Nâng cao năng lực tự học môn Âm nhạc cho sinh viên khoa Mầm non trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương

NÂNG CAO NĂNG LỰC TỰ HỌC MÔN ÂM NHẠC CHO SINH VIÊN
KHOA MẦM NON TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM TRUNG ƢƠNG
ThS. Phùng Thị Hồng Giang
Khoa Nghệ thuật
Tóm tắt:
Âm nhạc là môn học thuộc lĩnh vực giáo dục nghệ thuật. Thông qua nội
dung và hình thức học tập đa dạng, giáo dục âm nhạc tạo cơ hội cho sinhviên
được trải nghiệm và phát triển các năng lực thẩm mỹ đặc thù ở môn học này
như: thể hiện âm nhạc, cảm thụ âm nhạc, phân tích và đánh giá âm nhạc, ứng
dụng và sáng tạo âm nhạc; đồng thời góp phần phát hiện, bồi dưỡng những sinh
viên có năng khiếu âm nhạc. Bài viết này đề cập đến những kiến thức, kĩ năng
thực hành âm nhạc cơ bản và phương pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho cấp
Mầm non nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu chuyên sâu hơn về bộ mơn, có thêm
các kỹ năng hoạt động âm nhạc phục vụ cho các hoạt động ngoại khóa ở trường
Mầm non. Thời lượng học chuyên ngành không đủ để đảm bảo sinh viên có thể
thành thục các kỹ năng hoạt động âm nhạc, bài viết cũng đưa ra một số giải
pháp: Cần phải giúp sinh viên hiểu được tầm quan trọng của việc tự học môn âm
nhạc, các giảng viên cần biên soạn tài liệu giảng dạy, thiết kế các nội dung học
tập phù hợp, áp dụng các phương pháp dạy học tích cực giúp các em phát huy
tính tự giác, ham học hỏi để hồn thành tốt mục tiêu mơn học.
Từ khóa: Tự học, mơn nhạc cụ, sinh viên khoa Mầm non
1.Đặt vấn đề
Tự học, tự nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng đối với người học nói chung
và sinh viên ở các Trường CĐSPTƯ nói riêng. Kết quả tự học, tự nghiên cứu
khơng chỉ góp phần hồn thiện kiến thức và chương trình đào tạo mà cịn giúp
các em khắc sâu và vận dụng những kiến thức, phương pháp tiếp thu được trên
lớp vào giải quyết những vấn đề đặt ra trong thực tế. Đặc biệt, đối với môn âm
nhạc giảng dạy cho sinh viên sư phạm đại trà giúp các em có kiến thức, kĩ năng
hoạt động âm nhạc để sau này các em có thể chủ động trong các hoạt động tổ
chức hoạt động âm nhạc trong trường mầm non ln địi hỏi sinh viên phải có
tay nghề vững vàng trong quá trình làm việc. R n luyện nhân cách cho trẻ mầm

non thông qua giáo dục thẩm mĩ âm nhạc. Để đáp ứng nhu cầu tự học cho sinh
101


viên nhằm nâng cao chất lượng môn học, trong bài viết này tác giả sẽ đề cập đến
những thực trạng và đưa ra các biện pháp đề nâng cao năng lực tự học môn âm
nhạc cho sinh viên ngành Giáo dục mầm non tại Trường CĐSPTƯ góp phần xây
dựng chất lượng đào tạo ngày một nâng cao, khẳng định vị thế của nhà trường
trong hệ thống giáo dục mầm non của cả nước.
2.Nội dung
2.1. Thực trạng tự học môn âm nhạc của sinh viên Khoa Giáo dục
mầm non Trƣờng CĐSPTƢ
2.2.1. Chương trình giảng dạ
- Âm nhạc và múa: 02 tín chỉ (38 tiết) trong đó bao gồm: 22 tiết lý thuyết,
16 tiết thực hành. Số giờ tự học, tự nghiên cứu của môn này là 60 giờ
- Phương pháp tổ chức hoạt động Âm nhạc: 02 tín chỉ (38) tiết trong đó
bao gồm: 22 tiết lý thuyết, 16 tiết thực hành. Số giờ tự học, tự nghiên cứu của
môn này là 60 giờ.
- Tổ chức hoạt động Âm nhạc trong các sự kiện lễ hội ở trường Mầm non:
: 03 tín chỉ (55 tiết) trong đó bao gồm: 35 tiết lý thuyết, 20 tiết thực hành. Số giờ
tự học, tự nghiên cứu của môn này là 90 giờ
- Nhạc cụ: 02 tín chỉ (38 tiết) trong đó bao gồm: 22 tiết lý thuyết, 16 tiết
thực hành. Số giờ tự học, tự nghiên cứu của môn này là 60 giờ
- Thanh nhạc: : 02 tín chỉ (38 tiết) trong đó bao gồm: 22 tiết lý thuyết, 16
tiết thực hành. Số giờ tự học, tự nghiên cứu của môn này là 60 giờ
Nhìn vào biên chế số tiết của các hoạt động dạy học bộ mơn Âm nhạc có
thể thấy số giờ tự học của sinh viên là rất nhiều, gấp hơn 2 lần so với số giờ
được học trên lớp, tuy nhiên thẳng thắn nhìn nhận lại sinh viên đã dành bao
nhiêu thời gian cho việc tự học, có thể nói là không đáng kể và chủ yếu là để học
thuộc các phần của thầy cô đã dạy ở trên lớp nên kiến thức thu lại khơng có sự

mở rộng và mang tính bị động.
Với thời lượng của các học phần được thực hiện học theo tín chỉ nên số tiết
giảm đi đáng kể so với phương thức đào tạo theo niên chế trước đây. Đội ngũ
giảng viên âm nhạc trong khoa Nghệ thuật có trình độ chun mơn vững vàng
và u nghề, ln có ý thức học hỏi, đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát
huy tính tích cực, nâng cao hiệu quả của môn học. Tuy nhiên, việc hướng dẫn
cho sinh viên tự học còn chưa được chú trọng.
102


2.2.2. Năng lực h c tập của sinh viên
Qua bảng tổng hợp sĩ số lớp của khoa Giáo dục mầm non, số lượng sinh
viên dao động từ 45 đến 50 SV/1lớp. Với đặc thù của giờ học âm nhạc thì số
lượng sinh viên như vậy là quá đông dẫn đến hạn chế sự bám sát của giảng viên
đối với từng cá nhân. Bên cạnh đó, đa số sinh viên vẫn cịn thói quen với
phương pháp học tập từ thời phổ thông, chưa làm quen được với môi trường
giáo dục cao đẳng, đại học nên kĩ năng tự học còn hạn chế. Một số sinh viên
khơng có năng khiếu âm nhạc thì ngại học, ngại hoạt động cũng đã làm ảnh
hưởng đến bầu khơng khí của lớp học. Việc nắm lí thuyết sơ sài dẫn đến kĩ năng
thực hành rất thiếu tính tự giác, chủ yếu là bắt chước làm theo một cách thụ
động chứ khơng có tư duy sáng tạo dẫn đến các kĩ năng nghe, hát và sử dụng
đàn organ cịn yếu, khơng tự ứng dụng được khi thực hành hát, đàn.
2.2. Biện pháp nâng cao hiệu quả tự học của sinh viên ngành Giáo
dục Mầm non
2.2.1. Xác định tầm quan tr ng trong việc tự h c cho sinh viên
Đối với sinh viên sư phạm, cần cho các em hiểu được rằng: tự học là một
hoạt động độc lập của sinh viên nhằm lĩnh hội tri thức khoa học, kĩ năng, kĩ xảo,
nó bao gồm: việc học tập trên lớp có tổ chức, điều khiển trực tiếp của giảng viên
và tiến hành tự học một cách tự giác theo hứng thú, sở thích của bản thân nhằm
thỏa mãn nhu cầu hiểu biết bổ sung và mở rộng kiến thức. Hoạt động tự học của

sinh viên sư phạm có vai trị rất quan trọng bởi, ngồi việc thực hiện nhiệm vụ
lĩnh hội những tri thức lí luận các mơn học, sinh viên còn tự học để tự r n luyện
kĩ năng nghiệp vụ sư phạm. Tự học quyết định trực tiếp chất lượng, hiệu quả
học tập của từng cá nhân người học, góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo của
nhà trường. Để đáp ứng được nhu cầu của nghề nghiệp, sinh viên sư phạm phải
nắm được phương pháp học tập cốt lõi đó là phương pháp tự học.
2.2.2. Tài liệu giảng dạy
Tài liệu là một công cụ đắc lực phục vụ quá trình học tập của sinh viên.
Giảng viên có nhiệm vụ cung cấp các tài liệu cần thiết phục vụ việc học môn
nhạc cụ cho sinh viên. Tài liệu phải đảm bảo tiêu chí:
- Phù hợp năng lực của sinh viên, rèn luyện được các kỹ thuật luyện ngón
hỗ trợ trong q trình sử dụng đàn organ.
- Các bài hát thuộc đối tượng trẻ Mầm non.
- Các bản nhạc có giai điệu hay và phổ biến.
103


- Sách hướng dẫn cách đặt hợp âm cho 1 bài hát ở mức độ đơn giản.
- Các đường link hướng dẫn tự học đàn organ và piano trên internet
Các giảng viên khoa Nghệ thuật đã tập hợp một số tài liệu tham khảo
giúp sinh viên thuận lợi trong quá trình tiếp cận tri thức, tự nghiên cứu ở mức độ
cơ bản và nâng cao, ứng dụng nhiều bài hát trong chương trình Mầm non hoặc
các bài hát mang tính phổ biến có giá trị nhân văn. Ngồi những bài quy định
cịn có những bài thực hành để sinh viên ứng dụng được các kiến thức ở phần lí
thuyết. Hệ thống các bài hát trong chương trình Mầm non có cùng giọng, cùng
nhịp, cùng âm hình tiết tấu để từ một bài mẫu sinh viên sẽ tự ứng dụng thực
hành, luyện tập kĩ năng được nhiều bài.Với âm nhạc, phương tiện học tập là một
điều kiện quan trọng cho hoạt động tự học, thiếu nó việc tìm tịi khám phá sẽ
thiếu cơ sở khoa học.
Với đặc tính của âm thanh là vang lên rồi mất đi dẫn đến việc đọc nhạc sẽ

rất khó khăn khi các em khơng có phương tiện học tập hỗ trợ. Vì vậy, giảng viên
cần phải dựng các video do giảng viên trình bày các bài tập cơ bản như chạy
gam, rải, các bước sử dụng đàn khi chọn tiết tấu, âm sắc và tốc độ cho các bản
nhạc viết cho trẻ Mầm non để sinh viên quan sát khi ở nhà.
2.2.3. Điều kiện tiên quyết nhằm nâng cao năng lực tự học cho sinh
viên ngành Giáo dục mầm non
a) Đối với giảng viên
Trước khi lên lớp giảng viên phải có kế hoạch tổ chức lớp học và sự
chuẩn bị tốt bài giảng, nhất là khâu thiết kế bài dạy nhằm tạo động cơ và mục
đích học tập của môn học. Giúp sinh viên nhận thức vai trị và mục tiêu của mơn
học: Tiết học đầu tiên giảng viên cần trao đổi để sinh viên hiểu được âm nhạc là
mơn học có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống giáo dục ở trường Mầm non
bởi ngồi việc học để có kiến thức về văn hóa âm nhạc, nó cịn có vai trị tích
cực trong việc giáo dục đạo đức và thẩm mĩ cho trẻ. Với tiêu chí lấy người học
làm trung tâm, giảng viên cần có các biện pháp tổ chức hoạt động dạy học kết
hợp giữa thầy và trò, hoạt động học giữa trị và trị. Từ đó hình thành và phát
triển ở sinh viên những kĩ năng tự học, học hỏi lẫn nhau giữa các bạn trong lớp,
nhằm phát huy tính tích cực học tập và tính chủ động r n luyện sáng tạo của sinh
viên. Tạo môi trường học tập thân thiện, phong phú, r n luyện kĩ năng vận dụng
kiến thức vào những tình huống khác nhau khi thực hành, tạo niềm tin, niềm
vui, hứng thú trong học tập. Khơi dậy năng khiếu còn tiềm ẩn trong mỗi cá
104


nhân. Khi tổ chức kiểm tra đánh giá, đề thi cần kết cấu hai phần gồm kiến thức
trong bài giảng và kĩ năng thực hành âm nhạc ứng dụng trong q trình tự học.
Có như vậy, sinh viên mới có ý thức và động lực để tự học có hiệu quả
b) Đối với sinh viên
Việc tự học địi hỏi tính tự giác, kỷ luật rất cao. Việc xác định được mục
đích mơn học là yếu tố tiền đề để giúp các em có động cơ học tập đúng đắn. Bên

cạnh đó xây dựng được tình u với mơn học sẽ giúp cho các em tiếp thu kiến
thức được hiệu quả hơn.
Mơn nhạc cụ địi hỏi phải có sự r n luyện thường xuyên, liên tục, do vậy
sinh viên cần tranh thủ tập luyện trong các giờ học chính khóa trên lớp đã được
trang bị đàn. Sinh viên có đàn cá nhân là tốt nhất, trong trường hợp khơng có
đàn, sinh viên nên tập trên hình mơ phỏng để ngón tay thành thục các thế bấm
như chạy gam, rải hoặc các bài tập luyện ngón nên vừa xướng âm vừa chuyển
động thế tay theo yêu cầu để buổi lên lớp với đàn sẽ không bị bỡ ngỡ. Đây là
một giải pháp mà có thể gọi là trong cái khó ló cái khôn nhưng hiệu quả đạt
được lại không hề nhỏ, tuy nhiên rất cần sự nỗ lực và quyết tâm vượt khó của cá
nhân vì tập khơng có âm thanh dễ gây sự chán nản cho người học. Môn học này
rất cần sự chăm chỉ, tự giác, nếu các em sinh viên dành cho môn học được tối
thiểu từ 1 đến 2 giờ/ ngày thì chắc chắn các bạn sẽ đạt được trình độ ở mức độ
cần thiết cho các hoạt động âm nhạc trong trường Mầm non, sinh viên sẽ làm
chủ được cây đàn organ và đệm được các bài hát ở lứa tuổi Mầm non.
Việc nghiên cứu thêm tài liệu về cách đặt hợp âm cơ bản cho 1 bản nhạc
cũng là một yêu cầu cần thiết đối với sinh viên, các em nên chủ động tìm tài liệu
theo hướng dẫn của giảng viên, chủ động trao đổi với giảng viên về các ý tưởng
đặt hợp âm cho bài hát để tìm ra phương án tối ưu nhất và qua đó đúc kết được
nhiều kinh nghiệm quý báu.
Kĩ năng tự kiểm tra, tự đánh giá có vai trị rất quan trọng trong q trình
học tập của sinh viên, nó giúp các em tự điều chỉnh hoạt động học của mình để
đi tới mục tiêu học tập đã đề ra. Để tự kiểm tra, tự đánh giá, đòi hỏi sinh viên
phải có kĩ năng nhận thức, kĩ năng xác định mục tiêu của bài học, kĩ năng thực
hành luyện tập… nội dung tri thức đã học thể hiện cụ thể trên một tác phẩm
3. Kết luận
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn phương pháp dạy học nhằm
nâng cao năng lực tự học cho sinh viên, có thể nhận thấy rằng tự học bao giờ
105

cũng là một nhân tố quyết định kết quả lĩnh hội tri thức ở bậc cao đẳng và đại
học. Đặc biệt, đối với sinh viên ngành sư phạm mầm non là đối tượng học âm
nhạc đại trà, không chuyên, năng lực học âm nhạc không đồng đều nên việc tự
học mơn âm nhạc là rất khó khăn.
Như vậy, để việc tự học nhạc cụ của sinh viên đạt hiệu quả cần phải có sự
hướng dẫn, tổ chức, điều khiển của giảng viên một cách tận tình và khoa học với
phương pháp dạy học sinh động, hấp dẫn theo đặc trưng môn học và nội dung
từng bài học. Trong thời gian qua, phương pháp chính mà giảng viên tổ bộ mơn
âm nhạc, học phần nhạc cụ vận dụng là: Dạy học tích hợp theo hướng hình
thành năng lực tự học, gắn lí thuyết với thực hành, cách tổ chức các hoạt động
và thực hành luyện tập. Các bài tập thực hành của sinh viên cần được lặp đi lặp
lại nhiều lần để hình thành các kĩ năng, kĩ xảo là rất cần thiết, phương pháp
luyện tập từ thấp đến cao, dễ đến khó, đơn giản đến phức tạp đã cho thấy hiệu
quả rõ rệt. Khi nắm được các kiến thức vững vàng và kĩ năng sử dụng đàn thuần
thục sẽ giúp các em tự tin học tập hiệu quả.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Cù Minh Nhật, Học đệm organ (Tập 1), NXB Dân trí tái bản (2015)
2. Cù Minh Nhật, Organ thực hành cho thiếu thi,NXB Âm nhạc (2007)
3. Czerny, ZEN – ON Music Co, Ltd, Tokyo (1967)
4. Nguyễn Phước Vĩnh Hưng, Lý thuyết và thực hành trên đàn organ (Tập
1) NXB Thành phố Hồ Chí Minh (1993)

106