SKKN Vai trò của giáo viên trong bồi dưỡng nhân cách đạo đức cho học sinh THPT qua việc tích hợp kiế...

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Giáo dục là nền móng của sự phát triển khoa học – kỹ thuật, giáo dục mang
lại sự phát triển cho nền kinh tế quốc dân, nền văn minh của đất nước. Với mục
tiêu giáo dục của Việt Nam là đào tạo con người, đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát
triển tồn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ, có nghề nghiệp và kỹ năng
sống có thể đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự phát triển đất nước trong thời kì
cơng nghiệp hố – hiện đại hố và hội nhập quốc tế.
Đứng trước những địi hỏi của sự phát triển nền kinh tế – xã hội trong giai
đoạn mới, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao thì mục tiêu giáo dục tồn
diện học sinh được xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu đối với mỗi đơn vị
trường học, mỗi cấp học và đối với các em ở bậc THPT lứa tuổi quyết định cuộc
đời của các em trong tương lai. Thế mà trong xã hội mới từ học sinh (HS) mầm
non biết chửi thề, nói tục, bắt chước các hành vi “nhạy cảm” quan hệ nam nữ trong
phim ảnh. HS tiểu học xé bài vở trước mặt thầy cô khi bị điểm thấp, HS trung học
vô lễ với thầy cô, sửa điểm trong sổ liên lạc, đánh nhau xé áo quần. Sinh viên (SV)
mua điểm, sao chép luận văn, đồ án… vẫn luôn diễn ra nhiều. Đáng báo động hơn
nữa hiện tượng học sinh đánh giáo viên cũng gia tăng. Có những giáo viên đang
giảng bài, bất ngờ bị học trò lấy mã tấu trong cặp xông lên bục giảng chém trọng
thương...
Hơn nữa, một số đơng bạn trẻ đang chạy theo vịng xốy của “Văn hóa tốc
độ”. Từ những sách báo khơng lành mạnh, đến những băng đĩa phim sex được trao
cho nhau cách dễ dàng, từ những quán karaoke buổi tối đến những vũ trường, quán
bar thâu đêm, rồi vào những ngơi nhà nghỉ. Mặt khác, tình trạng đua xe cũng là
một trong những vấn đề nổi cộm đang được diễn ra ở nhiều nơi. Vào những đêm
cuối tuần tại khu vực Quảng trường Hồ Chí Minh- thành phố Vinh(Nghệ An) hàng
trăm thanh niên đã tụ tập tổ chức đua xe trái phép quanh khu vực này,gây náo loạn
toàn thành phố. Chỉ tính từ 20h -23h đội cảnh sát thành phố Vinh đã tiến hành bắt
giữ, lập biên bản xử lý hơn 100 người đua xe, tạm giữ 60 xe máy, 100 xe đạp có
gắn cịi, tuy nhiên đám đơng vẫn không giải tán.
Theo khảo sát gần đây minh chứng cho vấn đề xuống cấp nghiêm trọng về

đạo đức HS THPT.

1
SangKienKinhNghiem.net


(Nguồn: Kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu và phát triển giáo dục Việt Nam)
Nội dung khảo sát

THPT

Tỉ lệ đi học khơng đúng giờ (%)

58

Tỉ lệ quay cóp

60

Tỉ lệ nói dối cha mẹ

64

Tỉ lệ khơng chấp hành luật giao thông

70

(Nguồn: Kết quả điều tra nghiên cứu đạo đức HSSV của Viện Nghiên cứu Giáo dục)
Biểu hiện vi phạm đạo đức

Lớp 10

Nói tục

43%

Xả rác

8%

Đánh bạc

59%

Nói dối

3%

Vì thế khơng thể khơng nói đến vai trị của trường THPT( phạm vi đề tài) là
vô cùng quan trọng. Khác với các em ở cấp dưới ở lứa tuổi này, các em đã lớn, đã
có những hiểu biết nhất định và cũng có những biến đổi lớn trong tâm sinh lí theo
từng năm học. Vì vậy, bên cạnh việc chú trọng truyền thụ những tri thức khoa học
cho các em, việc quan tâm đến hoạt động “đức dục” cũng là một việc làm vô cùng
cần thiết để góp phần giúp các em trở thành một con người tồn diện có đủ cả đức
lẫn tài để sau này giúp ích cho xã hội. Việc truyền thụ cho học sinh những tri thức
khoa học là nhiệm vụ chung của tất cả các giáo viên bộ môn ở mọi ngành khoa học
được giảng dạy qua các phân mơn, cịn hoạt động “đức dục” góp phần hình thành
nhân cách, đạo đức cho học sinh.
Ở trường THPT, giáo viên chủ nhiệm lớp là người chịu trách nhiệm thực hiện
mọi quyết định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp và các thành viên trong lớp.

Nhưng giáo viên bộ môn cũng đóng vai trị vơ cùng quan trọng trong việc tham gia
gia vào hình thành nhân cách cho học sinh. Không nhiều giờ như các giáo viên chủ
nhiệm lớp nhưng biết linh hoạt trong quá trình tổ chức, giáo dục, hình thành sự
phát triển nhân cách, hình thành đạo đức của học sinh.
Để thực hiện tốt vai trò và nhiệm vụ của mình, GV bộ mơn phải biết phối hợp
với các GV chủ nhiệm lớp vì chủ nhiệm cũng là người phối hợp với các tổ chức,
đoàn thể trong trường trong đó quan hệ nhiều ở cấp THPT là đồn trường, chi đồn
GV, hội CMHS, để làm tốt cơng tác dạy - học - giáo dục HS trong lớp phụ trách.
Tuy nhiên, trong thực tế không phải giáo viên nào cũng làm tốt trách nhiệm
vai trị của mình, có những giáo viên tuổi đời, kinh nghiệm cịn q ít và đâu đó
2
SangKienKinhNghiem.net


cịn vẫn có những quan niệm sai lầm về chức vụ của giáo viên và chưa thật sự quan
tâm đến giáo dục đạo đức cho các em chưa hiểu sâu quan tâm đến từng nội tâm của
từng em. Mặc dù đã lớn nhưng khơng phải em nào cũng có những suy nghĩ giống
nhau. Thậm chí có cả những phương pháp giáo dục đã lỗi thời khơng cịn phù hợp
trong thời đại mới. Ở một số giáo viên ở các trường miền núi thì khác so với các
trường miền xi. Cơng việc vừa khó, vừa dễ nếu giáo viên biết cách khơng linh
hoạt. Hơn nữa trong nhiều năm qua vì trong chương trình chưa có một tiết dạy học
cụ thể nào sách giáo khoa còn nặng kiến thức nên giáo viên chỉ lo truyền thụ kiến
thức.
Nhiều học sinh toàn điểm 9, điểm 10 nhưng quan hệ thầy trò nhợt nhạt. Về
nhà không được dạy kĩ năng tối thiểu như cách ứng xử trong cuộc sống. Chính vì
điều đó bản thân tơi là một giáo viên giảng dạy mơn địa lí, tơi trăn trở và suy nghĩ
rất nhiều để giúp các em có một số kiến thức kĩ năng sơ đẳng trong cuộc sống để
bồi đắp lòng nhân ái cho các em, tính trung thực, lịng tự trọng, nếp nghĩ, lối sống
lành mạnh, trọng đạo lí, sống có kĩ luật...tơi mong rằng đề tài này thực sự rất đáng
quý và cần được phổ biến, nhân rộng. Ý thức được điều đó, trong các năm học tôi

đã thực hiện và đặc biệt là năm học 2018 - 2019 này, tôi xin mạnh dạn nghiên cứu
đề tài: “Vai trò của giáo viên trong bồi dưỡng nhân cách đạo đức cho học sinh
THPT qua việc tích hợp kiến thức liên mơn trong dạy học địa lí (Ví dụ minh họa
qua một số bài dạy địa lí khối 10)’’
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu:
* Mục tiêu.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trị của GV trong việc truyền
thụ “trí dục” mà còn giáo dục cho các em cả mặt “đức dục”. Công tác giáo dục đạo
đức HS để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tồn
diện cho các em để có một mơi trường giáo dục tốt nhất.
* Nhiệm vụ.
- Nghiên cứu lý luận về các GV đã thể hiện vai trò của mình như thế nào
trong việc truyền thụ tri thức, giáo dục đạo đức HS và đã đạt kết quả như thế nào?
- Đề ra những giải pháp hiệu quả và cụ thể việc áp dụng nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức HS trong trường THPT.
- Tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm từ việc trải nghiệm thực tế.
3. Đối tượng nghiên cứu:
* Mục đích.
- Hình thành cho học sinh kĩ năng kiến thức về đạo đức.
3
SangKienKinhNghiem.net


- Nâng cao kĩ năng lồng ghép hình thành nhân cách cho học sinh THPT nhằm
đạt kết quả cao nhất trong các bài dạy.
* Đối tượng nghiên cứu.
- Giáo viên trong việc giảng dạy tích hợp
- Học sinh khối 10 trong việc tiếp thu để hình thành nhân cách tồn diện.
4. Phương pháp nghiên cứu:
* Phương pháp nghiên cứu lý luận.

Thu thập những thơng tin lý luận của vai trị của người giáo viên trong công
tác giáo dục đạo đức HS trên các tập san giáo dục, các phương tiện thông tin đại
chúng, các tài liệu tham khảo trên Internet.
* Phương pháp quan sát.
Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
* Phương pháp điều tra.
Trò chuyện, trao đổi ới các GV chủ nhiệm, học sinh, hội cha mẹ học sinh
(CMHS), bạn bè và hàng xóm của HS.
* Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
- Tham khảo kinh nghiệm của các giáo viên bộ môn trong trường.
- Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên trong lớp mình giảng dạy.
* Phương pháp thử nghiệm.
Cụ thể áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục đạo đức học sinh ở khối
10 trường THPT Lê Lợi, Thọ Xuân (Năm học 2018 - 2019).

4
SangKienKinhNghiem.net


PHẦN II: NỘI DUNG, KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

1. Cơ sở lí luận:
Địa lí là mơn học có tầm quan trọng đặc biệt trong việc giáo dục ý thức, hành
vi nhân cách đạo đức cho học sinh. Đây cũng là môn học góp phần hình thành nên
những kiến thức cơ bản và quan trọng nhất, hình thành nhân cách con người, chuẩn
bị cho các em một hành trang kĩ năng sống để bước vào đời hoặc học lên những
bậc cao hơn. Đó là những con người có ý thức tự tu dưỡng, biết thương yêu, quý
trọng bản thân, gia đình, bạn bè, có lịng u nước, u chủ nghĩa xã hội; Biết
hướng tới những tư tưởng, tình cảm như lịng nhân ái, tinh thần tôn trọng lẽ phải,
công bằng, ghét những hành vi xấu. Đó là những con người có ham muốn đem tài

trí của mình cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó cũng là
chiếc chìa khóa mở cửa cho tương lai của các em.
Dạy học thơng qua việc tích hợp kiến thức liên mơn giúp phát huy cao hơn
hiệu quả giảng dạy theo tinh thần đổi mới sách giáo khoa và chủ trương mới của
Bộ giáo dục, phát triển năng lực người học... là vấn đề được quan tâm nhất hiện
nay. Tích hợp các nội dung giảng dạy đối với bộ môn khoa học xã hội là mối liên
hệ bên trong, mối liên hệ bản chất của nội dung - tư duy - tư tưởng, tác động qua
lại và ảnh hưởng lẫn nhau. Trong q trình giảng dạy địi hỏi người giáo viên Địa lí
phải chọn nội dung phù hợp để lồng ghép.
Trong nhà trường THPT, chức năng và vai trò của người giáo viên khơng
hồn tồn giống với các cấp học dưới. Đặc biệt là ở bậc tiểu học. Vậy vai trò,
nhiệm vụ, quyền hạn của người giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT là những
gì? Đây là điều mà khơng phải người giáo viên nào cũng nắm hết được, đặc biệt là
ở những giáo viên mới vào nghề.
Trong thực tế, có những giáo viên chỉ quan tâm đến làm sao truyền tải hết
kiến thức trọng tâm trong sách giáo khoa mà quyên đi những phần nội dung có liên
quan đến cả việc hình thành nhân cách cho các em. Nên đã có nhiều em rất giỏi về
kiến thức nhưng lại ít có kĩ năng sống và sau này ra ngoài đời những em đó lại ít
thành đạt hơn.
Hơn nữa, đã là người giáo viên và đặc biệt trong thời đại cuộc cách mạng 4.0
này đòi hỏi người giáo viên cũng phải năng động tâm huyết với nghề và yêu
thương học sinh hết mực để đào tạo ra những con người có cả đức lẫn tài như bác

5
SangKienKinhNghiem.net


hồ đã từng nói “Người có tài mà khơng có đức là người vơ dụng, Người có đức mà
khơng có tài thì làm việc gì cũng khó”.
Về nhiệm vụ, giáo viên nếu là giáo viên chủ nhiệm thì ngồi việc lồng ghép

trong giảng dạy phải xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục riêng cho lớp học
linh hoạt, phù hợp với đặc thù của lớp mình thể hiện rõ mục tiêu, nội dung, phương
pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và của từng học
sinh; Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng; Phối hợp chặt
chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ mơn, Đồn thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát việc học tập,
rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần huy động
các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường.
Còn đối với giáo viên bộ mơn ngồi việc giảng dạy trên lớp ra có thì nói
chuyện hỏi han các em thêm trong những giờ ra chơi. Có nhận xét đánh giá, khen
sự tiến bộ của các em. Giáo viên là cầu nối giữa Ban giám hiệu nhà trường với học
sinh, cha mẹ các em và đoàn thể mà các em sinh hoạt.
Để trở thành một giáo viên được học sinh tin u mến phục thì thật sự khó
nên địi hỏi bản thân phấn đấu rèn luyện, nổ lực không ngừng trong giảng dạy .
Qua đó, góp phần quan trọng vào thành cơng của nhà trường trong cơng tác giảng
dạy, hình thành nhân cách đạo đức toàn diện cho học sinh THPT
2. Thực trạng vấn đề:
Thực trạng đạo đức học sinh hiện nay và những giải pháp về vấn đề giáo dục
đạo đức.
Từ khi nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, việc
giữ gìn và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống cũng như việc xây dựng hệ giá
trị đạo đức mới ở nước ta đã và đang đặt ra nhiều vấn đề cần phải được giải quyết.
Bên cạnh những hệ giá trị mới được hình thành trong quá trình hội nhập, những cái
tiêu cực cũng đang xâm nhập vào đạo đức, lối sống của nhiều tầng lớp nhân dân,
đặc biệt là đội ngũ học sinh, sinh viên. Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là
tập hợp những nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội nhằm điều chỉnh và đánh giá
cách ứng xử của con người trong quan hệ với nhau và quan hệ với xã hội, chúng
được thực hiện bởi niềm tin cá nhân, bởi truyền thống và sức mạnh của dư luận xã
hội. Tầng lớp học sinh chính là tương lai của đất nước là những người quyết định
sự phồn thịnh của dân tộc vì chính họ là những “ mùa xuân của xã hội”. Để chuẩn

bị cho hành trang vào đời, các bạn không chỉ mang theo vốn kiến thức được học
mà phải là người có đạo đức tốt, xứng đáng cương vị là một một học sinh ưu tú để
6
SangKienKinhNghiem.net


trở thành sinh viên trong tương lai, hay nói đúng hơn “Trước khi thành tài thì phải
thành nhân”.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta cũng rất coi trọng đạo
đức lối sống. Nên là giáo viên chúng ta nên lồng ghép kể các câu chuyện về tấm
gương của người. Yếu tố đó khơng những quyết định kết quả học tập mà quyết
định đến tương lai và cuộc đời của mỗi bạn “Giới trẻ là tương lai của giáo hội và
nhân loại”. Nhưng thực tế, liệu nó có tốt đẹp như người ta tưởng khơng?
Nhân loại sẽ đi tới đâu, khi giới trẻ có lối sống thực dụng không lành mạnh
như học sinh một số trường hiện nay nếu giáo viên chúng ta chỉ trang bị minh kiến
thức mà khơnng phối hợp cùng gia đình,nhà trường, xã hội để giáo dục các em trở
thành người tài cho đất nước. Ngồi ra, hiện nay ngày càng đơng các em Việt Nam
chưa có thái độ nhận thức đúng đắn đối với việc học tập đua đòi ăn chơi mà khơng
ý thức được học tập để có tương lai.
Nguy hiểm hơn là các phim ảnh đồi trụy có tác động tiêu cực đến nhân cách
các bạn. Đã có rất nhiều bài viết chỉ ra các nguyên nhân dẩn đến việc xuống cấp
đạo đức của học sinh. Có ý kiến cho rằng do gia đình thiếu sự quan tâm, chưa kết
hợp với nhà trường trong giáo dục đạo đức của các em. Nhưng trong thực tế,
không phải trường hợp học sinh vi phạm đạo đức nào cũng ở trong hoàn cảnh gia
đình khơng quan tâm.
- Do sự phát triển của nền kinh tế?
- Do luật pháp chưa nghiêm?
- Do những tiêu cực mà các em hàng ngày phải chứng kiến.
- Do chính nội dung giảng dạy trong nhà trường.
Một nguyên nhân khơng kém phần quan trọng đó chính là chương trình giảng

dạy đạo đức ở các cấp học phổ thông. Chương trình đạo đức được thực hiện xuyên
suốt, từ bậc Mầm non là giáo dục lễ phép, bậc Tiểu học là môn Đạo đức, bậc
Trung học là môn Giáo dục công dân. Thế nhưng các giáo viên dạy tiểu học cho
rằng chương trình nặng tính lý thuyết, thiếu kỷ năng sống, lại khơng tạo được dấu
ấn để tác động hình thành nhân cách học sinh. Những bài học ý nghĩa, gần gũi với
đời sống không được chú trọng mà thay bằng những bài học q trừu tượng. Cịn
chương trình GDCD bậc THPT, chỉ có 11 tiết dạy các vấn đề về đạo đức trên tổng
số 105 tiết. Dạy đạo đức cho học sinh đâu chỉ có mơn học Đạo Đức mà nó phải
được tích hợp ở những bộ mơn xã hội như Lịch sử, Văn học, Địa lí...
3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện:
8
SangKienKinhNghiem.net


3.1. Các giải pháp.
Vậy làm sao để khắc phục? Sau đây là một số giải pháp mà tôi mạnh dạn đưa
ra:
- Một là, thường xuyên chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng, lối sống trong
sạch, lành mạnh cho học sinh. Đây là giải pháp cơ bản nhằm xây dựng, hình thành
nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa cho thanh niên, vì đạo đức là “Gốc của
người cách mạng”. Trước hết cần quan tâm giáo dục những vấn đề cơ bản về chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh, nhằm xây dựng
cho học sinh, sinh viên thế giới quan, phương pháp luận đúng đắn để giải quyết
những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Chú trọng giáo dục làm cho học sinh, sinh viên
nhận thức đúng các giá trị chân, thiện, mỹ, những giá trị truyền thống tốt đẹp của
dân tộc.
- Hai là, phải kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc
giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh. Đây là vấn đề có ý nghĩa quan
trọng nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng cùng chăm
lo giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên, hình thành phẩm

chất cao đẹp của con người mới XHCN.
- Ba là, phát huy vai trò tự học tập, tự du dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống
của học sinh. Học sinh là lớp người trẻ, khoẻ, có nhiệt tình cách mạng, nhạy cảm
với cái mới, cái tiến bộ. Phát huy vai trò của học sinh trong tự học tập, tự tu dưỡng
đạo đức lối sống là biện pháp quan trọng giúp họ nhanh chóng tiến bộ, trưởng
thành. Đó cịn là điều kiện quyết định kết quả rèn luyện của mỗi cá nhân. Trước
hết phải hình thành cho học sinh nhu cầu, động cơ phấn đấu, rèn luyện đúng đắn,
làm cho mỗi người có ý thức làm chủ, ham học hỏi, cầu tiến bộ, vươn lên tự khẳng
định mình.
- Bốn là, nội dung chương trình SGK cịn nặng về kiến thức, chưa có chú
trọng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh…
Vì vậy cần phải đổi mới hoàn toàn cách thức mà lâu nay chúng ta đã dùng để
giáo dục đạo đức học sinh, đó là giáo dục tích hợp
3.2. Tổ chức thực hiện.
CÁC VÍ DỤ MINH HỌA CỤ THỂ CHO VIỆC TÍCH HỢP GIÁO DỤC NHÂN
CÁCH ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH THPT TRONG DẠY - HỌC MƠN ĐỊA LÍ
LỚP 10.
Tiết 24- 25 Bài 22: Dân số và sự gia tăng dân số
9
SangKienKinhNghiem.net


1. Mục tiêu: Sau bài học, học sinh cần:
a. Kiến thức:
- Trình bày và giải thích được xu hướng biến đổi quy mô dân số thế giới và
hậu quả của nó.
- Biết được các thành phần tạo nên sự gia tăng dân số là gia tăng tự nhiên(sinh
thô, tử thô) và gia tăng cơ học(nhập cư, xuất cư).
- Tích hợp GDDSSKSS:Các nhân tố tác động và ảnh hưởng của nó đến sự
phát triển kinh tế-xã hội.

- Tích hợp GDMT: Sức ép dân số đối với môi trường, tài nguyên thiên nhiên.
- Tích hợp NLTK:Sức ép của dân số tới việc sử dụng tài nguyên thiên
nhiên(than, dầu khí, sinh vật,..), điện.
b. Kĩ năng:
- Phân tích biểu đồ và bảng số liệu về dân số, vẽ đồ thị, biểu đồ về dân số.
- Tích hợp GDMT: Nhận biết những tác động tiêu cực về sức ép dân số tới
môi trường.
- Vận dụng những kiến thức vào thực tế, đưa ra ví dụ minh họa.
c. Thái độ:
Tích hợp GDMT, NLTK:Ủng hộ những chính sách dân số của địa phương;
Tích hợp GDDSSKSS: Nhận thức đúng đắn về vấn đề dân số, tuyên truyền, ủng hộ
các biện pháp, chính sách dân số của nhà nước.
d. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Giao tiếp, tư duy, hợp tác, sáng tạo, tự học,...
- Năng lực chuyên biệt: phân tích sơ đồ, lược đồ, tính toán, liên hệ thực tế,...
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Giáo viên: Bài soạn, SGK, SGV, chuẩn kiến thức kĩ năng, bảng phụ, tài liệu tích
hợp,...
b. Học sinh: SGK, vở ghi,...
3. Tiến trình bài dạy:
a. Kiểm tra bài cũ - định hướng bài mới: (3 phút)
- Trong bài học giáo viên cần tích hợp lồng ghép kiến thức giáo dục đạo đức:
* Tích hợp, giáo dục dân số sức khỏe sinh sản cho các em; đang tuổi học trò
ngồi trên ghế nhà trường, nhiệm vụ cao cả của các em là học thật tốt để góp phần
xây dựng cho quê hương đất nước nên các em phải có một cuộc sống lành mạnh,
sức khỏe tốt. Có kiến thức hiểu biết về sức khỏe sinh sản để tránh những điều đáng
10
SangKienKinhNghiem.net

tiếc xảy ra vì các em đang ở độ tuổi học sinh.
* Sức ép của dân số đến phát triển kinh tế - xã hội như việc sử dụng tài
nguyên thiên nhiên (than, điện, dầu,..). Từ đó đưa ra các biện pháp đúng đắn làm
giảm gia tăng dân số ở địa phương và ủng hộ chính sách dân số của Nhà nước và
địa phương (giáo viên liên hệ thực tế). Đặc biệt vấn đề dân số gây sức ép nặng nề
đối với môi trường: Tài nguyên bị khai thác qúa mức dẫn đến kiệt quệ, môi trường
bị ô nhiếm và tàn phá dẫn đến khí hậu tồn cầu biến đổi (VD: Khí CO2 sinh ra
nhiều do con người phá rừng; Cây hấp thu khí CO2, CO2 có khả năng hấp thụ
nhiệt, làm cho nhiệt độ Trái đất tăng lên và băng 2 cực sẽ dần tan làm cho mực
nước biển dâng lên...)
- Ý thức được điều đó mối các em là một thành viên tuyên truyền tốt về dân
số về môi trường không tiếp tay cho bọn lâm tặc hoặc các biểu hiện vơ đạo đức cần
báo ngay cho chính quyền cơng an nơi gần nhất.
CHƯƠNG X: MƠI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
TIẾT 49: BÀI 41: MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
1. Mục tiêu: Sau bài học, học sinh cần:
a. Về kiến thức:
- Hiểu và trình bày được các khái niệm:mơi trường,tài ngun thiên nhiên.
- Tích hợp GDMT-TKNL:Khái niệm môi trường,các loại môi trường,mối
quan hệ giữa môi trường và đời sống con người;Tài nguyên và phân loại tài
ngun.
- Tích hợp kiến thức đạo đức : khơng ủng hộ những hành vi xấu ảnh hưởng
đến môi trường.
b. Về kĩ năng:
- Phân tích được số liệu,tranh ảnh về các vấn đề mơi trường.
- Biết cách tìm hiểu một vấn đề mơi trường ở địa phương.
- Tích hợp GDMT-NLTK:Phân tích mối quan hệ giữa con người với môi
trường và TNTN, khai thác hợp lí TNTN phục vụ cuộc sống hàng ngày của con
người (VD: Chặt phá rừng bừa bãi cũng là hành vi vô ý thức vô đạo đức, cần được
lên án và xử phạt nghiêm khắc)

c. Về thái độ: Có ý thức bảo vệ tài ngun, mơi trường tốt hơn.
d. Định hướng phát triển năng lực:
11
SangKienKinhNghiem.net


- Năng lực chung: Giao tiếp, tư duy, hợp tác, sáng tạo, tự học,...
- Năng lực chuyên biệt: phân tích sơ đồ, lược đồ, tính tốn, liên hệ thực tế,...
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Giáo viên: Bài soạn,SGK,SGV,chuẩn kiến thức kĩ năng,hình ảnh(nếu có),....
b. Học sinh: SGK, vở ghi,...
3. Tiến trình bài dạy:
a. Kiểm tra bài cũ - Định hướng bài mới: (2 phút)
b. Nội dung bài mới:
* Tích hợp GDMT-NLTK:Mối quan hệ giữa con người với mơi trường và
TNTN, khai thác hợp lí TNTN phục vụ cuộc sống hàng ngày của con người,nếu
như con người khai thác t ngun khơng nghiên cứu đến tính bền vững môi
trường dẫn đến môi trường bị ô nhiếm ảnh hưởng đến chính cuộc sống của con
người.Qua bài học giúp học sinh nhận thức mơi trường có vai trị quan trọng ảnh
hưởng trực tiếp đến cuộc sống con người.
- Các em hãy là những cơng dân tích cực, gương mẫu không phá rừng không
hủy hoại môi trường, không vứt rác, khơng khai thác tài ngun bừa bãi... Vì Chặt
phá rừng cũng là hành vi vô ý thức vô đạo đức, cần được lên án và xử phạt nghiêm
khắc.
TIẾT 50 BÀI 42: MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
1. Mục tiêu: Sau bài học, học sinh cần:
a. Về kiến thức:
- Trình bày được một số vấn đề về mơi trường và phát triển bền vững trên
phạm vi toàn cầu và ở các nhóm nước.
- Tích hợp GDMT-NLTK:Sử dụng hợp lí tài nguyên,bảo vệ môi trường là

điều kiện phát triển;Vấn đề môi trường ở các nước phát triển và đang phát
triển;Mọi người có ý thức về mối quan hệ giữa MT và phát triển,hướng tới mục
tiêu phát triển bền vững; Liên hệ với Việt Nam.
b. Về kĩ năng:
- Có kĩ năng nghiên cứu mơn Địa lí với mơi trường phát triển bền vững.
- Tích hợp GDMT-NLTK:Thu thập và phân tích các thông tin liên quan đến
bảo vệ MT, phát triển bền vững;Tiết kiệm tài nguyên trong sinh hoạt và sản xuất.
c. Về thái độ: Tham gia tích cực vào các phong trào bảo vệ môi trường.
d. Định hướng phát triển năng lực:
12
SangKienKinhNghiem.net


- Năng lực chung: Giao tiếp, tư duy, hợp tác, sáng tạo, tự học,...
- Năng lực chuyên biệt: phân tích sơ đồ, lược đồ, tính tốn, liên hệ thực tế,...
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Giáo viên: Bài soạn,SGK,SGV,chuẩn kiến thức kĩ năng,các hình ảnh về mơi
trường, bảng phụ,...
b. Học sinh: SGK, vở ghi, bảng nhóm,...
3. Tiến trình bài dạy:
a. Kiểm tra bài cũ - Định hướng bài mới: (2phút)
- Kiểm tra:Nêu khái niệm môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo?
- Định hướng bài: Hôm nay chúng ta tìm hiểu về mơi trường và sự phát triển
bền vững, để thấy cụ thể có quan hệ với sự phát triển của con người như thế nào?
b. Nội dung bài mới:
- Tích hợp kiến thức đạo đức cho học sinh : HS thấy rõ ý nghĩa quan trọng
của môi trường hiện nay ở các nước phát triển và đang phát triển để các em có ý
thức trong việc bảo vệ mơi trường. Đó cũng là hành vi được khen ngợi.
c. Củng cố – luyện tập(5phút): GV yêu cầu HS ghi nhớ những ý cơ bản của bài và
hãy nêu suy nghĩ của em về vấn đề đạo đức trong học đường hiện nay? Liên hệ bản

thân em để trở thành học sinh chăm ngoan em đã phải làm gì?

Sản phẩm của học sinh:
13
SangKienKinhNghiem.net


d. Hướng dẫn học sinh học ở nhà: (1 phút) HD làm câu hỏi SGK và chuẩn bị ôn
tập.

4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
14
SangKienKinhNghiem.net


4.1. Hiệu quả đạt được.
Qua những năm dạy Địa lí khối 10, tôi nhận thấy rằng: Việc lồng ghép giáo
dục hình thành nhân cách đạo đức cho học sinh trong các tiết dạy làm cho giờ học
sinh động, học sinh hứng thú học tập. Ngồi tiết học trên lớp tơi cho học sinh về
nhà sưu tầm những tranh ảnh, những tấm gương sáng về nhân cách đạo đức trong
sáng của một số học sinh trên khắp mọi miền tổ quốc.
Học sinh đã có hứng thú hơn trong việc học tập, tích cực chủ động và sáng tạo
hơn trong việc vận dụng kiến thức vào bài học và thực tiễn cuộc sống. Khơng khí
học tập sơi nổi. Học sinh u thích. Đặc biệt là khả năng giáo dục đạo đức cho học
sinh thông qua môn học. Tôi hi vọng việc lồng ghép giáo dục hình thành nhân cách
đạo đức cho học sinh PTTH được thầy cô và học sinh quan tâm nhiều hơn, từ đó
giúp học sinh thấm nhuần được và có những hành vi ứng xử đẹp. Khơng khí học
tập sôi nổi. Tôi hi vọng việc áp dụng phương pháp tích hợp này bộ mơn này sẽ
được các em u thích nhiều hơn. Để nắm bắt được hiệu quả của các bước lồng
ghép này tôi đã tiến hành thử nghiệm ở các khối lớp và đặc biệt khối lớp 10 khi các

em mới vào trường TH đang còn xa lạ . Kết quả khảo sát mức độ hứng thú và hiểu
bài của học sinh trong các tiết dạy Địa lí như sau:
Kết quả giờ học thực nghiệm:
Trước khi áp dụng:
Lớp

Sĩ số

Chưa hiểu biết nhiều
Số lượng

Chiếm tỉ lệ

10A11

42

15

35,7%

10A12

43

16

37,2%

Sau khi áp dụng:

Lớp

Sĩ số

Đã tiến bộ
Số lượng

Chiếm tỉ lệ

10A11

42

14

93,3%

10A12

43

14

87,5%

Qua kết quả đạt được đó cho thấy rằng các em đã tiến bộ rất nhiều, chỉ còn
một vài em cá biệt cần được giáo dục thêm trong hè. Đa phần các em đã nhận thức
đúng đắn về tầm quan trọng trong việc hình thành nhân cách đạo đức đã rất lễ phép
với thầy cô, rất nhiệt tình hăng say xây dựng bài .
15

SangKienKinhNghiem.net


4.2. Bài học kinh nghiệm.
Mục đích trọng tâm là giúp học sinh am hiểu hơn về nhân cách đạo đức cần
có ở được biểu hiện ở hành động, lối sống và vẻ đẹp tâm hồn ở mỗi con người môi
trường, có ý thức.
Người giáo viên khi đứng trên bục giảng làm nhiệm vụ truyền thụ tri thức thì
cần rèn cho các em cả mặt “trí dục” vào bài dạy là điều hết sức cần thiết. Phải lồng
nhận thức với hành động, để đạt được điều đó người giáo viên hơn ai hết phải là
những người đi tiên phong, gương mẫu, tích cực hưởng ứng và tham gia các phong
trào nhân đạo.
Sự thành công trong bất cứ nghề nghiệp nào cũng đòi hỏi sự say mê, nghề
giáo cũng vậy. Giáo viên phải có hứng thú trong dạy học bộ mơn, vì có hứng thú,
giáo viên mới say mê cơng việc, đi sâu vào cải tiến soạn, giảng có chiều sâu, linh
hoạt, tích cực, tiến bộ có tác dụng kích thích lịng ham học hỏi của học sinh.
Bản thân mỗi giáo viên không ngừng nâng cao tri thức, thực hiện linh hoạt
các phương pháp dạy học. Giáo viên cần phải tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu về
tấm gương đạo đức trong sáng.
Tổ chức cho học sinh các hoạt động ngoại khóa, nếu có điều kiện phải chú
trọng sử dụng thiết bị dạy học hiện đại để thơng qua các kênh hình, kênh chữ trực
quan cho học sinh thấy và dễ hiểu, dễ nắm bắt.
Giáo viên cần hướng dẫn học sinh chuẩn bị nội dung bài học ở nhà, sau đó
kiểm tra sự chuẩn bị của các em và quan tâm học sinh yếu, kém, tuyên dương,
động viên kịp thời nếu những học sinh này làm tốt nhiệm vụ mà giáo viên giao để
khuyến khích các em phát huy, tạo niềm say mê cho các em u thích mơn học.
Hình thành cho các em ý thức và thói quen làm nhhiều việc tốt, “Ngày chủ nhật
tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh” “Ủng hộ các bạn có hồn cảnh khó
khăn”...Tất cả đều xuất phát từ hành động, lối sống và vẻ đẹp tâm hồn.

16
SangKienKinhNghiem.net


PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Bản thân là một giáo viên đã ra trường gần 17 năm và bản thân luôn trau dồi
kiến thức đặc biệt luôn đổi mới phương pháp dạy học trong đó có lồng ghép vấn đề
giáo dục cho học sinh có ý thức hơn trong việc hình thành nhân cách có những
hành vi thiết thực, là chủ nhân tương lai của đất nước sống sống có nghĩa có tình ví
dụ : gặp thầy cô khoanh tay cúi chào, hay chỉ bằng một cử chỉ hành động thân ái
nối vịng tay lớn. Vì vậy việc lồng ghép này là một việc làm rất cần thiết. Với mục
đích này và trong khn khổ của đề tài này chắc chắn sẽ không thể đáp ứng được
hết những yêu cầu, mong muốn của quý thầy cô giáo và học sinh; tuy nhiên phần
nào cũng mở ra những hướng, những gợi ý cần thiết để chúng ta tiếp tục hoàn thiện
thêm phần lồng ghép này vào trong bài học địa lí này.
Nội dung đề tài khơng lớn, nội dung bài viết có thể chưa thật đầy đủ... Vậy rất
mong các thầy cơ giáo đóng góp ý kiến để đề tài hoàn chỉnh hơn, sâu sắc hơn.
2. Kiến nghị:
Đối với các giáo viên các khối lớp cần tạo mọi điều kiện về thời gian ở trên
lớp để lồng ghép các tiết dạy có nội dung phù hợp. Nhằm nâng cao ý thức, hành vi
đạo đạo đức trong sáng cho các em học sinh yêu quý.
Thọ Xuân, ngày 12 tháng 5 năm 2019
Người thực hiện
Phạm Bích Hường

Tài liệu tham khảo:
* Sách giáo khoa địa lí lớp 10 - NXB Giáo dục.
* Sách giáo viên lớp 10.
* Thông tin về, tranh ảnh về nhân cách đạo đức của học sinh trên sách báo,

mạng Internet.

17
SangKienKinhNghiem.net


Mục lục

Số trang

PHẦN I: MỞ ĐẦU

1

1. Lí do chọn đề tài

1

2. Mục đích nghiên cứu

3

3. Đối tượng nghiên cứu

3

4. Phương pháp nghiên cứu

4

PHẦN II: NỘI DUNG, KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

5

1. Cơ sở lí luận.

5

2. Thực trạng vấn đề

6

3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện

8

3.1. Giải pháp

8

3.2. Tổ chức thực hiện

8

4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

14

4.1. Hiệu quả đạt được

14

4.2. Bài học kinh nghiệm

15

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

16

1. Kết luận

16

2. Kiến nghị

16

17
SangKienKinhNghiem.net