Pháp luật về giải quyết khiếu nại đất đai và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Lào Cai.

N
G
U
Y
Ễ
N
VI
ẾT
H
Ư
N
G
*
P
H
Á
P
L
U
Ậ
T
V
Ề
GI
ẢI
Q
U
Y
ẾT
K
HI

Ế
U
N
ẠI
Đ
Ấ
T
Đ
AI
V
À
T
H
Ự
C
TI
Ễ
N
Á
P
D
Ụ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI
VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TỈNH LÀO CAI

Chuyên ngành: Luật Kinh tế

NGUYỄN VIẾT HƯNG

HÀ NỘI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI
VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TỈNH LÀO CAI

Chuyên ngành: Luật Kinh
tế Mã số: 8380107

Họ tên học viên: Nguyễn Viết Hưng

Người hướng dẫn: GS. TS. Nguyễn Thị Mơ

HÀ NỘI - 2022


1

LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tác giả. Các số

liệu, kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ
ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định.
TÁC GIẢ

Nguyễn Viết Hưng


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo Trường Đại học Ngoại
Thương, nhất là các cán bộ, giảng viên Khoa sau Đại học đã giúp đỡ và tạo điều
kiện cho tác giả hoàn thành luận văn này. Đặc biệt, tác giả xin trân trọng cảm ơn
cô giáo hướng dẫn GS-TS. Nguyễn Thị Mơ đã rất tận tâm hướng dẫn, hỗ trợ tác
giả hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Thanh tra tỉnh Lào Cai, Sở Tài Nguyên
và Môi trường tỉnh Lào Cai, UBND thành phố Lào Cai và các huyện Sa Pa, Bảo
Thắng, Bảo Yên của tỉnh Lào Cai, Thư viện Trường Đại học Ngoại Thương đã
quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp các thông tin cần thiết, hỗ
trợ tác giả trong việc thu thập số liệu, tài liệu trong quá trình thực hiện luận văn.
Xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã đồng hành, chia sẻ khó
khăn và động viên tác giả trong suốt q trình học tập và nghiên cứu để hồn
thành luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn!


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
HCNN

Hành chính nhà nước

KNTC

Khiếu nại tố cáo

SDĐ

Sử dụng đất

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Tổng hợp khiếu nại, kiến nghị, phản ánh liên quan đến đất đai trên địa bàn
tỉnh Lào Cai từ năm 2016-2020.................................................................................50
Bảng 2.2: Tổng hợp khiếu nại, kiến nghị, phản ánh về đất đai thuộc thẩm quyền giải
quyết của UBND 05 huyện ở tỉnh Lào Cai từ năm 2016-2020..................................55


TÓM TẮT KẾT QUẢ LUẬN VĂN
Với tên đề tài là “Pháp luật về giải quyết khiếu nại đất đai và thực tiễn áp dụng
tại tỉnh Lào Cai”, việc thực hiện luận văn đã đạt được một số kết quả sau đây:
- Về lý luận: Trên cơ sở làm rõ khái niệm và đặc điểm của khiếu nại về đất đai

và giải quyết khiếu nại về đất đai, luận văn cũng đã nêu được khái niệm, đặc điểm
của pháp luật Việt Nam về khiếu nại đất đai. Đặc biệt, luận văn nêu rõ được nội dung

của pháp luật về khiếu nại đất đai, trong đó nhấn mạnh hai nội dung chủ yếu của
pháp luật về khiếu nại đất đai. Đó là thẩm quyền giải quyết khiếu nại về đất đai và
trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại về đất đai.
- Về thực tiễn: Trên cơ sở đánh giá thực trạng khiếu nại về đất đai và giải

quyết khiếu nại về đất đai tại tỉnh Lào Cai, luận văn chỉ ra những bất cập của pháp
luật, những khó khăn trong việc thực hiện pháp luật về khiếu nại đất đai tại tỉnh Lào
Cai, chỉ ra nguyên nhân của những yếu kém trong công tác giải quyết khiếu nại đất
đai tại tỉnh Lào Cai trong thời gian vừa qua. Từ đó, luận văn đề xuất phương hướng
và giải pháp hoàn thiện pháp luật và giải pháp tăng cường hiệu quả giải quyết khiếu
nại về đất đai tại tỉnh Lào Cai trong thời gian tới.
- Về kết cấu: Luận văn được kết cấu thành 3 chương. Chương 1 giải quyết về

lý luận; Chương 2 phân tích thực trạng và Chương 3 đề xuất giải pháp cụ thể.
Với 3 chương như vậy, luận văn đã đạt được mục đích nghiên cứu nêu tại
trang 3 là làm rõ những vấn đề lý luận liên quan đến khiếu nại đất đai, đánh giá thực
trạng giải quyết khiếu nại đất đai tại tỉnh Lào Cai và đề xuất giải pháp tăng cường
giải quyết hiệu quả các khiếu nại đất đai tại tỉnh Lào Cai trong thời gian tới.


MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................1
LỜI CẢM ƠN............................................................................................................2
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................3
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH, BẢNG.......................................................................4
TĨM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN…...........................................5
MỞ ĐẦU..................................................................................................................... 8
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN PHÁP LUẬT VỀ
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI....................................................................14

1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VỀ KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI VÀ GIẢI QUYẾT

KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI...................................................................................14
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của khiếu nại về đất đai.........................................14
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm về giải quyết khiếu nại đất đai.............................196
1.2. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ NỘI DUNG CỦA PHÁP LUẬT GIẢI

QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI...........................................................................23
1.2.1. Khái niệm pháp luật về giải quyết khiếu nại đất đai................................23
1.2.2. Đặc điểm của pháp luật giải quyết khiếu nại đất đai...............................24
1.2.3. Nội dung của pháp luật giải quyết khiếu nại đất đai................................25

Kết luận Chương 1...................................................................................................36
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT
ĐAI VÀ THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI TẠI TỈNH LÀO
CAI GIAI ĐOẠN 2016-2020....................................................................................37
2.1. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI.......37
2.1.1. Những bất cập trong quy định về khiếu nại.............................................37
2.1.2. Những bất cập về giải quyết khiếu nại đất đai.........................................40
2.2. THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TẠI TỈNH LÀO

CAI GIAI ĐOẠN 2016-2020................................................................................45
2.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và thực trạng khiếu nại về đất đai tại

tỉnh Lào Cai.......................................................................................................45


2.2.1.1 Khái quát về đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Lào Cai và sự ảnh

hưởng đến công tác giải quyết khiếu nại về đất đai...........................................45

2.2.2. Những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân trong giải quyết

khiếu nại về đất đai ở tỉnh Lào Cai...................................................................51
2.2.2.1. Những kết quả đạt được trong giải quyết khiếu nại về đất đai ở tỉnh Lào
Cai và nguyên nhân...........................................................................................51
Kết luận chương 2..................................................................................................699
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI VÀ TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ GIẢI
QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TẠI TỈNH LÀO CAI...................................70
3.1. PHƯƠNG HƯỚNG BẢO ĐẢM GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI Ở

TỈNH LÀO CAI....................................................................................................70
3.1.1. Quán triệt quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác tiếp

công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo...............................................................70
3.1.2. Giải quyết khiếu nại về đất đai là nhiệm vụ quan trọng góp phần ổn định

chính trị, phát triển kinh tế địa phương; bảo đảm các quyền của công dân trong
bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa...............71
3.1.3. Giải quyết khiếu nại về đất đai phải gắn với việc đổi mới, xây dựng đội

ngũ, thực hiện chế độ đãi ngộ với cán bộ làm công tác tham mưu giải quyết
khiếu nại, tố cáo................................................................................................72
3.1.4. Giải quyết khiếu nại về đất đai ở tỉnh Lào Cai phải bảo đảm đúng pháp

luật, phải gắn liền với việc kiểm tra, tổ chức thi hành pháp luật về Đất đai, pháp
luật về khiếu nại, tố cáo.....................................................................................72
3.2. CÁC GIẢI PHÁP...........................................................................................75
3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật................................................................75
3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả việc giải quyết khiếu nại về đất đai tại tỉnh

Lào Cai............................................................................................................788
Kết luận Chương 3...................................................................................................87
KẾT LUẬN.............................................................................................................888
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................899


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Khiếu nại là một trong những hình thức đặc biệt quan trọng để Nhân dân thực
hiện quyền dân chủ trực tiếp của mình. Quyền khiếu nại được quy định trong Hiến
pháp 2013: “Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Cơ
quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo”
và được cụ thể hố trong Luật Khiếu nại 2011. Thơng qua hoạt động khiếu nại, cá
nhân, tổ chức có thể tự bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình bị quyết định hành
chính, hành vi hành vi hành của cơ quan hành chính nhà nước xâm hại.
Hiện nay, việc khiếu nại của công dân diễn ra trong nhiều lĩnh vực, có diễn
biến phức tạp, ảnh hưởng khơng nhỏ đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội
cũng như sự phát triển kinh tế xã hội. Trong đó, khiếu nại về đất đai xảy ra khá phổ
biến, có xu hướng ngày càng tăng về số lượng và có tính chất phức tạp về nội dung.
Tính chất phức tạp của các khiếu nại về đất đai bắt nguồn từ những xung đột gay
gắt về lợi ích kinh tế, từ việc quản lý thiếu hiệu quả của cơ quan nhà nước có thẩm
quyền và cả sự hạn chế của hệ thống chính sách, pháp luật về đất đai… Giải quyết
khiếu nại nói chung, giải quyết khiếu nại về đất đai nói riêng trở thành chủ đề nóng
đối với nhiều địa phương trong cả nước.
Lào Cai là tỉnh vùng cao biên giới, được tái lập từ năm 1991, sau 30 năm đã
có những bước chuyển mình rõ rệt, trở thành đầu tàu kinh tế của cả vùng Tây Bắc.
So với các địa phương khác trong cả nước, Lào Cai là một tỉnh mới, đang trong quá

trình xây dựng và phát triển, số lượng các vụ việc khiếu nại liên quan đến tranh
chấp chấp đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng diễn ra ở hầu khắp các huyện trong
toàn tỉnh. Việc giải quyết khiếu nại ở các huyện trên địa bàn tỉnh thời gian qua bảo
đảm đúng quy định pháp luật, các đơn thư được xem xét thấu tình đạt lý, nhiều vụ
việc xảy ra được giải quyết ngay từ cơ sở; đã hạn chế được việc xảy ra những điểm
“nóng” về khiếu nại phức tạp, đơn thư vượt cấp giảm, góp phần bảo đảm an ninh
chính trị, trật tự an tồn xã hội ở địa phương.


Tuy nhiên, trong thực tế hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai thời gian
qua vẫn còn một số hạn chế như: Lượng đơn thư khiếu nại có xu hướng tăng lên,
trong đó vẫn cịn khiếu nại vượt cấp. Công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, đặc biệt
là các vụ tranh chấp về đất đai của Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố
Lào Cai và các huyện còn tồn đọng, kéo dài, chưa thực hiện nghiêm túc việc đối
thoại với công dân khi giải quyết khiếu nại lần đầu, một số vụ việc giải quyết còn
thiếu tính thuyết phục, chưa tạo được sự đồng thuận của cơng dân…
Việc nghiên cứu, tìm hiểu thực tiễn pháp luật giải quyết khiếu nại nói chung,
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của tỉnh Lào Cai nói riêng là điều cần
thiết để tìm ra những nguyên nhân và đề xuất giải pháp hiệu quả phù hợp với tình
hình địa phương, góp phần hồn thiện pháp luật về đất đai trong bối cảnh xây dựng
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn vấn đề “Pháp luật về giải
quyết khiếu nại đất đai và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Lào Cai” làm luận đề tài
cho văn Thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Giải quyết khiếu nại nói chung và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
nói riêng là vấn đề khó và phức tạp nên ln thu hút được sự quan tâm của nhiều
nhà khoa học pháp lý, cũng như cán bộ, công chức làm công tác thực tiễn. Tính đến
nay, đã có rất nhiều cơng trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài. Có thể kể đến

một số cơng trình tiêu biểu như:
- “Khiếu nại, tố cáo hành chính và giải quyết khiếu nại, tố cáo hành chính ở
Việt Nam hiện nay” - Thanh tra Chính phủ.
- “Giải quyết khiếu kiện hành chính trong điều kiện xây dựng nhà nước
pháp quyền ở Việt Nam”(Luận án Tiến sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Danh Tú,
Hà Nội, 2013).
- “Cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính ở Việt Nam hiện nay: Khả năng và

sự lựa chọn” tác giả Trương Đắc Linh, trong sách “Tài phán hành chính trong bối
cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền và hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay”,


PGS, TS. Nguyễn Như Phát và PGS, TS. Nguyễn Việt Hương (đồng chủ biên), Nxb
Khoa học xã hội, 2010.
- Luận văn thạc sĩ Đặng Anh Tuấn, Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
- Qua thực tiễn tỉnh Thái Nguyên, năm 2010.
- Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thế Thuấn, Tăng cường hiệu lực của pháp luật

trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân Việt Nam hiện nay, năm 2011.
- Luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hằng, Giải quyết khiếu nại về đất đai tại khu

công nghiệp của các cơ quan hành chính nhà nước ở tỉnh Bắc Giang, năm 2011.
- Luận văn thạc sĩ Trần Văn Sơn, Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong

hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ chế hành chính nhà nước hiện
nay, năm 2011.
- Nguyễn Ngọc Linh, Thực thi pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất

đai trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, năm 2015.
- Bùi Tiến Hưng, Thực thi chính sách giải quyết khiếu nại, tố cáo về lĩnh vực

đất đai tại thành phố ng Bí, tỉnh Quảng Ninh (giai đoạn 2011-2016), năm 2018.
- Nguyễn Thị Hoàng Yến (2010), “Hoàn thiện pháp luật về giải quyết khiếu

nại hành chính trong lĩnh vực đất đai ở Việt Nam”, Luận văn thạc sĩ Luật, Học viện
Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh.
- Quách Thị Hồng Ngân (2017), “Cơ cơ lý luận và thực tiễn giải quyết khiếu

nại về đất đai của Uỷ ban nhân dân cấp huyện tại tỉnh Lào Cai”, Luận văn Thạc sĩ
Luật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Nhìn chung, những cơng trình trên mới chỉ đề cập đến vấn đề khiếu nại,
những vướng mắc trong việc giải quyết khiếu nại đất đai một cách chung chung.
Chưa có cơng trình nào đi sâu nghiên cứu thực tiễn áp dụng pháp luật giải quyết
khiếu nại đất đai tại tỉnh Lào Cai. Trong khi đó, thực tiễn giải quyết khiếu nại về đất
đai ở tỉnh Lào Cai đang đặt ra nhiều vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu để bảo đảm hiệu
quả giải quyết khiếu nại nói chung, giải quyết khiếu nại về đất đai nói riêng trong
điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì
nhân dân. Chính vì vậy, việc nghiên cứu đề tài có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu


sắc. Những cơng trình khoa học, những bài viết có liên quan là những tài liệu tham
khảo có giá trị để nghiên cứu và hoàn thiện đề tài luận văn này.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận liên quan đến pháp luật giải quyết
khiếu nại về đất đai và đánh giá thực trạng giải quyết khiếu nại đất đai tại tỉnh Lào
Cai trong thời gian qua, Luận văn đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật và tăng
cường giải quyết khiếu nại đất đai có hiệu quả tại tỉnh Lào Cai.
3.2. Nhiệm vụ

Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, luận văn có những nhiệm vụ sau:
- Làm rõ khái niệm về khiếu nại, đặc điểm của khiếu nại đất đai; Khái niệm

pháp luật giải quyết khiếu nại đất đai, đặc điểm và nội dung của pháp luật giải quyết
khiếu nại đất đai.
- Đánh giá thực trạng giải quyết khiếu nại về đất đai tại tỉnh Lào Cai: Kết

quả đạt được (ưu điểm) và hạn chế, chỉ ra những nguyên nhân của ưu điểm và
các hạn chế.
- Đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai và

tăng cường giải quyết khiếu nại về đất đai có hiệu quả tại tỉnh Lào Cai.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề liên quan đến khiếu nại đất
đai; pháp luật về khiếu nại đất đai và giải quyết khiếu nại đất đai tại tỉnh Lào Cai.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận văn tập trung phân tích 2 nội dung cơ bản của pháp luật

về khiếu nại đất đai là thẩm quyền giải quyết khiếu nại đất đai và trình tự, thủ tục
giải quyết khiếu nại về đất đai.


- Về không gian: Luận văn nghiên cứu giải quyết khiếu nại đất đai trong phạm

vi tỉnh Lào Cai.
- Về thời gian: Khi đánh giá thực trạng giải quyết khiếu nại tại tỉnh Lào Cai,

luận văn lấy mốc thời gian từ năm 2016 đến 2020. Lý do lấy năm 2016 làm mốc
đánh giá thực trạng vì người viết muốn phân tích thực trạng giải quyết khiếu nại về
đất đai ở Lào Cai trong 5 năm trước đây để có cơ sở đề xuất giải pháp. Khi đưa ra
phương hướng và giải pháp, luận văn đề xuất giải pháp đối với tỉnh Lào Cai từ nay
cho đến 2026 và xa hơn, đến năm 2030.
5. Phương pháp nghiên cứu của luận văn

Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về nhà nước và pháp
luật nói chung, về giải quyết khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
nói riêng. Đặc biệt là những quan điểm về quyền con người, về cải cách hành chính
và xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN) của nhân
dân, do nhân dân và vì nhân dân…
Để giải quyết các vấn đề thuộc phạm vi nghiên cứu của đề tài, trong quá trình
nghiên cứu đề tài tác giả sẽ sử dụng những phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
- Phương pháp phân tích, tổng hợp được tác giả sử dụng tại chương 1 để phân

tích khái quát các vấn đề lý luận liên quan đến khiếu nại đất đai và pháp luật về giải
quyết khiếu nại đất đai.
- Phương pháp hệ thống hố, phân tích và phương pháp so sánh luật học được

áp dụng tại Chương 2 để chỉ ra thực trạng giải quyết khiếu nại về đất đai và thực tế
áp dụng pháp luật của UBND cấp huyện tại tỉnh Lào Cai.
- Phương pháp lịch sử đòi hỏi nghiên cứu hoạt động giải quyết khiếu nại về

đất đai của UBND cấp huyện tại tỉnh Lào Cai phải đặt trong bối cảnh lịch sử cụ thể.
Do vậy mỗi một tiêu chí đánh giá ưu điểm, hạn chế của hoạt động giải quyết khiếu
nại về đất đai của UBND cấp huyện tại tỉnh Lào Cai chỉ được xem xét một cách
toàn diện, đầy đủ khi đặt chúng trong một hoàn cảnh lịch sử cụ thể.

- Phương pháp thống kê được sử dụng khi đánh giá thực trạng giải quyết khiếu

nại về đất đai của UBND cấp huyện tại tỉnh Lào Cai
Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả cũng sử dụng phương pháp
so sánh, phương pháp khảo sát thực tế hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai của
UBND một số huyện trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
6. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của
luận văn gồm 3 chương.
Chương 1: Một số vấn đề lý luận liên quan đến pháp luật về giải quyết khiếu
nại đất đai
Chương 2: Thực trạng giải quyết khiếu nại đất đai tại tỉnh Lào Cai
Chương 3: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện pháp luật về giải quyết khiếu
nại đất đai và tăng cường giải quyết khiếu nại đất đai hiệu quả tại tỉnh Lào Cai


Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN PHÁP LUẬT
VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI
1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VỀ KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI VÀ GIẢI

QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của khiếu nại về đất đai
1.1.1.1. Khái niệm khiếu nại về đất đai

Để hiểu rõ khái niệm và bản chất của khiếu nại về đất đai, trước hết cần hiểu
rõ về khiếu nại
- Khái niệm khiếu nại

Khiếu nại là một hiện tượng xã hội được hiểu theo nhiều góc độ, trong tiếng
Latinh, khiếu nại (complaint) có nghĩa là việc phản ứng, phàn nàn bất bình của chủ
thể nào đó đối với vấn đề có liên quan đến lợi ích của mình.
Dưới góc độ xã hội, khiếu nại được hiểu là hiện tượng phát sinh trong đời
sống xã hội, là sự phản ứng có tính tự nhiên của một chủ thể đối với hành vi của chủ
thể khác khi họ cho rằng hành vi đó khơng phù hợp với các chuẩn mực, quy tắc
trong đời sống cộng đồng, xâm phạm đến quyền và lợi ích của mình.
Dưới góc độ chính trị - pháp lý, khiếu nại được coi là một nội dung quyền tự
do, dân chủ của công dân được Nhà nước ghi nhận và đảm bảo thực hiện bằng pháp
luật. Khiếu nại là phương tiện để công dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội,
phản ánh giá trị của nền dân chủ của một quốc gia. Trong mối quan hệ giữa Nhà
nước - chủ thể quản lý với công dân - đối tượng quản lý thì khiếu nại là sự phản ứng
của đối tượng quản lý đối với chủ thể quản lý về hoạt động quản lý của nhà nước,
của nhân viên nhà nước. Do đó, khiếu nại là kênh thông tin ngược của đối tượng
quản lý với chủ thể quản lý về những tồn tại khuyết điểm của hệ thống quản lý nhà
nước. Thông qua khiếu nại và giải quyết khiếu nại, nhà nước kiểm tra, giám sát hoạt
động của bộ máy và hoàn thiện hoạt động quản lý của mình. Khiếu nại là một kênh
thơng tin có giá trị chân thực, khách quan phản ánh hoạt động của bộ máy nhà nước.


Theo Từ điển Tiếng Việt: “Khiếu nại là thắc mắc, đề nghị xem xét lại những
kết luận, quyết định do cấp có thẩm quyền đã làm, đã chuẩn y” (Nguyễn Như
Ý,1999, tr.904). Theo sách 3450 thuật ngữ pháp lý phổ thông: “Khiếu nại là việc
yêu cầu cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội hoặc người có chức vụ giải quyết việc vi
phạm các quyền hoặc lợi ích hợp pháp của bản thân người khiếu nại hay người
khác” (Nguyễn Ngọc Điệp 2008, tr.29).
Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được Hiến pháp
ghi nhận: “Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân” (Điều
30, Hiến pháp 2013). Khiếu nại được xem như là một phản ứng của con người trước

một quyết định, một hành vi nào đó mà chủ thể khiếu nại cho rằng quyết định hay
hành vi đó là khơng phù hợp với các quy tắc, chuẩn mực trong đời sống cộng đồng,
xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ.
Cụ thể hóa quyền khiếu nại của cơng dân, Khoản 1, Điều 2 của Luật Khiếu nại
năm 2011 quy định: “Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ,
công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan
hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước
hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc
hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình”.
Từ những quan điểm trên, có thể thấy rằng khiếu nại là đề nghị của cá nhân, cơ
quan, tổ chức chịu tác động trực tiếp của quyết định hành chính hay hành vi hành
chính của cơ quan, tổ chức hoặc người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. Ở đây có
thể hiểu, khiếu nại là quyền, là hành vi của các chủ thể như cơ quan nhà nước, tổ chức
và cá nhân. Hoạt động giải quyết khiếu nại là hoạt động mang tính quyền lực nhà
nước và chỉ được thực hiện bởi người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà
nước theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định. Quyền khiếu nại của công dân xuất
hiện trong mối liên hệ với quá trình thực hiện chức năng quản lý nhà nước. Khi công
dân thực hiện quyền khiếu nại chính là q trình cung cấp cho cơ quan nhà nước có
thẩm quyền các tài liệu, chứng cứ về sự vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơng
dân từ phía cơ quan và người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước.


- Khái niệm khiếu nại về đất đai
Thời gian gần đây, tình hình khiếu nại của cơng dân có những diễn biến phức
tạp, đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý về đất đai. Khiếu nại liên quan đến lĩnh vực
đất đai của công dân phát sinh ở hầu khắp các địa phương và có chiều hướng gia
tăng, tính chất ngày càng phức tạp. Ở nhiều nơi, khiếu nại liên quan đến lĩnh vực
đất đai trở thành các “điểm nóng”, các cuộc khiếu nại đông người xuất hiện ngày
càng nhiều. Để luật hóa và phát huy quyền khiếu nại của công dân, Luật Đất đai

năm 1993 thừa nhận giá trị quyền sử dụng đất và công nhận các quyền sử dụng cho
người sử dụng đất, mở rộng quyền dân chủ của người sử dụng đất trong công tác
thu hồi đất và công tác bồi thường, hỗ trợ - tái định cư. Trên cơ sở đó, Luật Đất đai
năm 2013 tiếp tục khẳng định các quyền của người sử dụng đất. Trên cơ sở các văn
bản luật đó đã tạo cơ sở hành lang pháp lý cho các quyền khiếu nại của công dân về
đất đai.
Luật Đất đai không đưa ra khái niệm khiếu nại về đất đai nhưng từ khái niệm
về khiếu nại nêu trên, người viết cho rằng khiếu nại về đất đai là việc cơng dân người có quyền sử dụng đất hợp pháp đề nghị cơ quan quản lý nhà nước về đất đai
giải quyết các chính sách, chế độ liên quan đến quyền sử dụng đất do có sự vi phạm
quyền này.
1.1.1.2. Đặc điểm của khiếu nại về đất đai
- Đặc điểm về chủ thể có quyền khiếu nại: Chủ thể có quyền khiếu nại về đất

đai là các chủ thể có quyền sử dụng đất. Người sử dụng đất được Nhà nước giao
đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất
theo quy định của Luật Đất đai 2013, bao gồm: “Tổ chức trong nước gồm cơ quan
nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ
chức kinh tế, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, tổ chức sự nghiệp công lập và tổ chức khác theo quy định của pháp
luật về dân sự (sau đây gọi chung là tổ chức); Hộ gia đình, cá nhân trong nước (sau
đây gọi chung là hộ gia đình, cá nhân); Cộng đồng dân cư gồm cộng đồng người
Việt Nam sinh sống trên cùng địa bàn thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân


phố và điểm dân cư tương tự có cùng phong tục, tập qn hoặc có chung dịng họ;
Cơ sở tơn giáo gồm chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, niệm phật
đường, tu viện, trường đào tạo riêng của tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo và cơ
sở khác của tơn giáo; Tổ chức nước ngồi có chức năng ngoại giao gồm cơ quan đại
diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện khác của nước ngồi có chức
năng ngoại giao được Chính phủ Việt Nam thừa nhận; cơ quan đại diện của tổ chức
thuộc Liên hợp quốc, cơ quan hoặc tổ chức liên chính phủ, cơ quan đại diện của tổ

chức liên chính phủ; Người Việt Nam định cư ở nước ngoài theo quy định của pháp
luật về quốc tịch; Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài gồm doanh nghiệp 100%
vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp Việt Nam mà nhà
đầu tư nước ngoài mua cổ phần, sáp nhập, mua lại theo quy định của pháp luật về
đầu tư”. (Điều 5, Luật Đất đai 2013)
Quyền khiếu nại của các chủ thể sử dụng đất được quy định tại Điều 204, Luật
Đất đai năm 2013.
- Đặc điểm về người bị khiếu nại: Người bị khiếu nại là cơ quan quản lý nhà

nước được giao quản lý về đất đai. Theo quy định tại Điều 24, Điều 25 – Luật Đất
đai 2013; Điều 4, Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ về thi
hành Luật Đất đai; Khoản 3, Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017
của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 43/2014/NĐ-CP, các cơ
quan chuyên ngành quản lý đất đai hiện nay ở Việt Nam bao gồm:
Thứ nhất: Bộ tài nguyên và Môi trường là cơ quan của Chính phủ thực hiện
chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài ngun khống
sản, mơi trường, khí tượng, thuỷ văn, đo đạc bản đồ trong phạm vi cả nước và quản
lý các dịch vụ công trong quản lý và sử dụng đất.
Thứ hai: Sở tài nguyên và Môi trường là cơ quan quản lý đất đai ở tỉnh, thành
phố trực thuộc Trung ương có chức năng quản lý và đo đạc bản đồ, đồng thời chịu
sự lãnh đạo về mặt chuyên mơn của Bộ tài ngun và mơi trường.
Thứ ba: Phịng tài nguyên và Môi trường là cơ quan quản lý đất đai ở huyện,
quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có chức năng quản lý nhà nước về đất đai và lĩnh
vực môi trường.


Cơ quan tài nguyên và môi trường ở địa phương bao gồm Sở Tài ngun và
Mơi trường, Phịng Tài ngun và Mơi trường và Văn phịng đăng ký đất đai được
giao thực hiện một số nhiệm vụ trong quản lý nhà nước về đất đai.
Thứ tư: Cán bộ địa chính cấp xã là người giúp Uỷ ban nhân dân cấp xã,

phường, thị trấn trong công tác quản lý đất đai. Cán bộ địa chính cấp xã do Uỷ ban
nhân dân cấp huyện bố trí.
- Đặc điểm về đối tượng khiếu nại: Đối tượng của khiếu nại về đất đai là các

quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai. Khi các chủ thể có
quyền sử dụng đất cho rằng cơ quan, cá nhân có thẩm quyền ban hành quyết định
hành chính, có hành vi hành chính xâm phạm các quyền và lợi ích hợp pháp của
mình thì có quyền khiếu nại, u cầu chấm dứt, thu hồi, huỷ bỏ quyết định hành
chính, hành vi hành chính đó và bồi thường thiệt hại xảy ra nếu có.
Sự việc dẫn đến khiếu nại về đất đai thường xuất phát từ việc bảo vệ quyền lợi
của cá nhân, tổ chức về quyền sử dụng đất họ đang sử dụng. Đối tượng khiếu nại về
đất đai liên quan đến các nội dung:
+ Khiếu nại về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư
Việc thu hồi đất nhằm mục đích thực hiện các chính sách phát triển kinh tế xã
hội. Tuy nhiên, trong thực tế việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các chủ thể có
đất bị thu hồi gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Nhiều dự án chưa sắp xếp khu tái
định cư hoặc chưa giải quyết tái định cư đã quyết định thu hồi đất ở. Một số trường
tiền bồi thường không đủ để mua nhà ở mới tại chính khu tái định cư. Giá đất bồi
thường đôi khi thấp hơn giá đất cùng loại trên thị trường, đặc biệt là đối với đất
nông nghiệp trong khu vực đô thị, khu dân cư nông thôn…. Các quy định của pháp
luật về đất đai để giải quyết vấn đề tái định cư tương đối đầy đủ nhưng các địa
phương thực hiện chưa tốt dẫn đến tình trạng khiếu nại kéo dài.
+ Khiếu nại về việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Đây là loại khiếu nại phổ biến nhất hiện nay. Nguyên nhân phát sinh loại
khiếu nại đất đai này một phần xuất phát từ cơ quan có thẩm quyền quản lý đất đai:
Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sai sót về tên người sử dụng, sơ đồ thửa


đất, diện tích… Một số trường hợp, cơ quan có thẩm quyền từ chối cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất mà khơng có lý do chính đáng. Nhiều trường hợp, việc giải

quyết hồ sơ diễn ra chậm, cán bộ, cơng chức gây phiền hà, sách nhiễu… gây khó
khăn cho người sử dụng đất. Một nguyên nhân khác như do quy hoạch treo hoặc do
người dân không chấp nhận dù lý do không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
là chính đáng….
+ Khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm chế độ quản
lý, sử dụng đất đai
Loại khiếu nại này xuất phát từ các nguyên nhân: Một bộ phận người dân
không nắm rõ về Luật Đất đai và Luật khiếu nại, tố cáo nên phát sinh tình trạng vi
phạm pháp luật hoặc các trường hợp lấn chiếm, vi phạm quy tắc xây dựng; Một số
người mặc dù tương đối am hiểu pháp luật nhưng vẫn cố tình vi phạm, khi bị phát
hiện và xử phạt thì ngoan cố khiếu nại. Ngồi ra, cũng có phần trách nhiệm của các
cơ quan có thẩm quyền như: Ra quyết định xử phạt sai đối tượng, bị nhầm lẫn, sai
tên chủ sử dụng; việc thi hành quyết định xử phạt có sai sót hoặc sai pháp luật; việc
ra quyết định không đúng căn cứ pháp luật; việc ra quyết định quá nhẹ hoặc quá
nặng hoặc thiếu trách nhiệm, thiếu khách quan.
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm về giải quyết khiếu nại đất đai
1.1.2.1. Khái niệm về giải quyết khiếu nại về đất đai

Đi liền với quyền khiếu nại về đất đai của đương sự, người có quyền lợi và
nghĩa vụ liên quan là nghĩa vụ giải quyết khiếu nại về đất đai của cơ quan, tổ chức,
cá nhân có thẩm quyền. Làm tốt công tác giải quyết khiếu nại về đất đai sẽ góp phần
nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước, bảo vệ quyền lợi chính đáng của các
bên đương sự; đồng thời cũng tạo niềm tin của xã hội đối với hoạt động của các cơ
quan nhà nước.
Theo Từ điển tiếng Việt, thuật ngữ “giải quyết” được hiểu là “làm cho khơng
cịn thành vấn đề nữa” (Nguyễn Như Ý, 1999, tr.301).


Khoản 11 Điều 2 Luật Khiếu nại năm 2011 khi giải thích về khái niệm giải
quyết khiếu nại đã quy định: “Giải quyết khiếu nại là việc thụ lý, xác minh, kết luận

và ra quyết định giải quyết khiếu nại.”
Giải quyết khiếu nại về đất đai về bản chất là việc cá nhân, cơ quan có thẩm
quyền, ở địa phương, chủ thể có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về đất đai bao
gồm: Chủ tịch UBND cấp xã, chủ tịch UBND cấp huyện, Giám đốc Sở Tài Nguyên
và Môi trường, Chủ tịch UBND cấp tỉnh tiến hành các hoạt động cần thiết nhằm
làm rõ việc khiếu nại quyết định hành chính có liên quan đến các quyền của chủ thể
về đất đai và các quyết định có liên quan, phát sinh khi tiến hành cấp phát, thu hồi
đất có đúng hay không? Cụ thể là xác định xem quyết định về cấp, thu hồi, bồi
thường, hỗ trợ tái định cư... của cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền
trong cơ quan hành chính nhà nước có xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người
khiếu nại khơng? Tính chất, mức độ, hậu quả từ những hành vi trái pháp luật đó ra
sao? Từ đó, đưa ra kết luận về từng vấn đề có liên quan, làm cơ sở cho việc ra quyết
định giải quyết khiếu nại về đất đai. Trong quá trình giải quyết khiếu nại về đất đai,
cơ quan hoặc người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại một mặt sử dụng những tài
liệu, bằng chứng tiếp nhận từ người khiếu nại, mặt khác có thể tổ chức xác minh,
thu nhập thêm thông tin, tài liệu để làm căn cứ cho việc kết luận và ra quyết định
giải quyết khiếu nại một cách chính xác. Từ đó kết luận nội dung khiếu nại về đất
đai là đúng, đúng một phần hoặc sai toàn bộ. Trên cơ sở ấy ra quyết định giải quyết
khiếu nại theo hướng giữ nguyên, sửa đổi, hủy bỏ hoặc yêu cầu sửa đổi, hủy bỏ một
phần quyết định, hành vi bị khiếu nại hoặc buộc chấm dứt việc thực hiện quyết
định, hành vi bị khiếu nại; đồng thời quyết định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại,
khắc phục hậu quả do quyết định, hành vi trái pháp luật gây ra.
Hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai được tiến hành trên cơ sở và theo
các quy định của pháp luật, trước hết là pháp luật về giải quyết khiếu nại, ngồi ra
cịn tuân theo các quy định của pháp luật trong từng chun ngành có liên quan, ví
dụ như Luật đất đai ...
Từ những phân tích trên có thể đưa ra khái niệm giải quyết khiếu nại về đất
đai như sau: Giải quyết khiếu nại về đất đai là quá trình cơ quan có thẩm quyền
căn

cứ vào pháp luật về giải quyết khiếu nại và pháp luật khác có liên quan tiến hành
các hoạt động xác minh, thu nhập tài liệu, chứng cứ để kết luận những vấn đề liên
quan đến nội dung khiếu nại về đất đai trên cơ sở đó ban hành quyết định giải
quyết khiếu nại về đất đai.
1.1.2.2. Đặc điểm của việc giải quyết khiếu nại về đất đai

Việc giải quyết khiếu nại về đất đai mà cụ thể là giải quyết khiếu nại về bồi
thường, hỗ trợ tái định cư; Khiếu nại về việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất; Khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm chế độ quản
lý, sử dụng đất đai thực chất là giải quyết xung đột về lợi ích giữa cơ quan nhà nước
với người được khiếu nại về đất đai khi cho rằng các quyết định, hành vi của cơ
quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền của cơ quan nhà nước xâm hại đến
quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Giải quyết khiếu nại về đất đai là một trong
những hoạt động bảo đảm pháp chế trong quản lý nhà nước, trong lĩnh vực đất đai,
bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, bảo vệ lợi ích nhà
nước, xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương, trật tự pháp luật, xử lý những hành vi vi phạm
pháp luật trong quản lý nhà nước về đất đai. Trong giải quyết khiếu nại, các cơ quan
hành chính nhà nước khơng chỉ xem xét tính hợp pháp mà cịn xem xét cả tính hợp
lý của các quyết định hành chính, vì trong hoạt động quản lý nhà nước về đất đai
thường nảy sinh nhiều vấn đề mà pháp luật chưa kịp điều chỉnh. Việc xem xét tính
hợp lý của các quyết định hành chính và hành vi hành chính cịn là yếu tố quan
trọng để đảm bảo sự công bằng trong xã hội.
Giải quyết khiếu nại về đất đai có những đặc điểm cơ bản sau:
- Một là, giải quyết khiếu nại về đất đai chỉ xuất hiện khi Nhà nước cấp, thu
hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; ban hành định xử phạt vi phạm hành chính
về vi phạm chế độ quản lý, sử dụng đất đai đối với chủ thể sử dụng đất khi mà họ
nhận thấy rằng khơng thỏa đáng, quyền và lợi ích của họ bị xâm phạm thì lúc bấy
giờ khiếu nại về đất đai mới phát sinh và cơ quan có thẩm quyền mới giải quyết.
- Hai là, giải quyết khiếu nại về đất đai là hoạt động mang tính quyền lực

nhà nước. Hoạt động giải quyết khiếu nại do các chủ thể mang quyền lực nhà nước,


được nhà nước trao quyền tiến hành (Chủ tịch UBND các cấp, Thủ trưởng các cấp,
các ngành...). Việc giải quyết khiếu nại khơng xuất phát từ ý chí đơn phương của
Nhà nước như xử lý vi phạm hành chính hay những trường hợp khác mà chỉ áp
dụng khi có yêu cầu của cá nhân, tổ chức khiếu nại, tức là khi các cá nhân, tổ chức
này cho rằng, quyết định hoặc hành vi hành chính của cơ quan nhà nước, cán bộ
công chức nhà nước là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của họ.
Việc giải quyết khiếu nại khơng chỉ là quyền hạn mà cịn là trách nhiệm của cơ
quan hành chính nhà nước đối với chủ thể khiếu nại trong việc bảo đảm quyền và
lợi ích hợp pháp của họ trong quản lý hành chính nhà nước trong lĩnh vực đất đai.
Quyết định giải quyết khiếu nại là quyết định hành chính buộc các chủ thể phải
nghiêm chỉnh thực hiện khi nó phát sinh hiệu lực pháp luật. Trong những trường
hợp cần thiết, quyết định giải quyết khiếu nại được đảm bảo thực hiện thông qua
việc cưỡng chế bằng quyền lực nhà nước. Nếu vi phạm thì tùy theo mức độ có thể
xử lý bằng biện pháp hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Ba là, giải quyết khiếu nại về đất đai là hoạt động phải tuân theo những hình
thức và thủ tục chặt chẽ do pháp luật quy định. Giải quyết khiếu nại nói chung, giải
quyết khiếu nại về đất đai nói riêng là hoạt động mang tính chất đặc thù do người có
thẩm quyền thực hiện và phải tuân theo những hình thức, thủ tục chặt chẽ theo quy
định của pháp luật và phải công khai, dân chủ (từ khâu thụ lý, tiến hành kiểm tra,
xác minh, ban hành quyết định giải quyết và tổ chức thực hiện quyết định giải
quyết). Trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền và quản lý xã hội bằng pháp
luật hiện nay việc quy định và cơng khai hóa những vấn đề trên là hết sức cần thiết.
Những quy định này sẽ góp phần tạo sự minh bạch trong hoạt động quản lý hành
nhà nước đây cũng là cơ sở để các cơ quan có thẩm quyền thực hiện chức năng,
nhiệm vụ của mình trong quản lý nhà nước; đồng thời, nó cũng là căn cứ để xã hội
thực hiện quyền giám sát quá trình thực thi pháp luật của các cơ quan nhà nước.
- Bốn là, giải quyết khiếu nại về đất đai là hoạt động mang tính cá biệt, cụ thể.

Việc giải quyết khiếu nại được thực hiện và có hiệu lực với từng chủ thể, từng tình
huống cụ thể và chỉ có giá trị pháp lý đối với chủ thể xác định được nêu trong văn


bản áp dụng; đối với các chủ thể khác, nó không làm nảy sinh các quyền và nghĩa
vụ pháp lý. Trên cơ sở các quy định chung của các văn bản pháp luật về khiếu nại,
chủ thể có thẩm quyền giải quyết khiếu nại sẽ phân tích, đánh giá và lựa chọn các vi
phạm pháp luật phù hợp để áp dụng đối với những tình huống cụ thể từ đó ban hành
văn bản giải quyết và tổ chức thực hiện
- Năm là, giải quyết khiếu nại về đất đai chứa đựng trong đó các thơng tin,

chứng cứ nhất định về sự vi phạm từ phía cơ quan quản lý đất đai của Nhà nước các
quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại. Đồng thời, giải quyết khiếu nại về đất
đai là một hoạt động quản lý HCNN, do cơ quan nhà nước thực hiện theo quy định
của pháp luật.
1.2. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ NỘI DUNG CỦA PHÁP LUẬT GIẢI

QUYẾT KHIẾU NẠI ĐẤT ĐAI
1.2.1. Khái niệm pháp luật về giải quyết khiếu nại đất đai

Pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai là bộ phận quan trọng trong hệ thống
pháp luật Việt Nam. Pháp luật về giải quyết khiếu nại về đất đai là hệ thống các quy
phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình quản lý và
sử dụng đất, trong các quan hệ cụ thể về khiếu nại và giải quyết khiếu nại về đất đai.
Việc giải quyết khiếu nại về đất đai được thực hiện theo các quy định về giải quyết
khiếu nại quy định tại Luật Khiếu nại năm 2011, Luật Đất đai năm 2013 và các văn
bản hướng dẫn thi hành: Nghị định số 75/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012 quy định
chi tiết một số điều của Luật Khiếu nại; Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày
15/5/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai. Pháp luật về giải

quyết khiếu nại đất đai bao gồm hệ thống các quy phạm pháp luật về quyền khiếu
nại; quyền, nghĩa vụ các bên trong khiếu nại đất đai; thẩm quyền, trách nhiệm và
trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại về đất đai. Pháp luật về khiếu nại đất đai được
xây dựng dựa trên các quan điểm: Xây dựng luật khiếu nại nhằm quán triệt và cụ
thể hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về cơng tác giải
quyết khiếu nại, phù hợp với tiền trình cải cách hành chính và cải cách tư pháp hiện
nay. Pháp luật về khiếu nại về đất đai phải tạo điều kiện để các cá nhân, tổ chức, cơ