Pháp luật về Bộ luật lao động năm 2012: Phần 1

%TS POON

`

ZS QT”

HỘI ĐỒNG CHỈ ĐẠ0 XUẤT BẢN
SÁCH XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN

IG-T¥

NHUNG DIEU CAN BIET
về

BỘ LUẬT
LAO DONG

NAM 2012

ST

NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA



NHONG pIEU CAN BIET
ve

BO LUAT
LAO DONG

NAM 2012


HỘI ĐỒNG CHỈ ĐẠO XUẤT BẢN
Chủ tịch Hội đồng
TS. NGUYÊN THẾ KỶ

Phó Chủ tịch Hội đồng
TS. NGUYÊN DUY HÙNG
Thành

viên

TS. NGUYÊN AN TIÊM
TS. KHUAT DUY KIM HAI

NGUYEN VU THANH HAO


THANH DUYÊN
(Chủ biên)

NHUNG BIEU CAN BIET
về

BỘ LUẬT
LAO ĐỘNG
NĂM 2012

NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - SỰ THẬT

HÀ NỘI - 2013


NHÓM TÁC GIẢ:
Thanh Duyên (Chủ biên)

Đỗ Tuấn Sơn
Vũ Ba Huy

Thanh Nga
Kim Hồi
Huy Hồng
Quang Minh

Ngọc Ánh

Quang Linh
Lê Dun
Quang Liêm
Vũ Duy Hịa
Lâm Quang Huy

Yên Nhi


CHÚ DẪN CỦA NHÀ XUẤT BẢN
Bộ luật lao động năm

2012 được Quốc hội khóa XII

kỳ họp thứ 3 thơng qua ngày

(thay thế Bộ
năm

2002,

18 tháng 6 năm

2012

luật lao động năm 1994 sửa đổi, bổ sung
2006,

2007).

Bộ luật lao động năm

2012 có

hiệu lực thi hành từ ngày 18-6-2013.

Nhằm giúp bạn đọc giải đáp những thắc mắc pháp
lý về lĩnh vực nêu trên, Nhà xuất bản Chính trị quốc
gia - Sự thật xuất bản cuốn sách "Những điều cần
biết uề Bộ luật lao động năm 2019"

Nội dung của

cuốn sách đã giới thiệu một cách toàn điện những vấn

đề cơ bản nhất trong toàn bộ nội dung của Bộ luật lao
động năm 9012 như: quy định chung; uấn đề uiệc làm;

uê hợp đông lao động; cho thuê lại lao động; học nghề,
đào tạo, bôi dưỡng, nâng cao trùnh độ kỹ năng nghề; đối

thoại tại nơi làm uiệc; tiền lương; thời giờ làm vibe; thai
giờ nghỉ ngơi; nghỉ lễ, nghỉ

uiệc riêng,

nghề không

hưởng lương; kỷ luật lao động; trách nhiệm uật chất; an

toàn lao động, uệ sinh lao động; chính sách của Nhà
nước đối uới lao động nữ; sử dụng người lao động chưa

thành niên; lao động là người cao tuổi; lao động là cơng

đân nước ngồi uào làm uiệc tại Việt Nam; lao động là
5


người khuyết tật; lao động là người giúp uiệc gia đình;

người lao động nhận cơng uiệc uề làm tại nhà; bảo hiểm

xã hội; thanh tra lao động, xử phạt uỉ phạm pháp luật
uê lao động; quản lý nhà nước uê lao động...

Xin giới thiệu cuốn sách cùng bạn đọc.

Tháng 10 năm 2013
NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - SỰ THẬT


I- QUY ĐỊNH CHUNG

Câu hỏi 1: Bộ luật lao động năm

2012 có

hiệu lực thi hành từ bao giờ?
Trả lời:

Bộ luật lao động năm 2012 [mật số 10/2012/QH13)
được Quốc

hội nước

Cộng hòa xã hội chủ

nghĩa

Việt Nam khóa XIII kỳ họp thứ ba thơng qua ngày
18 tháng 6 năm 2012, có hiệu lực thi hành từ ngày
01 tháng 5 năm 2013 và được Chủ tịch nước Cộng
hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành Lệnh số
08/2012/L-CTN ngày 02 tháng 7 năm 2012 về việc
công bố Luật (sau đây được viết tắt là Bộ luật lao

động năm 2012).
Bộ luật này thay thế Bộ luật lao động ngày
28-6-1994 (Bộ luật lao động năm 1994), Luật sửa
đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật lao động năm

9002 (Luật số 35/2002/QH10). Luật sửa đổi. bổ sung
một số điều của Bộ luật lao động năm 2006 (Luật
số 74/2006/QH11 và Luật sửa đổi, bổ sung một số
điều của

Bộ luật lao động

84/2007/QH11).

năm

2007

([mật

số


Cau

hoi 2: Pham

luật lao động năm

vi điều

2012 được

chỉnh

của Bộ

quy định như

thếnào?
Trả lời:
Theo quy định tại Điều 1 Bộ luật lao động năm
2012

thì, phạm

vi điều chỉnh

được

sau: tiêu chuẩn lao động; quyền,

quy

định

như

nghĩa vụ, trách

nhiệm của người lao động, người sử dụng lao động,

tổ chức đại điện tập thể lao động. tổ chức đại điện

người sử dụng lao động trong quan hệ lao động và
các quan hệ khác liên quan trực tiếp đến quan hệ

lao động: quản lý nhà nước về lao động.
Câu hỏi 3: Đối tượng áp dụng của Bộ
luật lao động năm 2012 được quy định như

thếnào?

Trả lời:
Theo quy định tại Điều 2 Bộ luật lao động năm
2012 thì, đối tượng áp dụng được quy định như sau:
1. Người lao động Việt Nam, người học nghề, tập
nghề và người lao động khác được quy định tại Bộ
luật này.

2. Người sử dụng lao động.
3. Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
4. Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan

trực tiếp đến quan hệ lao động.
8


Câu hỏi 4: Chế độ lao động đối uới cán bộ,
công

chức,

uiên

chức,

người

thuộc

lực

lượng

Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, tổ chức

xã hội khác uà xã uiên hợp tac xa do cdc van
bản pháp luật khác quy định có thuộc đối tượng

áp dụng của Bộ luật lao động năm 2012 hông?
Trả lời:
Theo

quy định

tại khoản

3 Điều

240

Bộ luật

lao động năm 2012 thì, chế độ lao động đối với cán
bộ,

công

chức,

viên chức,

người

thuộc

lực lượng

quân đội nhân dân, công an nhân dân, tổ chức xã
hội khác

và xã viên hợp

tác xã

do các

văn

bản

pháp luật khác quy định nhưng tuỳ từng đổi
tượng mà được áp dụng một số quy định trong Bộ
luật lao động năm 2012. Chính phủ ban hành
chính sách lương cụ thể để áp dụng đối với cán bộ.
công chức, viên chức, người thuộc lực lượng quân
đội nhân dân, công an nhân dân.

Câu hỏi 5: “Người lao động” dược hiểu như
thếnào trong Bộ

luật lao động năm 2012?

Trả lời:
Theo

quy

định

tại điểm

1 Điều

3 Bộ luật lao

động năm 2012 thì, người lao động là người từ đủ
1ð tuổi trở lên, có khả năng lao động. làm việc
theo hợp đồng lao động, được trả lương và chịu sự

quản lý. điều hành của người sử dụng lao động.

Câu hỏi 6: “Người sử dụng lao động” được
hiểu như thế nào

trong Bộ luật lao động năm

2012?
Trả lời:
Theo
động

quy

năm

định

2012

tại điểm
thì,

người

2 Điều
sử

3 Bộ luật lao

dụng

lao

động

là

doanh nghiệp. cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia
đình, cá nhân có th mướn, sử đụng lao động theo

hợp đồng lao động; nếu là cá nhân thì phải có năng

lực hành vi đân sự đây đủ.

Câu hỏi 7: “Tổ chức đại diện tập thể lao
động” được hiểu như thế nào trong Bộ luật
lao động năm 20122
Trả lời:
Theo quy định tại điểm 4 Điều 3 Bộ luật lao
động năm

2012 thì, tổ chức đại diện tập thể lao

động tại cơ sở là Ban chấp hành cơng đồn cơ sở
hoặc Ban chấp hành cơng đồn cấp trên trực tiếp
cơ sở ở nơi chưa thành lập cơng đồn cơ sở.

Câu

hỏi 8:

“Tổ chức

dai

diện

người

dụng lao động” được hiểu như thế nào
Bộ luật lao động năm 20122

sử

trong

Trả lời:
Theo quy định tại điểm 5 Điều 3 Bộ luật lao động
10


năm

2012 thì, tổ chức đại diện người sử dụng lao

động là tổ chức được thành lập hợp pháp, đại diện

và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp

của người sử

dụng lao động trong quan hệ lao động.

Câu hỏi 9: “Quan hệ lao động” được hiểu
như thếnào trong Bộ luật lao động năm 2012?
Trả lời:
Theo
động

quy

năm

xã hội phát

định

tại điểm

6 Điều

3 Bộ luật lao

2012 thì, quan hệ lao động là quan hệ
sinh trong việc thuê

mướn,

sử dụng

lao động, trả lương giữa người lao động và người

sử dụng lao động.
Câu hỏi 10: “Tranh chấp lao động” được
hiểu như thế nào trong Bộ luật lao động
năm 2012?

Trả lời:
Theo quy định tại điểm 7 Điều 3 Bộ luật lao
động năm 2012 thì, tranh chấp lao động là tranh
chấp về quyền. nghĩa vụ và lợi ích phát sinh giữa
các bên trong quan hệ lao động.

Câu hỏi 11: Tranh chấp lao động gồm những
tranh chấp nào?

Trả lời:
Theo quy định tại điểm 7 Điều 3 Bộ luật lao động

11


năm

2012 thì, tranh chấp lao động bao gồm tranh

chấp

lao động

cá

nhân

giữa

người

lao động

với

người sử dụng lao động và tranh chấp lao động
tập thể giữa tập thể lao động với người

sử dụng

lao động.

Câu hỏi 12: “Tranh chấp lao động tập thể

vé quyền ” được hiểu như thế nào
luật lao động năm 20122

trong Bộ

Trả lời:
Theo quy định tại điểm 8 Điều

3 Bộ luật lao

động năm 2012 thì, tranh chấp lao động tập thể

về quyền là tranh chấp giữa tập thể lao động
với người sử dụng lao động phát sinh từ việc
giải thích và thực hiện khác nhau quy định của

pháp luật về lao động, thoả ước lao động tập
thể, nội quy lao động.
hợp pháp khác.

quy chế và thoả thuận

Câu hỏi 138: “Tranh chấp lao động tập thể
uề lợi ích” được hiểu như thế nào trong Bộ
luật lao động năm 2012?

Trả lời:
Theo

quy

định

tại điểm

9 Điều

3 Bộ luật lao

động năm 2012 thì, tranh chấp lao động tập thể về
lợi ích là tranh chấp lao động phát sinh từ việc tập
thể lao động

12

yêu

cầu

xác

lập

các

điều

kiện

lao


động

mới

so với

quy

định

của

pháp

luật

về lao

động. thoả ước lao động tập thể, nội quy lao động

hoặc các quy chế, thoả thuận hợp pháp khác trong
quá trình thương lượng giữa tập thể lao động với

người sử dụng lao động.
Câu hỏi 14: “Cưỡng bức lao động” được
hiểu như thế nào trong Bộ luật lao động

nam 2012?
Tra loi:
Theo quy định tại điểm

10 Điều 3 Bộ luật lao

động năm 2012 thì, cưỡng bức lao động là việc
dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc các thủ đoạn
khác nhằm buộc người khác lao động trái ý muốn

của họ.

Câu hỏi lỗ: Chính sách của Nhà nước vé
lao động được quy định như thếnào trong Bộ
luật lao động năm 20122
Trả lời:
Theo quy định tại Điều 4 Bộ luật lao động năm
2012

thì, chính

sách

được

quy định trong

của

Nhà

nước

về lao động

Bộ luật lao động

năm

2012

như sau:
1. Bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của
người lao động: khuyến khích những thoả thuận
bảo đảm cho người lao động có những điều kiện
18


thuận lợi hơn so với quy định của pháp luật về lao
động:

có chính

sách

để

người

lao

động

mua

cổ

phần, góp vốn phát triển sản xuất, kinh doanh.
9. Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của

người sử dụng lao động, quản lý lao động đúng
pháp

luật,

dân

chủ,

công

bằng.

văn

minh

và

nâng cao trách nhiệm xã hội.
3. Tạo điều kiện thuận lợi đối với hoạt động tạo

ra việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề
để có việc làm; hoạt động sản xuất, kinh doanh

thu hút nhiều lao động.
4. Có chính

sách phát triển, phân

bố nguồn

nhân lực; dạy nghề, đào tạo, bổi dưỡng và nâng
cao trình độ kỹ năng nghề cho người lao động, ưu
đãi đối với người lao động có trình độ chuyên môn,
kỹ thuật cao đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
5. Có chính sách phát triển thị trường lao
động. đa dạng các hình thức kết nối eung cầu
lao động.

6. Hướng dẫn người lao động và người sử dụng
lao động đối thoại. thương lượng tập thể, xây dựng
quan hệ lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ.

7. Bảo đảm

nguyên tắc bình đẳng giới: quy

định chế độ lao động và chính sách xã hội nhằm

bảo vệ lao động
tật,

người

thành niên.
14

lao

nữ, lao động là người khuyết
động

cao

tuổi,

lao

động

chưa


Câu hỏi 16: Người lao động có các quyền gì?
Trả lời:
Khoản

1 Điều 5 Bộ luật lao động năm

2012

quy định, quyền của người lao động như sau:
1. Làm

việc,

tự

do

lựa

chọn

việc

làm,

nghề

nghiệp. học nghề. nâng cao trình độ nghề nghiệp
và khơng bị phân biệt đối xu;
2. Hưởng lương phù hợp với trình độ kỹ năng

nghề trên cơ sở thoả thuận với người sử dụng lao
động: được bảo hộ lao động, làm việc trong điều

kiện bảo đảm về an toàn lao động, vệ sinh lao
động: nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có lương
và được hưởng phúc lợi tập thể;
3. Thành lập, gia nhập. hoạt động cơng đồn,
tổ chức
định

nghề nghiệp

của

pháp

luật;

và tổ chức khác
u

cầu

và

tham

theo quy
gia đối

thoại với người sử dụng lao động. thực hiện quy
chế dân chủ và được tham

vấn tại nơi làm việc

để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình;
tham

gia

quản

lý theo

nội

quy

của

người

sử

dứt

hợp

đồng

lao động

dụng lao động:
4. Đơn

phương

chấm

theo quy định của pháp luật;
ð. Đình cơng.

15

Câu hỏi 17: Nghĩa

uụ của người lao động

được pháp luật quy định như thế nào?

Trả lời:
Khoản

2 Điều

ã Bộ

luật

lao động

năm

2012

quy định nghĩa vụ của người lao động như sau:
1. Thực

hiện hợp

đồng lao động,

thoả

ước lao

động tập thể;

9. Chấp hành kỷ luật lao động. nội quy lao động.
tuân theo sự điều hành hợp pháp của người sử dụng
lao động;

3. Thực hiện các quy định của pháp luật về bảo
hiểm xã hội và pháp luật về bảo hiểm y tế.
Câu hỏi 18: Người sử dụng lao động có các
quyền gì theo quy định của pháp luật?

Trả lời:
Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Bộ luật lao
động năm

2012 thì, quyền của người sử dụng lao

động như sau:
1. Tuyển dụng. bố trí, điều hành lao động theo

nhu cầu sản xuất, kinh doanh; khen thưởng và xử
lý vi phạm kỷ luật lao động;
2. Thanh lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức
nghề

nghiệp

pháp luật:

16

và tổ chức

khác

theo

quy

định

của


3. Yêu cầu tập thể lao động đối thoại, thương

lượng, ký kết thoả ước lao động tập thể; tham gia
giải quyết tranh chấp lao động. đình cơng: trao đổi
với cơng

đồn

về các

vấn

đề trong

quan

hệ

lao

động, cải thiện đời sống vật chất và tỉnh thần của
người lao động;
4. Đóng cửa tạm thời nơi làm việc.

Câu hỏi 19: Nghia vu cia người sử dụng
lao động được quy định như thế nào trong Bộ

luật lao động năm 20122
Trả lời:
Theo quy định tại khoản 2 Điều 6 Bộ luật lao
động năm 2012 thì, nghĩa vụ của người sử dụng
lao động như sau:

1. Thực hiện hợp đồng lao động. thoả ước lao
động tập thể và thoả thuận

khác

với người

động, tôn trọng danh dự, nhân phẩm

lao

của người

lao động;
2. Thiết lập cơ chế và thực hiện đối thoại với
tập thể lao động

tại doanh

nghiệp

và thực

hiện

nghiêm chỉnh quy chế dân chủ ở cơ sở:
3. Lập sổ quản lý lao động. sổ lương và xuất
trình khi eở quan có thẩm quyền u câu;
4. Khai trình việc sử dụng lao động trong thời
hạn 30 ngày, kể từ ngày bắt đầu hoạt động và định
kỳ báo cáo tình hình thay đổi về lao động trong

17


quá trình hoạt động với cơ quan quản lý nhà nước
về lao động ở địa phương;
ð. Thực hiện các quy định khác của pháp luật
về lao động. pháp luật về bảo hiểm xã hội và pháp

luật về bảo hiểm y tế.
Câu

hỏi 20: Qươn

hệ lao động giữa người

lao động hoặc tập thể lao động uới người sử
dụng lao động được xác lập như thế nào?
Trả lời:
Theo

quy định tại khoản

1 Điều

7 Bộ luật lao

động năm 2012 thì, quan hệ lao động giữa người
lao động hoặc tập thể lao động với người sử dụng
lao động được xác lập qua đối thoại, thương lượng,
thoả thuận theo ngun tắc tự nguyện, thiện chí,
bình đẳng, hợp tác, tơn trọng quyền và lợi ích hợp

pháp của nhau.

Cau hoi 21: Cơng đồn, tổ chức đại diện

người sử dụng lao động tham gia cùng uới eơ
quan nhà nước được pháp luật quy định như

thế nào trong xây
giám sát uiệc thỉ
pháp

luật

vé lao

ích hợp pháp của
dụng lao động?

dựng
hành
động,

người

quan hệ
các quy
bảo

uệ

lao động,
định của

quyền

lao động,

va

lợi

người

sử

Trả lời:
Theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Bộ luật lao động
năm

18

2012 thì, Cơng đồn, tổ chức đại điện người sử