nghiên cứu các nhân

tố ảnh hưởng đến hiệu quả kình doanh của các doanh nghiệp vật liệu nô công

nghiệp ớ Việt Nam

đã nêu rõ các chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả kinh doanh dựa

trên mối quan hệ giữa kết quả kinh doanh và mức độ sử dụng các yếu tố sản xuất kinh

doanh. Bên cạnh đó, luận án phân tích rõ các nhân tố bên trong và bên ngồi doanh
nghiệp có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Từ đó nêu lên các vấn đề cần giải

quyết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp vật liệu nổ

cơng nghiệp ở Việt Nam. Trong q trình nghiên cứu, tác giả đưa ra các giải pháp để

hoàn thiện các nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao hiệu quả kinh doanh. Đối với các nhân
tố bên ngoài doanh nghiệp, hồn thiện thêm hệ thống pháp luật, khuyến khích các

doanh nghiệp đầu tư thêm cơ sở vật chất, đồi mới dây chuyền sản xuất hiện đại, hoàn
thiện hệ thống và phát triển nguồn nguyên vật liệu. Đối với các nhân tố bên trong

doanh nghiệp, hồn thiện thêm mơ hình tố chức và quản lý, nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực và khả năng tài chính của doanh nghiệp.
Luận án tiến sĩ của tác giả Trần Thị Thu Phong (2012) “Hoàn thiện phân

tích hiệu quả kinh doanh trong các cơng tỵ Cơ phần niêm yết trên thị trường chứng
khốn Việt Nam ”, đã hệ thống hóa và làm rõ lý luận chung về hiệu quả kinh doanh

(HQKD) và phân tích HQKD theo các quan điểm khác nhau của các nhà nghiên cứu
trong nước và quốc tế, từ đó chỉ ra đặc điểm của các công ty niêm yết trên thi

7


trường chứng khoán (TTCK) và ảnh hưởng cùa các đặc điêm đó đên phân tích

HQKD trong các cơng ty này. Trên cơ sở đó, tác giả đánh giá thực trạng phân tích

HQKD tại các cơng ty cổ phần niêm yết trên TTCK Việt Nam và đưa ra những đề

xuất, phương hướng, giải pháp hồn thiện phân tích HQKD của các công ty này
theo hướng minh bạch và công khai các thông tin về HQKD của các doanh nghiệp

niêm yết cho người sử dụng. Bên cạnh đó, luận án vẫn cịn những hạn chế tồn tại đó

là mới chỉ nghiên cứu được việc phân tích HQKD của các cơng ty niêm yết dựa trên
các chỉ số tài chính được tính tốn trên số liệu của các báo cáo tài chính (BCTC) mà

chưa đưa ra được mơ hình phân tích HQKD qua các thơng tin phi tài chính như
thương hiệu, uy tín, mơi trường kinh doanh, khả năng cạnh tranh, trình độ chun

mơn hóa, trinh độ trang bị cơng nghệ.

Tác giả Ngơ Thị Thu Hoài, (2015) với luận văn nghiên cứu “Phản tích hiệu

q kỉnh doanh của Cơng ty Cơ phần Thủy Sản MEKONG” đã tổng hợp và hệ

thống các vấn đề lý luận cơ bản về HQKD. Luận văn phân tích, đánh giá hiệu quả kinh
doanh về mặt tài chính và chỉ ra những yếu tố ảnh hưởng tới HQKD trong doanh nghiệp.
Cụ thể, thơng qua việc phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động có thế nhận thấy hiệu

quả sử dụng vốn lưu động chưa tốt, điều này sẽ làm ảnh hưởng đến chu trình sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp bởi khả năng dịch chuyển vốn từ tiền sang hàng hóa rồi

quay trở lại thành tiền chậm. Qua việc phân tích hiệu quả kinh doanh xác định được
những điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra kiến nghị, giải pháp khắc phục nhằm nâng
cao hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp.

Bài báo "Phân tích hiệu quả kinh doanh cá biệt tại các công ty thép Việt
Nam" của Đinh Thị Thu Hiền (Trường Đại học Duy Tân) đăng trên Tạp chí Tài chính

(kỳ 1 tháng 12/2020) cho thấy hiệu quả của từng hoạt động đóng vai trị quan trọng
vào định hướng phát triển và tối đa lợi nhuận của doanh nghiệp. Để đạt được mục

tiêu đề ra, các doanh nghiệp thường xuyên phải theo dõi, quản lý các hoạt động từ sản

xuất, lưu thơng đến tiêu thụ... Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thề sử dụng cơng cụ

phân tích hiệu quả kinh doanh để đưa ra các góp ý và đánh giá, chỉ ra các nhân tố ảnh

hưởng đến hiệu quả HĐKD, hoàn thiện hơn các chiến lược kinh doanh. Phân tích

8


hiệu quả kinh doanh được doanh nghiệp chú trọng trong các nội dung vê phân tích
q trình sản xuất, phân tích hiệu quả tài chính, hiệu quả kinh doanh... Mỗi nội dung

góp phần quan trọng vào định hướng phát triển lâu dài của doanh nghiệp.

Các nghiên cún về giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
Việc phân tích hiệu quả HĐKD giúp doanh nghiệp nhìn nhận được những
hạn chế và nguyên nhân trong quá trình vận hành, từ đó đưa ra các giải pháp thích

họp nhằm nâng cao hiệu quả HĐKD. Một số tài liệu nghiên cứu sau đây nêu ra các
giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Luận án tiến sĩ của tác giả Nguyễn Văn Phúc (2016) “Giải pháp tài chính
nâng cao hiệu quả kinh doanh cho các doanh nghiệp xây dựng thuộc Tông công ty

Sông Đà ” đã hệ thống được những lý luận cơ bản về hiệu quả hoạt động kinh
doanh. Các chỉ tiêu phân tích chỉ ra được những ưu điểm và nhược điếm trong hệ
thống công tác quản lý và xây dựng hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh

cho ngành xây dựng. Luận án đã chỉ rõ thực trạng và đề xuất được hệ thống giải
pháp đồng bộ, có giá trị cho những nhà quản trị tài chính, nhàm cải thiện hiệu quả

kinh doanh, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

Luận án tiến sĩ của tác giả Nguyễn Thị Thanh Hải (2013) "Hoàn thiện hệ
thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh trong các doanh nghiệp xây dựng

cơng trình giao thơng thuộc Bộ giao thơng vận tải", đã hoàn thiện hệ thống các chỉ

tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh trong các doanh nghiệp xây dựng cơng trình giao
thơng thuộc Bộ giao thơng vận tải. Hệ thống chỉ tiêu mà tác giả đề xuất đã gắn liền

với chiến lược trên cơ sở vận dụng thẻ điểm cân bằng. Mơ hình này bao gồm các
chỉ tiêu được xây dựng dựa trên bốn khía cạnh: nhận thức và phát triển, đánh giá

quy trình nội bộ, khía cạnh khách hàng và khía cạnh tài chính. Tuy nhiên, luận án
tập trung vào việc bổ sung các chỉ tiêu phi tài chính, phân tích mối quan hệ nhân

quả giữa các chỉ tiêu tài chính và phi tài chính. Thơng qua đó giúp doanh nghiệp dự
đốn được
về việc
thực
hiện
mục
tiêu chiến lược.
Luận
án cũng chỉ ra được
hệ•
•
•
•
•

•
•
e
•
thống các chỉ tiêu đánh giá HQKD của các doanh nghiệp xây dựng cơng trình giao
thơng thuộc Bộ giao thông vận tải mới tập trung chủ yếu vào các chi tiêu tài chính

9


trong quá khứ và các chỉ tiêu ngăn hạn, chưa găn với chiên lược của doanh nghiệp.

Từ đó, luận án đưa ra các giải pháp khẳc phục nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
kinh doanh cho các doanh nghiệp xây dựng cơng trình giao thơng thuộc Bộ giao
thơng vận tải.

Luận án tiến sĩ của tác giả Bùi Thu Hiền (2017) “Quản trị vốn lim động
trong mối quan hệ với hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp dược phẩm niêm

yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

đã cơ bản đưa ra các cơ sở lý luận về

quản trị vốn lưu động và HQKD như các khái niệm, nội dung và các chỉ tiêu đánh

giá hiệu quả. Từ kết quả khảo sát, tác giả chỉ ra những thực trạng về hoạt động quản

trị tiền mặt, quản trị hàng tồn kho, quản trị khoản phải thu và quản trị khoản phải trả

hiện nay. Các DN dược phẩm niêm yết sẵn sàng đầu tư cho hệ thống phần mềm

quản trị nhằm quản trị vốn lưu động hiệu quả và kịp thời. Tuy nhiên phương pháp
quản lý vẫn dựa vào kinh nghiệm và sự chủ quan của lãnh đạo các công ty này. Kết

quả phân tích về mối quan hệ hai chiều giữa quản trị vốn lưu động và HỌKD của
các doanh nghiệp dược phẩm niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai

đoạn 2010-2015 cho thấy thời gian tồn kho, thời gian thu tiền, thời gian trả tiền và

chu kỳ chuyển hóa tiền mặt, đại lượng đo lường hiệu quả quản trị vốn lưu động
trong doanh nghiệp có ảnh hưởng ngược chiều đến HQKD. Luận án đề xuất một số

giải pháp cụ thể nhằm cải thiện hoạt động quản trị vốn lưu động hướng tới nâng cao
HQKD trong các doanh nghiệp.

1.1.3. Khoảng trống nghiên cún
Đã có nhiều cơng trình nghiên cứu ở trong và ngoài nước của các nhà khoa
học cả về mặt lý thuyết và thực nghiệm trong việc phân tích hiệu quả hoạt động
kinh doanh cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp. Hầu hết các luận văn đà xem xét, đánh giá thực trạng hoạt động phân tích

hiệu quả kinh doanh. Những nghiên cứu đó đã đi sâu vào đánh giá các tác động của
các nhân tố ảnh hưởng đến HQKD và khả nãng sinh lời của doanh nghiệp.

Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là lĩnh vực rất rộng tuy nhiên chưa
có đề tài nào đi sâu vào nghiên cứu hiệu quả kinh doanh và giải pháp tài chính nâng

10


cao hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh sản phâm

ô tô và thiết bị phụ tùng cho ơ tơ. Hiện nay, chưa có bất kỳ nghiên cứu nào về phân
tích hiệu quả hoạt động kinh doanh được thực hiện tại Công ty cồ phần Dịch vụ Ơ

tơ Hàng Xanh trong giai đoạn 2018-2020. Do đó, việc nghiên cứu và phân tích hiệu
quả hoạt động kinh doanh của Cơng ty cố phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh là hồn
tồn cần thiết.

Dựa trên những giá trị kế thừa từ nhừng cơng trình nghiên cứu của các tác
giả trước, luận văn tiếp tục tổng hợp, hệ thống hóa hệ thống lý luận về phân tích

hiệu quả kinh doanh, đồng thời sẽ khắc phục những điếm mà cơng trình trước đây
chưa đề cập đến. Cụ thể, luận văn sẽ tiến hành phân tích ngành và chiến lược kinh

doanh đồng thời phân tích kế tốn, phân tích hiệu quả kinh doanh, phân tích tài

chính, phân tích triến vọng tình hình tài chính của cơng ty để làm rõ những ưu điểm,
nhược điểm trong quá trình quản lý kinh doanh trong giai đoạn 2018-2020 từ đó

đưa ra những định hướng cụ thể và giài pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt
động kinh doanh cho Công ty cổ phần Dịch vụ Ơ tơ Hàng Xanh.
1.2. Co’ sỏ’ lý luận về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh

nghiệp

1.2.1. Khái niệm, ỷ nghĩa và đối tượng phân tích
ỉ.2.1.1. Khái niệm
Theo tác giả Phạm Văn Dược và Trần Phước, 2010, Phân tích hoạt động kinh

doanh, nhà xuất bản Đại học cơng nghiệp thành phố Hồ Chí Minh định nghĩa “Phân
tích hoạt động kinh doanh là q trình nghiên cứu để phân tích tồn bộ q trình và kết

quả hoạt động kinh doanh ở doanh nghiệp, nhằm làm rõ chất lượng hoạt động kinh
doanh và các nguồn tiềm năng cần được khai thác, trên cơ sở đó đề ra các phương án

và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp.”
Cũng theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang, 2016, Phân tích báo cáo tài chính,

Nhà xuất bản Đại học kinh tế quốc dân “Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là
một chỉ tiêu kinh tế tống hợp phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực tài chính của
doanh nghiệp để đạt được kết quả cao nhất trong điều kiện chi phí thấp nhất.”

11


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là việc sử dụng các kỹ thuật,

phương pháp phân tích để đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.

1.2.1.2. Ý nghĩa
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là cơng cụ quan trọng trong công

tác quản trị để doanh nghiệp phát huy mọi tiềm năng, khai thác tối đa nguồn lực để
đạt được những hiệu quả cao nhất trong hoạt động kinh doanh.
Hoạt động này còn là cơ sở để doanh nghiệp đưa ra các quyết định đúng đắn

trong việc quản lý, đặc biệt là trong các chức năng kiểm tra, đánh giá và điều hành

hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích hiệu quả kinh doanh sẽ cung cấp
các thơng tin trung thực, độ chính xác cao về hoạt động sản xuất kinh doanh của

doanh nghiệp như: tỉnh hinh sử dụng các nguồn vốn, nhân lực, các chi phí, doanh

thu, lợi nhuận... Kết quả của phân tích hoạt động kinh doanh là cơ sở đế doanh
nghiệp đưa ra các quyết định quản trị ngắn hạn và dài hạn.

Doanh nghiệp có thể nhận thấy rõ những nhân tố, nguyên nhân ảnh hưởng đến
q trình kinh doanh thơng qua các phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh để từ đó

tìm ra các biện pháp khác phục, nâng cao việc quản lý sản xuất kinh doanh, đổi mới
các công tác tổ chức, hoàn thiện hơn bộ máy quản lý trong quá trình kinh doanh.
Song song với hoạt động kinh doanh ln tiềm ẩn những rủi ro chính vì vậy

việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh giúp doanh nghiệp dự báo, đề phòng
và hạn chế những rủi ro trong kinh doanh.
Thơng qua hoạt động phân tích hiệu quả kinh doanh, doanh nghiệp nhìn nhận

đúng đắn hơn về khả năng, điểm mạnh và điểm yếu, hạn chế còn tồn tại, trên cơ sở
đó xác định đúng đắn các mục tiêu và chiến lược kinh doanh có hiệu quả.

Những tài liệu về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh khơng chỉ quan
trọng đối với nội bộ bên trong doanh nghiệp mà cịn cần thiết cho cả các đối tượng
bên ngồi khác như nhà đầu tư, ngân hàng, khách hàng, người cho vay... những

người có mối liên hệ về nguồn lợi với doanh nghiệp, bởi thơng qua phân tích họ
mới có thể đưa ra những quyết định chính xác trong việc hợp tác kinh doanh, đầu
tư, vay vốn,... với doanh nghiệp.

12

ỉ.2. ỉ.3. Đơi tượng phân tích

Đối tượng mà phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh hướng đến chính là

quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh thơng qua các chỉ tiêu kinh tế.
Có thể nói, kết quả hoạt động kinh doanh là tổng hợp các quá trình hoạt động

của doanh nghiệp, kết quả này không chỉ là kết quả của từng giai đoạn riêng biệt mà

là kết quả tống hợp cùa cả q trình kinh doanh, có thế là kết quả đã đạt được cũng
có thể là mục tiêu mà doanh nghiệp hướng đến trong tương lai.
Thông thường, kết quả kinh doanh được biếu hiện dưới các chỉ tiêu về kinh

tế như doanh thu bán hàng, giá thành sản xuất, lợi nhuận... Q trình phân tích hiệu
quả hoạt động kinh doanh cịn nghiên cứu tình hình sử dụng các nguồn lực như vốn,
lao động, vật tư, đất đai và những hoạt động cơ bản doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận

chính. Việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ảnh hưởng trực tiếp tới các
hoạt động cùa công ty.

Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là một trong những nhân tố quan
trọng để doanh nghiệp định hướng hoạt động kinh doanh tốt hơn, phù hợp với các

chỉ tiêu kinh tế, mang lại lợi nhuận tối ưu cho doanh nghiệp. Dựa trên các kết quả

phân tích doanh nghiệp có thề tìm ra các quyết định quản trị ngắn hạn lẫn dài hạn
thích họp.

1.2.2. Các phương pháp phân tích
Để tiến hành phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp người ta có

thể sử dụng một hay tổng hợp nhiều phương pháp trong hệ thống các phương pháp

phân tích tài chính doanh nghiệp sau.
1.2.2. ỉ. Phương pháp so sánh để đánh giả hiệu quả hoạt động kinh doanh

Phương pháp so sánh là một trong những phương pháp rất quan trọng được sử
dụng rộng rãi trong bất kỳ hoạt động phân tích nào của doanh nghiệp. Phương pháp

này cho phép nhà quản trị đánh giá được tống quát tình hình tài chính của doanh
nghiệp một cách khách quan đồng thời đánh giá xu hướng biến động và mức độ biến
động của chỉ tiêu cần phân tích. Các chỉ tiêu khi so sánh phải thống nhất về nội dung

kinh tế, đon vị tính, cách tính và các điều kiện mơi trường của chỉ tiêu tài chính.

13


Nội dung so sánh thông thường bao gôm:

So sánh số thực hiện kỳ phân tích với số thực hiện kỳ trước đế thấy rõ xu
hướng thay đổi tình hình tài chính của doanh nghiệp qua các kỳ, đánh giá tốc độ
tăng trưởng hay giảm đi của các hoạt động tài chính tại doanh nghiệp.

So sánh giữa số liệu doanh nghiệp với số trung bình ngành và so sánh với số liệu

cùa doanh nghiệp khác đề đánh giá khách quan thực trạng tài chính của doanh nghiệp.

Q trình phân tích theo phương pháp so sánh có thể thực hiện bằng ba hình

thức: so sánh theo chiều ngang, so sánh theo chiều dọc, so sánh xác định xu hướng

và tính chất liên hệ giữa các chỉ tiêu. Kết quả việc so sánh có thể chọn là số tuyệt

đối, số tương đối hoặc số bình quân.
Phương pháp so sánh đơn giản và dễ thực hiện, song khi sử dụng phương

pháp này trong quá trình phân tích thì các nhà quản lý chỉ mới dừng lại ở việc các

chỉ tiêu biến đối tàng lên hay giảm xuống. Khi đi sâu tìm hiểu bản chất bên trong
của q trình tăng giảm đó thì phương pháp này vẫn chưa làm rõ được, hay nói cách

khác, nhiệm vụ chỉ ra nguyên nhân và là cơ sở đề ra giải pháp của q trình phân
tích thơng qua phương pháp này vẫn chưa được hoàn thành.

1.2.2.2. Phương pháp chi tiết hóa chỉ tiêu phân tích
Trong tổng thể các phương pháp phân tích tài chính nói chung, phân tích
hiệu quả kinh doanh nói riêng, phương pháp chi tiết hóa chỉ tiêu phân tích giữ vị trí

đặc biệt quan trọng. Đây là một phương pháp tuân theo quy luật của quá trình nhận
thức từ khái quát đến cụ thể.

Các chỉ tiêu kinh tế trong quá trinh kinh doanh thường đa dạng, phong phú,
do vậy cần thiết phải phân chia các chỉ tiêu đó mới nhận thức được bản chất, tính

quy luật, mối quan hệ nhân quả cùa hiện tượng nghiên cứu. Theo phương pháp phân

tích này chỉ tiêu nghiên cứu thường được chi tiết theo thời gian, không gian và yếu
tố cấu thành.

Phân tích chỉ tiêu kinh tế được chi tiết theo thời gian cho biết được nhịp độ
phát triến, tính thời vụ, khả năng mất cân đối trong quá trình kinh doanh của các chỉ

tiêu. Tùy theo đặc điểm của hoạt động kinh doanh, mục đích của việc phân tích, nội

14


dung kinh tê cùa chỉ tiêu có thê chi tiêt hóa các đơi tượng nghiên cứu theo tháng,

q, năm.

Chi tiết theo khơng gian có ý nghĩa đánh giá kết quả thực hiện của các đơn
vị, bộ phận theo địa điểm phát sinh công việc nhàm tăng cường công tác hạch tốn

nội bộ. Chi tiết theo thời gian và khơng gian thường bổ sung cho nhau trong quá
trình nghiên cứu, một chỉ tiêu kinh tế vừa được chi tiết theo thời gian, vừa chi tiết
theo khơng gian thì kết quả phân tích càng đầy đủ và sâu sắc.

Chi tiết theo yếu tố cấu thành của chỉ tiêu nhằm biết được vai trò của từng bộ
phận trong việc hợp thành chỉ tiêu tống hợp, phương pháp này nhằm xác định mức
biến động của chỉ tiêu do ảnh hưởng của các nhân tố.

Chi tiết hóa các chỉ tiêu phân tích càng đa dạng, đầy đủ thì kết quả phân tích

càng chính xác, sâu sắc. Trong q trình phân tích, phải căn cứ vào mục đích, yêu
cầu, đặc điểm của chỉ tiêu để chọn cách thức chi tiết cho phù hợp. Hạn chế của

phương pháp này là nội dung và phương pháp tiến hành thường mơ tả về mặt định
tính, mức độ chi tiết tùy theo chủ thể phân chia. Phương pháp này phù hợp có cả ba
loại hình là phân tích trước, phân tích tác nghiệp và phân tích sau.

1.2.2.3. Phương pháp sử dụng mơ hình Dupont

Mơ hỉnh Dupont được sử dụng trong phân tích tài chính để phân tích mối

liên kết giữa các chỉ tiêu tài chính từ đó thấy được những nhân tố đã ảnh hưởng đến
chỉ tiêu phân tích theo một trình tự logic chặt chẽ, nó đóng vai trị quan trọng với

nhà đầu tư tiềm nãng của doanh nghiệp.

Mô hình Dupont được sử dụng trong phân tích chỉ tiêu ROA có dạng
Lơi
• nhn
•
r

sau thuế

Doanh thu

Tỷ suất sinh lịi

A

—

của tài săn (ROA)

Tài sản bình

Lơi

• nhn
• sau th

Tài sản bình qn

Doanh thu

quan

Tỷ suất sinh lòi

,
= Vòng quay của tài sản X Tỷ suât sinh lời doanh thu (ROS)

cùa tài sản (ROA)

15


Từ mơ hình phân tích ta thây, đê nâng cao khả năng sinh lời của một đông tài

sản mà doanh nghiệp đang sử dụng, quản trị doanh nghiệp phải nghiên cứu xem xét

có những biện pháp gì cho việc nâng cao không ngừng khả năng sinh lời cùa doanh

thu và sự vận động của tài sản.

Sơ đơ 1.1. Mơ hình phân tích tài chính Dupont
(Nguồn:Tác giả tơng hợp)

Phân tích báo cáo tài chính bằng mơ hình Dupont có ý nghĩa rất lớn đối với
doanh nghiệp. Điều đó khơng chỉ thề hiện ở chỗ có thế đánh giá hiệu quả sản xuất
kinh doanh một cách sâu sắc và toàn diện mà còn đánh giá đầy đủ và khách quan

đến những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó, đề
ra được hệ thống các biện pháp tỉ mỉ và xác thực nhằm tăng cường công tác cải tiến

16