Định hướng nghề nghiệp của sinh viên chuyên ngành Thư viện-Thông tin học, Trường Đại học Khoa học Xã...

Nghiïn cûáu - Trao àưíi

ÀÕNH HÛÚÁNG NGHÏÌ NGHIÏÅP CA SINH VIÏN CHUN NGÂNH THÛ VIÏÅN-THƯNG TIN HỔC,
TRÛÚÂNG ÀẨI HỔC KHOA HỔC XẬ HƯÅI VÂ NHÊN VÙN THÂNH PHƯË HƯÌ CHĐ MINH
ThS Bi Hâ Phûúng

Trûúâng Àẩi hổc KHXH&NV Tp. Hưì Chđ Minh
Tốm tùỉt: Trịnh bây mưåt sưë nết chung vïì mc tiïu chûúng trịnh àâo tẩo hiïån nay ca Khoa
Thû viïån-Thưng tin hổc, Trûúâng Àẩi hổc Khoa hổc Xậ hưåi vâ Nhên vùn Tp. Hưì Chđ Minh. Phên
tđch hiïån trẩng àõnh hûúáng nghïì nghiïåp ca sinh viïn sau thúâi gian hổc têåp tẩi Trûúâng. Àïì xët
mưåt sưë biïån phấp gốp phêìn hưỵ trúå sinh viïn hịnh thânh àõnh hûúáng nghïì nghiïåp àưëi vúái ngânh
Thû viïån-Thưng tin hổc.
Tûâ khốa: Àõnh hûúáng nghïì nghiïåp; Thû viïån-Thưng tin hổc; mc tiïu àâo tẩo; sinh viïn
ngânh Thû viïån-Thưng tin hổc.
Career orientation of students major in Library and Information Science at
the Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities
Summary: Introducing main objectives of the training programs of the Faculty of Library
and Information Science at the Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities.
Analyzing the current career orientation of the students majoring in Library and Information
Science. Suggesting solutions to support students to build careers in the field of Library and
Information Science.
Keywords: Career orientation; Library - Information Science; training objectives; students
major in Library and Information Science.
Àùåt vêën àïì
Hiïån nay, trïn thïë giúái cuäng nhû úã Viïåt Nam
ngânh hổc Thû viïån-Thưng tin hổc (TV-TTH)
àậ vâ àang àûúåc àâo tẩo úã nhiïìu bêåc hổc khấc
nhau. Nhiïìu trûúâng àẩi hổc, trong àố cố
Trûúâng Àẩi hổc KHXH&NV Tp. Hưì Chđ
Minh àang àâo tẩo bêåc thẩc s vâ cûã nhên
TV-TTH. Ngoâi viïåc àấp ûáng nhu cêìu thûåc

tiïỵn trïn cú súã àẫm bẫo mc tiïu àâo tẩo ca
chûúng trịnh vïì kiïën thûác, k nùng, thấi àưå
cho ngûúâi hổc, thị viïåc giấo dc niïìm àam
mï, tịnh u nghïì nghiïåp àưëi vúái ngûúâi hổc
côn lâ mưåt trong nhûäng vêën àïì cêìn àûúåc quan
têm. Àiïìu nây cố nghơa rêët lúán àưëi vúái viïåc
àõnh hûúáng nghïì nghiïåp ca ngûúâi hổc nối
riïng vâ mc tiïu ca ngânh hổc nối chung.
Dûåa trïn kïët quẫ phên tđch sưë liïåu tûâ cåc
khẫo sất sinh viïn (SV) nùm cëi cûã nhên
TV-TTH, bâi viïët trịnh bây bûác tranh tưíng thïí
vïì thûåc trẩng àõnh hûúáng nghïì nghiïåp ca SV
chun ngânh nây sau quấ trịnh hổc têåp vâ rên
luån tẩi Trûúâng.
26

1. Àưi nết vïì mc tiïu chûúng trịnh àâo
tẩo chun ngânh TV-TTH
Trong hêìu hïët chûúng trịnh àâo tẩo chun
ngânh TV-TTH àïìu bao gưìm mc tiïu àâo tẩo
cng nhû cấc cú hưåi nghùỡ nghiùồp nhựỗm giuỏp SV
coỏ caỏi nhũn bao quaỏt vaõ tưíng quan vïì ngânh hổc
mâ mịnh àang theo àíi.
Mc tiïu chung ca chûúng trịnh àâo tẩo cûã
nhên chun ngânh TV-TTH lâ: cố phêím chêët
chđnh trõ vâ àẩo àûác nghïì nghiïåp tưët, cố nùng
lûåc giẫi quët cấc cưng viïåc thåc lơnh vûåc
chun mưn, àấp ûáng u cêìu hưåi nhêåp khu vûåc
vâ qëc tïë. SV tưët nghiïåp cố à trịnh àưå chun
mưn vâ nùng lûåc lâm cưng tấc nghiïn cûáu, giẫng

dẩy trong lơnh vûåc TT-TV hóåc àẫm nhêån cưng
viïåc trong cấc thû viïån, cú quan thưng tin
(TV, CQTT), tưí chûác kinh tïë, cú súã giấo dcàâo tẩo vâ cấc tưí chûác khấc cố liïn quan àïën
cưng tấc thưng tin-tû liïåu. Ngûúâi cố bựỗng cỷó
nhờn khoa hoồc TT-TV coỏ thùớ hoồc tiùởp chỷỳng
trũnh àâo tẩo sau àẩi hổc theo chun ngânh àậ
àâo tẩo hóåc cấc ngânh liïn quan.
THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015


Nghiïn cûáu - Trao àưíi
Mc tiïu c thïí ca chûúng trịnh àâo tẩo cûã
nhên chun ngânh TV-TTH bao gưìm:
- Vïì kiïën thûác: gưìm cố kiïën thûác cú bẫn vïì
khoa hổc xậ hưåi vâ nhên vùn, kiïën thûác nïìn tẫng
vïì ûáng dng cưng nghïå thưng tin trong hoẩt
àưång TT-TV; kiïën thûác chun sêu vïì viïåc thu
thêåp, xûã l, tưí chûác, khai thấc ngìn tâi ngun
thưng tin vâ cung cêëp thưng tin cho mổi àưëi
tûúång cố nhu cêìu; kiïën thûác cú bẫn vïì tưí chûác,
quẫn l hoẩt àưång TT-TV trong cấc TV, CQTT
hóåc cấc tưí chûác khấc; sûã dng àûúåc đt nhêët mưåt
ngoẩi ngûä.
- Vïì nùng lûåc nhêån thûác, tû duy, k nùng
thûåc hânh: cố nùng lûåc nhêån tûác tưët àïí giẫi
quët cấc vêën àïì chun mưn; cố k nùng nghïì
nghiïåp cú bẫn: thu thêåp, xûã l, khai thấc, cung
cêëp vâ tû vêën thưng tin; k nùng giao tiïëp; k
nùng lâm viïåc theo nhốm vâ lâm viïåc àưåc lêåp;
k nùng tûå nghiïn cûáu vâ tûå hổc; cố khẫ nùng

tû duy sấng tẩo.
- Vïì phêím chêët: cố phêím chêët chđnh trõ vâ
àẩo àûác nghïì nghiïåp tưët, cố bẫn lơnh nghïì
nghiïåp, cố thûác phc v cưång àưìng, cố tinh
thêìn cêìu tiïën vâ cố khẫ nùng thđch ûáng cao vúái
mưi trûúâng lâm viïåc àa dẩng vâ ln thay àưíi.
Àùåc biïåt, àiïìu mâ nhâ trûúâng, khoa, cấc cú
súã àâo tẩo nối chung vâ SV quan têm chđnh lâ
cú hưåi nghïì nghiïåp. Cûã nhên ngânh TV-TTH cố
thïí àẫm nhiïåm cấc cưng viïåc vâ võ trđ cưng tấc
nhû: nghiïn cûáu, giẫng dẩy trong cấc trûúâng àẩi
hổc, cao àùèng, viïån nghiïn cûáu…; chun gia
TT-TV vâ quẫn trõ thưng tin trong cấc loẩi hịnh
TV, CQTT, tưí chûác tû vêën, tưí chûác kinh tïë, cú
súã giấo dc, àâo tẩo, cấc tưí chûác kinh tïë, cú
quan truìn thưng…

Bâi viïët tưíng húåp, phên tđch kïët quẫ
khẫo sất 49 sinh viïn nùm cëi (34/49: nguyïån
voång 1- chiïëm 69,4%; 14/49: nguyïån
voång 2- chiïëm 28,6%; 1/49: tuín thùèng- chiïëm 2,0%)
ca Trûúâng (vúái viïåc khẫo sất bựỗng baóng hoói)
nhựỗm tũm hiùớu nhờồn thỷỏc cuóa SV tỷõ khi vâo
Trûúâng cho àïën khi tưët nghiïåp ngânh hổc
TV-TTH, nùỉm àûúåc àõnh hûúáng nghïì nghiïåp
ca SV, tûâ àố àïì xët mưåt sưë giẫi phấp cho SV
vïì àõnh hûúáng nghïì nghiïåp sau khi ra trûúâng.
2. Kïët quẫ khẫo sất vâ àấnh giấ
Nưåi dung phiïëu khẫo sất gưìm cố mưåt sưë nưåi
dung cú bẫn sau: nhûäng ëu tưë tấc àưång àïën viïåc

chổn ngânh hổc ca SV; kïët quẫ hổc têåp ca SV
trong quấ trịnh hổc têåp; dûå àõnh nêng cao trịnh
àưå; dûå àõnh lâm viïåc trong TV, CQTT,… Dûúái
àêy lâ kïët quẫ khẫo sất vâ mưåt sưë àấnh giấ.
2.1. Nhûäng ëu tưë ẫnh hûúãng àïën viïåc lûåa
chổn ngânh hổc
Cố rêët nhiïìu ëu tưë ẫnh hûúãng àïën viïåc lûåa
chổn ngânh hổc ca SV chun ngânh
TV-TTH, nhû: súã thđch cấ nhên, sûå tấc àưång
ca mưi trûúâng bïn ngoâi, gia àịnh, bẩn bê,
thêìy cư vâ cấc ëu tưë khấc. Nhûäng kïnh thưng
tin khấc nhau cng phêìn nâo ẫnh hûúãng àïën
quët àõnh chổn ngânh hổc ca SV, bao gưìm:
cấc kïnh tû vêën tuín sinh ca trûúâng, cêím
nang tuín sinh, gia àịnh, bẩn bê, tûå tịm hiïíu
qua Internet. Mưåt àiïím nưíi bêåt ca cấc kïnh
thưng tin mâ SV biïët àïën chđnh lâ qua cêím
nang tuín sinh (49,0%) vâ tûå tịm hiïíu qua
Internet (40,8%), trong sưë 49 SV trẫ lúâi, khưng
cố SV nâo biïët àïën ngânh hổc qua hoẩt àưång tû
vêën tuín sinh ca trûúâng (0%).

Bẫng 1: Cấc kïnh thưng tin ẫnh hûúãng àïën viïåc chổn ngânh ca SV

SV biïët àïën ngânh hổc thưng qua

Sưë lûúång

T lïå

Tû vêën tuín sinh ca trûúâng

0

0

Cêím nang tuín sinh

24

49,0

Gia àịnh, bẩn bê

5

10,2

Tûå tịm hiïíu qua Internet

20

40,8

Khấc

0

0,0

49

100

Tưíng
THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015

27


Nghiïn cûáu - Trao àưíi
Viïåc chổn lûåa ngânh hổc bêët k thûúâng ph
thåc vâo mưåt hóåc nhiïìu ëu tưë khấc nhau. SV
chuyùn ngaõnh TV-TTH ỷỳồc khaóo saỏt cho
rựỗng, hoồ choồn ngânh hổc nây lâ ngêỵu nhiïn
(40,8%), chiïëm t lïå cao nhêët so vúái cấc l do
khấc, tiïëp àïën lâ SV bõ thu ht búãi tïn ngânh
hổc hêëp dêỵn. L do u thđch ngânh hổc vâ

àiïím chín ph húåp vúái khẫ nựng cuóa baón thờn
coỏ tyó lùồ bựỗng nhau (12,2%). Ngoaõi ra, mưåt sưë đt
SV giẫi thđch viïåc chổn ngânh hổc lâ do gia
àịnh, thêìy/cư tû vêën (4,1%) vâ àưi khi SV cho
rựỗng, hoồ khửng coõn sỷồ lỷồa choồn naõo khaỏc cng
nhû chổn ngânh hổc vị ph húåp vúái tđnh cấch
ca bẫn thên (2%).

Bẫng 2: L do sinh viïn chổn ngânh hổc TV- TTH

L do

Sưë lûúång

T lïå

Chổn ngêỵu nhiïn

20

40,8

u thđch

6

12,2

Gia àịnh tû vêën

2

4,1

Thêìy cư tû vêën

2

4.1

Tïn ngânh hổc hêëp dêỵn

8

16,3

Dïỵ xin viïåc lâm

0

0.0

Àiïím chín ph húåp khẫ nùng

6

12,2

Khưng côn sûå lûåa chổn khấc

4

8,2

Khấc

1

2,0

49

100

Tưíng
2.2. Kïët quẫ hổc têåp ca SV trong quấ
trịnh hổc têåp
Kïë t quẫ hổ c têå p c a SV c n g àûúå c xem
lâ mưå t trong nhûä n g tiïu chđ àïí xấ c àõnh mûá c
àưå quan têm àïë n ngâ n h nghïì vâ àõnh hûúá n g
nghïì nghiïå p cuã a SV. Tuy nhiïn, tiïu chđ
nâ y chó phêì n nâ o thïí hiïå n àûúå c àiïì u àố , búã i
lệ trïn thûå c tïë , SV àaå t kïë t quẫ hổ c têå p cao
hay thêë p cô n ph thå c rêë t nhiïì u vâ o cấ c
ë u tưë khấ c nhû: khẫ nùng tiïë p thu c a SV,
àưå n g cú hổ c têå p ,… Bïn cẩ n h àố , viïå c SV àậ
tûâ n g cố àõnh chuí n ngâ n h hổ c c n g gố p
phêì n chûá n g tỗ thấ i àưå c a SV àưë i vúá i ngâ n h
hổ c àang theo àí i . Do vêå y , cố thïí phên
thâ n h hai nhố m SV trong khẫ o sấ t nâ y àïí
phêì n nâ o thêë y àûúå c sûå khấ c biïå t giûä a nhố m
SV àậ tûâ n g cố àõnh chuí n ngâ n h vâ
nhố m SV khưng cố àõnh chuí n ngâ n h.
28

Kïë t quẫ cho thêë y , cố àïë n gêì n 1/3 SV trong
tưí n g sưë 49 SV trẫ lúâ i khẫ o sấ t àậ tûâ n g cố
àõnh chuí n sang mưå t ngâ n h hổ c khấ c .
“Cẫ m thêë y khưng ph húå p ” lâ l do mâ
SV giẫ i thđch vïì àõnh chuí n ngâ n h
(chiïë m 6,12 %). Ngoaâ i ra, 2 SV coõ n cho

rựỗ n g khửng thờở y hỷỏ n g th vúá i ngâ n h hổ c vâ
1 SV khưng thđch ngâ n h hổ c nâ y . Sưë SV
cô n lẩ i trong nhố m khưng trịnh bâ y l do vïì
àõnh chuí n ngâ n h cuã a mònh. Mùå c duâ
vêå y , SV c n g nïu mưå t sưë ngâ n h hổ c mâ hổ
u thđch nhû: Têm l hổ c , Lå t , Du lõch,
Bấ o chđ, Ngûä vùn Anh, Sû phẩ m .
Tưíng húåp phên tđch kïët quẫ hổc têåp nùm
cëi ca nhốm SV trẫ lúâi cố àõnh chuín
ngânh hổc cho thêëy, SV àẩt kïët quẫ hoåc têåp
tûâ nùm thûá Nhêët cho àïën nùm thûá Tû lâ tûúng
àưëi ưín àõnh vâ cao. Àiïìu nây cho thêëy, d
THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015


Nghiïn cûáu - Trao àưíi
cho SV cố àõnh chuín ngânh hổc trong
quấ trịnh hổc têåp thị kïët quẫ hổc têåp ca SV
vêỵn àẫm bẫo tûâ trung bịnh trúã lïn (chó 3 SV
cố xïëp loẩi trung bịnh), trong khi cố gêìn 50%

SV trong nhốm (9/19) cố hổc lûåc loẩi khấ.
Qua àố, cố thïí nhêån thêëy mưëi quan hïå giûäa
nhêån thûác ca SV vïì àõnh chuín ngânh
hổc vâ sûå nưỵ lûåc ca SV trong hổc têåp.

Bẫng 3: Kïët quẫ hổc têåp ca nhốm SV cố àõnh chuín ngânh

Xïëp loẩi

SV cố àõnh chuín ngânh
Sưë lûúång

T lïå

Xët sùỉc

0

0

Giỗi

1

5,2

Khấ

9

47,4

Trung bịnh khấ

6

31,6

Trung bũnh

3

15,8

Yùởu

0

0

19

100

Tửớng sửở

vũ sửở lỷỳồng hai nhoỏm khửng bựỗng nhau. Tuy
nhiùn, mưåt thûåc tïë cho thêëy, t lïå SV àẩt kïët
quẫ khấ ca nhốm 2 (23,3%) lẩi thêëp hún so
vúái nhốm 1 (47,4%).

Khố àïí àûa ra sûå so sấnh kïët quẫ hổc têåp
giûäa nhốm SV cố àõnh chuín ngânh hổc
(sau àêy gổi lâ nhốm 1) vâ nhốm 30 SV
khưng cố àõnh chuín ngânh hổc (nhốm 2)

Bẫng 4: Kïët quẫ hổc têåp ca nhốm SV khưng cố àõnh chuín ngânh

Xïëp loẩi

Sưë lûúång

T lïå

Xët sùỉc

0

0

Giỗi

1

3,33

Khấ

7

23,3

TB - Khấ

8

26,7

Trung bịnh

11

36,7

ëu

0

0

30

100

Tưíng sưë
2.3. Dûå àõnh nêng cao trịnh àưå
Nêng cao trịnh àưå sau khi tưët nghiïåp cng
lâ mưåt trong nhûäng nhu cêìu vâ àôi hỗi cêìn
thiïët ca bẫn thên mưỵi SV cng nhû tûâ u cêìu
phđa nhâ tuín dng. Viïåc khẫo sất tiïu chđ
THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015

nây àïí gốp phêìn hiïíu thïm vïì àõnh hûúáng
nghïì nghiïåp ca SV trûúác khi tưët nghiïåp. Cấc
chûúng trịnh hổc têåp nêng cao trịnh àưå bao
gưìm: cao hổc chun ngânh TV-TTH, cao hổc
ngânh khấc, àẩi hổc ngânh khấc, cấc khốa hổc
ngùỉn hẩn vâ lúáp k nùng. Têët caã SV àûúåc khaão
29

Nghiïn cûáu - Trao àưíi
sất àïìu cố dûå àõnh hổc cấc chûúng trịnh nêng
cao trịnh àưå. Vïì chun mưn nghiïåp v, cố 8
SV trong cẫ hai nhốm cố àõnh hổc thẩc s
chun ngânh TV-TTH (chiïëm 16,3%) vâ 3
SV (6,12%) lûåa chổn cao hổc ngânh khấc.
Ngoâi ra, cố khoẫng 21,1% SV thåc nhốm cố
àõnh chuín ngânh dûå àõnh sệ theo hổc
chûúng trịnh àẩi hổc ca mưåt ngânh hổc khấc
mâ hổ u thđch, kïí cẫ nhốm khưng cố àõnh
chuín ngânh cng cố nhu cêìu hổc ngânh hổc
khấc (6,7%). Mưåt àiïím nưíi bêåt ca cẫ hai

nhốm SV nây chđnh lâ àïìu cố dûå àõnh tham gia
cấc lúáp k nùng nhû ngoẩi ngûä, tin hổc, k
nùng phất triïín bẫn thên hóåc theo hổc àẩi hổc
ngânh khấc nhû: Låt vâ Ngûä vùn Anh. Ngoâi
ra, SV côn cố nhu cêìu hổc cấc khốa hổc ngùỉn
hẩn nhû: nghiïåp v thû k, quẫn trõ vùn phoõng,
ngờn haõng. Thỷồc tùở naõy chỷỏng toó rựỗng trong
quaỏ trũnh hổc têåp, SV àậ dêìn xấc àõnh àûúåc
àõnh hûúáng nghïì nghiïåp ca mịnh mưåt cấch rộ
râng hún.

Bẫng 5: Dûå àõnh nêng cao trịnh àưå ca SV

Trịnh àưå

Nhốm cố àõnh chuín ngânh

Nhốm khưng chuín ngânh

Sưë lûúång

T lïå

Sưë lûúång

T lïå

Cao hổc TV-TTH

3

15,8

5

16,7

Cao hổc ngânh khấc

1

5,3

2

6,7

Àẩi hổc ngânh khấc

4

21,1

2

6,7

Khốa hổc ngùỉn hẩn

3

15,8

1

3,3

Lúáp k nùng

7

36,8

12

40,0

Khấc

1

5,3

8

26,7

19

100

30

100

Tưíng sưë

2.4. Dûå àõnh lâm viïåc trong thû viïån, cú
quan thưng tin
Cố nhiïìu l do ẫnh hûúãng àïën viïåc SV
quët àõnh lûåa chổn lâm viïåc tẩi mưåt cú
quan, tưí chỷỏc nhờởt ừnh. 22 SV cho rựỗng seọ
khửng coỏ yỏ àõnh lâm viïåc trong cấc TV,

CQTT vúái mưåt sưë l do nhû “khưng thđch”

(chiïëm 77,3 %). Àêy lâ l do chiïëm tyã lïå traã
lúâi cao nhêët, so vúái viïåc cho rựỗng thu nhờồp
thờởp (13,6%) vaõ 4,5 % SV cho rựỗng cưng
viïåc trong cấc TV, CQTT khưng ph húåp vúái
khẫ nùng ca hổ.

Bẫng 6: Dûå àõnh lâm viïåc trong TV, CQTT

L do

Sưë lûúång

T lïå

Khưng thđch

17

77,3

Thu nhêåp thêëp

3

13,6

Khưng ph húåp khẫ nùng

1

4,5

Khấc

1

4,5

22

100%

Tưíng
30

THƯNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015


Nghiïn cûáu - Trao àưíi
Trong khi àố, 27 SV cố dûå àõnh lâm viïåc
tẩi cấc TV, CQTT theo àng ngânh nghïì
mịnh àûúåc àâo tẩo vúái nhiïìu l do khấc
nhau. L do mâ SV ûu tiïn chổn chđnh lâ cố
cưng viïåc ửớn ừnh (chiùởm 37%), coỏ 25,9%
SV laồi cho rựỗng seọ chổn lâm viïåc tẩi cấc TV,
CQTT trong thúâi gian tẩm thúâi, sau àố sệ
chuín sang mưi trûúâng lâm viïåc khấc khi cố

cú hưåi. Mưåt àiïím tûúng àưìng trong viïåc lûåa
chổn nây chđnh lâ cố xêëp xó 15% SV àïìu

chổn cưng viïåc tẩi cấc TV, CQTT vị chđnh
niïìm u thđch ca mịnh, u thđch ngânh
hổc vâ u thđch mưi trûúâng lâm viïåc. Àiïìu
nây chûáng tỗ hổ àậ cố àõnh hûúáng tûúng ûáng
giûäa sûå chổn lûåa àêìu vâo vâ àêìu ra trong sët
quấ trịnh hổc têåp.

Bẫng 7: L do SV lûåa chổn lâm viïåc tẩi cấc TV, CQTT

L do

Sưë lûúång

T lïå

u thđch ngânh nây

4

14,8

Thu nhêåp cao

1

3,7

Cố cưng viïåc ưín àõnh

10

37,0

u thđch mưi trûúâng lâm viïåc

4

14,8

Lâm tẩm thúâi vâ chuín sang viïåc khấc khi cố cú hưåi

7

25,9

Khấc

1

3,7

Tưíng

27

100

Kïët quẫ khẫo sất cng cho thêëy, trong
trûúâng húåp SV àûúåc u cêìu lûåa chổn núi lâm
viïåc lâ TV, CQTT thị hêìu hïët SV àïìu cố xu

hûúáng mong mën lâm viïåc tẩi thû viïån àẩi
hổc (51%), tiïëp àïën lâ cú quan thưng tin ca
cấc tưí chûác, cưng ty nûúác ngoâi (30.6%). Mưåt
sưë SV khấc lûåa chổn núi lâm viïåc mong mën
lâ TV cưng cưång (4,1%) vâ thû viïån trûúâng

hổc (2%). Àiïìu nây cố thïí dïỵ dâng l giẫi búãi
mưåt sưë l do nhû thû viïån àẩi hổc lâ loẩi hịnh
thû viïån phất triïín, gêìn gi vúái kiïën thûác ca
SV trong quấ trịnh hổc têåp. Khưng nhûäng vêåy,
thúâi lûúång SV khẫo sất, tham gia thûåc têåp,
thûåc tïë vâ tiïëp cêån vúái TV àẩi hổc nhiïìu hún
rêët nhiïìu so vúái cấc loẩi hịnh thû viïån thåc
cấc hïå thưëng khấc.

Bẫng 8: Sûå lûåa chổn núi lâm viïåc ca SV

Loẩi hịnh TV

Sưë lûúång

T lïå

TV àẩi hổc

25

51,0

TV trûúâng hổc

1

2,0

TV tû nhên

1

2,0

TV cưng cưång

2

4,1

TV àùåc biïåt

0

0,0

CQTT ca cấc tưí chûác, cưng ty nûúác ngoâi

15

30,6

Khấc

5

10,2

49

100

Tưíng
THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015

31


Nghiïn cûáu - Trao àưíi
3. Mưåt sưë giẫi phấp cho àõnh hûúáng nghïì
nghiïåp ca sinh viïn
3.1. Quẫng bấ ngânh nghïì àưëi vúái sinh
viïn trûúác khi lûåa chổn ngânh hổc
Kïët quẫ khẫo sất cho thêëy, hêìu nhû khưng
cố SV nâo lûåa chổn ngânh hổc tûâ kïnh tû vêën
tuín sinh ca Nhâ trûúâng. Nhû vêåy, àïí tẩo
nïn tấc àưång ban àêìu àưëi vúái SV, Nhâ trûúâng,
Khoa cêìn ch trổng nhiïìu hún àïën hoẩt àưång
quẫng bấ hịnh ẫnh ngânh TV-TTH nhû: tưí
chûác cấc hoẩt àưång tû vêën tuín sinh tẩi chđnh
cú súã àâo tẩo dûúái hịnh thûác ngây hưåi thưng tin
dânh cho têët cẫ àưëi tûúång hổc sinh trïn àõa bân
thânh phưë; tû vờởn tuyùớn sinh lửỡng gheỏp cung

cờởp thửng tin bựỗng tỳõ rỳi giỳỏi thiùồu Khoa,
ngaõnh hoồc nhựỗm taồo ờởn tỷỳồng cho hổc sinh cấc
tónh thânh phđa Nam. Bïn cẩnh àố, viïåc xêy
dûång trang thưng tin àiïån tûã cêåp nhêåt vâ phẫn
ấnh sinh àưång ngânh nghïì àïí hổc sinh cố thïí
truy cêåp vâ tịm hiïíu trûåc tuën. Trang thưng
tin àiïån tûã dẩng web cố thïí bao gưìm cấc clip
giúái thiïåu ngânh hổc sinh àưång, cấc cú hưåi hổc
têåp, hịnh ẫnh hoẩt àưång vui chúi, giẫi trđ, àưåi
ng giẫng dẩy, cú súã vêåt chêët àấp ûáng nhu cêìu
hổc têåp tẩi Trûúâng vâ Khoa. Àùåc biïåt, viïåc
cung cêëp thưng tin vïì tûúng lai nghïì nghiùồp
cuóa ngaõnh hoồc bựỗng caỏc sửở liùồu thửởng kù vùỡ
cỷồu SV sau khi tưët nghiïåp vâ tịnh hịnh viïåc
lâm; hịnh ẫnh hoẩt àưång ca cấc TV, CQTT.
Thûåc hiïån tưët cấc biïån phấp nây sệ thûåc sûå gêy
àûúåc hiïåu ûáng ban àêìu àưëi vúái hổc sinh àậ vâ
àang cố àõnh lûåa chổn ngânh nghïì.
3.2. Tưí chûác ngây àõnh hûúáng nghïì
nghiïåp dânh cho tên sinh viïn
Viïåc Khoa tưí chûác cấc ngây hưåi àõnh hûúáng
nghïì nghiïåp dânh cho SV nùm thûá Nhêët cuọng
cờỡn ỷỳồc chuỏ troồng thỷồc hiùồn nhựỗm taồo cỳ hửồi
cho tên SV lâm quen vúái Khoa, Nhâ trûúâng,
tẩo dûång mưëi quan hïå vúái cấc SV àang hổc tẩi
Trûúâng. Cng nhên cấc bíi àõnh hûúáng nây,
Khoa vâ cấc tưí chûác àoân, hưåi, cêu lẩc bưå cố
32

thïí tẩo cấc hoẩt àưång àưåi nhốm, hoẩt àưång

minh hổa, tẩo dûång tịnh hëng nghïì nghiïåp
tûúng lai. Àùåc biïåt, viïåc giúái thiïåu chûúng
trịnh àâo tẩo, cấc dõch v, àiïìu kiïån gip tên
SV cố thïí àẩt àûúåc nhûäng kiïën thûác, k nùng
trong quấ trịnh hổc têåp tẩi Trûúâng.
3.3. Lưìng ghếp kiïën thûác thûåc tiïỵn trong
chûúng trịnh àâo tẩo
Viïåc xêy dûång àõnh hûúáng nghïì nghiïåp ca
SV chun ngânh TV-TTH àôi hỗi tûâ nhiïìu
phđa bao gưìm: Trûúâng, Khoa àâo tẩo, àùåc biïåt
lâ bẫn thên SV. Qua mưåt sưë kiïën àûúåc khẫo
sất tûâ SV, cố thïí thêëy, viïåc giẫm tẫi l thuët,
tùng thúâi gian thûåc hânh, thúâi gian tûå hổc ca
SV tẩi TV lâ mong mën ca SV trong quấ
trịnh hổc têåp tẩi Trûúâng. Hiïån nay, hêìu hïët cấc
mưn hổc àïìu lưìng ghếp kiïën thûác l thuët vâ
thûåc hânh dânh cho SV. Ngoâi ra, SV côn cố
thúâi gian tûå hổc, àïën tham quan thûåc tïë tẩi mưåt
sưë TV, CQTT theo yùu cờỡu cuóa tỷõng mửn hoồc.
Tuy nhiùn, nhựỗm giuỏp SV cố thïm cú hưåi tûå
hổc tẩi cấc TV, CQTT, cấc thêìy/cư cố thïí u
cêìu SV àïën TV, CQTT àïí tịm thưng tin lâm
bâi têåp nhiïìu hún. Àêy cng àûúåc xem lâ cú
hưåi tưët gip SV tiïëp xc vúái thûåc tiïỵn nghïì
nghiïåp vúái gốc àưå vûâa lâ ngûúâi dng tin ca
TV, vûâa lâ ngûúâi cấn bưå thû viïån tûúng lai.
Ngoâi viïåc ch trổng àïën chûúng trịnh àâo
tẩo chun mưn, Khoa vâ Nhâ trûúâng cêìn ch
àưång vâ thûúâng xun tưí chûác cấc lúáp rên
luån k nùng cho SV, bao gưìm: k nùng

ngoẩi ngûä, k nùng giao tiïëp, k nùng phỗng
vêën xin viïåc vâ mưåt sưë k nùng khấc gip SV
cố sûå chín bõ vâ tûå tin trûúác khi bûúác vâo
cưng viïåc thûåc tïë. Àêy cố thïí lâ cấc lúáp k
nùng trong chûúng trịnh tûå chổn, viïåc quët
àõnh lûåa chổn tham gia chûúng trịnh rên luån
k nùng ph thåc vâo nhu cêìu ca SV.
3.4. Hịnh thânh àõnh hûúáng nghïì nghiïåp
qua quấ trịnh tủch luọy kinh nghiùồm thỷồc tùở
SV cho rựỗng viùồc trỳó thânh cưång tấc viïn,
THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015


Nghiïn cûáu - Trao àưíi
lâm viïåc bấn thúâi gian tẩi cấc TV, CQTT lâ
àiïìu kiïån cêìn thiïët àïí bẫn thên mưỵi SV cố cú
hưåi tđch ly kinh nghiïåm thûåc tiïỵn, àưëi sấnh
vâ vêån dng vâo thûåc tiïỵn nhûäng kiïën thûác
àûúåc àâo tẩo tẩi trûúâng. Tûâ àố, SV cố thûác,
thấi àưå gùỉn bố vúái ngânh hổc hún cng nhû
kđch thđch niïìm àam mï nghïì nghiïåp. Thûåc
tïë cho thêëy, sau khi tưët nghiïåp, mưåt sưë SV
trong nhốm àûúåc khẫo sất àậ tham gia lâm
viïåc bấn thúâi gian vâ cưång tấc viïn tẩi mưåt sưë
TV, CQTT ca tôa soẩn bấo, trûúâng àẩi hoồc
nhựỗm tủch luọy kinh nghiùồm thỷồc tùở vaõ coỏ
thùm thu nhêåp trûúác khi cố cưng viïåc chđnh
thûác. Nhû vêåy, àêy cố thïí xem lâ mưåt giẫi
phấp khẫ thi àưëi vúái nhûäng SV cố àõnh
hûúáng nghïì nghiïåp tûúng àưëi rộ râng, búãi lệ

trong quấ trịnh cưång tấc, lâm viïåc bấn thúâi
gian tẩi cấc TV, CQTT, SV sệ cố cấch nhịn
toân diïån vâ mêåt thiïët vïì thûåc tiïỵn ngânh hổc
mâ mịnh àậ hoân thânh vúái àõnh hûúáng nghïì
nghiïåp ca bẫn thên. Tûâ àố, SV lûåa chổn vâ
cố quët àõnh theo àíi ngânh nghïì theo
àng chun mưn àûúåc àâo tẩo. Àïí thûåc hiïån
àûúåc giẫi phấp nây, Khoa vâ cấc TV, CQTT,
àùåc biïåt lâ bẫn thên SV cêìn cố sûå phưëi húåp,
c thïí nhû sau:
Thûá nhêët, Khoa vâ cấc TV, CQTT cêìn tđch
cûåc duy trị vâ phất triïín mưëi quan hïå trong
viïåc hưỵ trúå hoẩt àưång hổc thåt ca Khoa vâ
hoẩt àưång chun mưn, thûåc tiïỵn ca TV,
CQTT. Nối cấch khấc, ngoâi viïåc cấc TV,
CQTT lâ núi tẩo àiïìu kiïån cho SV thûåc têåp,
thûåc tïë, tham quan trong quấ trịnh àâo tẩo, thị
cấc TV, CQTT cêìn xem xết, cên nhùỉc àiïìu
kiïån thûåc tïë vâ tiïëp tc nhêån SV vúái tû cấch lâ
cưång tấc viïn chđnh thûác hóåc bấn thúâi gian.
Trûúác khi SV tưët nghiïåp, Khoa sệ cung cêëp
thưng tin chđnh thûác vïì viïåc tuín dng cưång
tấc viïn lâm viïåc bấn thúâi gian (cố th lao
hóåc khưng cố th lao) àïí SV cên nhùỉc vâ
quët àõnh.
THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015

Thûá hai, xết úã phẩm vi lúåi đch ca cấc TV,
CQTT, viïåc SV tham gia cưång tấc sệ gốp phêìn
giẫi quët mưåt phêìn cưng viïåc tưìn àổng ca cú

quan cng nhû nhûäng cưng viïåc thiïëu nhên sûå
nhûng chûa cố àiïìu kiïån tuín dng chđnh
thûác. Mùåt khấc, sau quấ trịnh lâm viïåc ca SV,
cấc TV, CQTT sệ cố cấch nhịn rộ râng nhêët vïì
nùng lûåc ca SV, tûâ àố, cên nhùỉc vâ tuín
dng chđnh thûác khi cú quan cố nhu cêìu. Àiïìu
nây gip cho TV, CQTT tuín dng nhên sûå
khưng phẫi mêët quấ nhiïìu thúâi gian àïí SV thûã
viïåc vâ khùèng àõnh bẫn thên.
Thûá ba, SV àống vai trô quët àõnh viïåc
tiïëp tc theo àíi ngânh nghïì vúái tû cấch lâ
cưång tấc viïn ca TV, CQTT. Bẫn thên mưỵi
SV phẫi nhêån thûác àûúåc nghơa vâ lúåi đch
c a viïå c trúã thâ n h cưå n g tấ c viïn c a
TV, CQTT. Trẫi nghiïåm thûåc tiïỵn nghïì thû
viïån - thưng tin trïn cú súã vêån dng kiïën thûác
àûúåc àâo tẩo lâ àiïìu quan trổng àïí gip SV
cố thïm sûå tûå tin khi bûúác vâo ngânh nghïì
chđnh thûác. Thûåc tïë, thúâi gian thûåc têåp tẩi cấc
TV, CQTT àûúåc xem lâ ph húåp vúái viïåc
phên bưí chûúng trịnh àâo tẩo vâ SV cng cố
àûúåc mưåt sưë nhêån àõnh vâ nhịn nhêån vïì ngânh
nghïì ca mịnh. Tuy nhiïn, viïåc àấnh giấ SV
sau khi thûåc têåp tẩi TV, CQTT àưi khi côn
chûa thûåc sûå nghiïm khùỉc. Àiïìu nây dêỵn àïën
thûåc tïë àưi khi SV cố cấch nhịn khưng thûåc
vïì giấ trõ ca bẫn thên. Do vêåy, àêy thûåc sûå lâ
cú hưåi àïí SV chûáng tỗ bẫn thên vúái nhâ tuín
dng tûúng lai cng nhû lâ cú hưåi àïí SV
quët àõnh vïì àõnh hûúáng nghïì nghiïåp mâ

mịnh u thđch.
3.5. Thấi àưå tđch cûåc gốp phêìn hịnh
thânh àõnh hûúáng nghïì nghiïåp
Thấi àưå hổc têåp ca SV cng nhû thấi àưå,
quan àiïím vïì ngânh hổc vâ àõnh hûúáng nghïì
nghiïåp ch ëu ph thåc vâo bẫn thên SV.
Sûå nưỵ lûåc ca SV trong hổc têåp àïí àẩt kïët quẫ
33


Nghiïn cûáu - Trao àưíi
tưët cng nhû thûác nghïì nghiïåp sệ tấc àưång
trûåc tiïëp àïën quët àõnh chổn núi lâm viïåc
ca SV sau khi tưët nghiïåp. Tuy nhiïn, SV àưi
khi côn chõu nhiïìu ëu tưë khấc tấc àưång àïën
thấi àưå ca mịnh nhû: mưi trûúâng, gia àịnh,
bẩn bê vâ thêìy cư. Nhû vêåy, giấo viïn àống
vai trô rêët quan trổng viïåc tấc àưång àïën thấi
àưå ca SV àưëi vúái ngânh hổc. Thấi àưå ca
giấo viïn àưëi vúái nghïì nghiïåp, hoẩt àưång
giẫng dẩy, phûúng phấp giẫng dẩy,… cng lâ
nhûäng ëu tưë ẫnh hûúãng àïën thấi àưå ca SV.
Trong quấ trịnh giẫng dẩy trïn lúáp vâ ngoâi
xậ hưåi, giấo viïn cêìn ch àưång thïí hiïån sûå
nhiïåt huët, gùỉn bố vâ niïìm àam mï nghïì
nghiïåp àưëi vúái SV chun ngânh. Thấi àưå ca
giấo viïn àưëi vúái ngânh nghïì sệ gốp phêìn
hịnh thânh thấi àưå ca SV àưëi vúái ngânh hổc
nối riïng, nghïì nghiïåp nối chung. Àùåc biïåt,
nhûäng giấo viïn vûâa àẫm nhiïåm cưng tấc

giẫng dẩy, vûâa nghiïn cûáu khoa hổc vâ vûâa
tham gia hoẩt àưång thûåc tiïỵn tẩi cấc TV,
CQTT hay cấc hoẩt àưång cưång àưìng khấc, sệ
lâ hịnh ẫnh tưët gốp phêìn gip SV àõnh hịnh
àûúåc viïỵn cẫnh nghïì nghiïåp ca bẫn thên sau
khi tưët nghiïåp.
Bïn cẩnh àố, vai trô ca Khoa, àùåc biïåt lâ
cấc tưí chûác àoân, hưåi, cêu lẩc bưå hổc thåt
ca Khoa cng cố thïí phưëi húåp tưí chûác cấc
hoẩt àưång liïn quan àïën àõnh hûúáng nghïì
nghiïåp. Chùèng hẩn, viïåc tưí chûác cấc bíi gùåp
mùåt, giao lûu giûäa cûåu giẫng viïn, sinh viïn,

hổc viïn cao hổc àậ vâ àang lâm viïåc tẩi cấc
cú quan àng ngânh nghïì àûúåc xem lâ mưåt
trong nhûäng biïån phấp gip SV dêìn hịnh
thânh thấi àưå tđch cûåc àưëi vúái ngânh nghïì mâ
mịnh àang theo hổc. Thưng qua cấc hoẩt
àưång nây, SV cố thïí tiïëp thu, hổc hỗi nhûäng
kinh nghiïåm ca nhûäng ngûúâi ài trûúác vâ tûå
lûåa chổn, cên nhùỉc cho mịnh hûúáng ài ph
húåp. Tûâ àố, SV cng cố thïí tûå xêy dûång mưëi
quan hïå lêu dâi vâ tịm kiïëm cú hưåi lâm viïåc,
cưång tấc vúái cûåu giẫng viïn, sinh viïn vâ hổc
viïn cao hổc trong sët quấ trịnh hổc têåp vâ
sau khi tưët nghiïåp.
Kïët lån
Nhû vêåy, viïåc lûåa chổn ngânh nghïì, cưng
viïåc trûúác khi lûåa chổn ngânh hổc vïì sau khi
tưët nghiïåp ca SV chun ngânh TV-TTH

ph thåc vâo nhiïìu ëu tưë khấc nhau bao
gưìm: ëu tưë ch quan (niïìm àam mï, u
thđch, nùng lûåc bẫn thên, v.v…) vâ ëu tưë
khấch quan tûâ gia àịnh, bẩn bê, thêìy/cư, mưi
trûúâng giấo dc, mưi trûúâng xậ hưåi. D bêët cûá
l do hay lûåa chổn nâo thị àõnh hûúáng nghïì
nghiïåp ca mưỵi SV cng phẫn ấnh mưåt phêìn
mưëi liïn hïå giûäa quấ trịnh àâo tẩo ca Khoa,
Nhâ trûúâng àưëi vúái SV. Do vêåy, viïåc àïì ra
caỏc giaói phaỏp, biùồn phaỏp phuõ hỳồp nhựỗm
hỷỳỏng cho SV cấch nhịn àng àùỉn vïì ngânh
TV-TTH lâ àiïìu thûåc sûå quan trổng khưng chó
àưëi vúái cú súã àâo tẩo mâ côn àưëi vúái cấc TV,
CQTT hiïån nay.

Tâi liïåu tham khẫo
1. Chûúng trịnh àâo tẩo chun ngânh Thû
viïån - Thưng tin/ Khoa Thû viïån - Thưng tin hổc.
/>=1393153008423&cat=1359337400440. Truy
cêåp ngây 15/01/2014.

2. Monaliza C. Mugot/ Students Awareness
and Motivation in the Choice of Library and Information Science (LIS as a Career): Basis for Promotional Strategies. – />html. Truy cêåp ngây 13/12/2014.

(Ngây Tôa soẩn nhêån àûúåc bâi: 06-3-2015; Ngây phẫn biïån
àấnh giấ: 20-4-2015; Ngây chêëp nhêån àùng: 20-6-2015).
34

THƯNG TIN vâ TÛ LIÏÅU - 4/2015